HET GESTOLEN LUCHTBALLONNETJE of DE GESCHIEDENIS VAN TWEE DEUGNIETEN
f2ïle Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag 16 April 1931
Vierde Blad
No. 21802
HISTORISCHE FIGUREN
i'
SCHEEPSTIJDINGEN
RADIO-PROGRAMMA.
I
DE MARKGRAVIN VAN BAYREUTH.
II. (Slot).
Het viel wel wat mee, liet zonderlinge
rwelijk van prinses Wilhelmlne met den
arkgraaf van Bayreuth. Want zonderling
as het. Geen der partijen was tevreden
ier waren zooveel partijen! In haar
emoiren die er geen melding van
aken, dat op het uiterste oogenbllk haar
ind weer voor den prins van Wales werd
vraagd. beschrijft zij dat huwelijk aldus:
Mijn huwelijk was werkelijk de won-
rbaarlijkste zaak van de wereld. Mijn
der, de koning, gaf daartoe tegen zijn
verlof en betreurde het eiken dag; hij
d het kunnen verhinderen en het werd
;en zijn wensch voltrokken. De gevoe-
is van de koningin behoef ik niet te
•melden. Men weet voldoende, hoe die
ren. De markgraaf van Bayreuth (de
3er van den bruidegom) was niet min-
r onvoldaan. Hij had slechts toegestemd
de hoop er groote voordeelen uit te
len, die hem door de gierigheid van den
ning ontgingen. Hij was Jaloersch op
t geluk van zijn zoon en zijn argwanen-
zin -joeg hem den grootsten angst
n"Zoo werd ik tegen den zin der
ie personen, die het te zeggen hadden,
.gehuwd en toch mèt hun toestem-
ng."
Hoe de prinses er zelf over dacht, weet
m: haar huwelijk was een noodsprong
1 haar broeder te redden. Dat de jonge
in, die haar ten huwelijk kreeg, in za-
heid zwom, kan men óók moeilijk be
ren. Uit de Memoiren krijgt men den
iruk, dat hij is een fatsoenlijk man
hans vóór zijn huwelijk dat hij ge
ld verstand en waardigheid heeft, dat
woorden van groote waardeering tot
n bruid weet te spreken, doch tusschen
i regels door blijkt wel, dat dit huwelijk
(t een koningsdochter voor hem, het
nuscule erfprinsje, gouden bergen be
dde. De bergen waren echter veeleer
uvels en niet van goud, maar van zil-
r. De jonggehuwde vrouw is zelve ver-
twaardigd over de schrielheid van haar
der. Deze heeft wel is waar aan haar
1 ïoonvader 260.000 thaler geleend, maar
s moeten bij jaarlijksche terugbetalin-
n van 25.000 thaler tot de koninklijke
s weerkeeren en zij, de dochter, krijgt
I niets van. Haar bruidschat bedraagt
1 000 thaler en, daar zij op aandringen
li n haar vader afstand doet van haar
1 nspraken op het moederlijk erfdeel,
jgt zij nog 60.000 thaler er bij.
i /an de zijde van haar man kreeg zij.
es en alles, voor haar hofstaat en huis-
uding, 14.000 thaler jaarlijks, waarvan
)0 voor haar persoonlijk, doch aangezien
'rvan alle Kerstgeschenken voor het hof
alle „onvoorziene" uitgaven betaald
J lesten worden, bleven haar maar 800
i lier per jaar over. De „groote voordee-
i", die haar man door haar vader be-
ifd waren, bestonden in het bevel over
!i regiment en een zilveren servies. Toen
na haar huwelijk, een en ander ver-
emt en er zich over beklaagt, schrapt
koninklijke vader 4000 thaler van de
000; dat was zooveel gewonnen.voor
n vader wel te verstaan!
Maar het huwelijk op zich zelf was niet
ïgelukkig; eerder zou ik zeggen, dat het
lukklg was. Maar met de Memoiren moet
en 'n beetje voorzichtig zijn. De schrijf-
:r is in haar uitingen van leed en vreug-
wel eens wat overdreven. Slechts bij
zakelijke mededeelingen kan men haar
Ikomen vertrouwen; dan is zij practisch
haar vader en als haar broer, de nuch-
■-scherpzinnige Frederik. Carlyle, die 't
gboek in vele opzichten waardeert („a
acious-book done with heart, of a ve-
:ity deeper than the superficial sort":
in waarheidlievend boek. met het hart
ichreven, en oprechter dan veel opper-
0 kkige boeken van dat soort")Carlyle
ent. dat men bij de beoordeeling wel
pCt. van de 100 mag aftrekken. De
irijfster is niet willens en wetens leu-
lachtig, maar toch overal in conflict
J 't de juistheid. Groote overdrijving en
stige waarheid zijn in die Memoiren
ireengemengd.
laar de Memoiren, die slechts gaan tot
jaar 1742 dat is tot twee jaar na
derik's troonsbestijging geven toch
i duidelijken blik op de schrijfster, zoo-
elk dagboek „done with heart" met
hart geschreven doet, en de mooie
ilicatie van het Insel-Verlag met af-
-ddingen en schetsen, met een zeer mooi
I Ltenschappelijk nawoord van de „Her-
'//-geberin" Annette Kolb, geven daar-
loven de brieven van de markgravin
I, „.I Bayreuth aan Voltaire uit haar laat-
K levensjaren. Uit dat alles leeren we
enjar toch goed kennen, als een pittige,
rkrachtige, geestige vrouw, een vrouw,
W, als zij zich kan toewijden, zich geeft
it heel haar hart, die niet wraakzuchtig
gaarne het goede in een ander ziet, en,
lOJIhet dliepst van haar wezen, goedhar-
Icüliuiten de Memoiren weten we nog zóó-
a-1 van haar, haar verdere leven en
iruit het groote geluk, tevens het groote
Ititki, ten slotte door nieuw geluk be-
iond, van dat leven: haar liefde voor
TVÜir broer Frederik. Haar man. aanvan-
«ijk teer van gevoelens, doch nimmer
,n' irs gelijke van geest, integendeel zeer
llilft lerkt. kon haar leven niet vullen, zoo-
Frederik, met wien zij een droevige.
rO*ngstigende jeugd had gedeeld, in wien
■a de grootheid van den geboren heer-
v1® er eerst vermoedde, later in al haar
^l«ns kon constateeren. Die man, die
eder, was haar gelijke in door-
ISWit. Zij begreep den geest, aan welken
J verwant was. Goethe's woord zou op
'ir'ir toepasselijk geweest zijn.
I laar die broer zal tevens haar levens-
art zijn voor tal van jaren. Reeds bij
ir huwelijk, toen hij even uit zijn ves-
^Vfg-gevangenis mag overkomen, bij haar
ÜfKvelijk. dat zij voor hem zich zelve zon-
enthousiasme, veeleer vol toeleurstel-
oplegt, is zij verslagen. Zij kent hem
welijks weer. Uiterlijk en innerlijk is
veranderd. Heeft de dood van von
j»Sitte. heeft de zware straf zijn persoon
heid zóo geknakt, dat hij een men-
■enhater is geworden en zelfs de innige
loMifde van zijn zuster niet meer kan be-
j «cwoorden? Hij neemt haast geen-notitie
Ik citeer de Duitsche vertaling die
1 Memoiren der Markgrafin Wilhelmine
i Bayreuth in 1923 bij het Insel-Verlag
Leipzig uitkwam.
van haar. Hij is zóó murw, zijn rug buigt
zóó diep voor den machtigen vader en
diens bruut geweld, hij wijst zóó ernstig
op de hooge verdiensten van dezen half-
waanzinnigen koning, dat de zuster hem
niet begrijpt, zich in hem verwart. Is zijn
houding echt of komediespel, dat bedrie
gen moet? Is hij reeds toen. wat hij later
van zich zelf zal schrijven:
„Ik ben gedwongen steeds dat te zijn
wat ik niet ben."?
Dat is het begin van een ontgoocheling
voor de zuster die een lange reeks van
jaren haar smart zal zijn. Zij begrijpt hem
niet, wanneer na den dood van den vader
hij, Frederik, die zóó door den vader gele
den heeft, dien vader hoog verheft en luid
uitspreekt, dat „de deugden van zulk een
vader" veel van „de gebreken zijner kin
deren" doen vergeven. Dat ls voor haar
raadselschrift. Waar ls de scherpe geest
van den broer, lotgenoot in haar jeugd-
lijden, waar de kritische geest, die hem
kenmerkte al de jaren van hun gemeen
schappelijke jeugd? Zij heeft als een band
om haar oogen en boven haar eersten
brief aan hem na zijn troonsbestijging
schrijft zij dan ook het woord: „Sire!"
Maar de oude verstandhouding zal te-
rugkeeren. Slechts jaren van leed, van
niet begrijpen, van prikkelen en geprik
keld worden moeien er aan voorafgaan.
Eerst verwijderden zij zich van elkaar. Of
Frederik dit ongeroerd onderging, weten
we niet; doch zeker weten we, dat de
zuster er door verkwijnde.
En het een voegde zich bij het andere.
Misverstand tusschen menschen. die in
nig aan elkaar verbonden zijn geweest,
leidt tot nieuwe misverstanden. Over het
latere huwelijk van haar eenige dochter
beschikt Frederik met dezelfde onge-
neerdheid. die haar vader jaren geleden
aan den dag legde bij haar eigen huwelijk
en dat van haar broer. De klove tusschen
beiden verwijdde zich. Dan komt een ern
stig voorval, uitgelokt door het wangedrag
van haar man, den markgraaf van Bay
reuth, een verwijdering tusschen Frederik
en Wilhelmine veroorzaken, die den aard
aanneemt van vijandschap en een defini
tieve brouille.
De markgraaf had zijn liefde gezet op
een hofdame, freule von Marwitz, eh deze
liefde niet verborgen, doch ostentatief ten
toon gespreid. Het kleine hofje, het on
aanzienlijke Bayreuth, de marke zelfs is
er van vervuld. Ieder weet het en spreekt
er van. Maar de markgravin, die alle open
baar schandaal wil vermijden, doet alsof
zij niets ziet, niets weet en draagt haar
krenking met hooghartig stilzwijgen. In
tegendeel zoekt en vindt zij een echtge
noot voor de vrouw, die haar met haar
man bedriegt; het is de Oostenrijksche
graaf von Burghaus. Maar freule von Mar
witz, van wie elk verwachtte, dat zij na
haar huwelijk haar man naar Oostenrijk
zou volgen, denkt daaraan niet. Zij blijft
te Bayreuth en het schandaal broeit in
stilte voort. Die teleursetelling is voor Wil
helmine niet de eenige. Door dit ongeval
ls zij tevens in scherp conflict gekomen
met haar broer. Zijn politiek, die tegen
Oostenrijk gekeerd was, duldde geen hu
welijk van een Duitsche adellijke met
een Oostenrijker. Fel en scherp, zooals
hij zijn kan. kapittelt hij haar. Zijn woor
den lokken scherpe antwoorden uit; zelfs
gaat zij zoo ver om. dwars tegen de poli
tiek van den koning in, haar bewonde
ring voor Maria Theresia openlijk te be
tuigen. Het gaat nu hard tegen hard. De
koning spaart haar niet. Zij meent hem
te haten en haat kenmerkt haar woorden.
Maar zij lijdt, zij lijdt onbeschrijfelijk,
want de man. dien zij meent te haten, is
haar afgod; zij heeft hem lief met een
liefde, die met haar is opgegroeid. De zie-
lestrijd martelt haar; haar lichaam ver
kwijnt er onder. Zij schrijft zich niet uit
in haar dagboek; ook deze ontspanning
harer zenuwen ontbreekt haar. Voordat
de breuk met haar broeder volkomen was
geworden, had zij er mee opgehouden.
Twee jaar lang duurt de vijandschap.
Dan komt de omkeering, dan komt de be
vrijding, dan komt het licht. Dan brengt
zij het offer van haar hoogmoed. Zij buigt
het hoofd; zij geeft haar struisvogelpoli
tiek teD opzichte van gravin von Burghaus
op en in een ontróerenden brief aan haar
koninklijken broeder smeekt zij, een eind
te maken aan den onmogelijken toestand
aan haar hof. Onmiddellijk grijpt Frede
rik in. Ingehouden bedragen, die der hof
dame toekomen, zullen aan deze worden
uitbetaald, mits zij onmiddellijk het land
verlate. Keuze was er niet; het koninklijk
voorstel was een omwikkeld bevel en me
vrouw von Burghaus verdwijnt van het
tooneel Frederik en Wilhelmine zien el
kaar weder en haar ziel kan zich uitstor
ten. En hij, met zijn scherpen blik, door
ziet haar. In die verouderde, door smart
geknakte vrouw, ziet hij een slachtoffer,
geen politieke vijandin en h9j erkent:
„Ik heb je hart nooit voor medeschul
dig gehouden
Daarna is het een verbond, dat tegen
alles bestand is. Dan volgt zij al zijn doen
en laten; dan is er een voortdurende ge-
dachtenwisseling tusschen de twee. Dan
wordt zij, in de moeilijkste dagen, in de
dreigende uren van den Zevenjarigen Oor
log, zijn steun, zijn bemoediging, zijn raad
Niemand zooals zij kent hem. Al zijn
kunnen al zijn doorzicht, al zijn kracht
kan zij peilen. En ook zijn zwakheid, zijn
melancholie, zijn nu en dan opkomende
neiging naar zelfmoord zijn haar niet
verborgen. Zij bezweert hem, zij, die
naar zij zelf schrijft als een arme La
zarus in haar bed ligt, voor zich zelf te
zorgen: zijn vijanden staan aan den rand
van den afgrond: hij moet leven. Zijn
dood zou haar tot „het beklagenswaar
digste schepsel onder deze aardwormen
maken."
Zij heeft het einde van den Zeven
jarigen Oorlog niet beleefd Zij stierf den
14en October 1758 Maar zij heeft niet ge
twijfeld aan de overwinning, al kon zij
niet vermoeden, dat het lot met den dood
van de Russische keizerin Elisabeth mach
tiger troef zou uitspelen tegen Frederik's
vijanden, dan hij ooit zelf ter tafel had
kunnen brengen. Maar, hoe het zij, zijn
steun is zij geweest in zeer moeilijke uren
en hij, de groote koning, die voor de lieve
lingszuster zijner jeugd al de teederheid
had teruggevonden, waarover hij kon be
schikken, erkende dit, erkende dit in op
drachten, die hij haar gaf, in brieven, die
hij haar schreef, en in de oprechte bewon
dering. waarvan hij later, lang na haar
dood, getuigenis gaf van haar waarde.
In het park van Sanssouci liet Frederik
297. Alweer één gevangen, zeide Wim vrooüjk
Dat valt mij toch waarlijk mee
Eerst dacht die koopman mij te pakken.
Nu ving ik, vandaag reeds twee.
Nu ga ik van den agent afscheid nemen.
Hij krijgt van mij een fijnen groet,
Men moet altijd beleefd wezen.
Als men afscheid nemen moet.
298. Reeds vroeg, bij het krieken van den morgen,
Sprongen zij haastig uit hun bed,
Men riep hen toe, zich snel te kleeden
Voor 't doen van het vroeggebed
Naar het Oosten, waar de zon opkwam
Was nu hun gelaat gericht
Plechtig, met uitgestrekte armen
Werd door hen 't gebed verricht.
de Groote een tempeltje voor de Vriend-
I schap bouwen met Corinthische zuilen en
tot aan zijn dood richtte hij daarheen zijn
schreden. Daar stond te midden van beel-
j den van heroën der vriendschap, haar
beeld. Daar, zooals Annette Kolb het uit-
I drukt, „führte er die stille Sprache der
Erinnerung mit ihr", „sprak hij de stille
taal der herinnering met haar".
In zijne Hlstoire de la Guerre de Sept
Ans, die in 1763 verscheen, schreef Frede
rik de Groote:
„Zij was een prinses van zeldzame ver
dienste; zij had een gecultiveerden geest,
die versierd was met de schoonste kennis,
een genie, dat tot alles bekwaam was en
een bijzonder talent voor de kunsten. Deze
gelukkige gaven der natuur vormden ech
ter het geringste deel van wat men tot
haar lof zou kunnen zeggen. De goedheid
van haar hart. haar edelmoedige en wel-<
dadlge neigingen de adel en de verheven
heid harer ziel, de zachtheid van haar
karakter vereenigden in haar de schitte
rende voordeelen van den geest met een
grond van vaste deugdzaameid, die zich
nimmer verloochende. Zij ondervond dik
wijls de ondankbaarheid van hen, die zij
met goedheden en gunsten had overladen,
zonder dat men een voorbeeld zou kunnen
citeeren. dat zij ooit ten opzichte van
eenig persoon te kort was geschoten. De
teederste, de standvastigste liefde bond
den koning en deze waardige zuster. Hun
band had zich gevormd van hun eerste
jeugd af; dezelfde opvoeding en dezelfde
gevoelens hadden dien band vernauwd;
een trouw, die tegen alles bestand was
maakte dien onverbreekbaar. Deze prinses
wier gezondheid zwak was, trok zich zóó
zeer de gevaren aan, die haar familie be
dreigden dat het verdriet haar tempera
ment ten slotte ten onder bracht zij
stierf den 14en October met een moed en
een vastheid van ziel, den grootsten philo-
sophen waardig".
Deze woorden van den grooten Frederik
mogen de aanteekeningen besluiten over
het leven van zijn lievelingszuster. Zij zijn
als een waardevol grafschrift boven de
plek, waar. na haar moeilijk leven ter
ruste werd gelegd Frederike Sophie Wil
helmine, prinses van Pruisen, markgravin
van Bayreuth.
A J. BOTHENIUS BROUWER.
KON. NED. STOOMB. MIJ.
ACHILLES. 14 April van Tarragona naar
Castellon.
CLIO, 14 April van Algiers n. Duinkerken.
FAUNA. 14 April van Genua n. Liverno.
IRENE, Spanje n. Amst., pass. 15 April
v.m. 1 p. Wight.
I MARS. 14 April van R'dam te Barcelona.
TRITON. 14 April van Valencia n. Amst.
NERO, 15 April van Bordeaux te Amst.
AMAZONE. 15 April van W. Indië te Amst.
CERES, 16 April v. Amst. n. Hamburg.
THESEUS. 15 April van Amst. n. Kopen
hagen.
BAARN. 12 April v. Guayaquil n. Manta.
BODEGRAVEN, thuisr., 12 April te Talca-
huano.
HAARLEM, uitr., 13 April v. Guayaquil.
HELDER, thuisr.. 13 April v Antofagasta
OBERON. 15 April v. Calamata te Piraeus,
IRENE, Spanje n Amst.. pass. 15 April
Dungeness.
DOROS, Middl. Zee n. Amst.. pass. 15
April Gibraltar.
ORPHEUS, 15 April v. Kopenhagen te Aal-
borg.
SATURNUS. 15 April v. Constanza te
Varna.
MIJ. NEDERLAND.
POELAU TELLO, 15 April van Java te
Amsterdam.
PRINS DER NEDERLANDEN, 15 April van
Batavia n. Amst.
ENGGANO, uitreis, 15 April van Suez.
CHR. HUYGENS, thuisr., pass. 14 April
Perim
JAN Pz. COEN. wordt Zaterdagochtend 6
u. van Batavia te IJmulden en 10 u. te
Amst. verwacht.
POELAU LAUT, thuisr., 14 April v. Singa
pore.
POELAU BRAS, uitr., 18 April v. Padang.
JOHAN DE WITT, uitr., 18 April te Colom
bo verwacht.
TAWALI, vertr. 18 April van Batavia naar
Amsterdam.
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
BINNENDIJK. R'dam n. New-York pass.
15 April Lizard.
GAASTERDIJK, uitreis, 14 April v. Vera
Cruz.
BILDERDIJK. 14 April van Rotterdam n.
Boston.
HOLLAND—BRITSCH-INDIE-LIJN.
HOOGKERK, 14 April van Hamburg n.
R'dam en keerde 14 April te Hamburg
terug met machineschade. Vermoede
lijk zal het schip eenige dagen opont
houd hebben.
ROTTERDAM—Z.-AMERIKA-LIJN.
ALGORAB, 15 April van R'dam te Ham
burg verwacht.
KON. HOLL. LLOYD.
DELFLAND, thuisreis, pass. 15 Aprii
Ouessant.
GELRIA, thuisreis, 14 April van Rio Ja
neiro.
FLANDRIA, uitr., 14 April n.m. 8 u. van
Santos, wordt 18 April te B.-Aires verw.
ORANIA, 15 April v. Amst. n. B.-Alres.
ZEELANDIA, 17 April v.m. 8 u. v. B.-Aires
te IJmuiden verwacht.
HOLLAND-AFRIKA LIJN.
JAGERSFONTEIN, 15 April v Antweren
te Amsterdam.
REGGESTROOM, 15 April van Hamburg
te Amsterdam.
WISSEKERK. 15 April van R'dam te
Bremen.
WAALKERK, 14 April van Dar es Salaam
n. Zanzibar.
SPRINGFONTEIN, 15 April van Durban
n. Lorenzo Marqués.
NIEUWKERK, 15 April van Kaapstad n.
Port' Elisabeth.
WESTERKERK, uitreis, pass. 13 April
Las Palmas
KLIPFONTEIN, 15 April v. Hamburg te
Amsterdam.
IJSTROOM, uitr-pass. 15 April Ouessant.
GRIJPSKERK, thuisr., 15 April v. Port
Said.
MELISKERK, 15 April v. Port Amelia n.
Mozambique.
NIJKERK. 15 April v. East London te Port
Elisabeth.
HEEMSKERK, thuisr., 18 April bij Perim
verwacht.
ROTT. LLOYD.
SIBAJAK, uitreis, 15 April van Suez,
KOTA INTEN. uitreis, pass. 14 April
Dover.
SITOEBONDO, thuisreis, 15 April van
van Havre.
INDRAPOERA, 15 April van R'dam naar
Batavia.
BALOERAN, thuisr., 15 April v Gibraltar.
DEMPO. uitr., 15 April te Singapore. 17
April te Batavia verwacht.
HALCYON LIJN.
STAD AMSTERDAM, 15 April v. La Plata
te Antwerpen.
KON. PAKETVAART MIJ.
NIEUW ZEELAND. 13 April v. Melbourne
te Singapore.
PACIFIC-JAVA-BENGALEN LIJN.
TABINTA, 14 April v. San Francisco te
Calcutta.
HOLLAND-O.-AZIE-LIJN.
ZOSMA. thuisr., 14 April v. Tsingtao.
OLDEKERK. 15 April v. Amst. te Hamb.
JAVA—CHINA—JAPAN LIJN.
TJINEGARA, 13 April v Shanghae te
Hongkong.
JAVA-NEW YORK LIJN.
PALEMBANG, 12 April v. New-York te
Hampton Roads.
DIVERSE STOOMVAARTBERICHTEN.
TERNEUZEN, 14 April van Pescara naar
Fianono.
AALSUM. 14 April van R.dam te B. Aires
ROSSUM, 14 April van Cardiff naar
Teneriffe.
Soesterberg, Funchal, pass. 14 April Te
neriffe.
AGNITA, 10 April v. Curacao n. Lands
End v.o.
ALKAID, 15 April v. Dieppe te Duinkerken.
AUGUSTINA, 9 April v. Soerabaya naar
Singapore.
GRONINGEN, 9 April v. Saigon n. Singa
pore.
JOBSHAVEN, Rosario n. Antwerpen, pass.
14 April Fernando Noronha.
IRIS, 9 April v. Pladjoe n. Singapore.
JOSEFINA, 9 April v. Manggar n. Balik
Pappan.
JUNO, 9 April v. Bangkok na Singapore.
MINNEWATER, Santa Fé n. Antwerpen,
pass. 14 April Praya.
MITRA. arr. 9 April te Singapore, om te
dokken.
MIRZA. 9 April v. Curacao n. Lands
End v.o.
PALEMBANG, 8 April v. Singapore te Ba-
lik Pappan.
PAULA, arr. 9 April te Macassar.
PHOBOS, 11 April v. Sydney te Tarakan.
PETRONELLA, 9 April v. Singapore te
Soesoe.
SCOPAS, 13 April v. Santos n. Curacao.
STAD HAARLEM, 15 April v. Bagnoli n.
Bona
UTRECHT, 8 April v. Swatow te Miri.
ROTTERDAM, tank, R'dam n. Baton Rou
ge, pass. 15 April Ouessant.
CHRISTINE, 8 Aprik v. Stamboul naar
Galatz.
VECHT, 13 April v. Las Palmas n. Duin
kerken.
MAAS, 11 April v. Dakar n. Saloum.
SELENE, 11 April v. St. Louis nu Rhone
n. Malta.
SCHIE, 11 April v. Marseille n. Dakar.
EMMAPLEIN, 15 April v. B -Aires n. Ro
sario.
VOOR VRIJDAG 17 APRIL.
Hilversum, 298 M. 8.00—12.00: VARA
12.004.00: AVRO 4.0O—8.00: VARA
8.0011.00: VPRO. Daarna van 11.00
12.00: VARA 8.00: Gramofoonpl.
10.00: Morgenwijding 10.15: Voordracht
Rodi Medenbach 10.30: Ziekenuurtje
11.3012.00: Gramofoonpl. 12.001.30:
Concert AVRO-kwartet o. 1. v. D. Groene-
veld 1.302.00: Knipcursus 2.00—
2.30: Gramofoonpl 2.303.00: Uitz. voor
Scholen 3.004.00: Concert Kovacs
Lajos orkest 4.00: Orgelspel Joh. Jong
4.30: Kinderuurtje 5.15: Concert
VARA-orkest o. 1. v. H. de Groot. M. in. v.
B. van Kreveld (zang), S. Metz (piano
7.00: Actueel Allerlei door net N. V. V.
7.15: Slot concert. Hierna uitzending van
de VPRO. 8.00: Catechisatie door ds. F.
W. J. v. d. Kieboom 8.20: N. v. d. Stadt
(cello) 9.00: Mevr. Van Schaik-Willing:
„De moderne Amerikaansche roman als
tijdbeeld" 9.30: Concert 10.15: Casper
Howeler: „Moderne Muziek (romantisch
en modern)" 10.00: Persberichten. Vrijz.
Godsd, Persbureau 10.05: Vaz Dias
10.45—71.00: Gramofoonpl. 11.00—12.00:
Gramofoonplaten van de VARA.
Huizen, 1875 M. Alg. Programma. Nederl.
Omroep. Verzorgd door NCRV 8.00—
8.15: Schriftlezing 8.159.30: Gramo
foonpl. 10.3011.00: Zlekendienst
11.0012.00: Gramofoonpl. 12.0012.30:
Politleber. 12.302.00: Concert. Mej. P.
Berghout (harp), H. Hermann (viool), H.
v. d. Horst Jr. (cello), Mevr. R. A. v. d.
Horst Bleekrode (pianoi 2.002.15:
Gramofoonpl. 2.152.45: Piano-duetten
door Els Hoelen en Mies Müller 2.45
3.00: Gramofoonpl. 3.004.30: Concert.
Draper-kwartet uit Enschedé 4.304.45
Gramofoonpl. 5.00—5.30: H. J. Stein-
voort: „De beplakking van ons bakje"
5.306.00: Gramofoonpl. 6.006.30: Ra
dio-dokter 6.307.00: Cursus Engelsch
7.007.30: A. J. Herwig: „De kamer
planten in deze maand" 7.308.00: Po-
litieber. 8.00: Concert. Chr. Zangveree-
niging Jehaleal" o. 1. v. W. v. Laar. M. m. v.
T. v. d. Sluys (sopraan), Haarl. Orkest-
vereeniging o. 1. v. G. Stam en een Jon
genskoor o. 1. v. D. P. v. d. Togt.
Daventry, 1554,4 M. 10.35: Morgen
wijding 11.05: Lezing 1220: Zang
door Johanna Vollers met guitaarbegelei-
dlng 12.50: Orgelspel door L. H. Warner,
C. Jones ibariton) 150: Gramofoonpl.
2.253.05: Toespraken 4.20: Orkest
concert 5.35: Kinderuurtje 6.20: Le
zing 6.35: Berichten 7.00: Zang door
S. Wilson 7.20: Lezing 7.45: Lezing
8.05: Cabaret-programma 9.20: Be
richten 9.35: Berichten 9.40: Lezing
9.55: „Twelve Thousand", Hoorspel van
Bruno Frank 11.2012 20: Dansmuziek.
Parijs „Radio Paris", 1725 M. 8.05:
Gramofoonpl. 12.50: Gramofoonpl.
I.25: Gramofoonpl. 6.50: Gramofoonpl.
8.20: Radio-Tooneel 9.50: Solisten
concert.
Kalundborg, 1153 M. 11.20—1.20: Or
kestconcert 2.504.20: Orkestconcert
7.209.20: Concert. Orkest en solisten
9.3511.50: Dansmuziek.
Brussel, 508,5 en 338,2 M. 508,5 M.r
5.20: Gramofoonpl. 6.05: Gramofoonpl.
7.05: Gramofoonpl. 8 20: Concert. Or
kest en solisten 338,2 M.: 5.20: Orkest
concert 6.20: Gramofoonpl. 7 05'
Gramofoonpl. 8.20: Operette-uitzending
Langenberg, 473 M. 6.257.20 Gramo
foonplaten 9.35—10.55: Gramofoonpl.
II.30: Gramofoonpl. 12.25—1.50 Concert
Orkest en piano 4.20—5.20: Solisten-
concert 7.20—9.20: Orkestconcert-
9.20: Berichten. Daarna tot 10.20' Dans
muziek 10.20—11.20: Gramofoonpl.
Zeesen, 1635 M. 5.40—11.20: Lezingen
11.20—12.15 Gramofoonpl. 12.15—1 20
Berichten 1.20—2.20: Gramofoonpl
12.20—3.50: Lezingen 3.50—4 50: Con
cert 4.507.20: Lezingen 7.20: Opera
„Der Barbier von Sevilla", Rossini 10 10
11.20: Concert.
