71ste Jaargang
MAANDAG 10 NOVEMBER 1930
No. 21672
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
DE VLIEGBOOT DO X.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cts. per regel voor advertentiên uit LeideD en plaatsen waar
agentschappen ran ons Blad gevestigd rijn. Voor alle andere
adverlentiên 35 Cts. per regel Kleine Advertentiên uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrechL Voor evenlueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 6 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:]
Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week .7..
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per post t. 2.35 -f- portokosten.
ƒ0.18
„0.18
Oit nummer beslaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
T. W. NIEUWENHUIZEN
SEGAAR. t
HET ONGEVAL IN DE
STEDEL. LICHTFABRIEKEN.
f
Wijlen de heer Nienwenhuizen Segaar.
Na een betrekkelijk korte ongesteldheid
is Zaterdagavond in den ouderdom van
bijna 64 jaar hier ter stede overleden de
heer Johann Willem Nieuwenhuizen Se
gaar, in leven directeur van de N.V. Fabr.
van Verduurzaamde Levensmiddelen voor
heen L. E. Nieuwenhuizen. De heer
Nieuwenhuizen was een in industrieele
kringen bekende persoonlijkheid, die van
jongsaf in de conserven-industrie werk
zaam was en veel heeft gedaan voor de
uitbreiding van het bedrijf, dat met zijn
persoon was samengegroeid. Hij was ver
der bestuurslid van de Leidsche Eierveiling
en van de afdeeling Leiden der Holland-
sche Maatschappij van Landbouw. In beide
colleges werd zijn werk en niet minder zijn
persoon hoogelijk geëerd. Wanneer het ge
sprek soms al een minder gewenschte wen
ding nam, dan was het steeds de heer
Nieuwenhuizen, die met een kwinkslag de
discussies weer in de juiste banen leidde
en de zaak tot een goed einde wist te
brengen.
Ook in deze kringen zullen zijn zaak
kundige adviezen terdege worden gemist.
Het stoffelijk overschot zal a.s. Woens
dagmiddag te halfeen op de begraafplaats
nabij het Groene Kerkje worden ter aarde
besteld.
De oorzaak.
Betreffende het droevige ongeval, dat zich
Zaterdagmorgen in de Stedelijke Lichtfa
brieken heeft voorgedaan en waarbij de 36-
jarige schakelbordwachter D. Jasperse en de
37-jarige monteur .T. de Wolf om het leven
zijn gekomen, wordt aangaande de oorzaak
vanwege de directie medegedeeld, dat er
een opneming moest worden gedaan in de
schakelcel van een der niet in bedrijf zijnde
machines. Een dergelijke werkzaamheid is
met in acht neming van de voorzorgsmaat
regelen. die steeds in hoogspanningsruimten
noodig zijn. zonder gevaar te achten. Twee
personen zouden deze werkzaamheid ver-
richlen, doch zij begaven zich door een ge
lijktijdige vergissing niet naar de schakelcel
van de uit bedrijf zijnde machine, maar
naar de cel van een in bedrijf zijnde ma
chine. Daar is een der personen, de hoog
spanningsmonteur J. de Wolf, de cel binnen
getreden en door den stroom getroffep De
met getroffen persoon is direct hulp gaan
halen, terwijl ook de hoofdschakelaar van
de machine automatisch uitschakelde, waar
door het net stroomloos werd. De schakel-
bo id wacht er D. Jasperse, die toen hulp
wilde verlcenen, schijnt in de meening te
hebben verkeerd, dat het door uitschakeling
van de machine mogelijk zou zijn zonder
gevaar de cel te betreden. Hij werd echter
eveneens door den stroom getroffen.
Nadat de getroffenen uit de cel waren
gelild. 19 direct onder leiding van den inm:d-
del9 ontboden geneeskundigen dienst kunst
matige ademhaling toegepast met toediening
van zuurstof, welke behandeling vele uren
is voortgezet, zoo lang, tot volkomen zeker
heid was verkregen dat verdere hulp niet
n-er kon baten.
HET LEIDSCHE VOLKSHUIS.
Muziekuitvoering.
Gisteravond werd in het Leidsche Volks
huis de eerste van een korte reeks van
avonden gegeven, welke ten doel hebben,
enkele hoofdtijdperken der muziekgeschie
denis te belichten, door woord en zang en
spel. Men had voor dezen avond op het
programma geplaatst werken van Bach,
Handel. D. Scarlatti en Corelli. drie uit
muntende vertegenwoordigers van de mu
ziek uit de eerste helft der 18de eeuw. en
D. Corelli uit het laatst der 17de eeuw. Het
leven en de beteekenis van deze vier,
vooral van Bach en Handel werden door
den heer N. J. Swierstra bij wijze van in
leiding en toelichting kortelijk besproken en
enkele bijzonderheden werden medegedeeld
over muzikale vormen. Uit den aard der
zaak kon dit niet te uitvoerig geschieden,
daar het programma toch nog te veel na
men bevatte. Beter ware het wellicht ge
weest met Bach en Handel te volstaan Een
volgenden keer houde men er rekening
mee en neme niet meer dan twee compo
nisten.
Na de toelichting en inleiding kwam de
uilvoering van het programma.
Mej. Berto Aten uit Amsterdam, voor de
bezoekers der Volkshuisconcerten geen on
bekende, zong met volkomen begrip van het
ingetogene der Bachstijl eerst twee fraaie
aria's uit het ,,Klavierhüchlein" van den
meester Later zong zij nog een aria uit
Cantate 75 en een uit Cantate 82. Wist zij
bij al deze nummers het talrijk publiek te
boeien, de laatste Aria, die zeer zeker haar
bijzondere voorliefde had, gaf haar vooral
gelegenheid in mooie diepe tonen het ge
dragen melos te vertolken. Dit werd ook
wel heel bijzonder gewaardeerd.
Mej Jantje van Wering uit .Amsterdam
toonde zich in het moeilijke ..Italienische
,,Konzert" van Bach een pianiste met ver
gevorderde techniek. In twee kleine So
nates van Dom. Scarlatti gaf zij elansrijk
spel te genieten. Mej. Annie de Haan
speelde met een muzikale voordracht een
der mooiste werken uit de vioolliteratuur
„La Folia" van Corelli en besloot den
avond met de statieuze Sonate in F-ma
jeur van Handel, die voortreffelijk werd
gespeeld.
ZooWel de zangeres als Mej. De Haan wer
den met kennis van zaken en met goed be
grip begeleid door Mej van Wering, uitko
mend waar het noodig was, zich terug
trekkend. waar het pas gaf.
En eindelijk werden de beide Aria's uit
de Cantates uitgevoerd met obligaat viool
partij. wélke door Mej. De Haan op zeer
lofwaardige wijze muzikaal werd voorge
dragen. terwijl Mej Van Wering ook hier
bij grond gaf voor een welverzorgde kla
vierpartij.
Te oordeelen naar de ademlooze stilte
in de zaal tijdens de muziek en het harte
lijk applaus na de uitgevoerde nummers
is deze avond uitstekend geslaagd. Het
Volkshuis geeft dit alles bijna kosteloos.
Men stelle het op prijs.
NED. NATUURHISTORISCHE
VEREENIGING.
Afdeeling Leiden.
Zaterdag jl heeft de afdeeling Leiden
van de Ned. Natuurhistorische Vereeniging
het excursie-seizoen besloten met een pad
denstoelen-excursie naar ,.'t Huys te War-,
mont". Onder de deskundige leiding van
den heer W. J. Ltitjeharms wandelden de
deelnemers door dit prachtige buiten, dat
rog mooie herfstkleuren vertoonde
De oogst aan paddenstoelen was zeer be
vredigend. want behalve dat 66 verschil
lende soorten werden gevonden, troffen de
deelnemers een paddenstoel aan die nieuw
voor de Nederlandsc.be flora is. Op doode
hulstbladeren groeide n.l. een klein padden
stoeltje met een behaarden hoed. de Ma-
rasmins Hudsoni Pers. Zeer voldaan gin
gen de deelnemers om ruim 5 uur weer te
Leiden uiteen.
TOONEELVEREEN.
„OEFENING BAART KUNST".
De tooneelvereeniging „Oefening baart
kunst" 'heeft Zaterdagavond in de concert
zaal „Concordia" een buitengewoon ge
slaagde uitvoering gegeven, die door een
groot en belangstellend publiek is bijge
woond. De bekende Jazz-Band „Aufgepasst"
luisterde dezen avond, die met een geani
meerd bal besloten werd, op. Nadat voor
zitter van Zijp de talrijke aanwezigen een
hartelijk welkom had toegeroepen, werden
op een veelszins vlotte wijze opgevoerd de
tooneelstukjes „Een die niet geteld wordt"
en „Een knap stel" waarmee een groot suc
ces kon worden behaald. Den velen spelers
hierbij een woord van hulde voor hun dik
wijls al knap werk!
Het was een mooie avond, waarvan
ontegenzeggelijk veel is genoten 1
HAAGSCHE TRAM CONTRA
LEIDSCHE VERKEERSPOLITIE
Reeds eenigen tijd bestaat er tusschen de
bestuurders van de Haagsche gele tram Den
HaagLeiden en de verkeerspolitie alhier
een verschil omtrent de verkeersregeling
De bestuurders der tram zijn van mee
ning. dat te allen tijde de tram voor moet
gaan en wel volgens artikel 11 van het Ko
ninklijk Besluit van 24 Februari 1920
Staatsblad no, 85, welk Koninklijk Besluit
de regelen vaststelt waaronder de Locale
Spoor- en Tramwegwet moet worden uitge
voerd en dat nadrukkelijk bepaald dat:
„Het is aan ieder", wien het .uit den aard
zijner betrekking niet vrij staat, verboden
over openbare of particuliere overwegen, of
over uitwegen of voetpaden, waar deze den
tramweg kruisen, te gaan rijden of te rijden,
wanneer een tram nadert enz."
Het is nu reeds herhaaldelijk voorgeko
men, dal wanneer een tram naderde, de
aanwezige verkeersagent, belast met de re
geling van het verkeer, inplaats van het ge
wone verkeer stop te zetten den bestuurder
van den tram het stopteeken gaf.
Werd hieraan niet direct voldaan, dan
volgde meestal proces-verbaal, daar de ver
keerspolitie van meening is dat dit boven
genoemd atrikel niet voor het stadsverkeer
geldt.
VEREEN. VAN HANDELS- EN
KANTOORBEDIENDEN.
Vrijdagavond j.l. hield de propaganda-af-
deeling van de Nederl. Vereeniging tot het
oprichten en instandhouden van Herstel
lingsoorden voor Handels- en Kantoorbe
dienden, Handelsreizigers en Handels
agenten, een vergadering van Leidsche le
den, met het doel te komen tot oprichting
van een plaatselijke afdeeling.
Als spreker was uitgenoodigd de heer
Jac. Vogel, voorzitter van het hoofdbestuur
die een rede hield over de geschiedenis en
ontwikkeling van de thans ruim 25 jaar
bestaande vereeniging Een en ander werd
toegelicht met lichtbeelden.
Na den heer Vogel namens alle aanwe
zigen hartelijk dank gezegd te hebben,
stelde de voorzitter, den heer Joh Brouwer,
voor over te gaan tot het oprichten van de
afdeeling Leiden en het kiezen van een
voorloopig bestuur, waarmede de vergade
ring accoord ging.
Met algemeene stemmen werden be
noemd: Joh. Brouwer, Stadhouderslaan 17,
voorzitter; F. W. Kooning, Prins Hendrik
straat 10, secretaris; D. C Noll. Rijndijk
straat 69, penningmeester.
Het dient nog te worden vermeld, dat
een drietal leden der vereeniging voor mu
zikale afwisseling zorg droeg.
RIJKSPOSTSPAARBANK.
Aan het postkantoor Leiden en zijne bij
kantoren werd in den loop der maand Oc
tober, op spaarbankboekjes ingelegd
f, 106.106.51 en terugbetaald f. 93.583.19.
Derhalve meer ingelegd dan terugbetaald
f. 12523.32. Het aantal nieuw uitgegeven
spaarbankboekjes bedroeg 112.
Door tusschenkomst dezer kantoren werd
ter Directie op staatsschuldboekjes inge
schreven nominaal f. 650.en afgeschre
ven f. 2250Derhalve minder in- dan
afgeschreven f 1600.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging:
De Leidsche Handel en Transport Maat
schappij, Rijndijk 178. Voorschoten. Uittre
dend Directeur: A. Huy. Leiden. Nieuwe
Directeur: J. J. Huy, Voorscholen.
SPEELTUIN VEREENIGIN G
„WESTERKWARTIER".
Jaarfeestvergadering.
Bovengenoemde vereeniging hield j.l. Za
terdagavond haar tweede jaarfeestvergade
ring in de „Gaanbeurs".
De 2e voorzitter opende de vergadering
en dankte alle aanwezigen voor hun op
komst en hoopte dat deze avond als voor
heen zal mogen slagen.
Hierna kreeg de secretaris gelegenheid da
notulen voor te lezen, die onveranderd wer
den goedgekeurd. Zoowel het jaarverslag van
den secretaris als van den penningmeester
werd met een warm applaus beloond.
De aftredende bestuursleden werden met
algemeene stemmen herkozen.
Het verdere gedeelte van den avond werd
gevuld met muziek onder leiding van den
heer Hofenk Jr. en het tooneelgezelschap
„W.-K.", onder leiding van den heer Boden-
staff. die met een uitgebreid programma den
avond hebben doen slagen. Vooral mej.
Wertz in „Een nette Schoonmama", ver
tolkte haar rol op schitterende wijze.
Als slot van het programma sprak de
eerste voorzitter zijn Nieuwjaarsrede uit.
Een bal, onder leiding van den heer Lar-
dee. deed velen nog lang en gezellig bijeen
zijn; het wa9 reeds na middernacht toen do
feestvreugde een einde nam.
Een loterij, kon, doordat de vergunning
niet was afgekomen, niet doorgaan.
„Westerkwartier", kan met genoegen op
dezen avond terugzien, te meer daar de zaal
geheel bezet was.
Eerste-luitenant G. J. W. Gelderman,
van hel korps pontonniers en torpedisten te
Dordrecht, wordt 1 December overgeplaatst
bij het 6e regiment veldartillerie alhier.
„Hier was een man noodig". Dit aar
dige blijspelletje, vol geest en soms ook vol
satyre, is gisteravond door het Hofstad-
tooneel op vlotte wijze in den Leidschen
Schouwburg over het voetlicht gebracht. Het
was de tweede opvoering en de publieke
belangstelling was niet heel groot. Hetgeen
jammer was! De aanwezigen hebben een
genoeglijken avond gehad.
Voor het examen Machineschrijven,
afgenomen door de Ver. van Dir. van Pont-
scholen. slaagden: Mej. A. E. van den
Brander, G. van den Burg. Joh. M. Hage
naar. M. A.. Hilgersom, H. J. Schild.
Idem voor Steno-Typen in de Ned. Taal:
Mei. G. von Ronnen en Mej. G. Swart, allen
alhier. (Leerlingen van de Pontsdbool,
Steensohuur 14).
BINNENLAND.
Verschenen is de memorie van antwoord
inzake de begrooting van bnitenlandsche
zaken. (3e Blad).
Salarismeeting van overheidspersoneel te
Amsterdam. (Binnenland, 3e Blad).
Onderscheiding van wijlen de Nederland-
sche hoogleeraren Zwaardemaker en Zeeman
te Parijs. (Kerk en School, le Blad).
Te Amsterdam zijn twee valsche munters
aangehouden. (Gemengd, 2e Blad).
De vliegboot Do X is hedenvoormiddag
vertrokken. (Laatste Berichten, le Blad).
BUITENLAND.
In Oostenrijk zijn verkiezingen gehouden
voor den Nationalen Raad. (Buitenl. en Tel.
le Blad).
De arbitrale uitspraak in het Beilijnsche
metaalconflict. (Buitenl. le Blad).
Een vliegtuig-incident te Madrid. (Buitenl.
en Tel. le Blad).
Ook de Vereenigde Staten erkennen de
hnidige Braziliaansche regeering. (Buitenl.
le Blad).
Onze vroegere stadgenoot Mr. A. W.
J. van Vrijberghe de Goningh, advocaat en
procureur, thans rechter in de Rechtbank
te Haarlem is benoemd tot lid van het
college van Regenten van de Gevangenissen
•te Haarlem.
Zaterdagmiddag te 2 uur is de 55-jarige
mej. J. J. W., die bezig was aan de achter
zijde van haar woning aan de St. Jacobs-
gracht de ruiten te wasschen, uit het kozijn
gevallen en van een hoogte van 3 meter
omlaag gestort. Zij bekwam vrij ernstige
kwetsuren aan de wervelkolom en moest in
het St. Elisabethziekenhuis worden opge
nomen.
Zaterdag heeft de heer C. ten Haken
in het perceel Heerenslraat 48 een vischwin-
kel geopend, waar men zoowel versche als
gerookte en geconserveerde visch kan koo-
pen. Achter den winkel is een keurige eet
salon ingericht, waar men op z'n gemak
van het heerlijk gebakken zeebanket kan
genieten.
Zaterdagmiddag te ruim 12 uur, toen de
9-jarige T.#V., wonende in de Bakker Kort
straat no. 6, uit school huiswaarts keerde,
kwam zij tot de ontdekking, dat ze iets in
het lokaal had laten liggen. Zc keerde terug,
doch vond de deur gesloten. Toevallig wer
den juist werkzaamheden aan het gebouw
verricht, zoodat ze door een gat in den
muur naar binnen kon kruipen. Op de eerste
verdieping wilde ze op dezelfde wijze naar
buiten komen; ze kroop door een gat en
kwam toen op een plank. De plank wipte
en het meisje stortte van een hoogte van
6 Meter op den betonvloer der vestibule,
waar ze met een ernstige verwonding aan
een been bleef liggen. De Eerste Hulpdienst
vervoerde haar via het Academisch Zieken
huis naar de ouderlijke woning.
In de Stedelijke Werkinrichting waren
opgenomen:
Datum Volw. pers. Kinderen Totaal
Maandag 3 Nov. 35 35
Dinsdag 4 Nov. 38 1 39
Woensdag 5 Nov. 39 1 40
Donderdag 6 Nov. 40 1 41
Vrijdag 7 Nov. 39 1 40
Zaterdag 8 Nov. 34 1' 35
REVUE- EN OPERETTE
GEZELSCHAP GOSSCHALK
Voor een vrij talrijk publiek heeft boven
genoemd Amsterdamsch gezelschap gister
avond in de groote Stadszaal een uitvoe
r,ng gegeven van de operette „Donna Clara*
En. het heeft daarmede, om nu maar direc
niet dc deur in huis te vallen, daveren*
succes behaald. Niet omdat het vertoondr
uitmuntte door verblindende kleurenweeld<
kostbare monteering of luxueuze costume^
Dergelijke eischen zijn voor het welslagei
eener voorstelling op Zondagavond over
dreven. Maar er was humor, echt Am9te
damsche humor, niet fijn. maar evenmi)
al te laag bij den grond. Er werd zonde
uitzondering vlot geacteerd, zoodat de aar
dacht van het publiek doorloopend gespan
nen bleef. Men spare ons de taak hier dei.
inhouden te moeten weergeven „Donna
Clara" had succes. En dat is het voor-
naamstel
l/- -
V-O'.v- -
De vliegboot DO X is hedenmorgen van Sbhellingwoude naar Engeland vertrokken. Ónze foto geeft een goed 'beeld
van do grootte van het enorme toestel.