VACANTIE-EINDE.
UIT RUSLAND.
LONDENSCHE BRIEVEN.
SCHEEPSTIJDINGEN.
Nauwelijks begin! het einde der vacantie
te naderen, of reeds is het Parijsche leven
al weer in volle actie en met het volle
lawaai aan den gang.
De een na de ander worden er tentoon
stellingen geopend, particuliere, nationale,
internationale.. op industrieel, tuinbouw-,
kunstgebied. Concerten en schouwburg-
premières worden aangekondigd. Door de
straten racen meer taxi's dan ooit, veel
spiksplinternieuwe, in alle kleuren, van het
allerlaatste model, sierlijk en coquet van
uiterlijk. Aan den rijweg van de boulevards
worden in haast de laatste reparaties aan
gebracht Aan talrijke gevels van huizen en
établissementen wordt de laatste hand ge
legd ter verfraaiing en moderniseering vol
gens de nieuwste formules der decoratieve
kunst Een menigte min of meer modieuze
hotels en restaurants worden van binnen en
van buiten nog eens extra opgepoetst. Het
6eizoen begint weer.
Op den boulevard Raspail, vlak bij het
van vreemdelingen en habitués krioelende
Monfcparnasse, op een groot terrein, dat door
den toestand van zijn ondergrond niet ge
schikt is om een eenigszins zwaar bouw
werk le dragen, is zoo juist de internatio
nale Radio-tentoonstelling geopend.
Op dat terrein, waar de beroemde Parij
sche catacomben bijna tot aan den boven
grond reiken, is een groot aantal stands op
gericht. Fransche, Amerikaan sche, Italiaan-
sche, Hoilandscheallemaal, ieder op
zijn eigen wijze, aardig versierd het ge
heel maakt een vroolijken. feestelijken in
druk. En voor de enorme verscheidenheid
van toestellen in alle kwaliteiten en prijzen,
in alle vormen en kleuren, was vanaf den
eersten dag reeds een talrijk publiek vhn
liefhebbers en bewonderaars toegestroomd,
die met aandacht de nieuwe modellen en
de perfectionneeringen der oude modellen
bestudeeren. Deze tentoonstelling trekt op
het oogenblik misschien wel het meeste, en
ook het meest met kennis van zaken oor-
deelende publiek.
Terwijl de „Salon Naulique", de scheep
vaart-tentoonstelling, die eveneens dezer
dagen geopend is (op de Seine-kade Cours
la-Reine), door het groote publiek vooral uit
een soort snobistische nieuwsgierigheid be
zocht wordt, ziet men bij de stands van de
Radio-tentoonstelling allerlei eenvoudige
menschen, man en vrouw, of ook wel heele
families van werklieden en kleine em
ployés rond de verkoopers heenstaan en
zaakkundig om inlichtingen vragen. En ze
stellen hun vragen en verzamelen prospecti
met hetzelfde air van besliste zekerheid,
waarmee de enkele millionnairs die op de
Scheepvaart-tentoonstelling een meer of
minder luxueus yaoht staan te bestudeeren,
naar het werken van den motor luisteren,
waarmee ze hun eigen yacht misschien ver
nieuwen zullen, als ze ten minste niet ertoe
besluiten maar liever een geheel nieuw
vacht aan te schaffen.
Voor een enorm groot radio-toestel, ver
borgen in een zeer elegant mahoniehouten
meubel, is een familie in extase blijven stil
staan.
Neen, papa, zegt Toto, een jochie van
een jaar of acht koop nu niet zoo'n gróót
toestel Daarin krijg je natuurlijk nog veel
meer advertenties en reclame's te hooren,
waar je altijd zoo boos om wordt.
Voor een ander, van een meer bescheiden
uiterlijk, hoewel toch van tamelijk hoogen
prijs, dat in het prospectus zeer aange
prezen wordt om zijn soliditeit en zijn zuinig
electriciteits-verbruik, staat een jong paar
met elkaar te redeneeren over de werkelijk
heid van die vermelde kwaliteiten. Inder
daad, de radio is populair geworden. Men
hoeft maar even naar die Iwee te luisteren
om te begrijpen, dat ze allebei volkomen op
de hoogte zijn van alles wat die aller
nieuwste uitvinding betreft. Ze maken ver
gelijkingen tusschen verschillende Fransche
en buitenlandsche merken, die getuigen
van een grondige, technische kennis van
zaken, en van een objectieve beoor
deeling ook.
De Scheepvaart-tentoonstelling kondigt
zich reeds van verre aan door een curieuse
reclame boven op het dak. waar een groote
zwarte paketiboot (geen echte natuurlijk!)
met vuurroode schoorsteenpijpen is neer
gezet.
Dit jaar wordt die ten toon stelling niet,
zooals verleden jaar, in het Grand Palais
gehouden, maar op de Seine-kade Albert I
(vroeger kade Cours la Reine genaamd) en
op de Seine-oevers zelfs ook.
En een aardig idee was het, om ver
schillende zeilbooten, yachts, roeibooten,
kruisers, trawlers, enz niet tentoon le
stellen als inerte krachten op een houten
estrade of op den grond, maar in het ele
ment, waar ze hooren. in het water, in de
Seine zelf. Zoodat er onmiddellijk een de
monstratie gegeven kan worden van hun
kwaliteiten en hun kracht, wanneer even-
tueele cliënten dat wen«*chen aan wie
dan zelfs geheel gratis een klein plezier
tochtje aangeboden wordt.
Dat stukje van de Seine heeft daardoor
een geheel bizonder aanzien gekregen En
daar waar gewoonlijk niéts te zien is dan
een onooglijk rommeltje van steenen, van
hoopen zand. zakken cement en ander
materiaal, daar is nu in enkele dagen een
allerliefst klein haventje ontstaan.
En zoo zijn al die verschillende rivier
en zee-moloren, die het publiek op zich-zelf
reeds zoo interesseeren door hun imposante
massa's of hun ingewikkelde constructies,
dit jaar niet langer doode, ziellooze dingen
gebleven, maar getuigen met hun geronk,
gesnor, gesuis, getik en geknetter van de
verschillende krachten, die ze in zich ber
gen. en van de macht hunner voortbewe-
gings-middelen.
Maar om deze tentoonstelling nóg interes
san Ier te maken, worden er dagelijks
diverse demonstraties gehouden, demon
straties van zwem-oefeningen. van oefenin
gen met reddings-apparaten. oefeningen in
het werpen van boothaken en meertouwen.
En dan nog roei- en zeil wedstrijden tus
schen verschillende roei- en zeil-verc-eni-
gingen allemaal dingen uiterst geschikt
om het Parijsche publie>k te trekken, dat
dol is op sportieve oefeningen en wed
strijden.
En onderwijl is er een beetje dichter bij
de place de la Concorde, in de formidabele
hall van het Grand Palais, een koortsachtige
drukte aan den gang. Door een van de
deuren daar is er een onophoudelijk heen
en weer geloop; steeds maar weer komen
andere enorme vracht-karren en vracht
auto's aanrijden, beladen met groot en
zwaar materiaal. Een honderdtal werklie
den in volle actie veroorzaken er een oor-
verdoovend lawaai van schaven, zagen,
spijkers-inslaan, balken-bevestigen, plan
ken-leggen. Onder hun handen groeien ko
lossale stands en estrades op. En op den
parket-vloer wordt een prachtig dik blauw
tapijt gespreid. Alles bestemd om er
weldra de mooiste voortbrengselen der
automobiel-industrie van de heele wereld
op uit te stallen.
M. DE ROVANNO.
Parijs, 28 Sept. 1930.
DE ZONDEBOKKEN.
Nadruk verboden.
De bekende Russische socialistische pu
bliciste, mevrouw E. Koeskowa, vertelt in
een harer geschriften het volgende geval:
Het was tijdens het ergste woeden van
de roode terreur in Rusland, toen eiken
dag duizenden menschen neergeschoten
werden. Er bestond toen een instelling,
genaamd „Het Politieke Roode Kruis" welke
zich ten doel stelde de politieke gevangenen
de slachtoffers van het sovjet-regime, van
het allernoodzakelijkste te voorzien en hun
belangen in de sovjetlichamen te behat--
tigen De sovjet-regeering wist van het be
staan van die organisatie, kende al haar
leiders, maar vond het raadzaam het be
staan er van te dulden (nu zouden de leden
ervan, indien de regeeding van Stalin ze
zou kennen, onmiddellijk terechtgesteld
worden) De leiders van het „Politieke
Roode Kruis", o.a. mevrouw Koeskowa,
bezochten de Tsje-Ka om over het lot der
gearresteerden te spreken Ten slotte wer
den die personen zelf ook gearresteerd.
Tijdens den Russisch-Poolschen oorlog be
vond zich onder de ter dood veroordeelden
ook de historicus Melgoenov. de schrijver
van het bekende boek „De Roode Terreur in
Rusland". Verschillende instellingen, o.a.
de Russische academie van Wetenschappen
deden toen al het mogelijke om Melgoenow
te redden. Eens kwam mevr. Koeskowa in
het hoofdbureau van de Tsje-Ka om over
Melgoenov te spreken. De opperste leider
van deze instelling zei tegen haar:
„Uw protégé is reeds in vriiheid gesteld.
Tot zijn geluk hebben wij de Polen verslagen
en hen op de vlucht gedreven. Ook de witte
legers zijn verpletterd. Daarom hebben wij
besloten Melgoenov in leven te laten."
Mevr. Koeskowa zei tpen:
„Maar Melgoenov heeft toch niets met
de Polen, noch met Wrangel uit te staan.
Hij bevond zich al dien tijd te Moskou. En
dan, welk lot zou hem getroffen hebben, als
hét Roode Leger verslagen was?"
„Dan hadden wij Melgoenov en met hem
zeer veel anderen vrienden van u terecht
gesteld Voor ons bestaat het begrip van
rechtvaardigheid niet. wij denken alleen
aan hetgeen voor het sovjetregime wensche-
lijk is".
Deze tsjekist heeft toen op zeer duidelijke
wijze de politiek van de sovjpt-regeering in
zake de terreur geformuleerd. De bolsjewiki
laten menschen terechtstellen, niet omdat
zij iets tegen het sovjet-regime gedaan heb
ben. maar uitsluitend omdat de overheid het
gewenscht acht een zeker aantal menschen
op te ruimen, meestal om hen tot de zonde
bokken tp maken voor belgeen de bolsje
wiki misdaan hebben. Wie dp gebeurtenis
sen in Rusland volgt, weet. dat telkens wan
neer de plannen van dp bolsjewiki misluk
ken. honderden, vaak duizendpn. volkomen
onschuldige menschen terechtgesteld wor
den. waarna bekend gemaakt wordt, dat de
mislukking het gevolg was van de ..sabo
tage" van de terechtge^teldpn. Wannepr
de arbeiders woedend worden over de lage
loonen, over de slechte organisatie van de
voorziening van levensmiddelen, ovpf de
hemeltprgendp toestanden in de zieken
huizen voor de arbeiders, dan worden
eenige honderden ingpnieurs terechtgesteld
en de sovjat-pers schrijft, dat dat allps de
schuld van de terechtgestelden was. De on
wetende massa wordl op deze wijze op een
dwaalspoor gebracht, haar verlangen naar
wraak wordt voor een tijd gestild en de
bolsiewiki kunnen voortgaan met hun
praktijken Voor elke misdaad van Stalin
voor elke mislukking van zijn dwaze, vaak
krankzinnige plannen (nip| voor niets wordt
er in Rusland gefluisterd, dat de dictator
eenvoudig gek is), moeten honderden vol
komen onschuldige intellectueelen met hun
leven boeten.
Kort geleden hepft in Rusland opnieuw
een dergeliik bloedbad plaats gevonden,
48 geleerden, die in geheel Rusland bekpnd
zijn als de bestp deskundigen op verschil
lende gebi°den van het economische leven
des lands, werdpn zonder eenifen vorm van
proces in de kelders van de G P Op. terecht
gesteld Zij vielen als slachtoffers voor de
mislukking van de beruchte „Pjatiletka"
(de verandering van Rusland in den loop
van vijf jaar daarna zelfs in den loop van
vier jaar in een industrieelen 9taat, die
zelfs Amerika ver achter zich zou laten).
Wii hebben reeds bij het verschijnen van
de plannen voor de piateletka op de onuit
voerbaarheid van die plannen gewezen.
Rusland is steeds een arm land geweest;
de oorlog en vooral de burgeroorlog en de
economische politiek van de bolsjewiki heb
ben het land geheel geruïneerd, hpbhen hel
Russische volk tot het armste volk van
Europa, misschien zelfs van de geheele
wereld gemaakt. In zulk ^en arm land met
een primitieve bevolking, met een landbouw
die op een uiterst lange trap van de ont
wikkeling staat in een land waar de des
kundigen (ingenieurs, tpchnici scheikundigen
enz' voor een: gedeelte door de bolsjewiki
uitgemoord, naar het barre Noorden ver
bannen, in concentratie-kampen opgeslo
ten zijn, voor een gedeelte in den burger
oorlog omgekomen waren of naar het bui
tenland zijn gevlucht, in een land waar het
aantal geschoolde werklieden zeer gering
is, waar de koopkracht van de bevolking
zeer weinig die van de negers in het bin
nenland van Afrka overtreft, omdat de
tegenwoordige regeering eiken vorm van
welstand ab ongewen9cht beschouwt en d*
min om meer welgestelde boeren opzettelijk
ruineert, in zulk een land. dal bovendien
geen kapitalen meer bezit, geen crediel in
het buitenland geniet, is een industralisa-
tie in zulk een in de wereldgeschiedenis
nog nooit aanschouwd tempo onmogelijk.
Dat belet natuurlijk den buitenlanders,
die een paar weken in Rusland doorbren
gen en daar den toestand „bestudeeren"
niet tot de conclusie te komen, dat de
pjatiletka een geniale onderneming is. Een
Nederlandeche deskundige heeft na zulk
een bezoek aan Rusland een opgetogen ar
tikel geschreven over de pjatiletka en baar
vooruitzichten.
De Russische deskundigen, zij die den
toestand in Rusland werkelijk kenden, die
hun leven lang het economische leven van
het land bestudeerden, zagen natuurlijk
al dadelijk in, dat de plannen, die den Ne-
derlandschen hocgleeraar zoo verteederd
hebben, eenvoudig humbug zijn. Zij heb
ben de sovjet-regeering herhaaldelijk ge
waarschuwd, dat de pjatiletka op een vree-
seliike ineenstorting zou moeten uitloopen.
dat het Russische economische leven zulk
een inspanning niet verdragen kan. Stalin
en ziin bende trokken zich natuurlijk van
al die waarschuwingen niets aan.
De Russische geleerden stonden voor een
moeilijk dilemma Zij waren er zich volko
men van bewust, dat de door den Neder-
landschen en andere buitenlandsche des
kundigen zoo geprezen piatiletka onvermij
delijk op een catastrophe zou uitloopen.
Moesten zij zich nu terugtrekken, hun han
den in onschuld wasscben, of op hun post
blijven en al htm brachten inspannen om
te redden, wat te redden viel 1 Zij begre
pen. dat dit laatste hun verantwoordelijk
heid zeeT groot maakte, maar zij besloten
het toch te doen, want vóór alles beschouw
den zij het als hun plicht, het land niet te
verlaten en het met al hun krachten ee
dienen. Zij waren overtuigd. dat Stalin c.s.
tenslotte de ongerijmdheid van hun plan
zouden inzien en van 't onmogelijke temno
zouden afzien, terwijl een gematigde in
dustrialisatie van Rusland, waarbij reke
ning gehouden wordt met de economische
moireliikheden van het land en de physieke
kracht van het volk. niet alleen gewenscht
is, maar zelfs noodzakelijk. Een deTgeliike
industrialisatie begon overigens reeds in
het laatste decennium van de vorige eeuw
onder leiding van den tsaristisch cn minis
ter Witte De bolsjewiki hebben dus ook
op dit gebied niets uitgevonden, maar de
oude plannen van de oude regeerine opge
haald; wat zij heb'bpn gedaan is, elechts die
plannen tot het phantastische en het be-
lacheliike op te voeren.
De Russische economen hebben zich van
elke politieke actie onthouden, zij voerden
geen oppositie, vermeden alles, wat door
de sovjet-regeering als anti-bolsjewistische
actie zou kunnen uitgelegd woTden. Zij
wijdden al hun krachten aan den opbouw
van het land en leidden den arbeid vaD
verschillende sovjet-instellingen.
Wat de argelooze buitenlanders, die onder
de auspiciën van vereeniginpen als „Neder
landNieuw-Rusland" naar Rusland pin
gen, voor het werk van de sovjet-regeering
en van de bolsjewiki hebben aangezien en
als zoodanig later in hun geschriften aau-
gewezen was in werkelijkheid het werk
van deze niet-bolsjewistische economen. De
sovjet-regeering erkende de groote verdien
sten van die „partijlooze" economen en
sommigen hunner kregen zelfs de hoogste
onderscheidingen van den sovjet-staat Een
jaar geleden werden velen hunner official
door de sovjet regeerders geprezen. De
partijlooze economen verrichtten het werk.
maar waarschuwden Stalin c.s. telkens
weer, dat de pjatiletka onuitvoerhaar is. dit
een ineenstorting onvermijdelijk is. Stalin
wilde echter, zooals steeds, niet naar rede
luisteren.
Wat voor iederen kenner van de Russische
toestanden 'van het begin af aan duidelijk
was. vindt nu plaats. De pjatiletka is op een
mislukking uilgeloopen De plannen bleken
onuitvoerbaar te zijn Zelfs de verandering
van de arbeiders tol lijfeigenen, die het
recht missen van betrekking le veranderen,
kon den toestand niet redden. De regeering
nam haar toevlucht tot een handigheidje.
Het boekjaar, dat 30 September eindigde, is
tot 31 December, dus met drie maanden
verlengd. De bolsjewiki hopen dat het hun
zal lukken in deze extra drie maanden den
achterstand in te halen. Dat is echter geen
oplossing, omdat het volgende jaar nog groo-
tere- moeilijkheden zal meebrengen. Onder
de arbeiders gist het, de boeren zijn onte
vreden. zelfs in den boezem van de commu
nistische partij heerscht verdeeldheid. Veie
communisten komen nu tot de conclusie,
dat de pjatiletka onuitvoerbaar is. dat het
tempo van de industrialisatie verminderd
moet worden. Overal begon men Stalin te
verwiiten. dat hij het tand in een impasse
heeft gebracht. De dictator kan zich echter
niet vergi°spn. kan nooit schuldig zijn. Er
moeslen dus schuldigen gevonden worden.
Die zondenbokken voor de misdaden van
Stalin moestpn opnieuw onder de intellec
tueelen gevonden worden De G.P Oe. kre-^g
bevel, de „schuldigen" te vinden, en zij
heeft zich op haar wijze van deze bak ge
kweten: 4-8 geleerden mannen, die nog kort
geleden door de sovjet-regeering zelf trouwe
helpers genoemd werden, werden gearres
teerd en zonder eenigen vorm van proces
neergeschoten
Vóór de rechtstelling, werden zij. volgens
bolsjewistische gewoonte, op middeleeuw-
sche wijze gemarteld, waarbij zij gedwongen
werden bekentenissen te onderteekenen
over hun ..schuld" Het is overigens zeer
waarschijnlijk, dat die ..bekentenissen" door
de G P Oe. zelf gefabriceerd zijn De doode
martelaars kunnen toch niet meer tegen
deze schunnigheid van de tegenwoordige
regeerders van Rusland protesteeren.
Dr. BORIS RAPTSCH1NSKY.
Van onzen Londenschen Oorrespondent.
OM DEN BLAUWEN WIMPEL.
Londen, 29 September.
Toen de „B-emen", van de Noordduil-
sche Lloyd, Engeland „den blauwen wirapol
van de zee" afhandig had gemaakt, rees m
dat land het gevoel, dat tot eiken prijs dit
denkbeeldig eerestuk terug moest worden ge
wonnen. De Britsche zee-eer eischle het.
„Tot eiken prijs'" Het heeft er inderdaad
allen schijn van, dat men voor het geld, dat
de herovering zal moeten kosten, niet terug
zal schrikken. Kori nadat dit voor de Duit-
schers zoo vleiende feit van de hoogste
trans-atlantisclie stoomvaartsnelheid zich
had voorgedaan, kreeg het Engelsche volk
de geruststellende wetenschap, dat men de
overwinnaars niet op hun lauweren zou la
ten rusten Die wetenschap kwam in den
vorm van een aankondiging van de Cunard-
lijn, dat zij een zeekasteel zou laten bou
wen, hetwelk alles, wat tot heden op dit ge
bied is gewrocht, verre in de schaduw zou
stellen. Er werd niet bij verteld, dat het
nieuwe schip „den blauwen wimpel van de
zee" zou moeten heroveren. Maar dat dit een
van de doeleinden van de maatschappij was
kon men vrijelijk aannemen. Ook werden
verder geen gegevens verschaft over de
grootte, de te verwachten snelheid, de in
richting van hel schip. Wel leerde men den
naam kennen van de werf, waar het nieuwe
zeekasteel zou worden gebouwd Inmiddels
heeft men uit intelligente afleiding en uit
wat er verder over de plannen der maat
schappij i9 uitgelekt, wel een betrouwbaar
idee kunnen krijgen van dit sieraad-in-wor-
ding van de Britsche koopvaardij-vloot
De opvolger van de „Maurètania" (die
„the Blue Riband" figuurlijk gesproken zoo
lange jaren aan haar mast heeft mogen
waaien) moet een schip worden, dat 4000
passagiers geriefelijk en weelderig zal kun
nen vervoeren tusschen Engeland en de
Vereenigde Sbten. Het zal een bemanning
krijgen van minstens 800; een snelheid van
30 knoopen (plm. 55.6 K M.) per uur; en het
zal een waterverplaatsing hebben van 70.000
grt. Et is sprake van, een tweede schip van
hetzelfde type te bouwen. De gedachten-
gang is en deze heeft naar het schijnt
ook gegolden voor de Noordduitsche Lloyd,
die op de „Bremen" de ..Europa" heeft labn
volgen dat een enkel uitzonderlijk snel
schip in geregelden dienst niet bevorderlijk
is voor regelmaat en den dienst in zijn ge
heel niet kan versnellen. Heeft men daaren
tegen twee schepen van gelijk snel vermo
gen, dan kunnen zij tezaam een dienst on
derhouden. Hierdoor wordt dan tevens de
enorme uitgave gerechtvaardigd. Dat die uit
gave in het geval van de Cunard-lijn inder
daad enorm belooft te worden, kan men be
grijpen. indien men verneemt, dat de kosten
van het nieuw ontworpen schip op niet min
der dan 5 000.000 p. st. worden geschat, dat
is meeT dan tweemaal zoo duur als de prijs,
dien men tot dusver voor de machtigste
oceaan-schepen heeft betaald.
Die hooge kosten hebben een moeilijk pro
bleem van verzekering geschapen, dat de
uitvoering van het plan van de Cunard-lijn
onmogelijk zou hebben gemaakt, indien de
regeering niet te hulp was gekomen. De
scheepsverzekenngsmarkt van Groot-Brit-
tannië is machtiger dan die van andere
landen in de wereld; maar de verzekering
van zulk een kolossaal schip, gedurende den
bouwtijd en wanneer het in actieven dienst
zou zijn gekomen, ging de krachten van die
markt toch te boven En daarom heeft de
regeering beloofd het percentage, dal de
scheepsassuradeuren niet kunnen dekken,
voor haar risico te nemen tegen billijke pre
mies. Dat de regeering als scheepsverzeke-
raar optreedt is zeker in Engeland en waar
schijnlijk in de geheele wereld iets nieuws.
Zoo wordt de bouw van dit schip waarlijk
een nationale zaak. waarin het publiek
rechtstreeks gewikkeld is. omdat zijn belas-
tingpenningen moeien helpen aan de uit
voering. De vraag wordt hier gesteld of het
wijs of raadzaam is. dat aan het Parlement
zal worden gevraagd geld te verschaffen
voor een plan van zoo letterlijk en figuur
lijk grootscheepschen aard. dat de parti
culiere ondernemingszin alleen het niet
ten uitvoer kan brengen. Hel is niet te ver
wachten. dat het Parlement ernstig bezwaar
zal maken; in de eerste plaats niet. om Jat
het hier een onderneming geldt, waarmede
in zekeren zin de nationale eer is gemoeid,
in de tweede plaats niét. omdat de regee
ring haar aanvaarding van deze risico aan
nemelijk zal kunnen verdedigen door nadruk
te leggen op de ruime werkgelegenheid, die
de bouw van het schip bij vele nijverheden
zal verschaffen, een argument, dal veel
kracht heeft bij de heerschende werkloos-
heid.
Uit het bovenstaande is reeds duidelijk
geworden, dat geen bestaand schip met
dezen nieuwen kolos zal kunnen worden
vergeleken De maatschappij heeft gerede
neerd dat zij met dil zeekasteel haar mede
dingers in andere landen een heel eind
vooruit moet zijn. dat het niet gemakkelijk
kan worden overtroffen. Er is op het oogen
blik zelfs een droogdok in de wereld, dat
dezen toekomstigen Cunad-lijner zou kun
nen bergen. Zoowel de maatschappij als de
regeering vertrouwen klaarblijkelijk, dat dit
nieuwe wijdsche meesterstuk-voor-de-zee
een succes zal blijken te zijn.
Toch mag men de vraag stellen of een
schip, dat, veel meer dan zijn voorgangers,
waarlijk een zeekasteel zal zijn. voor het
vervoer van reizigers-over den Atlantischen
Oceaan noodig is. Het is niet ganschelijk
uitgesloten, dat het publiek de voorkeur zal
geven aan wat meer zee em wat minder
kasteel. De tijdwinst, hoe aanzienlijk ze ook
moge zijn. zou meer indruk kunnen maken
op hen. die een passie, hebben voor records,
dan op de passagiers, die zullen ervaren,
dat er weinig verschil is tusschen een ver
blijf in een „Hotel Splendide" in een we
reldstad en een verblijf in een s^hip op den
Oceaan. Er moeten vele rezigiers zijn, die
het gevoel willen koesteren en de Sensatie
willen hebben, op zee te zijn, wanneer zij
er inderaad óp zijn. Maar zooals gezegd,
de maatschappij en de regeering verwach
ten. dat aan het economisch succes van de
onderneming niet kan worden getrwijleld. En
misschien hebben zij wel gelijk
Voor den bouw worden de nauwkeurigste
voorbereidingen getroffen. Ze zijn begonnen
in het Nationaal Natuurkundig Labora
torium. waar modellen van het schip onder
worpen worden aan proeven, waarbij in
miniatuur zoo zuiver mogelijk de werkelijk
heid van een oceaanvaart wordt nagebootst.
In de zoo geheeten aërodynamische afdee-
Hng van het laboratorium (voor onderzoek
van luchtstroomingen) tracht men uit te vin
den hoe 9terk de luchtweerstand is onder
verschillende omstandigheden. Het labora
torium heeft verder een bak van 170 M lang
en 9 M. breed, waar men kunstmatig in het
water golven kan maken, die correspondee-
ren met 5 of meer hooge golven in volle zee.
De modellen worden daarin beproefd om de
mate van stabiliteit te ontdekken en zoo
noodig te verbeteren en om de kracht van
waterweerstand (wanneer de romp door het
watcT gaat) te meten Op die wijze vergaart
men de noodige kennis om vorm en substan
tie van het schip het best te doen beant
woorden aan het doel, dat is aan het schip
de beste eigenschappen van snelheid en sta
biliteit te verieenen.
ROTT LLOYD.
SLAMAT, thuisreis, 10 Oct, v. Singapore.
GAROET. thuisreis, pass 9 Oct. Pantellaria
BUITENZORG, uitreis. 7 Oct. van Penang.
EEDOE, thuisreis, 9 Oct. van Belawan.
STOOMVAART-MIJ „NEDERLAND"
TANIMBAR. 10 Oct. v. Amst. te Antwerpen
MARNIX VAN ST. ALDEGONDE,, uitreis.
pa'99. 10 Oct Ouessant.
KON HOLL LLOYD.
DELFLAND, uitr., 9 Oct. te Pernambuco.
ZAANLAND, 9 Oct. n.m. 10 u. van Amst. te
Hamburg.
ZEELANDIA, thuisreis, 9 Óct. van Rir Ja
neiro
SALLAND, uitreis, 9 Oct. n.m. 9 u. v. Mon
tevideo.
STOOMVAART-MIJ „OCEAAN".
MA RON, Liverpool n. Batavia. 8 Oct. van
Suez.
ATREUS. Java n. Amst., 8 Oct. v. Padang.
ROTTERDAM—Z. AMERIKA LLJN.
KINDERDIJK Pacific Kust n. R'dam, 9 Oct.
van Cristobal.
JAVA—PACIFIC LIJN.
BINTANG, 7 Oct. van Belawan te Penang.
KON NED. STOOMB. MIJ.
NERO. 9 Oei van Amst n. Danzig.
ALKMAAR, uitr., 7 Oct. van Guyaquil.
BRIELLE, uitr., 7 Oct. van Coquimbo.
COMMEWIJNE, uitr. 4 Oct. van Barbados.
VENEZUELA, uitr., 5 Oct. te Trinidad.
AMAZONE, Middl. Zee n. Amst., pass. 9 Oc
tober Gibraltar.
ARIADNE. 9 Oct. van Calamata n. Piraeus.
BRIELLE, 8 Oct. van Amst. te Valparaiso.
DEUCALION, 9 Oct van Genua naar
Alexandrië.
DOROS 9 Oct. van Bari n. Cephalonia.
HERMES 9 Oct. van Smyrna te Konstan-
tinopel.
ORPHEUS 9 Oct. van Kopenhagen naar
Aarhuus.
RHEA 8 Oct. van San Domingo n. Puerto
Barrios.
STELLA 9 Oct van Malta n. Smyrna.
TIBERIUS 10 Oct van Hamb. te Bremen.
HOLLAND—AFRIKA LIJN.
RIJPERKERK 9 Oct. van Hamb. naar Ant
werpen.
BREDA 10 Oct. van Kaapstad naar Port
Elisabeth.
SUMATRA 8 Oct. van East Londen naar
Durban.
AMSTELKERK. thuisr., 7 Oct. van Conakry.
REGGESTROOM, thuisr.. 9 Oct. van Kribi
NIAS uitr 8 Oct. van Tanga.
HEEMSKERK, uitr., pass. 9 Oct. Ouessanh
JAVANEW-YORK-LIJN.
BEEMSTERDIJK 9 Oct. van New-York te
Norfolk
BLITAR 10 Oct. van New-York te Sabang.
HOLLAND—AUSTRALIË LIJN.
AMELAND 10 Oct. vftn Newcastle (NS.Wj
te Brisbane.
o
DIVERSE STOOMVAARTBERICHTEN.
OOTMARSUM, Archangel n. Amst., pass.
9 Oct. Kopervick.
ROSSUM, Cardiff n. Las Palmas, pass. 9
Oct. Lands End.
SOESTERBERG. R'dam n. Port Gemtil,
pass. 9 Oct Ouessant.
HARDENBERG, 9 Oct. van R'dam te
Marianopel.
BEVERWIJK, Cienfuegos n. Manzanillo,
pass. 9 Oct. Santiago de Cuba.
DORDRECHT, naar Baytown, was 8 Oct.
12 u 40 n.m. 35 mijlen Z. van Lizard.
TERNEUZEN, R'dam n. Oran, pass. 8 Oct.
n.m. Finisterre.
JONGE ELIZABETH, 8 Oct. v. Middl. Zee
te Londen.
JONGE JACOBUS, 7 Oct. v. Lipari te Syra
cuse.
AGATHA. 4 Oct. v. Augusta n. Constanza.
CELAENO, 8 Oct. van Three Rivers naar
Georgetown.
HELENA. Galatz n. Ravenna, pass. 7 Oct
Zea.
HOFLAAN. Rosario n. Las Palmas. pass.
5 Oct B Aires Roads.
MÏRACH Newport n. Genua, pass. 7 Oct
Gibraltar
SLIEDRECHT. Abadan. pass. 7 Oct Perim.
W1NSUM. arr. 6 Oct. le Kingston (.J.)
ST PHILfPSLAND, 9 Oct. v. Kopenhagen
n. Danzig.
o
2-3
