VRIJDAG 20 FEBRUARI 1931
No. 21757
U Jaargang
Donderdag 19 Februari 1931
No. 7
Jt blauwe potlood.
Het Voornaamste Nieuws
van het!en.
de N.V. Herngreen te Aiphen a.d. Rijn
iite Jaargang
EIDSCH
DAGBLAD
It is ook wat moois," pruttelde juffr.
L „daar heb ik zoowaar een valsch
lv oatvangen. En wist ik nu maar
[dan bracht ik het dadelijk terug, dat
|t vanzelf."
'rouw Haanstra was dien middag met
laar twaalfjarige jongen, uit geweest
[llerlei boodschappen te doen. Jan
I een nieuwe broek hebben, een pet
Ei: paar schoenen. En vandaag had
Ir dat alles voor hem aangeschaft.
Jèodien had zo nog heel wat bood-
[pen voor de huishouding te doen
5 ze, volgens haar vaste gewoonte,
(are thuiskomst haar uitgaven gaan
•enen oin te zien of alles klopte. En
je narekening was ze tot de ontdekking
dat ze ergens een valsch kwartje
botvangen. Ergens, ja, dat wist ze,
waar dat was, dat kon ze zich niet
Isfren.
Ihebt het ook niet gezien, He Jan?"
.Moeder, ik'heb cr heelemaal niet
ikt," antwoordde Jan. „Mag ik het
Moeder?"
gaf het hem. Jan liep er mee naar
km toe, om het beter le kunnen be-
t Langzaam draaide hij het rond.
I" zei hij, terwijl hij het aan zijn moe-
rug gaf, je kunt haast niet zien dat
jilscli is. Geeft u het weer uit, moc-
iaar Jan,1' zei moeder verontwaardigd,
heb ik het nu met je? Ik kan het
eigenlijk niet best missen, maar
jüsch geld voor goed geld uit le geven;
io, zou dat eerlijk zijn?"
|tantwoordde niet op deze vraag, maar
pelde half binnensmonds: Ze hebben
[>ch ook gedaan?"
Ier had het gehoord,
i, Jan, ze hebben het mij ook gegeven,
zoo. Maar ten eerste weet ik niet wie
heeft en of het met opzet ge
il is. Eu dan, al was het met opzet ge-
I, moet ik dan als iemand anders on-
f is, ook maar oneerlijk wezen?"
'I onwillig schudde Jan nu toch liet
Moeder zuchtte; ze merkte wel, dat
mtwoord dat Jan gaf, niet geheel vrij-
l gegeven werd.
(hg ik nog wat buiten spelen, Moeder?"
t Jan nu.
jongen, ga nog maar een poosje.
met al le laat thuis komeD, hoor.'"
"jolijs snelde Jan weg. Op straat had
spoedig zijn vrienden gevonden.
Jan, waar ben jij zoolang geble-
riep er een.
ft ik moest mee om boodschappen te
ik had allerlei nieuwe dingen noo-
'w me zoo'n opschepper eens," lachte
Hermans. „Nee, jO, als je mooie
i dingen wilt zien, dan moet je bij
in."
Pal heb je dan, Klaas?" vroeg Jan,
gwsgierig.
zei Klaas en grabbelde heel gc-
fmg in zijn zakken, „kijk dit eens. Heb
je ooit zoo'n prachtig vulpotlood gezien? En
als dit potloodje op is, dan is hier van bin
nen een buisje vol potloodjes om hem le
vullen."
En mot veel omslag schroefde Klaas den
dop er af en liet Jan in het potlood kijken.
Met begeerige oogen keek Jan .naar het
mooie, blauwe potlood, dal met een zilve
ren randje was afgezet.
,,'t Is prachtig", zei hij, „maar 't kost
zeker wel erg duur, i9 't.niet?"
„Nee jo. dat is het juist. Ik heb het ge
kocht in dat kleine winkeltje op de Markt,
bij die oude juffrouw Loman, weet je wel?
Ze houd opruiming en daarom is alles er
zoo goedkoop. Dit potlood kosi maar één
kwartje".
„Dat is niet veel", zei Jan, „misschien
krijg ik er ook wel een, als ik het vraag".
Toen Jan een paar uur later naar huis
ging, was zijn eerste vraag „Moeder, Klaas
Hermans heeft zoo'n prachtig vulpotlood ge
kocht. 't Kost maar één kwartje in de op
ruiming van juffrouw Loman. Toe moeder,
krijg ik er ook een?"
Moeder Haanstra was dergelijke vragen
van haar jongen al gewoon. Altijd als Jan
iels moois bij zijn vriendjes gezien had,
wilde hij het o zoo graag zelf ook hebben.
Als het kon, stond moeder hem zijn ver
langen wel eens toe, maar meestal zei ze:
„Nee Jan, jo moet "niet zoo begeerig zijn. 't
I9 niets erg als je vriendjes wat meer of wat
mooiers hebben dan jij.
Ook op dit verzoek kreeg Jan een weige
rend antwoord Hij was dus niet erg ver
wonderd toen m-oeder zei: „Nee Jan, ik heb
vanmiddag al zóóveel noodige dingen voor je
moeten koopen dat dit er heusch niet meer
bij kan. Je kunt het ook best missen En
als je het zoo heel graag hebben wilt, dan
wacht je maar tot je jarig bent.
„Dat duurt nog een maand", pruttelde
Jan, „ik mag ook nooit wat
Maar nu was het uit met moeders geduld.
„Ga direct naar boven Jan, ik wil je van
avond niet meer zien. En denk er maar eens
over na of jij een jongen bent die nooit wat
mag en nooit wat krijgt. En denk dan ook
maar eens aan Nico van hiernaast".
Schoorvoetend ging Jan de kamer uit. Op
de trap mompelde hij: „Moeder heeft het
altijd maar over Nico. Ik kan het toch niet
helpen, dat Nico altijd ziek is en zijn moeder
het zoo arm heeft? Jan bleef niet lang
meer op zijn kamertje zitten. Vroeger dan
anders stapte hij in bed, nadat hij eerst
haastig zijn avondgebed had afgeroffeld.
Maar toen Jan in bed lag, was zijn onte
vreden stemming nog niet geweken.
Beneden zaten vader en moeder en
spraken over hem. Moeder had vader van
het valsche kwartje verteld en wat Jan
daarvan gezegd had. Ook over zijn booze bui
omdat hij het verlangde potlood niet kreeg.
„Ik kan mij soms echt bezorgd om onzen,
jongen maken, man", zei moeder tenslotte
met een zucht.
„Ja vrouw, en toch kunnen we niet
anders met hem handelen, als wo nu doen.
Telkens weer wijzen we Jan op zijn gebreken
en houden we hem het goede voor. En
daarom geloof ik dat het toch eenmaal goed
zal worden met hem".
Toen moeder 's avonds voor ze naar bed
ging, de kamer nog wat opruimde, rolde het
valsche kwartje, zonder dat moeder het
merkte in een hoek van het vertrek.
Den volgenden morgen kwam Jan vroo-
Iijk en wel naar beneden. Hij was liet ge
beurde van den vorigen avond heelemaal
vergelen. Moeder sprak er ook niet meer
over Ze gaf Jan zijn ontbijt en ging toen
naar hel kleine achterplaatsje waar ze aan
de wasch bezig was. Vader was al naar
zijn werk gegaan. Terwijl Jan daar zoo rus-
lig zijn boterham zat te eten, gleed cr een
zonnestraal in de kamer. Hij ging over den
spiegel en langs den vloer, en deed in 't
voorbijgaan ook het valsche kwartje, dat
daar zoo achteloos in een hoek lag, schitte
ren. Dit zag Jan en tegelijk sprong hij op".
„Wat lag daar nu? Hij bukte zich, en raapte
het geldstukje op.
„Hè, zei Jan. een kwartje, zou moeder
dat verloren hebben? Maar, laat eens kijken,
't is het valsche kwartje van gisteren. Moe
der heeft het zeker weggegooid.
Aarzelend bleef Jan naar het geldstukje
kijken. Wat was het mooi nagemaakt. Hoe
wel hij wist dat het valsch was. zou hij
bijna toch nog gedacht hebben dat het goed
was. Zou hij het aan moeder teruggeven?
Oj, zou hij het houden? Moeder wilde het
immers toch niet hebben?
Wel ja, dan kon hij het ook gerust nemen.
En 't kwartje verdween in Jan's zak.
Even later kwam moeder binnen en vroeg
of Jan nog een boterham wilde.
„Nee, moeder, dank u. Ik ga maar naar
school." t
„Nu al?" vroeg moeder verwonderd, ,,'t is
nog veel te vroeg."
„O moeder, dat is juist leuk De andere
jongêns zouden ook vroeg komen."
„Nu, ga dan maar, Jan,' ^nlwoordde
moeder vriendelijk.
Een v rooi ijk deuntje fluitend, stapte Jan
de straat op. Zijn weg voerde hem door de
winkelbuurt. Jan hield van winkels kijken
en nu ook liep hij langzaam langs de groote
uitstalkasten. Daar was 't kleine winkeltje
van juffrouw Loman, 'tZou zeker weggaan,
dat de oude juffrouw opruiming hield.
Nu 'twas wel goed ook. Zoo'n klein win
keltje lusschen zulke groote, stond niks
aardig.
O ja, Jan wilde nu meteen eens kijken of
hij nog meer zulke potlooden voor het raam
zag liggen, als Klaas gisteren had. Ja hoor,
daar lagen ze. 't Waren er wel niet veel
meer; maar drie. Moeder moest noodig zeg
gen, als je jarig bent. Dan waren ze es
natuurlijk allang met meer. llè wat zou hij
er toch graag een hebben. Als hij 'n kwartje
had, dan kocht hij er vast een.
Verschrikt keek Jan om.
't Was net alsof iemand legen hem gezegd
had: „Welun, je hebt todh een kwartje in je
zak, koop het dan."
Maar er stond niemand achter Jan.
En toch gaf hij antwoord aan de stem, die
tot hem gesproken had
„Dat kwartje is immers valsch," zei hij.
„Moeder wil niet hebben, dat ik het uitgeef
En weer sprak het in Jan's hart: „Ocli
wat, valsch 1 Je moeder heeft het toch ook
PRIJS DEZER COURANT:]
)n per 3 maanden 2.35, per weekf 0.18
iden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
r post 2.35 portokosten.
meebrengt.
1 er zelf ook
en in eigen
juicht toe en
strijd tegen
üli'fceiilsbederf.
orts een uit-
dmabige dis
staren op de
an ongeïiw ij-
het hoofd de
Lensten. Het
ig willen de
?t overheids-
•el nadeelen,
t de wellicht
onden, d aar-
Iet socialisa-
at de distri-
irfdiands niet
worden ge-
igp behoeften
dhnnds" kan
oft". Hoever
t Rusland,
stands/bedrijf
groot maat-
door wordt
aal in staat
hen En de
ooler dan de
>vendien een
cht en wel-
lang voor de
Deze klasse
'Huurwaarde,
het recht op
«preker nog
ie beteekenis
het heden is
oot de voor-
jd.
BINNENLAND.
Het Tarwewetje is door de Eerste Kamer
aangenomen. (Parlementair Overzicht. 3e
Blad).
Verschenen is het voorloopig verslag der
Eerste Kamer over de begrooting van Bin-
nenlandsche Zaken en Landbouw. (3e Blad)
Het bezoldigingsbesluit voor burgerlijks
rijksambtenaren; besprekingen in het Geor
ganiseerd Overleg. (Binnenland, 4e Blad).
Noodlanding van het twaalfde postvlieg
tuig te Popelin, bij Praag. (Gemengd, 2e BI.)
In voorbereiding is de stichting van een
federatie voor bloembollen veilingen. (Land
en Tuinbouw, 3e Blad).
Houtzagerij der N. V. Herngreen's Fijn
houthandel te Alphen aan den Rijn door
brand verwoest, (le Blad).
BUITENLAND.
Sir Drummond over zijn bezoek aan Zuid-
Amerika. (Buitenl. 4e Blad).
Verklaring der nieuwe Spaanschc regee
ring. (Tel. le Blad).
Foto Blcuzé.
GEHEEL VERWOEST SCHADE f. 40.000.
.itérieur der houtzagerij van de N.V. Hcrngreen's Fijn-
Rijn, die gisteravond in Vlammen opging. 'Hedenmorgen
midden van den zwaar hangenden mist, hetgeen een
dik 9chonk. 'tZag er als een slach veld uit!
Hierbij op de voorzitter
de heer M. Bouterse uit Rot-
q, oprichten van plaatselijke
pen j ^an k'i gemeentebesturen
f lfaa^ nn?en op de totstandkoming
Ljj gemeen te-verordeningen,
CaSTyzop<feringsgefvaHen een groo-
de
Tniho.,1 ietn gn
i7-*an worden verleend, stelt
'°or de uitwerking van den des-
.Toerje *e verminderen,
to j'? ",ln2 -Pr. vervolgens de nieuwe
aroij met gevallen uit de praktijk
•k'"en .^°^errla'm de reeds be-
m 'e voeren nadeelen, nader
Mort a ^l^uri-ge gedachtenwisse-
"'-' Tas bijeenkomst, welke matig
naris ai9cneiu.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving:
Firma J. G. v Dijk (N. Bakhuyzen). Nieuw
9teeg 17. Leiden. Boekhandel enz.; leesbi
bliotheek. Eigenaar: N Bakhuyzen. Leiden
Wijziging:
„De Behangselbeurs" (f). Burgersdijkstr
10. Kalwijk aan Zee Hoofdz.- Den Haag.
Boekhorststraat 100; in behangselpapieren
Bovengenoemd filiaal is met ingang van 1
October 1930 opgeheven.
Men vergeet daarbij echter, dat de kaak van
den middenstand regulariseerend werkl zoo
wel op het socialisme als het kapitalisme
in hun uiterste strekking. Het eerste probeert
herhaaldelijk de overheid ook de midden-
standsbedrijven ter hand te doen nemen en
noemt als voordeelen daarvan, dan minder
prijsopdrijving, betere kwaliteit, doelmatige
distributie en minder chaos. Om zich echter
de nuttige functie van den middenstand goed
voor oogen te stellen, dient men zich dezen
stand eens geheel weg te denken Eenigs-
zins hebben we deze positie in den oorlogs
tijd gekend. Toen echter bleek wel zeer
duidelijk hoeveel voordeelen de vrije handel
en een uitgebreide middenstand hebben,
omdat die regeenngsbemoeiing noodzakelij-
bekendste
rijpad te
T. G T. W.
't gisteren-
otuaa tcfccii i um uc jiuuiz.a^erij geheel
verwoest. Door onbekende oorzaak was een
enorme vuurzee ontstaan in de houtzagerij.
Hoewel de aan het Goudsche rijpad nog
steeds gestationneerde hand-brandspuit,
evenals 2 motorspuiten spoedig op het ter
rein aanwezig waren, kon men tegen het
vuur weinig uitrichten. Ondanks krachtig
optreden, kon niet voorkomen worden, dat
de machineloods, levens houtzagerij, geheel
uitbrandde. De belendende gebouwen, even
als de talrijke houtstapels werden door
voortdurend nal houden, gespaard. Ver
schillende machinerieën zijn geheel vernield;
de schade bedraagt toch nog ongeveer
f. 40.000, welk bedrag gedeeltelijk door ver
zekering wordt gedekt.
Het is vrijwel zeker, dat het bedrijf eenige
stagnatie zal hebben. Door de groote hout
voorraden zal echter de levering van hout
v.n. aan wagen- en meubelmakers
wel geen belemmering ondervinden.
Burgemeester Dr. Lovink. was met de
politie en een groote menschenmenigte bijna
onmiddellijk op het terrein aanwezig. Van
heinde en ver stroomde men toe, want d©
vuurgloed was in de geheele omgeving te
zien. Een groole file auto's bevond zich
eveneens in de nabijheid.
Een woord van lof komt ontegenzeggelijk
toe voor het harde werken der brandweer,
waardoor de brand tot de houtzagerij, die
binnen een uur geheel in puin lag, beperkt
kon worden.
't ïs nog een geluk geweest, dat zich wei
nig hout in de zagerij bevond.
De brand vormde, het spreekt wel vanzelf,
het onderwerp van gesprek in de geheele
gemeentel
