hft Jaargang
WOENSDAG 3 JUNI 1931
No. 21841
lofficieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
(j{s. per regel voor advertentiën uit Lelden en plaatsen
Irijr agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
l'jjre advertentiën 35 Cts. per regel. Kleine Advertentiën
I "tuitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
|jr een maximum aantal woorden van 30.
1,-tjsso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
Itr.even 10 cts- porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:,
Voor Leiden per 3 maanden f. 2.35, per week f. 0.18
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post f. 2.35 4- portokosten.
II nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
SMSGEVING AAN DE SCHEEPVAART
^emeester en Wethouders van Lelden
Ca bekend, dat ingevolge een door
Tputeerde Staten van Zuid-Holland
Jien verleende vergunning, in verband
Iden bouw van een nieuwe brug ter
Ise, de doorvaart voor de scheep-
Y onmiddellijk ten Westen van de
Cande doorvaart van de spoorbrug In
Cin LeidenWoerden over den Rijn
11 Galgewater) te Lelden van 25 Juni
(lot 1 December d.a.v. zal zijn ver-
nrd tot 6.50 M.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN.
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris,
luiden, 3 Juni 1931. 752S
HINDERWET.
jemeester en Wethouders van Leiden
:»en ter algemeene kennis, dat door
aan H. A. Lonnée en rechtverkrijgen-
vergunning is verleend tot het op-
!en van een inrichting voor de berei-
van -erpakte geneesmiddelen op de
l»ttelen kadastraal bekend Gemeente
n, Sectie M. Nos. 1751, 3709, 3710 en
gelegen aan den Zoeterwoudschen
;el tusschen de perceelen plaatselijk
«rkt 7 en 8.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
■Leiden, 3 Juni 1931.
7527
HINDERWET.
■gemeester en Wethouders van Leiden
igen ter algemeene kennis, dat door
de beslissing op het verzoek van:
Speet om vergunning tot het op-
hten van een bankclbakkerij en kokerij
bet perceel Breestraat No. 11, Sectie G.
1623; b. W. van Dam om vergunning
t het oprichten van een banketbakkerij
t het perceel Steenstraat No. 47, Sectie
[No. 2728; c. de N.V. A. W. Sijthoff's
|itgevers-Maatschappij om vergunning
het oprichten van een drukkerij en
tndenj in het perceel Doezastraat No. 1,
«tie E. No. 1531, 727, 1690, 1660, 1530 en
1332, d. P. Th. Verhoef om vergunning tot
oprichten van een slagerij in het
|cceel Haarlemmerstraat No. 13, Sectie
No. 2702: e. J. Segijn om vergunning
het oprichten van een bewaarplaats
tor lompen in het perceel Kerksteeg Nis.
jen 7, Sectie I. Nis. 1193 en 1194; f. Joh.
Bruyn om vergunning tot het oprichten
een smederij in het perceel Nieuw-
No. 53, Sectie I. No. 2447, is ver-
lagd.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN.
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
I Leiden, 3 Juni 1931. 7528
INAUGUREELE REDE
VAN Prof. Dr. H. BOSCHMA.
Het soortbegrip.
Prof. Boschma.
tegenwoordigheid van curatoren,
■'■'-ogieeraren, lectoren, privaat-docenten
t studenten heeft hedenmiddag in het
gaot-auditorium der Universiteit prof.
J- H. Bosscha, benoemd tot hoogleeraar
P de dierkunde, vergelijkende ontleed-
uinde en vergelijkende physiologie. als
tpvolger van prol. dr. P. N. van Kampen
!!ln inaugureele rede gehouden over ,,Het
Ttsbegrip".
Het volgende is er aan ontleend
Het soortsbegrip kan op twee manieren
;orden geformuleerd. Men kan, rekening
:i'Jdend met den bouw van de dieren,
J individuen tot een soort brengen, die,
■Wen van kleine verschillen, op het-
k-We stadium van hun leven een over-
eenkomstigen bouw hebben. Dit is de ma
nier, waarop in de praktijk de soorten van
elkaar worden onderscheiden Een andere
manier om het soortsbegrip te definieeren
is die, dat men als soort beschouwt alle
organismen, die zich onaer normale om
standigheden met elkaar paren en
vruchtbare nakomelingen voortbrengen.
Aan beide voorwaarden moet worden vol
daan om tot een bruikbaar en goed be
grip van de soort te komen. Moeilijkheden
voor de bepaling van de grootte van de
soort ontstaan vaak tengevolge van sterke
verschillen in bouw tusschen de indivi
duen, die tot dezelfde soort behooren.
Spr. vermeldt enkele gevallen van groe
pen van individuen, die onderling sterk
verschillen in bouw, maar waarvan aan
getoond is, dat zij genetisch met elkaar
samenhangen en dus tot dezelfde soort
behooren. Ook het omgekeerde doet zich
voor: een geheel van elkaar geïsoleerd
blijven van groepen van individuen, die
morphologisch of zeer geringe of in het
geheel geen verschillen vertoonen. Men
onderscheidt zulke groepen tegenwoordig
alleen dan ais verschillende soorten,
wanneer zij zich van elkaar onderschel
den door verschillen in bouw, ook al zijn
deze van zeer ondergeschikten aard.
Soorten, die langs morphologischen weg
moeilijk van elkaar te onderscheiden zijn,
vertoonen vaak in andere opzichten ver
schilpunten van veel belangrijker aard,
bijvoorbeeld verschillen in physiologiscn
of oecologisch gedrag. Dit komt vooral
sterk uit bij de zoogenaamde biologische
rassen. Men zou deze gaarne beschouwen
als goede soorten, maar er zijn geen vol
doende morphologische verschillen aan te
toonen. Ook bij geographische rassen kan
zich dezelfde moeilijkheid voordoen Spr.
gelooft, dat men er op den duur van zal
terugkomen om alleen dan van soorten te
spreken, wanneer er constante morpholo
gische soortskenmerken waar te nemen
zijn. Ook in die gevallen, waar deze ont
breken, maar waar bepaalde kenmerken
van physiologischen aard een groep van
individuen scheidt van een andere, die er
in bouw geheel op gelijkt, kan men met
recht van twee gescheiden soorten sprt-
ken. Deze opvatting vindt een bevestiging
in de resultaten op het gebied van de
erfelijkheidsleer.
Spr. eindigde met de gebruikelijke toe
spraken.
SIR HENRY TIMSON LUKIN.
Een monument voor Zuid-Afrika
in Leiden gegoten.
Foto Bleuzé.
welke haars gelijke hier te lande niet
vindt. Vooraanstaande Nederlandsche
beeldhouwers als Toon Dupuis, August la
Fallise e.a spraken onomwonden hun
vreugde uit over deze inrichting en ver
strekten den bekwamen vakman diverse
belangrijke opdrachten, o.a. het gieten
van het Lorentz-monument, dat te Arnhem
zal worden opgericht.
Wij geven hierboven een reproductie
van een monument, dat in opdracht van
de Engelsche regeering door onzen land
genoot, den beeldhouwer A. van Wouw,
wonende te Johannesburg werd vervaar
digd en eerlang te Kaapstad zal worden
geplaatst. Het stelt voor den majoor-
generaal Sir Henry Timson Lukin. die 16
December 1925 overleed en in den Boeren
oorlog en den Wereldoorlog van 1914 mee
streed. Hij genoot in het Engelsche leger
een groote populariteit, waarvan het op
schrift op het voetstuk: „Een ridderlijk
■soldaat en soldatenvriend" getuigt. Het
beeld is 2 meter 80 c.M. hoog en werd in
de kunstgieterij van den heer F. A. H.
Prowaseck, hier ter stede in kanonnen-
brons gegoten De heer Prowaseck, die
vroeger een atelier had in de Koenesteeg
en toentertijd geassocieerd was met den
heer Stöxen, is zoo gelukkig geweest be
slag te kunnen leggen op eenige panden
in de Ruime Conscientiestraat en heeft
daar thans een kunstgieterij ingericht,
SLECHTE TOESTAND VAN DEN
RIJKSSTRAATWEG LEIDEN-UTRECHT.
Protestvergadering te Zoeterwoude.
Gisteravond waren in 't café ,,'t Witte
Huis" te Zoeterwoude op initiatief van het
raadslid, den heer J. C. Stadhouder een
aantal bewoners van den Hooge-Rijndijk
(waaronder enkele uit Leiden) bijeengeko
men. teneinde te spreken over den zeer
slechten toestand, waarin de rijksstraat
weg aan den Hooge-Rijndijk zich bevindt
en te beraadslagen op welke wijze tot
spoedige verbetering uit dien levensge
vaarlijken toestand kan gekomen worden.
De heer Stadhouder fungeerde als voor
zitter der bijeenkomst. Hij zeide o a. het
volgende:
De Hooge-Rijndijk verkeert thans in een
toestand (vooral voor wielrijders), welke
beslist levensgevaarlijk is. Er wordt door
't Rijk niets afdoends aan gedaan. En nu
wacht ons wel algeheele verbreeding van
den rijweg, maar dat gaat zoo langzaam,
dat daarop onmogelijk gewacht kan
worden. Velen onzer inwoners, aldus spr.,
loopen dan nog groote kans door een on
geluk getroffen te worden. Zooals de weg
er thans uitziet gelijkt hij wel een ver
geten hoekje uit een achterbuurt. Directe
verbetering is dan ook dringend noodza
kelijk.
Verschillende personen voerden daarna
het woord. Een hunner, eveneens raadslid,
zeide: Er is voor den Hooge-Rijndijk, welke
al jaren in levensgevaarlijken toestand
verkeert maar één afdoend middel: den
weg afsluiten met een boord „verboden
te rijden, levensgevaarlijk".
Alle sprekers wazêh het er over eens.
dat de straatweg en vooral het rijwielpad
levensgevaarlijk is.
Besloten werd een commissie te benoe
men. welke zich zal belasten met het op
maken van een adres, geteekend door zoo
mogelijk alle bewoners van den Hooge-
Rijndijk en dit ter hand te stellen aan
den hoofdingenieur van den Rijkswater
staat, van wien zij de volle medewerking
verwachten. Op verzoek der aanwezige
Rijndijkbewoners uit Leiden, zal de lijst
ook circuleeren aan den Rijndijk té Lei
den. Als comitéleden werden gekozen de
heeren J C. Stadhouder, J. de Graaf en
J. P. de Bruijn.
Dat in 't belang der veiligheid, zoo
spoedig mogelijk met het oog op het toe
nemend drukke verkeer gedurende de zo
mermaanden. het werk der commissie een
afdoende uitwerking moge hebben, zal
zeker een ieders wensch zijn, want we zijn
er allen van overtuigd, dat ongelukken
niet zullen uitblijven.
LEIDSCHE KUNSTKRING VOOR ALLEN.
Z. II. VER. „HET GROENE KRUIS."
Algemeene ledenvergadering der
Leidsche afdeeling.
Onder presidium van haar voorzitter,
den heer J. A. Schreuder heeft gisteravond
de afdeeling Leiden van de Zuid-Holland-
sche Vereen. „Het Groene Kruis" een alge
meene ledenvergadering gehouden. Na een
welkomstwoord van den voorzitter en
goedkeuring der notulen, bracht de secre
taris. de heer H. Filippo W. Fzn., zijn jaar
verslag uit, waaruit wij aanstippen, dat in
het afgeloopen jaar verschillende grootere
magazijnartikelen werden aangeschaft of
vernieuwd, hetgeen een bedrag van
f. 734.05 vorderde. Er werd 1060 maal een
artikel uit het magazijn ten gebruike ver
strekt. Dank wordt gebracht aan de beide
zusters van den wijkverplegingsdienst van
v/ie Zuster Evelein 3000 bezoeken en
Zuster de Wit 2500 bezoeken aflegde en
aan hare plaatsvervangsters, zuster de
Kier en zuster Riemens. Het ledental be
draagt 1347. Het jaarverslag werd onder
dankzegging aan den steller onveranderd
goedgekeurd.
Aan dat van de penningmeesteresse,
mej. F. A. Le Poole ontleenen wij, dat de
ontvangsten bedroegen f. 9771.50, waarvan
aan contributién f. 3764.31, vergoeding
zusterhulp f. 3015.25 en een legaat f. 2000;
de uitgaven beliepen een bedrag van
f. 6280.82. Van het batig saldo ad. f. 3490.63
werd besloten f. 3000.over te brengen
op de kapitaalrekening en de rest af te
schrijven op het materieel. Nadat mevr.
Westerman, namens de Kascommissie had
medegedeeld, dat deze commissie vol lof
is over de buitengewone wijze, waarop de
penningmeesteresse de boekhouding voert,
werd deze voor haar richtig beheer gede
chargeerd onder dankzegging voor den
omvangrijken belangloozen arbeid door
haar gedurende vele jaren verricht.
Tenslotte deelde de voorzitter nog mede,
dat dr. M. D. Horst als bestuurslid heeft
bedankt; in de October-vergadering zal in
deze vacature worden voorzien. Bij de
rondvraag verzocht mevr. Westerman het
bestuur over te gaan tot aanschaffing van
een draaibare ligtent of althans zoodanige
maatregelen te treffen met omliggende ge
meenten, dat een dergelijke tent voor de
leden niet-t.b.c.-patiënten beschik
baar is. De voorzitter zegde overweging
toe. Hierna werd de vergadering gesloten.
De jaarvergadering.
De Leidsche Kunstkring voor Allen hield
gisteravond een goedbezochte vergadering
in „De Turk".
De voorzitter, de heer P. v. d. Hoeven,
achtte het een verblijdend teeken, dat be
trekkelijk zoo vele leden door hun aan
wezigheid blijk van belangstelling in het
werk der vereeniging gaven.
De secretaris, de heer J. Hartkamp, las
de notulen der vorige vergadering, welke
met dank werden goedgekeurd.
Ingekomen was een schrijven van een
der leden om ook een kerkorgelconcert uit
werken van Bach te organiseeren
De voorz. onderschreef eenigermate
deze gedachte, doch er is een schaduw
zijde; de groote kerken zijn voor de win
termaanden ongeschikt, dus zou het
moeten zijn een buitengewoon concert in
een der kleine kerken of des zomers De
kas van de vereeniging hoewel niet
slecht kan echter zulke buitengewone
uitgaven niet lijden. Het bestuur zal het
plan echter nader overwegen.
De secretaris, de heer J Hartkamp, las
vervolgens het jaarverslag. Het ledental
bleef stationair. Enkele teleurstellingen
heeft het bestuur ondervonden het con
cert-Jan Damen en van de madrigaal en
motet-vereeniging kon niet doorgaan door
onvoorziene omstandigheden; deze con
certen werden door andere vervangen.
In het bestuur kwam een vacature door
het vertrek van mej. Valk. Het jaarverslag
besloot met de opwekking nieuwe leden
aan te brengen.
De voorz. onderstreepte de laatste zin
snede en bepleitte een vrijwillige verhoo
ging der contributie door de leden. Een
groot aantal leden draagt reeds meer bij
dan strikt vereischt wordt. Spr. bracht
dank aan den secretaris voor zijn verslag
en veerleende daarna het woord aan den
penningmeester, den heer L. Gerverdinck.
Het financieel verslag zag er uit als
volgt: Ontvangsten: contributie f. 3340
tente f. 50. diversen f. 20, totaal f. 3410.
Uitgaven: gewone concerten f. 2780,
paedag. concerten f. 50, algemeene on
kosten f. 240, zaalhuur vergaderingen enz.
f. 100. totaal f. 3170.
Saldo f. 240.
Beginsaldo f. 40. totaal saldo f. 280,
welk bedrag juist voldoende zal zijn om
de begrooting 1931-'32 in inkomsten en
uitgaven te laten sluiten op f. 3610.
De kascommissie bracht een gunstig
verslag uit.
De voorz. betuigde zijn harte1 ij ken dank
aan den penningmeester voor zijn werk
zaamheden in het afgeloopen jaar er.
dankte tevens de aftredende kascommissie.
Op deze vergadering moest ook bepaald
worden welk bedrag in het reserve-fonds
wordt gestort. Er was niet veel te reser
veeren, waarom het bestuur voorstelde
f. 25 in het fonds te storten. De reserve-
gelden worden belegd bij de Rijkspost
spaarbank en de loopende gelden bij de
Nutsspaarbank.
De begrooting over het nieuwe jaar
werd vastgesteld sluitende in ontvangst
en uitgaven op een bedrag van f. 3610
met een nadeelig saldo van f. 280. Dit na-
deelig saldo komt regelmatig om het an
dere jaar voor wegens het optreden van
het Utrechts Sted. Orkest, wat nogal een
dure avond is. Het tekort wordt echter ge
dekt door het batig saldo van dit jaar.
Daarna had de bestuursverkiezing plaats
Aftredend zijn mej. C. Oudshoorn en de
heeren Gerverdinck en Harmsen, die her
kiesbaar zijn. Er is een vacature wegens
vertrek van mej. Valk.
Een drietal aanbevelingen is ingekomen,
namelijk voor mej. Cor de Haas, mej. J.
Kortmann en mevr. Gentilevan Dalen.
De heer Broekhuizen memoreerde voor
de stemming, dat mej. Oudshoorn zich
groote verdiensten voor de vereeniging
heeft verworven. Aan haar is de oprichting
der vereeniging te danken, waarom de
heer Broekhuizen voorstelde haar bij
acclamatie te herkiezen
De voorz. onderschreef volkomen de lof
aan mej. Oudshoorn gebracht; ook haar
werkzaamheden, in het bestuur zijn zeer
te waardeeren. Hel bestuur voelde echter
meer voor een stemming met gesloten
briefjes, zooals de statuten voorschrijven.
Uitgebracht werden 35 stemmen; op
mej. Oudshoorn 34 stemmen, den heer
Harmsen 34, den heer Gerverdinck 33,
mevr. Genlile 25, mej. de Haas 7, mej.
Kortmann 3.
De voorz heette het nieuwgekozen lid
mevr. Gentile welkom in het bestuur.
In de kascommissie werden benoemd
de heeren P. M Moelker, C. Ahlers en T.
•T. Kruyt; tot plaatsvervangers de heeren
H. Arnold, N. Welboren en A. van Weizen.
De contributie werd wederom vastge
steld op f. 3 per jaar en per lid.
De voorzitter drong nogmaals met klem
erop aan, dat de leden vrijwillig hun con
tributie zullen verhoogen
Medegedeeld werd, dat het bestuur dili
gent is om een verlaging te krijgen van
de vermakelijkheidsbelasting.
De paedagogische concerten zullen weer
gegeven worden, mits de vereischte steun
niet ontbreekt. Deze concerten blijken wel
geapprecieerd te worden.
Het is steeds moeilijk met een beschei
den budget een serie concerten samen te
stellen, dat den toets der critiek kan door
staan. Het bestuur vertrouwt echter, dat
de nieuwe serie den leden naar den zin zal
zijn.
Van de rondvraag werd geen gebruik ge
maakt. waarna de voorz. de bijeenkomst
sloot met een woord van :k voor de
belangstelling, met een tot weerziens op
de concerten en de volgende vergadering.
BINNENLAND.
Inaugureele rede van prof. dr. H. Boschma
aan de Leidsche Universiteit. (Stads
nieuws, le Blad).
De voorloopige resultaten der volkstel
ling; bijna acht miliioen zielen in Neder
land. (Binnenland, le Blad).
De crisis in het visscherijbedrijfeen
commissie van onderzoek benoemd. (Bin
nenland. le Blad).
Te Rotterdam is een kaslooper van f.4000
beroofd. (Gemengd, 2e Blad).
Rapport eener Commissie van Advies
inzake Gymnasiasten-Congressen (2de
Blad).
BUITENLAND.
Verdere besluiten ter Internat. Arbeids-
confercntie. (Buitenl., le Blad).
Onthulling van een gedenkteeken voor
de gevallenen te Berlijn. (Buitenl., le Bi.).
De verkiezingen in Roemenië. (Buitenl.
en Tel., le Blad).
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het candidaats-examen
wis- en natuurkunde (letter L) mej. A. T.
Ditmarsch (Den Haag). Bevorderd is tot
doctor in de rechtsgeleerdheid op proef
schrift, getiteld „Kapitaalexport op langen
termijn", de heer A. Henkemans, geboren
te Rotterdam.
KERKCONCERT SURSUM CORDA.
Het bestuur van „Sursum Corda" ver
zoekt ons te willen mededeelen. dat be
halve Louis van Tulder en A. v. d. Horst
op het Kerkconcert van Donderdag 4 Juni
nog als solisten medewerken; Mevr de
VinkVerschoor, den Haag; Mej. W.
Schmale, Hilversum en de heer Albert
Bode, Hilversum.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging:
„Het Centrum", Garage, Nieuwstraat
33—35, Leiden. Uittredende Eigenaar: N.
Dreef Sr., Leiden, d.d. 1 Mei 1931. Nieuwe
Eigenaar. A. Dreef, Leiden. (Huwelijksche
Voorwaarden). Wijziging handelsnaam
thans„Centrum Garage".
GEVONDEN VOORWERPEN.
Huissleutels, Lipssleutel, musketon met
2 Lipssleutels, ring met 3 sleutels en 1
Lipssleutel, portemonnaie met inhoud,
handschoenen, 3 bankbiljetten, vermoe
delijk gouden armbandje, damestaschje
met inhoud, regenjas, gehaakt kleedje,
paarlmoeren manchetknoop, doublé ring
met steen, étui met schrijfbehoeften,
bronzen medaille voor moed en trouw,
gouden ring met steen, kralen halsketting,
Avro-speldje, reclame-potlood, zak meel,
rijwielbelastingplaatje, rijwielbelasting-
plaatje in étui, kosteloos rijwielbelasting
plaatje, gouden ringen met paarsen steen,
R.-K. kerkboekje, witte kindermuts, zil
veren lepeltje actentasch met inhoud,
vulpenhouder, autoband met velg, auto-
wiel met band. pakje werkgoed, wandel
stok, kinderring met blauw steentje con
tributieboekje van D. Singeling. paar
schoenen, schort, bal van een signaalhoorn,
Zeeuwsche manchetknoop, muts, paar
bruine lage schoenen, alpim-muts, eenige
loten .Witte Stad" rozenkrans in étui,
vermoedelijk zilveren horlogeketting, zil
veren broche met steentjes, rolletje dub
beltjes, dop van een benzinetank, zilveren
broche met steen, étui met vulpen en vul
potlood, bankbiljet a f. 10, vilten hoed,
eenige gramophoonplaten, mantelceintuur,
lapje molton, jongensbroekje, gekleurde
wollen muts, bruin damesbontje, 2 Fran-
sche leerboekjes, lederen motorjas, broche
gemaakt van stuiverstukjes, badpak met
handdoek, koperen wieldop zilveren da
meshorloge met dito armband, zilveren
vulpotlood thermometer in houten koker,
brilgekleurde das autonummerplaat
H. 78907 en H. 10158
Gevonden in de electrische tram (stadslijn)
Parapluie, paar handschoenen, zilveren
vulpotlood.
Gevonden in een autobus v. Stadsverkeer.
Parapluie, reclameplaat, koffer inhou
dende klein koffertje.
Gevonden in het Postkantoor.
Vulpenhouder.
Terug te bekomen en inlichtingen te
verkrijgen ten politie-bureele alhier, eiken
werkdag, behalve Donderdag en Vrijdag,
tusschen 1 en 3 uur n.m.
