VRIJDAG 20 FEBRUARI 1931
No. 21757
eerste blad.
ieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
bond van den klein
andeldrijvenden en
!nd. middenstand.
Waarom slaan zooveel electrische lampen stuk?
Het oordeel van een deskundige.
Het Voornaamste Nieuws
van herten.
Ernstige brand hij de N.V. Herngreen te Alphen a.d. Rijn
it Jaarpang
EIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIES-
CIS. per regel voor advertentiSn uit Leiden en plaatsen waar
ntsibappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
e'tentisn 35 Cts. per regel. Kleine Advertentién uitsluitend
vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
jmum aantal woorden van 30.
,-so volgens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven
Os. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANTg
Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week'f 0.18
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post 2.35 portokosten.
mer bestaat uit VIER Bladen
03TELOOZE INENTING EN
ENTING TEGEN POKKEN.
1 pester en Wethouders van Leiden
ter algemeene kennis, dat op de
;en 25 Februari, 4 en 11 Maart
ens des namiddags van 2 tol 3 uur,
lisabethshof aan de Oude Vest ge-
al worden gegeven tot kostelooze
en herinenting tegen pokken.
A. VAN DE SANDE BAKHUIJZEN,
Burgemeester.
JtN STRIJEN, Secretaris.
20 Februari 1931. 98GG
HINDERWET.
ecster en Wethouders van Leiden
r algemeene kennis, dat door hen
„g is verleend aan de Erven de
nu Nelle te Rotterdam en recht-
'nden tot het uitbreiden van de
its van koffie, thee en tabak in
:1 Aalmarkt No. 17, kadastraal
meente Leiden, Sectie G. No. 1685
VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
'AS STRIJEN, Secretaris.
20 Februari 1931. 9865
VAN VARKENS EN MAKEN VAN
MESTPUTTEN.
aêesler en Wethouders van Leiden
r openbare kennis, dat op Vrijdag
*n a s. des namiddags te 3 uur, in
ntehuis (Rapenburg 12) gelegcn-
wrden gegeven om bezwaren in te
tegen het houden van varkens en
n van twee mestputten op een ter-
perceel Zoeterwoudschen Singel
tidastraal bekend Gemeente Leiden,
No. 4672 ged., waartoe vergun-
langevraagd door P. van Vliet, te
rekkelijke stukken liggen in het
rbuis Ier inzage.
VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
;AN STRIJEN, Secretaris.
20 Februari 1931. 986F
V. EERSTE LEIDSCHE
HULPBANK.
ht-den gehouden jaarlijksche verga-
|wn aandeelhouders der N.V. Eerste
Hulpbank, werden de balans en
en winstrekening onveranderd
;eurd.
t jaarverslag over 1930 is het vol-
nlleend-
C zijn ingekomen in totaal 652 aan
bot een bedrag van f. 101.125
iJaal werd in 1930 afgelost een bedrag
'28318 en stond per 31 Dec. uit
van f. 56.622.63 verdeeld over 505
?n, dus een gemiddelde som van
,v j- f 88.67). Na aflossing divi-
flasting 1929 ad f. 127.60 resteert
van f 1922.93 waaruit 41/;»
zal worden uitgekeerd of
138.
De Winkelsluiting.
n ^er bovenzalen van .Concordia"
tevengenoemden bond gisteravond
■--•iing Van jjeer j.j yos een pro_
^ering belegd tegen de bekende wet
Winkelsluiting.
trad hierbij op de voorzitter
iw e ®°u lerse uil Rot-
up °V °Prichlen van plaatselijke
■pn. die dan bij d^ gemeentebesturen
aandringen op de totstandkoming
,n f'*^'ane gemeen te-verordeningen,
uitzonderingsgevallen een groo-
ij~ ^an worden verleend, stelt de
'Wi}pT00r uitwerking van den des-
roff-'e verminderen.
sPr. vervolgens de nieuwe
met gevallen uit de praktijk
Ul* Botterdam de reeds be-
kj^in te voeren nadeelen, nader
•*V a kngdurige gedachtenwisse-
Mya bijeenkomst, welke matig
„Het kabelnet is te licht!"
De lezers van het Raadsverslag zullen
kennis genomen hebben van de klachten
van het raadslid, den heer Coster, betref
fende de te hooge spanningen in het elec-
tri9ch net, waardoor gloeilampen en radio-
lampen ontijdig defect raken.
Naar aanleiding hiervan hebben wij in
lichtingen gevraagd aan een deskundige, die
ons nu het onderstaande schrijft:
Het is ons gebleken, dat deze klachten
alleszins gerechtvaardigd zijn. Een aantal
metingen, in de stad verricht toonde aan,
dat de spanning, welke normaal 127 Volt
moet zijn. op enkele plaatsen lager is, doch
op de meeste plaatsen de normale spanning
ver overschrijdt; wij constateerden namelijk
spanningen tot 131 Volt.
Deze hooge spanningen zijn funest voor
den levensduur der gloeilampen. De voor
het gebruik in Leiden geleverde gloeilampen
worden geleverd voor aansluiting op een
spanning van 127 Volt. Wordt een dergelijke
gloeilamp aangesloten op een netspanning
van bijv. 131 Volt, dan ontwikkelt zich in
den gloeidraad van de lamp een veel te
hooge temperatuur, wat tot spoedig door
branden aanleiding geeft.
Men zal zich afvragen wat de oorzaak is
dat dergelijke- spanningsverschillen optreden
en speciaal de te hooge spanningen. Men
zou toch in de Electrische Centrale de span
ning als geheel kunnen verlagen. Inderdaad
kan dat, doch men begrijpe dat dan in
enkele wijken der stad. waar thans de span
ning normaal of lager is, de spanning te laag
zou worden, waardoor aldaar aangesloten
gloeilampen of toestellen onvoldoende zou
den functioneeren.
Als eisch moet dus gesteld worden dat de
spanning in alle wijken der stad. nagenoeg
gelijk is.
Dat dit niet zoo is heeft tot oorzaak: een
te licht kabelnet.
Men zou dit vraagstuk kunnen vergelijken
met het verkeersprobleem. Bij het aanleg
gen van wegen heeft niemand voorzien dat
'het verkeer in weinig jaren zoodanig zou
toenemen, dat bijna geen enkele verkeers
weg meer breed genoeg is. Zoo heeft ook de
capaciteit van het kabelnet geen gelijken
tred gehouden met de geweldige toename
van het electriciteitgebruik.
Toename van het verkeer eischt breedere
wegen
Toename van het electricileitverbruik
eischt dikkere kabels.
Verzwaring van het kabelnet is dus noo-
dig. Men zou nu, tegelijkertijd met de bin
nenkort te leggen radiodistributie en tele
foonkabels zwaardere laagspannings- en
zoo noodig hoogspanningskabels kunnen
leggen.
Tegenover de wegen verkeert men in deze
gunstige omstandigheid, dat de .kosten van
wegenverbetering bestreden moeten worden
uit een speciale wegenbelasting; de electri-
citeitfabriek levert echter zulke winsten op,
dat daaruit gemakkelijk de kosten van ver
betering van Het kabelnet kunnen worden
bestreden.
Wel in groote tegenstelling met den toe
stand van 't te lichte kabelnet van de electr.
centrale staat de capaciteit van de Leid-
sche Gasfabriek met haar buizennet, welke
meer dan voldoende is voor het gasverbruik.
Vandaar wellicht dat men voor het gasver
bruik een krachtige propaganda voert en de
propaganda voor electr. verbruik in de ver
drukking komt. Want krachtige propaganda
voor electriciteit zou beteekenen een toe
name van het verbruik, meer stroom door
de kabels, meer spanningsverlies in de te
dunne kabels en meer klachten van elec-
triciteilverbruikers.
Zoolang dus het kabelnet niet verbeterd
is, kan men geen intensieve propaganda
voor electriciteitsverbruik voeren.
De Leidsche Electriciteitsfabnek is thans
bloeiende, levert winsten op. voorziet een
groot verzorgingsgebied van electr. energie.
Doch er ligt nog een groot terrein braak;
wil men vooruit, dan dient men niet op te
zien tegen het uitgeven van gelden, welke
ruimschoots haar rente zullen opbrengen.
Dit zal in de eerste plaats werkverruiming
ten gevolge hebben ,iets wat toch zeker in
dezen tijd met beide handen moet worden
aangegrepen
Voorts verlaging van de tarieven, waar
door een groote toename van verbruik, groo-
tere productie van electrische energie door
de Electrische Centrale, waardoor weer ver
laging van den kostprijs wordt verkregen.
Resumeerende zou men dit de Directie
van de Electnciteitsfabriek in overweging
willen geven:
1. Verzwarinn van het kabelnet.
Gevolg: Werkverruiming. Opheffing sto
ringen en klachten. Mogelijkheid van krach
tige electr. propaganda
2. VerlarjiDq der Tarieven.
Gevolg: Stijging van den omzet. Grootere
productie. Lageren kostprijs.
AFSCHEID v. CHEF-COMMIES
W. MEERDINK.
De heer W. Meerdink, chel-commies bij
de N. S. saat den dienst met pensioen ver
laten.
Hedenmorgen te 10 uur verzamelde zien
het personeel van het station Leiden, voor-
zoover dit niet door den dienst verhinderd
was, in de 2e klasse wachtkamer van het
station.
De heer S van Gijn. statiunschet. sprak
den heer W. Meerdink, namens het geheele
pcrsonpel toe Hij memoreerde de prettige
samenwerking en hood namens het perso
neel den scheidenden functionnaris ecnige
stoffelijke blijken van waardeering aan le
weten een postzegelalbum en een tuin-
ameublemenl, benevens een aibum met de
namen der schenkers. Namens het personeel
van het plaatskaartenkantoor sprak de heer
Fcnnema eenige woorden van dank voor
de wijze waarop de heer Meerdink ate Ch°f
van dit kantoor zijn functie had uitgeoefend.
Nadat no.? dQ heer Koppens namens d?
vereeniging Spaarfonds N. S hem had be
dankt voor de accurate wijze waarop hij de
functie van penningmeester dezer vereeni
ging had vervuld, namen de aanwezigen
persoonlijk van den scheidenden function
naris afscheid.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving:
Firma J G. v Dijk (N. Bakhuyzen). Nieuw
9teeg 17. Leiden. Boekhandel enz leesbi
bliotheek. Eigenaar: N. Bakhuyzen, Leiden.
Wijziging:
..De Behangselbeurs". (f). Burgorsdijkstr
10. Katwijk aan Zee. Hoofdz.: Den Haag.
Boekhorststraat 100; in behangselpapieren
Bovengenoemd filiaal is met ingang van 1
October 1930 opgeheven.
VER. v.d. HANDELDRITVENDEN
EN INDUSTRIEELEN
MIDDENSTAND.
Causerie van den lieer H. A. Ritter.
Gisteravond hield voor bovengenoemde
Vereeniging in een der zalen van „In den
Vergulden Turk" de heer H. A. Putter uit
Utrecht een causerie over het „Bestaans
recht van den Middenstand".
Na een korte inleiding van den voorzit
ter. mr. A. J. Romijn, ving de spreker aan
met te wijzen op het groote belang, dat dit
vraagstuk voor de geheele Maatschappij
heeft, niet alleen nu, doch ook reeds vroeger.
De profetie van Karl Marx, dat de molden-
stand zou verdwijnen, is niet uitgekomen.
Integendeel er is toename en Arersterking.
Gelukkig, omdat de toestand van een land,
waar geen middenstand is, steeds weinig be
nijdenswaardig is, zie b.v. Rusland en
Hongarije.
Men verwijt den middenstand wel, dat hij
ennoodjg arbeid verricht, omdat de distri
butie wel economischer kan plaats vinden.
Men vergeet daarbij echter, dat de taak van
den middenstand regulariseerend werkt zoo-
we! op het socialisme als het kapitalisme
in hun uiterste strekking Het eerste probeert
herhaaldelijk de overheid ook de midden-
standsbedrijven ter hand te doen nemen en
noemt als voordeelen daarvan, dan minder
prijsopdrijving, betere kwaliteit, doelmatige
distributie en minder chaos. Om zich echter
de nuttige functie van den middenstand goed
voor oogen te stellen, dient men zich dezen
stand eens geheel wog te denken Eenigs-
zins hebben we deze positie in den oorlogs
tijd gekend. Toen echter bleek wel zeer
duidelijk hoeveel voordeelen de vrije handel
en een uitgebreide middenstand hebben,
omdat die regeenngsbemoeiing noodzakelij
kerwijs uniformiteit en dwang meebrengt.
Voorts werkt de middenstand er zelf ook
ijverig toe mede, dat misstanden in eigen
kring worden onderdrukt. Hij juicht toe en
geeft medewerking aan den strijd tegen
oneerlijke concurrentie en kwali'teitsbederf.
Het gezonde eigenbelang is voorts een uit
ziekende waarborg tegen ondoelmatige dis
tributie en chaos. De critici staren op de
wellicht 10 pCt. fouten, daaraan ongetwij
feld verbonden, doch zien over het hoofd de
90 pCt. goede resultaten en verdiensten. Het
zgn. gebrek aan centrale leiding willen de
socialisten ondervangen door het overheids
bedrijf. Dit heeft echter zooveel nadeelen,
juist, door het overheid zijn. dat de wellicht
kleine voordeelen, daaraan verbonden, daar
bij geheel in het niet zinken. Het socialisa-
tierapport erkent bovendien, dat de distri
butie zoo ingewikkeld is, dat voorshands niet
aan socialisatie daarvan kan worden ge
dacht met het oog op de veelzijdige behoeften
van de consumenten. Di't ..voorshands" kan
men veilig vertalen door ..nooit". Hoever
het communisme wil gaan. toont Rusland.
De invloed van het middenstandsibedrijf
op het groot-kapitaal is ook van groot maat
schappelijk nut. Immers daardoor wordt
voorkomen, dat het groot-kapitaal in staat
is alles en allen te overheersehen En de
macht en invloed daarvan is groot er dan de
socialistische overheid
Een goede middenstand is bovendien een
bron van groote nationale kracht en wel
vaart. Hij zorgt in zijn eigen belang voor de
zoo noodige kapitaalvorming. Deze klasse
heeft bovendien een groote cultuurwaarde,
omdat diaar nog wordt eikend het recht op
ongelijkheid. Ten slotte wees spreker nog
uitvoerig op de groote historische beteekenis
van den middenstand, waaruit het heden is
on tstaan.
Na een geanimeerd debat sloot de voor
zitter dezen interessanten avond.
BINNENLAND.
Het Tarwewetje is door de Eerste Kamer
aangenomen. (Parlementair Overzicht. 3e
Blad).
Verschenen is het voorloopig verslag der
Eerste Kamer over de begreoting van Bin-
nenlandsche Zaken en Landbonw. (3e Blad)
Het bezoldigingsbesluit voor burgerlijks
rijksambtenaren; besprekingen in het Geor
ganiseerd Overleg. (Binnenland, 4e Blad).
Noodlanding van het twaalfde postvlieg
tuig te Popelin, bij Praag. (Gemengd, 2e BI.)
In voorbereiding is de stichting van een
federatie voor bloembollen veilingen, (Land
en Tuinbouw, 3e Blad).
Houtzagerij der N. V. Herngreen's Fijn-
honthandel te Alphen aan den Rijn door
brand verwoest, (le Blad).
BUITENLAND.
Sir Drummond over zijn bezoek aan Zuid-
Amerika. (Buitenl. 4e Blad).
Verklaring der nieuwe Spaanschc regee
ring. (Tel. le Blad).
Foto Bleuzé.
DE HOUTZAGERIJ GEHEEL VERWOEST SCHADE f. 40.000.
PTT" ggflB
Gezicht op het totaal verwoeste intérieur der houbzagerij van de N.V. Herngreen's Fijn-
Jhouthandel te Alphen aan den Rijn, die gisteravond in vlammen opging. Hedenmorgen
rookten nog de puinihoopen te midden van den zwaar hangenden mist, hetgeen een
troosteloozen aanblik schonk, 't Zag er als een slacb veld uit!
Een ernstige brand in een der bekendste
industrieën aan het Goudsche rijpad te
Alphen aan den Rijn, n.l. de N.V. G T. W.
Herngreen's Fijnhouthandel heeft gisteren
avond tegen 7 uur de houtzagerij geheel
verwoest. Door onbekende oorzaak was een
enorme vuurzee ontstaan in de houtzagerij.
Hoewel de aan het Goudsche rijpad nog
steeds gestationneerde hand-brandspuit,
evenals 2 motorspuiten spoedig op het ter
rein aanwezig waren, kon men tegen het
vuur weinig uitrichten. Ondanks krachtig
optreden, kon niet voorkomen worden, dat
de machineloods, tc-vens houtzagerij, geheel
uitbrandde. De belendende gebouwen, even
als de talrijkp houtstapels werden door
voortdurend nat houden, gespaard. Ver
schillende machinerieën zijn geheel vernield;
de schade bedraagt toch nog ongeveer
f. 40.000, welk bedrag gedeeltelijk door ver
zekering wordt gedekt.
Het is vrijwel zeker, dat het bedrijf eenige
stagnatie zal hebben Door de groote hout-
voorradun zal echter de levering van hout
v.n. aan wagen- en meubelmakers
wel geen belemmering ondervinden.
Burgemeester Dr. Lovink. was met de
politie en een groote menschenmenigte bijna
onmiddellijk op het terrein aanwezig. Van
heinde en ver stroomde men toe, want do
vuurgloed was in de geheele omgeving te
zien. Een groote file auto's bevond zich
eveneens in de nabijheid.
Een woord van lof komt ontegenzeggelijk
toe voor het harde werken der brandweer,
waardoor de brand tot de houtzagerij, die
binnen een uur geheel in puin lag, beperkt
kon worden.
't Ï9 nog een geluk geweest, dat zich wei
nig hout in de zagerij bevond.
De brand vormde, het spreekt wel vanzelf,
het onderwerp van gesprek in de geheele
gemeentel
