UIT DE RIJNSTREEK.
FINANCIEEL OVERZICHT.
lijk Hulpbetoon. Het is dus geen idee van
het Bestuur, maar van hemzelf als voor
zitter van de instelling. Met het oog op
de urgentie heeft hij evenwel gemeend dit
onderwerp in deze zitting aan de orde
te stellen, met de bedoeling de meening
van den Raad daaromtrent te vernemen.
De heer v. Leeuwen zette vervolgens
nader uiteen op welke wijze hij dit plan
wenscht uit te voeren. Het is niet de
bedoeling een toeslag te geven voor nieuw
werk, gemeentewerk enz. maar voor werk
dat anders in den zomer zou worden uit
gevoerd, als verfwerk, behangwerk enz.
Het spreekt vanzelf, dat aan verschillende
voorwaarden zal moeten worden voldaan.
Het voordeel van de regeling is, dat de
rcenschen niet voortdurend om steun be
hoeven aan te kloppen, dat zij niet in
volle mate het demoraliseerende van de
werkloosheid zullen gevoelen en niet ge
heel tot paupers zullen worden. Voor de
gemeente zit er bovendien een financieel
voordeel in, aangezien de menschen anders
de volle steunuitkeering moeten hebben.
De heer Schalekamp gaf den raad werk
te verschaffen en daardoor bij Rijk en
Provincie om steun aan te kloppen.
De heer Boender juicht het idee toe. Hij
acht de controle echter zeer moeilijk.
De heer dr. Idenburg acht het niet
gewenscht thans een beslissing te nemen.
Aan deze kwestie zitten verschillende kan
ten die nog moeten worden bekeken. T
heer van Leeuwen zegt, dat het alleen de
bedoeling is, de meening van den raad
te vernemen. Hij is tevreden, als Maatschap
pelijk Hulpbetoon de toezegging krijgt, dat
zij verdere voorbereidende maatregelen kan
treffen.
In dien zin werd besloten.
Hierna kwamen ter tafel verschillende
door de leden ingezonden vragen.
Door dr. Idenburg zijn enkele vragen
gericht aan den Burgemeester en B. en W.
in verband met het verkeer op den Rijks
straatweg.
Gevraagd is of de Burgemeester bereid
is door herziening van den politiedienst
en het zoeken van samenwerking met de
marechaussee het verkeer aan voldoende
toezicht te onderwerpen en de maximum
snelheid te handhaven; 2e de aanwijzing
van deskundigen voor onderzoek van motor
rijtuigen te bevorderen.
En vervolgings of B. en W. bereid zijn
een verordening aan te bieden regelende
het parkeeren op den Rijksstraatweg, de
waarschuwingsborden ter aanduiding van
de maximum-snelheid in overeenstemming
te brengen met de voorschriften en doel
matiger te plaatsen en vervolgens maat
regelen te nemen opdat het aan beide zijden
parkeeren bij den Deijl worden verboden.
Door den voorzitter werd geantwoord,
dat naar zijne meening het toezicht vol
doende is, op drukke tijdstippen worden
er verkeersposten uitgezet terwijl vöorts
geregeld toezicht wordt uitgeoefend. Hij
meent, dat het niet op den weg der
gemeentepolitie ligt, om het snelverkeer
te leiden. Daarvoor is noodig verkeers
politie, in casu Rijksverkeerspolitie.
Samenwerking met Marechaussee stuit af
op bezwaren in betrekking tot het dienst
verband. Overigens is er wel contact Per
soonlijk is spr. tegenstander van maximum
snelheidsbepalingen. Naleving is slechts
mogelijk door het plaatsen van een auto-
val en deze manier vindt hij onsympathiek.
Op drukke dagen geldt, om de zaak niet
in de war te laten loopen, bovendien het
motto doorrijden". Daarbij komt nog, dat
er steeds wisselende weggebruikers zijn
zoodat de preventieve werking gering is.
Beter acht hij het art. 22 van het Mótor-
reglement te doen naleven.
Op de vraag inzake aanwijzing van des
kundigen kan spr. geen antwoord geven,
omdat hier justitioneel terrein wordt be
treden. Het spijt hem intusschen, dat een
onjuiste indruk is gevestigd omtrent de
politie, die naar zijn overtuiging voor haar
taak berekend Is.
Wat de vragen aan B. en W. betreft,
antwoordde spr., dat reeds een verbods
bepaling is opgenomen voor het parkeeren
op den Rijksstraatweg. Parkeeren achter
de boomen is niet mogelijk.
Wijziging in de borden en hun plaatsing
kriigen binnenkort hun beslag.
Een parkeerverbod voor den Deijl is ook
reeds vastgesteld. De borden zijn juist dezer
dagen geplaatst.
De heer Idenburg dankte voor de ver
strekte inlichtingen. Daaruit heeft hij be
grepen, dat er veel wordt gedaan. Toch
meent hij dat er meer kan geschieden,
om onregelmatigheden te voorkomen. Als
de wetenschap gaat heerschen, dat er ge
waakt wordt, zal veel worden voorkomen.
In het aanwijzen van deskundigen ter be
oordeeling van motorrijtuigen ziet hij niets
vernederends voor de politie. In Den Haag
geschiedt zulks ook.
De heer Drop heeft gevraagd overlegging
van het verkavelingsplan der terreinen in
Duinrell en of B. en W. bereid zijn ter
bevordering van den verkoop dezer ter
reinen gesloten bebouwing toe te staan.
Op do eerste vraag antwoordde de voor
zitter bevestigend op de tweede ontkennend
De heer van Tol heeft gevraagd, of B.
on W. hebben overwogen, om de menschen,
die hun huis moeten verlaten tengevolge
van onbewoonbaarverklaring tegemoet te
komen in de huishuur.
De beer van Leeuwen zegt, dat daaraan
reeds aandacht is geschonken.
Hierna werd de vergadering gesloten.
ZOETERWOUDE.
Arbeidsbemiddeling.
Het aantal werkloozen is de laatste da
gen weer sterk toegenomen en bedraagt
momenteel reeds 32. Naar we vernemen zal
een dezer dagen begonnen worden met de
werkverschaffing.
RECLAME.
598Q
ALPHEN.
Verg. Bond van Jonge Liberalen.
Door de afd. van den Bond van Jonge
Liberalen werd in hotel „Centraal" een
bijeenkomst gehouden, welke zich in een
groote belangstelling der leden ook van
omliggende plaatsen als Leiden, Boskoop,
Bodegraven, den Haag en zelfs vanuit
Arnhem mocht verheugen. Als spreker van
dezen avond trad op de heer A. J. Tom uit
Arnhem, le secretaris van het hoofdbe
stuur van genoemden bond met het on
derwerp; „Mussolini". Op zeer boeiende
wijze behandelde spr. achtereenvolgens
de persoonlijkheid en de levensloop van
Mussolini, de ontwikkeling van het fas
cisme, en de invloed hiervan op het Ita-
liaansche volksleven. Tenslotte wees spr.
op de gevaren van het fascisme. Deze leer
zame rede werd van het begin tot het
einde met de grootste aandacht gevolgd.
Van de gelegenheid tot het stellen van
vragen werd door een vijftal aanwezigen
gebruik gemaakt.
o
ALKEMADE.
GEMEENTERAAD.
Algemeene beschouwing over de «egrooting
- Benoeming wegwerkers - Aanschaffing
sanitaire artikelen.
De Raad dezer gemeente kwam in
openbare vergadering bijeen. Voorzitter
de burgemeester. Tegenwoordig alle leden.
Na opening der vergadering met het ge
bruikelijke gebed worden de notulen van
de vorige vergadering gelezen en onver
anderd vastgesteld.
Aan de orde de agenda:
lo. Vaststelling gemeente-begrooting,
dienstjaar 1932.
De voorzitter doet voorlezing van het
rapport der commissie tot nazien van de
gemeente-begrooting, waarbij de commis
sie met genoegen kan constateeren dat B.
en W. tot een sluitende begrooting heb
ben kunnen geraken.
Voorts hebben B. en W. de post werk
verschaffing met f.4000 verhoogd en ge
bracht op f. 5000, terwijl de t-otale belas
tingopbrengst f. 20.000 lager is dan in
1931. De algemeene indruk is dan ook dat
de finantieele toestand van deze gemeente
nog niet zorgelijk kan genoemd worden.
De gemeente beschikt bovendien nog over
een reserve van f. 35.000. Lang heeft de
commissie stilgestaan bij de vraag of deze
gemeente op het voorbeeld van de Re
geering over zou moeten gaan tot een al
gemeene verlaging der salarissen dei-
ambtenaren en beambten in dienst dezer
gemeente. De Commissie meent deze
vraag vooralsnog ontkennend te moeten
beantwoorden. De ambtenaren in dienst
dezer gemeente genieten een behoorlijk
salaris. Er wordt van hen veel gevergd en
hoe moeilijker de tijdsomstandigheden
zijn, des te grooter de verantwoordelijk
heid der ambtenaren is. Toch stelt de
commissie voor de jaarwedden van de
wethouders, zulks met het oog op de wed
den der wethouders in andere gemeenten
van ongeveer gelijk zielental te verla
gen en wel van f. 1440 op f. 1300.
Vervolgens heeft de Commissie zich af
gevraagd of door het verhalen van bij
dragen voor eigen-, weduwen- en wee-
zenpensioen een begin moet worden ge
maakt met de verlaging der wedden der
ambtenaren en beambten in dienst dezer
gemeente. De Commissie acht de tijd hier
voor niet alleen nog niet gekomen, doch
gelet op de oproeping naar sollicitanten
voor de betrekking van wegwerker, waar
bij premie-vpj pensioen werd verzekerd is
deze maatregel voor 1932 niet toe te pas
sen. Voorts wenscht de commissie de rij
wieltoelage van f.50 teruggebracht te
zien op f.30.
De voorzitter vraagt of iemand alge
meene beschouwingen wenscht te hou
den.
Komende tot de begrooting en het ver
slag der commissie van de begrooting,
uit spr. zijn bevreemding dat in dezen
malaisetijd met zijn steeds knellende be
lastingdruk B. en W. en de commissie niet
zijn gekomen met bezuiniging door in
den geest van het overheidspersoneel de
salarissen te verlagen der ambtenaren.
Spr. acht salarisverlaging onvermijdelijk.
Als antwoord op de beschouwingen van
den heer Verwij deelt de voorzitter
mede, dat B. en W. geen voorstel zullen
doen om tot verlaging van de jaarwedden
van de ambtenaren over te gaan. Dit punt
heeft in de vergadering van B. en W. een
punt van langdurige bespreking uitge
maakt doch zooals de commissie zeer te
recht opmerkt sluit de begrooting. Als het
Rijk niet zat voor een tekort van 75 mil-
lioen dan was er van de Regeering geen
voorstel te verwachten geweest om de
salarissen der rijksambtenaren met 5 pet.
te verlagen.
Na nog diverse uitvoerige beschouwin
gen over verschillende artikelen werd be
sloten de begrooting a.s. Maandag, nadat
de Commissie voor Georganiseerd Overleg
in de gelegenheid is gesteld om haar mee
ning kenbaar te maken over het besluit
van den Raad om 5 pet. pensioenbijdra
gen te verhalen boven een bedrag van
f. 1000 nader aan de orde te stellen.
Aan de orde komt thans punt 2 der
agenda. Benoeming van twee wegwerkers.
Na gehouden stemming blijkt benoemd
te zijn J. P. Strijk met 10 stemmen, ter
wijl op J. H. G. Wortman en J. F. Biele
feld, resp. 2 en 1 stem worden uitge
bracht. Bij de benoeming van den tweeden
wegwerker wordt gekozen met 7 stem
men B. l'Ami, terwijl op M. Hoogenboom,
H. van der Hoorn, A. J. Koot en J. H. G.
Wortman, resp. 1, 1, 1, en 3 stemmen wor
den uitgebracht.
3o. Vaststelling van een Verordening tot
heffing van 80 opcenten op de Gemeente-
Fondsbelasting voor het belastingjaar
1932'33. Zonder hoofdelijke stemming
wordt de verordening vastgesteld.
4o. Vaststelling van de vergoeding per
leerling, als bedoeld bij artikel 101, le lid
der L. O. wet 1920. Na voorlezing van het
prae-advies van B. en W. wordt de ver
goeding over het dienstjaar 1929 vastge
steld op f. 13.54 per leerling, waaronder is
begrepen f, 0 50 voor administratie-kosten.
5o. Wijziging gemeente-begrooting,
dienstjaar 1931. Na toelichting van den
voorzitter wordt de wijziging onveranderd
vastgesteld.
6o. Ingekomen stukken. Verzoek van
den Algemeenen Ned. Politiebond om
voor 1932 een subsidie te mogen ontvan
gen van f. 10 per politie-ambtenaar voor
het volgen van den cursus van zelfverde
diging, eerste hulp bij ongelukken, enz.
B. en W. stellen voor de gevraagde sub
sidie te verleenen, waartoe z. h. s. wordt
besloten.
In behandeling wordt genomen het ver
zoek van de Ver. voor Chr. Nat. School
onderwijs te Oudewetering om op grond
van art. 72 der L. O wet gelden beschik
baar te stellen voor de aanschaffing van
sanitaire artikelen, alsmede voor den
aanleg van waterleiding en de in verband
daarmede noodig aan te brengen veran
deringen en herstellingen.
Na zeer uitvoerige discussies wordt het
voorstel van B. en W. in stemming ge
bracht, hetwelk met 12 tegen 1 stem
wordt aangenomen. Tegen de heer
Verwey.
Op de verzoeken van het R.K. School
bestuur van Rijpwetering en Roelof-
arendsveen om eveneens gelden beschik
baar te stellen voor den aanleg van een
drinkwaterleiding in de schoolgebouwen
wordt eveneens afwijzend beschikt en wel
wat het verzoek van Rijpwetering betreft
op grond, dat het verzoek is gericht aan
B. en W., terwijl geen verklaring is over
gelegd tot storting van 15 pet. waarborg-
soim Voorts heeft de aanleg plaats ge
had zonder overleg met het gemeente
bestuur. De afwijzing van het verzoek
van het R. K. Kerkbestuur van Roelof-
arendsveen is gegrond op de overweging,
dat hierbij de verklaring ontbreekt tot
storting van J5 pet. waarborgsom, terwijl
een toelichting geheel ontbreekt.
Na rondvraag volgt sluiting der verga
dering.
BODEGRAVEN.
Burgerlijke Stand.
Geboren: Adriaan, z. van L. Terouw en
A. Mulder Petronella d. van K. Dom
burg en A. Rootert Grietje, d. van P.
Oudshoorn en P. de'Vries.
Getrouwd: A. L. Demmenie 29 j. en J.
G. Wessels 31 j. J. Bouwknecht 25 j. en
S. Nijenhuis 25 j.
Loop der bevolking.
In den loop dezer week vestigden zich in
onze gemeente de volgende personen:
D. Kruijmer en gezin, hoofd een er school
van Nijkerk J. H. Mooijman, dienstbode
van Alphen a. d. Rijn D. Kooistra,
huisknecht van 's-Gravenhage A. van
Rossum en gezin, kleermaker van Zwam-
merdam D. v. d. Henst, dienstbode
van Leiden H. Dijkstra en echtg., Rijks
ontvanger van Nijmegen.
Vertrokken: P. van Ravenswaaij,
klomomaker van Barwoutswaarder W.
V. van Aken, zonder beroep naar Bar-
woudswaarder C. de Jong, winkelbe
diende naar Nieuwveen C. Hol, dienst
bode naar Geldermalsen H. van
Leeuwe, dienstbode naar 's-Gravenhage.
Raadsagenda.
De Raad dezer gemeente komt op 21
October a.s. in openbare verg. bijeen.
1. Opening 2. Beëediging waarne
mend secretaris 3. Notulen 4. Inge
komen stukken 5. Voorstel tot verlen
ging van den ontruimingstermijn van on
bewoonbaar verklaarde woningen 6.
Benoeming van een comm. volgens art. 42
van het reglement van orde 7. Voorstel
tot verkoop van grond aan de Oranje
straat 8. Voorstel tot aankoop van fa
briek en terreinen voor de vuilnisverwer
king 9. Voorstel tot het instellen van
een steunregeling en c. q. benoeming der
leden 10. Wijziging bouwverordening
11. Wijziging begrooting 12. Behande
ling begrootjng 1932.
Arbeidsbemiddeling.
Bij de gemeentelijke Arbeidsbeurs al
hier staan als werkloos ingeschreven 8
timmerlieden. 16 losse werklieden, 2 op
perlieden. 3 grondwerkers, 3 pakhuis
knechts, 1' chauffeur, 1 fabrieksarbeider,
1 machinist, 5 metselaars, 1 bankwerker,
1 smid en 1 kantoorbediende.
Inlichtingen aan werkgevers worden
gaarne verstrekt
Gedurende de maand September zijn
aan het gemeentelijk slachthuis geslacht:
113 koeien, 96 varkens, 71 graskalveren,
409 nuchtere kalveren, 1 paard en 2 scha
pen.
Gevonden voorwerpen: 1 grijs konijn,
een rozenkrans, een klein hondje (dwerg
pincher).
Verloren: een gereedschapstasch met
inhoud, een belastingmerk en een zilve
ren manchetknoop.
Inlichtingen aan den politiepost.
Nr. 199 der Stcrt. bevat de afdruk
ken der statuten in de akte betreffende
de N. V. Bodegraafsche Waterdistributie
Mij (Bowadi) alhier.
Bezorgdheid over den dollar en de oor
zaken hiervan Sterk aanbod van Dollar-
leeningcn De goudpositie der Vereen.
Staten Toenemend streven naar inter
nationale samenwerking op het gebied van
bet geldwezen Stijging van den rente
stand te verwachten? Verdere inkrim
ping van den Beurshandel.
Van het wantrouwen in de internatio
nale financieele wereld, dat zich na de
opheiffing van den gouden standaard in
Engeland, en de daarop gevolgde maat
regelen van gelijke strekking in de Scan
dinavische landen tot het ruilmiddel van
verschillende andere landen had uitge
strekt, heeft, naar men weet, ook onze
gulden voorbijgaand geleden. Gelukkig
hebben wij geen al te ernstige gevolgen
van dit wantrouwen ondervonden. Tijdelijk
zijn wel belangrijke bedragen, die door
het buitenland in ons land waren belegd,
naar de landen van oorsprong terugge
vloeid, wat een ongunstigen invloed op
den koersstand van den gulden ten op
zichte van de valuta's der andere landen
uitoefende en de Nederlandsche Bank ge
dwongen heeft tot het afgeven van be
langrijke bedragen aan goud. Ook de koer
sen der Nederlandsche staats- en gemeen
tefondsen zijn door de vrees voor een
depreciatie van ons ruilmiddel medege-
sleept.
Nadat de eerste aanval op den gulden
echter was afgeslagen is de rust al spoedig
teruggekeerd, dank zij ook de categorische
verklaring van den vroegeren en den te-
genwoordigen president der Nederlandsche
Bank dat de gouden standaard her krach
tig zal worden gehandhaafd. Op 't oogen-
blik is er geen sprake meer van interna
tionaal wantrouwen tegenover den gulden,
die zich ten opzichte van de andere va
luta's op een betrekkelijk hoog peil hand
haaft. Daarentegen concentreert de be
zorgdheid zich thans op een ander „devies"
en wel op de tot dusverre als volkomen
onkwetsbaar beschouwde valuta van „het
rijke Amerika."
De wijziging, die zich vooral in de laat
ste week ln de houding van financieele
kringen ten opzichte van den dollar heeft
voltrokken, is wel kenmerkend voor de
hyper-nerveuse stemming, die nog steeds
in de financieele wereld heerscht en
waardoor ook het groote publiek zich zoo
gemakkelijk laat meesleepen. In de offi-
cleele wisselkoersen komt het thans tegen
over den dollar bestaande wantrouwen niet
zoo zeer tot uiting. Weliswaar kan worden
geconstateerd, dat de dollarkoers hier te
lande van 2.49 5/8 aan het eind van Sep
tember tot 2 46'/: (met later licht herstel),
is teruggeloopen, maar dit zijn afwijkin
gen, die slechts weinig boven de normale
fluctuaties liggen. Het sterkst uit het wan
trouwen tegen den dollar zich in het feit,
dat in de laatste week op de verschil
lende markten, voornamelijk echter te
Parijs, aanzienlijke bedragen dollars op
termijn worden verkocht, tegen een koers,
die belangrijk lager is dan de tegenwoor
dige z.g. „contante" noteeringen.
De verkoopers gaan dus hierbij van de
verwachting uit, dat de noteering van
den dollar over eenigen tijd nog aanmer
kelijk lager zal zijn dan thans. Voor een
belangrijk deel gaat het bij deze verkoopen
om transacties van „baissiers", die aldus
dollars „in den wind gaan". Ongetwijfeld
bevinden zich onder de verkoopers ook
bona-fide handelaren, die goederen naar
de Vereenigde Staten exporteeren, en zich
aldus willen beveiligen tegen een even-
tueele verdere waardedaling van den
dollar.
Ofschoon voor de termijnzaken in dol
lars geen officieele noteering wordt opge
maakt, is de wetenschap, dat zij op groote
schaal tegen een aanmerkelijk disagio tot
stand komen, voldoende, om de bezorgd
heid verder aan te wakkeren. De invloed
van het bestaande wantrouwen is dan ook
duidelijk waar te nemen in de noteeringen
van obligatiën, welke in dollars luiden.
Hierbij gaat het niet alleen om fondsen
van Amerikaansehe spoorweg-, openbaar
nutsbedrijven e. d., maar ook om obligatiën
van buitenlandsche staten en gemeenten,
scheepvaartmijen enz., die zijn geëmitteerd
in een tijd, toen de uitgifte in de waar
devaste" dollarvaluta een speciale attractie
voor de geldnemers vormde.
Zco hebben de dollarobligatiën van Ned.
Indië den laatsten tijd in het bijzonder
onder voortdurend aanbod te lijden gehad,
zoodat zij in verhouding scherper zijn ge
daald dan de in guldens luidende leenin
gen. Het merkwaardigste hierbij is, dat in
het emissie-prospectus van deze leeningen
de „goudclausule" is opgenomen, d.w.z. dat
is bepaald, dat zoowel rente als hoofdsom
zullen worden betaald in gouden munt.
volgens het fijngewicht van den Ameri-
kaanschen dollar of het equivalent daar
van. Feitelijk zou de koersbeweging van
den dollar dus geen invloed op de notee
ringen der desbetreffende fondsen be
hoeven uit te oefenen. Dat dit in werke
lijkheid wèl het geval ls, is alweer een
teeken te meer van de angstpsychose, die
maakt, dat vrijwel geen enkele geldnemer
meer als volkomen credietwaardig wordt
beschouwd.
Wat nu het wantrouwen tegenover den
dollar betreft, dit heeft, naar stellig mag
worden aangenomen, zijn uitgangspunt in
Frankrijk gevonden, in welk land de door
President Hoover ontworpen plannen tot
verlichting der positie van kleinere ban
ken. die met liquiditeits-moeilijkheden
hebben te kampen, aan een scherpe critiek
hebben blootgestaan. De vrees wordt ge
uit. dat deze maatregelen tot een sterke
uitbreiding van de bankbiljettencirculatie
zullen leiden in een tijd, waarin de goud
voorraad der Ver. Staten voortdurend
vermindert.
Inderdaad is in de laatste weken voor
tientallen millioenen dollars aan goud aan
Amerika onttrokken, en deze goudzendin
gen houden nog voortdurend aan Het gaat
hierbij voor 'n deel om omzetting v .door
buitenlandsche circulatiebanken in New
York gehouden tegoed in goud, transacties
waaraan geen wantrouwen tegenover den
dollar ten grondslag behoeft te liggen,
aangezien zij voornamelijk ten doel hebben
de goudpositie der desbetreffende circu
latiebanken in dezen onzekeren tijd. nu zij
zelf eiken dag opnieuw aan t gevaar van
verdere goudonttrekkingen blootstaan, zoo
veel mogelijk te versterken.
Rden tot ongerustheid behoeft de groote
afvloeiing van goud uit de Vereenigde
Staten op zichzelf ook niet te geven. De
goudvoorraad van Amerika is ontzagge
lijk groot, te groot, is tot voor kort nog v.
alle kanten beweerd, toen een gelijkmati
ger verdeeling v. den beschikbaren wereld
goudvoorraad over de verschillende landen
van verschillende kanten werden aanbe
volen als een der wegen, waarlangs men de
huidige criss te boven zou kunen komen.
Amerika zal dus heel wat goudverliezen
kunnen dragen, alvorens het punt zal zijn
bereikt, waarop men ter beveiliging van
het resteerende bedrag eventueel zou kun
nen gaan denken aan maatregelen gelijk
aan die, welke in Engeland en Scan
dinavië zijn genomen. En verwacht mag
worden, dat het internationale wantrou
wen, wanneer men ziet, dat er geen reden
voor bestaat, intusschen wel weer zal
gaan luwen, tenzij'de toestand op geld
en bankgebied in de Unie zich inderdaad
zoodanig zou gaan ontwikkelen, dat er
zich inderdaad ernstig gevaar voor een
inflatie van het ruilmiddel mocht gaan
voordoen.
Voorhands is dit stellig niet het geval.
Wel zijn er in den laatsten tijd een
groot aantal banken in moeilijkheden
geraakt. Het gaat hierbij echter om klei
nere instellingen, welker deconfiture geen
ingrijpenden invloed uitoefent op het
economisch leven der Vereenigde Staten,
al zijn zij ook locaal van vrij groote be-
teekenis en al vergrooten zij de reeds be
staande nervositeit.
De geldomloop in de Unie is in den
laatsten tijd sterk toegenomen, een crisis
verschijnsel, dat zich ook in de meeste
andere landen voordoet en dat zijn oor
zaak vindt in het feit. dat het publiek op
groote schaal tot hamstering" van bank
biljetten overgaat. Met het op deze wijze
aan de circulatie onttrokken bedrag, dat
geraamd wordt op 800 k 1000 millioen dol
lar, zou men het totale cijfer van den
Amerikaanschen geldomloop dus feitelijk
mogen verminderen. De aldus opgepotte
gelden immers vervullen geenerlei functie
als ruilmiddel en een inflationistischen
invloed kunnen zij derhalve niet uit
oefenen.
Intusschen is uit de jongste ontwikke
ling van den toestand in de Vereenigde
Staten opnieuw gebleken, hoe wensche-
lijk het zou zijn, wanneer in internatio
naal overleg naar een oplossing der hui
dige moeilijkheden op het gebied van het
geldwezen en de goudsituatie zou worden
gestreefd. Met belangstelling mag worden
afgewacht, wat ih dit opzicht zal worden
bereikt bij de a.s. besprekingen der Fran-
sche en Amerikaansehe bank-autorltei-
ten, die naar men weet aan het bezoek
van den Franschen Minister van Finan
ciën aan de Ver. Staten voorafgaan. Voor.
alsnog staat de beurs, op grond van de
vroeger bij dergelijke internationale con
ferenties opgedane ervaringen, eenigs-
zins sceptisch tegenover de mogelijkheid
dat het verlossende woord thans eindelijk
zal worden gesproken. Dit neemt niet weg,
dat het feit op zich zelf, dat de noodzake.'
lijkheid van internationaal samenwerking
ook op financiëel gebied hoe langer hoe
meer wordt erkend, een lichtpunt is in de
tegenwoordige situatie, dat wellicht on
danks alles het uitgangspunt zal kunnen
gaan wormen voor een later herstel.
m
Terwijl dollarobligatiën in de afgeloo-
pen week flauw gestemd waren om de
boven uiteengezette redenen, benevens
het feit, dat een groot aantal Amerikaan
sehe instellingen en ondernemingen uit
liquiditeitsoverwegingen tot verkoop van
een deel van hun portefeuille overgaan,
hebben de meeste overige beleggings
waarden zich goed in -koers kunnen hand
haven. Ned. Indische staatsfondsen, zoo
wel als de leeningen onzer twee groote
gemeenten, blijven nochtans gedrukt.
Wat de overige fondsen betreft, is het
opmerkelijk, dat de koersen der prima 4
pet. binnenlandsche beleggingswaarden
(staatsleeningen, als prima beschouwde
gemeenteleeningen enz.) zich toch nog al
tijd eenige percenten beneden pari bewe
gen, nadat zij nog betrekkelijk kort ge
leden den paristand hadden overschre
den. Voor een deel heeft men hierbij on
getwijfeld te doen met de nawerking van
het wantrouwen tegen onze valuta, waar
door velen zich van hun beleggingen heb
ben ontdaan. Daarnaast doet zich echter
ongetwijfeld ook nog een andere factor
gevoelen, en wel ae mogelijkheid van een
blijvende verhooging van den rentestand
in den eerstvolgenden tijd. Het gevaar
dreigt, natuurlijk niet van de zijde van
het bedrijfsleven. De kans, dat de vraag
naar geld voor handel en industrie bin
nenkort sterk zal toenemen, moet wel uit
gesloten worden geacht. Anders staat het
echter met de geldbehoeften van publieke
lichamen, staten, gemeenten e. d. Deze
hebben vrijwel zonder uitzondering groote
behoefte aan nieuwe middelen, hetzij
voor het dekken van begrootingstekorten,
dan wel voor het uitvoeren van openbar
werken, het verstrekken van steun aan de
werkloozen, enz. Bij de tegenwoordige ge
steldheid der beleggingsmarkt is de mo
gelijkheid van de plaatsing van nieuwe
leeningen tegen een, voor geldnemers
aannemelijke rente, uiterst gering, zoo
niet geheel uitgesloten. Vandaar dat men
zich tijdelijk behelpt met credieten op
korten termijn, kasgeldleeningen enz.
Wanneer echter eenmaal de obligatie-
markt een kalmer aanzien krijgt, zullen
vele geldnemers zich haasten, van de
betere verhoudingen gebruik te maken
door te trachten, nieuwe leeningen onder
te brengen. Waar hiertegenover de be
reidheid tot het verstrekken van nieuwe
gelden zelfs aan vroeger als prima be
schouwde geldnemers door de gebeurte
nissen van den jongsten tijd sterk is ver
minderd, schijnt het alleszins plausibel,
dat een en ander zal leiden tot een stij
ging van den rentevoet op de beleggings
markt. Deze zal natuurlijk ten goede ko
men aan diegenen, die nieuw geld voor
belegging beschikbaar hebben; daaren
tegen wordt de kans op een aanmerkelijk
herstel der oude leeningen er veel gerin
ger door en zou men, als de drang tot het
opnemen van nieuwe leeningen een groo-
ten omvang mocht gaan aannemen, zelfs
met een verdere koersdaling van beleg
gingsfondsen rekening moeten houden.
In de stemming op de aandeelenmarkt
is weinig verandering gekomen. De onze
kerheid over de verdere ontwikkeling van
den politieken toestand in Duitschland
heeft nog tot een verdere inkrimping van
zaken geleid, terwijl ook de flauwe stem
ming op de New Yorksche beurs en de
bezorgdheid over den dollar druk op de
markt uitoefende. Het tegen het einde
der week gepubliceerde expose over den
financiëelen toestand van Ned. Indlè,
waarin de ernst van de situatie onver
bloemd wordt blootgelegd, maar dat tege
lijkertijd blijk geeft van het ernstige stre
ven tot overwinning der moeilijkheden
door ingrijpenden bezuinigingen en extra
heffingen was niet geschikt, om den han
del ter beurze aan te moedigen. Men
vreest voor nieuwe crisis-heffingen, die
ook de cultuurondernemingen in sterke
mate zouden treffen. In welken vorm een
dergelijke belasting echter ingekleed zou
kunnen worden, is niet recht duidelijk.
Het is een bekend feit, dat de cultuur-
ondernemingen vrijwel zonder uitzonde
ringen met verliezen werken, en men kan
nu eenmaal moeilijk „veeren plukken van
een kikker".
Dat de koersen per saldo, vergeleken
met den stand aan het einde der vorige
v/eek, niet tegenvallen, is wel voor een
deel het gevolg van het feit, dat bij den
beperkten beurshandel een slechts ge
ringe vraag voldoende is, om een vrij be
langrijke koersstijging in het leven te
roepen. Van industriëelen konden zoowel
Unilever als Philips in koers verbeteren,
wat eerstgenoemde betreft op de aan
kondiging van een onveranderd interim
dividend van 4 pet. Aandeelen Ko
ninklijke boekten eveneens een kleine
koerswinst, terwijl suikeraandeelen ook
iets beter gedisponeerd waren, zonder dgt
echter het koersherstel grooten omvang
aannam. Betrekkelijk belangrijk was de
koersstijging voor aandeelen en Alge
meene Exploratie, op het bericht betref
fende een daling met de Bataafsche Pe
troleum Mij., op grond waarvan de Alge
meene, behalve een bedrag van f. 837.000
in contanten, een j aarlijksche royalty zal
ontvangen. In verband hiermede zal over
het loopende boekjaar een interim-divi
dend van 6 pet. worden uitgekeerd.
Hieronder volgt een overzicht van het
koersverloop ln de afeeloopen week:
Koloniale Bank 71, 73, 72.
Ned. Handel Mij. 93, 89 3/4.
Philips Gloeilampen Gem. Bez. 591/*, 56,
68Vi, 67 1/4.
Unilever 119»/*, 126»/2, 124>/2.
Ned. Gist en Spiritusfabr. 328, 344'/2.
Algemeene Exploratie Mij. 65, 63, 81.
Koninkl. Petroleum 138 3/4, 146, 142 3/4.
Amsterdam Rubber 50,54.
Bandar Rubber 41V2, 45V2.
Kon. Paketvaart 119'/2, 124.
Handelsver. „Amsterdam" 187, 198, l*1»
195V2.
Javasche Cultuur Mij. 139, 155.
Deli Batavia Mij. 137»/i, 139'./2, 136 3/8.
Deli Mij. 168V2, 170.
Senembah 193, 194V2.
