De uitbreiding van onze vloot.
Het Kon. Bezoek aan Enkhuizen.
r Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 5 September 1930
Derde Blad
No. 21617
Minister Deckers over zijn plannen.
KONINGINNEFEEST TE M00RDWIJK-BINNEN.
EEN OPGEWEKT ORANJEFEEST TE 0EGSTGEEST.
RADIONIEUWS.
-r «tak»!
VRAGENRUBRIEK.
RADIOPROGRAMMA.
-
O
Wettelijke sanctie op dit aanbouwplan wordt niet gevraagd.
Minister Deckers.
De memorie van antwoord aan de Tweede
irner over het- wetsontwerp tot v-erhoo-
i van de Defensie-begTooting voor het
ienstjaar 1930 (uitbreiding van de vloot)
:hans verschenen.
Daarin ontkent minister Deckers met den
ésten nadruk, dat het regeeringsvoorstel
jsrechfc in zou gaan tegen de uitspraak,
i 1923 door de Kamer gegeven, met be-
iking tot de toen aanhangige Vlootwet.
V. toenmalige Kamervotum had een ge-
*1 andere strekking en het thans over
legde schema van aanbouw bedoelt in
eren Diet anders, dan aan te geven, hoe
i legeeripg zich onder de tegenwoordige
handigheden de uiteindelijke samenstel-
:r der vloot denkt. De wettelijke sanctie
i dit aanbouwplan wordt niet gevraagd,
kbeel anders stond het met de Vlootwet
S3. Toen was het wel degelijk de bedoe-
il der regeering, dat de samenstelling
in een noodig geachte vloot bij de wet
a worden vastgelegd en aanbouw der ge-
vloot binnen enkele jaTen zou ge
bieden. Dat de regeering met haar
l'Sema voor aanbouw iu zou gaan tegen
D algemeen gevoelden wensch van vloot-
perking ontkent de minister eveneens,
jtrhaaldelijk toch is cr op gewezen, dat
jp sterkte der zeemacht, in verband met
uitgestrektheid van het grondgebied van
rijk naar evenredigheid verre blijft
seden die van andere mogendheden. De
wring meent zooveel mogelijk verzekerd
{moeten zijn, te allen tijde over de, in
p Grondslagen voor de verdediging van
Werlandsch-Indië genoemde minimum
fokte te kunnen beschikken.
■lij is van oordeel, dat met inbegrip van
f thans aangegeven reserve de sterkte
rdaad zal beantwoorden aan het, in de
arede 1929 genoemde strikt noodige
handhaving van de onzijdigheid en
(lediging der onafhankelijkheid van den
Meer wordt niet gevraagd en meer
regeering ook niet wenschen. Dat
R hans voorgestelde nieuwe aanbouw,
pelfs aanbouw der geheele materieele
ïre, noodlottige consequenties met zich
a brengen en ons land gangmaker zou
worden voor versterking van het mili-
me en vergrooting van het oorlogsge
faar, acht de minister een onjuiste vooc.
L mg van zaken Daarvoor is het stand-
t, door de regeering bij voortduring in.
«•men, te duidelijk uiteengezet en van
«re dan zuiver defensieve maatregelen
®zeer beperkte strekking is geen sprake.
I tegenstelling met de leden, die mecnen,
onze vloot ook al was zij geheel aan-
'^d. toch nog slechts weinig beteckenis
6 hebben, oordeel de vegeering, dat zoo-
Nge vloot tot de vervulling der haar toe-
aohte taak in staat is. De nieuw te bou-
i vaartuigen zullen aan behoorlijke
pen voldoen, maar die worden niet hoo-
- gesteld, dan in verband met de doel-
Uing der vloot bepaald noodzakelijk is
1 peering ontkent, dat aan de vloot
a hoogste een politioneelc taak ten doel
1^ worden gesteld.
I Wel is waar wordt dc bescherming der
oliehavens Tarakan en Balikpapan niet in
gericht tegen den aanval van een zeer over-
machtigen tegenstander, zooals uit de
Grondslagen blijkt, maar juist de ligging
der oliehavens in onzen archipel maakt
het alleszins mogelijk, dat daar operaties
op groote schaal plaats zullen hebben, waar
tegen met een politievloot alleen niet met
kans op succes zou kunnen worden opge
treden Deze zou ten hoogste schendingen
onzer souvereiniteit kunnen constateeren,
doch zou nóch correctief, nóch repressief
kunnen optreden. Het toestaan van het
thans aangevraagde bedrag van f. 770.000
komt allerminst neer op het aanvaarden
van het geheele schema van aanbouw. De
minister vertrouwt, dat na het toestaan
van de aangevraagde termijnen voor den
bouw van bepaalde schepen, i.e. een kru;
ser en een flottieljevaartuig, ook de volgen
de termijnen zullen worden gevoteerd.
Maar de Kamer zal geheel vrij zijn in het
bepalen van haar standpunt, wanneer gel
den voor verderen nieuwen aanbouw
zullen worden aangevraagd. Bij het ont
werpen van de thans der Kamer voorgeleg
de plannen is ten volle rekening gehouden
met onze geldelijke draagkracht en het :s
mede op die gronden, dat voor nieuwen
aanbouw geen hoogere bedragen zijn voor
gesteld, dan gemiddeld in de laatste acht
jaren voor dat doel door de volksvertegen
woordiging werden toegestaan, en dat zelfs
getracht is nog beneden deze bedragen te
blijven.
In de laatste acht jaren werd gemiddeld
11.13 millioen per jaar toegestaan, terwij;
in de komende tien jaren 10.95 millioen
noodig zu'llen zijn.
Verder dèelt de minister mede, dat het
wetsontwerp betreffende de verdeeling van
de kosten der vloot over de Rijks- en de
Indische begrooting thans nog niet kan
worden ingediend. Ter zoke wordt nog
overleg gepleegd met de Indische regeering.
Op de kosten van de maritieme 'bescher
ming van de gebiedsdeelen Curasao en Su
riname zal het wetsontwerp betreffende
de verdeeling van kosten mede betrekking
hebben. Verder verklaart de minister, dat
voor de defensie-grondslagen de regeering
in haar geheel verantwoordelijk blijft. Bij
dè beoogde sterkte der vloot zal in Ned.-
O.-Indië op den duur niet met rond 2000
man Europeesch beroepspersoneel kunnen
worden volstaan. Dit aantal zal waar
schijnlijk ruim 2400 moeten worden.
Ofschoon de regeering vroeger van oor
deel was, dat iü West-Indië niet een politic-
vaartuig zou kunnen worden volstaan mits
bovendien gedurende eenige maanden van
het jaar ook op de aanwezigheid van een
oorlogschip gerekend kon worden, heeft,
hetgeen in het laatste jaar in Curasao en
omgeving is voorgevallen een blijvende sta-
tionneering van onze oorlogsschepen nood
zakelijk gemaakt.
De minister acht een flottielje-vaartuig
daarvoor het meest geschikt en wel een
gewapend met kanonnen van 15 c.M., zoo
mede een met verhoogde snelheid van 15
mij]. De bescherming van West-Indië is een
aangelegenheid, die tot het beleid der ge
heele regeering behoort; welke machts
middelen daar ter plaatse aanwezig moeten
zjjn. zal ook door het opperbestuur worden
beslist, na daaromtrent den gouverneur van
Curacao gehoord te hebben, waarbij ook
andere overwegingen gelden dan alleen die
betreffende den overval, welke aldaar op
9 Juni 1929 plaats had.
Nog deelt de minister mede, dat het
korps mariniers door stationneering van een
compagnie in West-Indië, waarvan de kosten
gerestitueerd worden door hoofdstuk II der
Rijksbegrooting. moet worden uitgebreid met
144 man, plus 10 pet. met het oog op
tijdverlies door vervoer en tropen verlof en
50 man extra in Nederland met het oog
op geregelde aflossing van de in de tropen
dienende mariniers; in het geheel dus een
uitbreiding van het korps mariniers met
ruim 200 man. Laatstgenoemde uitbreiding
van personeel staat echter geheel los van
het aangeboden bouwprogramma.
Foto Admiraal.
Foto's Bleuzé.
Dankbaar en met groove vreugde is gisteren het Oranjefeest te Oegstgeest gevierd. Van 's morgens vroeg tot 's avonds laat is 't in
de met vlaggen versierde gemeente een opgewekte drukte geweest. Hierboven eenige meisjes met versierde fietsen voor het
Raadhuis; op den achtergrond de voorzitter der Oranie-Vereeniging, Dr. Timmermans, die met zijn echtgenoole als stille kracht,
de leiding in handen had.
De
intocht te Enkhuizen Ontvangst ten Gemeentehuize -
zanghuide der schoolkinderen - Het bezoek aan de Zuiderzee-
Visscherij-Tentoonstelling - De Vlootrevue.
(Van onzen Specialen Verslaggever).
De
1
de Koninginnefeesten te Noordwijk-Binnen zijn een groot succes geworden. De
-^'en der diverse scholen hielden een enthousiasten optocht: men ziet hier de
leerlingen der Wühelminaschool.
Reeds sinds 25 Augustus, toen de groote
Zuiderzee-Visscherij-Tentoonstelling geopend
werd, verkeert Enkhuizen in één doorloo-
pende feeststemming. Want er gaat geen dag
voorbij of er is minstens één gebeurtenis van
belangl Wij zagen reeds het Openluchtspel,
Tumuitvoeringen. Harddraverijen, Urkerdag,
Spakenburgerdag. Markerdag en nog veel
meer schoons, dat met het houden van de
Z. V. T. in verband staat.
Maar de dag van heden is wel het glans
punt van alles. Want vandaag was het de
dag van het bezoek van de Koninklijke
Familie aan Enkhuizen en aan de Tentoon
stelling, nadat eergisteren reeds het bezoek
van II.M. de Koningin-Moeder en haar ge
volg had plaats gehad. Het oude Zuiderzee
stadje bood een vroolijkëfr:aanblik.
Reeds in den vroegen morgen was heel
Enkhuizen op de been. Lang voor dc aan
komst van de Hooge Bezoekers stond het in
de nabijheid van den uitgang van het Sta
tion en langs den weg, die naar de Z. V. T.
leidt, reeds vol nieuwsgierigen.
Te 9.32 uur stoomde de Koninklijke trein
het station binnen en eenige oogenblikken
later verschenen H.M. de Koningin, H.K.H.
Prinses Juliana en Z.K.II. Prins Hendrik op
het perron, met gevolg.
De Koninklijke Familie en het gevolg,
waartoe ook de Commissaris der Koningin
in de provincie Noord-Holland, jhr. mr dr.
A. Roüll, behoorde, werden op het perron
begroet door den burgemeester van Enkhui
zen. den heer W. Th. C Zimmerman.
Hierna inspecteerde Hare Majesteit de
eerewacht van den Bijzonderen Vrijwilligen
Landstorm, terwijl het Chr. Muziekcorps
„Patrimonium" het „Wilhelmus" ten ge
hoore bracht.
Buiten het stationsgebouw weiden de
Hooge Gasten door de wachtende menigte
enthousiast begroet. De Koninklijke Familie
nam plaats in de gereedstaande hofauto's en
reed langs de versierde Spoorstraat, Wil-
helminabrug, Venedie. Westerstraat en
Breedstraat naar het Stadhuis, terwijl het
Carillon van den Zuidertoren, bespeeld door
den heer Crevecoeur, den stadsbeiaardier,
vaderlandsche muziek ten gehoore bracht
Onder luid hoera-geroep van de Enkhui-
zer burgerij arriveerde de Koninklijke Fa
milie te omstreeks kwart voor tienen voor
het fraaie, oude Stadhuis.
In de Blauwe Zaal werden de wethou
ders de heeren G. P. de Vos en C. Stapel en
de Gemeentesecretaris, de heer Ph Log
gers, aan Hare Majesteit voorgesteld, waarna
de jongedames .Teltje Roosendaal en Rei-
noulje Sluis, dochtertjes van de raadsleden
Chr. Roosendaal en A. Sluis, aan H. M. de
Koningin en H. K. H. bloemen aanboden.
De hooge bezoekers werden vervolgens
door burgemeester Zimmerman en de wet
houders De Vos en Stapel naar de Witte
Zaal geleid, alwaar de raadsleden aan Hare
Majesteit werden voorgesteld en de burge
meester een rede uitsprak.
Vervolgens nam Hare Majesteit, staande
op het Balcon van de Burgemeesterskamer,
een zanghuide in ontvangst van ongeveer
1500 schoolkinderen, die o.m. de beide eer
ste coupletten van het „Wilhelmus van
Nassauwe" ten gehoore brachten. Na af
loop van den zang werd de dirigent, de
heer W. Zwaan, aan Hare Majesteit voor
gesteld.
Te kwart over tienen verlieten de Hooge
Bezoekers het Stadhuis, om zich. voorafge
gaan door het gemeentebestuur, in auto's
naar de Zuiderzee-Visscherij-Tentoonstel-
ling te begeven. Bij den ingang van het
terrein der expositie werd Hare Majesteit
ontvangen door het bestuur der Z. V. T.,
bestaande uit de heeren C. Stapel, voorzit
ter; D. Henstra, vice-voorzitter; A. Woesten-
burg, secretaris en R. Kuipers, penning
meester.
De jongedames Betsy Woestenburg en
Lidy Kuipers boden IT. M. de Koningin en
H. K. H. Prinses Juliana bloemen aan.
Achtereenvolgens werd een bezoek ge
bracht aan de visschersdorpen, de bloemen-
raaquette en de eigenlijke tentoonstelling,
waarbij zij rondgeleid werden door het ten-
toonstellingsbestuur en verschillende perso
nen aan Hare Majesteit werden voorgesteld.
De Koninklijk© Marinekapel bracht onder
wijl op het tentoonstellingsterrein muziek
ten gehoore.
Na afloop van het bezoek aan de Zuider-
zee-Visscherij-Tentoonslelling dat te om
streeks half een eindigde, reed de Ko
ninklijke Familie langs een andere route
dan bij de aankomst, n.l. via Visschers-
dijk. Vijzelstraat, Westerstraat, Kat- en
Hondsbrug en Paktuinen, naar den Ko
ninklijken trein terug, alwaar de lunch
werd gebruikt.
RECLAME.
KON ZICHZELF NIET KLEED EN
MOEST UIT BED WORDEN GEHOLPEN.
Nu voelt hij zich twintig jaar jonger.
Denkt U zicfh eens in! Niet zonder hulp
te kunnen opstaan en geholpen te moeten
worden bij het aankleedenl Een maand later
was hij bedrijvig, verlost van pijn en voelde
'hij zich twintig jaar jonger.
Leest, hoe hij dit klaar speelde:
,,I'k ben 69 jaar oud. Vier jaar geleden
had ik een hevigen aanval van rheuma-
tiek on spit in don rug, wat zes maanden
aanhield, en ik was eenigen tijd beslist
niet in staat mij zelf te kleeden of zonder
hulp op te staan. Nadat ik over Kruschen
Salts had gelezen, begon ik 's morgens
direct na 't opstaan een half theelepeltje
KrusChen te nemen op een glas warm
water en toen begon ik te beteren. Nadien
nam ik eiken morgen een kleine dosis,
juist zooveel als op een cent kan liggen,
in mijn eersten kop thee, en na een maand
voelde ik mij uitstekend. Ik heb sinds
dien geen vleugje van pijn meer gehad en
voel mij twintig jaar jonger. Nog houd ik
mij steeds aan de kleine dosis in mijn
eersten kop thee '9 morgens. Ik ben dank
baar dat ik zeggen kan, dat het in mijn
geval schitterend heeft geholpen."
H. H.
Het is algemeen bekend, dat rheumatiek
en spit in den rug wordt veroorzaakt door
de naaldscherpe urinezuur kristallen, die
zich in de spieren en gewrichten nestelen.
Kruschen Salts rondt de scherpe kanten
van die kristallen af en lost ze langzamer
hand geheel op Daarna zuivert Kruschen
het lichaam van elk spoor dezer opgeloste
kristallen en voorkomt, dat zij zich ooit
weer vormen. Hoe? Eenvoudig door het
lichaam te helpen de onverteerde spijsresten,
dié urinezuur veroorzaken, en andere giften,
die de gezondheid ondermijnen, te verwij
deren. Kruschen Salts is verkrijgbaar bij
alle apothekers en drogisten A f. 0.90 en
f. 1.60 per flacon. 7968
H. M. R. te H. Hillejom, Lisse, Sassen-
heim, Oegstgeest, Leiden. Zoelerwoude.
Stompwijk, Zoetermeer, Zegwaard, de Kruis
weg' Bleiswijk, Bereschen hoek. Hilligers-
berg. Rotterdam, Maasbrug. Barendrecht,
brug Oude Maas, de Blaak, Mijnsheerenland.
Totaal 71.8 K.M.
LICENTIE-VERLAGING
IN ENGELAND.
De Engelsche radio-industrie moest tot
nu toe hooge bedragen aan patentrechten be
talen. Behalve de 121/2 shilling (f. 7.50)
per lampvoet aan de Marconi-Comp voor
de grondpatenten nog 25 shilling (f. 15.00)
voor het terugkoppelpatent en 10 shilling
(f. 6.00) voor een puSh-pull schakeling.
Thans is de radio-industrie lol overeenstem
ming gekomen met de Marconi Mij. en zal
voortaan slechts 5 Shilling (f. 3,00) per lamp-
voet betaald moeten worden. Dal een en
ander tot een groote prijsverlaging zal lei
den spreekt vanzelf.
VOOR ZATERDAG 6 SEPTEMBER.
Hilversum, 1875 M. V.A.R.A.-Uitzending
8.00: Orgelspel door Joh. Jong 9.00:
Gramofoonpl. 10.15: Voordracht door
Martha Poldermans 10.30: Ziekenuurtje
11.30: Gramofoonpl. 12.00: Politieber.
12.15: Concert. VARA.-Sexlet 1.45:
VARA.-liedjes voor VARA.-kinderen
2.45: Concert VARA.-Orkest 4.15: D. v.
Kreveld: „Wat zullen wij fotografeeren"
4.45: Landré: „Ons huis een Tehuis" i
5.30: Gramofoonpl. 5.45: Ed. Polak:
„Verdient het Speeltuinwerk Overheids
steun?" Medew. van Knapen-Fanfarecorps
6.25: Kinderuurtje 7.25: B. E. La ver
man: „Hoe staat het met de zorg voor
Invaliden van Overheidswege?" 7.45:
Politieber. 8.00: Bij do Pomp. Teun dè
Klepperman 8.15: Uitz. van het Bonds-
feest van den Bond van Arbeiders Muziek
verenigingen vanuit Musis Sacrum" to
Arnhem 10.00: VARA.-Varia. Daarna:
Persber. 11.00 c.a. Gramofoonpl.
Huizen. Tot 1 uur: 298 M Uitsl. KRO.-
Uitz. 8.009.15: Gramofoonpl. 11.30
12.00: Godsdienstig halfuurtje 12.00
130: Concert KRO.-Trio 1.30—2.00:
Gramofoonpl. 2.003.15: Kinderuurtje
3.153.45: Vraaghalfuurtje voor de
jeugd 5.006.00: Gramofoonpl 6.01
6.15: S. P. J Borsten: „Kanaalzwemmen"
6.156 55: Gramofoonpl. 6.557.15:
Journalistiek weekoverzicht 7.157.30:
Gramofoonpl. 7.308.00: Huib en Theo
Luns: „Het Rijksmuseum" 8.0111.00:
Concert. KRO.-Orkest. Jan Verheijen ("de
clamatie) 9.30 Nieuwsber. 11.00
12.00 Gramofoonpl.
Daventry, 1554.4 M. 10.35: Morgen
wijding 11.0511.20: Lezing 1.20
2.20: Orkestconcert 3.50: Concert. Or
kest, G. Garside (alt), T. Pickering (tenor)
5.05: Orgelspel door R. New 5.35:
Kinderuurtje 6.35: Berichten 7.00:
Sportber. 7.05: Trio-concert 7.20:
Lezing 7.40: Lezing 7.50: Koorzajng
8.20: Concert. E. Cruickshank (alt), W.
ölynne 'tenor). E. Joyce (piano). Orkest
10.00: Nieuwsber. 10.15: Le?ing 10.30:
Berichten 10.4012.20: Dansmuziek
Parijs „Radio Paris"' 1725 M. 12.50
2.20: Gramofoonpl. 4 05: Dansmuziek
9.05: Solisten-concert, kwartet
Langenberg, 473 M. 7.257.50 Gra
mofoonpl. 7.508.50: Orkestconcert
10.3512.15: Gramofoonpl. 12.30- Gra
mofoonpl. 1.252.50: Orkestconcert
5.506.50: Concert. Mandoline-orkest en
tenor 8.20. Vroolijke avond. Daarna lot
12.20. Dansmuziek 12.201.50: Gramo
foonpl. (Dansmuziek).
Kaltmdborg, 1153 M. 12-20—2.20:
Orkestconcert 3.20: Kinderuurtje 3.50
5 50- Concert. Orkest en piano, zang
8.209.20: Dansmuziek 9.4010.10:
Piano-recital 10.2511.25 Orkestcon
cert 11.2512.35 Dansmuziek.
Brussel, 508.5 M 3.20: Concert. Orkest
en solisten 5.20. Gramofoonpl. 6.50:
Gramofoonpl. 8 35 Orkestconcert
9.20: Concert uit de Kurzaal te Ostende
Zeesen, 1635 M. 6.057.20 Lezingen
7.207 50: Gramofoonpl 10.50—2.20:
Berichten 2.202.50- Gramofoonpl
2.504 50 Lezingen 4.505.50 Concert
5.508.20: Lezingen 8.20 Concprt.
Koor, orkest en solisten. Daarna tot 12.50:
Dansmuziek.
