RADIONIEUWS.
BRIEVEN uit de HOOFDSTAD
HISTORISCHE FIGUREN.
EEN tAWINE.
In het Fransehe Alpengebied Is een weg
werkers-nederzetting door een lawine ver
woest. Acht groote hutten werden vol
komen vernield en al het zich daarin be
vindende materiaal werd weggeslagen.
o
WEER EEN GEVALLEN.
Charles P. Wolman, een vlieger die van
luchtacrobatlek zijn beroep maakte, is ge
vallen terwijl hij met zijn vliegtuig een
snelheid ontwikkelde van 300 Eng. mijl
per uur. De man verongelukte ten aan-
schouwe van 20.000 kijkers in Omaha
(Ver. St.)
o
GEVANGENEN-OPROER IN BRAZILIË.
Volgens berichten uit Rio de Janeiro is
in de Staatsgevangenis in de stad Curltyba
in den Brazillaanschen staat Parana een
oproer uitgebroken. Er zijn tien gevange
nen ontkomen, tien werden er tijdens de
vlucht gedood en 15 werden er zwaar ge
wond.
DE PARACHUTE WEIGERDE
Zondag werd te Epernay bij Reims een
vliegfeest gehouden, waarbij o.a, een
zeventienjarige Fransehe parachute-
«pringster met een valscherm uit een
vliegtuig zou springen. Toen het vliegtuig,
waarin zij zich bevond, op 500 meter
hoogte vloog, sprong zij er uit De pa
rachute opende zich niet en het meisje
viel dood.
MARCONI OVER DE TOEKOMST DER
ULTRA-KORTE GOLVEN.
lil een onderhoud inet een Londcnsciieu
correspondent heeft Marconi onlangs eenigc
opmerkingen over de toekomst der korte
golven gelanceerd, die weliswaar geen
niêutvs brengen, doch toch het vermelden
waard zijn.
Marconi wees er in de allereerste plaats
op, dat de ultra-korte gulvon een hetere
geheimhouding dor uitzendingen linden,
aangezien zij een beperkte rijkwijdt r l eb ien,
omdat zii niet, zooals de langere elcccrische
golven, dc kromming der aarde volgen.
Zij loopen in rechte richting en worden
door hindernissen, die zij op hun weg ont
moeten, opgehouden.
Op de vraag, wanneer men van deze
golven practised nut zou kunnen verwach
ten, antwoordde Marconi, dat dit ongeveer
over 10 jaar zou zijn. Genoemde solven
zouden dan een geheelen ommekeer in de
Radio Wereld teweeg hebben gebracht en
men zou dan met Australië net zon ge
makkelijk kunnen telefoneeren, als dit thans
binnen een stad als b.v. Amsterdam ge
schiedt. leder huis zou dan een rddio-
iele'onisch apparaat hebben, zooals thans
een groot deel der huizen Is voorzien van
een telefoontoestel.
VEERTIG PROCENT DER ZWEEDSCHE
BEVOLKING LUISTERVINK.
Volgens de nieuwste luisteraars-statis
tiek is het aantal Radioluisteraars in
Zweden met 35721 gestegen tot 518026. De
sterkste groei is in de steden Stockholm.
Malmö en Göteborg waar te nemen. Re
kent men op ieder toestel vier luisteraars,
dan komt men tot de schatting, dat o.a. 40
procent van de Zweedsche bevolking luis
tervink is.
ZWEDEN ONTVANGT HEILSBERG MET
KRISTAL-ONTVANGTOESTEL.
Te Stockholm slaagt men er zonder de
minste moeite in den Duitschen kracht
zender Heilsberg (278 Meter 75 KW l op
een kristal-ontvanger te beluisteren. Wel
is er een tamelijk storende fading waar te
nemen.
De luisteraars zijn over deze ontvangst
zeer in hun nopjes aangezien geen ander
station met dergelijke eenvoudige hulp
middelen te ontvangen is.
HET PARIJSCHE GERUCHT.
„Het kan niet waar zijn", was hetgeen
wij instinctief dachten, toen onze ParlJ-
jiche correspondent ons een bericht schreef
omtrent de binnen zeer korten tijd plaats
zullende vinden vermogen-verhooging
van Radio Paris tot 120 Kilowatt. Nu komt
het vergeten post-scriptum. dat inhoudt
dat de verandering van den Parijschen
zender eerst in October a s zal plaats
vinden Blijkbaar kan de kabel-verbinding
tusschen de Parljsche Studio en den zen
der te Essarts-le-Roi niet in orde gemaakt
worden zonder toestemming van een aan
tal Ministeries, als daar zijn van Buiten-
landsche Zaken. Binnenlandsehe Zaken,
van Waterstaat, enz., enz.
PROGRAMMA-UITWISSELING
TUSSCHEN EUROPA EN AMERIKA.
Parijs herbergt Mr John W. Elwood,
vice-president van de Amerikaansche Na
tionale Omroep Maatschappij.
Deze Amerikaan is speciaal in Europa
voor het aangaan van overeenkomsten
met Euvopeesche Omroepmaatschappljen
voor een regelmatige programma-uitwis
seling over den Oceaan. Naar ons gemeld
wordt heeft hij reeds succes gehad in
Duitschiand en is hij nu bezig met de
Fransehe autoriteiten.
Volgens de Fransehe Journalisten hoopt
de heer Elwood dergelijke overeenkomsten
ook te sluiten met Italië en Engeland.
Zijn motieven zijn: Radio te gebruiken
om alle volkeren in staat te stellen, elkaar
te leeren kennen en op de hoogte te ko
men met de diverse aantrekkelijkheden
van hun resp landen. Indien dit hel
eenige doel is, zoo schrijft de „Wireless
World" dan zijn we het hartroerend met
hem eens, maar indien (en dit Is reeds
door eenige zwartkijkers verondersteld) zij
probeeren ons met Amerikaansche Recla
mes enz. te besmetten, dan zullen wij niet
de eenige zijn, die hiertegen protesteert.
GROOTE RADIO-SHOW TE BRISTOL.
Bristol als stad met een eigen zender
zal In de week van 21 tot 30 Sept. a.s. een
Radio week houden, waarvan hoofdzake
lijk deel uit zullen maken de Bristol en
West of England Radio Tentoonstelling in
de Colston Hall. De B.B.C. is bij één en
ander zeer geïnteresseerd en overweegt
reeds plannen om een studio aldaar te
bouwen, van waaruit dan gedurende de
tentoonstelling actueele Radio-program
ma's zullen worden uitgezonden.
VEILIG VERKEER.
Een zaak. die niet Amsterdam
alleen betreft.
Een vraagstuk, dat de hoofdstad den
laatsten tijd nogal eens bezig houdt, is dat
van het verkeer en de schooljeugd. Bij het
aantal slachtoffers, dat jaarlijks aan het
steeds Intenser wordende stadsverkeer ten
offer valt, of tengevolge daarvan geheel
of gedeeltelijk wordt verminkt, is het
percentage kinderen in den leeftijd van
416 jaar betrekkelijk zeer hoog. Het
varieert tusschen de 20 en 30 en het
spreekt vanzelf, dat allerweg wordt ge
tracht het jonge leven In bescherming te
nemen Reeds een vijftal jaren geleden
werd in Amsterdam door den wethouder
van Onderwijs een commissie In het leven
geroepen, welke tot taak had dit vraag
stuk te bestudceren en na te gaan, welke
maatregelen er getroffen konden worden
in het belang van de veiligheid der
schooljeugd. Een en ander had tot gevolg,
dat eenigen tijd na het verschijnen van
een desbetreffend rapport dier commissie,
bij besluit van B. en W. het z.g. verkeers-
onderwljs op alle openbare scholen te
Amsterdam officieel in het leerplan werd
opgenomen. Niet in dien zin. dat een ge
heel lesuur van het rooster aan dit soort
van onderwijs besteed zou worden, doch
zoo. dat gelegenheidshalve. en bij de ver
schillende vakken, aangelegenheden, het
verkeer betreffend, zouden worden behan
deld. Het is volkomen begrijpelijk, dat het
hierbij voor een groot gedeelte afhing van
het welwtllen der leerkrachten en helaas
was bij een gedeelte hunner een zeker
sceptimisme niet te miskennen jegens dit
nieuwe geluid van bulten af In het school
lokaal gebracht.
Aan de gedragingen der kinderen is dit
al spoedig te merken en wie in de hoofd
stad eens hier en daar bij verschillende
scholen een kijkje gaat nemen, ziet wel
heel duidelijk het onderscheid tusschen
kinderen bij wie het gelukt is een soort
intuïtief voorzichtigheidsgevoel aan te
kweeken en de jeugd, op dit gebied nog
zoo goed als ongecultiveerd. Niet alleen
moet dit vcrkeersotlderwljs dienen ter
beveiliging der Jeugd, doch eveneens tot
opvoeding van den toekomstigen wegge
bruiker, op wien alle hoop bij het zich
steeds uitbreidende moderne verkeer ge
vestigd moet zijn. En het gaat hier niet
om een zekere vrees voor dat verkeer den
kinderen bij te brengen, doch uitsluitend
hen er mede vertrouwd te maker». Zij
moeten het verkeer niet schuwen
bangheid is een verkeerde grondslag voor
ren veilig verkeer doch leeren. dat ook
de jeugd in dat groote verkeer haar
rechten, maar eveneens haar plichten
Jegens andere soorten van weggebruikers
heeft Maar bij alles, dat men het kind
zal willen leeren, dient vooral goed voor
oogen te worden gehouden, dat deze ma
terie steeds frlsch moet worden opge-
dlscht. Immers zonder dat men de wer
kelijke en gemeende belangstelling van de
jeugd zelve voor dit uiterst belangrijke
vraagstuk van algemeen nationaal belang
weet op te wekken, kan elk pogen in die
richting volkomen vruchteloos worden ge-
heeten. Gepretendeerde aandacht in het
klasselokaal kan een leerling misschien
behoeden voor een onvoldoende voorge
schiedenis of sommetjes; op den weg in
liet verkeer, waar rondom het gevaar
heerscht en dreigt, moet de aandacht echt.
niet geveinsd of gedwongen zijn. om on
gelukken te voorkomen. Het kind vraagt
naar actie en naar een mogelijkheid zich
te kunnen onderschelden. Het is dan ook
de prestatie-gedachte, waarop veel te
bouwen is. in verband met dit verkeers-
ondcrwijs.
Amerika en Engeland, de landen, waar
reeds gedurende jaren een intensieve cam
pagne voor veilig verkeer wordt gevoerd,
wijzen ook op het terrein van de school
ons den weg. Schooipatrouilles en school-
verkeersclubs, beide met de algeheele
medewerking van de jeugd zelve opgericht,
bestaan daar bijna op elke school. Oudere
kinderen uit hoogere klassen helpen de
kleintjes bij het oversteken en op ver
schillende plaatsen in Amerika heelt men
kans gezien het aantal ongevallen tot op
de helft terug te brengen. Zoodat in den
loop der jaren wel is komen vast te staan,
dat verkeersonderwijs, tot opvoeding van
de weggebruikers, geen utopie is. Laten de
sceptici daarheen het hoofd richten en
voor dezen keer eens verder kijken dan het
klasselokaal en het zwarte bord. Men zal
natuurlijk nooit mogen verzuimen de leer
krachten op de hoogte te brengen met het
vraagstuk van verkeer en verkeersveilig
heid. en zonder twijfel moet er getracht
worden ook hun algeheele belangstelling
er voor op te wekken. Zonder een zeker
enthousiasme is het onmogelijk anderen
enthousiast te maken of bezielend te werk
te gaan. Onder den invloed van een voor
oordeel, ten opzichte van b.v. het snel
verkeer. wordt nimmer de juiste geest
verkregen, noodig om anderen van de
noodzakelijkheid van samenwerking in
het hedendaagsche verkeer te overtuigen
Ongeveer een half jaar geleden werd
te Amsterdam op de Nieuwe Schoolver-
eeniging een verkeersclub. in den geest
van dergelijke Amerikaansche organisa
ties. opgericht. Men heeft ervan kunnen
lezen in de dagbladen en tijdschriften:
het betrof hier een verkeersclub, waaryan
de leerlingen der vier hoogste klassen na
theoretisch en practisch afgelegd examen
als lid kunnen toetreden. De verkeers
politie verleent bij deze examens haar
medewerking door het zenden van een
harer employés en zoo kan men thans op
gezette tijden in de hoofdstad een motor-
combinatie van de verkeerspolitie achter
een groepje fietsende scholieren, die
examen doen. zien rijden het hoofd der
schooi of een der onderwijzers, naast den
politieman in de zijspan en op andere
plaatsen weer leerlingen, die twee aan twee
op moeilijke kruispunten vier, vijf, ja
zes keer na elkaar verschillende malen
door het drukke verkeer moeten overste
ken tijdens dat examen, bezig zien. Beant
woorden de kinderen aan de gestelde
el8chen. dan ontvangen zij het verkeers-
insigne der school, hetwelk zij, vanzelf
sprekend, met niet weinig trots op de
borst dragen. Maar ook wie ongemerkt de
kinderen van deze school gadeslaat, wan
neer het geen examen is en zij op weg zijn
van of naar huis, constateert in hun ge
drag de uitwerking reeds van dit speci
fieke systeem van verkeersonderwijs,
waarbij de kinderen iets te doen hebben,
waarnaar hun onverdeelde belangstelling
uitgaat.
Oh, ongetwijfeld, zoo'n agent in leeren
uniform gestoken, tusschen de banken in
de klas. doet sommigen wat eigenaardig
aan. Er zijn er, die zulk een systeem ver-
oordeelen en het schande hoeten. dat een
ander dan de onderwijzer hier in de klasse
een hoofdrol speelt. Maar is het wel zoo
te laken, dit systeem, als wij bedenken,
dat het hier om menschenlevens gaat?
En ook als men de ouders vragen zou, om
te kiezen tusschen een „vier" voor teeke
nen of geschiedenis en de onheilspellende
mededeeling van het bezoek aan een zie
kenhuis en een opgenomen kind, dan ligt
het antwoord wel voor de hand. En tevens
is daarbij dan het bewijs gegeven, dat alle
sceptici en zij, die meenen zich star te
kunnen verzetten tegen evolutie en geest
van den modernen tijd, op den duur on
gelijk zullen krijgen. Dit verkeersonder
wijs. met bezieling gegeven althans, zal
onschatbare diensten kunnen bewijzen bij
de vorming van een volgende generatie.
Zooals wij moeten kunnen lezen en schrij
ven. rekenen en talen spreken, zoo wordt
ook van ons verlangd, dat wij ons weten te
gedragen in de gemeenschap, thuis en op
den weg. En niet alleen het kind zal men
dienen te doordringen van dit soort op
vattingen Oh neen. onze geheelc natie,
oud en jong, zal men opvattingen moeten
aanleeren van saamhoorigheld en consi
deratie onderling en jegens elkander, als
de gebruikers van den weg.
Zoo kernachtig heeft The National
Safety Association in Engeland de zaak
destijds aangepakt door het oprichten van
een Bond van Weggebruikers, een bond
van allerlei klassen van menschen op den
weg, die elkaar een soort wellevendheid en
sportief optreden beloven. Ziedaar een
middel, om te komen tot juist dien band.
waarin het geheim van een veilig verkeer
op onze wegen en in de steden ligt. Dat
men ook in ons land niet veel langer zal
kunnen wachten met deze moreele beïn
vloeding van den weggebruiker, bewijzen
de kranten na den Zondag. De balans van
den feestdag is weinig flatteus. Dooden en
gewonden in een lange lijst gerubriceerd.
Ongelukken veelal, die voorkomen hadden
kunnen worden, indien fouten en tekort
komingen in de opvattingen der wegge
bruikers voorkomen waren. Dc kwestie
van het transport der gewonden en slacht
offers is een actueel ding in ons land.
Men roept om ingrijpen, om hulpdiensten
en snelle transportmogelijkheden. Een
eigenaardige loop van zaken. Eén phase
hebben wij overgeslagen, de belangrijkste
zonder twijfel: de opvoeding tot weg
gebruiker.
VAN SIEGEN.
LIEFDE EN POLITIEK.
I.
Nog een paar kleinere silhouetten uit
het groote museum der historie, maar.
silhouetten uit groote omgeving. Ik wil
iets meedeeien van een liefdesgeschiede
nis. waarin een vorst de bekoring onder
gaat van een jong meisje, dat verre van
mooi was. Hij, de vorst, is niet de eerste
de beste; hij is bovendien geen onwetende
in „de tuinen van Armida"; hij heeft
hooge eischen, waar het vrouwelijke
schoonheid geldt. Zelf is hij van zoo impo-
neerende voornaamheid, dat hij naar
het oordeel van den historieschrijver, dien
we zeker wel tot de vleiers mogen rekenen,
al is hij een man met groote autoriteit
allen, die hem omringeh, tot „gepeupel"
maakt. En toch. het jonge, leelljke meisje
wordt een zijner ernstige liefdes. een
liefde, waaraan hij niet kan toegeven.
En de koning schreit bij het afscheid
nemen
„Vous ètes roi. vous pleurez et je pars"
I „u is de koning, u schreit en ik moet
weg", klinkt het uit den mond van haar,
i die de liefde wekte en die zelf zoo gaarne
gebleven, en voor goed gebleven, zou zijn.
Deed het er iets toe. dat ze leelijk was9
Wat is het geheim, dat de liefde wekt? Zij
h3d het niet te omschrijven „iets", dat
liefde inspireert en dat met uiterlijke
schoonheid niets te maken heeft. We mo
gen gerust aannemen dat ze leelijk was.
Niet omdat een spotrijm van haar en haar
zusters zeide:
„Elles ont les yeux d'un hibou
L'écore blanche comme un chou,
Les sourclls d'une jmo damnée
Et ie teint d'une cheminée".
Spotrijmen zijn altijd overdreven, vooral
als de politiek er achter zit. en dikwijls
wreed. Maar een tijdgenoote van het
jonge meisje, die onpartijdig tracht te
verklaren, waar toch haar bekorende
macht zat, is verplicht te erkennen, dat
haar oogen groot en zwart waren, doch
zonder gloed en vlak: oók. dat haar mond
groot en plat was. Had zij niet haar tan
den gehad, die zeer mooi waren, zou men
haar .doodeenvoudig leelijk van aange
zicht" kunnen noemen „Zij was zoo ma
ger. zeide dezelfde memoires-schrijfster.
en haar armen en haar hals schenen zoo
lang en zoo ontvleesd, dat het onmogelijk
was, haar te dezen opzichte te kunnen
bewonderen"
Dus een leelijk meisje en toch bekorend.
Zij was een nichtje van den geweldigen
Mazarin en heette Marie de Mancini. Toen
zij in het jaar 1656 aan het hof van Lode-
wljk XIV verscheen, terwijl deze wegens
het beleg van Valenciennes afwezig was,
dacht niemand, dat zij daar ooit een rol
zou spelen van eenige beteekenis. Zij was
de tweede van de vijf dochters van Michel
Lourent Mancini. die een zuster van kar
dinaal Mazarin gehuwd had De moeder
was eerzuchtig Haar broer was de groote
figuur, die Frankrijk's politiek beheerschte
Daarin kon voor haar en haar raaf-zwarte
dochters wel toekomst zitten Zoo verliet
zij dus Italië en vestigde zich te Parijs.
Haar broer, die de machtige man was,
schonk haar in den nieuwen kring, dien
zij zich gekozen had, eenlg aanzien, doch
men begreep te zeer. dat zij naar goede
huwelijken voor haar dochters kwam zoe
ken en de spotternij bleef niet uit. De
vijanden van Mazarin zagen in de „avon
tuurlijke" zuster een mooie aanleiding om
nieuwe pijlen te spitsen, die den broeder
zouden treffen.
Merkwaardig Is, dat Mazarin, die met
groot seigneuriaal gebaar de begeerten van
zün zuster tegemoet kwam en hoog-adel-
lijke bruidegoms voor zijn nichten be
schikbaar had zooals de hertog van Ven-
dóme. den graat van Soissons den hertog
van Bouillon en den markies de la Mell-
lerave, voor de kleine Marie gevoelloos
was. Of zelfs nog erger. Hij mocht haar
niet; hij was hard tegen haar, beschouw
de haar als een soort Asschepoester der
familie. Hoe kwam dat? Was het de schuld
van ha.ir leelijkheid die hem, den verfijn
den Italiaan, tegen de borst stuitte? Of
„Zij hebben de oogen van een uil,
de huid zoo wit als een kool. de wenk
brauwen van een verdoemde ziel en de
tint van een schoorsteen.'
zat er iets anders achter? Was hij, de
scherpe, reëele Mazarin, soms bijgeloovlg?
Dat nichtje werd reeds bij haar geboorte
slecht bedeeld. Haar vader, Michel Lou
rent, was een amateur-astroloog, maar
nletegenstaande zijn amateurschap astro
loog van beteekenis. Helaas! Hij paste zijn
kennis op zijn pasgeborene toe, trok haar
horoscoop en zie: deze was dreigend: „zij
zou de oorzaak van veel ongeluk worden."
Dus. de kleine Marie werd zonder vreug
de begroet. Zelfs haar moeder had weinig
liefde voor haar veeleer antipathie. Het
kind. dat van nature opvliegend, hoog
moedig en trotsch was. werd onder die
behandeling niet gemakkelijker. Men be
sloot haar in een klooster te laten opne
men: de strenge opvoeding zou wellicht
nog eens een goede non van haar maken.
Maar het was verloren moeite. Toen zij
nog geen dertien jaar was. moest zij uit
het klooster teruggehaald worden. Zij had
geen natuur om opgesloten te zijn. Zoo
kwam zij later als een noodzakelijke bij
sleep van de familie Mancini te Parijs.
Daar was zij en leelijk was zij, die no. 2
van de zwarte schare der dochteren Man-
cini's. En zij had een wilt Ze leert te Lyon
in ongelooflijk korten tijd vloeiend Fransch
spreken. En in het klooster de la Visita
tion, waar zij te Parijs een tijd vertoeft,
wekt zij de verwondering harer omgeving
wegens haar groot aanpassingsvermogen,
zoodat de Fransehe kring de hare lijkt te
zijn. Aldus, gevormd voor de nieuwe levens
omstandigheden, wordt zij eindelijk weer
thuis opgenomen. Maar het Louvre wordt
voor haar een soort gevangenis. Zij is naar
La Fère geweest, waar de koning was, heeft
er deel genomen aan de spelen van den
vorst, maar, terug te Parijs, wordt zij de
dienstmaagd, de asschepoester van de
zusters. Het bekende sprookje wordt, wat
zijn aanvang betreft, letterlijk aan haar
voltrokken. Zij helpt de zusters bij haar
toilet. Als hertoginnen gekleed gaan dezen
naar de koninklijke feesten, naar de ont-
vangstdagen van mevr. Rambouillet. naar
de loterijen, die de kardinaal organiseert
en waar geflirt wordt en, thuis gekomen,
vertellen zij aan „het leelljke eendje" van
al haar genoegens. Vooral Olympc, de toe
komstige gravin de Soissons, weet haar te
kwetsen door de verhalen van al haar
successen en van de welwillende glim
lachjes. die de koning voor haar over had.
Zij zelf, de kleine, leelljke Marie, mag het
paleis niet uit. En daarbinnen is zij steeds
vergezeld van Rosa( een oude knorrige be
waakster. Is het wonder, dat zij haar
bloedverwanten haatte? Haar letterkun
dige gaven want die heeft zij haar
kennis van de letterkunde zetten haar daar
niet overheen. Doch zij neemt alles, wat
er aan ridderlijkheid, aan hartstochte
lijke liefdesgevoelens in de boeken, die zij
verslindt, te vinden is, in zich op en als
van zelf richten zich al haar gedachten op
dien ééne, dien stralenden ridder, uitste
ken boven allen, voor wien allen buigen,
ja, zelfs kruipen, op. Lodewijlc XIV,
naast wien alle anderen „gepeupel" waren.
Het lot heeft verrassingen
Mevrouw dc Mancini wordt ziek. De
zuster van den kardinaal is.... de zuster
van Zijne Eminentie. Dus brengt de
koning dagelijks een bezoek aan de zieke.
En nu moest Marie de Mancini niet Marie
de Mancini geweest zijn. zoo zij niet de
gelegenheid had gezocht en gevonden om
den koning te ontmoeten. Eiken dag
plaatst zij zich op zijn weg. Dan nadert,
wat niet te keeren is. Van een groet wordt
het een woord, van een woord een gesprek,
van een gesprek een teedere gedachten-
wisseling, waarbij de gevangene gelegen
heid heeft zich te beklagen over het lot.
dat haar door haar familieleden werd be
schoren, en niettegenstaande de oplet
tendheid van Rosa geschiedde het wonder:
de liefde sloot haar banden om de twee
jonge mensehen, liefde uit medelijden
wellicht eenerzijds liefde uit bewondering
en verwachting van verlossing aan den
anderen kapt. een platonische liefde,
door de omstandigheden gedwongen pla
tonisch te zijn en te blijven.
Dat is het oude sprookje van Cendrillon-
Asschepoester. voor een deel herhaald in
de XVIIe eeuw. Doch het einde is niet, dat
de prinses den koningszoon huwt. dat zij
gelukkig worden en vele kinderen krijgen.
„Redenen van Staat", misschien veeleer
„Redenen van persoonlijk belang" 'nebben i
dit huwelijk verhinderd.
Ik kom er in mijn volgend artikel op
terug. Doch het mooiste deel van het
sprookje is dat. wat ik heden vertelde: de
liefde van twee jonge menschen. tot elkaar
gebracht in weerwil van vijandige gevoe
lens. die hen omringden
A. J. BOTHENIUS BROUWER.
(Van een bijzonderen correspondent.)
HET PICTURALE JAARFEEST.
LONDEN, 12 Mei 1931
Het vet was zoo gezegd van den ketel
toen de jaarlijksche tentoonstelling van
de Royal Academy werd geopend. Zelfs
die schaarsche bevoorrechte menschen,
die den Zaterdag tevoren de „Private
View" hadden bijgewoond, waren in zeker
opzicht te laat geweest. Deze Private View
zou voor menigeen, die er kwam. belang
wekkender zijn geweest, indien de ge
kleurde photo's en de copie van een boek
illustratie nog hadden gehangen. Maar
die aanfluitingen van de ware kunst der
Royal Academy, waren juist op het nip
pertje weggehaald. De vraag is gerezen
of men het een keurcommlssle, die eenige
tienduizenden picturale en sculpturale
werken de revue heeft laten passeeren
kwalijk mag nemen, dat zij In eerste in
stantie gekleurde photo's, door een wel
bekend maar klaarblijkelijk zoo nu en dan
bedriegelijk kunstenaar overgeverfd niet
als zoodanig herkent. Oogen die moe ge
staard zijn in het beoordeelen van verf
en kleur en crayon in lijn en vorm. zal
men veel moeten vergeven, ook dat zij
door de verf heen niet de photochemische
afdrukken kunnen zien. die een artiest op
zijn doek had aangebracht, voordat hij
er over ging penseeien. Maar er is veel
over te doen geweest. En het aanzien van
het officieele schildergenootschap, toch ai
niet groot bij de warme kunstenaars en
hun volgelingen, heeft door dit geval wel
wat geleden. En dan was er, vóór de
Private View een tooneel aan boord van
de Hispanolia. De Hispanolia was een pi-
ratenschip. Op het schilderij zag men
het achterschip met een vervaarlijk piraat
aan het roer en, leunend tegen de ver
schansing zittend met de beenen languit
gestrekt, een anderen piraat, misschien
lichtelijk beneveld door rum. r»-
mers de drank der zeeroovers'
eens de drank was der Bntsche
matrozen (die nu meer aan thee r,
colade doen.) Dit tooneel aan bow
de Hispanolia was het werk van
gen drager van de markt -
vane
Garden; ge weet wel, die handi»
lien, die torenhoog op hun vaardi.
den de manden met vruchten en~L
stapelen en ze transporteeren 'L
buitenkant van de markt,
heen en weer loopende kooplied
genwlelen en paardenhoofden doe-
een Covent Garden-artiest, een i'
van nauwelijks zestien, had in 4
uren dit schilderij vervaardigd ent
gezonden aan de keuringscommta-
de R. A. „for favour of hangin».
the line" En de commissie, geïm
door dc bijzondere eigenschappen
jeugdwerk van een knaap die -
de dagbladen nimmer een se"
teekenschool van binnen had g
had uitgemaakt, dat het zeer zeb
the line" zou hangen, dat wil zeg,,
de illustere wanden van Burlington"
voor alle kunstminnaars en quasi
minnaars in den lande om te bew-
Helaas, ook dezen knaap rrr
driegelijkheid worden verweten. Dt
commissie had onder haar leden
niemand, die goed bekend was
werk van een der helden der
letterkunde Robert Louis Stevens®
gewoon burger, die uit de besch:
in de kranten van het werk v,;
wonderjongen achterdochtig was
den, moest de keurcommissie ven
dat dit stuk een trouwe en
'op
copie was van een gekleurde lila
uit Stevenson's Treasure Island. De]
laat alleen werk toe, dat uit des
eigen bevatting is voortgekomen, te
spronkelijk is en in zijn oorsprosb
heid althans vaardig en met vakken
uitgevoerd. In „Aan Boord van 4>
panolia" waren vaardigheid en vaki
ruim aanwezig; maar de oorsprott
heid ontbrak. Zoo ging ook dit v:
het laatste nippertje „off the line",
toen de mondaine schare kwam, te
oogst van picturalen ultingsdrang
Engelsche gemeenschap in oogenscho:
nemen waren deze opzienbarende
de overgeschilderde photo's en de it
copie, verdwenenen daanr.»
belangwekkends Want zoo is nu
raai de opvatting van deze jaarlfl
kunst-„show". Men gaat er en v
op den dag van de Private View -
zoo zeer heen, om in kalme bezonkc
en eerbiedige aanschouwing te a
naar de symptomen van evolutie In
sche schilderkunst, als om de nleon
righeid te bevredigen, die gewekt is
de beschrijvingen van picturale uita
raadselachtige voorstellingen en ops
barende excessen, door de pers bij
baat aangekondigd.
Toch hadden de Private Viewer
eerste uren nog een verrassing. Er
een doek van de vermaarde schilderes
Proctor. Deze dame is een paar jasj
leden door de „Daily Mail" ultgera
als een prima donna van het pensee
het blad heeft toen een stuk van has
slapende vrouw voorstellend, voor de t
aangekocht, omdat de kwaliteiten er
het voorbestemden voor onsterfell]Ë
Er worde aan toegevoegd, dat de keuie
het blad alleszins gerechtvaardigd
Het was een voortreffelijk staal m
zeer eigen conceptie, van krachtig
beeldingsvermogen en oorspronkei
stijl en daarbij zeer suggestief In de i
stelling. Van deze talentvolle dame
er nu een doek, waaraan de Private
wers aanvankelijk allen zin moesten
kennen. Het leek een stilleven var.
paar witte handschoenen, bloemen,
doosje cigaretten. Maar deze zaken
nen te spotten met de wetten der zv
tekracht. Hoe waren ze geordend!
rustten ze? Men kon er geen wijs uit
den. En geen wonder. De echtgenoot
de schilderes, die tegen den middag b
opdagen en natuurlijkerwijze zijn (i
belangstelling wilde samentrekken op
doek van zijn vrouw loste het raadsd
door te verklaren dat het ondersta
was opgehangen. Deze „vergissing"
onmiddellijk verholpen en van toen al
men van dit stilleven van de bega
kunstenares naar hartelust genieten
Het duurste en tevens meest vergr
stuk van de tentoonstelling van dit
is een voorstelling van „Palmzondag ia
jaar 33", van de hand van den door
schilderen van portretten financieel ,8
h ankelij k geworden Ierschen kunstei
Sir William Orpen. Deze Ier is Jd
zeer merkwaardige figuur in de Bna
schilderkunst. Hij is jaren lang 3ls
tretschilder in de mode geweest. Do
galooze vaardigheid van zijn hand ta
treffende gelijkenis van zijn zitters -
mannen van financieel gezag) bud
hem vele klanten, die graag de g#
sommen betaalden, die hij voor een
tret vroeg. Maar Orpen zelf heeft o
baar nooit veel waarde gehecht, geea
tistieke waarde tenminste aan dit P
dat hij met zooveel succes beoefend'
laatste jaren heeft hij naast zijn po«
ten symbolische en bijna primitief a
beelde voorstellingen ingezonden, da
hooger schat dan zijn portretten en
voor hij dan ook nog meer geld
tien tot vijftien duizend pond stern»
Men herinnert zich wellicht van ee
jaren geleden zijn voorstelling van
uitgemergelde Tommies, die met nun
weren, bajonet op, de wacht hielden
doodkist van een onbekenden soldaa'
trieste en sjofele geheel stond in de op
tlge pracht van de Spiegelzaal van
Paleis van Versailles. De officieele «a
de officieele schilderswereld incluis,"
toen die contra-conventioneele voorst'
van den overwinningsvrede maar
kunnen verzetten. En nu heeft de stra
met zijn „Palmzondag" de steunpr»
van den godsdienst leelijk voor het 3
gestooten. „Palmzondag" is het
schilderstuk van de tentoonstelling,
schetsend voor de aanvaarde kunst
tingen is, dat niemand met een
heeft gerept over de onmiskenbaar
kwaliteiten van het stuk.
Deze Orpen heeft zijn plaats ais
pioen-portretschilder dit jaar moe"»
staan aan Augustus John. eens de
van het revolutionaire schilders»)
van Londen, Chelsea. John is een
reus schilder van groot talent. En M'
dat men hem nu als zoodanig oos o"r
gaat erkennen houdt de belofte in
R. A. geleidelijk aan haar behouden"
vattingen van schilderkunst, die bw
ton House plachten te vullen me>
en ziellooze werken, za! ontgroeien
tentoonstelling, die veel frisscher isJ5
ooit geweest is en veel meer oorsp)°"
werk Iaat zien. getuigt daar ai van
