Zuik,? elementair overzicht GEZONKEN SCHAT. LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 7 Maart 1931 Derde Blad No. 21770 BOUWKUNSTIG SCHOON. 13 Buitenl. Weekoverzicht Jaargang eerste kamer. RIJKSBEGROOTING. derden dag van het algemeen je Eerste Kamer was niet erg PjL Ossendorp heeft gesproken tsdarieering van het Rijksperso- Ei?onrust en ontevredenheid. Ook tot eeorganiseerd overleg. In het 7 f,eeft hij een lans gebroken ji nositie-verbetering der onderwij- f!., b.hooren niet alleen geenszins reroëde middenklasse, maar zijn ■'L de arbeiders gekomen. Met in- van de index-cijfers ziet Hat" de onderwijzers in 17 jaar 5 a 7 in salaris zijn vooruitge- ct gts Verbetering is dan ook dringend teun aan Neaerlandsche havens, hiizonder aan die van Rotterdam, heer De Zeeuw gesproken. De 'X Regeering springt herhaaldelijk bres v°or de Antwerpsche haven Pruisische voor die van Hamburg. ''Amsterdam is onze Regeering on- tegemoetgekomen, voor Rotter- Vordt niets gedaan. In Rotterdam «m thans tot tariefsverlaging in de Torergaan Het einddoel is zelfs de L.» haven, maar dan moeten eerst Sen die Rotterdam voor de in- ouding van den Nieuwen Water- Jraagt opgeheven zijn. Spr. noemde ■nende voorbeelden waaruit zou dat de Regeering de haven van „jam niet steunt en hoopte dat Verandering zou komen. her De Bruvn heeft gesproken over "omische crisis. Hij wilde een cri- De werkloosheid zou verminde- V de werkgevers verplicht werden, deel van de premie der werkloos- •rerzekering voor rekening der be- D (e nemen. Tienduizenden Neder- ttbe arbeiders zijn zonder werk. re laten duizenden buitenlanders Vele arbeiders worden weggerationa- td De afgevaardigde gaf aller- tenken die naar zijn meening zou- voeren tot een betere crisis-politiek Regeering. ie afgevaardigde gaf o.a. het advies het eens te probeeren met den nsdag van 5 uur. i de heer Danz heeft nog eenige cri- -houwingen gehouden, waarna de Diepenhorst ais laatste spreker in d kwam; die. als steeds, weer een hield voor actieve handelspoli- n onderhandelings-tarief, dat ons 'sch sterker kan doen staan te- het buitenland, het eind van den middag kwam la Ruys de Becrenbrouck nog aan [oord. om de sprekers te beantwoor- Hij legde de uitdrukkelijke verkla- il. dat er on het oogenblik geen re is voor Nederland om wijziging te - n in zijn handels-politiek. De Re- meent dat de vrijhandelspolitiek st nuttige effect heeft gesorteerd ~m sloot de Minister zich aan bij ailoog van den liberalen heer Kos- niet bij dat van den anti-revolu- :n heer Diepenhorst. Minister heeft verder nogmaals het \r van het kabinet geschetst, dat 'verwant gevoelt aan de rechterzijde. Regeering en rechterzijde zijn beide aansluiting hierop heeft Minister het financieele beleid verdedigd, ia het debat in de Tweede Kamer, nieuwe mededeelingen gedaan. Hij echter de becijferingen van 'isr Ossendorp inzake de onderwij - 1 irissen, zette uiteen dat de finan- ioestand alle zorg eischt. zoodat ian nieuwe dure maatregelen niet when gedacht. ligemeen debat is gesloten. TWEEDE KAMER. INDISCHE BEGROOTING. Kamer was Vrijdag genaderd tot %llng „Volksgezondheid" der Indi- Begrooting. '"ij heeft mevr. De VriesBruins wenken gegeven met betrekking de behartiging van de hygiënische pncfon. In het bijzonder wees zij er ae tuberculose in Indië zeer wijd ls en een ernstig karakter be- aaa te nemen. Wat doet men er Een schijntje. Er moeten uitge- maatregelen tegen genomen wor- Men moet veel meer den kant van indirecte bestrijding uit. Er moeten het Engelsch van LEO WALMSLEY. het mocht niet zoo zijn. Toen ik Quaestie ter sprake bracht, vertelde mij, dat hij vóór onmiddellijken en publicatie was. En toen ik daarop er aan herinnerde, dat hij mijn gesalarieeerde assistent, *it verschuldigd was, liet hij het ^vallen en verklaarde ronduit dat «dolven pyramiden en dus ook de in- hjn ontdekking waren en dat hij de ®*r?an en dus ook het recht om ^gaande naar goeddunken te han- v°or zich alleen opeischte. ~n Pa.ar avonden na dit gesprek be- iK hem er op, dat hij bezig was de m te pakken. Alle voorbereidin- yr een overhaaste vlucht had hij '«troffen. En zeker zou Tiet hem ge- Jjn, oni met zijn kostbaren buit te '.PPon als niet juist op dat oogen- J;1 Khan ten tooneele verschenen .„U51. Khan, een Egyptenaar van '•■ito zich die gelegenheid als ■y-t of de chef van een geheim ge- 2P 0DtP°Ptb- E'i wü werden be- 'a van diefstal en van heilig- - die pyramiden bleken opeens touwwerken te zijn! een dilemma! Ik wist, dat de b 5™ ?rooten invloed had. Als hij au was waren mijn bedienden «i onderdanigheid. Het bewuste y J®°otSchap had dan ook veel m vroegere bezoeken had ik i„, Behoord, de vertakkingen 101 zelfs in Rhodesië. Ik kon er veel meer consultatie-bureaux komen; nu zijn er slechts 4 (tegen ongeveer 100 in Nederland). Alleen op Java zijn 35 mil- lioen inwoners van iedere medische hulp verstoken. In grooten getale sterven kraamvrouwen en jonge kinderen Neder land weet niet wat er in Indië wordt ge leden! riep spr uit, en de Minister weet het vermoedelijk wel, maar blijft er on aandoenlijk onder. Met kracht kwam zij op tegen bezuiniging op uitgaven van de volksgezondheid. Mevr. BakkerNort heeft aangedron gen op subsidieering van den leergang voor tropische verpleegkunde in ons land (kraamvrouwenverpleging in het bijzonder! De Minister van Koloniën heeft geant woord dat er in latere jaren allerlei ver beteringen op het gebied van de gezond heidszorg zijn aangebracht. De sterfte cijfers in de groote steden zijn dan ook belangrijk gedaald. Wat de tuberculose betreft erkende de Minister dat daarte gen een strijd met indirecte middelen noodzakelijk is. maar men mag hier geen vergelijking maken met Nederland. De Minister is overtuigd dat over 25 jaar de toestand heel anders zal zijn Hij verklaarde nog dat een denkbeeld, om den pensioen-leeftijd voor Indische ambtena: en te verhoogen van 45 tot 50 jaar. overwogen wordt, doch er zijn vele kanten aan die zaak. Het ontwerp-Volksgezondheid is zon der hoofdelijke stemming aangenomen. Bij de Landbouw-afdeeling heeft de heer Cramer aangedrongen op meer steun aan den landbouw, waarna de heeren Beumer en Van de Bilt gepleit hebben voor natuur-bescherming van overheids wege. Dp Minister heeft geantwoord dat voor dit laatste op het oogenblik niet veel geld beschikbaar is en dat inzake den landbouw geregeld proeven worden genomen, om hem te industrialiseeren. Deze proeven hebben niet altijd succes, maar er zal mee worden voortgegaan. Aangenomen werden de wetsontwerpen Landbouw en Burgerlijke Openbare Wer ken. Bij dit laatste deelde de Minister mede. dat er op het oogenblik. in den crisis tijd, niet veel aan wegen-aanleg kan wor den gedaan Op het eind van den middag nog een discussie, bij de Defensie-afdeelingen, over de militaire politie en leger en vloot, waarbij enkele militaire specialiteiten in het geweer kwamen en de heer De Visser even per motie afschaffing van leger en vloot in Indie eischte De Minister heeft uiteengezet, dat ook de taak der vloot in Indië is het hand haven van neutraliteit en zelfstandig heid. Daarmee liep het af. HAGENAAR. XIX. u ALGEWATER 9. (■y!, l.y 1L) Hierboven vindt u de schels 1 van een woning, die Ier weerszijden geflankeerd dus zeker van zijn dat hij alles in het werk zou stellen om te verhinderen, dat wij met de schedels ontsnapten. Daarom nam ik en kloek besluit en belegde een soort van krijgsraad met Sladen. Na lang praten werden wij het eens. Ter wille van de wetenschap zou hij me helpen met onze kostbare vondst Europa te bereiken „Dienzelfden nacht nog trokken we weg, eerst naar het noorden, alsof het doel van onze reis Khartoum was om Dusi Khan op een dwaalspoor te bren gen. Maar den volgenden dag al veran derden we van tactiek: van dat oogen blik af ging het dwars Afrika door, in de richting van het Tanganyika meer. 't Werd een strijd tegen onoverkomelijke moeilijkheden, die overwonnen moesten worden, een vlucht voor een vijand, die ons benauwend na op de hielen zat. Ik geloof dan ook zeker, dat we het zonder de hulp van de bevriende volksstammen het resultaat van mijn vroegere expe dities verloren zouden hebben „Nu liep het anders. Eén dag voor het uitbreken van den oorlog kwamen we in Kilwa aan de kust van Duitsch-Oost, zooals je waarschijnlijk wel weet. Daar charterden we een dhow naar Zanzibar. ?Jaar Dusi Khan kwam een paar uur na ons te Kilwa aan, stelde zich met de Duitsche autoriteiten in verbinding en vertelde hun, dat wij spionnen waren. Nu moet ik hier even inlasschen dat Sladen zich tot op dat oogenblik uitmuntend gehouden had, zoo zelfs, dat ik me nu en dan afvroeg, of die moreele inzinking in Khazar niet het gevolg van acute krank zinnigheid,veroorzaakt door te veel op winding geweest kon zijn. „Laat fn den middag van den tweeden da" van onze zeereis werden we door een hevigen storm overvallen. Ons stuur raakte onklaar, we werden voortgedreven door den wind. tot we vlak bij Thunder Island, een onbewoond eilandje ten zui is door een poortje. Wij bezoeken hel Galge- waiter niet, omdat deze fxrortjes in belang rijkheid zouden voigen op dat van de Pens hal. verre van daar. Ook niel in de veron derstelling dat ze er zoo keurig onderhouden zouden uitzien Men is eerder geneigd te denken, dat alles in den loop der tijden ta melijk verwaarloosd is en wel eens met zorg mag worden nagezien, wat helaas op heel veöl Leidsche oudheden van toepassing is. Want het kan heusch nog wel mooier dan hel nu is Ik neem deze poortjes opzette lijk. omdat we hier meteen een aardig oud geve] (je er bi; kunnen nemen Het linksche poortje is in de lijst van monumenten niet opgenomen, evenmin als het geveltje Toch vermoed ik, dat een en ander nog uit de eerste helft der 17de eeuw is. U ziet dat de gevel iets verbreed is, waardoor in den topgevel hier een trap meer nood'ig was dan ter rechterzijde. U bemerkt tevens, dat het onderste gedeelte van den gevet nog iets breeder moet zijn geweest. Het is toch moeilijk aan te nemen, dat men het poortje oorspronkelijk zoo heeft gebouwd dal het scheen alsof er van de Linksche post een sluk ware afgesneden. Hef bovenstuk is een fraai gemetselde korfboog van geprofi leerde baksteen Het profiet begint pas in de geboorte van de boog. Het groolere poortje ten. rechterzijde is uit 1615, dus een van de oudste uit onze bur gerlijke bouwkunst Er is hier moeite gedaan er een artistiek cachet aam te geven. Jam mer, dat hier ter rechterzijde een stuk van de impost schijnt afgesnden. Zooals u op de teekening kunt zien is ook dit jxiorlje op getrokken van baksteen, maar met berg- steenhlokken afgewisseld, terwijl het geheel weer is geprofileerd. In de geboorte van de boog zijn de berg- steeniblokken voorzien van diamanlkoppen. Op den middelsten sluitsteen is een j>aard gebeeldhouwd Vermoedelijk is de poort de toegang geweest tot den paardenstal van een heerenhuis aan het Xoordeinde. De siuit- steenen ter weerszijden dragen het laartal 1615 Beide poortjes zijn en dat trok mijn aan dacht, van zuiver Hollandse-hé constructie, ten eerste om het overheerschend materiaal: baksteen; ten tweede om het ontbreken van klassieke motieven; ten derde om den korf- lx>og IT weel. dat bij kiassicislisehe poortjes gewoonlijk de zuivere rondboog word toege past. Ook het oude. schoon niet in ai Ie opzichten zoo geheel gave trapgevel tje. is nog wel even de aandacht waard. We merken op. dat de (rappen hier nu eens nie! zijn afgedekt met zand steenblokken maar met geprofileerde baksteen minder deugdelijk materiaal op die plaats dan natuursteen. Baksteen is poreuzer en dus vatbaarder voor weers-invloeden. die zich bij de afdekking der trappen misschien wel hel sterkst laten gelden Op de teekening iheib ik het niet aangegeven, maar u kunt ter plaatse opmerken, hoe die baiksleen- afdekking boven een der trappen verbrok kelt U kunt verder opmeTken, hoe het bovenste raam wordt ontlast door een lagen boog met vijl s'uifsteenen en de beide ramen der eerste verdieping door korfbogen eveneens met vijf siuitsleenen. Dit al'les is vlak in het gevel vlak opgenomen. Het raam in de grondvendieping heeft een zwaar kruiskozijn. De andere drie zijn van al-wijkend type .Een zware verticale midden- balk verdeelt deze ramen in twee partijen. Een en ander gevolg van een restauratie. Deze ramen kunnen naar buiten openslaan. Cordonbanden, die dienst doen als water lijsten zijn niet aanwezig. Wel zijn onder de ramen waterlijsten van groen geglazuurde sirenen aangebracht, maar deze zijn van later tijd. Ondanks het oude van een en ander maakt het geheel toch wel een pit- toresken indruk, heigeen zeker nog toenemen zal, wanneer de geheele kade langs het Galgewatcr van behoorlijk plaveisel wordt voorzien, zoodat alles er wat zindelijker uit gaat zien De eigenaars van oude woningen voelen er dan allicht ook meer voor veel zorg aan hun eigendommen te besteden Hel ziet er Ihans ontzettend vuil uit. RECLAME. 27 61 Dan kunt U niels beter doen dan onmiddellijk het vermaarde, alom bekende Pastoor Heumann boek te laten komen. Ook U zult verbaasd slaan over de grooie hoeveelheid waardevolle raad gevingen die dit boek in beknopte, gemakkelijk te begrijpen woorden beval. Duizenden hebben ons a! verklaard, dat het hen daardoor een onmisbare vriend werd, Daarin is bet menschelijk lichaam en al zijn organen beschreven, de kenleeke- nen van de voornaamste ziekten vermeld en tevens waardevolle raadgevingen voor deze gevallen verstrekt. U ontvangt dit 352 bladzijden en 150 afbeeldingen bevattende boek, genaamd Pastoor Heumann's nieuwe Geneeswijze geheel kosteloos en gratis wanneer gij Uw adres spoedig opstuurt. Dit geschenk verplicht U tot niets, daarom schrijf onmiddellijk aan L. Heumann Co., Amsterdam C. 353, Staalkade 4.- Engelsche successen en Engelsche moeilijkheden. De reis der Engelsche ministers naar Parijs en Rome is mei succes beëinligd, zooals wij in ons vorig overzicht als waar schijnlijk schetsten Men mocht toch immers aannemen, dat de leidende figuren, die zich waagden aan een dergelijke onderneming, het terrein wel eenigszins hadden doen ver kennen, opdal zij zich niet bloot stelden aan een volledig echecl Dat zou het prestige van Labour allerminst hebben kunnen ver dragen In elk geval, de Engelsche minis ters hebben de beide rivalen Frankrijk en Italië lot elkaar weten te brengen en daar mede zich verdienstelijk gemaakt voor den wereldvrede. Het voornaamste gevolg van het bereiken van deze overeenkomst is toch niet, op welk niveau de vloot van Frankrijk en Italië zal worden gebracht of hoe deze zich zullen verhouden tot die der drie groot ste zeemogendheden, die het verdrag van Londen reeds onderteekenden, doch wel en daarop willen wij allen nadruk doen vallen dat het dreigend gevaar voor een nieuwe bewapeningswedstrijd is afgewend. Precies bekend, hoe de tonnemaat zich voor beide landen zal verhouden, is trouwens momenteel nog niet, doch dat is ook bij zaak. gei ijk wij opmerkten. Hoofdzaak is, dal het vlootvefdrag van Londen thans pas werkelijkheid is geworden, nu dit is uitge breid tot een 5-mogendheden pact en dat voor alte betrokkenen nu hardnoodige gel den vrijkomen voor nuttiger doeleinden. De Vereemgde Stalen van Amerika hebben reeds hun goedkeuring aan het werk der Engelsche minsters gehecht en ook Japan zal dat wel doen, zij het misschien ietwat minder toeschietelijk. Een directe ontwapening is derhalve niet tot stand gebracht, maar wel een indirecte, doordat de verdere bewapening aan grenzen is gebonden. Dat wil in de huidige omstan digheden reeds heel wat zeggen! Te meer is het resultaat van groot belang waar immers alles in voorbereiding is voor de groote ontwapeningsconferentie van be gin volgend jaar; slel eens, dat juist nu een maritieme wedstrijd was ingezet tusschen de meest belanghebbenden.... Welk een funeste indruk moest dat maken en hoe moest de sleer van (e voren daardoor wor den vertroebeld! Alleszis begrijpelijk is dientengevolge de algemeene genoegdoening over het succes der Engelsche ministers; ook buiten de officieele wereld om, die in elkaar felicitee- rende telegrammen en op andere wijze uiting heeft gegeven aan het ingenomen- zijn met de verkregen oplossing in een Europa bedreigend conllct. Bovendien, en ook dat mag men niet le licht aanslaan in beteekenis. is tengevolge van deze overeenkomst de algemeene ver slandhouding tusschen Frankrijk en Italië, die niet al te best mocht heeten, heel wat verbeterd en de mogelijkheid is niet uitge sloten, dat nu ook voor andere, beide lan den verdeelende vraagstukken kans op een toenadering beslaat. Als er een schaap over den dam is Voor het prestige der Labour-regeering is deze gang van zaken uit den aard der din gen een stimulans en het treft wel buiten gewoon. dat bij dit succes zich een tweede is komen voegen: in Britsch-Inidiê is door den onderkoning, lord Irwin, een vergelijk •met Gandhi voor elkaar gebracht. Lord Irwin. ilieel wat kleine en groote gevoeligheden heeft men uit den weg moeten ruimen, voor en aleer 'het zoover was, doch hei is ten slotte gelukt en daarop komt het toch maar aanl den van Mafia, met een beschutte baai, waar we, tot de storm bedaard zou zijn. wilden binnenloopen, op een rots onder water gezet werden. Het volgende oogen blik raakten we wel weer vlot, maar het vaartuig was lek en begon snel te zin ken. We hadden een kleine roeiboot op sleeptouw De hoofdman van de Swahi- li's wist zwemmend het kleine vaartuig te bereiken en achtereenvolgens pakte hij Sladen en twee van onze bedienden op. „Al dien tijd had ik me door me aan een ton vast te klemmen boven water we ten te houden. Toen ik zag hoe 't in de boot ermee stond, begon ik luidkeels om hulp te roepen. Maar de verleiding was den man, voor wien eer, voor wien loyau- teit niets dan woorden waren, te sterk. Hij liet me aan mijn lot over. Ik voelde dat mijn krachten me begaven, een golf sloeg de ton onder mijn armen vandaan. Maar een andere golf nam me op en smakte me in het ondiepe water bij de klippen neer. Ik bleef liggen tot ik wat bekomen was, daarna zwom ik aan land. Den volgenden dag werd ik gered door een patrouilleerende Duitsche kanonneer boot en naar Kilwa teruggebracht. Daar hielden ze me gevangen tot het einde van den oorlog En toen was ik physiek een wrak. heftige malaria-aanvallen hadden me lichamelijk gesloopt en daarbij was ik blind. „Dadelijk na mijn terugkeer in Enge land. zes maanden later, liet ik naar Sla den informeeren. Ik kreeg te hooren, dat hij ontsnapt was en dat hij de ontdekking van El Khazar openbaar gemaakt had. Van de veertig schedels hoorde ik echter niets. Daaruit trok ik de conclusie dat het zijn bedoeling was. om de dhow na afloop van den oorlog te lichten en zich zoo van de bewuste schedels meester te maken. „De zaak staat nu zoo, Cleveland Zoo ver ik weet. ligt de dhow nog steeds in het ondiepe water bij de riffen van Thun der Island. Het eiland zelf is nog steeds onbewoond. Volgens de inboorlingen spookt het er. daarom wil niemand er wonen. De veertig schedels bevinden zich in kisten met een dicht-gesoldeerde loo- den binnenkist. Na alles wat ik je verteld heb zul je begrijpen, dat ik ze moet heb ben. Wil jij me daarbij helpen? Ik ben blind en daardoor tct op zekere hoogte machteloos „Dolgraag!" in mijn enthousiasme viel ik hem in de rede. „Werk als dit. „In de eerste plaats moeten we een dui ker hebben", ging hij, zonder aan mijn uitbarsting eenige aandacht te schenken, kalm voort, „maar dat is van later orde dat kan wachten tot we in Durban zijn. Maar ik zou graag zien, dat je er zelf ook verstand van hadt. Hoe staat het daarmee? Heb je 't wel eens ge daan?" „Nee. dat niet. Maar ik zou 't kunnen leeren." „Uitstekend! Dat is de ware geest. Jij komt er wel, jongmensch! Sladen is dood. De vrouw die je zooeven in de gang gezien hebt is zijn nichtje zij en haat- broereen eerste zwakkeling zijn de eenigen van de familie die nog in leven zijn. Ik wou dat je haar vanavond ge hoord hadt. Dat verhaal waar ze mee aankwam! Ze beschuldigde me van dief stal! Ik had haar oom bestolen en nu hij dood was. kwam zij voor zijn rechten op. 't Schijnt, dat Sladen dat verhaal van de dhow tot het laatste oogenblik geheim ge houden heeft en toen het tot hem door drong. dat het ernst werd, was hij te uit geput om een behoorlijke beschrijving te geven van de plaats waar de boot ligt. Ma»' den naam van het eiland, dien moet hii aar verteld hebben. In elk geval wist ze alles van de kist èn van mijTwee dagen nadat 't bekend werd. dat ik. even als hij, de ramp overleefd had, is hij ge storven. Zoo is hij de gerechtigheid ont snapt. Maar nu komt die vrouw 't me lastig maken. Ze heeft gezegd dat zij ook een expeditie gaat uitrusten." „En hoe staat 't met Dusi Khan, dr. Flint?" vroeg ik. „Sinds mijn weggaan uit Kilwa. heb ik niets meer van hem gehoord. Waarschijn lijk is hij, dadelijk toen de omstandighe den het toelieten, naar Egypte terugge keerd. want al is 't waar, dat zijn gevoe lens uitgesproken anti-Engelsch waren, tevens is 't waar. dat hij geen groote sympathie voor de Duitschers voelde. Een knappe kop, Cleveland. Iemand, die het gros van zijn medemenschen de baas is. Maar daardoor dubbel gevaarlijk. Een man die veel kwaad doet ja, ja. die buitengewoon veel kwaad doet. ..Maar nu moeten we 't eerst over het salaris hebben. Ik ben gelukkig niet iemand, dien het aan geldelijke middelen ontbreekt, Cleveland. Laten we zeggen 15 pond sterling per week, onkosten vrij en een chèque van 200 pond sterling op 't oogenblik dat de schedels mijn zijn. Ga je daarmee accoord?" „Wat graag", zei ik enthousiast. „En wanneer denkt u weg te gaan, dokter?" „Zoo gauw mogelijk" gaf hij ten ant woord. „of wat nauwkeuriger, dadelijk wanneer jij klaar bent. Uitstellen kan fataal worden Kom morgenochtend weer hier. Behalve een behoorlijke tro- penuitrusting hebben we niets noodig, de benoodigdheden voor het duiken uit gezonderd. En die behoeven we ons niet aan te schaffen daar hebben we in Dur ban of Zanzibar alle gelegenheid toe. Maar üj moet je oefenen. Gesteld dat onze duiker oo een gegeven oogenblik omgekocht word' of er vandoor gaat. (Wordt vervolgd)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1931 | | pagina 9