DË~ VRIJWILLIGE JAGERS LEIDSCHE H00GESCH00L. 71,le Jaargang LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 26 September 1930 Derde Blad No. 21635 BINNENLAND. DE VLUCHT UIT DE POPPENKAST VAN JAN KLAASEN EN TRIJNTJE. FEUMIFTON. REEDERSVEREENIGING VOOR DE NEDERL. HARINGVISSCHERIJ Een iets gunstiger jaar dan het voorafgaande. Stichting van een koelhnis te Katwijk. Gisteren heeft de Reedersvereeniging voor de .Nederlandsehe Hanngvisschenj haar vijf tiende jaarvergadering te 's-Gravenhage ge houden. De voorzitter, de heer W. Richter Uitden- bogaardt, hield een openingsrede, waarin hij verklaarde dat het hem genoegen deed nu een eenigszins opgewekter toon te kunnen aanslaan wat betreft den gang van zaken in het bedrijf gedurende 1929. De totale vangst bedroeg verleden jaar 768.011 kantjes tegenover vorig seizoen 716.572 kantjes. Het betere bedrijfsresultaat is in hoofdzaak te danken aan den hoogeren gemiddelden prijs, die het product heeft op gebracht. De flink doorgevoerde mechaniseering der schepen, gepaard gaande met belangrijke aanschaffing van modern vischtuig, heeft slechts een zeer matige opvoering van de vangst tengevolge gehad. De betere bedrijfs- uitkom9t is nagenoeg uitsluitend aan den hoogeren doorsneeprijs te danken. Het heeft de voortdurende aandacht van het hoofdbe stuur doeltreffende maatregelen te overwe gen, die ertoe kunnen leiden de vraag naar haring te vergrooten. De daarvoor in aan merking komende middelen: doeltreffende reclame en een koelhuis-inrichting, vorderen groote kapitalen. Toch schijnt de bereiking van een en ander niet tot de onmogelijkhe den te behooren, wanneer belanghebbenden eendrachtig de handen ineen slaan De voorzitter wees er nog op, dat enkelen niet de overtuiging kan worden bijgebracht, welk een onberekenbare schade zij het vis- scherijbedrijf toebrengen door hun schepen reeds vóór 1 Mei ter haringvisscherij uit te zenden. Door dergelijk onoordeelkundig wer ken, waarbij alleen aan vermeend oogenblrk- kelijk eigenbelang wordt gedacht, wordt een dikwijls belangrijke hoeveelheid inferieure qualileit haring op de in dien tijd zoo gevoe lige markt geworpen, die de binnenlandsche consumptie in hooge mate schaadt. Ofschoon in de laatste jaren van uitbrei ding der visschersvloot geen sprake is ge weest, moet toch worden geconstateerd, dat een toenemend gebrek bestaat aan goed be varen personeel. In het verslag van den toestand en de ver richtingen gedurende 't jaar 1929 lezen wij: Van de geheele Nederlandsche vloot heb ben in 1929 aan de haringvisscherij deel genomen: 9 zeilloggers, 199 motorloggers, 4 motorbooten en 58 stoomschepen of 270 ha ringschepen. Het aantal zeilloggers, dat in 1928 nog 65 bedroeg, i9 in het afgeloopen jaar tot 9 geslonken. Het aantal motorlog gers nam daarentegen met 47 toe. De vang- capaciteit van de Nederlandsche haringvloot van 1928 staat tot die van 1929 volgens de aanteekeningen als 7: 7.4. De gemiddelde vangsten en besommingen bedroegen in 1929 van een stoomlogger 3978 kantjes, f. 67.626, van een motorboot 3853 kantjes, f. 65.501, van een motorlogger 2560 kantjes, f. 43.520, en van een zeillogger 1375 kantjes, f. 23.375. In het afgeloopen jaar waren bij de ver- eeniging aangesloten: 54 leden met 56 stoom-, reederijtonnen van het door de ver- eeniging gedeponeerde brandmerk voorzien, tegen in 1928 146 motor- en 6 zeilschepen of- tezamen 208 schepen. Wat de algemeene werkzaamheden in het afgeloopen jaar betreft, wordt gememoreerd, dat in het afgeloopen jaar de algeheele af wikkeling en uitbetaling heeft plaals gehad van de Britsche schadevergoedingen-1916. In het afgeloopen jaar zijn te Vlaardingen en Maassluis 21.069 en te Katwijk a. Zee 8223 resp. 18.000 en 4545 tonnen. In 1929 hebben 85 schepen aan de Kanaal- visscherij deelgenomen, de totale kosten der ziekenverpleging hebben f. 1050 bedragen. Voor het eerst sinds de opheffing van den Loonraad in het Noordzee-visscherijbedrijf in 1921, i9 men erin gesaagd een landelijke loonregeling tot stand te brengen, zij het, dat voor 1930 nog met enkele plaatselijke gewoonten rekening moest worden gehouden. Verwacht mag worden, dat spoedig kan wor den gesproken van een „landelijke uniforme loonregeling". Namens de commissie voor het nazien der rekening over het boekjaar 1929 heeft de heer L. IJzermans (Vlaardingen) rapport uitgebracht en voorgesteld de rekening goed te keuren, waartoe werd besloten. Tot leden der commissie voor het nazien der rekening- 1930 werden benoemd de heeren I. J. Hoo- gendijk te Vlaardingen, C. Vrolijk Fzn. te Scheveningen en C. Haasnoot Dzn te Kat wijk aan Zee. Vervolgens had de installatie plaats van de heeren M. Dirkzwager Hzn te Maassluis en Joost Pot Fzn. te Schiedam, als leden van het hoofdbestuur. De contributie voor 1930 werd vastgesteld op f. 15 per schip. De lijst van arbiters in gevolge art. 15 van het huishoudelijk regle ment (voor de beslechting van vereenigings- gesehillen) werd ongewijzigd vastgesteld. Op voorste] van het hoofdbestuur heeft de vergadering besloten ook voor dit jaar aan de Zuid-Hollandsche Maatschappij tot red ding van schipbreukelingen en de Noord- en Zuid-Holl. reddingsmaatschappij ieder een bijdrage van f. 125 t« verleenen. Na ampele bespreking werd met alge meene stemmen het voorstel van het hoofd bestuur lot beperking van de vroegharing- visscherij in 1931 aangenomen. De vóór 1 Mei gevangen voorjaarsharing zal niet mogen worden gezouten en in geen enkelen vorm aan den wal mogen worden gebracht; op of na 1 Mei uitgaande schepen zullen met -10 netten, waarvan de totale speerreeplengte de 4000 Eng. voet niet te boven gaat, mogen worden uitgerust; op of na 1 Juni mag met de volle vleet ter haring visscherij worden uitgegaan. De vergade ring heeft het hoofdbestuur opgedragen zich met de regeering in verbinding te stellen en haar medewerking in te roepen indien enkele, geen lid der vereeniging zijnde, ree- ders zich eventueel aan het zoo juist ge nomen besluit niet zouden storen. Mochten de reederijen, vertegenwoordigende 95 pet. van het aantal haringschepen, zich voor de te nemen maatregelen verklaren, dan zal het hoofdbestuur maatregelen nemen tegen de onwilligen, daar het hier een voor alle reederijen hoogst belangrijke zaak geldt. De voorzitter heeft mededeelingen gedaan omtrent den coöperatieven aankoop van duigen; de eerste partij is rechtstreeks uit Amerika geïmporteerd en het dezer dagen ontvangen gedeelte voldoet aan redelijke eischen. Overwogen zal worden of in het vervolg tot directen aankoop zal worden overgegaan, dan wel dat gebruik zal worden gemaakt van de bemiddeling van Neder landsche importeurs. Uitvoerig is gesproken over de stichting van een propagandafonds voor het haring- verbruik. Voor de z.g. papieren-reclame werd minder gevoeld dan voor het stichten van een koelhuis, waardoor de prijzen voor de goede maatjesharing niet zoo bedroevend laag zouden behoeven te loopen. Ten slotte werd het hoofdbestuur opgedragen met plannen te komen tot de stichting van een koelhuis te Scheveningen, Vlaardingen en Katwijk, met steun van rijk en gemeenten i en zich tot de afdeelingen der reedersver eeniging te wenden met verzoek, den leden te adviseeren 5 cents per aangevoerd kantje haring voor dat doel beschikbaar te stellen. In zake den aanvoer van puf heeft de voorzitter medegedeeld, dat deze aangele genheid meermalen in de vergaderingen van het hoofdbestuurder sprake is gebracht, dat met het betrokken departement de zaak is besproken en het denkbeeld is geopperd een en ander met de besturen der visschers- vereenigingen te Urk, den Helder en Zout kamp te bespreken, waarvan evenwel geen heil werd verwacht, omdat juist van dien kant sterke drang wordt uitgeoefend op het behoud der pufviS9cherij. Ook de Vereeni ging van reeders van visschersvaartuigen te IJmuiden bleek voor laatstgenoemde bespre king niets te gevoelen en zond zelfstandig een goed gedocumenteerd adres aan den minister van binnenlandsche zaken en landbouw, houdende verzoek spoedig een beslissing te willen nemen t.a.v. de aan 603. Dra wist men den vrede te herstellen, een verzoe ning kwam lot stand, voor altijd werd vriendschap ge sloten, plechtig gaf men elkaar de hand. Nu werden Jan en Jokko uitgenoodigd tot een mooi en groot festijn, in het 'hol der apen te geven, beiden zouden hun gasten zijn. 604. Jokko vertelde zijn avonturen aan het einde van het feest En aan het slot zeide hij heel statig, bij alles ben ik ook geweest. De apen luisterden met groote oogen, maar één aap dacht, het is gewis, dat die Jokko met zijn avonturen, een groote praatjesmaker is. hangige maatregelen van bestuur, opdat binnen korten tijd verbetering in den be- staanden toestand zou worden verkregen. Aan dit adres heeft het hoofdbestuur adhae- sie betuigd. De vergadering heeft uitvoerig de wantoestanden voortspruitend uit de pufvisscherij besproken en aangedrongen op een verbod van aanvoer en zoo mogelijk het onder rijkscontrole stellen van den verkoop der aangevoerde ondermaatsche visch zoo lang er geen aanvoerverbod is. ONDERZOEK NAAR GESCHIKTHEID VOOR DEN DIENSTPLICHT. Zittingen van den herkeuringsraad. De minister van Defensie heeft aan de burgemeesters een circulaire gezonden, waarin wordt medegedeeld, dat in Novem ber en December a.s. in eenige gemeenten door den herkeuringsraad voor den dienst plicht zitting wordt gehouden. De voorzitter van den herkeuringsraad kan aan voor den dienstplicht ingeschreven personen, die nog niet bij de land- of zee macht zijn ingelijfd, of die wel reeds daar bij zijn ingelijfd, doch nog niet als dienst plichtige in werkelijken dienst zijn geweest, de gelegenheid geven om bij genoemden raad een onderzoek naar hun geschiktheid voor den dienstplicht te ondergaan. Behoudens bijzondere machtiging van den minister van Defensie worden tot dat onderzoek niet toegelaten zij, die bestemd zijn tot buitengewoon dienstplichtige of als zoodanig zijn ingelijfd; b. in 1930 tijdelijk ongeschikt voor den dienst werden ver klaard; c. als vrijwilliger behooren tot de landmacht uitgezonderd den vrijwilligen landstorm tot de zeemacht of tot de overzeesche weermacht. De aanvragen moeten zoo spoedig moge lijk worden gezonden aan den voorzitter van den Herkeuringsraad, gebouw van het Departement van Defensie, Plein 5. den Haag TWEEDE KAMER. De leden der Tweede Kamer zijn in open bare vergadering bijeen geroepen op Dins dag 30 September a.s. te één uur. Aan de orde is: Mededeeling van het besluit der Centrale Afdeeling om op de lijst der op 30 September en volgende dagen in de afdeelingen te onderzoeken wetsontwerpen nog in te voe gen: Wetsontwerp Toekenning van kasvoor- schotten aan de N.V. Koninklijke Holland- sche Lloyd, en Wetsontwerp aangaan van eene geldleening ten laste van Neder- landsch-Indië. Na afloop der openbare vergadering is er vergadering der afdeelingen. DE OPENING DER ZEEHAVEN TE DORDRECHT. Het gala-diner. Na afloop van den hislorischen optocht is de Koninklijke familie gisteren te kwart over zes weer uit Dordrecht vertrokken. Alleen Prins Hendrik bleef om des avonds aan te zitten aan een gala-diner in Kunst min. Er waren 250 gasten. De burgemeester van Dordrecht bracht een dronk uit op II. M de Koningin, op de leden van het Koninklijk Huis en op de hoofden van alle Staten, waarvan afgevaar digden aanwezig waren. Ook bracht spr. een woord van dank aan Z. K. H Prins Hen drik, aan Minister Mr. P. J. Reymer, aan jhr. dr. H. A. van Karnebeek en aan de gasten uit Frankrijk, Zwitserland, Duitsch- land en Engeland Minister Reymer bood namens de regee ring de beste wenschen voor de zeehaven van Dordrecht aan. Hij gaf de verzekering, dat de regeering van plan is alles wat in de betreffende wet is neergelegd ten uitvoer te brengen. De begrooting van Waterstaat, die ingediend zal worden, zal daarvan het bewijs leveren. Spr. eindigde met een woord van hulde voor de activiteit van het ge meentebestuur. Verder spraken nog wethouder Dicke, dr. Fuchs ober-regierungs-prasident van de pro vincie Rijnland, mede namens de stad Düs- seldorf en de Duitsche gasten, wethouder van Huiden, de Regierungsrat van het Kan ton Basel, mr. Parv uit Londen, de voorzit ter der Kamer van Koophandel uit Slrasz- burg, de heer E. Heldring, voorzitter der K. v. K. voor Amsterdam, de heer H Slule- meyer, burgemeester van Schiedam, de heer v. d. Lugt, namens de K. v. K. te Rotter dam, mr. dr. W .Frowein, directeur van de Staatsmijnen te Heerlen en de heer P. Haff- mans, voorzitter der K. v. K. voor Zuid-Lim burg. De burgemeester van Dordrecht sprak een slotwoord. HET CONFLICT IN DEN RIÏKSAFSLAG TE ITMUIDEN. Audiëntie bij den Minister. Een deputatie van het bestuur der Visch- handelvereeniging te IJmuiden is in audiën tie bij den Minister van Waterstaat geweest in verband met het hangende conflict in den Rijksafslag aldaar. Deze conferentie die ruim twee uur duurde, werd tevens bijge woond door den directeur-generaal ir. Rin gers en de heeren Schneiders en Oud, resp. directeur en onderdirecteur van hel Slaats- visschershavenbedrijf. De Minister deelde het bestuur van de Vischhandelvereeniging mede zoo spoedig mogelijk bericht te zenden welke stappen door Z.Exc. in deze kwestie zullen worden genomen NEDERL. UITGEVERSBOND. Gisteren hield de Nederlandsche Uitge versbond zijn jaarlijksche algemeene verga dering in het hotel Wittebrug. te Den Haag. De voorzitter, de heer J. C. Tjeenk Wil link, te Zwolle, heeft met een enkel woord den heer Peereboom herdacht, die kort ge leden aan den Bond is ontvallen. Ook heeft hij de leden opgewekt einde November tegenwoordig te zijn bij de herdenking van het 50-jarig beslaan. Tot bestuurslid werd in de vergadering gekozen de heer Jan Tadema (Haarlem) lot vertegenwoordigers in den Centralen Raad voor Vakbelangen de heeren Jan Ta dema, W. L. Brusse, J. E. Belinfante en G. Hara, tot lid van de commissie inzake be talingsmoeilijkheden de heer G. B Noot hoven van Goor, in de gemengde commissie uit leden van de Vereeniging van Letter kundigen en den Uitgeversbond de heeren W. L. Brusse, C. A. J. van Dishoeck en H. C. A. van Kampen. EEN NIEUW SYSTEEM VOOR KUNSTMATIGE GOLF- OPWEKKING. De Hilver9umsche architect, de heer A. J. W. de Groot heeft een uitvinding gedaan op 't gebied van kunstmatige golfopwekking. Met de nieuwe machine, welke in een speciaal daarvoor gebouwd zwembad op het landgoed „Uytwyck" aan den Utrechtschen Weg te Hilversum werd geplaatst zijn schit terende resultaten bereikt. Met dit systeem wordt het water niet voortgestuwd, zooals bij verschillende Duit sche vindingen op dit gebied, doch door een tank in den vorm van een halve golf neer gedrukt, zoodat direct na de eerste neer drukkende beweging reeds een golf ontstaat. De hoogte der golven wordt geregeld door het overhalen van een handle en kan opge voerd worden tot een springvloed. Binnen enkele minuten na het in werking stellen van de machine ontstaat aan het uiteinde van het bassin een branding. VERSPREIDE BERICHTEN. Volgens bij de K.L.M. ontvangen be richt is het K.L.M.-vliegtuig P.H.A.G.R., dat gistermorgen te 6.40 uur van Schiphol is vertrokken voor de le étappe van de vlucht naar Ned.-Indië gistermiddag te 1.10 uur (Amsterd. tijd) te Boedapest aangekomen. Het vliegtuig heeft dus niet de voorgeno men lusschenlanding te Neurenberg ge maakt. H. M. de Koningin-Moeder heeft de Vereeniging „Simavi" („Steun in medische aangelegenheden voor Inheemschen") welke zich ten do$ stelt den medischen nood in Oost- en Wesl-Jndië te helpen lenigen, met een belangrijke gift verblijd. De gewone audiëntie van den Minister van Financiën zal op Maandag 29 Sept. a.s. niet plaats hebben. DER De jaien 1830 en 1331. Naar het dagboek van den Oudjager K. BOON. 13) Op aandoenlijke wijze namen we afscheid van onze goede Elisabeth Reusems. die diep bewogen wa« en ons met moederlijke be zorgdheid de hand drukt. Reed« om half vier marcheerden we onder boornmuziek een half uur later af. Geregeld en kalm trokken we voorwaarts, ontmoetten echter verschillende malen krijgsvoertuigen en andere aanrukkende troepen. Ons vermoeden werd vaster en vas ter, dal wij nu eindelijk werkelijk ten strijde gingen' De marsch ging over Gestel, Blaarthem, Veldhoven en Sleensel naar Eersel. Wij hoopten, na een marsch van S uur daar le kunnen rusten, maar toen klonk het bevel verder te trekken naar de Wildrietsche heide, waar onze fourier werd weggezonden om te fourageeren. Het bataillon Groninger Plattelands schutterij trok op dit oogenbhk voorbij onder bevel van majoor van Calkar, evenals d" batterij veldartillerie no. 8. Aan de Be'gische grens hielden we ten slotte halt. Hier heerschte een geweldige drukte van een groote menigte troepen. Het uitgestrekte veld was in een „bivouack" herschapen. De troepen werden in twe'1 liniën gelegerd, terwijl op eenigen afstand aan den linkervleugel de cavalerie lag. Voor nachtleger werd gezorgd door het weghanm van het op eenigen afstand opgestapelde stroo Om soep te koken werden door „sap- peurs" gaten in den grond gegraven, waarin zij vuren aanlegden. „Bivouack" der Leidsche Vrijwillige Jagers. Alles was nieuw en vreemd, vooral tegen het vallen van den avond was het een in drukwekkend gezicht. De nachtrust ging in, na een smakelijke verorbering van de soep onder het motto „Honger maakt rauwe boo- nen zoet!" De wapens werden omgehou- den, de geweren stonden in rotten aan het hoofdeinde en verschillende schildwachten waakten over ons.... 3 Augustus. Wij werden stijf van de dauw wakker, hoewel het dien nacht prach tig weer was geweest. De reveille werd zeer vroeg geblazen en al spoedig was iedereen op en in beweging 1 Aangetreden, werden de geweren geladen en toen de dagorder voorgelezen, waarbij Prins Willem van Oranje het opperbevel over het leger aanvaardde. Hij sprak hierbij het 'lang verbeidde „Voorwaarts" uit. In het kort sprak hij: Door den wil van mijnen vader en Ko ning geroepen om het bevel over zijn leger te voeren, stel ik mij aan uw hoofd op den dag, waarop het woord voorwaarts dc-or hem is uitgesproken. De bewijzen van liefde en Irouw, welke gij reeds aan den Koning en aan het Vaderland hebt gegeven en die den volkeren van Europa tot het schoonste voor beeld strekken, waarborgen mij ook de dap perheid, welke gij ook ten toon spreiden zuit op het slagveld. Bij 't nemen van toevlucht tot de wapenen, sluit de Koning geenszins' den weg der onderhandelingen, hoezeer deze tot dusver zoo vruchteloos zij beproefd. Na Quatre Bras en Waterloo hebben wij ons niet meer in gelijke betrekking bevonden als die, welke ons thans vereenigt. In dat tijds verloop hebben er vele gewichtige, meestal gelukkig, doch sedert een jaar zeer ramp spoedige omstandigheden, voor ons Vader land plaatsgehad. Mijn plicht en de wil mijns Vaders hebben mij geroepen, om een werkelijk deel aan de laatste staatkundige gebeurtenissen in Nederland te nemen. Thans hoop ik u, met het zwaard in de hand te overtuigen, dat het bloed der Nas- sa .u's nog in mijne aderen vloeit en dat geen offer mij te zwaar zal zijn, om hel ge luk te verzekeren van dien geboortegrond, voor welks onafhankelijkheid onze voor ouders zoo dikwijls legermachten hebben bestreden, die de hunne verre in getal, maar geenszins in moed te boven gingen." Hoofdkwartier Breda den 1 Aug. 1831 (Willem, Prins van Oranje", Een luid en langdurig hoera volgde op de voorlezing van dit belangrijk geschrift, dat in waarde en kracht den hoogdravenden in houd overtrof van de dagorder, die de Bel gische generaal Daine voor zijn legermacht had uitgevaardigd. De Prins van Oranje verkondigt 'sKonings bevel „Voorwaarts". Weinige oogenblikken nadat de dagorder van den Prins was voorgelezen, werd deze door een tweede belangrijke gevolgd, waarin de troepen vermaand werden tot orde en krijgstucht. Nu ging het dan werkelijk op ten strijde! Reeds 's morgens vroeg trokken we België binnen. Na een uiterst vermoeienden tocht werd Arensdonck bereikt, gevolg door een heerlijken nachtrust. 4 Augustus. Alweer werd zeer vroeg reveille geblazen. Dat speet me: nog dron ken van de slaap stonden we in marsch- (enue onmiddellijk op. Aan reinigen of ver- frissching viel niet te denken Toen weer op marsch: steeds „voorwaarts". De dag werd warm! In gesloten colonne ging de marsch verder; wij noodzaakten de bewoners die niet gevlucht waren, drink water klaar te zetten. Over Rethy kwamen we in Moll aan, waar ik met tien anderen inkwartiering vond bij Jan Konings en ver volgens op het kerkhof gingen bivakkeeren. In Mol! was men buitengewoon vijandig ge zind. Slechts onder geweld wilden de bewo ners ons iets afstaan. Gelukkig hadden we gehoord, dat velen van hen gewapend wa ren: Gen Meyer liet den omroeper weten daar Belleman geheelen dat iedereen zijn wapens moest afgeven. Dit bevel bleef, op enkele gevallen na. zonder resuMaat, waarop de generaal ïiet bekend maken, dat het dorp in brand zou worden gestoken, in dien men niet binnen een k twee uur aan zijn bevel zou voldoen. Op verschillende plaatsen, en bij de voor naamste gebouwen, werden kanonnen ge plaatst. met manschappen er bij. om op het eerste bevel los te branden. Troepen op on derzoek uitgezonden VGnden de wapen? ver borgen onder schoorsteenen, onder bedden, in kasten, ja zelfs in de kerk. Niettegenstaande den onwil van Molls be woners. wisten wij ons met geweld te ver schaffen. wat we noodig hadden en alles werd broederlijk verdeeld. 5 Augustus. Wij verlieten Moll reeds om 5 uur. Mij viel, met een korporaal en nag drie jagers de eer te beurt, de spits le vor men en dus honderd passen vóór de voor wacht uit te marcheeren. Onze weg ging naar Beringen, over de kleine dorpen Daa- len en Olmen, waar wij alle huizen verlaten vonden, (Wordt vervolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1930 | | pagina 9