71sle Jaargang DINSDAG 11 NOVEMBER 1930 No. 21673 Officieele Kennisgevingen. STADSNIEUWS. Het voornaamste nieuws van heden. LEIDSCHE SCHOWBURGT LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. A[~.L PRIJS DER ADVERTENTIEN: 30 Cts. per reget toot advertentiën uit Leiden en plaatsen waar agentschappen Tan ons Blad eevestiffd rijn. Voor alle andere advertentiëo 35 Cts. per regel. Kleine Advartentiën uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 60 Cts. bij een maximum aantal woorden Tan 30. Incasso TOlgens postrecht Voor eventueele oprending van brieven- 10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT:" Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per weekJ 0 18 Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week0.18 Franco per post f. 2.35 -f- portokosten. Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen EERSTE BLAD. DRANKWET. Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter algemeene kennis, dat A. Nieuwenhuijzen, te Leiden, een verzoek heeft ingediend ter bekoming van verlof voor den verkoop van alcoholhoudenden drank anderen dan sterken drank, voor ge bruik ter plaatse van verkoop in het perceel Groenesteeg No. 108, alhier. A. VAN DE SANDE BAKHUIJZEN, Burgemeester. VAN STR1JEN. Secretaris. Leiden, 11 November 1930. 2935 ARTIKEL 75, le LID, DER LAGER ONDERWIJSWET 1920. Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter openbare kennis, dat de Raad dier gemeente in zijne op 10 dezer gehou den vergadering besloten heeft: A. medewerking te verleenen aan: I. het bestuur van de Gereformeerde Schoolvereeniging lot uitbreiding van de school voor gewoon 1. o. aan de Stadhou derslaan met één leslokaal en tot aan schaffing van de voor de inrichting van dat lokaal benoodigde schoolmeubelen, leer- en hulpmiddelen; II. het bestuur van de R K. Par. Jon gensscholen onder R.K. Par. Kerkbestuur, tot aanschaffing van leer- en hulpmiddelen ten behoeve van zijn school voor gewoon 1. o. aan de Pelikaanstraat 20; B. tot vaststelling van twee begroolings- slalen, model D, groot resp. f. 12000 en f. 11L0, teneinde hun. College in staat te stellen de onderscheidenlijk voor de sub I en II bedoelde doeleinden benoodigde gel den te zijner tijd aan de betrokken school besturen te kunnen afdragen. Binnen dertig vrije dagen, te rekenen Vanaf heden, kan ieder ingezetene en elk schoolbestuur, voor zooveel het daarbij be trokken is, van deze besluiten bij Gedepu teerde Staten dezer Provincie in beroep komen. A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester. VAN STRIJEN. Secretaris. Leiden, 11 November 1930. 2936 AANBESTEDING. Door B. en W. dezer gemeente is heden morgen aanbesteed het verbouwen van het vaste gedeelte der Zijlpoortshrug met bijko mende werken. Er waren 8 biljetten inge komen Ingeschreven was als volgt: v. d. Lelie en Kantebeen. alhier, f. 9353. de Later en Meyers, alhier, f. 8400.A. Schoorl, Haarlem, f 8392Marcelis en Heemskerk, alhier, f.8278.Koning. Voor scholen, f 8yOO.de Winter en v. Weeren, alhier, f.7750M. Kool, Warmond, f. 7740.—; Th. L. J. Zitman, alhier f. 7200.—. VEREEN. „GRONINGEN". De jaarvergadering. Gisteravond had onder voorzitterschap van den heer H. A. Vriend in ,,De Harmo nie" de jaarvergadering plaats van de ver- eeniging „Groningen" voor Leiden en Om streken. Na een welkomstwoord lol do niet tal rijk ojgekomene-j werden de notulen goed gekeurd evenals het jaarverslag van don s°croiaris. den heer J. Bakker Daaruit bleek dat hel ledental iets vooruit is gegaan. Aangedrongen wordt op het weven van nog meer leden, ook in verband met h°t naderend tweede lustrum. Uitvoerig wordt het verloop van het seizoen geschetst, dat getuigde van een opgewekt vereen igings- leven. Den secretaris wordt dank gebracht vo<n ziin keur t en uitvoerig verslag. De rekoning sluil met een batig saldo van ruim f. 34. Nadat de voorzitter verslag had uitge bracht over de te Groningen gehouden al gemeene vergadering, werden de aftredende bestuursleden, de heeren Bakker. Van K>!uy- ver en Koops met bijkans algemeene stem men herkozen. Over het komend seizoen kan worden medegedeeld dal d^ Haagsche Vereeniging een tooneelavond zal komen geven dat ook Haarlem weer op bezoek komt. dat de eigen tooneelclub voor het voetlicht zal treden; verder de neijoarsviside enz. Hierna sluiting. MOEILIJKE KINDEREN. Voordracht van dr. A. Qnerido. In het Leidsche Volkshuis aan den Apo- thekersdijk heeft gisteravond onze stadge noot dr. A. Querido, geneesheer aan het ge slicht ..Voorgeest" een lezing gehouden over „Moeilijke kinderen". Alvorens te spreken over de opvoeding" stond spr uitvoerig stil bij de „voeding". Het kind is. wat zijn voeding betreft, afhan kelijk van zijn omgeving Alaar er is nog een tweede ding Het voor naamste kenmerk van een kind is. dat het groeit, d.w.z., dat het zich voortdurend en in een bepaalde richting verandert. Geen twee dagen is het kind precies hetzelfde en met deze algemeene veranderingen wijzigen zich ook zijn behoeften Een kind van drie maanden heeft ander voedsel noodig dan een kind van een jaar, wal in de eene pe- Tiode goed is, kan in de andere schadelijk zijn. M.a.w.: de omgeving moet zich aan passen aan den groei, aan de steeds plaats hebbende verandering in het kind. Groeien is een proces van wederzijdsche aanpassing van wederzijds in elkaar passen: zoodra dit hokt, komen er moeilijkheden, bij de voe ding. op lichamelijk gebied, bij de opvoe ding. op geestelijk gebied. Want precies de zelfde problemen, die zich bij de lichame lijke verzorging voordoen, bestaan bij de geestelijke verzorging evenzeer. En terwijl u niet aarzelt, advies te vragen voor de lichamelijke moeilijkheden, is dit bij de op voeding pas iets van den laatsten lijd. Dit komt hoofdzakelijk hierdoor, omdat hel bij de geestelijke verzorging om ontastbare din- gpn gaat, die zooveel moeilijker te begrijpen zijn. Wanneer een kind huilt, omdat het pijn heeft, wanneer het slecht groeit, noemt u het niet stout, maar ziek. Wanneer de dok ter u vertelt, dat u het kind verkeerd hebt gevoed, dan aanvaardt u dat. Maar als een kind lastig en ondeugend is. niet eten wil of niet slapen, dan komt het niet bij u op, dat dit ongewone gedrag een uiting van ziekte kan zijn, dan lacht u om het idee, dat je daarvoor naaT den dokter zou gaan. Zooals de dokter naar tuberculose zoekt en hij de eerste verschijnselen of zelfs maar bij een vermoeden behandeling aanraadt, om ernstiger afwijkingen later te voorkomen en zooals daartoe in de eerste plaats het be grip, de hulp en de medewerking der ouders noodig is, zoo dienen wij ook paraat te zijn om de geestelijke moeilijkheden te her kennen, onbeteekenende verschijnselen te scheiden van die. welke erger voorspellen voor den toekomst en maatregelen voor te slaan, om de toekomstige moeilijkheden te vermijden of te verminderen. Spr zal nu iets vertellen van zijn er varingen op het consultatiebureau voor moeilijke kinderen, dat nu sinds een half jaar te Leiden beslaat. Het heeft onze stout ste verwachtingen overtroffen. De belang stelling bleek zeer groot te zijn, de behoefte aan voorlichting was zeer sterk aanwezig. Wij hebben in dit halve jaar over de hon derd gevallen gehad, waarin onze raad werd gevraagd; in meer dan de helft dezer ge vallen zijn de ouders uit zichzelf gekomen. Het is interessant eens na te gaan, wat de ouders naar het bureau dreef, wat zij zelf dus blijkbaar voelden als moeilijkheden. In de eerste plaats komen zij met klach ten over ondeugendheid, ongehoorzaamheid, laslig gedrag Wij hebben ons dan af te vragen, waarom is dit kind lastig? Hier voor is het noodig volkomen op de hoogte te zijn van de omstandigheden, waaronder het leeft. Dit is hoofdzakelijk de taak van de sociale werkster van hel bureau Spr. noem de hiervan tal van voorbeelden. 'Verdere klachten zijn onzindelijkheid en slecht lee- ren op school. In al deze gevallen, waarin de ouders om raad komen vragen, wijkt onze handelwijze sierk af van die van den gewonen dokter. Poedertjes en drankjes geven wij niet Slechts een zeer enkele keer doen wij ons best. hel kind in een andere omgeving over te plaat sen Onze hoofdtaak is: het kind in het ge zin te houden en daar door middel van de ouders, de omstandigheden zoo te verande ren, dat de aanpassing, welke wederzijds te wenschen overliet, weer beter wordt. In het algemeen, aldus spr., hechten wij aan deze storende omstandigheden de grootste beleekenis voor het ontstaan der afwijkingen. Spr. besloot met een opwekking tot de ouders om in voorkomende gevallen het advies in te winnen van het bureau Elk kind is moeilijk; d.w.z. de aanpas sing tusschen kind en gezin laat bij tijd en wijle in elk gezin wel eens te wenschen over; het heeft verder geen beteekenis; het zijn groeipijnen Maar wel is het belangrijk, het kind met liefde en verstand over der gelijke moeilijke tijden heen te helpen, niet uit sentimenteele overwegingen of .een nei ging tot verweeking. Maar de kans beslaat dat zonder dat het kind als hef ware zwakke plekken in zich houdt, waar het later last van kan krijgen Evenzeer als het kind ten slotte ook wel over de ondoelmatige voe ding heen komt, maar ten koste, van zijn algemeene groei- en weerstandskracht. GESTICHTEN „ENDEGEEST", „VOORGEEST" EN „RHITNGEEST", Jaarverslag over 1929. Aan bovengenoemd verslag, dat bij de firma IJdo in druk is verschenen, is het volgende ontleend: de restauratie vam de beide K-paviljoens (voor onrustige mannen en vrouwen) kwam gereed. Er werd een centrale radio-installatie voor alle paviljoens van „Endegeest" en „Voorgeest" aange bracht, in Augustus werd het theehuis in gebruik genomen. Het lotaie aantal ziekte dagen onder het personeel verminderde van 2649 in 1928 tot 1820. De bezetting van „Endegeest" was in 1929 iets gunstiger dan het vorige jaar; ge middeld waren in 1929 elf plaatsen onlbezet tegen dertien in 1928. Opgenomen werden in 1929: 54 mannen en 61 vrouwen, tegen: 4-S 78 in 1928. 41 59 in 1927. 38 62 in 1926 De bezetting van „Voorgeesl" was in het afgeloopen jaar ook weer beter dan in 1928. Gemiddeld waren slechts 7 plaatsen open, tegen 11 in 1928 en 17 in 1927. Opgenomen werden in 1929: 19 jongens en 18 meisjes, tegen: 10 16 in 1928. 12 15 in 1927. 5 11 in 1926. Het sanatorium „Rhijngeest" was daaren tegen minder goed bezet dan in 1928. n.l. gemiddeld 72.3 tegen 76.2 in 1928 en 75.2 in 1927, te weten: in de eerste klasse, gemiddeld 8.1 (192S 8.6). in de eerste klasse A, gemiddeld 32.8 (1928 36.4). in de eerste klasse B, gemiddeld 12.6 (1928: 12 1). in de Rijks-afdeel ing, gemiddeld 18.9 (192S: 19.0). Bij „Endegeesl" valt dus een toename van het aantal mannen le constaleeren, met een afname van het aantal vrouwelijke patiën ten en bij „Voorgeest" een vermeerdering van beide categorieën. EXPERIMENTEELE VOORDRACHT E. T. HANUSSEN. Een hoogst belangwekkende avond. Een betrekkelijk kleine schare was gis teravond opgetogen naar de groole stads- zaal, waar de heer E. J. Hanussen een we tenschappelijke experimenteel e voordracht zou houden. De zaal was ruim voor de helft gevuld. „Dat is altijd zoo, de eerste keer", zei de heer Hanussen. „wacht maar tot den 25sten, als ik weer terugkom, dan zult u wat anders zien", 't Leek ons niet vrij van eigenwaan, deze opmerking, maar reeds na de eerste experimenten begonnen we aan de juistheid van zijn woorden te gelooven en aan het einde van den avond waren we er volkomen van overtuigd, dat de Stadszaal op 25 dezer te kelin zal blijken. Hanussen moge dan geen „wondermensch" zijn. zooals hij zelf verklaart; zijn prestaties grenzen in ieder geval aan het ongeloofelijke. Hij tracht zich trouwens niet in een waas van geheimzinnigheid te hullen door een fel- witte belichting, een nauwsluitend zwart pak, waartegen het gelaat spookachtig af steekt, neen, Hanussen staat er bij en doet als een normaal mensch. Hij draagt een doodgewoon colbertje, maakt geen overdre ven gebaren en vertelt grapjes als een ge boren conferencier. En wanneer Hanussen experimenteert, blijft hij zichzelf. Het kost hem schijnbaar nauwelijks eenige inspanning; hoogstens ge draagt hij zich even nerveus en dan, met feillooze zekerheid gaat hij rechtstreeks op zijn doel af. Een wonderbaarlijk mensch. deze Hanus sen. Hij begon met eenige telepathische proe ven. Twee willekeurige personen schreven het adres van een in jüe zaal aanwezig per soon op een velletje papier en sloten dit in een couvert De heer H. nam de enveloppe in de eene en de pols van den schrijver in de andere hand en marcheerde zonder eenige aarzeling regelrecht op dengeen af. wiens naam op het papier stond vermeld. Twee spelden werden in de zaal verstopt, terwijl Hanussen tevoren naar buiten was geleid. Na terugkomst had Hanussen de drager* der spelden al heel gauw gevonden, hoewel hij geblinddoekt was en niet het minste contact had met het medium En de speld kon nog zoo listig verborgen zijn in een sigaar, dien de heer in zijn koker droeg, Hanussen had weinige oogenblikken noodig om het voorwerp te vinden. Een heer werd gevraagd een eenvoudige teekening te willen maken; hij schreef deze op een velletje papier, deed ze in een cou vert; Hanussen betastte ze even aan de buitenzijdedacht na.... en teekende op een zwart bord dezelfde teekening!! Nog sterker: iemand moest uit een dik telefoonboek een willekeurigen naam met bijbehoorend telefoonnummer en bladzijde noteeren. Hij voldeed aan dit verzoek en Hanussen schreef onder daverenden bijval hetzelfde adres op. Het tweede deel van zijn voordracht was gewijd aan de psycho-graphologie en de clairvoyance We willen ook hiervan een der meest frappante staaltjes vertellen: een dame overhandigde Hanussen een dames portret. nauwelijks heeft deze er een blik op geslagen of hij roept: u bent te laat. het sieraad, dal deze dame op de foto draagt is haar ontstolen-, als u mij kort geleden dit portret geloond had, had ik u kunnen waarschuwen". Het bleek volkomen in over eenstemming met de feiten!! Een 9ludent stelde Hanussen de schriftelijke vraag: wat gebeurde er op 15 Juni 1930 in de kliniek voor interne ziekten? En het prompte ant woord luidde: „Toen werd er een microscoop gestolen door een 24 i 25-jarig jongmensch, die dit voorwerp bij een opkooper heeft ver kocht". Het klopte precies.... En zoo zou den we kunnen doorgaan. Zonder ook maar een oogenblik te aarzelen, vertelde Hanus sen. geblinddoekt op het podium zittende, precies wat er op die en die datum was voorgevallen. Hij stelde geen wedervragen, waaruit hij de oplossing zou kunnen con- cludeeren, neen. hij antwoordde onmiddel lijk. Hoe dat mogelijk is? In trouwe, men kan het niet doorgronden. Maar voor ieder een, die gisteravond aanwezig was, staat onomslootelijk vast, dat de heer Hanussen over zeer ongemeene en uitzonderlijke gaven beschikt. Wanneer hij op 25 November een tweede en laatste voordracht houdt, geven we ieder een in ernstige overweging met hem te gaan kennis maken. Het wa9 in één woord: wonderbaarlijk! LEIDSCHE RADIOVEREEN. Ter gelegenheid van haar eerste lustrum had de Leidsche Radiovereeniging gister avond in „Concordia" een feestavond be legd. Alvorens de voorzitter den avond opende, bood de heer Dirkse namehs de feestcom missie de vereeniging een voorzittershamer aan, vergezeld van den wensch, dat de heer Schoof dezen hamer nog tal van jaren in het belang der vereeniging zou mogen gebruiken. Met een korten terugblik in het vereenigingsleven en een woord van wel kom opende daarna de heer J. H. Schoof den feestavond. Afgewisseld met muziek van het strijkje onder leiding van den heer B. Langezaal en door het Radio-Technisch Bureau „Wira" versterkte gramofoonplaten, vulden het hu moristische trio van der Woerd en het Leidsche Radio Tooneelgezelschap „Draad loos" het programma aan. „Het draadlooze kaartavondje" van het tooneelgezelschap oogstte evenals de voor drachten van het komische trio veel bijval. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Opheffing: Firma Gezs. Broerse, Haarlemmerstr. 126, Leiden. Dameshoeden. Vereffenaar: P. D. Haarmans, Overveen. Wijzigingen: Algemeene Brandstoffenhandel „Leiden". Haagweg 15, Leiden. Vestiging Filiaal te Leiden, onder den naam: Firma J. A. van der Made. Fhrma J. A. van der Made. Terrein Staats spoor bij den Haagweg. Handel in brand stoffen in den ruimsten zin. Deze zaak is als filiaal ondergebracht bij de N.V. Algemeene Brandstoffenhandel „Leiden", te Leiden. „De Prijslijst" (filiaal), Haarlemmerstraat 133-135, Leiden. Hoofdzetel: Den Haag, Vla mingstraat 15. Dameshoeden. Pelterijen en aanverwante artikelen. Dit filiaal is met in gang van 28 Februari 1930 opgeheven. De Wethouder, de heer Aug. L. Reime- ringer, is verhinderd morgen spreekuur te houden. De heer H. D. M. Knol alihier is met ingang van 1 Januari a.s. benoemd tot direc teur van de Middelbare (Handelsavondschool „Kennis is Macht", alhier. Hedenmorgen te half twaalf is op de Iloogewoerd een vuilniswagen van den ge meente reinigingsdienst door een wiel heen gezakt. Het paard liep eenige verwondin gen op. Het verkeer ondervond ernstige ver traging. BINNENLAND. Schrijven van deD minister van Arbeid, Handel en Nijverheid aan de gemeente besturen inzake stenn voor woningbouw en krotoprniming. (Binnenland, 3e Blad). Opening van de koloniale demonstratie te Utrecht. (Binnenl, 3e Blad). Hedenmorgen heeft het lnchtschip „Graf Zeppelin" boven Limburg gevlogen en te Venlo post uitgeworpen en ingenomen. (Laatste Berichten, le Blad). De R.-K. Patroonsvereeniging heeft heden de voorloopige overeenkomst in de typografie verworpen. (Laatste Berichten, le Blad), BUITENLAND. Wapenstilstandsdag en ontwapening. (Buitenl. en Tel., le Blad). De verkiezingsuitslag in Oostenrijk. (Buitenl., le Blad). N.V. HET SCHOUWTOONEEL'. „ZIJN TESTAMENT", Tooneelspel in 4 bedrijven van Arthur W. Pinero. Pinero is een tooneelauteur, die het metiep door en door kent. Hij weet, wat tooneel is en hoe de aandacht gespannen is te houden^ Dat blijkt ook uit het laatste werk, waarmee het Schouwtooneel ons gisteravond op de 3e abonnementsvoorstelling kennis deed maken. Het is toch geen „groot tooneelsluk", integendeel zelfs, het nadert bedenkelijk wat mer vieux jeu zou kunnen noemen, doch Pinero weet niettemin bezig te houden als ja als een rustig voortkabbelend feuilleton. Hoe genoegelijk rolt de intrige voorbij. Zeker, voor het grootste deel langs bekende en zoo dikwijls betreden paden, maar toch aange naam bezig houdend, zonder veel pretenties. Het is een ware gezins-intrige, een bin nenhuis-schildering, in rake kleuren ge maald. Met bijzondere zorg zijn de diverse typen geteekend. Onwillekeurig dachten wij aan „Onder één dak" van Fabricius. Om dit te bereiken, heeft Pinero echter wat veel ruimte noodig gehad. Het geheele eerste be drijf bijkans! 't Is feitelijk ietwat te veeL Maar 't blijft genoegelijk, vooral waar de volgende bedrijven winnen in kracht en eenige kostelijke speelscènes bevatten. De geschiedenis? Wanneer een van de familie Mortimore afgedwaald en vervreemd lid komt te overlijden, blijkt er geen testa ment te zijn, hoewel dit verwacht mocht worden, daar de overledene een natuurlijke dochter heeft, waarvan hij zielsveel hield evenals zij van hem. Dientengevolge zal de groote erfenis vervallen aan zijn broers en zuster met hun vrouwen en man, echte bur- gerluidjes, met alle slechte kenteekeningen daarvan, azend als gieren op het bezit van hun rijk gestorven broer. Vior de dochter kan wel een jaarlijksche steun overschie ten Hooghartig weigert deze echter een penny te aanvaarden; zij kan zich zelf red den. Wanneer eindelijk het lang verbeide moment der deeling in zicht is, onthult plot seling de echtgenoote van den eenigen sym pathieken erfgenaam, dat er wel een testa ment is geweest, dat zij het heeft vernietigd! Haar man bekent dit bij de deeling zelf, de schuld echter op zich willende nemen, doch alles komt uit. Grootmoedig en edel van hart redt tenslotte de dochter voor allen de situatie om de vrouw te sparen, die haar, feitelijk tot universeel erfgenaam benoemd, zoo dupeerde, daar zij voor deze familie-tak sympathie heeft opgevat. Hoe fel gekleurd zijn getypeerd deze scènes van familie intrige, de angst en wrok der zich plotseling gedupeerd voelenden, de stille vreugd over het toch nog meedeelen Het Schouwtooneel heeft voor zulke familiestukken altijd bijzondere kwaliteiten gehad en heeft gisteravond getoond, deze nog steeds te bezitten. De diverse figuren waren bijkans alle uitnemend verzorgd. Ko van Dijk, Sam de Vries, Jaap v. d. Poll en Tine Beider waren de broers en zuster, de dames H Rijkenvan Rijk, Sophie de Vriesde Boer van Rijk, Marie Holtrop en G. J. van Staalduynen hun vrouwen en man, ieder een type op zich zelf gevend; Dogi Rugani de bedrogen dochter met het edele hart. Marie Holtrop speelde de rol van de echt genoote. die het testament stal en vernie tigde Wij zagen haar met groot genoegen terug, vooral in de oogenblikken. waar zij „spel" kan geven, als bij de bekentenis en in het laatste bedrijf. Jaap v. d. Poll ver dient een apart woord van lof voor de wijze, waarop hij in het 3e bedrijf trachtte de schuld op zich te nemen. Dat was een ver rassing, vooral na een vrij slap 2e bedrijf van hem, toen Marie Holtrop volledig domi neerde. De bijrolletjes pasten goed in het kader, door Adr. v. d. Horst als regisseur knap in elkaar gezet. De wederom prachtig bezette schouwburg heeft blijkbaar met genoegen dit huiselijk spel gevolgd en warm geapplaudisseerd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1930 | | pagina 1