DE ZWENDEL 1N DEN NAAIMACHINE-HANDEL. 71sle Jaargang ZATERDAG 13 DECEMBER 1930 No. 21701 Officieele Kennisgevingen. TER OVERPEINZING. STADSNIEUWS. Het Voornaamste Nieuws van heden. DE NIEUWE SOCIËTEIT „AMICITIA" - tl Het officiëele rapport der commissie. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. PRIJS DER ADVERTENTIEN 30 Cts. per regel voor advertentiên uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere advertentiên 36 Cts per regel Kleine Advertentiên uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 60 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht Voor eventueels opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 6 Cts. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT:; Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week5f0.18 Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week0.18 Franco per poet f. 2.35 portokosten. Dit nummer bestaat uit VIER Bladen EERSTE BLAD. HINDERWET. Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter algemeene kennis, dat door hen vergunning is verleend aan a. A. P. Blok en rechtverkrijgenden tot het oprichten van een smederij, constructiewerkplaats en her stelplaats in het perceel Mnredijk No. 25a. Sectie L. No. 1422; b. J Hanegrnaff en rechtverkrijgenden tot het oprichten van een modelmakerij in het perceel Korte Oranje gracht No. 6. kadastraal bekend Gemeente Leiden. Sectie C. No. 1902. A. VANtDE SANDE BAKHUIJZEN, Burgemeester. VAN STRIJEN. Secretaris. Leiden, 13 December 1930. 5430 VOLKSTELLING. Met het oog op de te houden elfde alge meene tienjaariïjksehe volkstelling worden de ingezetenen herinnerd aan de bepalingen van hel Koninklijk Besluit van 27 Juli 1887 (Staatsblad 141) regelende de verplichting tol het doen van aangifte voor het bevol kingsregister .bij vestiging in. of bij vertrek uit rie gemeente en aan de artikelen 1 en 2 der Verordening van 2 Mei 1912 rege'ende de verplichting der ingezetenen ingeval van verhuizing binnen de gemeente, waarvan schrift el ijk of mondeling aangifte moet wor den gedaan aan het Gemeentebestuur, ten bureele van het bevolkingsregister. Burgemeester en Wethouder? van Leiden, A VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester VAN STRTJEN. Secretaris. Leiden. 13 December 1930. 3219 Hebt uwe vijanden lief. Dat kan immer9 niet! Maar het staat er toch. in de bergrede, in het vijfde hoofdstuk van Matheus, in hei vier-en-veertig9te ver9. Niemand kan dat woord er meer uit «schrappen, uit onzen bijbel en het gtaat er nu al bijna tweeduizend jaar, en de heele Christenheid erkent het als een woord van Christus, en ook buiten de Christenheid, in Boeddhistische en Moham- medaansche landen, is dit woord in hooge eere En toch kan hel immers niet. De houding van de heele menschbeid nu al zooveel eeuwen, van de Christelijke zoo wel als van de andere helft der mensch- heid, is daarvoor het bewijs. Ja, maar heeft Christus het wel zoo be doeld als het daar staat? Van knappe dominees, ja zelfs van ge leerde professoren heb ik wel hooren be weren. dat hier door Jezus de wet gegeven werd voor een toekomstwereld en niet voor de huidige. Als hel Koningknjk der hemelen op aarde gekomen is, dan zullen de men- "schen zoo handelen, zoo wijlen handelen, zoo moeten handelen. Dan zullen ze het niet kunnen laten. En in dat verband wijst men er dan op, dat de bergrede, waaruit dit woord genomen werd, gesproken is, niet tot de schare, maar tot de zijnen. Het is dus een wet voor hun wereld, voor hun toekomstwereld, die er nog niet is. Maar die eenmaal komt. Dat is alles goed en wel. maar niemand maakt mij wijs, dat Christus daarom be doelen zou begin jullie er dus voorloopig ook maar niet aan. Wacht nog maar eens een tweeduizend jaar. Later komt dit alles we! terecht. Neen voor ieder die lezen kan is het hel der als glas: Christus wil het van de zijnen, nu vandaag En toch kan het niet. Logisch kan het niet Misschien kan het ook wel niet volgens dp hiologische wet. die de zucht tot zelfbe houd, dus lot zelfverdediging, tol afweer van kwaad, eigenschap acht van elk levend wezen, dus ook van den mensch. En wel licht evenmin volgen? een sociale wet. die leert: ,,homo homini lupus", dal wil zeggen: 'n mensch is een wolf voor zijn evenmensch De strijd om het bestaan, het recht van den slprkste. het zijn immers dagelijks voor komende verschijnselen in onze samenleving Doch in elk geval kan het logisch niet. Want als iemand uw vijand is, dan be- teekent dat. dat gij hem vijandig gezind zijl, dat gij hem haat En als ge hem haat, hoe kunt ge hem dan liefhebben? Is hiermede het woord van Christus niet verwezen, naar een rijk van misschien wel liefelijken en ^hoonen maar toch onwer- kelijken schijn? Uil den mond der kinderen hoort men soms! de waarheid. Dat kan toch eigenlijk niet, zei een meiske tot me. Want als ge hem liefhebt, dan is hij toch je vijand niet meer. Daar gaat een licht op. Ook een logisch bezwaar, zeker. Zoo kan het evenmin. Maar hier wordt aangevoeld wat Jezus wil. Jullie spreekt van vijanden, zoo wil hij hier tot ons zeggen, jullie spreekt van je vijanden, en daarmee bedoel je menschen, van wie je door een klove gescheiden bent. Een veele is er, en die is venijnig en bit ter Een afgrond gaapt er, groot en diep. Maar is dat eigenlijk wel zoo geweldig? Het woord „vijanden" zet Christus al9 tusschen aanhalingsteekens. „Vijanden", naar je meent. Maar is het waarlijk zóó erg? Tweè menschen op deze aarde, in dezen korten levenstijd. Wat blijft er van die vijandschap over, na den dood? Zeker, misschien zint de ander op kwaad tegen u. Hij belastert u. Hij benadeelt u. Hij bestrijdt u met minderwaardige wapens. En nu gij daartegen in? Even gemeen? Even laag? Vijandig van den weeromstuit? Ach, wat een armzalig leven dunkt dit Jezus! Hij luisterde vermoedelijk met meer wel gevallen naar wat Albert Schweitzer in het Afrikaansche oerwoud onlangs aan zijn wilden vertelde, aan de verpleegde negers en hun begeleiders in het ziekenhuis te Lambarene. Hij moest daar vertellen over het niet zevenmaal, maar zeventig maal zevenmaal kunnen vergeven. En toen zei hij „Als je het zevenmaal wilt doen, dan is het al heel wat. Je staat 's morgens op en komt buiten je hut: daar is 'n slecht mensch en beleedigt je. Je zwijgt en maakt eT geen ruzie over Uw buurmans geit vreet de ba nanen op. die je voor je middagmaal be stemd had. Ge vraagt aan hem of hij ze niet vergoeden wil. Maar als hij bij .hoog en laag zweert, dal hel zijn geit niel was. gaat ge maar stil heen. bedenkende, dat de goede God zooveel bananen voor u laat groeien in uw aanplanting, dat ge daarover geen twist behoeft gaan maken".... En zoo gaat Albert Schweitzer genoege- lijk door. en komt dan tot de grootsche slotsom dat Jezus na. zeven malen zegt: Niet zevenmaal. Maar zevenlig maal ze venmaal. Logisch kan het niet. Want als je iemand lieflhebt. dan is het je vijand niet meer. Maar in de grootsche werkelijkheid van bet Goddelijke Leven kan het wel. Want even eens in het evangelie staat, bij Lucas in het drie-en-lwintigste hoofdstuk, vers vier-en- dertig: „En toen zij kwamen op de plaats, ge naamd Hoofdschedelplaats, kruisigden zij hem aldaar. En Jezus zeide: „Vader, vergeef het hun, want zij weten niet wat zij doen." Hierin zit stof genoeg tot overpeinzing, ook voor ons. ERNST. AMSTERDAMSCHE UNIVERSITEIT. Prijsvraag door Leidsck student gewonnen. De secretaris van den Senaat van de uni versiteit van Amsterdam brengt ter kennis, dat hij. na verkregen mac'hitiging tot opening van het naambriefje heeft vastgesteld, dat de schrijver van 't onder het motto- Alles GesCheile ist schon gedacht worden, man muss nur versuchen. es noch einmal zu den'ken. Goethe (Sprüohe") ingekomen ant woord op een door den Senaat uitgeschreven prijsvraag uit het Fonds-Reich, is de heer H. van de Waal, student in de letteren aan de Rijksuniversiteit ad'hier. Aan den 'heer Van de Waail zal in de plech tige zitting van den senaat ter gelegenheid van den dies natalis van de universiteit bet bewijs van de hem toegekende eervolle ver melding worden uitgereikt BINNENLAND. Het wetsontwerp tot verhooginn der accijns op gedistilleerd is door de t weede Kamer aangenomen. (Parlementair Over zicht. 3e« Blad). Failiissementsstatistiek over 1929 en voor- loopige cijfers over 1930. (Binnenland 2e BI.) Zoowel bij Zwolle als bij Usqnert is beden een auto te water gereden; 4 personen zijn verdronken. (Laatste Berichten, le Blad). BUITENLAND. De Duitsche Rijksdag tot Februari op reces. (Buitenl. le Blad). Militaire opstand in Spanje. (Buitenl. en. Tel. le Blad). In Frankrijk aanvaardt Steeg de kabinets opdracht en slaagt. (Buitenl. en Tel. le BI.)' cTCCILTCïT .AMJCnru' TC LriöLri PT Djc/pi cnrr. '4 y; V '-Ivóti -!.v v'Vw .WV. Jf - v -■*>» Een ontwerp-sdhels van de nieuw le bouwen Sociëteit „Amicitia" op de Steenstraat op de plaats van de Buitensociëteit. Dit ont werp van onzen stadgenoot, den architect Bern. Buurman, werd gisterenavond door de Algemeene Ledenvergadering der Sociëteit Amicitia aangenomen en tot den bouw zal overgegaan worden, zoodra vaststaat, dat het te bebouwen terrein, niet behoeft ge bruikt te worden voor den bouw van een nieuw Raadhuis. Verkoop nooit in huurkoop ontvangen artikelen! machines opkoopen zonder naar de herkomst' daarvan behoorlijk navraag te doen. De Commissie kan aantoonen dat aan verschillende personen meerdere machines binnen korten tijd in huurkoop zijn gege ven, terwijl de verkooper wist dat een of meerdere machines reeds waren verduisterd en dat in bepaalde gevallen naar de gegoed heid van den huurkooper geen enkel onder-, zoek is ingesteld. Hieruit kan worden afge leid dat de werkgever van de gewraakte* praktijken afwist. Het behoeft geen uitgebreid betoog dat door dergelijke praktijken delicten in de hand worden gewerkt en dat menig fatsoen lijke werkelooze hierdoor tot onverantwoor delijke daden is gekomen. Wij 'kunnen gelukkig hieraan toevoegen dat de rechter rekening houdt met de eigen aardige en bijzondere wijze waarop men tracht op afbetaling te verkoopen. Wie onze strafzittingen geregeld volgt en bijwoont er vaart meer en meer, dat ook de rechterlijke macht hierover verontwaardigd is. Wij kun nen het dan ook niet anders dan toejuichen dat de Haagsche Politierechter bij zijn von nis van 28 November j.l. in een ten ver zoeke van de aanklaagster, de N.V. Husq- varna Hollandsche Handel Maatschappij, welke ook hier ter stede een filiaal houdt, aanhangig gemaakte strafzaak wegens ver duistering van een naaimachine den ver dachte een voorwaardelijke straf, zonder bijzondere voorwaarden, heeft opgelegd. Deze uitspraak, waarbij ook de Officier van Justitie zich neerlegde, leert ons dat de Strafrechter er zich niet voor leent om ten behoeve van een termijnzaak voor „boe man" te spelen en dat hij de reclasseering niet tot „incasseersleT" wil degradeeren. Wij veronderstellen echter dat ondanks dit duidelijk vonnis vele stakkers, die zich hebben laten verleiden de in huurkoop ont vangen machine van de hand te doen, van hun armoede wekelijks toch nog iets aan den huurverkooper afstaan, alleen uit vrees voor de gevangenis en het is ons be kend dat zelfs steungelden daarvoor aan gewend worden. Ondanks dit alles kan de verduistering echter niet goed gepraat worden; deze moet onder alle omstandigheden scherp worden afgekeurd. Zij, die reeds een in huurkoop ontvangen voorwerp verduisterden, zullen verstandig handelen door zich niet voor een tweede keer aan een strafbaar feit schuldig te maken. Het ergerlijke van de gesignaleerde prak tijken is dat arme drommels, die in huur koop ontvangen machines verkochten, in den regel niet meer dan f. 40 of f. 60 voor het verduisterde van den opkooper ontvin gen en dat zij voor die machines in ter mijnen zelf prijzen varieerende van f. 120 lot f.240 moeten betalen. Het is nog steeds een open vraag waar de verduisterde machines, via de(n) aan de Commissie bekende(n) opkooper(s). blijven. Uiteraard zal de oplossing van deze vraag t.z.t. moeten worden overgelaten aan de Politie, van wie de Commissie reeds in vele opzichten medewerking ontving. Het is te voorzien dat wanneer de ver zamelde gegevens ter kennis van de Justitie worden gebracht, strafvervolgingen wegens heling en uitlokking van een misdrijf niet zullen uitblijven. Met de belangen van ver duisteraars dient echter rekening te worden gehouden. Degenen, die alsnog klachten wenschen in te dienen, kunnen zich daartoe aanmelden bij een van de commissie-leden of schriftelijk hun naam en adres opgeven aan het corres pondentie-adres: Cobetstraat 70 te Leiden. Rr zullen thans maatregelen genomen wor den om aan dp gesignaleerde zwendel-prak- tijken onmiddellijk een einde te maken. Wij hopen hierop t.z.t te kunnen terugkomen. In het algemeen belang herhalen wij nog maals de waarschuwing: Verkoop nooit in huurkoop ontvangen artikelen. Koop niet lichtvaardig goederen op afbetaling! Wij ontvingen het volgende excerpt uit de notulen van de Commissie, welke 25 November. 2 en 9 December j.l. in het Ge bouw van den Gemeentelijken Dienst voor Sociale Zaken te Leiden, dat daartoe door het Gemeentebestuur welwillend ter beschik- i king was gesteld, zitting hield. Uit die verslagen, waarin de verklaringen van alle bezoekers nauwkeurig zijn genotu leerd, blijkt dat het inderdaad dringend nood zakelijk is dat tegen de uitwassen van het afbetalingssysteera in den naaimachine handel, zoowel ter bescherming van het publiek als van den bona-fide handel, krach tig wordt opgetreden. De aan het daglicht gekomen feiten wij zen er ernstig op dat in het bijzonder lieden uit de volksklasse door onoirbare hande lingen zijn gedupeerd. De praktijken, welke men woeker van 't slechtste soort zou kun nen noemen, wettigen het vermoeden dat in vele opzichten is geparisiteerd op de ar moede, waarin menig door werkeloosheid ge teisterd gezin verkeert. In Leiden's sloppen en stegen woonach tige personen hebben verklaard dat zij naai machines, ter waarde van f. 120 tot f. 240 in huurkoop hebben ontvangen. Een simpel onderzoek zou in vele gevallen niet alleen reeds dadelijk hebben aangetoond dat aan dergelijke dure luxe naaimachines geen be hoefte bestond, doch ook dat de huurkoopers in alle opzichten oncredietwaardig waren. Men kan dus veilig aannemen, dat men op een absoluut onverantwoordelijke wijze aan het minder gegoede publiek te zware ver plichtingen heeft opgedrongen. Degenen, die op een te laken lichtvaar dige wijze, contracten teekenden, waarvan zij zelfs bij benadering den inhoud en de strekking niet begrepen, kunnen echter ten deze ook niet geheel vrij uitgaan, daar zij van te voren hadden kunnen weten, dat prompte nakoming van de op zich genomen verplichtingen zoo goed als uitgesloten was. Opgemerkt is dat de voorwaarden, waar op reizigers doorgaans worden aangesteld, wel tot ongewenschte toestanden moeten lei den. Hoewel daarom niet ontkend mag wor den dat colporteurs ed., wier broodwinning grootendeels of geheel van den verkoop af hankelijk is. zich misschien door dezen moeilijken economischen tijd hebben laten verleiden te trachten aan minder solide adressen te leveren, is dit provisie-systeem niet de eenige oorzaak van de gewraakte praktijken, aangezien de werkgever ten slotte de eindbeslissing heeft omtrent het al of niet in huurkoop toevertrouwen en deze verant woordelijk is voor het leveren van luxe ma chines aan arme gezinnen. De hoofdoorzaak moet gezocht worden bij den credietgever, die ten koste van al'les tracht een zoo groot mogelijk aantal naai machines te p'aatsen en wiens verkoops organisatie in vele opzichten niet deugt. Volgens de afgelegde verklaringen, welke aan de hand van de afbetalingsboekjes en aan de hand van gegevens van de Arbeids beurs zijn gecontroleerd, heeft men zich niet ontzien om aan in achterbuurten wonende werkeloozen dure naaimachines in huur koop te geven. Het ligt voor de hand dat velen, die voor een groot gezin hebben le zorgen, in de hoop op hetere lijden en door armoede gedwongen, die artikelen*, welke het eerst uit het gezin kunnen worden ge mist, hebben beleend of verkocht Niet alleen is medegedeeld dat men ge tracht heeft naaimachines, bij menschen, die niets te verliezen hadden, tegen hun wil in huis te plaatsen, doch ook dat men aan een achterlijken jongeman en aan een oude vrouw, die geen naaimachine kan hantee- ren, machines op afbetaling heeft opge- drongen. Van alle zijden heeft men de Commissie verzekerd dat reizigers, colporteurs, sub- agenten enz. huurkoopers zelf in den mond hebben gegeven de machine te verduisteren en dat zij aan laatstgenoemden adressen hebben verstrekt van kooplieden, die naai-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1930 | | pagina 1