Scherts In Schets.
72ste Jaargang
DINSDAG 20 OCTOBER 1931
No. 21959
STADSNIEUWS.
MUZIEK.
BINNENLAND.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
30 Cts. per regel voor advertentlën uit Lelden en plaatsen
waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
andere advertentlën 35 Cts. per regel. Kleine Advertentlën
uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:]
Voor Leiden per 3 maanden t. 2.35, per week 1.0.18
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post f.2.35 4- portokosten.
Oil nummer beslaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
PROF. DR. B. D. EERDMANS
TWEEDE KAMER-LID.
Als opvolger van den heer v. Kempen.
AANBESTEDING.
Prof. Dr. B. D. Eerdmans.
Bij de Tweede Kamer Is, gelijk onder
Binnenland vermeld, bericht ingekomen,
dat, de heer C. J. van Kempen, liberaal
afgevaardigde voor den kieskring Amster
dam, wegens gezondheidsredenen ontslag
neemt als lid. Zijn opvolger is prof. dr. B.
D. EercLma/iis, hoogleeraar alhier.
GOUDEN HUWELIJKSFEEST.
Vandaag is het juist vijftig jaar geleden
dat onze stadgenooten Gerrit Jan van den
Berg en mej. Mijntje Proost, wonende
Philosophenpad 1, nabij den Zoete rwoud-
sche Singel, voor den ambtenaar van den
Burgerlijken Stand verschenen teneinde
aangifte te doen van hun voorgenomen
huwelijk, dat 4 November daaraanvolgende
werd voltrokken.
Ondanks hun hoogen leeftijd zij zijn
resp. 83 en 75 jaar oud mogen beiden
zich nog in het bezit van een uitstekende
gezondheid verheugen. Hoe kan het ook
anders, wanneer men, zooals de bruidegom,
zijn leven lang tusschen de bloemetjes
zit? Hij was nl. gedurende ruim veertig
jaar als bloemist in dienst bij de N.V. v.h.
Gebroeders de Graaf alhier en was als
zoodanig o.a. belast met het onderhoud
van het voormalige „Zuiderzicht". Dat zijn
trouwe diensten door zijn patroons op
hccgen prijs werden gesteld, blijkt wel uit
het feit, dat hij ter gelegenheid van zijn
40-jarig jubileum begiftigd werd met de
bronzen medaille, verbonden aan de orde
van Oranje-Nassau, doch in nog meerdere
mate uit de omstandigheid, dat hem, toen
hij het werk tenslotte moest neerleggen,
een prachtig pensioen werd aangeboden,
waardoor de beide oudjes in staat wer
den gesteld hun levensavond onbezorgd
door te brengen.
Waar zes van de zeven kinderen, waar
mede hun echt werd gezegend, nog in
leven zijn en een goede positie in de
maatschappij bekleeden, is er ook in dit
opzicht reden tot dankbare tevredenheid.
Vermelding verdient nog, dat de oude heer
van den Berg een der oprichters is van
de Tuiniers- en Bloemistenver. „Door
Eendracht Verbonden" en daarvan nog
altijd lid is, zoodat het hun ook van deze
zijde in de komende dagen aan belang
stelling vermoedelijk niet zal ontbreken.
Mogen de beide krasse oudjes nog lange
jaren voor elkaar en hun kinderen ge
spaard blijven!
Door B. en W. onzer gemeente is heden
morgen aanbesteed het leveren van riool
buizen en -stukken van beton en gewapend
beton in 2 perceelen. Er was als volgt in
geschreven:
Fa. Boot, Oude Wetering perc. I f. 1242,
psre. I en II f. 1374; F. B. Bos en Zn.. Al-
Pnen aan den Rijn, perc. I f. 1154.20, perc
y- f 144, in massa f. 1303,20; Oosthoek en
£°nens Industrie en Handelsonderneming,
£en Haag, perc. I f. 1219.68; N.V. Werninks
jewn-Mlj, Leiden, perc. I f. 1223.04, perc.
i- 26830, in massa f. 1491.34; Van Dijk
f ik?" A1Phen- Perc. I f. 1154.40, perc. II
Tur'56, in massa f- 1306.04; N.V. Beton-
JJ .Grotius", Gorinchem, perc. I f. 1300;
?n' R°tterdamsche Beton- en IJzer-
f i'oot A«van Waning. R'dam, perc. I en II
f ioooIa2' nv- Betondak, Arkel, perc. I
VorTt /'C?; N v- Beton-Mij. „De Peel", Neer-
Kant (N.Br.), perc. i f. 1209.60, perc. II
in massa f. 1434.60.
e gunning werd aangehouden.
OOK LEIDEN ROUWT OM EDISON.
In verband met het overlijden van den
grooten Amerik. uitvinder Thomas
Alva Edison zullen de electro-technische
installateurs over het geheele land mor-
gen den dag van zijn begrafenis ten
teeken van rouw de vlag halfstok uithan
gen. Het initiatief daartoe is hier ter
stede genomen door de Leidsche Installa-
teusvereeniging.
KERKELIJKE GRENSREGELING.
Het classicaal bestuur van Leiden stelde
een geheel nieuwe grenswijziging vast
tusschen de Herv. gemeenten Leiden en
Oegstgeest, waardoor een groot gedeelte
van het thans, aan kerkelijk Oegstgeest
behoorend, sterk bebouwd gedeelte, even
over den spoorweg (Rijnsburgerweg) ker
kelijk bij Leiden zou komen; o.a. zou het
geheele nieuwe ziekenhuis daaronder
vallen.
Het vraagt daartoe de goedkeuring van
het Provinciaal kerkbestuur van Zuid-
Holland.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving:
Nieuwveensche Eierveiling, Hotel D.
Schreuder, Nieuwveen. Voorzitter: D. T.
Joha, Nieuwveen. Secretaris: J. H. van
Leeuwen, Nieuwveen. Penningmeester: J.
Zekveld. Nieuwveen. 2e Voorz.: J. C. Bulk,
Nieuwveen. Commissaris: P. J. Wijfje,
Leimuiden.
Opheffing:
Firma J. G. van Dijk (N. Bakhuyzen),
Nieuwsteeg 17, Leiden. Boekhandel enz..
Leesbibliotheek.
Wijzigingen
Wed. A. Ciere, Lammermarkt 30, Leiden.
Slagerij (gemengd bedrijfOverleden ge
volmachtigde: L. Ciere, Leiden, d.d. 15
September 1931.
C. Bloot en Zoon, Kloksteeg "7, Leiden.
Limonadefabriek, bier- en wijnhandel
Tevens wordt de handelsnaam gevoerd;
Peka-fabrieken Leiden (fabricatie en en-
groshandel in puddingsausen, enz.)
Joh. Chouffour, Hoofdstraat 79, Noord-
wijk aan Zee. Heerenmodeartikelen. Bo
vengenoemde handelszaak is met ingang
van 1 October 1931 omgezet in een ven
nootschap onder firma onder den naam:
Fa. Choufour en Grootenboer. Vennooten:
J. Choufour, Noordwijk aan Zee en J. M.
Grootenboer. Noordwijk aan Zee.
HET JUBILEUM VAN „THOMAS".
Zooals wij bereids hadden voorspeld,
heeft het Thomas, alias J. Hofstra bij zijn
30-jarig jubileum als kellner op de socië
teit „Minerva" ook van de zijde der stu
denten aan belangstelling allerminst ont
broken. Nadat hij gistermiddag eerst in
de commissiekamer namens de commis
sies van Beheer en Orde en Vertegen
woordiging door den kroegpraeses op zeer
waardeerende wijze was toegesproken en
hem een prachtig eetservies was aange
boden. hield hij in de leeskamer een
receptie, welke door bijna 200 leden wercl
bezocht.
En behalve deze felicitaties had
„Thomas" nog ongeveer vijftig telegra
fische en ontelbare schriftelijke gelukwen-
schen in ontvangst te nemen.
Ook over gebrek aan materieele belang
stelling had Thomas niet te klagen. Zeven
groote bloemenmanden mitsgaders een
groote fruitmand sieren zijn woning; vijf
kistjes sigaren prijken op den schoor
steenmantel; de directeur, de heer Pitlo
schonk een mooi theeservies, het kantoor^
personeel een lamp; het Pan-Provinciaal
Congres „zei het met een cheque"; iemana,
wiens naam ons is ontschoten, gaf een
zilveren potloodkortom nog één zoo'n
jubileum en Thomas kan zich volledig
nieuw installeeren!
Wij spreken denzelfden wensch uit,
welke gisteren in allerlei toonaarden is
herhaald en hopen, dat Thomas nog lange
jaren zijn kellnerstalenten in dienst zal
stellen van de sociëteit „Minerva".
De alhier tot semi-arts bevorderde
student U. V. Grimberg is bestemd tot
reserve-officier van gezondheid bij den
geneeskundigen dienst der landmacht. De
alhier tot arts bevorderde semi-arts J. E.
B. Wientjes is bestemd tot reserve-officier
van gezondheid 2de klasse bij dien macht.
De eerste-luitenant J. van Waning
van 6e R. V. A. is tot en met 24 dezer ge
detacheerd aan de artillerie- inrichtingen
aan de Hembrug.
De opmerkzame lezer zal hebben op
gemerkt, dat in het overlijdensbericht van
ds. Kouwenhoven een kleine fout is ge
slopen, n.l. dat wij spraken van den over
leden predikant ds. Wisse. Ds. Wisse is
heden ten dage professor aan de Theol.
School der Chr. Geref. Kerk te Apeldoorn.
KUNSTKRING „VOOR ALLEN."
Myra Hess.
Myra Hess.
De pauze van Myra Hess' piano-avond
was de scheidslijn tusschen twee gedach-
tenwerelden: Beethoven-Schumann. Is de
tegenstelling te scherp voorgesteld tus
schen twee componisten die. naar de
kunstsoort geoordeeld, dicht bij elkaar
staan? Immers beiden behooren tot de
zoogenaamde romantische school, waar
mede de muziek pleegt te worden aange
duid. die in de diepste gevoelens wortelt
van het individu, de muziek die de uit
drukking is van het intiemste ik. Maar dit
juist rechtvaardigt de gemaakte tegenstel
ling tusschen individuen derzelfde soort
zoodra van de heldenfiguur Beethoven
sprake is. Want diens grootheid kan niet
uit het louter muzikale worden verklaard.
Schubert zou in dit opzicht zijn gehike
zoo niet zijn meerdere kunnen zijn. De
muziek van Beethoven ontleent haar we-
reldverzettende kracht aan den mensch
Beethoven, wiens geest omvademde alles
wat een enkele bevoorrechte van het
menschdom vermag te vatten van de din
gen des levens die op en boven de aarde
zijn. Schumann heeft van deze dingen ook
zijn beeld gemaakt, heeft dat wellicht niet
minder zuiver dan Beethoven zulks deed
muzikaal gerealiseerd. Maar beider beeld
verschilt omdat beider blik op de wereld,
beider opvatting van 't leven zoo hemels
breed verschilde. Schumann was de lyri
sche dichter de dichter van den gevoeli-
gen mensch Beethoven was de profeet en
de priester, waarin de dichter is voor
ondersteld.
De kunst der reproductie is niet prin
cipieel doch slechts gradueel verschillend
met die der creatie. Wie Schumann speelt
moet zich persoonlijk aan hem verwant
gevoelen, wie Beethovens geest wil uitdra
gen moet iets van Beethoven in zich heb
ben. Afgezien van de vraag of Beethoven
in zijn groote momenten (de Appassio-
nata bijv. met haar Innige verwantschap
aan C-moll symphome en vioolconcert) in
het algemeen geheel en al gegrepen wordt
door den vrouwelijken vertolker (zelfs een
Caréno forceerde zich o.i. en Elly Ney gaat
nog haar groote gebied te buiten als ze
Beethoven speelt) het klaviergenie Myra
Hess overschrijdt stellig de grenzen van
haar geestelijk domein in de Sonata Ap-
passionata, ja zelfs fn zekere deelen. van
de C-dur uit opus 2 waar de groote en
diepe denker zich al aankondigt (Adagio).
Overigens verschaffen de concerteerende
hoekdeelen en vooral 't speelsche scherzo,
juweeltje van imiteeringskunst zonder die-
peren grondslag dan in de verwante „Ba
gatellen", in de voordracht van Myra Hess
een subliem genot door de charmeerende
manier waarmee ze de toetsen behandelt
en haar klank oproept, die door sterke
individualiteit inderdaad haar klank is.
Maar haar Appasionata wordt niet vol
doende gesteund door eigen heroïschen
aanleg van een vrouw, wier karakteristiek
moet luiden: oneindige charme. Charme
in den goeden en dubbelen zin des woords,
uiterlijk en innerlijk. Zij is voor ons de
ideale pianiste en we stellen haar aan de
spits harer zusteren van den klaviere. Kan
men gaver techniek, parelender spel (bijv.
haar pianissimo staccatos), scherper en
leniger rhythmiek denken dan die welke
de sympathieke gast van den Kunstkring
in dienst stelt van haar zoo bekorende en
veel vermogende kunst! En nooit is die
gratie ledig vertoon, ze is altijd verschij
ningswijze van iets dat ze ons heel innig
en heel eerlijk heeft te zeggen. Is het dan
wonder dat deze vrouw geroepen is om
Schumann's lyriek op haar schoonst voor
te stellen? Zoo moeten de Fantasiestücke
(op. 12) en de prachtige genrebeeldjes van
de symphonische Etuden, dien fijnen va
riatiecyclus, destijds zijn gespeeld door
Clara Wieck, Schumanns vrouw en Schu-
manns muze. de steun in zijn leven en in
zijn kunst, van wie de historie de herin
nering levendig houdt (het thema dezer
Etuden is van Clara).
Een stampvolle zaal heeft de groote
kunstenares uitbundig toegejuicht en aan
het slot van den avond een toegift ge
vraagd, waaraan met een Bachkoraal (in
eigen, al weer charmante, bewerking)
werd voldaan.
Een hinderlijke te-kort-kommg van het
programma was het verzuim van vermel
ding van de titels der acht stukken van
Schumann's opus 12. Wie het werk niet
kende wist er natuurlijk geen weg mee. Bij
deze schilderende muziek moet het her
kenningspunt van den titel in het oog
kunnen worden gehouden.
Steinway-vleugel van Bender.
IETS BOVEN 'T HOOFD HANGEN.
Op de gisteren gehouden Keuring
van nieuwe planten van de Algemeene
Vereeniging voor Bloembollencultuur te
Haarlem, werd een Getuigschrift eerste
Klasse toegekend aan Chrysanthemum
ind. Zwergsonne en Getuigschriften van
Verdienste aan Chrysanthemum ind.
Herbstbrocat en idem Peter Pan, alle in
gezonden door de Rots- en Vaste Plan-
tenkweekerij K. J. van Veen, alhier.
De Haagsche politie heeft als ver
dacht van te Leiden gepleegden diefstal
van een auto aangehouden den 28-jarigen
B. F. alhier.
Gistermorgen is de 31-jarige loswerk-
man G. K. in de conservenfabriek van
Tieleman en Dros uitgegleden over een
hoop groentenafval en met zijn achter
hoofd op een steenen vloer gevallen,
waardoor hij een hersenschudding be
kwam. Nadat hij per auto naar zijn huls
was gebracht, heeft de E.H.D. hem ter
observatie naar het Academisch Zieken
huis vervoerd.
Gistermorgen te circa 11 uur 20 is op
den Rijnsburgerweg vlak voor het empla
cement der N.Z.H. een wagen van de
stoomtram naar Haarlem uit de rails ge-
loopen. Na verloop van 10 minuten had
men het rijtuig weer ln het rechte spoor
gebracht.
HET KAMERLID VAN KEMPEN.
Het Twent-sch Dagblad „Tubantia" ver
neemt dat de heer C. J. van Kempen, lid
van de Tweede Kamer voor den Vrijheids
bond wegens voortdurende ongesteldheid
voor zijn Kamerlidmaatschap heeft be
dankt.
NEDERLAND EN BELGIË.
Het ministerie van Buitenlandsche Za
ken maakt bekend dat op 16 October
aldaar de onderteekening heeft plaats ge
had van een verdrag tusschen Nederland
en België, betreffende de gelijkstelling
van elkanders onderdanen voor de toe
passing der wederzijdsche wetgeving op
het punt der invaliditeits- en ouderdoms-
verzekering en de regeling van de gevol
gen voor die onderdanen van het naast
elkander werken van genoemde wetge
vingen.
HET STEENKOLENVRAAGSTUK.
Gisteren heeft in het Departement van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw een
conferentie plaats gehad van de gezamen
lijke steenkolenmijnen in Limburg met de
Ministers van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw, Waterstaat, Buitenlandsche
Zaken en Arbeid, Handel en Nijverheid
over het steenkolenvraagstuk in verband
met de tegenwoordige exportmoeilijkheden
Over de resultaten is nog niets bekend.
BINNENLAND.
Het Stadhuisvraagstuk in den Leidschën
Raad (3e Blad).
Alle Katwijksche visschersvaartuigen zijn
van radio voorzien (Binnenland, le Blad)#
Uitbreiding der werkverschaffing; wets
ontwerp tot verhooging der suppletoir©
begrooting ingediend (Binnenland, le BI.)
Algemeene vergadering van den Bond
van Friesche gezelschappen. (Binnenland,
le Blad).
De heer Van Kempen heeft bedankt als
lid der Tweede Kamer (Binnenland, le BI.)
Roofoverval bij Meppel; reiziger bewus
teloos geslagen (Gemengd, 2e Blad).
BUITENLAND.
De Duitsche minister van binnen!, zaken
Groener over zijn taak. (Buitenl le Blad).
Ontspanning in het Chineesch-Japan-
sche conflict. (Buitenl. en Tel., le Blad).
Scherpe regeeringsmaatregelen in Spanje
aangekondigd. (Buitenl., le Blad).
Te Konstantinopel is de Tweede Balkan-
conferentie bijeen. (Tel., le Blad).
BOND VAN FRIESCHE GEZELSCHAPPEN
BUITEN FRIESLAND.
Algemeene vergadering t© Utrecht.
De Bond van Friesche gezelschappen
buiten Friesland heeft zijn jaarvergade
ring gehouden te Utrecht.
Het jaarverslag van den secretaris, den
heer P. Blaauw, vermeldde, dat het aan
tal aangesloten vereenigingen 35 bedraagt
met ongeveer 3000 leden, waarnaast eenige
vereenigingen van Friezen in Amerika als
begunstigers den bond steunen. Voorts,
dat het den bond is gelukt, voor den strijd
om het onderwijs in de Friesche vereeni
gingen van alle richtingen bij elkaar te
brengen.
De rekening en verantwoording van den
penningmeester, den heer S. Metz, sluit
met een batig saldo van f. 172. Besloten
werd, van dit overschot f. 100 af te staan
aan den centralen Frieschen boekhandel,
opdat deze zijn werk beter zal kunnen
doen.
Het jaarverslag van den leider van den
centralen boekhandel, den heer Tj. G.
Plantinga te Rotterdam, maakte gewag
van de in den Haag en te Leiden gehouden
tentoonstellingen vqn Friesche literatuur
en kunst.
De aftredende bestuursleden, de heeren
S. Metz en Tj. G. Plantinga, werden bij
acclamatie herkozen.
Aan het hoofdbestuur werd op voorstel
van de vereeniging Fryslan te Utrecht
opgedragen, een onderzoek in te stellen
bij de openbare leeszalen naar de aanwe
zige Friesch lectuur en om zoo noodig de
leeszalen te verzoeken, het aantal Friesche
boeken en tijdschriften uit te breiden.
Te Utrecht is in samenwerking tusschen
de openbare leeszaal en de drie aldaar
bestaande Friesche vereenigingen: het
selskip Fryslan, het Kristik Frysk Selskip
en dê studentenvereniging Radbod, een
regeling getroffen, waardoor jaarlijksche
uitbreiding van de Friesche literatuur in
deze leeszaal mogelijk is.
In de vorige algemeene vergadering was
reeds beslot-en, in den zomer van 1932 een
Friezendag te houden op Birkhoven bij
Amersfoort-. Thans werd besloten, hieraan,
naast het vertoonen van een openlucht
spel, een zangconcours te verbinden.
In den komenden winter zal een too-
neelwedstrijd gehouden worden.
In 1933 zal de Bond 10 jaar hebben be
staan. De algemeene vergadering was var.
oerdeel, dat dit feit niet onopgemerkt
moest voorbijgaan. Gedacht is aan de uit
gave van een Friesch boek, een extra
groote vergadering of het scheppen van
een blijvend aandenken. De heer Canne,
uit Amsterdam, deed het denkbeeld aan
de hand een prijsvraag uit te schrijven
voor een Frieschen roman. Besloten werd
een commissie samen te stellen, die zoo
gauw mogelijk met plannen zal komen.
Voor de te voeren propaganda voor het
Friesch taalonderwijs riep de voorzitter
den steun van de aangesloten vereenigin
gen in. Hij deelde mede. dat waarschijn
lijk op 30 December a.s. te Leeuwarden
een vergadering zal worden gehouden ter
ondersteuning van deze actie. Hieraan
zullen alle Friesche vereenigingen deel
nemen. Als sprekers zullen dan optreden
de heeren Sipma. Wendelaar Bonga, J. K.
Dijkstra en een katholiek spreker.
Een voorstel van Fryslan te Amsterdam
om te komen tot de uitgifte van een eigen
orgaan, werd aangehouden en om prae-
advies gesteld in handen van het hoofd
bestuur.
De vereeniging Stanfries te Rotterdam
werd als lid van den Bond toegelaten.
N. R. Crt.
