Drama op de Loosdrechtsche Plassen.| DE VLUCHT UIT DE POPPENKAST VAN JAN KLAASEN EN TRIJNTJE. ~W(t Directie en Administr. 2500 Redactie1507 Militair watervliegtuig in een zwembassin gestort. Dientengevolge Melt hij vooi geen gemeente- of andere distributie, doch liet bestaande nog maximaal 2 jaren tc doen voortleven. De heer KOOLE zegt, dal de S.D.A.P. na tuurlijk i9 voor gemeenleboheer. Hij geeft allereerst een overzicht van de geschiedenis der distributie van den heer Ten Meer om te doen uitkomen, dat niet, zooals B. en W. het voorstellen, de schuld ligt bij dezen heer doch bij het van gemeentewege gevoerde beleid, met name van den directeur van ge meentewerken. De heer Ter Meer was altijd overtuigd te hebben gewerkt naar genoegen van B. en W., doch hij is bedrogen uitge komen! Het gemeentebestuur wil nu zijn net overnemen, al voldoet t niet aan de eischen doch dat het niet voldoet, is ook de schuld van het gemeentebestuur. Wil de gemeente nu niet gaan stappen in een opgemaakt bed? Er staat in liet praeadvies ook niets van hel personeel van den heer Ter Meer. Spr. stelfc daarom voor overneming van het net, van hel geheele bedrijf en schadevergoeding en overneming van het personeel. De heer WILBRINK: ..Is dat de eerste kapitalistische rede der S.D.A.P.? De 'heer WILMER beschouwt het vraag stuk der radio-distributie als zeer moeilijk, gelet op de daling der prijzen der radio-toe stellen, zoodat hij zich afvraagt, of over eenige jaren aan distributie nog wel be- Ihoefte zal zijn, gezien ook de gemakkelijke betalingsvoorwaarden. Daarom alleen al, kan hij zich moeilijk vereenigen met ge meente-distributie. Hoe hij dan staal tegen over de distributie van particulieren? Zoo lang deze niet in strijd komt met het alge meen belang, mag deze z.i. niet worden ge weerd en zoover i3 men z.i nog niet. Hij voelt er voor deze particuliere distributie ■b.v. voor een jaar te bestendigen. De heer ZITMAN vereenigt zich met den heer Wilmer, afgezien van de termijn van een jaar, die zeker 4 jaar zal moeten zijn. Dc heer v ECK steunt zijn partijgenoot Koole wat betreft de overneming van het bedrijf Ter Meer, opdat deze geen schade lijde. Overigens steunt hij B. en W. gaarne voor ilict ingenomen standpunt. Het hebben van oen radio is z.i. langzamerhand een geeste lijke behoefte geworden. Neem b.v. de mu ziek! Het groote voordeel van gemeente- dislribuiie is. dat iedereen zich deze be hoefte kan gaan veroorloven. Z.i. kan de gemeente dat ook veel beter doen dan een particulier. By de gemeente staat toch op den voorgrond het leveren van goede waar, bij den particulier winst, hetgeen trouwens logisch is. De gemeente kan daarbjj zorgen voor tegengaan van ontsiering eet. dus het algemeen belang dienen. Van wachten wegens goedkooper worden der toestellen, is spr. geen voorstander, daar het voordeel van zekerheid van aansluiting afgezien van veel grootere kans op storing eet. bij de goedkoopere toestellen altijd bleven zal. temeer daar de groote massa bovendien op de Neder], zenders blijft aangewezep. Het betoog van den heer Donders heelt op spr. weinig indruk gemaakt. Spr. weet niet van Kring-lid-zijn van een omroep bij distributie. Verplichten kan men toch nie mand. ook niet by eigen toestellen. En waarom groeien de omroep-vereenigingen dan zoo? Omdat men streven wil de ver- eetiiging, die de drager is van een cultuur, waartoe men zich voelt aangetrokken. De heer WILBRINK begroet het voorstel niet met bijzondere sympathie, al laten B. en W. zich speciaal over de winst uit: f. 29.000 op de 2 ton, die er ingetrokken worden. Dan is 1 millioen voor de licht fabrieken zeker niet te veel. Daarop wil h[j den heer van Eek even wijzen. Spr. vreest echter voor die winst, gezien dc daling der prijzen der toestellen en de gemakkelijki betalingsvoorwaarden. Bij ver huizingen krijgt men by distributie toch extra kosten. Wethouder GOSLINGA: juist niet. De heer WILBRINK, dan betaalt de ge meente het dus alle aangeslotenen samen! De allerarmsten zullen ook geen f. 24. kunnen missen voor .distributie, zoodat het motief van voorziening der eigen inkomens voor hem weinig geldt. Aan 4000 aange slotenen gelooft spr. niet en gezien de groote afstanden, kan hij de kostenbereke ning van B. en W. niet als juist erkennen. Temeer niet gelet op het werken door onze gemeente voor allerlei diensten los van elkaar. Zal dat voor de radio-distributie beter worden? Spr. gelooft er niets van. Daarom oordeelt hij het aannemen van een afwachtende hotfJing het verstandigst. B.v. door den heer ter Meer vergunning te doen houden en anderen desnoods ver gunning te verleenen. Van eenig recht op een monopolie voor den heer ter Meer ziet spr. toch niets, die geen rechten kan ont- leenen aan zjjn brutaliteit te hebben door gezet. Dientengevolge kan hy het voorstel Koole niet steunen, dat hij niet begrijpen kan. Do heer BERGERS verklaart zich tot tegenstander van gemeentebeheer, tenzy het niet anders kan. Daarvan is hem voor radio- distributie gebleken en daarom kan hy niet met B. en W. meegaan. De heer PARMENTIER zou voor het voorstel van B. en W. zijn, zoo hy het standpunt van den heer van Eek deelde, dat radio een levensbehoefte is. Doch hy ziet daarin nog een luxe. Spr. becjjfert dan. dat aanleg luidspeaker etc. komt op een f. 80 in eens te betalen. Wie sluit zich dan aan bij de distributie, terwijl voor f. 125 al een toestel is te verkrijgen? Hij voelt het meest er voor te laten, zooals het nu is, zonder uitbreiding. De heer ELKERBOUT is tegen gemeente- distributie. Hij laat het liever over aan het particulier initiatief. Voordeel voor de gemeente ziet hij er niet in. gelet ook op den open brief aan den raad, dien hij nader citeert. Uit billijkheidsoverwegingen wil hij den heer der Meer doen voortgaan. Wethouder GOSLINGA verbaast zich niet over de vele sprekers en over het niet oordeelkundig-zijn van velen daarvan, ge zien de nieuwigheid van het vraagstuk. Dc eerste misvatting is, dat de gemeente de distributie kan regelen. Dat is maar heel betrekkelijk. De wet, regelt de kwestie al heeft die lang op zich laten wachten. Noodig is een concessie van den minister. Heeft men die, dan moet echter aan elke aanvrage worden voldaan. Dat sluit reeds uit het laten zooals het is! Wat B. en W. er mee te maken hebben geldt het letten op overdraden der straat enz .enz. Aan den heer Ter Meer is zoo'n vergun ning van overdrading gegeven, anders niet. De radio-distributie ging B. cn W. niet aan. Daarvoor moet hij hebben een conces sie van den minister en die heeft hij nog niet en krijgt hij niet. Spr. releveert nog eens het geheele verloop van zaken, om te doen uitkomen, hoe de heer Ter Meer steeds zijn boekje te buiten ging. En zou de gemeente dat dan nog moeten betalen Dan zouden de brut alen de heele wereld hebben. Het college van B. en W. gaat ge heel vrij uit. Aanvankelijk is ook het college van mee ning geweest, nu de wettelijke regeling er was, dat het het beste was de voorziening op to dragen aan particulieren, doch dat heeft te groote bezwaren, zootfls bij onder zoek bleek. Het moet in één hand zijn. En dan in handen der gemeente, bleek daarna. Spr. zet dit nader uiteen, aan dë hand der reeds in het praeadvies genoemde motieven. B.v. zou scherp moeten worden toegezien op het schaden van belangen van anderen bij een particuliere distributie. Voor den middenstand is gemeente-distri butie trouwens ook voordeeliger dan par ticuliere. Mag overal de distributie wel, in Leiden niet Dat is toch niet tegen te gaan in het belang van den kleinen man. De argumenten van den heer Donders begrijpt hij niet. Waarom zullen de distri- buanten-luisteraars geen lid worden van omroep vereenigingen, dooh afgezien daar van, er zal vermoedelijk een belasting van f. 0.50 per jaar worden geheven van iederen luisteraar voor de vereenigingen. De ge meente zal deze f. 0;50 betalen voor haar luisteraars. En de gemeente zal daarvoor beter zorgen dan een particulier. En al komt do wet er niet, dan kan toch vrijwil lig een betaling worden gegeven. Zou een particuliere distribuant dat doen De ex ploitatie-rekening is niet te oppervlakkig, integendeel, doch het gaat thans alleen om het principe. De kosten zullen later nader worden bekeken. De ervaring elders was maatstaf en de technici der Lichtfabrieken zijn toch ook geen kwajongens. Spr. maakt dan eenige kantteekeningen op den open brief om te doen uitkomen, hoe daarin wordt overdreven. Wat de risico van het goedkooper wor den der toestellen betreft. B. cn W. geloo. ven, dat distributie voor de kleine beur zen te verkiezen blijft, ook met het oog op de onderhoudskosten. De gemeente kan Zondagsarbeid ook" boter tot het noodzakelijke minimum bepa len dan een particulier. En zendt de Ohr. Radio-omroep op Zondag niet uit? De heer v. ESEr zijn er toch ook tegen De WETHOUDER acht gemeente-distri butie waar het betreft, een monopolistisch bedrijf, noodig. De revenuen komen dan ook in de gemeentekas. Laten uitsterven is onmogelijk, dat staat gelijk met geen distributie. Dat zij eerlijk vastgelegd. Een afwachtende houding aannemen gaat ook niet. De concessie verleent immers de minister. De raad kan dan echter besluiten B. cn W. op te dragen geen vergunning te verleenen voor het spannen van draden, doch -uit zich zelf zullen B. en W. dat niet doen en aldus de wet saboteeren. Van eenig socialistisch principe is echter geen sprake, hij merkte dat al eens eerder op tegen den heor v. Eek. De winst-besteding komt ook aan den raad't zij voor tariefverlaging, 't zij stor ting in de kas. Verhuizen is geen bezwaar. Verder gaat spr. dan nog in op de kosten van aan leg etc. Het kost geen f. 80 in eens. De aanleg gaat op afbetaling en vermoedelijk ook de aan schaffing van een loudspeaker, al blijft dal zaak van den particulieren handel. Een distribuant behoeft geen buitenland- sche stations door te geven. Dat zal geld kosten, doch de mogelijkheid willen B. en W. niet afsluiten. Spr. geeft vergelijkende cijfers uit den Bosch, waar het bedrijf 3 jaar floreert. Hij acht hel in het belang der ge meente en van de ingezetenen hel voorstel van B en W. te aanvaarden. Wethouder SPLINTER zet nog eens breed voerig uiteen, hoe B. en W .in de zaak ter Meer volkomen correct hebben gehandeld, om dan te doen uitkomen, hoe distributie- machtiging toch af zal komen van den minister, dan builen den raad om, die alleen is te niet te doen door raadsbesluit, zooals zijn collega al uiteenzette. Replieken. De heer VAN ES meent, dat dan voor ieder kwartier toch een machtiging is te geven. De heer VAN STRALEN: De slechte wijken blijven er dan van verstokenI De heer VAN ES zou ook liever de cijfers van tevoren onder de oogen willen zien, niet daarna. Hoe grooler het aantal aanslui tingen, des te grooter het aantal storingen, dus heeft de gemeente dat op Zondag ook niet in handen! Z.i. kunnen particulieren zelfs beter den Zondagsarbeid regelen. Het overnemen van hel net ter Meer lijkt hem in ieder geval een schadepost voor do gemeente. Wethouder SPLINTER: In zekeren zin ja, doch in het belang der aangeslotenen. De heer KOOLE zet uiteen, dat als B. en W. een bevestiging hadden gegeven, dat de heer ter Meer machtiging van hen had, voor radiodistributie, deze van den minister con cessie zou hebben gekregen. Wethouder SPLINTER ontkent dit beslist. De heer KOOLE oordeelt dan verder B. en W. in gebreke, dat zij niet hebben inge grepen. loen er nog maar 11 aansluitingen waren, doch integendeel hem lieten door- morrelen, lol er 1200 kwamen. Door B. en W. is de heer Ier Meer er in geloopen. 563 Alleen Joklko kon den slaap niet vallen, hij werd telkens weer gestoord. Terwijl d'and'ren waren ingeslapen, liad hij iels verdachts gehoord. Hij hoorde hel kraken van lakken, zag schimmen in de maneschijn. „Ik weet hel niel," zei Jdloko angstig, ,,'k geloof niet, dat wij veilig zijn." 564 Jokko wekle daarop de anderen. Hun slaapje had niet lang geduurd. Hij schudde hard zijn makkers en Trijntje riep: „Er is onraad in de huurt." Nauw'lijks stonden zij op dc beenen, met den slaap nog in hun oog. of zij hoorden bulderend roepen ,£til jullie en handen omhoog." Wethouder GOSLINGA: Alleen door zich zelf. Hij is herhaaldelijk door P. T. T. ge waarschuwd en toch ging hij door! Een ver gunning voor draden kan toch geen grond zijn voor actie tot bedrijfsschade. En wie moet deze dan hebben? Spr. leest voor, dat twee firmanten zich bedrogen voelen door den heer ter Meer. De heer MANDERS erkent de opvoed kundige waarde van radio en zal daarom met B. en W. meegaan, al loopt hij niet warm voor het voorstel. Na nog enkele bezwaren ten opzichte van de kosten te hdbben gemaakt, bepleil de heer WILBRINK het verdeelen der stad in secties voor particulieren, b.v. in vijf cn Jiij stelt voor daartoe te besluiten en alle vergunningen in te trekken. Wethouder GOSLINGA handhaaft dc kostenberekening van B. en W. Wat betreft het verdeelen der stad in secties dat is moeilijk en er zullen altijd gedupeerden komen. STEMMINGEN. 'Hei voorstel-Donders (geen radio-distri butie) wordt verworpen met 237 stem men. Vóór de heeren Donders, Eikerbout. Par- jnentier, Bergers, Huurman, v. Es en Cosier. Het voorstel-Wilbrink fverdeeling der stad in secties) wordt verworpen met 228 stemmen. Vóór dc heeren Kuivenhoven, Zitman, Meynen, Wilbrink, De Reede, v. d. Revden. Huurman, v Rosmalen Het voorstel van B. en W. sub 1 wordt aangenomen met .1911 stemmen. Tegen de heeren Eikerbout, Kuivenhoven, Wilmer, Zitman, Parmentier, v. d. Reyden, Huurman, v. Es. Coster, v. Rosmalen en Bergers. 'Het voorstel-Koolen, gesplitst in gedeelten wordt verworpen met 219 stemmen. Vóór de S. D. A. P. 'Het voorstel inzake bedrijfsschade werd teruggenomen. Het verdere voorstel van B. en W. wordt z. li. st. aangenomen. 31o. Verdeeling van den Raad in Sectiön. Sectio I rle heeren Splinter, Donders, iSchüller, Groeneveld. v. Rosmalen, Verwey, v. d. Reyden, v. Tol, Kuivenhoven, Zitman, Cosier. Sectie II de heeren Goslinga, Huurman, Bosman' Eikerbout, v Stralen, Wilbrink. Kooistra, v. Es. Romijn. Koole en mevr. Braggaarde Does, Sectie III de heerPn Reimeringer, Tepe, de Reede. Parmentier. Manders. Wilmer. v. Eek, Meynen, Bergers, de Mey en Vallenl- goed. Voorstel lot wijziging van het Raadsbe sluit van 17 Maart 1930, inzake hel maken van een reclamefilmpje van de gemeente Leiden. (184) Na eenige opmerkingen van de heeren Cosier, Manders en Kooistra' door wethou der Tepe beantwoord, wordt het voorstel z. h.st. aangenomen. Voorstel a. tot het verleenen van medewerking aan het besluur van de Vereeniging voor Christelijk Onderwijs lot de aanschaffing van leermiddelen voor een aan de school Noordeinde -10 te verbinden 4-de leerjaar; b. tot het verlenen van medewerking aan het bestuur van de R.-K. Jongensscholen onder R.-K. Par, Kerkbestuur tot de aan schaffing van kachels en loebehooren ten behoeve van de school Rapenburg 48; c. tot vaststelling van den desbetreftenden hegrootingsstaaf (185) Conform besloten. RONDVRAAG. De heer GROENEVELD vraagt hoe lang het nog zal duren met de Havenbrng. Wethouder SPLINTER zegt. dat half Sept. begonnen zal worden met den bovenbouw en hij hoopt, dat de brug dit jaar nog in ge bruik zal worden genomen. De heer BERGERS vraagt verbetering van de Haarlemmerstraat. De WETHOUDER zegt aandacht toe Eerst komt de Hoogewoerd aan de beurt. Hierna 10 min. over 12 uur sluiting ONZE TELEFOONNUMMERS: (op 2 lijnen) o Er zijn drie dooden en één gewonde. Omtrent het drama op de Loosdrechtsche Plassen, waarvan wij gisteren in een deel onzer oplage nog met een enkel woord mel ding konden maken, kan thans het volgen de worden medegedeeld: Het was omstreeks halfdrie toen de be manningen van een viertal marine-water vliegtuigen, van het vliegkamp de Mok, die voor het zwembad van het bekende café- restaurant „Plaswijk" in de Loosdrechtsche plas waren neergestreken om de lunch te gebruiken, zich gereed maakten om den terugtocht naar hun vlieghaven weer te aanvaarden. Het eerst startte de machine ,W. 54, bestuurd door den korporaal-vlieger Riksman, met als waarnemer den officier vlieger Bold an us aan boord. De start had een vlot verloop. Het vliegtuig cirkelde op geringe hoogte over den plas, daalde dan nog even op het water en kwam hierbij recht af op den springtoren van het zwem bad, die midden in het water stond. Op korten afstand van dezen toren gekomen, gaf de bestuurder vol gas om de machine omhoog te trekken. Plotseling echter zagen de toeschouwers toen de machine op een hoogte van ongeveer 50 meter gekomen was, dat deze met den kop naar omlaag dook cd loodrecht naar beneden stortte. In een ondeelbaar oogenblilc was alles geschied. Het vliegtuig kwam met volle vaart terecht boven op den springtoren, die als een kaar tenhuis in elkaar zakte en met de vliegma chine onder water verdween. Op het moment, waarop het ongeluk ge beurde, bevond zich juist op den toren een jongetje, de 14-jarige Hein de Wit uit Hil versum, dat bezig was het touw, tvaarmqe een ander watervliegtuig, aan het bovens ■-> platform van den toren gemeerd was, IPs te maken. Heb ventje kreeg het volle gewicht van de neerstortende machine op het lichaam en werd morsdood tusschen het wrakhout van den toren vandaan gehaald. De naast den toren liggende vliegmachine dc W 66. kreeg een deel van het vallend vliegtuig op een der vleugels, welke am een riet afknapte. De waarnemer van de W 66. de officier-vlieger Goedhart, die op een der drijvers stond, kreeg eenige diepe snij wonden aan de kuit. Ontzettend was het lot der beide inzit tenden van dc W 54. De waarnemer wr.rd reeds vóór de machine het water raakte, er uit geslingerd. Dc badmeester van Plas wijk. die zich onmiddellijk naar de plaats des onheils begaf, slaagde cr reeds na twee minuten in den waarnemer op te halen. Hij had een schedelbreuk cn was reeds dood. De bestuurder, korporaal Riksman. was met de machine onder water ver dwenen. Onmiddellijk nam de directie van Plas wijk uitgebreide maatregelen. Telefoniscn 'bracht zij het vliegkamp De Mok en het vliegkamp Soes torberg van hèt ongeluk op de hoogte. Ook de kapitein der maréchatis- sée te Loenen, kapitein Vermeulen was zeer spoedig met manschappen ter plaatse en nam voortreffelijke maatregelen, zoodat het reddingswerk niet- door nieuwsgierig publick belemmerd kon worden. Ook dc vader van het verongelukte knaapje werd van het ongeluk in kenwe gesteld. Het was aangrijpend, fc zien, hoe de heer De Wit met een roeibootje naar dc plaats va-n het ongeluk voer, waar juist het lijkje van zijn ©enigen zoon werd opge haald. In een laken gewikkeld bracht men het naar den wal, waar het voorloopig in een kleedkamertje werd neergelegd. Later werd het per auto naar Hilversum vervoerd. Toevallig bevond zich, toon het ongeluk plaats vond. prof. dr. K. TI. Bonman, uit Amsterdam, in het restaurant van Plaswijk. Deze verleende, tc zamen met dr. Van Gieringen, uit Loosdrecht. dc eerste hulp. Bij het jongetje en den officier RoldanUa konden zij slechts den dood constateeren. Voor luitenant Goedhart oordeelden zij opneming in het ziekenhuis te Utrecht noodzakelijk, teneinde de wonden te hechten. Een uur nadat- het. ongeluk was gebeurd,1 streek de commandant, van het vliegkamp De Mok, die uit Vlissingen kwam en nog nergens van had gehoord, met een vliegtuil bij Plaswijk neer. De commandant nam de noodige maai regelen voor het bergingswerk, in saminf werking met eenige vliegers van Soesterl berg, die inmiddels met een gereedschap! pen wagen waren gearriveerd. Daarop is de commandant mot de bcidj andere watervliegtuigen, die niet bij hcj ongeluk betrokken zijn geweest, naar Mok vertrokken om daar nadere berichte} over dit tragisch ongeluk te brengen. En toen begon bij Plaswijk het berging! werk. Met behulp van een windas van motorvrachtschip heeft men de totaal elkaar gedrukte vliegmachine weer gedeel telijk boven water gehaald. Het bleek ecff ter onmogelijk het lijk van den bestuurde! dadelijk te bevrijden, want het zat tusschej den motor vastgeklemd. Uren is men bezig gebleven met bijlej en zagen om stangen en houtwerk uit dei weg te ruimen, om ook het laatste slachj offer te bevrijden. Omtrent de oorzaak van de ramp fa) men in het duister. Aan een motordefeif heeft het waarschijnlijk niet gelegen, de motor liep tijdens den val op vollo fc ren. Heeft do bestuurder een verk« (beweging gemaakt of is er een defect i de stuurinrichting gekomen? YermoedeÜjl zal het antwoord nooit gegeven worden, beide vliegers zijn dood en de machine 1 totaal vernield. De officier-vlieger Roldanus laat vrouw cn twee kinderen achter. Korpora Riksman was ongetrouwd. If O De badmeester Wentema vertelde ad| het ,,Vad.'', dat hij twee minuten na 1 ongeval met prof. Bouman den heer I danus uit het water heeft kunnen halel Vanwege den ontzettenden benzinedanj was het onmogelijk te duiken. Tn het- zwei bassin waren op het oogenblik van het f val drie dames en een meisje. Dit- heeft een lichte verwonding gekregen, wai scbijnlijk van een stuk van dc val' vliegmachine. Indien het- bassin, zooals a ders op zonnige dagen het geval is, ware geweest, was dc ramp natuurlijk raj een nog ontzettend er omvang göwordei Als de machine nog iets meer naar linl naar beneden ware gekomen, zouden stellig 9 dooden zijn geweest, daar zich die plaats een volle motorboot bevond. „Het. is toch gek. professor", zoo wendol zich de badmeester tot. prof. Bouman. ..dal u van de week nog tegen mij gezegd heli ..met die oude kasten van machines beurt nog eens een ongeluk." RECLAME. De'gele busmet zwarten ba^d 'vu •)—3l

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1930 | | pagina 10