MAANDAG 16 FEBRUARI 1931 No. 21753 klCIEELE KENNISGEVING STADSNIEUWS. HET BAANVAK LEIDEN—UTRECHT. Het Voornaamste Nieuws van heden. LEIDSCHE SCHOUWBURG. LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. PRIJS DER ADVERTENTIES 30 Cis. per regel voor advertentiên uil Leiden en plaatsen waar I j-entKbappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertentiSn 35 Cts. per regel. Kleine Ad verte nti5n uitsluitend f vj, vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een maiimum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrechL Voor eventueele opzending van brieven 10 CU. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANTl Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per weekrf,0.18 Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18 Franco per post 2.35 Hp portokosten. I nummer bestaat uit VIER Bladen EERSTE BLAD. VISCHAKTEN. Burgemeester van Leiden brengt ter L ran hen, die zich voor het a.s. sei- 1931—1932 in het bezit wenschen te I tJn een vischakte, dat de aanvraag- lulieren ter bekoming daarvan gratis Ljbaar zijn ter Gemeente-Secretarie teiiurg 12), alwaar zij behoorlijk inge- fen onderteekend, vóór den 14en Maart Jmoelen zijn terugbezorgd, ten einde aan I Commissaris der Koningin in deze Pro- I Ie worden toegezonden, lij vestigt er de aandacht op, dat voor het Bhen met één hengel, geen loop- of ■hengel en geen peur zijnde, geen aan- j behoeft te geschieden. A. VAN DE SANDE BAKHU1JZEN, Burgemeester, (den, 16 Februari 1931. 9582 Dr. J. H. WILTERDENK t li-obseivator der Leidsche Sterrewacht. m wij vernemen is te 's-Gra/venfoaige in ■ouderdom van 74 jaar overleden de heer ]j. U. Wilberdink, oud-observator aan de wacht al'hier en oud-lector in de ïn- tóiitenkunde aan de Rijksuniversiteit. Je heer Wil terdink, die in 1918 zijn anVbt pensioen heeft verlaten, had reeds toen IW-jarigen diensttijd achter zich. fecandidaat in de Wis- en Natuurkunde phij 16 Mrt 1S78 aangesteld tot tweeden Jvator. De doctorstitel werd hem in 1903 Iris causa toegekend in vehband met zijn Lrrijkste publicatie, t.w. de catalogus 110.239 sterren met declinatie 30 gr tot „onderdeel van het groote ïnternatio- |ondernemen der Astronomische Gesell en zijn zoneclips-werkzaamheden. I: werd hij in 1901, 1ste observator in f. Willerdink had naast de regelmatige Irnemingswerkzaamheden de meeste he istelling voor het verfijnen en verbeteren de te gebruiken instrumenten. 0 heeft hij verschillende hulpmiddelen Icht bij het waarnemen van zoneclipsen, ■hijzelf heeft toegepast bij zijn expeditie J Amerikaanse he astronomen naar Z.- Ér;ka in 1900 en zijn Nederlandsc'he fditie in 1901 naar Sumatra. prder had hij een werkzaam aandeel in (r^dle en lengtebepalingen hier te lande 1 in het laatste kwart der 19de eeuw, breedtebepaling Uibagsberg, lengtever- Leiden-Greenwich, Leiden-Ubagsberg Iele. ■adat in 1897 de Leidsche Sterrewacht |r eerste fotografische kijker had gCkre- 1 heeft dr. Wilterdinik zich uitsluitend dat instrument beziggehoudenè Dit pl hem gebracht tot diepgaande onder gingen over de dTijfuurwerken van kij- s, resulteerend in zijn weTk „Sur un lulateur de Foucault". CENTRALE BOND |AN NED. P.T.T.-PERSONEEL. Een opgewekte feestavond. 1 het gebouw Den Burcht vond Zaterdag feestavond plaats van bovengenoemden 'd. afdeeling Leiden. Er heerschte een op- Phle feeststemming, die nog verhoogd P door eenige vroolijke nummers van The Havanna Band", onder leiding van 1 heer P. Mazurel. De voorzitter nam lrna het woord en heette een ieder harte- 1 belkom Verder dankte spreker de leden Jn de tooneelvereeniging „De Schakels" |p *Jn medewerking, tewns leden van de ly TT afdeeling Den Haag. Hierna gaf Leer Giessel een korte uitlegging betref- hond De leden der vereeniging f Rakels" speelden- ..Leen me je een komische schets, die gewedig smaak viel. r h^r Bert van Berkel, humorist-cenfe- r -r. zong eenige vroolijke liedjes en ver- aardige anecdotes. ■n d i PaU2e v0^de het weder optreden 1 e ^neelver. „De Schakels" eveneens 1 komisch stukje ,,De macht der Ihe v Weer ^eT9 ^an-daoht trok. Ook I "Van Berkel liet zich nog eens hoo- 01 slot werd onder leiding van den Un Berkel-- nog eenigen tijd gedanst. ADRES AAN DEN RAAD. Nu weldra de voorstellen van B. en W1. betreffende het voorbereidend onderwijs door den Raad zullen worden behandeld heeft de afdeeling Leiden van den „Bond van Ned. Onderwijzers" haar meening om trent dezen tak van dienst en de voorstellen van B. en W. geformuleerd en in onder- slaand adres aan den Raad aangeboden. Aan den Raad der gemeente Leiden, geeft met verschuldigden eerbied te kennen de afdeeling Leiden van den „Bond van Ned. Onderwijzers", dal zij met groote belangstelling heeft kennis genomen van de voorstellen van Uw dagclijksch bestuur betreffende het voorbe reidend onderwijs, dat zij van meening is. dat goed ingericht voorbereidend onderwijs van groote sociale en paedagogische beteekenis is, dat het daarom de plicht der overheid is in de behoefte aan dit onderwijs te voor zien. dat gezien de aard van dit onderwijs er ?een enkele reden bestaat om hier tot splisting van do jeugd over te gaan, dat het betreurenswaardig is, dat sectie- geest en standsgevoel de kinderen op 3-jari- gen leeftijd Teeds in groepen doet uileen- vallen, dat zij bij bijzondere fröbelscholen daarom veroordeelt, redenen waarom zij Uw College met den meesten aandrang beleefd verzoekt: voldoende gelegenheden te scheppen voor het ontvangen van goed ingericht voorberei dend onderwijs, den leeftijd van toelating tot de voorb. scholen op 31/2 jaar in te stellen, het ambulantisme van de hoofden der voorb. scholen af te schaffen, het maximum aantal leerlingen per klasse als bij het L. O. te stellen op 42, het schoolgeld niet te verhoogen, niet over te gaan tot verhooging van het subsidie aan bijzondere voorbereidende scholen. Voor nadere toelichting verwijst zij naar bijgaande memorie v. toelichting. Namens de afdeeling: (w.g.) Jac. Tjalsma, voorzitter. G. W. L. Monné, secretaris. In de uitvoerige memorie van toelichting wordt eerst betoogd, dat het uitsluitend overwegingen van socialen aard zijn ge weest. die er een 50 tal jaren geleden loe hebben geleid om in de binnenstad een drie tal- kinder-bewaarscholen in te richten. Later heeft men ingezien, dat ook op paeda gogische gronden voorbereidend onderwijs van het grootste belang is. Aard en karakter van het voorbereidend onderwijs zijn echter geheel anders dan van het gewoon lager onderwijs. Van het eigen lijke leeren is geen sprake en adressante ver oordeelt daarom de scheiding, die er nu reeds gemaakt wordt tusschen de jeugd op driejarigen leeftijd. Het voorstel va nde minderheid van het college van B. en W. om naast de bestaande inrichtingen drie nieuwe gelegenheden te scheppen voor hel ontvangen van voorberei dend onderwijs wordt met sympathie be groet en het vertrouwen uitgesproken, dat die inrichtingen in tegenstelling van de be staande aan redelijke eischen van bouw, hygiëne, oppervlakte enz. zullen voldoen. LOCAAL RITKSTELEFOONNET LEIDEN. Opgaaf nieuwe aansluitingen Jan. 1931. 3064 School buitengew. L. O. (gem.), Caecilia straat. 3059- J. J. L. Koet, Molensteeg 14. 30-18: J. Meyer, Rijnsburgerweg 116. 3076- H. Geearnaert, ITaagweg 16 3065: H. Ladan, Lage Rijndijk 34 3063: F. C. Rauwenhoff Ir., Gobetstr 53. 3073- D Kaay en Zn.. Directiekeet, Ga- renniarkt. 3077: „Vesta' Levensverzekering Mij., Inspectie Leiden T. A. H. Verburg, Leeuwe rikstraat 5. 3078: K. J. Slieker, Kagerslraat 14. 3075: H. Donkers, Aloëlaan 7. 2736: N.V. Kalkfabr. v.h. v. Dijk en Co., Havenkade 711. 3067. L. C. Livingston. Heerengracht 83 3066: Mr G K Vos. Plantsoen 63. 3071 C. G Baart, Formozastraat 1 B. 3081: „Lewal" Electr. Meelfabr., Nieuwe Rijn 108. 3082: T. Plaizier, Terweeweg 54 (Oegstg.). 3060: G. A. A. Kerckhoff, Willem de Zwij gerlaan 22 (Oegstg.). 3079: D. T. Laurentius Ir., Anna van Buerenl. 16 (Oegstg.). 3083- J. J Vos (gem. veldwachter), Wet houder Spaargarenstr. la (Oegstg.). 3084 Curatoren der Rijks Univ. en col lectie Dubois (ind fossielen), Boerhavestraat. 3090: W An holts, Deutzstraat 17 (Oegstg.) 3088- Machine en Constructiewerkpl. „Energie" C. A. Kleine Gris, Mare dijk 157. „NUT EN VERMAAK". BAL-MASQUé Hoe gezellig het was en hoe lang het duurde» In de min of meer landerige stemming, welke nu eenmaal onvermijdelijk volgt op een bal-masqué van „Nut en Vermaak",, zetten wij ons tot het neerschrijven van eenigo indrukken van dit jaarlijksche festijn, dat Zaterdagavond in de Gehoorzaal op luis terrijke wijze is gevierd. Luisterrijk; ja, dat is het ongetwijfeld ge weest, dit carnavalsfeest en men vraagt zich af hoe of het Nut en Vermaak-bestuur het toch altijd klaar speelt om lelkenjare weer meer feestgangers en belangstellenden 'e trekken dan in voorgaande jaren; om de feestvreugde telkens weer hooger te doen op laaien, totdat zij, zooals Zaterdagavond overgaat in een stadium van dolle uitgela tenheid, waarbij de mensch zijn dagelijksche zorgen en zorgjes op zij zet en zich met gre tige overgave laat meesleepen in den stroom van geneugten, welke des carnavals zijn. En wat kunnen groote menschen onder die omstandigheden vaak in kinderlijke ge noegens behagen scheppen. Het feit, dat je achter je masker veilig bent tegen herken nende en critiseerende blikken van verwan ten of vrienden, werkt al stiimileerend op de stemming; de schuchtere jongeling, die an ders voor geen geld ter wereld de uitverko rene zijns harten ten dans zou nooden, stapt nu stoutmoedig naar zijn dulcinea toe-, de doodkalme winkelier, dien niemand nog ooit zijn pas heeft zien versnellen, wan neer de tram voor zijn neus dreigde weg te rijden, slaat hier een kuitenflikker van plezier, host met de echtgenoot© van zijn grootsten concurrent, kortom.... gedraagt zich als een kwajongen. Waarom? Ja och, waarom? In 't dagelijksche leven let ieder een op je; wordt iedere handeling, welke ook maar eventjes afwijkt van wat de con ventie voorschrijft door tientallen monden gretig besproken; hier, waar niemand je kent. kun je je eens een paar uur uitleven zonder je zelf voortdurend de hersens te pij nigen met de vraag- hoe denkt die en die er over? Hetgeen natuurlijk allerminst zeggen wil, dat het masker de dekmantel mag zijn voor daden, waarvoor men zich in het dage lijksche leven evenzeer zou moeten schamen. Dit principe, waarop per saldo elk gemas kerd bal berust, weet „Nut en Vermaak" al tijd zeer bijzonderlijk in de praktijk tot uiting te brengen en daardoor een sfeer Ie scheppen van vroolijke en jolige ongedwon genheid, welke nochtans nimmer overgaat in losbandigheid. Hoè ze dat doet. is haar geheim, maar het feit is er. dat Zaterdagavond, in een periode, waarin iedereen klaagt over slapte in zaken en malaise, de Stadszaal veel te klein was om allen te herbergen. In de zaal hosten, joelden en sprongen, een kleine zeshonderd gecostumeerden in bonte kleurenmengeling door elkaar; op de balcons verdrongen zich de kijkers om een plaatsje en wie niet zoo gelukkig was er een te bemachtigen, korlle zich den lijd met een genoeglijk dansje in den foyer, waar 't even eens razend druk was. De stemkamer wa3 gemetamorphoseerd in een Beiersche bier- kneip, waar de kellners als imitatie Tyro- lers met groen-wilte jasjes, bloote knieën en het gebruikelijke hoedje met de gemzenveer handen te kort kwamen om alle dorstige kelen te lesschen en desgelijks uitgeruste muzikanten met bolle wangen in hun groote koperen instrumenten bliezen. Later in den avond werd het ook aan den overkant, in de als champagnebar ingerichte slemkamer drukker, doch het centrum van do gezelligheid bleef de groote zaal. waar platen langs den wand en prachtige Wein- lauben op het podium het feestelijk aanzien verhoogden. En in het midden daarvan onder een bloeiend prieel, zoo idyllisch mogelijk, zaten drie heeren, uitgedost in smoking; de eenige menschen in de zaal, die niet lachten Dat was de jury. Hun peinzende blikken zwor- ven van links naar rechts en van voor naar achter door de zaal: zij beroerden iederen gecostumeerde van lop lot teen; zij gingen zoowel naar de haartooi als het schoeisel, kortom, zij waren gedrieën Alziend Hun oog russe met weemoed op de dame, die het afgebrande Stadhuis voorstelde en op het slachtoffer van don onbewaakten overweg, die aan den arm van een pleeg zuster door de zaal strompelde; in hun blik ken lag nauwverhnlen vroolijkheid bij het aanschouwen van Bacchus die Victoria- water dronk, van zes potsierlijke Dunlop- mannetjes, die als olifanten door de zaal waggelden; van de kannibalengroep, die haar komst met luid misbaar aankondigde en de „drie bij de benzinepomp". En met zichtbaar welgevallen bleven hun oogen rusten op de Lenteprinses, die tot Bloemenkoningin werd uitgeroepen. Voor de proclamatie tot Prins Carnaval kwam, naar hel oordeel der jury, niemand in aanraking en zoo bleef de Prinses onge huwd Later in dgn avond hebben we baar met beur zelfgekozen Prins in de cham pagnebar zien zitten Wat moeten we er verder nog van zeggen? Er zat volop stemming in en wanneer niet om vijf uur de zalen ontruimd hadden moe- BELANGRIJKE VERBETERING IN DEN TREINENLOOP TE WACHTEN. Er zullen twaalf nieuwe treinen worden ingelegd. Naar wij uit de beste bron vernemen, zal met den a s. zomerdienst, welke 15 Mei be gint. de treinenloop op het baanvak Leiden WoerdenUtrecht C.S. belangrijk worden uitgebreid, waardoor een langgekoesterde wensch in vervulling zal gaan. Er zullen namelijk niet minder dan 12 nieuwe treinen worden ingelegd, zes heen en zes terug. Bövend'ien zullen de aansluitingen be langrijk verbeterd worden; zoo heelt trein 3385, die bier 9.03 vertrekt (met den a.s. zomerdienst; iels vroeger) te Woerden aan sluiting op trein 113 naar Amersfoort en Groningen en te Utrecht C.S direct op de sneltreinen naar Den Bosch, Eindhoven, Arnhem en Nijmegen en op de locaaltreinen BaarnZeist. Voorts zullen er verschillende doorgaande treinen zijn, zoodat te Utrecht niet meer steeds overgestapt behoeft te worden. ten worden, zaten de feestgangers er mis schien nóg. Want voor dien dacht niemand aan heengaan Dat is het beste bewijs, dat „Nut en Vermaak" weer een zeer geslaagd carnavalsfeest heeft georganiseerd, dat voor de vorige in geen enkel opzicht onderdoet. Alvorens de beslissing der jury te vermel den, mogen we nog een woord van hulde brengen aan hen, die deze uitspraak moes ten doen, nl. de heeren B. de Koning. N. G. Spaargaren en B. Buurman. luist, omdat er onder de vele goede costumes zoo weinig waren, welke zich ver boven het gemiddel de peil verhieven, was haar laak heel moei lijk. Zij hebben zich daarvan evenwel op voortreffelijke wijze gekweten, hetgeen wel hieruit blijkt, düt haar beslissing algemeene instemming vond. Het is voor „N. en V." te hopen, dat zij dit tqo het volgende jaar ook weer bereid zal vindenbet heeft z'n sporen ruimschoots verdiend. Bloemenkoningin: Lenteprinses, manicure en bloemstuk. Groepen: 1. Kannibalen, wijnmand; 2. N. en V. dansmeisjes, fruitmand; 3. drie bij een benzinepomp, wijnmand; 4. Bibendum- mannetjes, wijnmand; 5. vier soldaatjes uit de Love Parade, wijnmand6. kaartsrpel, taart; 7. Beiersche feestgenooten, 2 fl. wijn; 8. vier matroosjes, wijn. Extra-prijs, Mas kerade 1930. taart. Paren: 1. La Mode. schilderij: 2. Bciersch paaT, gangspiegel; 3. twee Afrikaansche ne gers. theelichtje: 4. twee Beiersche boeren, theeservies-, 5. Ned. fabrikaat, borstel- standaard 6 Nut en Vermaak, schemer lamp; 7. twee jachtamazones, flesch Citro- nelle; 8. twee vroolijke koks, fl. gedistilleerd. Dames: 1. Mexicaansche kapdoos; 2 Ru"- sissch jageTsmeisje, koperen kan-, 3. Stad huisvraagstuk. doos; 4. Tyrolerin. flacon paTfum; 5. Rozenkoningin, gr. doos bon bons: G. duivelin, idem; 7. Leidsche tea- cosy, doos borstplaat; 8. landhuisje, idem; 9. rozenfee, zilv. potlood; 10. PieTretle, vaasje auto. 11 Miss America, fietslasch; 12. baby, tijger Heeren: 1. kozak, schilderij; 2 Prins Carnaval, actetasch; 3. radjah. boord- en dassendoos; 4. Amerik matroos, fielslamp; 5 Pierrot, aschstel: G. Mexicaan, porte feuille: 7. Hongaarsch officier, fietsslot; 8. Spanjaard, handkappen; 9. Bacchus, kleur- borstcl. Gistermiddag heeft op de Langebrug ten huize van zekeren de W. een kleine vechtpartij plaats gehad, waarbij door de politie werden aangehouden de gebr. H T. C. en J. A. C., die eenig huisraad gebroken hadden. Bij de laatste examens „L. I. T. E. II." slaagden voor Handelscorrespondentie, Duitsch- de heer J. Vijlbriel, alhier. Tdem Engelsch: mej. F. de Poole en mej. M. van den Berg alhier; mej. J. van den Brink, Boskoop en de heer W. van de Meent Alphen a. d Rijn en idem Spaansch de heer W. Snoeker, alhier. Mej. A. v. Heusden, tijdelijk onderwij zeres hier ter stede is benoemd als onder wijzeres te Ameide. Tot ab-actis van het LeidscTi Studenten corps is gekozen de heer E. Pelinck. Heden herdacht onze stadgenoot G. van Eyghen zijn veertigjarig jubileum in dienst van de Kon. Ned. Grofsmederij. Zoo als te doen gebruikelijk werd de jubilaris hedenmorgen ten kantoTe van den directeur gehuldigd en hem de traditioneele enveloppe met inhoud overhandigd. Het verdere deel van den dag had hij vrijaf. BINNENLAND. Op 57-jarigen leeftijd is te Amsterdam overleden de bekende pianist Dirk Schater. (Laatste Berichten, le Blad). Belangrijke verbetering in den treinenloop LeidenUtrecht. (Stadsnieuws, lste Blad)« Nabij Blerick is een autobns van den dienst VenloVenray door een trein ge grepen; er zijn 4 dooden en 10 gewonden. (3e Blad). Indisch vliegtuig vermist, maar terug gevonden; bemanning en passagiers onge deerd. (Gemengd, 2e Blad en Laatste Ber., Ie Blad). De organisatie van een eersten hulpdienst langs den weg. (Binnenland, 3e Blad). BUITENLAND. Het program van Snowden om de Engel- sche begrooting in evenwicht te brengen. (Buitenland, le Blad). Kabinetscrisis in Spanje. (Buitenl. en Tel* le Blad). ENSEMBLE PAUL WEGENER. Maria Magdalena, treurspel ia 4 bedrijven van Fr. Hebbel. Het was in 1844 dat Hebbel zijn Maria; Magdalena schreef. Hij deed dit voorafgaan door een uitgebreid voorwoord, waarin bij zich verdedigde tegen de aanvallen op zijn „Genoveva" gedaan. Vermoedelijk zal hjj zelf weinig hebben kunnen denken, dat zijn Maria Magdalena een burgerlijk drama i9 en, spelend in echt kleinsteedsch, bedompen milieu, ia het dat ook op en top. Bovendien heeft Hebbel zijn figuren opgebouwd, naar. de wijze der oude Grieksche drama's, waar in het noodlot onafwendbaar en onmeedoo- gend heerscht over Goden en menschen. Wanneer men bedenkt dat na Hebbel volgde de naturalistische periode, met daarna Strind- 'oerg en Ibisen, dan ligt het bijkans reeds geheel in de lijn, dat vrijwel met zekerheid is te voorspellen, dat Hebbel ons niets meer heeft te zeggen. Na de opvoering van Maria Magdalena ook nog trouwens een van zijn zwakste stukken is dit dan ook overduidelijk gebleken. Hoe zwaar het nood lot ook zijn druk oefent op het gezin van Meister Anton de vrouw sterft, wanneer zij de beschuldiging van haar zoon van diefstal verneemt, de dochter verdrinkt zich in de waterput, uit angst voor den eed van haar vader zich de keel te zullen af snijden, als zij hem schande aandoet, men wordt niet geroerd en ondergaat on verschillig het tragisch verloop van dit bloedige drama, daar immers de vroegere verloofde der dochter en een jeugdvriend elkaar dooden in een duel, zoodat liefst vier dooden vallen in dit stuk. Neen, dit gegeven is niet meer geeigend voor onze tijden; wij gaan met droge oogen daaraan voorbij, voelend den mijlen verren afstand tusschen dit drama van zijn eigen tjjd en het heden. Die kleinsteedsche op vattingen van eergevoel, zooals die het sterkst zijn neergelegd in de figuur van Meisier Anton, die tenslotte na alle ellende nog vergroot, doordat zijn zoon hem verlaat, elechts weet te zeggen „ich verstehe die Welt nicht mehr", kunnen wij niet meer aanvoelen en waardeeren. Onbegrijpelijk is voor ons dan ook dien tengevolge de keuze van Paul Wegener van dit stuk voor Üfijn tournee door ons laad. Zijn Meister Anton is ongetwijfeld een gave creatie, waarin men nu en dan voelt te doen t9 hebben met een groot tooneelspeler, maar ontroeren doet hij niet; het blijft voor ons te vlak en weinig zeggend. Feitelijk is Meister Anton ook niet de hoofdfiguur, is dat de dochter Klara. Toch schijnt Wegener, gezien de vorming van zijn gezelschap, ge heel te hebben aangestuurd op persoonlijk succes, want dit gezelschap is moeilijk anders te zien dan als een stergezelschap. Allen, zonder uitzondering, komen niet boven het zeer middelmatige uit. Weliswaar had Greta Schroder Wegener als Klara enkele gevoelige accenten, maar de rol dragen, ver mocht zü niet. Ook de rest gaf geen reden tot iets bijzonders. Deze tweede kennismaking met Paul We gener jaren geleden speelde hij hier Strindsberg Totentanz is voor Leiden een teleurstelling geweest. De Schouwburg; was slechts matig bezet.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1931 | | pagina 1