ficieele kennisgeving
stadsnieuws.
het 1 mei-feest der s. d. a. p.
?2«t« Jaargang
ZATERDAG 2 MEI 1931
No. 21816
Het voornaamste Nieuws
van heden.
EIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENT1EN:
in Cts per regel voor advertentlën uit Lelden en plaatsen
(sar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle
ndere advertentlën 35 Cts per regel Kleine Advertentlën
Uitsluitend Bt) vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
El een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van
fcrleven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummer» voof
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:;
Voor Lelden per 3 maanden f. 2.35, per week f. 0.13
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post f. 2.35 4- portokosten.
OH nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
HINDERWET.
«meester en Wethouders van
„...i het verzoek van: a. E. R. Beulink
"vergunning tot het oprichten van
Loet- en banketbakkerij in 't perceel
L jiare Nis 40/44, kadastraal bekend
fente Leiden, Sectie H. Nis 3197, 3481
b. N. C. Overdevest om vergun-
4 het oprichten van een zuivel-
ïg in het perceel Heerenstraat
kadastraal bekend Gemeente
Sectie M. No. 3985; c. N. van
wou om vergunning tot het oprichten
brood- en banketbakkerij in het
fceel Heerenstraat No. 85, kadastraal
ni Gemeente Leiden, Sectie M. No.
d. P. Storimans om vergunning tot
oprichten van een ondergrondsche
(riarplaats voor benzine, petroleum en
pstterpentijn op het aan den Morsch-
jgei gelegen terrein der Maatschappij
exploitatie van Staatsspoorwegen,
liastraal bekend Gemeente Leiden,
„j L. No. 1305; c. W. Zaalberg om
[gunning tot het oprichten van een
•der!) in het perceel Janvossensteeg
49, kadastraal bekend Gemeente Lei-
Sectie H. No. 3303; f. A. Klootwijk
fvergunning tot het oprichten van een
hinefabrlek en reparatiewerkplaats
t perceel Utrechtsche Jaagpad No. 44,
istraal bekend Gemeente Leiden, Sec-
No. 3457;
et op de artikelen 6 en 7 der
(idenvet;
kennis aan het publiek, dat
mde verzoeken met de bijlagen op
Secretarie dezer Gemeente ter visie
1 zijn;
mede dat op Zaterdag, den 16en Mei
voormiddags te half elf uren in
perceel Breestraat 125 (Bureau van
meentewerken) gelegenheid zal worden
3 om bezwaren tegen deze verzoeken
fte brengen, terwijl zij er de aandacht
I vestigen, dat niet tot beroep gerechtigd
zij, die niet overeenkomstig art. 7
Hinderwet voor het gemeentebestuur
een zijner leden zijn verschenen, ten
jde hun bezwaren mondeling toe te
(iten.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
ZILVEREN JUBILEA.
In aansluiting op ons verslag van giste
ren betreffende de huldiging van den heer
D. Meyer, ter gelegenheid van zijn zilveren
jubileum bij het onderwijs, kunnen wij
nog melden, dat te zijnen huize aan de
Hooglandsche Kerkgracht gistermiddag
een druk bezochte receptie plaats vond.
Onder de velen, die den jubilaris kwa
men complimenteeren, bemerkten wij o.a.
dr. J. A. Schreuder, den schoolarts, den
inspecteur van het Lager Onderwijs, den
heer J. Baak Jzn., den heer H. Schilp,
inspecteur van de vereeniging voor Chr.
Nationaal Onderwijs en directeur der Chr.
Kweekschool alhier, ds. W. Bouman, Geref.
predikant alhier en tal van oud-collega's,
collega's en ouders van kinderen.
In verband met het feit, dat het giste
ren 25 jaar geleden was, dat de heer P. S.
Anes den brandstoffenhandel van zijn
vader overnam, werd te zijnen kantore
aan de Oude Heerengracht 19 een receptie
gehouden. Tal van bloemstukken getuigden
van het medeleven van leveranciers en
clientèle, terwijl velen persoonlijk hun
felicitaties kwamen aanbieden.
Leiden, 2 Mei 1931.
5224
Prof. J. HUIZINGA.
Prol. dr. J. Huizinga, hoogleeraar in de
iemeene geschiedenis en de politieke
Irdrijkskunde, die ongeveer een half jaar
Nederlandsch Indië heeft vertoefd voor
l houden van wetenschappelijke voor
echten, is alhier teruggekeerd en zal
ndag a.s. zijn colleges hervatten.
NOG EEN AFSCHEID
BIJ DE NED. SPOORWEGEN.
Van den heer J. Bergman.
Gistermorgen nam de heer J. Bergman,
ladingmeester bij de Ned. Spoorwegen,
afscheid van het personeel. In de 1ste
klasse wachtkamer, welke hiervoor gere
serveerd was, hadden zich met den
stationschef, den heer S. van Gijn, vele
superieuren en collega's van den heer
Bergman verzameld, toen deze met zijn
echtgenoote met een auto van huis ge
haald, was. De heer Van Gijn wees er op,
dat het vliegend wiel hem, die zich aan den
dienst gewijd hebben te zamen houdt. Spr.
noemde het een aardig idee van de col
lega's den heer B. een feestelijk afscheid
te bereiden.
Na herinnerd te hebben, hoe de heer B.
eerst bij weg en werken en vanaf 1916 bij
het vervoer was overgekomen, wees spr.
er op, dat hij zich had doen kennen als
een ijverig beambte, die steeds met toe
wijding zijn dienst had gedaan en met
wien ieder gaarne samenwerkte: superieu
ren zoowel als ondergeschikt personeel en
publiek. Als aandenken aan het stations-
personeel bood de chef den heer B. een
mooie ruststoel en andere mooie cadeaux
vcor zijn echtgenoote aan, benevens een
album met de namen der gevers, vervaar
digd door den 14-jarigen zoon van een
onderladingmeester De Joode. De veiling-
vereeniging „Flora" te Rijnsburg had den
heer B. een schat van bloemen aange
boden.
Hierna sprak nog de heer L. Rosier, die
13 jaren met den heer B. op de meest aan
gename wijze heeft samengewerkt. Deze
spreker herinnerde er aan, hoe het vroeger
alleen gewoonte was de ambtenaren een
cadeau aan te bieden. Nu ook de beambten
het initiatief genomen hebben stemt het
tot blijdschap, dat zoovele ambtenaren met
den chef aan het hoofd zich direct hierbij
hebben aangesloten. De heer B. is in zijn
dienstijver voor allen een voorbeeld ge
weest en spr. verzekerde, dat de samen
werking met hem in dankbare herinnering
zal blijven.
Geroerd dankte de heer Bergman den
stationschef en andere belangstellenden.
DANKEN EN GEDENKEN.
Bij gelegenheid van de herdenking van
den 10-jarigen arbeid door de Commissie
voor den Openbaren Eeredienst bij de Ned.
Herv. Gemeente te Leiden is door de
Hoofdcommissie een gedenkboekje uit
gegeven ter verspreiding onder hare con
tribuanten en verdere belangstellenden.
De heer J. B. Meynen, voorzitter dier
commissie schreef een voorwoord, terwijl
vervolgens een uitvoerig overzicht wordt
gegeven van het ontstaan, de werkwijze,
de resultaten en de perspectieven der
commissie.
Een rubriek „Wat anderen van onzen
arbeid zeggen" bewijst het algemeene nut
en de onverdeelde sympathie, waarin
het streven der commissie zich mag ver
heugen. Moge dit aardige boekske een
tijdperk van nieuwe vooruitgang ont
sluiten.
MAATSCHAPPIJ DER NEDERLANDSCHE
LETTERKUNDE.
Lezing door Dr. C. J. Wijnaendts Francken
over „Samuel Johnson en zijn
levensbeschrijver."
In de gisteravond gehouden maande-
lijksche bijeenkomst van de Maatschappij
der Nederlandsche Letterkunde heeft dr.
C. J. Wijnaendts Francken uit Leiden ge
sproken over: Samuel Johnson en zijn
levensbeschrijver.
Aan deze lezing is het volgende ont
leend:
Samuel Johnson is in zijn vaderland
beroemd als slechts weinigen, daarbuiten
evenwel geniet hij een slechte zeer matige
bekendheid. Zijn geestelijke geaardheid
paste zich dan ook bijzonder goed aan bij
het nationaal karakter zijner landgenoo-
ten. Zeker niet het minst heeft hij zijn
beroemdheid te danken aan zijn eigen
aardige persoonlijkheid: geenzins uitslui
tend of zelfs in de eerste plaats aan zijne
grootendeels vergeten geschriften. En de
kennis van die persoonlijkheid is ons
voornamelijk bekend gebleven door de
lijvige biographie, door zijn vriend Boswell
opgesteld en in hare tallooze uitgaven en
herdrukken geworden tot een nationaal
populair boek. Door haar blijven de namen
van Johnson en Boswell onverbrekelijk
aan elkander verbonden en danken die
beiden aan elkander hunnen roem.
Boswell was een Schotsch edelman en
rechtsgeleerde. Hijzelf was geen markante
of beteekenisvolle persoonlijkheid, maar
hij speelde ten opzichte van Johnson
eenigszins een soortgelijke rol als later
Kokermann ten opzichte van Goethe. In
zijn jeugd reisde hij eenige jaren door
Europa en vertoefde ook een tijdlang aan
de hoogeschool te Utrecht. Hoewel hij
reeds weinige jaren na Johnson's dood zelf
kwam te overlijden, was hij een dertigtal
jaren jonger. Met zijn vriend had hii in
1763 kennis gemaakt te Londen, waar hij
hem sedert herhaaldelijk in de laatste
twintig jaren van diens leven ontmoette,
terwijl hij tenslotte ook een maandeiange
reis met hem maakte door Schotland.
Het oordeel van Macanlay over Boswell
Is verre van vleiend: hij maakt hem o.a.
uit voor een onbeschaamden parasiet in
den trant van Helvetius. Johnson evenwel
scheen zich van cjen beginne af aan tot
den zelfingenomen jongen man te voelen
aangetrokken, ook al kon hij hem soms
duchtig de les lezen, bij voorbeeld over zijn
eindeloos onbescheiden uitvragen om den
vereerden meester op zijn praatstoel te
brengen.
Foto Bleuzé.
^9 aantal leden van het 1-Mei-comité aan het hoofd van den gisteravond gehouden optocht, poseert voor onzen fotograaf'
alvorens het Kaasmarktterrein te verlaten en de rondwandeling door de stad te beginnen.
Het boek van Boswell over Johnson
maakte al dadelijk bij zijn verschijnen in
1791 een grooten opgang en het beleefde
reeds na drie jaren een tweeden druk,
sedert gevolgd door ontelbare andere. In
1804 waren reeds vierduizend exemplaren
verkocht van het onvangrijke en dure
boek, en na twintig jaren waren reeds een
zestal drukken noodig geworden.
Over Johnson's levensloop wil spreker
niet uitvoerig uitweiden; dit leven trou
wens is op zichzelf evenmin als dat van
Boswell zeer belangrijk. Geboren in 1709,
liet zijn gezondheid al vroeg veel te
wenschen over; maar in gemakkelijkheid
en snelheid van leeren overtrof hij op de
lagere school reeds al zijn medescholieren.
Kort na zijn huwelijk met een veel oudere
weduwe naar Londen gekomen, had hij
daar lange jaren te kampen met materi-
eele zorgen, die eerst in 1762 een einde
namen door een hem door den koning
toebedeelde ruime jaarlijksche toelage,
zoodat hij voortaan niet meer voor ziin
brood behoefde te schrijven en op zijn
lauweren kon gaan rusten, tot hii in 1784
op 75-jarigen leeftijd overleed en begraven
werd in de Westminster-Abbev. na inzon
derheid bekend te zijn geworden door zijn
Dictionary, zijn uitgave van Shakespeare
en zijn critische levensbeschrijvingen van
Engelsche dichters ais inleiding op hunne
v/erken. Deze geschriften worden door den
spreker besproken, evenals van de overige
vooral de phantastische roman Rcsselas
die vergeleken wordt met Voltaire's
Candide.
Uitvoeriger wordt dan stilgestaan bij
Johnson's karakter en persoonlijkheid, die
zich kenmerkte door zoovele eieendom-
melijkheden. Een aangeboren vadzigheid
was hem eigen, waardoor hii een sterken
prikkel behoefde om tot arbeid voor de
pers te worden aangezet, welke indolentie
het ook was. die het den ganschen zorgen
in bed deed doorbrengen. Maar een hart
stochtelijk liefhebber was hij van boeken
en van lezen. Eeveneens van goede en
smakelijke maaltijden, want ziin eetlust
liet niets te wenschen over en de bevredi
ging daarvan kon zijn gansche aandacht
in beslag nemen. En niet slechts aan
spiizen, ook aan theedrinken was hij ver
slaafd en reusachtig hoeveelheden van
dien drank kon hij verzwelgen.
In zijn omgang met menschen muntte
Johnson niet altiid uit door wellevendheid
en gemaaktheid. Eigenbaat en winstbejag
waren hem vreemd. Ziin verbeeldings
kracht was weinig ontwikkeld, evenals zijn
muzikale zin. Bovenal was hii intellectua
list en boekenmensch. In zijn letterkundige
critieken streefde hij steeds naar eene
strikte onbevooroordeeldheid zonder eenige
zelfverheffing.
Meer nog dan door zijn litterairen arbeid
is hij bij het nageslacht bekend gebleven
door zijn gesprekvoering, in welke hij
uitmuntte. Hij ging om met de beste
schrijvers en kunstenaars van zijn tijd als
Goldsmith, Carrick, Reynolds en Burke.
Een club werd opgericht, waarin de cory-
phaeën op verschillend gebied ekander
ontmoetten en waarin Johnson, die nage
noeg nooit ontbrak, de leiding voerde,
zoodat de leden zich in verloop van tijd
Johnsonians gingen noemen. Want John
son was er de ziel van en ieder luisterde
gaarne naar hem, evenals dit het geval
was bij de gastmalen, waartoe hij was
uitgenoodigd. Conversatie met vrienden
over interessante onderwerpen was hem
steeds het hoogste genot, en langzamer
hand werd hij tot een soort van geestelijk
dictator, wiens oordeel gezaghebbend was.
Tal van zijn als orakelspreuken ten
beste gegeven oordeelvellingen zijn ons
door Boswell en anderen opgeteekend.
Al liet hij zich door zijn zucht tot debat
en discussie dikwijls verleiden tot para
doxale uitspraken, hij stelde toch steeds
de waarheidsliefde hoog. Naarmate hij
ouder werd, werd hij zachtzinniger in zijn
oordeel, ook al bleven sommige schrijvers
als Swift en Rouseau hem bijzonder on-
symphatiek. Een pessimistische stemming
viel soms niet te miskennen en sommige
zijner uitspraken doen ons denken aan
j Schopenhauer.
De Schotten stonden bij Johnson niet
zeer in de gunst: de Franschen trekken
hem nog veel minder aan en dikwijls
liet hij zich zeer afkeurend over dezen uit.
In de politiek, al bemoeide hij zich weinig
daarmede, was hij een echte Tory met
weinig democratische gezindheid, hoewel
allerminst geneigd de hoogere standen
naar de oogen te zien of naar den mond
te praten. Over de denkbeelden van Rous
seau was hij niet te spreken, maar wel
veel voelde hij voor eene betere behande
ling der Negerslaven en hunne vrijmaking
Mede daarom koesterde hij een wrok
jegens de Amerikaansche volksplanters,
waarvan de meesten volgens hem niet
anders waren dan oproerlingen, schavuiten
en zeeroovers.
Voor levensbeschrijvingen voelde John
son veel, maar weinig voor de beoefening
der geschiedenis. De historicus was volgens
hem gedoemd tot oppervlakkigheid, en
groote bekwaamheden werden niet van
dezen vereischt. De diepere motieven der
handelingen van personen uit het ver
leden blijven ons toch verborgen, en veel
in de geschiedschrijving wordt overge
laten aan de verbeeldingskracht zonder
dat wij eenige wetenschappelijke zekerheid
erlangen. Ook voor wijsbegeerte miste
Johnson allen waren zin en ontvankelijk
heid. Zijn beroemden tijdgenoot Rume
kon hij niet waardeeren, noch als Whig
en historicus, noch als sceptisch philosoof;
want daartoe was hijzelf een veel te ge-
loovig Christen en allerminst geneigd tot
het vrijdenkend rationalisme zijner eeuw,
dat hij niet anders beschouwde als een
ijdele nieuwlichterij. Zelfs een man als
BINNENLAND.
Het nieuwe instructievaartuig: van het
onderwijsfonds zal door Prinses Juliana
te water worden gelaten (Blnnenl., 3e BI.)
Mevr. Van BalenKlaar te 's Graven-
hage gehuldigd op haar zeventigsten
verjaardag, (Binnenland, 3e Blad).
BUITENLAND.
De 1-Mei-viering in het buitenland
(Buitenl., Ie Blad).
Een vergeefsche actie der Wafd in
Egypte (Buitenl., Ie Blad).
Berkeley vond geen genaau m zijn oogen,
niet in staat als JohnsoD -was diens ken-
leerige uiteenzettingen te voigen. Al der
gelijke bespiegelingen misten voor hem
alle waarde; liever bleef hij een Christe
lijk moralist, die o.a. streng vasthield aan
's menschen wilsvrijheid.
Een vast geloof ook had hij in 's men
schen persoonlijke onsterfelijkheid, en
terzelfder tijd kenmerkte hem een groote
vieeze voor den naderenden dood, die
volgens hem, iederen rechtgeaarden
mensch moest eigen zijn.
WONINGBOUWVEREENIGING
„DE TUINSTADWIJK".
De jaarvergadering.
Donderdagavond hield bovenstaande
woningbouwvereniging haar jaarlijksche
vergadering in het Nutsgebouw aan de
Steenschuur.
De voorzitter, de heer J. de Jong, opende
de matig bezochte vergadering met een
welkomstwoord en sprak zijn teleurstel
ling uit over de geringe opkomst.
De jaarverslagen van secretaris en
penningmeester werden met algemeene
stemmen goedgekeurd.
De aftredende bestuursleden de heeren
Cuiper, Harmsen en Hoogeveen, werden
met groote meerderheid van stemmen
herkozen.
In de plaats van den heer Lotte, die de
vereeniging verliet en de heeren Marree
en Roman, die beiden hadden bedankt,
werden als commissarissen gekozen de
heeren Akerboom, Van der Heiden en
Metscher.
De uitslag van deze stemming was voor
den heer Kouw aanleiding om te bedanken
als commissaris. Alle pogingen van den
voorzitter om den heer Kouw te bewegen
zijn besluit in te trekken, bleven zonder
resultaat.
De vereeniging verliest in den heer Kouw
een ijverig en goed commissaris; hij droeg
de vereeniging een warm hart toe. In zijn
plaats zal binnenkort een andere function-
naris gekozen moet worden.
Den aftredenden commissarissen werd
bij monde van den voorzitter dank ge
bracht voor hetgeen zij in het belang van
de vereeniging hadden gedaan.
Het bestuursvoorstel om het loon van
den timmerman te verhoogen en voor hem
een ouderdomsverzekering af te sluiten,
werd met algemeene stemmen aange
nomen.
Eveneens werd het bestuur machtiging
verleend tot het indienen van het vierde
bouwplan.
Nadat het uit te voeren onderhoudswerk
besproken was, werd de vergadering ge
sloten.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het doctoraal-examen
klass. letteren de heer L. W. Labordus (Den
Haag); voor het candidaatsexamen Ned.
letteren de heer A. L. de Vreese iR'dam).
ELECTRISCHE BROODSNIJ-
PAKMACHINE.
EN
Er zijn weinig huismoeders, die brood
snijden een plezierig karweitje vinden. En
vooral wanneer het gezin talrijk en het
brood versch is, beteekent dit voor menige
huisvrouw een taak, waartegen zij dage
lijks weer opziet.
De firma Z. van der Mey, Korte Mare 16
komt aan die bezwaren tegemoet door
vanaf heden in verzegelde perkamenten
zakken verpakt brood in den handel te
brengen, dat tevoren door een electrische
machine in kcurig-gelijke sneedjes is ver
deeld. Het voordeel hiervan is drieledig:
in de eerste plaats wordt het brood, nadat
het de bakkerij heeft verlaten, door nie
mand meer met de handen aangeraakt;
in de tweede plaats blijft het in de per
kamenten zakken absoluut versch en ten
derde geeft het een aanzienlijke tijds- en
moeitebesparing.
Dit alles in aanmerking nemende, zijn
wij ervan overtuigd, dat van dei Mey's
automatiscli gesneden en verpakt brood
door de Leidsche huismoeders met gejuich
zai worden ontvangen.