MY„„ iw Wat de vrouw draagt JL 1\ r LUI Jaargang LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 13 September 1930 Vierde Blad No. 21624 VOOR DE HUISVROUW. FINANCIEEL OVERZICHT. •<895 VIJFTIG JAAR MODE. e mode is en was steeds de spiegel van tjjd, afbeelding van hooge cultuur, van ia], van een nieuwen stijl en tenslotte een duidelijk teeken voor de tijdperken slechten smaak. pust, kunstnijverheid en mode gingen eger volkomen gescheiden en pas ge- ede de laatste jaren ziet men het streven drie samen te laten gaan, wat de zeer ten goede kwam, daar toen het inblik gekomen was, dat deze orga- i voortvloeide uit den smaak en de iljjksche behoeften niet alleen, doch uit de persoonlijkheid der vrouw ten :hte van al deze dingen, mode is niet iets gebleven, dat hij enheid eens ter sprake werd gebracht dan met een medelijdend lachje werd ndeld, doch een thema dat groote lagen bevolking vermag te boeien en heele- niet meer een aangelegenheid is voor .opper ten"; de mode is een belangrijke oudelijke en sociale vraag geworden, oe nu uit iedere mode, het privilege slechts enkelen, de stijl van heden ont- 1, die elk seizoen opnieuw uitgaande groote modecentra, op zoo'n ingrijpende en binnen zoo'n korten tijd de wereld te veroveren, is een interessant punt san de hand van eenige schetsen is het moeilijk alle sprongen der mode van vijf vfif jaar te velgen, ten we dan beginnen met de mode van de stijl die door zijn valsche romantiek, zijn stoffige zoetheid nog heden geldt de treurigste perioden der kunst uit de e eeuw. Pompeuse zrjden stoffen zijn de orde van den dag, kleurencombinaties, de valsche sentimentaliteit van dien tijd streepen, garneeringen, die zin noch hebben en niet meer zijn dan ellendige esten: roesjes, bandjes, bloemen, franje, ringen zonder einde, eel beter is al 1885; de „cul de Paris" t nog altijd heel gewild te zijn, doch van een nieuwe stijl doet zich reeds n; het openbaart zich al in de preg- e van het te verwerken materiaal, door geaccentueerde streepen. zijn doordachte entiek. De taille blijft nog steeds tuurlijk ingeregen, doch de totaalindruk ffl vergelijk met de vorige mode wel pathieker en als een groote opluchting 't het verdwijnen van de „frou-frou"- gevoeld, die zoo veel onheil stichtte gedurende een reeks van jaren, de smaak vrouwen, die voor hun tijd als maat- nd golden, op meer dan vreeselijke heeft verknoeid. die jaren die nu volgen nemen wij trengere richting waar; de mode heeft van een uniform, hetgeen terug te en is naar de groote interesse, welke 'ertijd voor het militairisme bestond, treft men smaakvolle garneeringen aan 'oor echter nog geen bepaalde richtlijn enden is. '890 begint met de wespentaille, de sen- van het balseizoen. Met alle middelen •ot eiken prijs tracht men een slapke te verkrijgen; ontzettende corsetten, folteringen voor de vrouw, maar 'tas vanitatis gezondheid wordt graag het spel gezet en de kans gewaagd, een tol meer of mioder beteekent n „society", een voorname rol fn in haar kring, vermeerderde trouw- II. kortom alles. «en gaat nog verder: door allerlei dra- -ën der rokken, kunstmatige ver ing der schouders en nog veel meer tracht men het effect van de slanke f te verhoogen. In dien tijd was een e taille voldoende om doodelijk ver te worden. Ook de pofmouw heeft ander doel dan de taille tegenover verbreede bovenstuk nog slanker te uitkomen. ,t werd een algeheele revolutie op het li der mode en zelfs in de allerbeste en. waar buitensporigheden op dit ge niet gauw getolereerd werden, wordt djt ontzettend overdreven. Tezamen met ailitair-verbreede schouders en de be- elijke kleine hoedjes en mofjes werd de pofmouw aanleiding tot talrijke karika turen waardoor onze tijd deze mode dan ook nog kent. Het zou echter nog erger worden, toen men tot de ontdekking kwam dat een groote hoed de silhouette van het bovenlichaam verbreedt, waardoor dus de taille nog weer slanker leek. Men trachtte zich hierin wer kelijk „uit te leven". Er ontstonden hoofd bedekkingen van gigantische afmetingen, monsterlijke uitwassen van een op mode gebied ongecultiveerden tijd. Daarbij de toiletten uiterst militair, de borst vooruit- buik-in-lijn, die nog heden een bron van kostelijk vermaak zou zijn als we ons den tijd zouden gunnen alle foto's uit dien tijd nog eens te bekijken. De vrouw was in dien tijd al zoo „über-schnürt", dat zij zich ver stoutte vergelijkingen te gaan maken: ze doet dit door haar garderobe aan te vullen met een snoezig „stokje", of met een para pluutje, dat ook weer in een nauw foudraal is opgesloten. Ze is trotsc-h in het bewustzijn deze vergelijking te kunnen blijven door staan. De eeuwswisseling brengt dan iets geheel nieuws; we naderen n.l. de periode van de opkomst der sport; natuurlijk is het nog niet de sport van de massa, doch niets meer dan eenige bewegingsspelen van slechts enkelen, waarbji de emancipatie der vrouw, al is het ook nog vaag, in de kleeding reeds tot uitdrukking komt. Een tennisjurk uit het jaar 1905 b.v., die wij hebben afgebeeld, beoog! blijkbaar niet meer de „wespentaille tot eiken prijs". Na tuurlijk blijft de vrouw flink ingeregen, want zonder corset is „ongekleed", „onbe schaafd", „onmogelijk". Niettegenstaande dit neemt de mode al eenigermate „vanzelf sprekende vormen aan en voor alles pro beert men het toilet te doen beantwoorden aan zijn doel. Ook de hoeden verliezen hun „wilde avontuurlijkheid", alle gevleugelde dieren, bloementuinen, struisveeren-droo- men, die aan de orde van den dag waren, zien we verdwijnen en plaats- maken voor den panamahoed versierd met een lintje, het later spreekwoordelijk geworden attribuut voor de „reizende Engclsche". Al ras blijkt het dat de modehuizen hun werkzaamheden en succes in gevaar gebracht zien door een vasthouden aan dit eenvoudig- weinig gecompliceerde model en men be merkt ook allerwegen, dat de groote mode- artisten krampachtig zoeken naar iets, dat alles wat tot op heden gebracht werd, op zijn kop zet. En juist het voortbrengsel van een krachtig werkende phantasie waren de „broekrokken" uit het jaar 1910, in alle op zichten het bespotlelijksle van het bespotte lijke. overladen in snit en garneering en materiaal Dat men ook hierin aanlei ding vond weer terug te komen met de tui nen van hoeden, die in hun onbelemmerde „opbouw" ware karikaturen des tijds zijn cn toen al aan de verschillende Bladen rijkelijk stof tot grappen gaven, is ook een symptoom van de „stuiptrekking" en de „tol-elken- prijs-mode", van het eerste decennium van onze eeuw. Nu komen dc voor-oorlogsjaren en de tijd der groote volksstroomen. waardoor natuur lijk elke arbeid op modegebied stillag. De kleeding der vrouw (zelfs voor 's avonds) is uitersl eenvoudig, ongecompliceerd, be- hcerscht. Nauwelijks echter is de oorlog ten einde of we zien hoe snel de mode het verleden be graaft cn met welk een ijver een nieuwe stijl geboren wordt, die geheel beantwoordt aan de instelling van de nouveau-riche na- oorlog-periode. Men ziet toiletten van overdreven glinste rende weefsels, sterk gedecolleteerd en de modellen zijn noch doordacht, noch kunst zinnig. noch mooi. doch niet anders dan smaakloos-pronkerig. Pas in 1925 is de algeheele orrvnekeer in getreden. De vrouw ziet in dat het bespot telijk is zich een mode te laten voorschrij ven en ze wordt zich bewust, dat zij haar persoonlijkheid moet laten uitkomen in haar kleeding en dat zij zelf daartoe geroepen is. Het kortgeknipte haar. een uiterlijk tee ken der onafhankelijkheid maakt een een- voudig-natuurlijke stijl noodzakelijk en da mode der jumpers is gekomen, echter voor alles de mode der korte rokken als triomph der emancipatie. Pas in den allerlaatsten lijd is men weer teruggekomen van deze even verstandig a's kleedzame mode en nu, 1930 is men bij een stijl aangeland, die eigenlijk nog geen stijl is, waarbij men tracht vrouwelijkheid en sportiviteit te vereenigen en die alleen nog maar een voorlooper is van een nieuwe ont wikkeling in de mode. ALS COLLIERS. werken de interessante garnituren op de mooie nieuwe herfsltoiletjes, die men reeds in de groote modehuizen ziet en die het ko mende seizoen met succes inleiden. Het effect hiervan zal zeker indruk maken op elke vrouw, die er prijs op stelt haar persoonlijkheid en verfijnde smaak in haar kleeding tot uiting te brengen, daar de ja ponnen overigens uiterst eenvoudig zijn en hel verder alleen de stof is die het hem doen moet. De nieuwe garnituren moeten gedachl worden als gestileerde borduursels van me talen parels en bonte steenen, die slechts op enkele plaatsen met een losse steek op de japon zijn vastgemaakt, zoodat op deze wijze het effect van een collier bewaard blijft. Bovendien worden ook dezelfde manchetten aangebracht, waardoor men een uiterst de coratief geheel verkrijgt. Op de schets ziet u een dergelijk garni tuur, waarin metaalplaaijes en pareltjes ge combineerd zijn. Op zijde en ook op fluweel zal een dergelijk garnituur buitengewoon elegant staan GEKLEURDE GEBREIDE KINDERMODE. Gebreide pakjes zijn altijd het aardigst voor een kind of het nu thuis of op school gedragen moet worden. Afgezien hiervan zijn de kinderen dol op al die vroolijke kleurtjes, die hen zoo snoe zig staan De tijd heeft geleerd, dat nog afgezien hiervan, de gebreide kleeren buitengewoon practisch zijn, daar ze door hun kleuren rijkdom niet besmettelijk zijn en hierop niet, zooals op zooveel stoffen, elk vlekje gezien wordt. Dat ze ook legen een stootje kunnen en er nooit geknoeid en verfomfaaid uitzien is een reeds lang bekend feit. Heel nieuw zijn de levendige pull-overs met mooie patronen en kleuren. W. U. Eenige Weck-recepten. Groenten, die u Wecken wilt, moet n eerst schoonmaken en dan een poosje vóórkoken. Rauw ingemaakte groenten smaken minder lekker en worden gewoonlijk ook niet zacht genoeg. Asperges, doperwten en boontjes e.d. worden zeer spoedig zuur met warm weer. Die moet u dus snel voorkoken en sterili seeren. Overigens: nègmaals wat ik u in mijn eersten Weekbrief schreef: houdt u strict aan de voorschriften die de Weck- fabrikanten bij de toestellen afleveren. Denk niet, dat u het zuinigheidshalve, met min der vuur en in korter tijd ook wel klaar kunt krijgen, want dit zou zjjn zuinigheid, die de wijsheid bedriegt; door het vermin deren van de hitte en den kookduur kan het ingemaakte bederven en dan bent u dus heelemaal achterop. Om de flesschen bjj te vullen gebruikt men gewoonljjk het water, waarin men de groenten kookte; soms maakt men ook een zwakke zoutoplossing van ongeveer 10 gram zout (een koffielepeltje vol) op 1 liter water. Doch zout is niet noodzakelijk voor het steriliseerenmen kan het al of niet ge bruiken naar zijn smaak. ANDIJVIE kan heel goed worden inge maakt. Men snijdt de groente, wascht haar goed, en zet haar op met weinig water. Het aanhangende water is meestal voldoende. Daarna laat men de andijvie koken tot ze gaar is, terwijl men de groente nu en dan omroert. Dan doet men ze op een vergiet om uit te lekken, vult er de glazen mee, drukt ze met den houten stamper flink aan, giet er wat van het kookwater bij en steriliseert volgens Week's voorschrift: in nauwe glazen 60 min. op 98 gr. Celcius en in wijde glazen 90 min. op 9S gr. C. Ook SPRUITJES zijn te Wecken: men haalt er de buitenblaadjes af, wascht de groente goed en werpt de spruitjes in een pan met kokend water. Hierin moeten zij 10 minuten doorkoken. Daarna laat men ze wat bekoelen op een vergiet, vult er de glazen mee de groente zacht aandrukkend met den houten stamper, strooit er een beetje zout bij, vult den inhoud bij met versch water en steriliseert: 90 minuten in nauwe glazen en HO min. in wijde op 98 gr. C. BLOEMKOOL b een bedriegelijke groente: zij ziet er zoo mooi en fleurig uit en zit meestal vol rupsjes en kleine insecten. Daarom snijdt men de kool vóór het in maken in stukken, legt deze in water, dat men dikwijls ververscht, en laat ze er wel een uur in liggen. Hierdoor komt ai het kleine insecten-gespuis naar buiten. Nu is er één nadeel aan het inmaken van bloem kool verbonden; deze groente verandert dikwijls van kleur: in plaats van het mooie reomige wit wordt ze geel, soms zelfs rood achtig! Hier is niets tegen te doen; het ligt aan de soort en ook wel eens aan de meststof van het land, waar de kooien groeiden. Verdeel de bloemkool, in zoo groot mogelijke stukken, die gemakkelijk in het Weckglas kunnen. Snij de dikke stelen zoo ver als mogeljjk weg. Dan kookt men de bloemkoolstukken in een open pan in on geveer 10 minuten half gaar. vult de glazen met de heete groente met den buitenkant naar buiten, giet er kokend water over zonder zout, maar met een beetje citroen sap en steriliseert: 60 min. in nauwe en 70 inin. in wijde glazen op 98 gr. C. DOPERWTJES worden heel veel geweckt. Echter zijn niet alle soorten geschikt om ingemaakt te worden. Ze moeten versch geplukt geweckt worden, zooals ik hier boven reeds schreef. Het best steriliseert men erwtjes van den eigen grond. Ver bouwt men ze niet zelf. dan moet men ze 's morgens heel vroeg koopen en er abso luut zeker van kunnen zijn, dat ze versch geplukt zijn. De erwten mogen niet te rijp zijn. Zij veranderen bij het steriliseeren van kleur net als bij het koken; wanneer zij bij het steriliseeren een grasgroene kleur hebben is dit verkeerd en vermoedelijk ten gevolge van het koken in koperen ketels met koper zouten of andere kleurmiddelen. Men dopt de versch geplukte, jonge erwtjes snel, wascht zo goed, vult de glazen, voegt er water en een weinig suiker aan toe en steriliseert in nauwe glazen 60 min., in wijde 90 min. op 98 gr. C. Bent u er niet volkomen zeker van, dat uw erwtjes versch zijn, kook ze dan 10 minuten vóór, na het wasschen, vul de glazen met de heete groente en het kook water en steriliseer als boven. BOSCHBESSEN, zijn zeer geschikt om te steriliseeren. Zoek de beste uit, wasch in ruim water, vermeng ze in een schaal zeer gelijkmatig met suiker: 3 ons suiker op 1 Kilo bessen, en zet ze tot den volgenden dag op een koele plaats weg. Vul dan de glazen met de vmchten en het sap en verhit ze langzaam: in nauwe glazen 20 minuten, in wijde 25 min. op 80 gr. C. Ook BRAMEN worden geweckt; pluk met zorg de mooiste vruchten: rjjp en gaaf maar niet te rijp. Vul er de glazen dicht mee op, giet er de suikeroplossing over: 5 ons suiker op 1 K.G. bessen en verhit ze zeer langzaam: 10 min. in nauwe glazen, 15 min. in wijde op 75 gr. C. Om KRUISBESSEN in te maken kan men slechts de harde, onrijpe kruisbessen ge bruiken. Zij worden van kelk en steeltjes ontdaan, flink gewasschen in een groote bak met water en in een vergiet gelegd om uit te druipen. Daarna worden ze meermalen doorprikt; dat doet u het gemakkelijkst wanneer n naalden in een kurk steekt en deze naalden met de punt naar buiten laat komen. Leg ze vervolgens op een schaal uitgespreid en giet er een warme, zwakke suikeroplossing over. Na een paar minuten, als u de bessen geel ziet worden, en ze bij het er op drukken wat toegeven, schudt u ze op een vergiet en laat ze wat afdruipen. Dan vult u ze dicht op elkaar in de flesschen zonder ze te persen, giet er een heete suikeroplossing over: 8 ons suiker op 1 liter water, en verhit ze: in nauwe glazen 20 min. en in wijde 25 min. op 75 gr. C. Wanneer u een beetje vanille-suiker in elk glas doet wordt de smaak der bessen geuriger. De handel ter beurze in rustiger banen Stemming aan het einde der week beter Mededeelingen van de Philips-directie over den toestand van het bedrijf De dividend- vooruitzichten bij Philips Nauwe sa menwerking tusschen Kon. Hollandsche Lloyd en Norddentsche Lloyd. De Rubberrestrictie definitief van de baan als gevolg van tegenkanting der Ned. Indische regeering. Na de sensalioneele gebeurtenis aan het einde van de vorige maand is de handel op de Amsterdamsche beur9 weer in een veel rustiger vaarwater gekomen. De marktpo sitie van verschillende toonaangevende fondsen is belangrijk verbeterd, na den stroom van gedwongen verkoopen en de baissiers schijnen voorloopig het laatste woord te hebben gesproken, voorloopig, want nog altijd is de toestand zoowel op de fondsen, als op de goederenmarkten labiel, en zijn bij het heerschende pessimisme de gemoederen nog te gemakkelijk in bewe ging te brengen, om de positieve bewering te wettigen, dat thans al het leed als ge leden is te beschouwen. Voor het oogenblik is de lucht echter eenigszins opgehelderd, al wil dit nog niet zeggen, dat de koersen zich in een voort durend stijgende richting bewegen. Zoo hebben aandeelen Philips hun. op den laat- slen beursdag der vorige week behaald herstel weer voor een belangrijk deel moe ten prijs geven (al was het slot weer beter) wel een bewijs, dat het publiek zoowel als de speculatie nog altijd weinig vertrouwen aan'den dag leggen. Ware dit wèl het ge val, dan zou de invloed van de vrij uitvoe rige inlichtingen, die Dr. A. F. Philips, di recteur der Philips fabrieken, aan het week blad „De Zakenwereld" heeft verstrekt, stellig wel langer op het koersverloop heb ben nagewerkt. Omtrent verschillende punten, waarover men tot dusverre vrijwel in het duister tastte hetgeen juist aanleiding heeft ge geven tot de wilde geruchten, welke bais siers in staat stelden hun slag te slaan heeft men thans opheldering gekregen De omzetten in het loopende jaar zijn, niet alleen wat de hoeveelheid maar ook wat dc geldswaarde betreft, grooter geweest dan het vorige jaar, al zijn zij bij de in het vo rige jaar gekoesterde verwachten ten achter gebleven, wat met het oog op de alom heer schende depressie vanzelfsprekend is. De voorraden zijn niet te groot en het debiteurencijfer is niet te hoog in vergelij king met den omzet; onder de debiteuren schuilden slechts weinig kwade posten en niet meer dan 3 A 5 pCt. van den totalen omzet wordt op afbetaling verkocht. Plannen om de oude voorraden tegen lage prijzen van de hand te doen, bestaan er niet. Wel denkt Philips met een geheel nieuw ontvangtoe stel aan de markt te komen, waarvan de prijs tusschen de f. 125 en f. 150 zal liggen; hierdoor hoopt men het minder koopkrach tige publiek te zullen bereiken, en hoewel het in de bedoelde interview niet gezegd werd, mag men wel aannemen, dat het aan de markt brengen van een goedkoop toestel tevens bedoeld is als een middel tot het tegengaan der radio-distributie, welke laatste, naar moest worden erkend, het accres van den omzet wel heeft belemmerd. Hoe omvangrijk het Philips-bedxijf nog altijd is, mag reeds worden afgeleid uit het feit, dat het aantal arbeiders in Eindhoven op het oogenblik nog ea. 20.000 bedraagt, dat is slechts ca. 3000 minder dan het maximumaantal in den herfst van het vorige jaar. waarbij er bovendien rekening mede dient te worden gehouden, dat de vermin dering in hoofdzaak is toe Ie schrijven aan belere rationalisatie, betere inwerking van ■het personeel, enz. Behalve deze algemeene gegevens betref fende het eigenlijke bedrijf, die de conclusie wettigen, dat Philips weliswaar in zekere mate den invloed van do conjunctuurinzin king ondervindt, maar dat de toestand zeker niet zoodanig i9, als uit de phantastische ge ruchten viel af te leiden, waren het vooral de uitingen van den heeT Philips over de financieele verhoudingen, die ter beurze de aandacht trokken. De vage bewoordingen, waarin deze zijde van de zaak besproken werd, laten intusschen nauwelijks toe, een conclusie ie trekken inzake den omvang van het te verwachten dividend, hetzij dan, dat men juist wegens de groole omzichtig heid. waarmede dit onderwerp werd aange roerd, geneigd zou zijn, aan te nemen, dat het voor de laatste jaren gebruikelijke divi dend van 21 pCt. op de gewone en 9 pCt. op de preferente wipstdeelende aandeelen niet geheel zal worden gehandhaafd. Immers verklaarde de heer Philips, niet meer te zullen uitkeeren dan de winst, na ruime afschrijvingen, zal toelaten, waarbij de tot dusverre gevolgde politiek, die daarin beslaat dat alle in een boekjaar plaats ge vonden uitbreidingen in ééns worden alge- schreven, zal worden gehandhaafd. De af schrijvingen zullen wel niet kleiner zijn dan in 1929 en aangezien over een grooter kapi taal dividend moei worden uitgekeerd, zal de winst, om de uitkeering van een onver anderd dividend toe te laten, derhalve groo ter moeien zijn dan in het vorige jaar. Toch kan de laatste overweging rooeiiijK de oorzaak zijn geweest, dat de na de publi catie van het interview ingetreden herstel zich niet heeft kunnen handhaven. Zelts rekening houdende met eenige verlaging van het dividend geeft het Philips-aandeel, tot den tegenwoordigen koer3 van ca. 320 pet. een heel wat hooger rendement dan toen de noteering zich ver boven de 900 pet. bewoog en men er zoo goed als zeker van was, dat het dividend niet boven de 21 pet. zou uitkomen. Destijds rekende men echter met waardevolle claims, bij uitgifte van nieuwe aandeelen belangrijk beneden den beurskoers, waarvan onder de tegenwoor dige omstandigheden geenerlei sprake kaa zijn. In de meeste andere industriëele aandee len kwam weinig beweging; Margarine Unie konden aan het einde der week eenige stij ging boeken, in verband met de algemeen gunsfige stemming; Aku's waren voorbij-! gaand iets beter, in verband met de mede* deeling, dat de omzetten van het concern in het loopende jaar die van het vorige jaar hebben overtroffen, al waren de prijzen la ger. zoodat de financieele resultaten slechfs dan gunstiger zullen kunnen zijn, wanneer het inderdaad gelukt i9, door de inmiddeis doorgevoerde rationalisatie-maatregelen de productiekosten aanmerkelijk te vermin deren. Koninklijke Petroleum konden zich aan vankelijk goed handhaven op het koerspeil van ca. 360 pet., en stegen later nog een achttal punten. Intusschen geeft het tegen woordige niveau, op zich zelf nog weinig aanleiding tot bevrediging, aangezien het een dertigtal percenten lager is dan de prijs, waarop het fonds zich vele maanden na' elkander heeft bewogen. Een gunsligen in druk maakte de nieuwe vermindering der petroleumproductie in de Vereenigde Staten, waaruit mag worden afgeleid, dat het stre ven naar beperking der groote voortbren ging, die een druk op de marktprijzen uit oefent, toch succes heeft. Veel aandacht werd geschonken aan het dezer dagen verschenen jaarverslag van den Koninklijken Hollandschen Lloyd, al behoo- ren de aandeelen met een noteering van ci,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1930 | | pagina 13