Rijksmuseum van Oudheden
ASPIKII
TA B L ETTEN
SCHEEPSTIJDINGEN.
Voordracht van dr. J. H. Holwerda over: Een schat uit den Rijn
en het legaat Gildemeester.
Voorwerpen uil hel legaat Gildemeester: bronzen Silenus met dierfiguren.
Aan de voordracht, welke dr. J. H. Hol
werda gisteravond in het Museum van Oud
heden heeft gehouden, is het volgende ont
leend
In April 1895 werd uit den Itijn 'niet
ver van het kasteel Doorwerth bij het
baggeren van grind een zeer groot aantal
Romeinsche voorwerpen te voorschijn ge
bracht van buitengewone kunstwaarde. Eerst
een paar maanden later kreeg het Rijks
museum van Oudh:d n hiervan bericli', t :en
deze schat reeds aan den toenmaals zeer
bekenden antiquair Grandjean te Nijmegen
was verkocht. Bij onderzoek bleek het groot
ste deel reeds in handen van een derde
persoon te zijn overgegaan, namelqk in die
van den heer P. A. Gildemeester te Am
sterdam, die op zijn vele reizen als kunst
schilder door ons land en ook door het
buitenland ondernomen in zijn groote belang
stelling in at hel schoons hetwelk de oud
heid ons had achtergelaten in allerlei richting
een verzameling bijeen had geb-acht.
Niettegenstaande dit was hij echter dade
lijk bereid - zijn bezit op zeer billijke voor
waarden aan het Rijk over te doen, omdat
hij. gelijk hij in een nog bewaarden brief
schreef, deze v noraj gekocht had om ver
spreiding naar het buitenland te voorkomen
c-n 0ezo vondst feitelijk te mooi was om
in een particuliere verzameling te worden
weggesloten. Toen het er, na lang beraad
bij de regeering, eindelijk toe zou komen
deze zaken aan te koopen, bleek men echter
zoo zuinig, dat het zelfs niet mogelijk was
de billijke eischen van den heer Gilde
meester te bevredigen en alleen maar het
restje van de vondst, hetwelk nog bij den
beer Grandjean was, werd verworven. Zoo
verdween deze schitterende vondst voor den
tijd van ruim 30 jaar uit onze oogen. Onge
veer 5 jaar geleden werd de heer Gilde
meester bereid gevonden er een gedeelte
van als bruikleen aan het Rijksmuseum van
Oudheden af te staan en bij zijn overlijden
in Februari van verleden jaar bleek, dat
h(j, zijn principe getrouw om deze schat
voor ons land te bewaren, deze Rijnvondst
met alles wat hij nog meer op het gebied
van oudheden bezat aan dit Museum had
vermaakt.
Die Riinvondst dan bestaat in de eerste
plaats ujt een zeer groot aantal ronde
sierplaten, die aan de achterzijde door
middel van stroppen en lussen aan lederen
riemen bevestigd zijn geweest. 4-k-ze platen
zelf zijn van zwaar verzilverd brons, waarin
allerlei fijne bladornamenten zijn geciseleerd.
Aan den vorm en de versiering laat zich
nagaan, dat het vijf verschillende stellen
van hnngversierselen moeten zijn geweest,
twee volkomen gelijk aan elkaar, een derde
nauw met deze beiden verwant en twee
andere zeer verschillende, van minder zorg-
vuldigen arbeid. De beteekenis van deze aan
ritmen bevestigde sierplaten wordt ons ge
heel duidelijk, wanneer we. op een groot
aantal grafsteenen van ruiters in Germanie,
hun paarden zien afgebeeld versierd en be
hangen met juist zulke versierselen. We
hebben bier dus met versierselen van paar
dentuig te doen, de stroppen en lussen der
lederen riemen zijn echter zeker niet zwaar
genoeg om aan trekpaarden te denken ot
zelfs ook maar te meenen dqt de
teugels zelf er mee versierd waren. Blijkbaar
is de versiering bier hoofdzaak. Van vijf
verschillende paarden hebben we bier dus
de versierselen. Maar behalve deze sier
platen is er ook nog een massa vierkante
verzilverde platen gevonden, waarvan we
eveneens de afbeelding op genoemde ïeliefs-
aantreffen, namelijk als beslag van de breede
riemen ter weerszijden van de zadels. Ook
deze vierkante plaatjes laten zicli in groepen
verdeden naar verschillende kriteriën en
dan blijkt ook hier, dat ze tot vjjf verschil
lende stellen gehoord hebben. Drie daarvan
verlocnen eenzelfde versiering als de drie
rijkste groepen van hangsieraden.
Uit de inscripties op de genoemde graf
steenen waarop deze afbeeldingen voorkomen
blijkt, dat het de paarden geweest moeten
zijn van de alen ruiterij, d.w.z. van de rui
terij der Romeinsche bondgenooten gelijk
ze in alae waren ingedeeld. Vreemd schijnt
liet dan echter, dat drie van die stellen ver
sierselen onderling zóó gelijk zijn, dat men
haast wel aan éénzelfden bezitter denken
moet. En deze gedachte wordt op frappante
wjjze bevestigd door het feit, dat op twee
van de drie stellen een inscriptietje voor
komt met denzelfden bezittersnaam. M.
Muttieni.
Hoe dit nu mogelijk is, dat van deze
paarden der ruiterij er drie aan denzelfden
persoon behooren, wordt ons duidelijk door
de mededeeling van een Romeinsch auteur,
dat de commandanten der verschillende es-
cadrons, do deeuriones der turmae, er drie
paarden op na hielden en dat we ook wer
kelijk een paar grafsteenen van zulke offi
cieren kennen, waarop 3 paarden in plaats
van één zijn afgebeeld. Ten slotte is er
nog een zeer treffend argument aan te
voerer,. Onder de zeer weinige paralelien
welke we in het buitenland voor onze vondst
kunnen vinden is er één stel. in Xanthen
gevonden, hetwelk zeer gelijkt op onze
mooiste stukken en waarop het inscriptietje
staat „aan Plinius den praefect". Deze
„hoofdman" der ruiterij kan haast geen
andere geweest zijn als de bekende Plinius
de oude. die bij de uitbarsting van de Vesu
vius in 79 na Chr. is gedood en die in
zijn jongere jaren als „praefeetus" in Ger
manie moet hebben gediend, gelijk zjyn neef
in zijn brieven vermeldt.
Versierselen als deze zijn das werkelijk
het eigendom geweest van hoofdofficieren
der ruiterij.
Wat nu de eigenlijke beteekenis van deze
versierselen is geweest blijkt uit andere
reliefs waar ze niet slechts op zjjn afge
beeld, doch ook door een inscriptie „phale-
rae" worden genoemd, d.w.z. de eergeschen
ken. de orden, die aan ruiters voor be
toonden moed worden uitgereikt.
Wat hier dus in den Rjjn werd gevonden,
zjjn de eereversierselcn geweest van drie
paarden van den ruitercommandant Mut-
tienus en van twee minderen, welke dieren
hier dus waarschijnlijk in den Rijn zijn
omgekomen. Blijkens den stijl der voor
werpen en vooral ook wegens bovengenoem
de geheel analoge vondst van Plinius, sie
raden moet dit geschied zijn omstreeks het
midden van de 12e eeuw na Chr. Doch
hoe komen dan hier die drie paarden van
zulk een hoofdofficier met hun schitterende
versierselen hier in deze rivier in het verre
Germanie terecht, ver van elke Romeinsche
nederzetting?
Deze vraag wordt nog gecompliceerder,
als we verder opmerken, dat behalve deze
versierselen ook nog een rijke schat van
het prachtigste bronzen vaatwerk, van al
lerlei mooie instrumenten enz hier uit de
diepte te voorschijn kwam. Hoe is zulk een
massa van het mooiste huisraad te combi-
nccren met die versierselen dezer rijpaar
den? Een merkwaardig antwoord krijgen we
hierop van een voorstelling op de reliefs
van de zuil van Trajanus, waar is afgebeeld
liet feit hoe de buit der Daciërs naar den
keizer wordt vervoerd in zakken op den
rug gebonden van eenige rijpaarden; de
buit op die reliefs weergegeven bestaat uit
juist zulke kannen, amphoren, pannen enz.
als we hier in werkelijkheid voor ons heb
ben. Klaarblijkelijk is een dergelijk buit-
transport, deze prachtige versierde paarden,
dat kostbare vaatwerk enz. hier in de
rivier verloren gegaan. Ook de vormen van
dit vaatwerk, welke juist zoo in de bij
de uitbarsting van den Vesuvius verwoeste
plaatsen als Pompeji en Boscoreale worden
weergevonden en daardoor dus gedateerd
worden in den lijd vóór 79 na Chr. beves
tigen de dateering welke we reeds boven
voor deze gebeurtenis in onzen Rijn hebben
gevonden.
Is deze voorstelling juist en hebben we
hier werkelijk zulk een oorlogsbuit voor
ons. dan is deze afkomstig uit een Ro
meinsch castellum en wel uit een van de
ruiterij, uit een alae-castellum. Zulk een
castellum moet dus door Germanen geplun-
dend zijn en de buit in allerijl door de
rivier gevoerd. De boven genoemde datee
ring ruim voor het jaar 79 maakt het meer
dan waarschijnlijk, dat dan deze geschiedenis
wel een episode uit de Batavenopstand moet
zjjn geweest; immers buiten deze is hier
een dergelijke plundering omstreeks dezen
lijd niet denkbaar. En zoo komen we van
zelf op het bekende verhaal van Tacitus
hoe op het laatst van de Batavenopstand
Civilns en de zijnen nog eens een aanval
wagen op de verschillende castella van
cohorten alae en legioenen, hoe deze wor
den genomen en zelfs de praefeetus alae
wordt gedood; doch toen de Romeinsche
veldheer Cerialis de zijnen te hulp kwam
keerde de fortuin en worden de Germanen
over de rivier gedreven.
Deze schat uit den ltjjn zou zeer wel
toe te schrijven zijn aan deze plunderaars
van dat Romeinsche alaecastellum zooals ze
plotseling, ongetwijfeld met buit beladen,
voor de Romeinen hebben moeten vluchten.
Deze schat is ais 't ware de kern geweest
waaromheen zich de collectie Gildemeester
gevormd heeft. Met eenige woorden van
dankbare hulde aan de nagedachtenis van
den kunstzinnigen erflater werd de voor
dracht besloten.
Na afloop werden de toehoorders uitge-
nocdigd een eerste blik te slaan op de
tentoonstelling van dit schitterende legaat,
welke vanaf Woensdag 28 Jenuari voor
het publiek zal zijn geopend.
Het legaat Gildemeester.
In bovenstaand verslag werd reeds een
gedeelle besproken van die kunstschatten,
welke door het legaal Gildemeester eigen
dom van deze instelling geworden zijn en
waarvan thans een tentoonstelling op het
Rapenburg is geopend.
Niet vaak vindt men zoo veel sehoone en
interessante zaken op verschillend gebied
der oudheid in klein bestek bijeen; immers
uit eik voorwerp, of het een praehistorisch
steenen bijl is, een Grieksch terra cotta
figuurtje of een Romeinsch wapen, spreekt
duidelijk de fijne smaak van den verzame
laar die, bij zijn groole belangstelling in de
oudheid in het algemeen, toch blijkbaar
overal in de eerste plaats het sehoone heeft
gezocht. Zelfs in de collectie steenen bijlen
uit verschillende deelen van ons land vin
den we de best bewerkte exemplaren, een
enkele vuurslcenen dolk uit Sleenwijker-
wolde is zeker uit Nederland verreweg het
mooist 'bekende cxetnplaar van zulk een
wapen. Daarnaast werd, eveneens uit ons
land zelf, een kleine verzameling prae-
liislorische bronzen wapenen en werktuigen
bijeengebracht waaronder vormen, tot dus
ver nog niet in deze streken bekend. Vooral
ook de Zwilsersche paalwoningen schijnen
de belangstelling van den heer Gildemeesler
le hebben gehad, hij bracht althans ook
hieruit een aantal hoogst merkwaardige vor
men bijeen, terwijl een gouden armband uit
vroegen praehistorischen tijd aan den Rijn
gevonden en een prachtig gouden collier
uit de Halstallkulluur van Hongarije op
zichzelf magnifieke museumstukken zijn.
Doch ook uil heel andere streken vier oude
wereld vinden we hier representanten.
Onder de betrekkelijk weinige Egyptische
voorwerpen welke de collectie beval zijn ook
weer een paar juweeltjes, als een paar
bronzen dierfiguren en bovenal een buiten
gewoon mooie bronzen Osiristorso.
Vooral ook in Italië werd een groot aanlal
kleinere kunstvoorwerpen verzameld: Elru-
risclie bronzen, een kandelaber, een luilkan,
een spiegel, een zeer mooi stukje Elrurische
terracotta-sculptuur, eenige fijne Grieksche
terracotta-figuurtjes, zeer nanw verwant
aan de bekende Tanagra's, enkele vaasjes,
enz. De bijzondere voorliefde van den ver
zamelaar had evenwel naar liet schijnt he'.
Romeinsche kunsthandwerk uil ons land
alknmsllg Naast eenvoudige =lukken aarde
werk vinden we hier verschillende voor
werpen van buitengewone zeldzaamheid en
kunstwaarde De in de boven bedoelde lezing
besproken vondst uil den Rijn. waartoe die
schitterende paardcversierselén, zooals ze
feilelijk in geen ander museum te vinden
zijn en dal fijne bronswerk behooren, zijn
hiervan reeds treilende voorheelden, doch
daarnaast zijn nog lal van buitengewone
zaken te noemen.
Wie hef tenloonslellingszaallje binnen
komt, ziet reeds dadelijk vóór zieli een
prachtexemplaar van een Romeinsche rui-
terhelm met vizier in den vorm van een
portretmasker, een stuk, zooals er slechts
weinige le vinden zijn en dat door de
expressie van het gelaal diepen indruk
maakt. Van een tweede ruiterlielm zijn
voorhoofdband mei oor- en nekbescheTmers
bewaard. Ze zijn zwaar verzilverd en prach
tig, versierd met allerlei ornamenten, Amor-
figuurljes en kopjes die in liet metaal ge
graveerd zijn. Beide helmen werden gevon
den in de Waal hij Nijmegen Iets geheel
bijzonders zijn ook de dolken van typisch
Romeinschen vorm die hij Leeuwen uit die
rivier zijn opgehaald. Eén ervan heefl een
mooi bewerkte bronzen seheede, de ander
een van ijzer, waarop met ingelegd zilver
en émail allerlei ornamenten zijn aange
bracht.
Van Romeinsche veldleekenen afkomstig
zijn waarschijnlijk een bronzen dolfijn-
figuurtje en een Luonsfragmenl van een
vcxillum,. zooals liet op Romeinsche reliefs
i wordl afgebeeld. Een paar prachtige bron
zen bullae, zeer fijne ronde bronzen plaatjes
met kopjes in hoog relief, werden in Italië
aangekocht.
Doch nog tal van andere zeldzaam mooie
voorwerpen zijn weer in deze slrsken uit
den Rijn voor den dag gekomen: bronzen
vaatwerp, een kolossale zilveren schaal
mei gegraveerde versiering, die bij Xanthen
werd gevonden en allerlei kleinere bron
zen voorwerpen voor dagelijks gebruik;
ook een Romeinsch zwaard met zilveren
seheede en vergulde versiering 4 jour. Een
ander zwaard waarvan het bronzen gevest
in een dierkop eindigt, werd weer in Rome
verworven.
Van een kleine collectie Etruriscli-Romein-
sche bronzen beeldjes zoowel uit Italië als
uit Nijmegen atkomslig, zijn vooral een
paar zeer mooie dierfiguren te noemen, ter
wijl een bronzen figuurtje van den ouden
gebaarden Silenus, afkomstig uit de Waal,
wel tot de allermooiste producten van deze
tak van kunst behoort.
Ook van Romeinsch glas vinden we hier
een paar buitengewoon zeldzame stukjes,
zooals tot nog loe in dit museum geheel ont
braken: een vlakke schaal uit één klomp
ontkleurd glas geslepen, van een zeer zeld
zame techniek, zooals die in hel begin van
de derde eeuw in Keulen bloeide, een klein
bakje van uit gekleurde blokjes aaneen-
gegolen millefiori-glas, een bol bekertje met
ingeslepen versiering, een Christelijke voor
stelling, een engel, vissehen, enz., een repre-
senlant van een buitengewoon zeldzamé
glassoort.
Vermelden we verder nog eenige zeer
waardevolle slukjes Grieksch-Romeinscli
goud. sierptaaljes, mei mythologische voor
stellingen in fijn relief, een broche geheel
Een bronzen helmmasker uit de Waal
bij Nijmegen.
vanfilligr.a inwerk met een roode robijn in
het midden, een kralensnoer, een kostbare
gouden fibula, enz.
Als we dan len slotte nog een waarde
volle verzameling gesneden steenen cn een
aanlal munten, meest uit den Romeinschen
keizertijd, hebben genoemd, hebben we
althans een oppervlakkig overzicht gegeven
van wat op deze lentoonstelling te zien is
en daarmede van het werk van dezen be
scheiden man. die, zonder zelf ooit op den
voorgrond le willen komen, voor ons land
zooveel moois en belangrijks heeft bijeen
gebracht.
loot hef nogmoals
nadrukkelijk gezegd zijn,
Dot Aspirientjes alleen met
het Bayer-merk echt zijn
IET OP ORANJE BAND
Weiger namaak en lel er op dat op elke
tablet het woord „BAYER" staot. Prijs 75 ets.
8222
JAVA—BENGALEN LIJN.
BONDOWOSO, 23 Jan. v. Java te Calcutta.
JAVA—BENGALEN LIJN.
BALI, 21 Jan. v. Belawan n. Batavia.
JAVACHINAJAPAN-LIJN.
TJIKARAXG. 23 Jan. v Manilla n. Macassar
TJIMAXOEK, arr. 2fi Jan. te Manilla.
ROTT. LLOYD.
KEDOE, uitr 27 Jan. te Belawan.
KOTA TJANDJ, uitr27 Jan. Ie Sabang.
MENADO, uitr., pass. 27 Jan. Ouessant.
INSULINDE, uitr. 27 Jan 12 u. 's middags
van Tanger
HOLLAND AFRIKA LIJN.
NIEUWKERK, 27 Jan v. Durban le F.ast
London.
RIJPERKERK, 27 Jan v. Bremen n. Ham
burg.
HEEMSKERK, 27 Jan. v Amsl. n Antwer
pen.
RIETFONTEIN, vertrekt 27 Jan. n.m van
Antwerpen n. Amst.
GRIJPSKERK, 27 Jan. v. R'dam n. O. Afrika
NIAS, 27 Jan. v. Mombassa n. Tanga.
SCHELDESTRTOOM, thuisr., 28 Jan. te
Havre verwacht.
JJSTROOM, uitr.. 26 Jan. v. Las Palmas.
WISSEKERK. uitr.. pass. 27 Jan. Gibraltar.
SPRINGFONTEIN, thuisr.. 27 Jan. v.m. 8 u.
te Genua.
BILLITOX, thuisr., 30 Jan. bij Perim verw.
MELISKERK, thuisr.. 31 Jan. bij Dakar
verwacht.
STOOMVAART.-MIJ. „NEDERLAND".
TARAKAN, uitr.. pass. 23 Jan. Perim.
MUtYIX VAN ST. ALDEGOXDE, uitreis,
27 Jan te Port Said.
JAN Pz. COEN 27 Jan. van Amsterdam naar
Batavia.
POELAU TELLO. uitr27 Jan. te Port Said.
KONINGIN DER NEDERLANDEN, uitr.. 27
Jan. te Sabang.
KON. NED. STOOMB. MIJ.
PERSEUS, 27 Jan. v. Aalborg le Amst.
AOHJLLES, Middel 1. Zee n. Amst., was 2G
Jan. 7 u. n.m. 175 mijlen van Ouessant.
A.JAX 26 Jan. van Bari n. Cephalonia.
AGAMEMNON 26 Jan. van R'dam n, Mtd-
dellandsche Zee.
AMOR, thuisr.. pass. 27 Jan v.m. 2 uur 30
Dungeness.
BERENICE 26 Jan. van Livorno n. Napels.
RECLAME.
Veilig door Weer Wjjü
1 BORSTWSTlLlfj
""30(1 en 50it ptrikos alleen
Apothekers en Drogisten
EUTERPE 26 Jan. van Oporto n v
HERCULES 26 Jan. van Smyrna
slantinopel.
ILOS, Midd. Zee n Amst., na«
Gibraltar.
IRENE 26 Jan. van Malaga n. C*j,
IRIS 26 Jan van 4'licanle n. Ba-r»
POLLUX 26 Jan van Hamburg im'
PROTEUS 27 Jan. van Danzig te J?
.AMAZONE 27 Jan. van Midd*Z»'t?
BHNNEKOIM, thuisr.. 21 Jan. vaTr
BOSKOOP, uitr., 25 Jan. van Aria
FLORA 23 Jan. van New-York n "Ir
NICKERIE 27 Jan. van Amsl. n.Vi
VULCANUS, R'dam n. Middl. 7e? t
Jan. Gibraltar.
OBERON, Spanje n R'dam. nas i
Finislarre.
ODYSSEUS, 27 Jan. v. KopenbJ
Stettin.
ARIADNÉ, 28 Jan. v.m van W
Amst. verwacht.
SIMON BOLIVAR, 29 Jan v,
Barbados verwacht.
LUNA, 25 Jan. v. W. Indië le Newt
MEDEA, 25 Jan. v. W Indië le
KON. HOLL. LLOYD.
WATERLAND 25 Jan. van Amst. lek
ORANIA, uitr., 26 Jan. van Lissak-
GELRTA, uitr., 2G Jan. van Ilio Jar,
GAASTERLAND. 27 Jan, v. Hamhui
Amst.
HOLLAND—AMERIKA LIJK.
KINDERDIJK, Pacific Kust n. RVjj
Jan le San Francisco
MOERDIJK 26 Jan. van R'dam teSei
Cisco.
DREOHTDIJK 21 Jan. van Los A,
Rotterdam.
EBMDIJK 26 Jan. van Bremen n. A:ln
GROOTBNDI.IK, thuisr., 26 Jan leFz
GAASTERDI.IK 26 Jan. v R'dam lefc
VEENDAM, 26 Jan. v. W. Indië teN
JAVA—PACIFIC LIJN.
BATOE 21 Jan. van Singapore n Bh
JAVA—NEW-YORK-LUN.
KOTA BAROE, Java n. New You ;g
Jan Pantellaria.
SINGKEP, 28 Jan. v. Belawan n Xer!:
ROTTERDAM—Z. AMERUA ffl
ALWAKI 26 Jan. van B. Aire H'i
ALPJIERAT 26 Jan. van Ham:.'.»Rt
ALUDRA, uitr., 26 Jan. te Montei'zt
STOOMV.-MIJ. OCEAAN.
POLYDORUS, Java n. Amst., pa».f.
Gibraltar.
PHRONTIS, Amst. n. Java, 26 Jat
HOLLAND—O. AZlE-LIJN.
RONDO, thuisr., 26 Jan. v. Hongkxt
OLDEKERK, uitr., 26 Jan. le Vlatb
RJOUW, uitr., 26 Jam. le Singapot'-
HOLLAND—AUSTRALIË LUI
ARENDSKERK, thuisr., 27 Jan. lei
drië.
HOLLAND—BRITSCH-INDIË
IJSELKERK, uilr., 26 Jan. van Mess
KON. PAKETVAART-MU.
SIGLI, 21 Jan v. Belawan le Rar.f"
DIVERSE STOOMVAARTBERICHIS
AALSUM, 25 Jan. v. Rio Janeiro le
Blanca
OOTMARSUM, 25 Jan. v. B. Art
Sanla Fe.
KATENDRECHT, n. New Orleans, n
Jan 8 u. 30 n.m. 70 mijlen
Lands End.
SCHELDE, sleepboot. 25 Jan r. Ge»
Gibraltar.
WILLEMSPLEIN, Leith n. Narvik.»»
Jan. 10 u. 25 v m 90 mijlen 0. va:
WOEXSDRECHT. n. Bavtown, was»
12 u. 35 n.m. 360 mijlen Z.ff.
CALAMDPLEHN, R'dam n. B. Ate
26 Jan. Fernando Noronha.
MITRA. 21 Jan. v. Shang'nae n. Mm
CELAEXO, 25 Jan. v. Holback n. H»
JONGE JOHANNA, 26 Jan. v. Bird'-
Genua. -j
STAD ZALTBOMMEL, 26 Jan. v. b
Bordeaux.
TELY, R'dam n. Marseille. P«. A
Dover.
DORDRECHT. R'dam n. Bnylown,
Jan. Bevezier.
MAASHAVEN, R'dam n Pert Genu
21 Jan. 'Dover.
VEERHAVEN, 25 Jan. v. Ta»
Mobile V
WOLSUM. 26 Jan v. R'dam leR'0
VREDEXBURG, 26 Jan. v. Kirfcef-
R'dam.
LINGE, Slav pass. 25 Jan. Gibra>
ROTTERDAM. 25 Jan. v. New Or"-
Amst. ft
STAD ZWOLEE, naar Bordeaux.
Jan. 9 u. 25 v.m. 20 mijlen 0 „.l
STAD HAARLEM. R'dam n. Grave- 1
21 Jan. Gibraltar. fll
THEMISTO. R'dam n. Rio lanen». J
Jan! 7 u. n.m 25 mijlen Zu. „I
TWEED, R'dam n. Sete, was 26 wI
n m. 30 mijlen Z.W. van Niton-
