71ste Jaargang
ZATERDAG 29 NOVEMBER 1930
No. 21689
EERSTE BLAD.
OFFICIEELE KENNISGEVING
TER OVERPEINZING.
STADSNIEUWS.
Het Voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
30 Cts. per regel toot adrertentiên uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen Tan ons Blad gevestigd rijn. Voor alle andere
advertentiën 35 Cts. per regeL Kleine Advertentiên uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele op rending van brieven
10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 6 Cts.
Bureau Noorüeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque* en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT?
Voor Leiden per 3 maanden 7 2.35, per week
Burfen Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per poef f. 2.35 portokoeten. >1 t*
70.18
.- „0.18
Bit nummer bestaat uit ZES bladen
VOLKSTELLING.
Met het oog op de te houden elfde alge-
meene tienjaarlijksche volkstelling worden
de ingezetenen herinnerd aan de bepalingen
van het Koninklijk Besluit van 27 Juli 1887
(Staatsblad 141) regelende de verplichting
tot het doen van aangifte voor het bevol
kingsregister bij vestiging in, of bij vertrek
uit de gemeente en aan de artikelen 1 en 2
der Verordening van 2 Mei 1912 regelende
de verplichting der ingezetenen ingeval van
verhuizing binnen de gemeente, waarvan
schriftelijk of mondeling aangifte moet wor
den gedaan aan het Gemeentebestuur, ten
bureele van het bevolkingsregister.
Burgemeester en Wethouders van Leiden,
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 29 November 1930.
DE BLINDE VIOLIST.
Het was in het stop-trammetje tusschen
Utrecht en Zeist. Bij een halte kwam hij
er in, weggebracht door een vriendelijke
dame, om straks bij eer: verdere halte weer
evenzoo te worden afgehaald. Toen hij bin
nenkwam, was hij even onzeker, maar op
den vroolijken toeroep van den conducteur,
die blijkbaar een goede bekende voorhad,
vond hij links op de zijbank in 't hoekje
spoedig een plaatsje. Zoo zat ik vlak tegen
over hem, en kon hem zien in het jonge,
fijnbesneden gelaat.
Een oogenblik later kwam een frisch
boerenmeisje binnen, en ging naast hem
zitten, wat schuw toen ze merkte dat die
oogen naast haar gesloten waren, en toch
niet in slaap. Integendeel: in gespannen
aandacht scheen hij open te staan voor wat
rondom hem gebeurde, als blijde wach
tend... Het meisje was wat schuw, gelijk
wij allen menschen licht wat schuw zijn, als
wij een zeer misdeeld menschenkind ont
moeten. Wij geneerén ons dan, niet alleen
omdat we diepe deernis voelen, en even
een huivering om zulk groot gemis, doch
ook met iets van schaamte. Wij zóó bevoor
recht, en waarom?
Bang voor hem behoefde ze anders heele-
maal niet te wezen! Hoe innig vredig stond
de uitdrukking van zijn aangezicht! Meen
niet dat een gelaat waarin de oogen ont
breken geen expressie zou kunnen hebben!
Zeker, geen stralende spiegels van de in
nerlijke ziel waren hier aanwezig. Maar
des te sprekender was de gevoelige mond,
en het peinzende voorhoofd, en heel die
houding, even voorovergebogen, leunend op
de vioolkist op zijn knieën. Hij zat daar,
levend, meelevend met die kleine wereld
rondom in het tramcompartiment, elk ge
luid gespanhen opnemend, in verwachting,
wetend het bonte leven rondom -en toch
zoo diep verzonken tegelijk in zijn eigen
rijke, innerlijke wereld. Waar het licht wüis.
al was er buiten geen licht voor hem. Want
zie die glans op zijn stille trekken. Daar
straalde een gloed van liefelijke teederheid
uit heel dat stille wezen
Zou hij een gesprek willen beginnen met
zijn oveTbuurman? Ik durfde het niet. Ik
weet niet waarom. Ik voelde me verlegen.
Maar ik dacht over hem. En nu houd ik hier
mijn praatje, dat ik, misschien ten onrechtei
aan den blinden violist onthouden heb.
Ja, hij had een instrument. Liefkoozend
streken zijn handen over de kist. En ik zag
hem straiks in den kleinen vriendenkring
musiceeren. Naast de donkere cel en de
klankrijke piano zou zijn viool teeder kla
gen? Of blij jubelen, ondanks alles, om de
schoonheid, de tragische schoonheid van het
leven? Geen klacht, maar een danktoon,
omdat het leven zoo goed is, zóó als het
geschonken wordt?
O, ik zag hem nog eens aan, en ja waar
lijk, hij was er de man naar. deze jonge
levende figuur, om zulk een hoogte te be
reiken! Is het niet dikwijls zoo, dat juist
de beproeving in het leven de beste krach
ten van de ziel naar buiten brengt? In
den smeltkroes van des levens strijd wordt
hel ruwe erts gelouterd tot zuiver goud.
Gezegend .dan deze blinde. Want hij ziet
het Goddelijke licht over deze aaTdsche
duisternis.
Maar nog verder gingen mijn gedachten.
Ze gingen naar ons zelf, naar ons eigen
leven.
Wij hebben de groote genade, dat wij
mogen zien deze lichte wereld, zonneschijn
en manelicht, de groene landen en de blauwe
zee. En allermeest: zien, elkander. Zien. hen
die we liefhebben, meer dan onszelf. Onze
geliefde. Ons kind.
Daarvoor kunnen wij nooit dankbaar ge
noeg zijn.
Maar is het in dezen zin ook niet waar
voor ons, dat wij blind zijn, waar het er
om gaat, te zien het doel, de bestemming,
de beteekenis van het leven en van deze
wereld?
Dün tasten wij immers allen in duister
nis? Nóóit wetend. Hoogstens in geloovig
vertrouwen, dat Eén het weet en ziet en
kent.
Als een blinde gaan wij tastend door het
leven, nimmer ziende waarheen de weg gaat.
O, mochten ook wij dan zulk een inner-
lijken rijkdom vergaderen in de ziel, zoo
veel geestelijke schatten als ik hier aflas
van dit jonge spiritueele gelaat dat ook
wij gedrongen worden, aan de viool van ons
innerlijke leven klanken te ontlokken, vele
liefelijke en teedere klanken! Zuiver slem-
men wij dan onze snaren, in harmonie met
die Geestelijke Wereld rondom. Uit ons
klinkt ook in deze donkere wereld het le
venslied op ter verheerlijking van het Licht.
En voor ons kleine deel wordt ook aan
ons bewaarheid het woord van den Meester:
Laat uw licht alzoo schijnen voor
de menschen, opdat zij uwe goede
werken mogen zien
ERNST.
TUINIERS- EN BLOEMISTEN-
VEREEN. „DOOR EENDRACHT
VERBONDEN."
Uitreiking der prijzen van den
kw eekwedstrijd.
In navolging van voorgaande jaren orga-
niseèrde deze vereeniging, gedurende den
afgeloopen zomer wederom eene wedstrijd
in 't aanleggen en onderhouden van tuinen.
Deze tuinen werden driemaal gekeurd
in de maanden Mei, Juli en September.
De jury bestond uit de heeTen E. Th.
Witte. Jan Kriest Jzn. en Joh. Jonker.
De deelnemers waren verdeeld in twee
groepen: liefhebbers en vaklieden.
Prijzen in de afdeeling liefheb
bers vielen ten deel aan P. Verhagen, 1ste
prijs met 76 punten, die dus voor de tweede
maal beslag legde op den wisselbeker;
G. A Brandt 1ste prijs met 75 punten: C.
Smit 1ste pr met 75 p A .Lepelaar 2de pr.
met 70 p G. de Vrind 2de pr. met 69 p
B. J. van Zon 3de pr. met 68 p.; Th. Buijs
3de pr. met 67 p.; H. v. d. Leek 3de pr. met
66 p.J. Ph. v. d. Bosch 4de pr. met 62 p.;
L. Prevo 4de pr. met 60 punten.
Afd. Vaklieden: H. Koome 1ste prijs
met 75 p.: A. Kuivenhoven 2de pr. met 72
p.J. v .d. Berg 2de pr. met 69 punten.
In een daartoe belegde buitengewone ver
gadering werden gisteravond de prijzen uit
gereikt.
De heer E. Th. Witte, die dat al zoo vele
malen gedaan had was door ongesteldheid
verhinderd, doch het bestuur had den heer
Jonker, bereid gevonden deze taak van hem
over te nemen.
Deze begon met te wijzen op de beteeke
nis van twee woorden, n.m. „tuinieren" en
„tuinen".
Tuineren, aldus spr., is de arbeid, welke
dn den tuin verricht wordt;
tuinen, is bewonderen, het stil genieten
van het vele schoon, dat in den tüin dage
lijks te zien is.
Voor hen, die een open oog voor de na
tuur hebben is de tuin een dagelijks terug-
keerend genoegen.
Tn dit verband besprak de spreker de
groote beteekenis van goed onderhouden
tuinen, zoowel voor het gezin als de samen
leving; hierbij vond hij tevens gelegenheid
om vooral den nadruk te leggen op de
voortuinen vooral in de nieuwe bouwblok
ken. Indien deze goed onderhanden werden
genomen, zouden vooral zulke stadsgedeel
ten er bijzonder door verfraaien en het wo
nen er veel aangenamer worden.
Met een hartelijk woord aan elk der win
naars wedden hierna door hem de prijzen
uitgereikt.
De voorzitter sloot met een dankwoord
aan den heer Jonker en de vele aanwezigen
voor hun opkomst deze geanimeerde bij
eenkomst.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het dootoraal-examen Ro-
maansche taal en letteren mej. H. Hofman
('s-Gravenhage)Candidas ts-examen klas
sieke letteren de heer R. Goldschmidt (Am
sterdam) cum laude; candidaa ts-examen
godgeleerdheid! mej. W. H. Vaillant en G. W.
Kofemar (beiden Den Haag).
DE POSTERIJEN EN HET
St. NICOLAASFEEST iq3o.
De Directeur van het postkantoor alhier
brengt ter kennis dat zorgvuldige verpak
king en adresseering der pakketten vooral
tijdens de St.-Nicolaasdrukte eene ver-
eischte is. Speciaal is dit noodig voor breek
bare pakketten, b.v. die welke glas bevat
ten, voor welke laatste verpakking in stevige
houten kistjes is voorgeschreven.
Het adres worde op de verpakking gesteld
en zoo min mogelijk op aangehechte labels.
Het verdient aanbeveling in het pakket
een tweede adres te sluiten. Door vroeg
tijdige terpostbezorging wordt bestelling
voor of op 5 December in de band gewerkt.
Op 3, 4 en 5 December wordt het loket
„Zegelverkoop" verplaatst naar de wacht
kamer.
OPENBARE LEESZAAL
EN BIBLIOTHEEK „REUVENS".
In de gistermiddag onder voorzitterschap
van mevr. KuenenWicksteed gehouden
ledenvergadering der Openbare Leeszaal en
Bibliotheek „Rearvens" werden de notulen,
samengesteld dooT den secretaris, dr. A. A.
van Rijnbach onveranderd goedgekeurd.
De begrooting voor het komende vereeni-
gingsjaar werd in ontvangsten en uilgaven
vastgesteld op ruim f. 16.600.
Tot leden der koscominissie werden be
noemd de heeren Huge en Schilp.
De periodiek-aftredende bestuursleden, de
da mes KuenenCoebergh en dr. A. Serrarier
en de heeren Meynen. B. Buurman en dr. E.
Kroon werden op voorstel van den heer P. A.
Hibma bij acclamatie herkozen.
Hierna weid de vergadering gesloten.
OUDERAVOND.
Gisteravond kwamen de ouders van de
leerlingen der O. L. S. aan de Vrouwenkerk-
steeg A in ouderavond bijeen. In zijn ope
ningswoord herinnerde de voorzitter er aan,
dat de instelling der Oudercommissies nu
tien jaar beslaat en dat zich in dien tijd
aan deze school een vaste kern van ouders
gevormd heeft, die geregeld de ouderavonden
bezoekt en met belangstelling den gang van
zaken op school volgt. Tevens herinnerde
hij aan de oprichting van een comité voor
een vacantiekinderfeest. De kinderen uit dé
6de klas dezer school hadden in de groote
vaoant'ie ook reeds geprofiteerd van hun
eerste vacantiereisje. Hij hoopte, dat het
volgend jaar dit feest nog beter zou slagen.
Daarom wekte hij op vooral tot financdeelen
steun.
Vervolgens kreeg mej. J. de Zwart het
woord voor liet houden van een inleiding
voor het onderwerp: „Het Onderwijs in de
Nuttige Handwerken op de Lagere School".
In een keurige, bevattelijke rede vertelde
zij wat er op school aan de meisjes geteerd
wordt en -.hoe men dat doet. Alle onderwer
pen kregen een beurt- breien, naaien, stop
pen, mazen enz., terwijl reeds op 9öhool ge
maakte artikelen het gesprokene telkens
verduidelijkten, 'n Welverdiend applaus was
de belooni ng voor deze vlot uitgesproken
mleiding.
Tijdens de pauze werd door alle ouders
gebruik gemaakt van de gelegenheid, om
met het personeel te spreken en om het
schriftelijk werk der leerlingen in te zien.
Nadat een kopje thee gedronken was, be
sprak de voorzitter het te houden „Sinter
klaasfeest je", waarbij hij vertelde hoe dat
hier op school gewoonlijk gehouden woTdt.
Bij de rondvraag werd nog een opmerking
beantwoord, die één der aanwezigen maakte
over „rapporten", waarna de voorzatter de
zen prettigen ouderavond sloot.
BESCHERMING VAN
SLACHTOFFERS IN DEN
NAAIMACHINEHANDEL.
De verkregen inlichtingen en de door
gedupeerden verstrekte namen van mede
slachtoffers wijzen er ernstig op dat velen
uit valsche schaamte hebben nagelaten
Dinsdagavond j.l. hun ervaringen mede te
deelen.
Het spreekt van zelf dat de namen van
degenen, die klachten indienen of inlichtin
gen verstrekken, geheim zullen gehouden
worden en dat de commissie een ieder die
zich bij haar aanmeldt gaarne van dienst
zal'zijn.
De Commissie zal al het mogelijke doen
om de slachtoffers behoorlijk te bescher
men en verschillende autoriteiten hebben
zich bereid verklaard daaraan hun mede
werking te verleenen.
In het algemeen belang melde men zich
dus Dinsdag, 2 December 1930, des avonds
te 7 uur aan bij de Commissie, welke zit
ting houdt in het gebouw van den gemeen
telijken Dienst voor Sociale Zaken (Arbeids
beurs), Levendaal alhier.
NATIONALE BOND TEGEN
DE REVOLUTIE.
Voorbereidingen voor een Leidsche afdeeling.
Naar wij vernemen worden er ernstige
pogingen in het werk gesleld om te komen
tot de oprichting van een Leidsche afdeeling
van den Nationalen Bond tegen de Revo
lutie, pogingen, die reeds met succes zijn be
kroond. Verschillende vooraanstaande per
sonen uit Leiden en omgeving hebben hun
steun aan deze zaak toegezegd. Zooals men
weet beoogt de Nationale Bond tegen de re
volutie een band te leggen om de verschil
lende goedwillende organisaties, in den
ruimsten zin van het woord om gezamen
lijk een eenheidsfront te vormen tegen het
revolutiegevaar, dat waarlijk niet denkbeel
dig is.
De vertrouwensmannen van deze ver
schillende vereenigingen zullen het bestuur
vormen van de plaatselijke afdeeling welk
bestuur uit zijn midden eenige personen zal
kiezen, die met de dagelijksche leiding zul
len worden belast. Het ligt in de bedoeling
spoedig een oprichtingsvergadering te hou
den, waar de heeT A. van Batenburg, re
dacteur van het orgaan van den Bond „Ik
zal Handhaven" in een lezing met lichtbeel
den zal aantoonen het schrikkelijk gevaar
dat ook Nederland en Koloniën uit revo-
lutionnaire kringen bedreigt en waarvoor
het grootste gedeelte van onze bevolking
nog blind schijnt te zijn, terwijl op deze
vergadering tevens de plaatselijke organi
satie kan worden besproken en stappen wor^
den gedaan om in Leiden zoo intensief mo
gelijk werkzaam te zijn.
DE BIOSCOPEN
City-Theater Na eenige vroolijke klei
nere en de sport-sensatiefilm „D'r op of d'r
onder", met Monty Banks in de hoofdrol
wordt de sensationeel e, zingende en musi-
ceerende rolprent „Joe, de koning der
Smokkelaars" vertoond. Antonio Moreno en
Helene Costello zijn de hoofdpersonen in
deze dranksmokkelaars-geschiedenis. De
film toont de ruime hulpmiddelen waar
over modern georganiseerde smokkelaars te
genwoordig de beschikking hebbenauto- en
vliegtochten, ontsporende sneltreinen, re
volvergevechten en overvallen der politie
zorgen voor de noodige sensatie. Het verhaal
echter is te ingewikkeld om in een resumé
weer te geven, doch liefhebbers van sen
satie-films zullen van Joe, de Koning der
smokkelaars genieten.
Trianon-Theater Het feit. dat na de
langdurige prolongatie een tiental maanden
geleden „The singing Fool" gisteravond weer
een goed bezette zaal trok, bewijst de su
perioriteit van deze film. Voor de pauze
wordt een spannende detective-film ver
toond, welke bijzonder rijp is aan afwisse
ling en sensationeele momenten. De ont
knooping zullen wij echter niet verraaem
Lnxor-theater Praat ons niet van da
lende interesse voor jazz-muziekl In
„Luxor-theater" ging gisteravond voor het
eerst de „King of Jazz" met Paul White-
man's beroemde hond als vertolkster en het
theater was tot de laatste plaats toe bezetl
De „King of Jazz" is een merkwaardige film
en zij steekt wel zeer sterk af bij alle an
dere producten, die er tot dusverre op dit
gebied werden geproduceerd. Het is een mu
zikale revue, een bont feuilleton van jazz,
balletten en songs, maar er is niet de minste
moeite gedaan een draad te zoeken om den
gulden stroom van wisselende beelden en
klanken ook maar eenigermate aan elkaar
te rijgen. Van Paul Whiteman's ..sketch
book" ziet men slechts langzaam de bla
deren omslaan en iedere pagina brengt een
nieuw onderdeel dezer revue, die terecht
een melodisch gedicht genoemd wordt. Op
het gebied van Jazz schijnt hier inderdaad
het hoogste bereikt: ieder van Paul While-
man's boys is een virtuoos op zijn gebied,
een wonder van muzikaliteit en in een
enerveerend tempo, dat oog en geest ver
moeit, volgen zij elkander op. afgewisseld
nu en dan door kleurige, magnifiek vertolkte
balletten en populaire songs, die nadreunen
in je brein en nog lang zullen blijven han
gen. Wie van jazz houdt vindt hier het
paradijs!
In het bijprogramma het sprekend jour
naal, een wat overdreven dwaas verhaal van
een vliegduivel en een geestige teekenfilm,
die volkomen past in het kader van dezen
genoeglijken avond.
Casino-theater Het programma van
bovengenoemd theater is ook deze week weer
goed verzorgd. Niemand zal o.i. ontevreden
hij voor zeven jaren weg. Na dezen tijd
huiswaarts gekeerd zijn.
Het voorprogramma is met zorg gekozen;
vooral het reisje langs den Rijn door het
Zwarte Woud naar de Bodensee, is inter9-
sant, door de vele mooie natuuropnamen.
Dan volgt nog voor de pauze de hoofdfilm
BINNENLAND.
Met ingang van heden ia het doorloopen
in de rijtuigen der electrische treinen ver
boden; de doorgangen worden afgesloten.
(Binnenland, 2e Blad.)
Een rumoerige vergadering te Den Haag.
(Gemengd, 2e Blad.)
Het Rotterdamsche communistische ge
meenteraadslid Van Burink wegens opruiing
tegen de politie gearresteerd. (Gemengd, 2e
Blad.)
Rondom Deventer ondervindt men zeer
giooten last van het hooge water. (Gemengd,
2e Blad.)
Roofoverval te Eysden; kantoorhouder der
Rotterdamsche Bankvereeniging overvallen
en gebonden; de daders na een wilde jacht
aangehouden. (Gemengd, 2é Blad.)
BUITENLAND.
In Frankrijk zijn weer een paar leden der
regeering afgetreden. (Buitenland, le Blad.)
Moeilijkheden ln de Engelsche arbeiders*
regeering. (Buitenl., le BladJ
In Polen treedt PilsoedsM af als premier.
(Buitenland, le Blad.)
Majoor Franco is in Portugal. (Buitenl.,
le Blad.)
„Opstanding." waarvan wij vier acten v'óÓU
en zes na de pauze zien. Deze film, voert
ons naar een der oudste landgoederen van
Midden-Rusland. Daar zien wij den jeug-
digen Prins Dimitri zijn vacantie doorbren
gen. Hij was daar graag, doph niet alleert
voor de mooie natuur, maar 't meest voor
Ivatusha, een beeldschoon meisje. Deze
beide jonge menschen vatten al spoedig een
groote liefde voor elkaar op. Als Dimitri
luitenant wordt, en naar St. Petersburg ver
trekt, is de nog onverdorven jongeman in
twee jaren tijd geheel aan lager wal. Wan
neer de oorlog tegen Turkije uitbreekt gaat
hij voor zeven jaren weg. Na deze tijd
worden al de gevangenen tot deportatie ver*
oordeeld, waaronder ook Katusha. Als Di
mitri dit bemerkt probeert hij haar te be
vrijden wat hem evenwel niet gelukt. Zij
wordt veroordeeld tot dwangarbeid in Si
berië. Hij volgt haar en doet alles wat hij"
maar kan. Maar als hij haar ten huwelijk
vraagt wijst zij hem af, omdat zij hem nog
lief heeft en niet wil, dat hij zijn lot zal
binden aan haar vernietigd leven. En mooie
film met prachtig sterk spel. die het aanzien
overwaard i9.
VEREEN. TOT BEVORDERING
DER BOUWKUNST.
Lezing van den heer H. Martin.
Aan de 231 vergadering ging vooraf een
kunstbeschouwing van reproductie's in kleur,
naar werken van Vincent van Gogh.
De voorzatter, de heer J. A. Verhoog,
opende met een welkom tot de talrijke leden
en introducé's deze vergadering.
Na het goedkeuren der notulen, was het
woord aan den heer Herman Martin, oud-
directeur van het Friesch Museum, die tot
onderwerp had gekozen: „Leeren en werken
van Vincent van Gogh". Spreker begon met
er op te wijzen, dat dit wel een zeer moeilijk
onderwerp is om te behandelen, immers,
waar hij reeds vroeger had getracht te ver
klaren boe men kunst leert zien, is dit
nu te moeilijker bijl het werk van van Gogh,
dien het niet te doen was om een juiste
weergave van hetgeen hij zag en die niet
vroeg of wat bij schilderde fotografisch
juist was, doch die in zijn werk wist vast
te leggen, wat er in zijn ziel omging.
D£érom juist was htf voor velen zoo moeilik
te begrijpen. Hij was een excentriek kun
stenaar die heftige bestrijders vond, doch
daartegenover ook dwepende aanhangers had
aldus schrift ons de heer Fred. A.
Wempe Sr.
Vincent van Gogh was in zijn jeugd aller
minst een wonderkind, want afgezien van
zijn liefde voor dieren, planten en kinderen,
kwam zijn teekentalent in 't geheel niet
vroeg tot uiting.
Na een korten tijd de dorpsschool te
Kliir.dert bezocht te hebben, zien we hera
op 12 jarigen leeftijd vertrekken naar de
kostschool te Zevenbergen. De beroepskeuze
voor Vincent was wel zeer moeilijk, doch
zijn oom Vincent te Princenhage, die lid was
van den Kunsthandel Coupil te Parijs, Lon
den, Den Haag, bestemde hem voor dien
