HET „POLLER"-SYSTEEM DONDERDAG 26 FEBRUARI 1931 No. 21762 Intunmer bestaat uit DRIE Bladen eerste blad. STADSNIEUWS. Indische voordrachten aan de Leidsche Universiteit. Het Voornaamste Nieuws van heden. WORDT BIJ DE LEIDSCHE POLITIE INGEVOERD Bedriegelijk op hel origineel gelijkende copieën. L Jaargang EIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. PRIJS DER ADVERTENTIEN 3 I Cti P51 re?e' T00r advertentiën uit Leiden en plaateen waar I rentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere l'Ljteatiën 35 Cts. per regel. Kleine Advertentiën uitsluitend IJ.. v00niitbetaling Woensdags en Zaterdags 60 Cts. bij een r'Ljjum aantal woorden van 30. IIncasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven 110 Cts. P01'0 'e betalen. Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordeinclsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. .RIJS DEZER COURANTS Voor Leiden per 3 maanden 2.36, per weekf 0.18 Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18 Franco per post 2.35 portokosten. DE GYMNASIASTEN CONGRESSEN. Het iesnllaat van de enquête van di. Bosselaar. j^tcr van het Leidsche Gymnasium, E. Bosselaar, heeft thans aan de ba van Gymnasia en Lycea in Neder- ml»end schrijven gezonden: brief van 4 Febr. 1.1. verzocht I te willen mededeelen of U het |mj eens is, dat de jaarlijksche con- van onze Gymnasiasten voor de tiding van onze leerlingen nadee'.ig zijn aan deze -samenkomsten een eind „orden gemaakt. Ik beloofde U toen, loo spoedig mogelijk het resultaat ...3 enquête onder de collega's te laten C Na bjjna alle rectoren min of meer trig mijn vragen hebben beantwoord, fik het mijn plicht om met mijn 1 voor de moeite, dieU zich getroost I - mijn toen gedane belofte in te Ik zal mij hierbij laten leiden, door rer deze zaak geschreven is. j motief van mijn rondschrijven was ïerertuiging, dat deze congressen groote L zjjn, zonder toezicht-, die door de Liasten alleen worden georganiseerd Ij pret: bijeenkomsten zonder nut. die la leiden tot grootdoenerij en afkeu- lvjardige excessen. der collega's heb ik onaangenaam Evenmin heb ik de naam van de |iiiiasten en de door hen „geintrodu- i congresdames", die te Alkmaar hij- I «ren, willen aantasten. Ook was 't Itrjn bedoeling den schijn te wekken, lie Burgemeester van Alkmaar wegens Ischtelrjke wandeling heeit gestraft. alleen de aandacht willen vestigen jcessen. die bij verschillende congres sen plaats gevonden (het dossier, deze zaak betrekking heeft, ligt 5 Ier inzage) en willen vragen„Wordt liet hoog tijd, dat wij onze stem eens J hooren 7 ■iltaat van mijn enquête. de rectoren der R.K. en Chr. Bij- p Gymnasia en Lycea in hun beoor- van die congressen aan mijn zijde i staan, mocht ik verwachten. Ik vroeg liin meening om geen scheiding te i tusschen de rectoren, t niet had ik verwacht, dat een der i rectoren mij zou schrijven: ..Ofschoon inri' h ing niet onmiddellijk belangheb- J ia bij deze congressen, daar onze leer- Is) uitsluitend Katholiek georganiseerd Ken ijn, kan ik toch zeer wel aanvoelen, 1 een ernstig verzet tegen de door U leemde excessen, welke een steeds meer |emeen karakter aannemen en waarvoor - onze inrichtingen niet immuun zullen Pen, in het belang van de geheele Neder- pivhp Jeugd ten krachtigste gesteund pi te worden". i rijn bezorgdheid voor de R K. inrich ten stond bovenbedoelde collega niet al- |D* Rectoren der Openbare en Bijzondere ■We Gymnasia en Lycea denken over 1JOOT- en nadeelen der congressen niet f-der, verdediging der congressen kwam 3 de hand van Dr. M. Engers te Zwolle, ft de opvatting van dr. Engers sloten z!ch aan dr. J. C. Rruyn en dr. O. P. Todidr te Amsterdam, dr. W. H. van Mels Endhoven. drs. D. van Hinloopen Lab- 1 te Naarden, dr. Sj. Wartena te Leeu- 'n- dr. J. W. Bierma te Delft en dr. I Spoelder te Haarlem. A de Vletter is 't ,.op vele punten roet mij eens", b- Boersma te Tiel wenscht de con- gTessen zonder danspartijen en soupers. Dr. J. Th. van Konijnenburg te Apeldoorn is niet tegen de concressen, mits zq gewijd zjjn aan de sport, beperkt en goed geleid. Dr. H. D. Verdam te Dordrecht is tegen „groote-kinderencongressen". maar acht het nïot goed, daaraan krachtdadig een einde te maken, zoo oordeelen ook dr. Bloemers te Zutphen en dr. Mulder .te Gouda- Dr. H. Cannegieter te 's-Gravenhage erkent de groote gevaren van zelforganisatie. Dr. J. Hooykaas voelt niets voor congressen, maar wel wat Voor intsrlocale samenkomsten van gyirnasiasten der hoogde klasse mits onder leiding van afgestudeerden, die de volle ver antwoording op zich nemen. Ook de hoeren dr Mogendorff, dr. Piemel- rijk en drs Schrijver staan niet geheel af wijzend tegenover de gymnnsrstencongres- sen, maar wensch°n die z°er beperkt en onder verantwoordelijke leiding. Dr. G. E. W. van Hille verklaarde door geen der heide partnen overtuigd t? zën. Tegenover bovengenoemde colPg'- die bijna allen beswaren hebben tegen d° con gressen, zooals zij tot nu toe gehouden zijn, staan de overige rectoren (slechts een paar collega's zonden mij geen antwoord) die de gymnasiastencongressen liefst zoo sroedig mogelijk zouden zien verdwijnen en aan dien wens°h in meer of minder krasse bewoordingen uiting geven. En zeker mag ook niet onvermeld blijven de vraag, die dr Vor der Hake (die overi gens niets voelt voor verbieden, wat niet tegen te houden is) stelde: ..Wie zou van 700'n congres d° leiding krachtig in handen kunnen houden?" woarm°e eigenliik d° heel© zaak al veroord-Hd is B"halve van collega's ontving ik nog zeer vele bewijzen van in stemming vsO ouders en belangstellenden, dift mij ondubbelzinnig te kennen gaven, dat talloos velen de jaarliiksehe fuiven der jeugd en wat daarmee samengaat uit den booze achten. Citgelokt door de onwaarachtige mede- deelingen in de pers van den voorzitter dor N G.F.. die Commissie van Advies hij het groot° nuhlï°k te^en nvj nitspeeld» en deze Commissie gebruiH* als vla°" om haar lading te dekken, heb ik mij in mijn groote ergenis hierover helaas laten verleiden tot een scherpen aanval on deze Commissie, op de woorden Genesis 34 30 (men leze d^ze plaats eens na!) op die Commissie toepas selijk verklaard. Achterpf beschouwd betreur *ik dit. om dat dp leden dier Commissie zich dit per soonlijk bobben aangetrokken. Ik acht hot niet meer dat ixiin plicht cm hier openlijk te verklaren, dat mij dit snijt. dat ik zeer zeker niet de bedoeling heb gehad, de leden der Commissi0 individueel te troffen. Conclusie. No ernst'ge bestudeering ven I do vele brieven, die ik ontving, en na d© mu genoemde voordeelen van congressen gesteld te hebben tegenover d° groot© na deelen ben ik bij mijn overtuiging geblevon dat dez*" congressen moet°n verdwijnen en dat de Gvrnnasiast°n Federatie haar tod moet geven aan andere, nuttige dingen, di© ook op haar program staan ^fa&r afgeschaft zullen die congressen alléén dan worden, wanneer wij ouderen de jeugd, die nog in haar leertöd is niet sterken in hun ste°ds groei0!!^ v<H°n<?en om t° vroeg od to tren°n en te handelen als volwassenen. Ik zon h<-t d°arom zéér foeiuiohen. warner de colDga's ove** deze samenkomsten donken evenaks ik. wilden hesluiten om van nu at hun medewerking tot fc©t organis'-^ron v?n drrgolrke conoT°Rsen. dj° toch t°1k~ns weer tot fuiven of orootdoener" ont aarden. onvoorwaardelijk weiger n Ik ben ervan overtuigd, dat wö daardoor zeer velen aan ons tot dank zullen ver plichten. Niet de jeugd geve aan de richUünen in de opvoeding, maar die men«clrn. d*© krachtens hun roeninc on oosifie gesteld zijn om het opgroeien'1 <r©s1noht t° lo'den. Tk 7!ei mü niet met de hoon iedp**e©n te hebben overtuigd. m°ar (fat do onaangename colemioh eenicr nut heeft ge rild. dèt sf""a+ bij mu onomstoo' ©fa"k vast. En daarom alleen was het mij te doen. Prof. dr. H. T. Colenbrander over „Indië sedert 1816". D het groot-auditorium der Leidsche jrnversiteit sprak prof. dr. H. T. Colenbran- ??t^vond over het onderwerp: Indië ■dert 1816" 1 behandelde in korte trekken de meed Ir/*, nde periodes sedert dat jaar, hii allereerst een beschouwing over de l*iS 1816, waann o.a. door het ba- Irv.v Engelsch-Indische Compagnie r.',j ^oranderingen plaats vonden. De [Java fn waTen ec^^er °P het behoud van f-r Pi'P Per Strand, de regeering geloof- kunH D'Pr^ aan een entwikkeling van dit i^srtaiwi ^rac^aa^ van 1814 kreeg Ne- hiin ,o?n ^n6elaDd terug, hetgeen dit go op ons veroverd had. L';rt 1795 was er op handelsgebied veel veranderd. Naast de export vanuit Indië, bleek gekomen de import van Engelsche katoenen goederen, gevolg van de zich snel ontwikkelende lextiel-industrie 'uitvinding stoommachine De katoentjes van Manches ter verdrongen meer en meer de producten der Indische huisvlijt. Het was voor ons dus zaak. eveneens pro ducten in te voeren, wilden wij tegen de Enzelsehen met succes concurreeren. daar het onmogelijk was de Engelsche vaart uit te sluiten. Deze import werd gevonden in de producten der Belgische textiel-industr.e (Gent, Lier, St. Nicolaas etc.), die onder Napoleon's bewind een groote vlucht had genomen. Na zijn heengaan verloor dit land het afzetgebied binnen Napoleon's rijk en had er groot belang bij een nieuw export land te verkrijgen. Een systeem van diffe- rentieele rechten werd ingevoerd, waardoor de handel zich eenigszins herstelde. Sumatra moést nu de basis van een Engelsch Archipel rijk worden. Onder het régime van den Engelschen G. G. Raffles werd dit het streven, waar van spr verschillende voorbeelden gaf. De E I. Compagnie stond op een honger peil dan dé O. 1. C De Engelschen be schouwden zich als landeigenaar en verze kerden zich van een landrente. Deze her vorming werd nu ook door ons ingevoerd. De draagkracht dezer landrente was echter uiterst moeilijk te bepalen, waardoor de in komsten aanvankelijk sterk beneden de verwachtingen bleven De financieele uit komsten waren zóó allerdroevigst, dat de koning ontevreden werd en de eerste G G. v. d Capellen terugriep Diens opvolger moest de oorzaken onderzoeken als gevolg waarvan het z.g. „kolonisatie" rapport ont stond. waarin van Hogendorp een groote hand heeft gehad. Hierin werd o.a. de uit gifte van woeste gronden aan Europeanen bepleit. De Minister van Koloniën Elout kon zich hiermee vereenigen, de koning echter niet. Deze droeg den jongen v d. Bosch later gouverneur-generaal die o.a reeds de Mij van Weldadigheid had georganiseerd en met de organisatie van de West belast was geweest, op. een stelsel te ontwerpen. Resultaat hiervan was het „gedwongen cul tuurstelsel". dat spr uitvoerig schetste. Minister Elout had hiertegen diverse be zwaren en trad af Bij dit stelsel bleef het gouvernement eigenaar van den grond. Twintig jaar hebben v. d Bosch's denk beelden Indië beheerscht. Aanvankelijk wa ren de resultaten zeer gelukkig, zoodat v. d. Bosch spoedig tot groote uitbreiding over ging. Hi] kreeg dictatoriale macht, gevolg van de kosten der Belgische opstand, dia groole remises uit Indië wenschelijk maak ten De gedwongen cultuur van suiker, indigo, koffie, peper etc. brachten groote in komsten voor het moederland en uiterst scherpe maatregelen werden getroffen, om deze opbrengsten zoo hoog mogelijk te doen zijn Daarvan werden de inlanders het slachtoffer, terwijl zij de particuliere han del doodden. De opbrengst bedroeg mil- lioenen, maar zij kwam niet ten bate van Indië, terwijl men de Buitengewesten op schromelijke wijze verwaarloosde. Er kwamen dan ook teekenen. dal men zich mede door talrijke andere nadeelen op den verkeerden weg bevond, (o.a. ver schillende hongersnocden - 1850, gepaard gaande met groote bevolkingsvermindering). G. G. Rachussen is dan de eerste, die alarm slaat. Tol heilzame beginselen (vrije cultuur) moest noodzakelijk teruggekeerd worden Franr.se v d. Putte als stuur man naar Indië gegaan en als gefortuneerd man teruggekeerd heeft het gewaagd deze proef te nemen. Als minister van Kolo men in het tweede ministerie Thorbecke ontwikkelde deze ren fabuleuse werkzaam heid. Uit zijn ontwerp „cultuurwet" ont wikkelde zich de „agrarische wet", waarbij o.a. de woeste gronden voor de bergcultu- res in erfpacht werden afgestaan (verhuring op lange termijn). Het in werking treden van het We9ler- 9che particuliere kapitaal bood onmiddellijk groote voordeelen. Het budget zag er spoe dig geheel anders uit. Het batig saldo voor het moederland (ieder jaar ongeveer 12 k 18 000.000 gulden) verviel evenwel, niet slechts door de kosten der Atjeh-oorlog, maar in hoofdzaak, omdat men inzag, dat dit aan Indië zelf ten goede moest komen. Ook nu zal niemand er mepr aan denken, het saldo niet voor de behoeften van Indië aan te wenden. De groote eer voor een algeheele reorgani satie en afronding van het Indische rijk komt wel toe aan v. Heutz, onder wiens be wind het verzet geheel gebroken werd. Toonde men zich foordien niet tegen de moeilijkheden opgewassen, was omstreeks 1800 Atjeh steeds het groote struikelblok ge weest, in de jaren 1890—'1903 en 19041909 greep v. Heutz resp a-ls legercommandant en als gouverneur-generaal stelselmatig op het juiste oogenblik op de goede wijze in Spr besprak uitvoerig de voortreffelijke hoedanigheden van v. ITeutz en wees op het reusachtige verschil van Indië vóór 1909 en na dat jaar. Sinds 1918 ten slotte, doet zich het groote probleem voor van de verhouding van Indië ten opzichte van den Volkenbond Er is een nieuw tijdperk met geweldige eischen aan gebroken. Vragen als „de Indische autono mie", Indië los van Plein en Binnenhof, in het bijzonder wal bel reft het maken van wetten voor Indië in Indié-etc. 'eggen op de schouders der tcekomstige regeerders een zware taak Indië kan en wil niet langer object zijn en Nederland dient zijn houding daartegenover te bepalen. Het verleden, dat licht en donker, begrip en onverstand toonde, waarschuwt uitdruk kelijk tegen een abdicatie van deze taak. Het is een sehoone taak, die de toekomst oplegt Wij behoeven in ons beleid niet voor andere Rijken onder te doen daarvan Indië te overtuigen niet met een preek, maar met de daad, i9 een gebiedende eisch. VER. VAN VARKENSFOKKERS. Gisteren is in hotel „Bellevue" een ver gadering géhouden van varkensfokkers en -mesters, ter bespreking van de moeilijk heden. welke zich op dut terrein voordoen en hoe het bedrijf meer rendabel gemaakt zou kunnen worden. Ir P. Verhoeven, Rijksveeleelt-consulenl te Den Haag gaf in een keurig verzorgde lezing verschillende richtingen aan. welke tot het gewensc'hte doel kunnen leid-en Jp deze zeer leerzame uiteenzetting volgde i°n breedvoerige bespreking en nadat le heer J Paul te Zevenhuizen nog een en ander had medegedeeld omtrent zijn ervaring n met het fokken en mesten van Groot York-hire varkens. wrerd met algemeene stemmen be sloten tot oprichting van de ..Vereen?gi ïg van varkensfokkers en -mesters gevesl gd le Leiden" Vis voorloopig bestuur werden gekozen de heeren C Bakker Ozstireest, P Heemskerk. Rijp wetering: C Nell. Was senaar M A. Verdel, Haarlem en C Was senaar te Noordwijk. De heer Verhoeven juichte dit beslist optreden zeer toe. dankte den voorzitter dezer vergadering, den heer .T. W Bonda, te Leiden, voor het nemen van het initiatief dezer actie, en verklaarde zich bereid deze nieuw opgerichte vereeni- ging met aide kracht te zullen blijven steunen. Dinsdag 10 Maart a.s. zal in hotel „Den Burcht" te Leiden een vergadering worden gehouden, waartoe zullen worden uitgenoo- digd alle belanghebbenden bij de varkens- fokkerij en -mesterij uit d° omgeving van leiden Op deze vergadering zullen de ver der te nemen maatregelen worden bespro ken alsmede de statuten worden vastge steld. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Wijzioing: Radiohandel Kuyper en Stins, Willem straat 8. Alphen aan den Rijn. Boven genoemde vennootschap onder firma is met ingang van 6 Januari 1931 ontbonden. De zaak zal worden voortgezet door den heer A. Kuyper, als eenig eigenaar, onder den naam: Radiohandel A. Kuyper. BINNENLAND. De enquête van den rector van het Leidsche Gymnasium over de Gymnasiasten congressen. (.Stadsnieuws, le Blad). Ons parlementair overzicht (3e Blad). Geen exploitatie van den Indischen radio-omroep door den Staat (Binnenland, le Blad) Een nieuw instructievaartnig voor het onderwijsfonds voor de binnenvaart (Kerk en School, 3e Blad). Nieuw licht in de Culemborgsche moord zaak (Gemengd, 2e Blad). Misleidende opzet bij de plannen tot op richting van het Provinciaal Bankbedrijf (Financiën, 3e Blad). BUITENLAND. De Engelsche ministers te Rome (Buiten land, le Blad). Besluiten van de Parijsche Landbonw- conferentie (Buitenland, le Blad). Rechtsche aanvallen tegen den Duit- schen rijkspresident Hindenburg (Buiten land, le Blad). De Fransche oorlogsbegrooting goedge keurd (Buitenland en Tel., le Blad). Het „Pokier'*-systeem wordt bij de politie tc dezer sted-e ingevoerd. Hierboven een der talrijke resultaten, die met dit procédé in enkele minuten te bereiken zijn. Viér ineen gestrengelde handen, een afdruk in één keer gemaakt met behulp van het z.g. „Nego- colil", uitvinding van Prof. Poliier uit Weenen Reeds sedert eenig© jaren maakt het z.g. „Polier" systeem groote opgang. De Ween- sche medicus, dr. Alphons Polier, heeft n 1. een ontdekking gedaan, waarbij hel mogelijk is, afdrukken te nemen van modellen zon der gips. Het maken van afdrukken in gips. was, waar het levende wezens be trof, zeer onaangenaam voor de personen in kwestie, daar het opgelegde gips, wanneer het afgenomen werd, alle haren van het menschelijk lichaam uitrukte en de huid pijnlijk aandeed. Het gips, dat daarnaast nog talrijke andere nadeelen bood is nu overbo dig gemaakt door het z.g. negocoll, waar van de samenstelling het geheim van den uitvinder is. Het z.g. „Polleren" komt de orthopaedic, de dermatologie, de gynaecologie, de mond en tandheelkunde, het maken van afgietsels van zeldzame beenderen of schedels etc., doch vooral ook het politioneele onderzoek buitengewoon ten goede Het systeem zal dan ook binnenkort bij de Leidsche politie worden ingevoerd, waarom wij er hier eenige woorden aan wijden. Op een gisteren ten politiebureele door den heer A. S Hubers, vert. der firma v. d. Reyden, uit Amsterdam voor hoogere en la gere politie ambtenaren gehouden korte demonstralie, maakten wij kennis met het „negocoll", een schilferachtig, roze poeder, dat verhit, een zalmkleurige, elastische pasta oplevert, die men zonder de bezwaren van het gips, den mensch kan opleggen. Wanneer het gelaat, de hand of vinger geheel met de negocoll-massa bedekt is dan wordt deze substantie na eenige oogen- blikken met wat water of met behulp van een ventilator afgekoeld en de laag kan voorzichtig verwijderd worden. Nergens blijft zij kleven. Het negatief is uiterst zuiver; het positief wordt verkregen door middel van het z.g. „hominit", dat eveneens gesmolten, tot een dunne, roomachtige vloeistof wordt, Men giet of penseelt dit in het negatief, ver wijdert dit laatste door afbrokkelen en het positief komt na enkele minuten te voor schijn. De onloochenbare gelijkenis met het ori gineel is frappant, de fijnste lijntjes of ver hevenheden van de menschelijke huid zijn er in gereproduceerd. Wij zagen o.a. vinger- afgietsels van eenige inspecteurs, die mede door de haast menschelijke huidskleur, nau welijks van de natuurlijke vinger te onder scheiden waren. Wij willen hier niet de verschilt, voordee len, welke dit systeem den div. wetenschap pen biedt opsommen In talrijke ziekenhui zen en musea (o.a. hier ter stede in het Elhnografisch. hel Natuurkundig en het I-Iolwerda-Museum) is het bereids ingevoerd. Hier gaat het er in hoofdzaak om, de

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1931 | | pagina 1