Tentoonstelling Kunstnijverheid en
Architectuur te Alphen.
Belangrijk Bericht
hst6 Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag 24 September 1930
Derde Blad
No. 21633
DE TEUNTJESBRUG TE NIEUWKOOP.
UIT DE OMSTREKEN.
HARTOGS
MAANDAG. WOENSDAG en
VRIJDAG van 10 tot 3 uur.
Schitterende exposities.
iFoto van de gisteravond geopende tentoonstelling van Kunstnijverheid en Architectuur.
Aan den vooravond der winkelweek werd
I in het huis der gemeente door den burge-
I meester als eere-voorzitter van het plaatse-
1 lijk comité de tentoonstelling geopend van
I Kunstnijverheid en Architectuur georgani-
Iseerd door de Zuid-Hollandsche vereeniging
lint bevordering van Kunstnijverheid en
[Volkskunst en van het Instituut voor Stad
Jen Landschap van Zuid-Ilolland. welke al-
hier in het Nulsgebouw tot 1 October gehou-
den wordt. Onder de aanwezigen merkten
wij ojm. behalve de verschillende raadsle-
I den, tal van gemeentebesturen uit omlig
gende plaatsen., het plaatselijk tentoonstel-
I lmgscomité, het bestuur van de afd Rijn
streek van den Ned. aannemersbond en tal
van andere genoodigden op. Toen alle aan
wezigen plaats hadden genomen richtte de
burgemeester als eere-voorzitter zich tot
hen met een woord van welkom en dank
lot allen die aan het totstandkomen dezer
tentoonstelling hadden medegewerkt.
Rede van den Burgemeester.
De tentoonstelling heeft ten doel voor
lichting te geven op het gebied van nijver
heids- en bouwkunst De steden genieten
deze, uit den aard der zaak, in veel ruimere
mate dan het piatte land, dat er toch niet
minder behoefte aan heeft. Wij loopen alle
I het gevaar te blijven voortgaan op oude we
gen. Dat zou niet gevaarlijk zijn. als deze
I wegen goed waren. Helaas moeten wij er-
kennen, dat dit dikwijls niet het geval is.
[Een periode van verval ligt achter ons en
het is onze taak om, zooveel in ons ver-
mogen is. mede te werken om haar te bo-
[ven te komen De vooruitgang van de tech-
niek zooals wij die uit de vorige eeuw ken-
nen en die nog steeds verder gaat. heeft in
I menig opzicht een zeer ongunstigen invloed
I gehad op de kunst.
Dit moge niet zoo sterk geweest zijn ten
opzichte van letterkunde en schilderkunst,
I die in het laatst der vorige eeuw tot herle
ving kwam, in des te droeviger staat ge
raakten de nijverheids- en bouwkunst
Gelukkig is ook hier een kentering gekomen
en wij genieten het voorrecht deze te bele
ven. Ondertussrhen is door jarenlang bederf
de goede smaak en stijl veelal teloor ge
gaan en is het noodig geworden voorlichting
le geven om dit verlies te boven te komen.
De tentoonstelling is een van de middelen
om dit doel te bereiken Een belangrijk deel
is gewijd aan producten der nijverheid.
Daar wordt aangetoond, dal ook de machine
in staat is voor hetzelfde geld een voorwerp
goed te maken als dat zij iets zou voort
brengen van slechten vorm en kwaliteit. De
voorwaarde is, dat zij wordt beheerscht door
den kunstzinnigen geest van hem. die haar
laat werken. En veelal zal ook hier een
voud het kenmerk zijn van het ware. De in
zenders zullen aanloonen. dat de meening
als zou het goede duur zijn, in zijn alge
meenheid onjuist is. Integendeel, de verbete
ring van vorm door vereenvoudiging betee-
kent dikwijls vermindering van productie
kosten. Voor de bouwkunst geldt hetzelfde.
Zij is op de tentoonstelling in een afzonder- j
lijke afdeeling ondergebracht. De inrichters i
hebben zich ten doel gesteld te laten zien I
goede en slechte voorbeelden van archi tec- I
tuur. zooals die op het plalteland voorkom!.
Ook hier geldt, dat het goede zeker niet
duurder is dan het slechte. Doordat deze
expositie grootendeels samenvalt met de
winkelweek, die morgen aanvangt, mag
verwacht worden, dat beide aan eikaars
welslagen bevorderlijk zijn. Ik verklaar
hiermede de tentoonstelling van nijver
heid skunst en architectuur, welke wij
straks hopen te bezoeken, geopend.
Rede van den heer W. C. van Ree.
De voorzitter van het plaatselijk comité
de heer W. C. van Ree, dankte het ge
meentebestuur en de samenwerkende cor
poraties. In dien dank wil ik tevens be
trekken den heer N. P de Koo, binnenhuis
architect te Rotterdam, die reeds meer
malen dergelijke tpntoonstellingen heeft
ingericht.
Ik eindig met de opwekking tot een druk
en herhaald bezoek aan de plaatselijke ten
toonstelling van Kunstnijverheid en Archi
tectuur en met het uitspreken van den
wcnsch, dat zij aan het aan haar gestelde
doel -moge beantwoorden.
Namens de twee vereenigingen nam de
heer Van Hoey Smith voorzitter van het
instituut van Stad en Landschap van Z.-
Holland het woord om in welgekozen be
woordingen den burgemeester te bedan
ken, voor de welwillendheid om deze ten
toonstelling te openen. Spr. bracht voorts
dank aan den Raad dezer gemeente 'voor
de royale wijze waarop zij aan de finan
ciering der tentoonstelling heeft medege
werkt. Daarna bracht de burgemeester
dank aan den voorzitter der plaatselijke
commissie voor de vriendelijke woorden tot
hem gericht. Nadat vervolgens de thee was
geserveerd, trokken de aanwezigen naar
het Nutsgebouw voor het bezichtigen der
tentoonstelling.
De tentoonstelling.
Omtrent de tentoonstelling kunnen wij het
volgende mededeelen. De inrichting en de
betimmering der verschillende stands met
doek en de wijze, waarop de verschillende
artikelen zijn gcexposeerd is gewoonweg
schitterend en tot in alle puntjes verzorgd.
Hieruit blijkt wel dat de leiding bij bekwame
vaklieden ,Jieeft berust, waarvoor den hee-
ren N. P. de Koo, binnenhuis-architect en
W H. Gispen te Rotterdam alle lof toekomt.
Om echter van alle geexposeerde artikelen
een juiste beschrijving te geven is voor ons
ondoenlijk en daarom laten wij de beoor
deeling liever aan het publiek over. Wij zul.
len echter trachten in het algemeen zooveel
mogelijk een overzicht te geven van de aan
wezige artikelen. Bij het binnenkomen treft
dan de bovengenoemde wijze van inrichting,
waarbij de fraai aangebrachte z.g. „Giso"
lampen van dp fa. Gispen le Rotterdam het
aanzien nog belangrijk verhoogen Bijzon
dere aandacht vragen de verschillende ge
makkelijke stalen en heerlijk veerende stoe
len. zoomede het geelkleurig slaapkamer
ameublement van de N V. Googams te Rot
terdam. Wat overigens de meubelen betreft,
kunnen de inzendingen van firma Gispen
die ook een fraai schrijfbureau en staal vee-
rend ameublement exposeert, de fa Metz
Co. met haar fraai ameublement naar het
ontwerp van W. Penaat, en ..De Ploeg" uit
Leiden met het fijn afgewerkt dressoir" en
andere artikelen er ook zeker zijn Ook be
kende plateelfabrieken „Schoonhoven",
„Zuid-Holland" en „Katwijk" met hun uit
gebreide collectie van kunst en plateetwer-
ken, keur van eetserviezen en verdere ar
tikelen, zijn goed vertegenwoordigd De be
kende glasfabriek „Leerdam" en de kristal-
fabriek „Maastricht" laatstgenoemde met
verschillende onderwerpen van „Rosendaal"
doen echter voor hen niet onder Bijzon
der opvallend ziin ook de tallooze artikelen
van „de Beiaard" Schiedam met fransch
porcelein en andere voorwerpen zoomede de
u'tgebreide keur van artikelen van de
„Nieuwe Toonkamers". Rotterdam Ook onze
plaatselijke firma N. Samson met haar fraai
verzorgde drukwerken kunst en kleuren
druk. schoolplaten, maakt een goed figuur.
De afdeeling speelgoederen in den vorm van
allerlei dieren geeft een aardig effect en doet
ons denken aan „Klein Artis" Ook deze in
zending is van de „Nieuwe Toonkamers
De etsen van onzen plaatsgenoot J Zonne
veld getuigen ook van goede kunst Voorts
geven de talrijke teekeningen prijkende aan
den wand achter in de zaal een schitterend
overzicht van de landelijke bouwkunst en
architectuur o.a van een gemeente waar
van de toekomstige bebouwing is beperkt
binnen vaste grenzen, en van een leelijke
en ondoelmatige voortwoekerende lintbe
bouwing van een zich snel ontwikkelende
Ned. Industriestad van 50 000 zielen en tal
van andere Tevens vinden wij hier ook
een collectie fraaie deurknoppen en derge
lijke bouwbenoodigheden van de fa. W F.
Weyntjes te Rotterdam. Kortom het geheel
geeft een juist overzicht van de vele nuttige
en kunstzinnige artikelen, die ook in onze
woningen ware schoonheid kunnen brengen
Het doe! der tentoonstelling n.l. om het pu
bliek aan te toonen dat zich in onze wonin
gen en tal van winkelzaken nog al te veel
nijverheidsproducten bevinden die van wan. I
smaak getuigen, terwijl vooral in de laatje
jaren niet dure producten worden voortge- 1
'bracht die in het dagelijksch gebruik goed 1
voldoen is middels deze expositie volkomen
bereikt.
Bijzonder willen de inrichters er de aan
dacht op vestigen dat het onjuist is te den
ken. dat werkelijk goede artikelen duurder
moeten zijn dan wat zich nog al te vaak als
„mooi" aandient, doch inderdaad buitenge
woon leelijk en slecht van vorm en stijl is.
Zeer zeker is een bezoek aan de tentoon
stelling, zooals wij tot heden in onze ge
meente nog nimmer hebben gekend, alles
zins aan te bevelen. Rest ons nog te ver
melden dat de bekende firma Wed. J. van
Xelle in de zijzaal aan de bezoekers'sters)
een gratiskop thee offreert.
-v. JE
Na het bezoek aan de tentoonstelling,
werd voor de aanwezigen in het hotel „Cen
traal" een drietal lezingen gehouden. De
heer 'Hoey Smith besprak allereerst de op
richting, het doel en werkkring van het
instituut van Stad en Landschap om ver
volgens door lichtbeelden aan te toonen dc
hoogstaande bouwkunst ui t de 17e eeuw
en de slechte bouwkunst in laleren tijd Spr.
sprak tevens een opwekkend woord tot de
gemeente-besturen om lid te worden en zich
aan te sluiten bii het instituut om zoonoodig
bij uitbreidingsplannen bun advies in te
winnen.
De heer Meyer gemeente-architect te Rot- i
terdam gaf eenige voorbeelden eveneens ver-
duidelijkt door lichtbeelden uit het land van
Maas en Waal en den wederopbouw der
woningen na de overstrooming. Ten slotte
hield de heer Gispen nog een voordracht over
de Kunstnijverheid. Spr. wees op de mooie
producten die in de 18e eeuw werden ge
produceerd en hoe in de 19e eeuw door de
toen steeds meer en meer veld winnende I
techniek en machines een plotselinge inzin-
king kwam en hoe m onzen tijd dc nijver
heid en kunstnijverheid meer en meer
samenvloeit, terwijl ook met de machines
steeds meer en meer wordt getracht de kunst
te behouden en stijl en vorm te vereen
voudigen.
De voorzitter van de plaatselijke commis
sie de heer W. G. van Ree bracht hierna de
verschillende sprekers woorden van dank
voor de gehouden voordrachten en wekte de
aanwezigen op tot een druk bezoek aan de
tentoonstelling.
Hierboven een foto van de Nieuwe Teuntjes brug te Nieuwkoop, die dezer dagen voor
het verkeer werd opengesteld. Een mooie verbetering!
BODEGRAVEN.
Bij Kon. besluit is de heer mr. C. S.
van Dobben de Bruyn, herbenoemd tot
burgemeester dezer gemeente.
HAARLEMMERMEER.
Boot omgeslagen.
In de Ringvaart van den Haarlemmer
meerpolder nabij den Sloterweg is Dinsdag
een bootje omgeslagen, waarin een heer en
dame waren gezeten. Beide personen kwa
men ingiet water terecht. Voorbijgangers,
die op het hulpgeschrei der drenkelingen
kwamen toesnellen, slaagden er met een
ander bootje in hen te redden. Na van
droge kleeren voorzien en van den schrilc
bekomen te zijn, konden ze huiswaarts
keeren.
Motorongeluk.
Dinsdag had in Haarlemmermeer weder
een motorongeluk plaats en wel bij een
der bruggen aan den Hoofdweg, alwaar een
motorrijder, de heer H. te Amsterdam, z'n
draai te kort nam, met het gevolg, dat hij
in botsing kwam met de brugleuning. Aan
de omstandigheid, dat deze tegen den hevi-
gen schok bestand bleek te zijn, is het te
danken, dat H. niet met z'n motor in het
water is getuimeld.
Hij liep door den val, dien hij maakte,
eenige verwondingen op, doch kon na ver-
i bonden te zijn, zijn weg weer vervolgen.
KATWITK-AAN-ZEE.
Een zoon van den heer B. J. D. uit j
de Voorstraat is met zijn rijwiel geslipi.
op den hoek BoulevardVoorstraat. Hij
kwam te vallen en brak een been. Door
een paar omstanders werd hij naar huis
gebracht. Dr. Eikelenboom verleende ge
neeskundige hulp.
Een veertiental leden van de Chr.
Jongel.-vereen. „Amos 5 6a", zal Zater
dag 27 September een week end gaan door
brengen op de Ernst-Sillcmhoeve van hev
N.J.V. bij de Lage Vuursche in Utrecht.
Het ijzeren hek, dat sinds 1886 om de
Nieuwe kerk in dc Voorstraat staat, is
langzamerhand door den tand des tijds ver
teerd geworden.
Door den aannemer, den heer A. Parle-
vliet wordt dit hek nu vervangen door een
muur pala^tcrs met daartusschen ijzeren
staven. Ook de kerkramen worden ver
nieuwd.
Hedenmorgen dreigde een motorboot
van den heer A. Parlevliet in het Prins
Hendrikkanaal te zinken, doordat een der
kranen van de machinekamer openstond.
De brandweer, onder leiding van den heer
H. Parlevliet wist door de boot leeg te pom
pen, het zinken te voorkomen.
HILLEGOM.
27 harddravers ingeschreven.
Voor de harddraverjj op Donderdagmid-
gag a.s. te Hillegom waren Maandag reeds
27 paarden ingeschreven, en wel de vol
gende dravers: Baucis, Viola Bell, Lady
Chimes, Miss Zelac, Peter, Nobel, Harstein j
Rolette, Prinses Dulutti, Korona, Idylle, j
Janet Harvestes, Chatrienne Spier, Madri
gal, Pieternel. Sister Patrick H. Reva D,
Tamboer, Monte Carlo, Quetterer, Oploo-
per, Resuplacent, Tijdlooper, Novado B,
Van Couver, Han-old, Petite, Annie C, en
Politesse.
Er is in geen jaren hier zulk een groot
aantal paarden ingeschreven. Het 25-jarig
bestaan der Harddraverij-Vereeniging zal
dus waardig gevierd worden.
Wegens DRUKTE houdt 8818
VOORTAAN SPREEKUUR voor
TANDHEELKUNDE
VOORSTRAAT 4, b. d. Boulevard
KATWIJK AAN ZEE.
NOORD WITK.
Door den voorzitter van het Centraal
stembureau is als opvolger van dr. H. van
Nes als lid van den gemeenteraad aange
wezen de heer G. den Hollander.
Met ingang van 15 Sept. is de nacht
telefoondienst en de doorloopende Zondags
dienst weer geëindigd.
Z. D. II. de Bisschop van Haarlem
heeft den eerwaarden heer E Meynders be
noemd tot kapelaan in deze parochie.
NOORDWITKERHOUT.
Ten overstaan van notaris Wagema-
ker, had al'hier in ,,'t Rechthuis" de groote
openbare verkooping (bij afslag) plaats van
ettelijke perceelen bloembollenland, ge
legen in den Noordzijder-polder.
De uitslag was, dat alle perceelen, afge
mijnd op f. 121.000, werden opgehouden
Niets werd gegund.
Hel lijk, gevonden in de duinen, is
herkend als zijnde van een verpleegde uit
het St. Bavo-Gesticht alhier.
Met het Oranjefeest was hij medegegaan
naar een gratis-voorstelling in het paarden
spel. Daar wist hij te ontsnappen en zwierf
daarop verscheiden dagen in de duinen
rond, waar hij van honger is omgekomen.
RIJNSBURG.
GEMEENTERAAD.
De begrooting 1930 door Ged. Staten niet
goedgekeurd. - De gemeenterekening ovei
1929 vastgesteld. Benoeming van een
opzichter.
Voorzitter: de Burgemeester.
Afwezig: de heer C. D. v. d. Vijver,
met kennisgeving.
Na opening der vergadering met gebed,
leest de voorzitter de notulen der vorige
vergadering, die ongewijzigd worden goed
gekeurd.
Onder de ingekomen stukken bevindt zich
een verzoek van den heer P. Kort, om een
perceeltje bouwgrond tusschen vuilnisbelt en
Brouwerstraat in koop te mogen ontvangen.
Do voorzitter deelde mede, dat B. en W.
omtrent al of niet afstaan van dit stukje
grond nog in overleg zijn, en daarom dit
verzoek wenschen aan te houden.
Door het bestuur van de Chr. H.B.S.
to Leiden is verzocht een toelage ad
f. 434.20 voor 6 leerlingen uit deze ge
meente, die in 1928 de lessen aan deze
H.B.S. volgden.
Een voorstel van .B en W. om dit ver
zoek in te willigen, wordt z.h.s. aangenomen.
Door Ged. Staten is aan de begrooting
1930 de goedkeuring onthouden.
Van dit besluit van Ged. Staten doet de
voorzitter mededeeling, waaruit blijkt, dat
zij bezwaar maken, tegen den post bezol
diging secretarie-personeel enz.
Met name achten G. S. het noodzakelijk,
in een gemeente van 4417 zielen, geheel
ten laste der gemeente te d<^n komen, het
tractement van een 2en ambtenaar ter secre
tarie, en niet een kracht, gedeeltelik door
de gemeente en gedeeltelijk door den burge-
meeslei betaald.
De meerderheid van B. en W., zijnde
beide Wethouders, stelt voor, van dit besluit
in beroep te gaan bjj de Kroon.
In een uitvoerig bezwaar, voorzien \an
een toelichting, die de voorzitter voorleest,
geven zjj te kennen, dat het geldt een
zeer bijzonder geval. De persoon in kwestie
is door den burgemeester in dienst genomen
als hulp bij de secretariswerkzaamheüen,
vandaar de vergoeding van den burgemeester
hji is overigens gemeenteontvanger elders,
en verricht verder eenige werkzaamheden
voor de gemeente. Verder zijn de wethouders
van meening, dat het betreft een huishoude
lijke aangelegenheid der gemeente, die naar
hunne meening Ged. Staten niet het recht
geeft, hun goedkeuring aan de gemeente te
onthouden.
De voorzitter deelt mede, met den in
houd van dit bezwaar zich niet te kunnen
vereenigen. Naar zijne meening zijn Ged.
Staten met de aangegeven feiten voldoende
bekend, en worden de werkzaamheden elders,
slechts een uur per week verricht.
Wethouder S. Schoneveld zegt, dat het
bezwaar door hem is jremaakt, hoewel hij
meent, dat dit meer op den weg ligt van
den secretaris. Met wat de voorzitter mede
deelt, kan hij zich overigens niet vereenigen,
en hij meent, dat er wel degelijk reden ls,
in beroep te gaan.
De heer T. Kralt stelt voor, waar het
hier een moeilijke kwestie is, die reeds
jarenlang moeilijkheden opleverde, in het
beroep te verzoeken, dit mondeling to
mogen toelichten. Hiertoe wordt besloten.
Het voorstel in stemming gebracht, wordt
met algemeene stemmen aangenomen.
Een voorstel van B. en W., om in die
begrooting eenige wijziging aan te brengen,
als door Ged. Staten verzocht, wordt z.h.s.
aangenomen.
In behandeling komt een verzoek van den
gemeenteveldwachter W. v. d. Veen, waarin
deze onder verwijzing naar de loonregeling
in eenige naburige gemeenten, die allo
gunstiger zijn dan hier, verzoekt om een
toelage voor uniformkleeding, ofwel ver
strekking van vrije kleeding.
De voorzitter stelt voor, een toelage van
f. 100 te verleenen; de beide wethouders
stellen voor f. 50.
Dr. Jonker bevreemden deze voorstellen,
omdat eigenlijk tegen den wil van den raad
de tegenwoordige bezoldiging is vastgesteld,
en hjj acht zich niet gerechtigd, deze te
verhoogen.
De heer T. Kralt is het hier mee eens;
z.i. laten de financieele toestanden geen
andere dan strikt noodzakelijke uitgaven toe.
De heer G. v. Delft wil daars'an van
Veen niet de dupe laten worden, en f. 50
toekennen.
Wethouder S. Schoneveld, dat eigenlijk
in zijn denkwijze geen verandering is ge
komen, maar noemt de. argumenten, die
hem tenslotte hebben doen zwichten.
Het voorstel van den voorzitter wordt
hierna met algemeene stemmen verworpen,
dat van de beide wethouders met 73
stemmen aangenomen.
Ingekomen is een adres van den heer Jqc.
Zwaan, houdende verzoek om toekenning
van een schadevergoeding ad f. 90, in ver
band met een hem ovei&omen ongeval, bij
het verrichte* van rioleeringsarbeid in
dienst der gemeente, welke vergoeding hem
door de R.V..B, ook na hooger beroep is
geweigerd.
B. en W. zijn van oordeel, dat Zwaan
een schade ad f. 75 heeft geleden, en stel
len voor, hem hiervan 70 pet. te vergoeden.
De heeren Knijff en v. d. Gugten willen
100 pet. toestaan, en maken hiervan een
voorstel.
Het voorstel in stemming gebracht, wordt
verworpen met 28 stemmen.
Het voorstel van B. en W. wordt met
algemeene stemmen aangenomen.
Het volgende punt der agenda, vaststel
ling der staat van oninbare en nog te ver
halen posten, wordt op voorstel van den
voorzitter aangehouden, tot de geheime
vergadering.
B. en W. stellen voor, over te gaan
tot vaststelling van de bedrijfs- en de
gemeenterekening over 1929.
Namens de commissie, belast met het
nazien der bedriifsrekeningen, rapporteert de
heer G. v. Delft, dat de commissie alles
correct in orde bevond. In de commissie
zjjn alleen de volgende opmerkingen ge
maakt: het gasverlies over 1928 bedroeg
9313 M3. dat over 1929 26.923. Voorgesteld
wordt enkele achterstallige posten oninbaar
te maken.
Het electriciteitsbedrijf biedt een gunstig
beeld. Het verlies in 1928 aan stroom was
22 pet dat in 1929 15 pet.
Overigens stelt, de commissie voor, de
rekeningen goed te keuren.
