N.V. LEIDSCH DAGBLAD
LAATSTE BERICHTEN.
BEURSOVERZICHT.
MARKTBERICHTEN.
WEERBERICHT.
Barometerstand.
DE PRUISISCHE NOODVERORDENING.
BERLIJN, 14 Sept. (VX>.) De Pruisische
bezuinigingsnoodverordening, uitgevaar
digd op grond van de verordening van den
Rijkspresident van 24 Augustus j.l. is ge
dateerd 12 September 1931. Zij bestaat uit
5 deelen en bevat bovendien richtlijnen
voor de vaststelling van de salarissen der
gemeenteambtenaren. Tegelijk met deze
verordening wordt een noodverordening
van 12 September gepubliceerd tot wijzi
ging van de Pruisische kieswet van 24
Augustus 1931.
Paragraaf 2 van deze verordening be
paalt dat voortaan voor eiken zetel 60.000
in plaats van 40.000 stemmen noodig zul
len zijn. Restzetels kunnen worden toege
wezen wanneer men minstens 30.000
(20.000) stemmen heeft gekregen. De ver
ordening treedt in werking op den dag
waarop de Rijksdag- of Landdagverkie
zingen worden vastgesteld.
Gistermiddag 3 uur: 765.
Hedenmiddag 3 uur: 770.
TELEGRAFISCH WEERBERICHT
v. h. Kon. Ned. Meteorol. Instituut. De Bildt
Hoogste stand 772.5 te Valencia en Le
Havre.
Laagste stand 747.7 te Isafjord.
Verwachting tot den avond van 15 Sept.:
Zwakke wind meest uit Westelijke rich
tingen. Licht tot halfbewolkt. Weinig of
geen neerslag. Des nachts koel. Overdag
iets zachter.
Buitenlandsch Weerbericht.
(Medegedeeld door het Kon. Ned. Met.
Inst. te De Bildt).
Het gebied van hoogen druk, dat sedert
Donderdag op den Oceaan was gelegen,
eerst in het Westen, daarna in het Zuid-
Westen, heeft zich sedert Zaterdag tot
over Frankrijk en het Zuiden van Enge
land uitgebreid, waardoor in de weersom
standigheden over het Z.-W. van het ge
bied en het grootste deel van Midden-
Europa een duidelijke verbetering intrad.
Daar deze verplaatsing gepaard ging en
waarschijnlijk in oorzaak samenhing met
een snel N. O.-waarts optrekken van een
depressie, die nu ten N.W. van IJsland
ligt, is het zeer goed mogelijk, dat deze
verbetering slechts enkele dagen zal
duren. De vorming eener Middenlandsche
Zeedepressie zal er allicht echter toe mee
werken, dat de aanvankelijk nog Weste
lijke luchttoevoer voor een Oostelijke
plaats maakt.
LUCHTTEMPERATUUR,
9 uur voorm.: 11 gr. C. (52 gr. F.)
12 uur 'smidd.: 13 gr. C. (56 gr. F.)
3 uur nam.: 13 gr. C. (56 gr. F.)
HOOGWATERTIJDEN TE KATWIJK a. Z.
Voor Dinsdag.
Voorm. te 5 u. 31 min.; nam. te 5 u.
53 min.
WATERTEMPERATUUR.
Zweminrichting „Hooge Rijndijk".
's Middags 12 uur: 15 gr. C.
Zweminrichting „De Zijl."
's Middags 12 uur: 15 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.
Maandag 7.52 nam. tot 6.04 voorm.
NA DEN OPSTAND IN OOSTENRIJK.
YVEENEN, 13 Sept. (Wolff). De leiding
de Sociaal-Democratische parfij en de lei
ding van de Vrije Vakvereenigingen heeft
in een manifest de opheffing geëischt van
de Heinwhren, die de wectige regeering
omver hebben willen werpen, en de in
beslagname van hun wapens.
Alle arbeiders- en vakvereenigingen krij
gen opdracht zich gereed te houden. Het
gevaar, dat wij nu door onze waakzaamheid
de descipline gekeerd hebben, is nog niet
geweken.
WEENEN, 14 Sept. (V.D.) In een trein
in de nabijheid van Weissenkirchen in
Opper Oosterijk is Vorst Starhemberg
(gelijk elders al gemeld Red. „L. D.")
een der leiders van de Heimwehren, ge
arresteerd. Te Linz werden de voormalige
generaals Puchmeyr, Englisch en Poppa-
I rich gearresteerd.
Uit Graz wordt gemeld dat Pfriemer en
Rauter naar Italië gevlucht zouden zijn.
WEENEN. 13 Sept. (Wolff). Naar aan
leiding van de mislukte revolutie-poging
is de Oostenrijksche regeering vast beslo
ten de Heimwehren te ontwapenen en ont
binden. Gemeld wordt dat dr. Pfriemer per
auto de Italiaansche grens zou zijn ge
passeerd, terwijl uanderzijds beweerd
wordt, dat hij zich nog in Stiermarken
bevindt.
LONDEN, 14 Sept. (V.D.) De Engelsche
Pers geeft zeer uitvoerige berichten over
de Putsch in Oostenrijk. De „Times"
schrijft in een hoofdartikel, dat de alge-
meene spanning er nog door verscherpt
is. De beteekenis van de beweging is niet
zeer groot, maar zij is karakteristiek voor
de gevaren die tengevolge van de be
staande onglijke verdeeling der financiële,
politieke en economiche krachten voor de
betrekkingen tusschen de Europeesche
volken bestaan. Deze gevaren kunnen
slechts door de vrije samenwerking van
alle Europeesche mogendheden, in het
bijzonder van Frankrijk en Duitschland,
overwonnen worden.
De „Daily Telegraph" acht de Putsch
der Oostenrijksche Hemwehrèn een gevolg
van de politieke en economische besluiten
van den laatsten tijd, o.a. het ineenstorten
van de Tolunie.
PARIJS, 14 Sept. (V.D.). De Weensche
correspondent van de „Petit Parisien"
schrijft, dat hoe betreurenswaardig de
omwentelingspoging ook is, de mislukking
ervan het bewijs levert, dat* de meerder
heid van het Oostenrijksche volk den bur
geroorlog veroordeelt. Anderzijds blijkt er
echter uit, hoe onrustwekkend de toestand
is, waarin Oostenrijk zich bevindt.
De „Oeuvre" ridiculiseert de Putsch
eeningszins en schrijft, dat de Heim
wehren evenals de Italiaansche fascisten
een ziekelijke neiging tot het dragen van
uniformen hadden, wat zij ook gemeen'
hebben met de Duitsche Nationaal-Socia-
listen. In Oostenrijk heeft men thans de
troepen gelegenheid gegeven tot het
maken van eenige oefeningen in de ber
gen. Zonder het fascisme te willen onder
schatten acht het blad de Oostenrijksche
beweging toch niet ernstig genoeg om zich
over de ontwikkeling werkelijk ongerust te
maken.
RONDOM DEN VOLKENBOND.
WEENEN, 14 Sept. (V.D.) In de plaats
van den Bondskanselier is de Oostenrijk
sche minister van financiën dr. Redlich
naar Genève vertrokken voor het voeren
van de credietonderhandelingen met den
Volkenbond.
o
PRINS FRIEDRICH LEOPOLD
VAN PRUISEN i
POSTDAM, 14 Sept. (V.D.). Te Flattow
in de grensmarkt Posen in Oost-Pruisen
is overleden Prins Friedrich Leopold van
Pruisen. Hij was gehuwd met Louise Sophia
van Sleeswijk-Holstein een zuster van de
overleden ex-keizerin.
ROOFMOORD?
MAAGDENBURG, 14 Sept. (V.D.) Het
echtpaar Klump te Heteborn in het
district Oschersleben werd hedenmorgen
vroeg dood in hun woning gevonden.
Reeds gisteravond vond een bewoner van
Heteborn, die Klump kwam afhalen om
mee uit te gaan, het huis gesloten. Hij
schonk er echter verder geen aandacht
aan, doch toen hedenmorgen het huis
nog steeds gesloten was, waarschuwde
men de gendarmerie, die het echtpaar
dood in bed vond. De politie stelt een
onderzoek in.
AUTO-ONGELUKKEN.
RIJSEL, 13 Sept. (Belg. fel. Ag.). Bij
wegwedstrijden voor automobielen had een
wagen een aanrijding met twee andere,
die langs den weg stonden om benzine
in te nemen. Hierbij werden twee deel
nemers gewond.
Iets later reed een wagen, welke plot
seling zijn vaart verdubbelde, op het
publiek in. Hierbij werd een zes-jarig
knaapje op slag gedood, terwijl 12 toe
schouwers werden gewond, van wie eenigen
ernstig.
ENGELSCH VLIEGTUIG NEERGESTORT
LONDEN, 14 Sept. (Reuter) Drie leger
officieren en hun hond vondei] den dood,
doordat het vliegtuig, waarmede zij van
het vliegveld te Hanwortli terugkeerden,
waar zij de race om den Schneider Cup
in óogenschouw hadden genomen, omlaag-
stortte, op den Leith-heuvel nabij Dorking.
STADSNIEUWS.
Om eventueel misverstand te voor
komen zij medegedeeld dat de drie con
certen gegeven in het Plantsoen door het
Stedelijk muziekcorps, niets uitstaande
heeft met de concerten het Leidsche ge
meentebestuur gratis aangeboden door
den Leidschen Bond van Harmonie- en
Fanfaregezelschappen, en waarvan het
laatste concert gegeven zal worden Vrij
dag 18 September door het muziekgezel
schap Orpheus" in het Plantsoen aan-,
vang 's avonds 8 uur.
Ten dienste van Leidsche bedevaart
gangers zal er morgen een processietrein
loopen van Leiden naar Kevelaar (Duitsch
land). Vertrek 8.22 van het Station alhier.
De trein zal via WoerdenUtrecht loo
pen. Donderdag 17 September keeren de
Leidsche bedevaartgangers uit Kevelaar
hier terug.
Ter gelegenheid van de opening der
Staten-Generaal op Dinsdag 15 September
zal de Nederlandsche Spoorwegen tusschen
I/trecht, Gouda en Den Haag verschil
lende extra treinen laten loopen. terwijl
op verschillende trajecten o.a. tusschen
BodegravenAlphenLeiden en Leiden en
Den Haag de treinen extra versterkt zullen
worden.
In de Stedelijke Werkinrichting zijn
opgenomen
Volwassen
personen Kinderen Tot.
7 Sept. Maandag 31 31
8 Dinsdag 33 33
9 Woensdag 34 34
10 Donderdag 32 32
11 Vrijdag - 31 31
12 Zaterdag 28 28
Op de Zaterdag te Brussel gehouden
jaarlijksche groote keuring van de Belgi
sche Dahliavereeniging behaalde de firma
J. G. Ballego en Zonen alhier met haar
dahlia-inzendingen „Ballego's Glorie".
„Ballego's Magenta" en „von Siebold" drie
onderscheidingen.
Een inwoner van Leiden deed te
Den Haag aangifte van verduistering van
eenige harmoniums en piano's. Als ver
dacht hiervan is aangehouden een 29-
jarige handelsreiziger, wonende aldaar.
BINNENLAND.
DE KONINKLIJKE FAMILIE.
Z. K. H. de Prins is hedenochtend in de
Residentie teruggekeerd en heeft zijn in
trek genomen in het Paleis Huis ten Bosch
In den loop van den namiddag zijn daar
ook aangekomen H. M. de Koningin en
Prinses Juliana, die te voren van Het Loo
naar het Paleis Soestdijk waren geweest
om daar het noenmaal te gebruiken bij
H. M. de Koningin-Moeder.
W. MOORKEES
HEVIGE STORM.
Op 74-jarigen leeftijd is te Amsterdam
overleden de heer William Moorrees, ge
boren te Gombong op Java. De over
ledene was ingenieur bij de Spoorwegen
in Indië en lid van den Octrooiraad te
Den Haag. De teraardebestelling zal
plaats hebben Donderdagmorgen om elf
uur op Zorgvliet te Amsterdam.
BOEDAPEST, 14 Sept. IV.D.) De „Do-
naupost" meldt, dat gisteren Temesvar
door een hevigen storm geteisterd is. Van
ongeveer honderd huizen werden de daken
afgeslagen. De chemische fabriek Leda
werd bfjna geheel vernield. Een aantal
kerktorens is ernstig beschadigd. Vier per
sonen, die zich in een prieel bevonden,
werden gedood, doordat een zware boom
afknapte en op het prieel terecht kwam.
AARSCHOKKEN IN GRIEKENLAND.
ATHENE, 13 Sept. (Belg. Tel. Ag.). Op
het eiland Euboca zijn aardschokken ge
voeld, vooral in de omgeving van Limni.
Zestig huizen zijn ingestort, de kerk van
de H. Anna en het postkantoor van Limni
zijn verwoest. De bevolking kampeert in
de open lucht.
Mej. DE JONG TWEEDE KAMERLID.
De voorzitter van het Centraal Stem
bureau heeft in de vacature ontstaan door
het bedanken van den heer A. H. Gerhard
(s. d.) als lid van de Tweede Kamer, be
noemd verklaard tot lid dier Kamer, me],
A. de Jong te Amsterdam.
DE FILMLIGA AMSTERDAM
ONTBONDEN.
Naar wij vernemen is Zaterdag in een
te Amsterdam gehouden vergadering de
Filmliga Amsterdam der Nederlandsche
Filmliga ontbonden, daar na eenige
discussie de statutair vereischte meer
derheid van drie kwart der aanwezige
leden zich voor dit, eenparig door het be
stuur der afdeeling gedane voorstel, ver
klaarde.
DE BEWAPENINGSVACANTIE.
NEW-YORK, 14 Sept. (V.D.) Het Depar-
tement van Marine te Washington publi
ceert eenige mededeelingen over de bewa
pening ter zee van verschillende landen
sedert het totstand komen van het Lon-
densche viootverdrag van April 1930. Het
Departement van Marine tracht vol
gens de Herald Tirbune" te bewijzen, dat
het practischreeds de vlootbouw-vacantie
heeft doorgevoerd en nog ver achter is met
den door de verdragen toegestanen nieu
wen aanbouw. Frankrijk en Italië hebben
het meest gebouwd, terwijl Engeland tot
nog toe met 57.156 ton en Amerika met
100.40 ton onder de toegestane tonnage
blijft.
NA DEN WERVELSTORM OP HONDURAS
NEW YORK, 14 Sept. (N.T. A.). Omtrent
den wervelstorm te Belize wordt nader
gemeld, dat het aantal dooden volgens de
laatste schatting 1200 bedraagt.
De gevangenis stortte als een kaarten
huis ineen, waardoor vele gedetineerden
om het leven kwamen.
De autoriteiten hebben besloten de
puinhoopen in brand te steken teneinde
het uitbreken van epidemiën te voorkomen
Het deel der stad, dat is blijven staan,
is van licht verstoken, daar de vloedgolf
ook de electrische centrale heeft ver
woest.
Amerikaansche water-vliegtuigen en
schepen hebben kaarsen en medicijnen
aangeveerd.
NEW YOR, 14 Sept. (Reuter) De hevig
heid van de cycloon, die Britsch Hondurse
heeft geteisterd wordt gedemonstreerd
door het feit, dat de mailstoomer Colom
bia de Panama, die met 130 passagiers
en 100 koppen bemanning werd op het rif
van Margaritaid bij beneden-Califomlë
geworpen.
Alle opvarenden zijn in de reddingsboo
ten gegaan en werden opgepikt door een
schip dat op de S. O. S. seinen was toe
gesneld.
VERDRONKEN.
lil het Boterdiep onder de gemeente
Bedum is gisteravond de 16-jarige dienst
bode J. Kremer door de duisternis misleid
te water geraakt en verdronken. Haar lijk
is later opgehaald.
DOODELIJKE VAL.
De 70-jarige arbeider K. Groenbroek te
Scheemda is hedenmorgen op weg naar de
fabriek met zijn fiets in de tramrails ge
raakt en zoo gevallen dat hij bijna onmid-
Bellijk is overleden.
HET AUTO-ONGELUK BIJ DEN HAAG.
De toestand van den heer de B., di
Zaterdagmiddag op den Leidschen
Straatweg bij Den Haag bij een auto
ongeval ernstig gewond werd. (men zie
onder Gemengd Nieuws) was hedenoch
tend bevredigebnd. Ook de beide hem
vergezellende dames maken het naar om
standigheden redelijk wel.
DE KANTOREN DER
zijn iederen werkdag geopend
vanaf half 9 des morgens tot
half 6 namiddags. Zaterdags
vanaf 8 uur 's morgens tot
4 uur 's middags
Zondags den geheelen dag gesloten.
DE AANSTAANDE
RIJKSBEGROOTING.
MEDEDEELINGEN VAN MINISTER
DE GEER.
Een medewerker van het Corr. Bureau
heeft minister De Geer eenige inlichtingen
gevraagd over de aanstaande rijksbegroo-
ting, naar aanleiding van de vele gerucn-
ten daaromtrent. Hieraan is het volgende
ontleend.
Is, zoo vroegen wij, ook het tekort van
f. 50 millioen onjuist?
Inderdaad, luidde het antwoord, het
tekort is grooter. Er bestaat geen be
zwaar, U het bedrag thans te noemen. Uit
sluitend rekening houdende met de daling
van de Rijksmiddelen en van de. opbrengst
der Gemeentefondsbelasting ook deze
laatste daling komt ten laste van het
Rijk dus zonder in aanmerking te nemen
het normaal accres der uitgaven, ver
toonde de begrooting voor 1932 een tekort
van f.75 millioen. De maatregelen, waar
door dit tekort overbrugd zal worden,
konden ten deele reeds in de begrootings-
cijfers verwerkt worden en zullen voor de
rest worden aangekondigd in de milhoe-
nennota.
Dientengevolge is er tijdens de indie
ning van de begrooting op papier een te
kort van f. 49 millioen. Maar dit cijfer is
slechts toevallig en het resultaat van de
omstandigheid, dat sommige maatregelen
terstond uitdrukking konden vinden inde
cijfers en ten aanzien van andere om
technische redenen met een aankondi
ging moest worden volstaan. Alle maat
regelen treden echter in werking op 1
Januari 1932. En onder die. welke reeds
in de begrootingscijfers verwerkt zijn, be
vinden er zich eenige. die in de bladen
genoemd zijn als bestemd om „het te
kort van 50 millioen" te dekken.
Is het juist, zoo vroegen wij verder, dat
in het tarief van invoerrechten het per
centage van 8 op 12 zal worden gebracht?
Dit is zelfs geen oogenblik overwogen,
was het antwoord.
Is het niettemin juist, dat
een wijziging van het tarief van
invoerrechten en een nieuwe benzinebelas-
lasting. zooals éen der bladen meldde, te
zamen f.50 millioen zullen opbrengen!
De minister noemde dat bedrag fanta
sie. De opbrengst der gezamenlijke nieuwe
heffingen, blijft daar ver onder.
Omtrent deze heffingen en omtrent de
verdere dekkingsmaatregelen wilde de mi
nister thans niets naders meedeelen.
Het verspreiden van geruchtmakende
berichten over de begrooting is volgens
hem gevaarlijk.
Heel sterk in dit opzicht vervolgde
Z.Exc. is wat ik de laatste dagen gele
zen heb over de benzinebelasting. Deze
belasting komt inderdaad. Indien eenige
heffing in dezen tijd in dit land gemoti
veerd is, dan is het wel deze. Toen de
heer Van Citters hierop in het afgeloopen
voorjaar aandrong in de Eerste Kamer,
was het wetsontwerp dan ook reeds in
voorbereiding. Wie op dit oogenblik met
een auto naar Duitschland rijdt, neemt de
laatste pomp vóór de grens volop benzine
in. die hij vóór 8 cent (of minder!) per
liter krijgt, terwijl hij in Duitschland 24
cent moet betalen. -
In Zwitserland betaalt lnj 20 cent. In
Oostenrijk, België en Frankrijk 17 a 20 ct.
Een jaar geleden betaalde hij ook in Ne
derland nog 18 ct. Indien nu tengevolge
van de malaise een buitengewone mid-
üelenversterking noodig is en de fiscus
zegt: van deze groote malaisewinst zullen
wij, zoolang zij duurt, althans 3 cent per
liter aan de algemeene middelen ten goed»
doen komen de heffing zal gedurende
drie jaren gelden en zal bij een eventueel
vroeger prijsherstel kunnen worden inge
trokken dan zou men hoogstens kun
nen meenen, dat door sommigen zou wor
den opgemerkt: „gij komt daarmee wel
wat laat." Maar het tegendeel geschiedt.
Reeds voor de indiening verschijnt een
noodkreet onder het opschrift „Gaat men
de kip met de gouden eieren slachten?",
de Kip, die den vorigen zomer, toen de liter
op 18 cent stond, vroolijk het leven be
hield.
In die noodkreet worden particuliere en
publieke organen opgeroepen om den
groote reeks van belangen te redden, die
bij het autoverkeer betrokken zijn, alsof
die belangen bedreigd zouden geweest zijn,
indien sedert den vorigen zomer de prijs
3 cent minder gedaald ware dan tot de
6 a 8 cent, waarop hij zich nu bevindt.
Het is beschamend, besloot de minister,
dat zelfs tegen dezen maatregel, waar
schijnlijk de minst aanvechtbare van alle,
thans reeds op deze wijze geageerd wordt.
Er zijn landen, waar dit anders gaat. Z.Ëxc.
hield zich echter overtuigd, dat deze actie
bij weinigen bijval zal vindèn en waar
schijnlijk ook door hen, die haar voorbarig
voerden, spoedig zal worden betreurd.
VERFSTOFFEN IN DE OUDHEID.
De kunst der verfbereiding en het ge
bruik der verven zijn waarschijnlijk in
Indië gevonden en kwamen vandaar, over
Perzië en Babylonië tot de Egyptenaren,
die er zeer bekwaam in werden. Vooral
in het vinden van surrogaten voor kostbare
verfgrondstoffen zijn zij langen tijd de
eersten geweest. Een papyrusrol, in 1828
in een graf te Thebe in Boven-Egypte
gevonden, die zich thans in het bezit der
Leidsche Universiteit bevindt, bevat o.a.
ook zeventig recepten voor de purper-
ververij. Een dezer recepten luidt aldus:
Houdt het recept geheim, want de kleur is
schitterend. Men neme het schuim van
waid, zooals de ververs u dit leveren (b.v.
indigo-waid) en importeer evenveel alka-
na. De alkana lost onmiddellijk in de waid
op en verleent haar kracht. Dan neemt
men lak, hetzij scharlaken dat de voor
keur verdient of korrellak, en wrijft
deze korrels in den vijzel onder verwar
ming fijn, doe er de helft van het waid-
schuim in en als dit alles terdege gemengd
is, kan met het verven van de stof worden
begonnen. Het purper wordt onbeschrijf
lijk schoon van kleur."
Als goede verfstoffen worden o.a. ook
genoemd scharlaken, orseiile, kraplak,
aluin, vitriool enz.
De Grieken en de Romeinen hebben het
verven op hun beurt van de Egyptenaren
geleerd en zijn er eveneens meesters in
geworden.
Oorspronkelijk werd het purper gemaakt
van een soort slakken. Deze dieren schei
den een slijmachtig vocht af, dat zich bij
een daarvoor gepaste behandeling purper
rood kleurt.
Een ander rood, het scharlaken, werd
uit schildluizen gewonnen.
Plinius gewaagt n.l. van een roode verf,
Indische lacca genoemd.
Waarschijnlijk is dit het scharlaken,
want lakh beteekent zooveel als ontelbaar,
wat wijst op het groote aantal voor de
bereiding benoodigde diertjes Dezelfde
Romein noemt nog een andere blauw-
roode verfstof, het archil of Gaetulisch
purper, dat uit verschillende plantensoor
ten werd bereid.
Ook de saffraan en de crocus waren in
de oudheid als gele verf leverende planten
bekend, evenals het z.g. geelhout. De
bruine kleur der walnoten wist men even
eens te benutten.
Niet alleen het planten- en het dieren
rijk leverden de grondstoffen voor de
verftechniek, ook tal van mineralen wist
men als zoodanig aan te wenden. Zoo
werden verschillende koperzouten als
groene verfstoffen gebruikt. Het bekende
half edelgesteente saffier leverde een
blauwe verfstof, evenals de lazuursteen.
Verschillende geel, geelbruin en roodbruin
gekleurde aardsoorten, die meestal ijzer-
oxyde bevatten, werden eveneens ge
bruikt.
In aantal waren de kleurstoffen der
oudheid veel geringer dan dit tegenwoor
dig het geval is, maar van kwaliteit waren
ze ongetwijfeld veel beter. Men wist ook
trouwens door verschillende, voor ons
thans duistere middelen, die echter ana
loog zijn. met hetgeen in onzen tijd in de
katoendrukkerij wordt toegepast, van en
kele grondstoffen, verschillende kleuren
te krijgen. Plinius zegt hiervan in zijn
„Historia naturalis": „In Egypte kleurt
men de stoffen op een zeer wonderlijke
wijze. Eerst wit, worden ze bestreken niet
met de kleuren zeif, maar met beitsen, die
aldus aangebracht, niet zichtbaar zijn op de
stoffen, daarna dompelt men ze in een ke
tel met kokende kleurstof en men haalt
ze er een oogenblik later geheel gekleurd
uit. Maar het is wonderbaarlijk, hoe, of
schoon er maar één kleur in den ketel is,
de stof, die eruit komt, verschillende
kleuren heeft, naar gelang de aard van
de beits, en deze kleuren kunnen niet
meer door wasschen verwijderd worden.
AMSTERDAM, 13 September. Flauwe
tendenz. Industrieelen en Olie's flauw.
Suikers zwak. Tabakken en Rubbers ge
drukt. Scheepvaarten lager. Duitsche obli
gaties flauw. Amerikanen lager.
Leek het er Zaterdag op of de beurs
zich zou herstellen van de recente-zwakke
houding, sindsdien vertoonden zich slechts
ongunstige factores, met opnieuw aan
bod. Het zwakke slot van Wallstreet, de
„putch" in Oostenrijk, de aanslag op den
trein bij Boedapest en het bericht van
een tekort op de begrooting van 75 mil
lioen gulden, waren wel de voornaamste.
Het ging vrij druk toe in Koninklijke,
die een pet. of 7 lager kwamen: ook de
buitenlanders verkeerden in reactie. Sul
kers waren zwak. H. V. A.'s, die Zaterdag
in de laatste helft van den beurstijd een
neiging tot reageeren vertoonden, zagen
zich weer 10 pet. ontgaan. De minder
courante soorten waren lager.
In de Industrieelen waren speciaal Unie
levers flauw gestemd. De prijsverlaging
van verschillende haverproducten was
hiermede een oorzaak der reactie. Philips
eerder iets lager. Aku's een 3-tal pCt.
lager golden.
Tabakken waren gedrukt. De Sumatra-
sorten liepen vrij sterk terug. De reactie
van den Rubberprijs hielp mede de onge
animeerde tendenz te accentueeren. De
winst van Zaterdag ging weer verloren.
Scheepvaarten waren ongeanimeerd. Mij
nen hadden een stille markt. Amerikaan
sche fondsen werden in navolging van
Wallstreet lager afgedaan. Duitsche obli
gaties waren zwak. Dawes- en Youngiee-
nlng liepen sterk terug.
WISSELKOERSEN.
Engeland 12.04 9/16; Duitschland 58.20;
Frankrijk 9.71 3/4: België 34.48; Zwitser
land 48.35; Oostenrijk 34.85; Denemarken
66.25; Zweden 66.35; Noorwegen 66.30;
New-York 2.47 7/8.
Prolongatie 1 pCt.
AMSTERDAM, 14 Sept. Veemarkt. Ter
veemarkt waren heden aangevoerd; 647
vette koeien, waarvan de prijzen waren:
le kw. 8891, 2e kw. 7486, 3e kw. 6472,
mindere soorten 5060 per K.G. slacht-
gewicht; 140 melk- en kalfkoeien 240
340 per stuk; 167 vette kalveren 2e kw.
60—68, 3e kw. 4858 per K.G. levend
gew.; 25 nuchtere kalveren 814 p. stuk;
106 schapen 4651 p. st.; 930 varkens:
vleeschvarkens, wegende van 90110 K.G.
5253; zware varkens 5152; vette var
kens 4850 per K.G. slachtgewicht; 42
paarden 90160 p. st. Aan het abattoir
zijn heden aangevoerd negen wagons ge
slachte runderen, afkomstig uit Dene
marken.
BOSKOOP, 12 Sept. BloemenveiUng.
Rozen per bos: Hadley 4265 ct.; Clau
dius Pemet 21 ct.; Rosalandia 5962 ct.;
Kilham 2742 ct.; Potin 2022 ct.; Ger-
mania 2941 ct.; Else Poulsen 4170 ct.;
Elle Poulsen 2542 ct.; Phoebe 40 ct.; Po-
lyantharozen 2437 ct.; Mac Keiler 40
47 ct.; Butterfly 30—46 ct.; Golden Op
helia 3849 ct.; Columbia 5068 ct.; v.
Rossem 20 ct.; Jules Bouché 3045 ct.;
Ophelia 1418 ct.; Florex 3149 ct.: Win-
nett, 49 ct.: Briarcliff 3141 ct.; Diversen
per bos: Anjers 10—16 ct.: Physalis Fran-
chetti 2033 ct.: Clematis Durandi 25
31 ct.; Lelies 70 ct.; tros Chrysanten 100
140 ct.; Dahlia's 10—15 ct.
NOORDWIJKERHOUT. 14 Sept. Vei
ling „De Eendracht" Dubbele heerenb.
z. dr. f. 0.601.65; idem m. dr. f. 0.75
1.70; Enkele heerenb. m. dr. f. 0.351 65"
Stamheerenb. zv dr. f. 1.40—2.80; Stok:
heerenb. z. dr. f. 0.55—1.95; Snjjboonen
f- 1203.10; Witte pronkboontjes f. 1.00.
Alles per zak van 10 K.G.
ROELOFARENDSVEEN. 14 Sept. Sla 40
—1.70 per 100 st.; Meloenen 215 ct. p st.
Tomaten 3.70—5.20 per 100 pond; Snij-
boonen 95—4.80, stek 50—65 alles p. 10 kilo
ROTTERDAM. 14 Sept. Veemarkt. Aan
gevoerd: 1440 varkens. 785 vette runderen
292 vette kalveren, 1134 schapen of lam
meren. Prijzen per kilo: Koeien 4346,
3538, 2429 ct.: Kalveren 60—65, 50—
57'/!, 62 Vt47 Vi ct.: Lammeren f.2127,
f.21—26 per stuk; Varkens 21—21.50.
Koeien trage handel. Varkens tamelijke
handel, vette Kalveren willige handel,
schapen luie handel.
&-1
