NIEUW FEUILLETON.
„De verloren Injectienaald"
71ste Jaarpan*
DINSDAG 7 OCTOBER 1930
No. 21643
Officieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
BINNENLAND.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
30 Cts per regel voor advertentiën uil Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertentiën 35 Cts per regel Kleine Advertentiën uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 60 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueel» opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per post f. 2.35 -f- portokoeten.
ƒ0.18
„0.18
öit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
Morgen vangen wij aan met een
nieuw boeiend feuilleton, getiteld:
door ALICE CAMPBELL.
INENTING EN HERINENTING
TEGEN FOXKEN.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemcene kennis, dat op de
Woensdagen 8, 15 en 22 October e.k., tel
kens van des namiddags 23 uur in het
Elisabethshof aan de Oude Vest gelegenheid
zal worden gegeven tot kostelooze inenting
en herinenting tegen pokken.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN. Secretaris.
Leiden, 7 October 1930.
315
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat door hen
de beslissing op het verzoek van: a. S. Bak-
huyzen om vergunning tot het oprichten van
een banketbakkerij in een gedeelte van het
perceel Oude Rijn No. 44c, Sectie H. No.
2180; b. Gebroeders C. J. en P van der Loo
om vergunning tot het oprichten van een
waschinrichting op het perceel Haarlem
merweg No. 32, Sectie K. No. 32 en c. J. v. d.
Reyden om vergunning tot het oprichten van
een wasch- en strijkinrichting in het perceel
Vliet No. 25, Sectie F. No. 756, is verdaagd.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN. Secretaris.
Leiden, 7 October 1930. 344
Prof. Dr. M. W. DE VISSER f
over „De invloed van China en Indië op
de Japansche taal en litteratuur".
Tal van wetenschappelijke publicaties zijn
van zijn hand verschenen, waarvan de voor
naamste zijn „The dragon in China and
Japan", „The bodhisatlva Ti-tsang (Jezo) in
China and Japan", „The arhats in China
and Japan". Binnen zeer korten tijd zou een
nieuwe uitgave verschijnen „Ancient
Buddhisme in Japan".
Voorts schreef hij nog verschillende popu
laire werkjes, o.a in 1911 in de serie „Groote
godsdiensten" (uitgave Hollandia-drukkerij).
getiteld Shinto, de godsdienst van Japan"
en „Het Boeddhisme in Japan" en in 1929
in de serie-Pans „Boeddha's leer in het
verre Oosten" en „Shmto en Taoïsme in
Japan".
Vermelding verdient verder zijn in 1913
voor de Nederlandsch-Indische Bestuurs-
academie gehouden serie lezingen over „Oud
en nieuw Japan".
De teraardebestelling van het stoffelijk
overschot zal plaats vinden a.s. Vrijdagmid
dag te 1 uur op de begraafplaats „Rhijnhof".
In verband met dit overlijden hangen de
vlaggen van de sociëteit .Minerva" en het
clubgebouw der V.V.S.L. halfstok en hebben
beide vereenigingen de gebruikelijke corps-
rouw aangenomen.
Wijlen prof. De Visser.
In den ouderdom van bijna 55 jaar is in
den afgeloopen nacht geheel onverwachts
overleden prof dr. M. W. de Visser, 'hoog
leeraar in het Japansch aan de Rijksuniver
siteit alhier.'
Marinus Willem de Visser werd 23 October
1875 te Stavenïsse in Zeeland geboren Reeds
op jeugdigen leeftijd gaf hij blijk van een
bijzondere begaafdheid. Hij liet zich op 17-
jarigen leeftijd inschrijven als student in
de letteren en wijsbegeerte aan de Leidsche
Universiteit en promoveerde tijdens het rec
toraat van prof. Fockema AndTeae den llen
December 1900 tot doctor in de klassieke
taal- en letterkunde op een proefschrift over
een Grieksch folkloristisch onderwerp, geti
teld „De graecorum diis non referentibus
speciem humanam", waarbij als promotor
optrad prof A. E. J. Holwerda.
Eerst na zijn promotie begon hij zich
toe te-leggen op de studie van het Japansch
en Chineesch Gedurende de jaren 1905
1910 was hij als tolk verbonden aan het
Nederlandsch Gezantschap te Tokio. Na zijn
terugkeer in 1910 werd hij benoemd tot
conservator aan het ethnographisch museum
alhier afdeeling China en Japan en op 30
Mei 1917 tot hoogleeraar in het Japansch,
iwelk ambt hij aanvaardde met een oratie
VER. VAN OUD-GEPENSION-
NEERDE MILITAIREN
DER ZEEMACHT VAN VÓÓR iqi8
Onder leiding van den heer A. J. Heering
hield de afdeeling Leiden van boveng-*-
noemde vereeniging gisteravond in gebouw
Patrimonium een openbare vergadering. Als
sprekers traden hierbij op de voorzitter van
het hoofdbestuur, de heer J de Groot uit
Rijswijk, en de heer H. Pape alhier, hoofd
bestuurslid. over het onderwerp- „Wat doet
de Nederlandsche regeering en wat moeten
wij doen?"
In zijn openingswoord drukte de heer
Heering zijn spijt uit over het weg blijven
van zoo vele leden en niet aangeslotenen,
die een uitnoodiging hadden ontvangen om
deze bijeenkomst bij te wonen, en hierdoor
blijk gaven hun eigenbelang nog slecht te
begrijpen.
Allereerst voerde de heer' de Groot dan
het woord, die wees op de nieuwe pen
sioenregeling van 14 Juni 1930, waarbij be
paald werd, dat de uitkeeringen bedoeld in
de wet van 26 Juni 1926 gewijzigd worden
en uitkeeringen zullen worden verleend tot
een zoodanig bedrag, dat door den betrok
kene genoten wordt 280 pet. van het hem
vóór de wet van 29 Mei 1920 toekomende
pensioen Bij deze oogenschijnlijke verdub
beling een vermeerdering van 40 pet.
was reeds eerder verleend van het pen
sioen. werd echter tevens bepaald, dat lo
de bijslag niet wordt verleend, indien of
voor zoover de inkomsten nader omschre
ven bedragen overschrijden, terwijl tevens
rekening werd gehouden met andere inkom
sten b v. ouderdomsrente, verdiensten van
de echtgenoote, of den gepensioneerde zelf,
ondersleuning van inwonende kinderen en
dergelijke Bij de bepaling dezer grenzen
weid niet gelet op rangen of graden, terwijl
voor een grooter aantal dienstjaren in Indië
nog een gratificatie werd verleend Dat een
1 dergelijke regeling werd ontworpen voor de
oude garde, die Indië heeft schoongeveegd
en daarmede den grondslag heeft gelegd
i voor de huidige cultures, welke ieder jaar
zulke groote winsten opleveren, noemde
spr een moreel onrecht. Hij wekte dan ook
I allen op het hoofdbesluur te steunen in den
strijd hiertegen, door leden te winnen en de
belegde vergaderingen trouw te bezoeken
De tweede spreker, de heer Pape, gaf een
nadere omschrijving van de bepalingen van
de nieuwe regeling aan de hand van eenige
voorbeelden uit de vergadering. Tevens
werd de actie, welke gevoerd wordt, voor de
pensionneering van weduwen van gepen-
sionneerden van vóór 1909 besproken
waarbij aan het licht kwam dat in de
naaste toekomst een desbetreffende wette
lijke regeling kan worden tegemoet gezien
Nadat nog eenige kwesties van huishou-
delijken aard waren besproken, sloot de
voorzitter met dankzegging aan de sprekers
de bijeenkomst.
HET 3 OCTOBERFfcEST.
Dat de viering van het 3-October-feest
dit jaar bijzonder in den smaak is gevallen
moge blijken uit het feit. dat verschillende
ingezetenen onze bemiddeling inroepen om
openlijk dank te betuigen aan het bestuur
der 3-Octobervereeniging en verder alle
andere organisaties, die hun medewerking
verleenden tot het luisterrijk welslagen van
den herdenkingsdag van Leiden's Ontzet.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Opheffing: S. Leman, Mzn., Rijnsburger-
weg 83, Leiden. Commissionnair in boter
en kaas.
DIETSCH
STUDENTENVERBOND.
Lezing Ernest Claes.
Gisteravond vond in het klein-auditorium
der Leidsche Universiteit de eerste bijeen
komst in dit seizoen plaats van het „Dietsch
Studentenverbond", afd Leiden.
Onder de toehoorders merkten wij op den
rector magnificus prof. dr. J. Ph. Vogel, prof.
mr. van Oven. alsmede afgevaardigden van
het Collegium en bestuursleden van verschil
lende studenten-corporaties
De avond werd geopend door den voor
zitter den heer H C. Sandrock.. die o.a de
aanwezige Duitsche studenten welkom
heette, alsmede de eerste jaars studenten.
Hij sprak den wensch uit dat deze door de
voordracht van den heer Claes. zich meer
zouden gaan interesseeren voor de Vlaam-
sche cultuur en litteratuur. Spr. vestigde
voort? o.a. de aandacht op het a.s. congres
te Groningen en de te houden reis naar
Vlaanderen, waarover hij bijzonderheden
meedeelde.
Vervolgens hield de heer Bijleveld, lid
van het Hoofdbestuur een korte causerie
van propagandistische strekking, waarbij hij
wees op de 9terke ontwikkeling van het na
tionalisme van den laatstpn lijd over de ge-
heele wereld, hetgeen de grondslag is van
een gezond en krachtig internationalisme.
Dit gevoel van stamverwantschap, van
saamhoorigheid behandelde spr. in het bij
zonder met betrekking tot Nedbrland,
Vlaanderen en Zuid-Afrika. waarbij hij stil
stond bij de vooral sinds den oorlog acuut
geworden Belgischp kwestie Het doel van
het D. S. V. is de idéé te hevorderen van de
saamhoorieheid tusschen Nederland en Bel
gië in cultureelen zin Het wil trachten e°n
inzicht te schenken in de toestanden te
Vlaanderen en Zuid-Afrika en dit wel door
het organiseeren van congressen etc (Delta
conferentie te Nijmegen in December asV.
Hierna was het woord aan den spreker
van dezen avond den heer Ernest Claes.
Spr verklaarde zich hier meer thuis te ge
voelen dan in menige der zuidelijkste steden
van zijn eigen land.
Dan gaf hij een beschrijving van „zijn
eigen volkske van te lande", waarover hij
zooveel edels en prachtigs neerschreef in
zijn hoeken En ook gisteravond klapte hij
op zijn bekende, luimige Vlaamsche wijze
van die mensehen uit „de Kempen" en van
de vele eigenaardige typen uit die streek,
waar men nog zijn „eigen leventje leeft."
De dorpelingen kiezen er zelf hun burge
meester" en dikken boer", zonder geleerdig-
heid. Deze is de eenige. die met een „witte
gilet" naar de kerk toegaat. De veldwachter,
de „champétre" is de meest forsche drinker
van het dorp: hij kan wel 40 pinten op een
dag drinken I
Dan zijn er de pastors van het land.
„prachtkerels", ook al zonder geleerdigheid,
maar zij kennen het hart van de menschen,
zij spreken in hun gewone taal, die er „diep
ingaat"
Ook een Drachttype is de „dorpsbengel",
een deugniet: iedereen kent hem en hij
kent iedereen, wiens broek de kleur heelt
van zijn vel. Hij heet „de Witte", zoodat
we toen meteen de oplossing wisten van het
raadseltje „Wie de Witte was", het onder
werp van de lezing
Tegen de kerk. midden in het dorp. zien
de „bengels" hoog op, de plaats waar „me
neer pastoor" dwars door het hart en de
hersenen van de menschen heenziet.
Tenslotte is er dan de school, waar je
uren lang „stiUekes" zitten moet. Maar
daarbuiten fluit de bengel weer zijn vroolijk
airtje over „de lieve Mei" en het „zeer lieve
Vaderland".
Zoo vertelde Ernest Claes maar voort,
zonder een oogenhlik verveling van de tal-
looze wederwaardigheden en avonturen van
„den Witte", totdat we het allen voelden en
begrepen wie hij was: een echte gezonde
deugniet, die het liefst de verre weien in
trekt, om er zijn streken uit te halen.
Telkens schalde de lach op over h°t
smeuige, leutige taaltje van dien echten
Vlaming die niet moede werd het sappige
leven van onzen buren voor het oog te ton-
veren.
De echt V'aamsrhe sfeer was er weer.
wars van alle zwaarwichtigheid en stijfheid,
die in het Noorden dikwijls zoo kan druk
ken Een ure, waaraan het goed deed. zich te
laven
Met een dankwoord van den heer Sand
rock werd deze vriendelijke avond gesloten.
De alhier tot semi-arts bevorderde stu
denten W. L. F Duymaer van Twist en E
M Kole zijn bestemd tot reserve-officier van
gezondheid bij de landmacht.
Ds W. C. Lamain alhier heeft een be
roep ontvangen naar de Gereformeerde Ge
meente te Werkendam
Het aantal eerste-jaars-sludenten. dat
zich heeTt talen inschrijven als lid van het
Leidsche Studenten Corps bedraagt in
totaal 106
De politie heeft een Duitsche dieast-
bode over de grens geleid, die ten nadeele
van den heer O. eenige sieraden had ont
vreemd.
CRJTIEK OP DE
RADIO-CENSUUR-
Een dictatorschap, dat niet in Nederland
thnis behoort.
Voor de microfoon van den Huizer zender
heelt gisteravond de heer mr. A. van der
Deure te Bennekoni, voorzitter van de
Ned. Chr. Radio-Verecniging, zijn, eenigen
tijd niet gehouden, bestuursmededeelingen
uitgesproken
Allereerst deelde hij mede, dat ook op de
bestuursmededeelingen censuur rust. Deze
toestand kan niet worden bestendigd Wan
neer de bestuursmededeelingen gefiltreerd
worden medegedeeld, dan wordt de waarde
ervan daardoor niet bevorderd, aangezien
zij niet tot het allerlaatst „bij" kunnen zijn
Vroeger werden zij samengesteld op den
dag, dat zij uitgesproken weiden; thans moe
ten ze een week tevoren worden ingediend.
H'orna hesprak de N C R.V. voorzitter de
ellende welke thans hier met de golflengten
beleefd wordt Deze toestand is verre van
ideaal. Zoo spoedig mogelijk en met de
grootst mogelijke energie van de regeering
moet daarin verandering worden gebracht.
LTitzendingen zooals thans A.V.R.O. en
V.A.R.A. moeten geven, zijn niet te benij
den En hij den tegenwoordigen stand der
techniek zijn deze moeilijkheden spoedig te
overwinnen. Het ligt op den weg van de re
geering om andere mogelijkheden voor den
zenderbnuw te maken.
Na deze mededeelingen kwam mr. Van
der Deure tot de kwestie der censuur. De
eerste week scheen het, alsof er wrijving
zou ontstaan tusschen de N. C R. V en den
Radioraad Ik wil echter, aldus spr., nader
onder de loupe nemen de censuur van
de Radin-Omroep-contrólecommissie. Voorop
word^ gesteld, dat de noodzakelijkheid van
contróle op den omroep van overheidswege
door ons ten volle wordt erkend.
De contróle van de Radio-Omroep-Con-
tróle-commissie gaat echter o. i. verder dan
haar bevoegdheden strekken Een bewijs
daarvoor vindt men o. a. in art. 9 van het
Radio-Reglement
Bij schrijven van 3 October 1930, num
mer 299, werd ons medegedeeld, dat in deze
bestuursmededeelingen niet mocht worden
getreden in een beoordeeling van het beleid
der regeering of van regeerings-commissies.
Als bij de Radio-Omroep-Contrólecommis-
sie iets als „staatsgevaarlijk" wordt be
schouwd. is er voor de betrokken omroep-
vereenigingen geen beroep mogelijk.
Ons rechtsgevoel is door een dergelijken
toestand allerminst bevredigd. Het is te
wenschen. dat hierin zoo spoedig mogelijk
verandering worde gebracht.
Een dictatorschap van ambtenaren be
hoort in Nederland niet thuis; zoo iets past
in ïtalië en in Rusland.
Naast dit principieele bezwaar tegen de
preventieve censuur, zijn er echter ook be
zwaren van practischen aard. Een gevolg er
van is, dat een lezing niet meer actueel kan
zijn. Daarbij komt dat het vooraf-inzenden
dikwijls moeilijk is. Ook zal men de aller
beste sprekers niet meer krijgen
Door een en ander wordt de beteekenis
van den radio-omroep verminderd.
Is die preventieve censuur noodzakelijk,
als we de laatste achter ons liggende jaren
bekijken? vroeg spr En hij gaf daarop als
zijn meening te kennen, dat die toestand dat
allerminst bewijst.
Persoonlijk ben ik van oordeel dat vrij
heid van spreken door de radio, behoudens
eenige restricties, geenerlei moeilijkheid met
zich zou brengen Met belangstelling ziet
spreker de a.s interpellatie over deze aange
legenheid in de Tweede Kamer tegemoet.
ONZE VLIEGVELDEN
IN SEPTEMBER.
Schiphol de luchthaven van Amsterdam,
werd gedurende de maand September aan
gedaan door 644 verkeersvliegtuigen der
geregelde luchtlijnen, 418 vliegtuigen van
Leger en Marine en 17 extra vliegtuigen,
terwijl 15 proefvluchten met vliegtuigen
van de K.L.M en andere luchtvaartmaat
schappijen werden uitgevoerd.
Tevens hadden er 25 vluchten plaats met
vliegtuigen van de N.V. Nederlandsche
Vliegtuigenfabriek „Fokker" en 66 vluch
ten met Pandervliegtuigen van de Natio
nale Luchtvaartschool.
Het aaDtal pleziervliegers bedroeg 374 en
het aantal bezoekers 5021.
Waalhaven de luchthaven van Rotter
dam, werd gedurende die maand aange
daan door 229 verkeersvliegtuigen, 138
vliegtuigen van leger en marine, 59 vlieg
tuigen van de Nationale Luchtvaartscho^r
en verschillende particulieren.
Bovendien werden op Waalhaven 34
proef-, rond- en oefenvluchten uitgevoerd
door verkeersvliegtuigen der K.L.M 5
door andere maatschappijen. 261 door vlieg
tuigen der Nationale Luchtvaartschool en
16 door op Waalhaven gestationeerde mili
taire vliegtuigen. Het aantal pleziervlie
gers bedroeg 50 en bet aantal bezoekers
4631.
BINNENLAND.
Prol. dr. M. W. de Visser, hoogleeraar in
het Japansch aan de Leidsche Universiteit,
is overleden (Stadsnieuws, le Blad).
Critiek van mr. Van der Deure op de
radio-censuur (Binnenland, le Blad).
Ingediend is een wetsontwerp inzake de
uitvoerregeling van melkproducten (Binnen
land, le Blad).
De behandeling van Nederlanders in
Italië (Binnenland, le Blad).
Op 76-jarigen leeftijd is in Den Haag
overleden de gepensionneerd generaal-ma-
joor J. P. Koolemans Beijnen (Binnenland,
le Blad).
Berooving van f. 13.000 te Amsterdam
(Gemengd, 2e Blad en Laatste Berichten,
le Blad).
Tallooze schepen mosten te IJmniden met
hun vertrek wachten op beter weer. (Laatste
Berichten, le Blad).
BUITENLAND.
De ramp van het Engelsche luchtschip
de R 101 (2e Blad en Tel., le Blad).
In Roemenië is het kabinet Manioe afge
treden (Buitenland en Tel. le Blad).
De opstandige beweging in Brazilië wint
veld (Buitenl. en Tel., le Blad).
Muiterij aan boorcL van een Engelsch
oorlogsschip. (Tel. le Blad).
DE BEHANDELING VAN
NEDERLANDERS IN ITALIë.
Antwoord op de vragen van den
heer Mendels.
Op de vragen van den heer Mendels be
treffende de behandeling van Nederland
sche onderdanen in Italië heeft minister
Beelaerts van Blokland het volgende geant
woord:
Uit de ingewonnen inlichtingen blijkt, dat
de door den heer Schmidt en diens reis
gezellin in Italië ondervonden behandeling
een gevolg was van de omstandigheid, dat
eerstgenoemde bij de Italiaansche politie
als communist gesignaleerd stond, hetgeen
te verklaren is uit het feit, dat hij in vroe
ger jaren lid is geweest van de communisti
sche partij en hij deel heeft uitgemaakt van
den (thans opgeheven) Bond van Revolu-
tionnair-Socialistische Intellectueelen. Wat
overigens de ondervonden behandeling aan
gaat. is van de zijde der Italiaansche Re-
geenng verzekerd, dat beide personen be
handeld zijn met inachtneming van de faci
liteiten welke de voorschriften in hun om
standigheden toeiaten. Zoowel de heer
Schmidt al9 mevrouw Kamerman zijn, blij
kens de verschafte inlichtingen, wegens het
niet beschikbaar zijn van afzonderlijke cel
len. ondergebracht in cellen, die tol do
beste der gevangenis behoorendaarin be
vonden zich nog drie andere van lichte mis
drijven beschuldigde personen Ontkend
wordt voorts, dat de heer Schmidt en zijn
reisgezellin aanvankelijk onderworpen zijn
geweest aan een regime van brood en wa
ter, hun is in de gevangenis van den aan
vang af het gewone voedsel verstrekt, en
na twee dagen hebben zij hun maaltijden
uit de stad betrokken, overeenkomstig het
reglement, dat zulks als- gunst toestaat.
De minister is van oordeel, dat er aan
geen regeering een verwijt van kan worden
gemaakt, dat zij bijzondere maatregelen
treft tegen personen, die zij er op h. i. goe
den grond van verdenkt te behooren lot
een partij of organisatie, die zij als staats
gevaarlijk beschouwt. Tot die bijzondere
maatregelen behoort mede een verscherpte
controle op vreemdelingen, die onder die
verdenking staan.
Indien Italiaansche Staatsburgers naar
het oordeel der Nederlandsche regeering
behooren tot een partij of organisatie die
door haar als staatsgevaarlijk wordt be
schouwd. zullen zij zich hier te lande heb
ben te onderwerpen aan eventueele ver
scherpte controlebepalingen, die te hunnen
aanzien zouden zijn genomen.
Hoewel de minister te allen tijde gereed
is om op te komen voor een behoorlijke be
handeling van Nederlanders in het buiten
land en hij. voor zoover de door den heer
Schmidt en mevrouw Kamerman onder
vonden behandeling daartoe aanleiding gaf,
ook in dit gpval het uoodige vertoog tot de
Italiaansche regeering heeft gericht, is hij
van meening dat het onderhavige geval
niet tot eenige démarche van algemeene
strekking aanleiding kan geven.
