71ste Jaargang
VRIJDAG 31 OCTOBER 1930
No. 21664
Onze Rebus-Prijsvraag.
STADSNIEUWS.
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
LAND- EN TUINBOUW.
Het voornaamste nieuws
van lieden.
BINNENLAND.
LEIDSCH
:v
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
30 Cta. per regel voor advertentiên uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen ran ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertentiên 35 Cts. per regel Kleine Advertentiên uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 60 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:'
Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per post f. 2.35 portokosten.
ƒ0.18
..0.18
Dit nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
Wij publiceeren heden het derde hoofd
stuk van onze feuilleton-rebus. Teneinde
tegemoet te komen aan enkele geuite be
zwaren, deelen wij mede, dat eenige Fran-
sche woorden zijn gebezigd, waarvan wij
hieronder de vertaling laten volgen.
In het feuilleton van Woensdag staat in
de tweede kolom „ami"; dit beteekent
„vriend"; voorts slaat in de vierde kolom
het woord „ru", hetgeen had moeten zijn
„rue". Men kan dit woord naar verkiezing
onvertaald laten of het vertalen dpor
„straat"; beide oplossingen zijn goed.
In het feuilleton van gisteren komt het
woord „rue" in de vierde kolom opnieuw
voor. Ook hier mag men het onvertaald
laten staan of het vervangen door „straat".
Blijkbaar heeft de teekenaar zich verschre
ven met dit woord; hij schreef althans inde
vijfde kolom „reu" inplaats van „rue". Men
weet nu de vertaling.
Ten overvloede vestigen wij er nog even
de aandacht op, dat de teekenaar veelal de
phonetische schrijfwijze heeft toegepast,
d. w. z. de woorden heeft geteekend zooals
men deze uitspreekt.
DE DIRECTIE.
n. z. h. t. m.
Het bestuur van den P.C.B. van Spoor-
ea Tramwegpersoneel heeft met de Directie
van de Noord-Zuid-Hoi.Tramwegmij. de vol
gende punten behandeld.
1 Vergoeding van overwerk aan weg
werkers.
Antwoord van de Directie:
Hetgeen door U wordt medegedeeld, blijkt
niet in strijd te zjjn met de desbetreffende
bepalingen van het bestaande R.D.V. Wij
stellen U daarom voor. deze aangelegenheid
aanhangig te maken bij de mondelinge be
handeling van het ontwerp, gewijzigd R.D.V.
II. Zitsteunen voor het rijdend personeel
in de A 300 rijtuigen.
Do beslissing der Directie luidt:
In verband met het in studie nemen van
het onderwerp „zitsteunen" door de Ned.
Vereeniging van Locaal Spoor- en Tram
wegen, kunnen wij thans ter zake geen
beslissing nemen: het komt ons derhalve
gewenscht voor, dit punt niet op de agenda
der eerstkomende conferentie te plaatsen,
doch den uitslag der voornoemde studie af
te wachten.
„fryslan;
De vereeniging „Fryslan", het vereeni-
gingspunt van te Leiden en omgeving
wonende Friezen, zet do wintercampagne
op buitengewone wijze. in. Op 6, 7 en 8
November as houdt zij n 1. een tentoon
stelling van Friesche litteratuur en van
etsen van de kunstenaars Tj. Bottema en
Ids. Wiersma.
Op 6 November zal de tenloonslelling
worden geopend met een Frieschen kunst
avond. waar de heer R. W. Canne te Am
sterdam zal sproken over: Nieuwe Friesche
litteratuur en mevrouw A. Quarles van
XjffordBuma voordrachten ten beste zal
geven. Bovendien zullen een Friescb zang
koor uit Rotterdam en mejuffrouw T. van
Tuinen alhier medewerking verleepen Het
heein van het winterseizoen belooft voor de
Friezen dus wel aantrekkelijk te worden.
leidsche belasting
ophaaldienst.
Genoemde dienst heelt in de afgeloopen
maand aan den Rijksontvanger een bedrag^
afgedragen van f. 13.872.78 Het aantal
aangeslotenen vermeerderde met 139, zoo
dat dit thans 4143 bedraagt
Voor hen. die zich alsnog wenschen aan
te sluiten, beslaat daartoe, behalve gedu
rende de gewone kantooruren, ook de ge
legenheid Woensdagsavonds van 7 tot 8
uur, ten kantore van den dienst Breestr 81
Het is gewenscht, niet te wachten tot de
vervolging, daar dan bij aanmelding de ver
schenen termijnen vooruit moeten worden
vftUaJ
veefonds leiden.
De jaarvergadering.
Hedenmorgen te 11 uur werd in de con
certzaal „Concordia" de jaarlijkschè alge-
meene vergadering gehouden van het Vee
fonds Leiden.
De voorzitter, de heer S. van der Stoel
uit Wassenaar, heette de weinige aanwezi
gen hartelijk welkom, waarna de notulen
der vorige vergadering, door den heer C.
Bakker uit Oegstgeest gelezen, onveranderd
werden vastgesteld.
Het finantieel verslag, uitgebracht door
den penningmeester, den heer P. F. Verkley
uit Leiderdorp, geeft de volgende cijfers aan.
Inkomsten assuranties (1831 stuks) totaal
f.5341, opbrengst zegels f. 10.10, nieuwe
leden f. 50,opbrengst vleesch en vet f. 989.69
rente f. 125 en f. 46.94, totaal f. 6562.73.
De uitgaven bedroegen: uitgekeerd aan
schadevergoeding f. 6046.56, div. f. 2804.18,
totaal f. 8850.74 Er is du9 een nadeelig
saldo van f. 2288.01.
De kascommissie verklaart bij monde van
den heer Heemskerk, dat de boeken en be
scheiden in orde zijn bevonden, waarna zij
voorstelden den penningmeester voor zijn
gehouden beheer te déchargeeren, hetgeen
geschiedde.
Wijl er verder niets meer te behandelen
was, werd de vergadering hierna gesloten.
deensch vleesch.
Adres aan het College van B. en W.
Het hoofdbestuur der Hollandsche Maat
schappij van Landbouw heeft den volgenden
brief gezonden aan het College van B en
W. der gemeente 's-Gravenhage. Leiden en
Haarlem.
Het Hoofdbestuur der Hollandsche Maat
schappij van Landbouw heeft de eer zich
met het volgende verzoek tot Uw Hoogge
acht College te wenden.
Sinds eenige maanden is er een belang
rijke invoer van Deensch vleesch. waarvoor
in verschillende onzer groote steden een
good afzet gevonden wordt.
Ofschoon, zooals Uw College begrijpen
zal een belemmering van dezen afzet den
veehoudersstand in zijne moeilijke omstan
digheden wel ten goede zou komen, meenen
wij in deze richting geen maatregelen aan
Uw College te mogen verzoeken.
Wel echter meenen wij Uw aandacht te
mogen vragen voor het feit. dat het redelijk
geacht mag worden, dat de koopers van
vleesch weten, of zij vleesch ontvangen van
Nederlandschen oorsprong of uit andere
landen afkomstig. Met een Gemeentelijke
verordening, waarbij aan de slagers wordt
opgedragen uitdrukkelijk aan te geven als
zij builenlandsch vleesch ten verkoop aan
bieden, zou aan de consumenten geen
schade berokkend worden, immers zou het
hen juist beter mogelijk zijn een keuze te
doen tusschen buitenlandsch- en binnen-
landsch vleesch.
Ongetwijfeld zal zoo'n verordening er
echter tpp bijdragen den afzet van binnen-
landsc'h vleesch te bevorderen, daar thans
velen meenen dit laatste te koopen. terwijl
zij inderdaad Deensch vleesch ontvangen.
Deze verkeerde meening wordt ten zeer
ste in de hand gewerkt, doordat vele sla
gers op hun winkel opschriften aanbrengen
als: ..Uitsluitend le kwaliteit Hollandsch
rundvleesch", zoodat het Deensch vleesch,
dat zij verkoopen in vele. gevallen als Hol
landsch vleesch de deur uitgaat.
Een zoodanige verordening zou dus eener-
zijds de consumenten in de gelegenheid
stellen beter bun eventueele voorkeur voor
het Nederlandsch vleesch tot uitdrukking te
brengen en anderzijds den afzet van dit
vleesch ten goede komen.
Dat hier inderdaad iets ter bevordering
van den afzet van Hollandsch vleesch te
doen is. meenen wij te mogen afleiden uit
het feit. dat te Rotterdam weinig Deensch
vleesch wordt verkocht. Daar bestaat dan
ook een verordening, als door ons wordt
gevraagd en het gevolg hiervan is. dat de
slagerst die Hollandsch vleesch op hun win
kel aankondigen, het ook inderdaad ver
koopen De controle op naleving der ver
ordening levert, naar ons is medegedeeld,
niet de minste moeilijkheden op.
Waar wij vertrouwen, dat het 9treven,
den afzet van Nederlandsche producten te
bevorderen, de sympathie zal hebben van
Uw College, inzonderheid indien dit door
duidelijke en ware voorlichting der consu
menten kan geschieden, daar meenen wij
een ernstig beroep op Uw College te mo
gen doen de tot standkoming van een ver
ordening als boven bedoeld te bevorderen.
U voor Uwe medewerking bij voorbaat
onzen dank betuigend, volgt onderteekening.
handelsregister
kamer van koophandel.
Wijzigingen: Verzekeringsbank „De
Nieuwe Eerste Nederlandsche" (liliaal), Bree-
straat 10a, Leiden. Hoofdzetel: Den Haag,
Prinsessegracht 13 De statuten zgn gewij
zigd. Wijziging handelsnaam thans: Verze
keringsbank „De Nieuwe Eerste Neder
landsche" N.V.
Amsterdamsche Kiosk-Onderneming v.h.
Martin Wolff Co. (filiaal). Leiden, op het
perron van Station en Wachtlokaal N.Z.H.T.
HoofdzetelAmsterdam, Heerengracht 233.
Verkoop v. couranten, tijdschriften, boeken)
etc. Publiciteit. De statuten zijn gewijzigd.
Wijziging handelsnaam thans: N.V. Amster
damsche Kiosk-Onderneming v h. Martin
Wolff Co.
Vosco, Mauritsstraat 10, Leiden, groot
handel in groenten en fruit. Door uittre
ding van den vennoot: P. Vos, Leiden, is
de vennootschap onder firma ontbonden en
wordt de zaak voortgezet door den over
gebleven vennoot: E. M. Schreuder, Leiden,
als eenig eigenaar en onder den ouden naam.
De Mooy Co. (Beperkende Bepalingen).
Veilingsgebouw, Rijnsburg. ..Flora". Oegst
geest, snijbloemen exporteurs. Vennooten: H.
do Mooy. Rijnsburg; W. F. H. van Gol-
berdinge, Leiden en M. Verhaar, Oegstgeest.
sociaal-dem. vrouwen-
propaganda-commissie
De feestavond.
Ter herdenking van het zilveren jubileum
van het sociaal-democratisch blad „De Pro
letarische Vrouw" had de Leidsche afdee
ling van de Soc. Dem, Vrouwen Prop. Com
missie, gisteravond in de Stadszaal een
feestavond belegd, waarbij het Tweede Ka
merlid. mevr Suze Groeneweg. uit Rotter
dam als spreekster en mevr SmitPieters,
Dordrecht, als declamn trice haar medewer
king verleenden.
Te ruim acht uur opende de presidente
mevr. Braggaarde Does de bijeenkomst,
waarvoor zeer veel belangstelling bestond.
Behalve de beide genoemde dames heette
zij in het bijzonder het tegenwoordige be
stuur der plaatselijke S.D.A P.-afdeeling
welkom.
In haar feestrede herdacht mevr. Groe
neweg allereerst gelijk bij een huiselijk
feest met gemengde gevoelens bezield de
verloren medewerksters van 25 jaren terug.
Daartoe in staat gesteld door haar 25-jarige
ervaring trok spr. vervolgens een vergelij
king me! de door haar bijgewoonde ver
gaderingen van 25 jaar geleden en die van
nu, en dan valt onmiddellijk een groot ver
schil waar te nemen Toen immers zou het
niet mogelijk geweest zijn een zoo volle
zaal vrouwen te trekken, terwijl ook de
vrouwen uit die periode en de tegenwoor
dige zeer veel verschillen. Waren 25 jaar
geleder de vrouwen door hard werken en
groote zorgen afgeleefd op haar veertigste
jaar. thans vangt voor hen op dat tijdstip
de tweede jeugd aan. En hoewel in de af
geloopen periode zeer veel is bereikt, resten
nog zeer veel punten, aldus mevr Groe
neweg. waarvoor gestreden dient te worden.
Waren in 1905 van de afdeeling Rotter
dam 33 vrouwen lid. thans is haar aantal
lot 2000 aangegroeid Als oorzaken van de
vermeerderde aandacht der vrouwen in de
politiek, vermeldde spr.: aden wereldoor
log, met de hieraan gepaard gaande angst
en zorgen en de volgende economische we
reldontwrichting en b. de invoering vari
het vrouwenkiesrecht bij de wet van Mei
'19, waardoor de vrouwen gedwongen wer
den zich rekenschap te geven van de leuzen
der partijen teneinde te bepalen aan welke
haar 9tem -te schenken. Uitvoerig besprak
spr. dan de totstandkoming van deze wet
en den invloed hiervan bij de volgende ver
kiezingen
Nadat mevrouw SmitPieler9 een drie
tal gedichten had voorgedragen, propa
geerde de heer Jong als plaatselijk corres
pondent. het .Haagsche Volk" daarbij de
andere dagbladen hevig te lijf gaand Met
zang, dans en declamatie van de A.TC.
en muziek van de gebroeders Rell werd de
rest van den avond aangevuld.
Bij Kon Besluit is met ingang van
1 Januari 1931 benoemd tot referendaris
der P.T.T., de heer H. A V. ten Dijk. thans
referendaris 2de klasse en chef van den te-
telefoondienst hier ter slede..
De heer ten Dijk zal met ingang van dien
datum optreden als chef van den telegraaf
dienst aan het hoofdtelegraafkantoor te
's-Gravenhage.
Op uitnoodiging van de Ver. voor
Staatkunde zal prof mr. C W. de Vries,
hoogleeraar aan de Handelshoogeschool le
Rotterdam op Dinsdag a s. op de leeszaal
van sociëteit ..Minerva" een inleiding hou
den over „De Nederlandsche sociale wet
geving (arbeidsrecht.)"
- Maandagavond geeft de populaire
cabaretzanger Kees Pruis in samenwerking
met de gevierde Hollandsche voordracht
kunstenares Stella Seemer en den karakter-
humorist Piet ITesse een avond in „Concor
dia". Overal waar dit ensemble optreedt,
vindt het uitverkochte zalen. Voor bijzon
derheden zie men de advertentie.
In verband met het veelvuldig voor
komen van ongelukken tengevolge van de
gladheid van het wegdek op den Haagweg
ter hoogte van de houtzagerij der firma
Noordman. wordt vanwege den Rijkswater
staat een proef genomen om het wegdek
te bewerken met een mengsel van fijn
basalt en gasolie, waardoor het minder glad
wordt. De t|jd zal moeten leeren of dit mid
del afdoende is.
jushny's „blauer vogel".
Na drie jaar te hebben rondgefladderd
van stad tot stad, zoowel in de oude als
nieuwe wereld, is gisteravond .TuShny's
„Blauer Vogel" weer eens in Leiden neerge
streken. De belangstelling voor de prestaties
van het Russische diertje was wederom
groot.
Het wit ons echler voorkomen, dat al dat
rondzwerven, al dat „trekken" den „Blauer
Vogel" geen goed hebben geda*an. Onder het
echt-Russische bonte veefrenpalk zijn thans
gekomen veeren van diverse pluimage en
dat heeft geen goeden invloed gehad op
karakter en uiterlijk. De Russische sfeer is
niet meer zoo volkomen vastgehouden en
de vogel kwinkeleert thans ook in andere
talen. Het geheel is er daardoor niet op
vooruitgegaan
Volledig gehandhaafd is, in elk nummer
van het program. Russisch of niet-Russisch,
de in het heerlijkste kleuren-gamma gehou
den aankleeding; een werkelijk genot voor
het oog, zooals Jushny de kleurenpracht
heeft „gemengd". Wij zouden dit hijkans
het hoofdingrediënt willen noemen van de
verzameling z.g. klein-kunst, die ten beste
wordt gegeven.
Onder de bonte verzameling van nummers
waren er echter enkele, die „een ziel" uit
straalden. In de eerste plaals de toegift, het
welbekende „Leierkasten". Verder het „bab
beltje bij den samowar" en vooral niet te
vergeten „Soecharjefka", een beeld uit het
hedendaagso'he Moskou, dat wericelijk uit
nemend werd gespeeld. Daarnevens waren
enkele geestige nummers, waarvan wij zou
den willen noemen de kattenhistorie en de
Russische les. Doch tevens waren er enkele
nummers, die als een Hollandsch gezelschap
zich verstoutte daarmede te komen
Van de niet-Russische nummers wij
zouden deze kunnen waardeeren ab
„plaatjes kijken" en als zoodanig was de
uitbeelding bijzonder raak getroffen ging
totaal geen bezieling over tot het audito
rium. Het meest leven deed voor ons, natuur
lijk. nog de Alkmaarsche kaasmarkt.
Muziek en zang deden het naar hehooren.
Justonv verbond wederom als conferencier
de zoo uileenloopende scènes aan elkaar. Dat
hij het kè.n, hij toonde dit na de pauze bij
de Russische les, toen hij werkelijk geestig
wist bezig te houden. Maar was het noodig
eenzelfde inleiding te geven als drie jaar
geleden, met alleen dit verschil, dat het
woord „fabelhaft" was vervangen door
groszarlig" en was die z.g. Engelschman
in de zaal niet al le goedkoop?
Jushny's „Blauer Vogel" heeft niettemin
een warme en hartelijke ontvangst genoten.
de crisis in den landbouw.
Het Twede Kamerlid, de heer Weitkamp
heeft aan den minister van binnenlandsche
zaken en landbouw de volgende vragen ge
steld:
1. Is het den minister bekend, dat in
landbouwkringen, voornamelijk in Zeeland,
groote onrust heerscht wegens hel naar
aanleiding van de huidige landbouwcrisis,
opzeggen van vele hypotheken op landelijke
eigendommen?
2. Zoo ja, is de minister dan bereid maat
regelen te nemen, ten einde, door wettelijke
voorziening of tijdel ijken steun, te voor
komen, dat de landbouwers door de drei
gende moeilijkheden ten onder zouden gaan?
uitvoer van bloembollen
Uit de cijfers van het Centraal Bureau
voor de Statistiek blijkt, dat einde Sep
tember de totale uitvoer van bloembollen
reeds f. 40.599.000 bedroeg, tegen plm.
f. 31.648.000 in het vorig jaar. Het aantal
kilogrammen was dit jaar bijna 10.000.000
meer.
Volgens de gegevens is Engeland verre
weg de grootste afnemertot einde Sept.
was reeds bijna voor f. 15.000.000 ingevoerd
tegen Duitschland met f. 6.662.000 en Ame
rika met f. 8.528.000.
binnenland.
Ons parlementair overzicht; nogmaals: da
interpellatie over de radio-censnnr. (3e BI.)
Te Rotterdam is de algemeane vergade
ring gehonden van de Znid-Hollandsche
Vereeniging „Het Groene Kruis." (Binnen
land, le Blad.)
Nabij Andel (Noord-Brabant) is een sleep,
bootketel nit elkaar gesprongen; er is één
doode. (Gemengd, 2e Blad.)
buitenland.
Amerika's pogen Frankrijk en Italië tot
elkaar te brengen. (Buitenland, le Blad.)
Baldwin gehandhaaid als leider der En-
gelsche conservatieven (Buitenland, le BIJ'
De aardbeving in Italië veel ernstiger dan
gedacht was. (Builenl. Gemengd, 2e BI.)
Weor een complot Pangalos in Grieken
land. (Builenl. en Tel., le Blad.)
onafhankelijke
drukkerspatroons.
Te Amsterdam had een druk bezochte
buitengewone algemeene ledenvergadering
plaats van de Vereeniging van Onafhanke
lijke Drukkerspatroons in Nederland.
Na vaststelling van het nieuwe reglement
vond een bespreking plaats van den alge-
meenen bedrijfstoestand, welke tot resultaat
had. dat de volgende motie werd aange
nomen:
De buitengewone algemeene vergadering
van de Vereeniging van Onafhankelijke
Drukkerspatroons ia Nederland, bijeen op
27 October 1930 te Amsterdam, besluit de
volgende motie der afdeeling Rotterdam
over te nemen:
De afdeeling Rotterdam en Omstreken
van de Vereeniging van Onafhankelijke
Drukkerspatroons in Nederland, bijeen ter
vergadering op Maandag 15 Sept. 1930
kennis genomen hebbende van de poging
van de Federatie van Werkgevers in het
Drukkersbedrijf om te komen tot ledenaan
winst;
gezien het standpunt, hetwelk die Fede
ratie inneemt, tot verplichte handhaving
van een minimum-tarief met daaraan ver
bonden strafbepalingen;
de overtuiging toegedaan blijvende, dat
het bijeenbrengen van alle drukkerspatroons
in een tarief-voerende organisatie een ge
vaar blijft voor den drukkersstand in het
algemeen, daar dit leidt tot algemeene werk-
vernietiging;
eveneens van oordeel blijvende, dat het
voeren van een verplicht tarief iedere eer
lijke concurrentie onmogelijk maakt, aller
lei excessen te voorschijn roept en de vrij
heid van handelen aan banden legt;
uitdrukkelijk verklarende, dat slechts
deze motieven haar leiden, zich tegen de
Federatie te moeten blijven verzetten-,
echter van oordeel zijnde, dat het invoe
ren van gelijke sociale bedrijfskosten (ar
beidsovereenkomsten) in het drukkersbedrijf
noodig is. om te komen tot een beter geheel
en het weren van geknoei met de prijzen;
besluit:
iedere poging van de Federatie om leden
te werven, zoolang zij haar verplicht tarief
blijft voeren, te moeten bestrijden;
echler mede te willen werken om in haar
bedrijven de mede-onderteekening der
overeenkomsten in te voeren. mit9 bij mede
deelneming aan de onderhandelingen en
eventueel mede-onderteekening der over
eenkomsten, terwijl tevens haar werknemers
tot de bestaande organisation, dienen te wor
den toegelaten;
het algemeen hoofdbestuur te verzoeken
zoo spoedig mogelijk een buitengewone al
gemeene vergadering uit te schrijven, deze
motie ter kennis te brengen van die ver
gadering om na bekrachtiging hiervan ken
nis te geven aan de meermalen genoemde
Federatie, aan de werknemers- en leveran-
ciersorganisaties en aan de pers.
b. t. gerretson t
Te llottcrdarn is gisteren, op 73-jarigen
leeftijd, overleden de heer B. J Gerretson,
christelijk-historisch oud-lid van de Tweede
Kamer, van de Staten van Zuid-Holland en
van den gemeenteraad.