71ste Jaargang
DINSDAG 17 JUNI 1930
No. 21548
OFFICIEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
DE NED. HERV. KERK TE
N00RDWIJKERH0UT.
GEMENGD NIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cts. per regel toot advertentiên uil Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andeie
advertentiën 35 Cts. per regel. Kleine Advertentiën uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 60 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrechi Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummer» voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per post f. 2.35 -f- portokosten.
0.18
„0.18
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeens kennis, dat door hen
vergunning is verleend aan: a. T. C. J. den
Hollander en rechtverkrijgenden tot het op
richten van een kaasmakerij in het perceel
Kooihof No. 31, Sectie K. No. 3382; b. A.
Duyndam en rechtverkrijgenden tot bet op
richten van een banketbakkerij in het per
ceel Lijsterstraat No. 12, Sectie P. No 1286.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 17 Juni 1930.
LEGATUM STOLPIANUM.
Antwoorden op prijsvragen.
Op de door curatoren van het Le-galum
Stolpianum uitgeschreven prijsvraag lui
dende: „In de economische studiën op ma-
thematischen grondslag van Jevons, Walras
en hun volgelingen nemen de vergelijkingen
tot bepaling der ruilwaarde de voornaamste
plaat9 in. Er wordt gevraagd een kritische
analyse dezer vergelijkingen, alsmede van
de pogingen om deze door andere vergelij
kingen te veïvangen," zijn drie antwoorden
ingekomen onder de zinspreuken: „Rijk
dom en leven zijn een"; „Van de verdeeling
komt de winst"; en „Quaerere non desi-
am".
Van deze drie antwoorden kon volgens
het oordeel van curatoren het eerste reeds
hierom niet voor een onderscheiding in aan
merking komen, omdat het zich minder ten
doel gesteld heeft de vergelijkingen der in
de prijsvraag genoemde auteurs te analy
seeren dan wel algemeene bezwaren tegen
de richting dezer schrijvers en de door hen
gevolgde methode naar voren te brengen.
Bovendien drukt deze schrijver zich verre
vfcn scherp uit; hij bepaalt zich het liefst
tot algemeenheden, b.v. dat er geen indivi
dualisme meer bestaat, of dat geen afzon
derlijke oorzaken in het economisch gebeu
ren te onderscheiden zijn, of wel tot een
„panta rhei". Wanneer de schrijver na een
geheel in dezen geest gehouden inleiding,
zich tot de bespreking der vergelijkingen der
verschillende schrijvers zet, krijgen zijn be
schouwingen hier en daar meer bepaald
heid; bij voorkeur echter blijft hij zijn kri
tiek richten tegen het uitgangspunt alleen,
zonder de vergelijkingen aan een nanwkeu-
rige analyse te onderwerpen.
De beide andere antwoorden hebben zich
meer aan de gestelde opgave gehouden. Bei
den hebben de vergelijkingen van Walras,
Jevons en hun volgelingen op den voor
grond geplaatst en kritisch toegelicht, zon
der daarbij de beteekenis van het feit uit
het oog te verliezen, dat naarmate het uit
gangspunt der vergelijkingen meer met a^ie
factoren der werkelijkheid rekening houdt,
ook de kans dat hel wetenschappelijk resul
taat praetisch bruikbaar wordt, toeneemt.
Het antwoord onder de zinspreuk „Van de
verdeeling kom! de winst", onderscheidt
zich door zijn zakelijkheid en overzichte
lijkheid. In een beknopt bestek worden niet
alleen de vergelijkingen van Jevons, Walras
en Pareto maar ook die van Cournot uit
eengezet en gekritiseerd; voorts wordt aan
gegeven in hoeverre deze geschikt zijn om
daarop voort te bouwen. Het geheele ant
woord verraadt den wetenschappelijk ge-
vormden mathemati9ch-natuurwetenschap-
pelijken denker. Behalve de kritische op
merkingen op de tot heden opgestelde ver
gelijkingen kan nog als bijzondere verdien
ste van dit antwoord aangemerkt worden,
dat daarin veel aandacht aan den invloed
van monopolies op prijsvorming gegeven is
en dat de schrijver daarvoor zelfstandig ver
gelijkingen opgesteld heeft. Te betreuren
valt echter, dat de schrijver slechts opper
vlakkig van de vergelijkingen van Cassel
blijkt kennis genomen te hebben. Bovendien
zijn zijn beschouwingen hier en daar wel
iets le schetsmatig, o. a daar, waar hij op
verschillende empirische onderzoekingen
wijst, die nog dienen te geschieden.
Het antwoord „Quaerere non desinam",
is in menig opzicht het tegendeel van het
vorige. De schrijver heeft steeds veel, dik
wijls te veel woorden noodig om zijn ge
dachten uit te drukken Hij bedient zich veel
liever van den verhalenden en casuislischen
trant dan van den abstract-wiskundigen
vorm. Hoofdzaak en detail worden vaak met
evenveel breedheid uitgemeten. Nu en dan
stelt hij onderscheidingen op. die weliswaar
aan de werkelijkheid beantwoorden, maar
voor de gebruikte vergelijkingen irrevelant
zijn. Zijn kritiek op Walras en Jevons had
veel beknopter kunnen zijn, indien hij ken
nis had genomen van het werk van Pareto
Tegenover deze bezwaren wat den vorm Be
treft, staan echter bijzondere verdiensten
naar den inhoud. Het antwoord is het werk
van een scherpen oorspronkelijken geest,
die niets op gezag aanneemt, maar alles zelf
kritisch onderzoekt. Dit blijkt reeds duide
lijk bij het opstellen van zijn terminologie
die met veel zoTg gekozen is, evenzoo bij
zijn kritische opmerkingen naar aanleiding
van de vergelijkingen van Cassel, die a's
een belangrijke aanwinst zijn le beschou
wen.
Waar aldus de twee laatstgenoemde ant
woorden beide voortreffelijke eigenschap
pen bezitten en in meer dan één opzicht
elkaar aanvullen, hebhen curatoren van het
Legatum Stolpianum gemeend beiden teza
men te moeten bekronen en aan ieder hun
ner de gouden medaille of een bedrag van
twee honderd vijftig gulden te moeten toe
kennen. Curatoren zijn verder bereid deze
beide antwoorden tezamen op kosten van
het Stolpiaansch legaat uit te geven, mits de
schrijvers in overleg met twee der curato
ren eenige hen aan f? wijzen punlen na
der in overweging willen nemen.
Bij opening der naambriefjes bleek het
antwoord onder de zinspreuk „Van de ver
deeling-kom! de winst" ingezonden te zijn
door Dr J. Tinbergen te Scheveningen en
dat onder de zinspreuk „Quaerere non
desinam", door W. J. de Langen le Wasse
naar.
Als nieuwe prijsvraag schrijven de cura
toren uit: Een onderzoek naar de verhou
ding lusschen het Mithra-geloof van het
Avesla en de Mithra-mysteriën in het Ro-
meinsche rijk.
Antwoorden worden ingewacht vóór 1
Januari 1982 bij den voorzitter van het cu
ratorium. prof dr. A .T. de Sopper, te Lei
den. Zij moeten getikt en met een spreuk
geteekend zijn en kunnen, naar de keuze
van den schrijver, in het Nederlandsch, La
tijn, Duilsch, Fransch of Engelsch gesteld
zijn. De naam en het adres van den schrij
ver worden in een bijgevoegd, verzegeld
briefje, dat dezelfde spreuk draagt, opgege-
geven. Beknoptheid wordt aanbevolen;
maximum 30000 woorden.
De prijs voor een goedgekeurd antwoord
is de zouden medaille ten innerlijke waarde
van f. 250 en f. 250 in geld. of. naar verkie
zing, de geheele som in geld.
Het oordeel der curaloren zal in Juni 1932
worden bekend gemaakt
HULDIGING.
Mej. E. C. KNAPPERT.
Ter gelegenheid van haar 70sten verjaardag.
In het gebouw van de School voor Maat
schappelijk Werk aan de Pieter de Hoogh-
straat te Amsterdam is Zondag mejuffrouw
E C. Knappert, oud-directrice en thans nog
docente dier inrichting gehuldigd ter gele
genheid van haar'zeventigsten verjaardag.
Een groot aantal vrienden, medewerkers,
leerlingen en oud-leerlingen waren daartoe
tezamen gekomen en onder hen bevonden
zich velen, die mejuffrouw Knappert reeds
kenden in den tijd toen zij aan het Leidsche
Volkshuis, een inrichting door haar zelf in
het leven geroepen met grooten steun o. a.
van wijlen professor Drucker, als direc
trice arbeidde. Ook de zoon van dezen laat-
sten, professor W. II. Drucker uit Rotter
dam was aanwezig
De jubilaresse werd toegesproken door
dr. J. D. Bierens de liaan uit Aerdenhout,
die de cultureele beteekenis van haar per
soonlijkheid schetste.
De secretaris van het huldigingscomité
dr. J. G van Dillen, bood met eenige harte
lijke woorden mejuffrouw Knappert een aan
haar ter gelegenheid van haar 70slen ver
jaardag opgedragen boekwerk „Maatschap
pelijk Werk" aan. waarvoor dertig van haar
vrienden en medearbeiders opstellen over
dat onderwerp hebben afgestaan.
Hel woord werd voorts gevoerd door den
wethouder voor Maatschappelijken Steun,
den heer J Douwes Jr., door mejuffr. Do
Ranitz namens de oud-leerlingen, door de
tegenwoordige directrice van het Leidsche
Volkshuis mejuffrouw Ruth en door den
heer Keuskamp namens de Vereeniging
„Het Buitenverblijf".
Op de receptip die zeer druk bezocht was
werd o.a. ook de waarnemend burgemeester,
de heer F. M. Wibaut. opgemerkt.
DE LUSTRUM-FEESTEN.
Extratreinen op 2S Juni a.s.
Op Zaterdag 28 Juni a.s. zal te 15.21 (3.21
'9nam.) een extratrein van Alphen a. d.
Rijn naar Leiden vertrekken en te 0.20
(12.20 's nachts) dus na afloop van het
vuurwerk, zoowel van Leiden (H S. M.)
naar Amsterdam (C. S.), Den Haag en
Utrecht als van Leiden (Heerensingel) naar
Hoofddorp
Deze treinen zullen aan alle tusschen-
gelegen stations en halten sloppen.
EINDEXAMEN GYMNASIUM
LEIDEN.
Voot de tweede groep in afdeeling A zijn
geslaagd Aafke Bruining, Retha Huizinga,
Ma. Karstens. B. W. Kranenburg, Tia Muys
v. d Moer, J. Plooij, Zoelerwoude; J. L.
Springer, Henny de Witte.
Het examen wordt met 1 candidaat voort
gezet.
Alsnog geslaagd voor le groep D. Pel te
Leiden.
HET ONGELUK TE
VOORSCHOTEN.
De namen der slachtoffers.
In aansluiting op hel bericht van gisteren
kan thans worden gemeld, dat de beide
slachtoffers van het'ngeluk waren W. H.
de Zwart. 26 jaar, winkelbediende bij de
firma Timmermans alhier, en mej. W.
Braaksma, 21 jaar. woonachtig le Nijme
gen en verpleegster in het gesticht „Ende
geest le Oegstgeest. Zij hadden een familie
bezoek te Rijswijk afgelegd en daarvoor het
motorrijwiel van den heer J. te Alphen a.
d. Rijn geleend Met motorrijwiel was zoo
goed als geheel vernield.
Gistermiddag zijn de lijken naar het ge
meentehuis le Voorscholen overgebracht.
VACANTIE BOUWBEDRIJVEN.
Door de Algemeene Palroonsvereeniging
alhier en de afd. Leiden van den Ned. R. K.
Bond van Bouwpalroons is ingevolge oe
Collectieve Arbeidsovereenkomst, welke
een vacantie van 3 dagen per jaar voor
schrijft. de vacantie gesteld op Maandag,
Dinsdag en Woensdag 4. 5 en 6 Augus
tus a.s.
Alle werken worden in die dagen stil
gelegd.
In de omliggende plaatsen (Katwijk. Lei
derdorp, Oegstgeest, Wassenaar. Zoeter-
woude en Den Haag) wordt op dezelfde da
gen vacantie gehouden.
AARDBEIENTREINEN.
Wegens den zeer grooten aanvoer van
aardbeien zal de Nederlandsche Spoor
wegen ingaande heden tot nader order,
speciale „aardbeientreinen" laten loopen
van Zalt-bommel naar Utrecht-'Bosch,
Amsterdam en Leiden.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging:
N.V. Eerste Leidsche Maatschappij van
Grondbezit, Middelstegracht 26, Leiden.
Nieuwe Commissaris: J. C. Botermans. Lei
den. Nieuwe President Commissaris: M. G.
Bon, Leiden. Nieuwe Commissaris Secre
taris; W. F. IC. Botermans, Leiden.
Luit.-kolonel jhr. D. Mollerus, com
mandant van het 6de regiment veldartillerie
alhier, heeft ontslag uit den militairen dienst
gevraagd.
De heer B H. Eakker alhier, is be
noemd tot onderwijzer aan de openbare
lagere school te Ophemert bij Tiel.
De heer M. D. Bergman uit Warmond
i9 benoemd tot onderwijzer aan de O. L.
school. Zuidsingel 13, alhier, (voorheen
tijdelijk).
Geslaagd is voor het examen piano-
onderwijs aan het Conservatorium te Am
sterdam mej. D. M E. J. van Ulden, alhier.
Door de Geref. Schoolvereeniging al
hier is wederom de gelegenheid opengesteld
vcor inschrijving van nieuwe leerlingen aan
de Scholen Hooglandsche Kerkgracht.
Belanghebbenden verwijzen wij naar de
in dit nummer voorkomende advertentie,
waarin men alle bijzonderheden kan vin
den
Evenals vorige jaren heeft ook ditmaal
de Leidsche Christelijke Kampeervereni
ging als extra-nummer van „Kampstrooi
sel" een kampboekje uitgegeven, waarin
door woord en beeld propaganda wordt ge
maakt voor het heerlijke kampeeren in de
vrije natuur. In 1930 het 10de jaar dat
S L. C. K. V. kampen organiseert, gaat de
troep naar Putten op de Veluwe en wie het
boekje eens doorleest voelt z'n vinger? jeu
ken om meteen het aangifte-formulier In
te vullen!
Gistermiddag i9 de 24-jarige mej. M.
P. bij het opschuiven van een raam met
haar hand door de glasruit gevallen, waar
door zij vrij ernstig verwond werd. Zij is in
het Academisch Ziekenhui? behandeld en
kon daarna huiswaarts keeren.
De Wethouder, de heer A. L. Reimerin-
ger, is wegens uitstedigheid verhinderd
Woensdag a.s. spreekuur te houden.
De Ned.-Herv. Kerk te Noordwijkerhout,
werd na den brand in 1618 opgebouwd en
in ongeschonden toestand bewaard.
Dit oude kerkje verheugt zich steeds in
de bijzondere belangstelling der vreemde
lingen.
Thans moet het dak noodzakelijk gere
pareerd worden. De oude pannen, datee-r
rende uit de 16e eeuw worden thans ner
gens meer gefabriceerd en zullen daarom
binnenkort verdwijnen en door leien wor
den vervangen.
Op 't oogenblik is men druk bezig met
den aanleg van centrale verwarming in *t
gebouw, hetgeen bekostigd wordt door 'een
onbekenden milden gever.
OOK EEN RECORD.
Elf bekeuringen in twee dagen.
Te Princenhage werd een chauffeur, de
19-jarige v. d. L. die zeer merkbaar onder
den invloed van sterken drank verkeerde,
door een veldwachter aangeroepen om halt
te houden. Hij reed door. of er niets ge
beurd was, maar werd door de politie ach
terhaald en tot stilstaan gebracht.
Hij kreeg toen een proces-verbaal we
gens: le. niet voldoen aan een vordering
tot stilstaan; 2e. het niet werken der rem
men; 3e. het niet bezitten van een rijbe
wijs; 4e id. van een nummerbewijs5e. id.
wegenbelastingkaart; 6e. het niet behoorlijk
aanwezig zijn van letter en nummer op den
auto; 7e. dronkenschap.
Daags daarna kwam hij per motorrijwiel
om zijn Fordje bij de politie terug te vra
gen. Bij de zeven bekeuringen van den vo-
rigen avond kreeg hij er toen nog vier bij:
ook voor dit motorrijwiel had hij; le. geen
rijbewijs; 2e. geen nummerbewijs; 3e. geen
wegenbelastingkaart en ten 4e. werkten de
remmen er niet van.
FELLE BRAND TE BREDA.
In een eieropslagplaats.
Gisteravond om half zes ontstond brand
in een magazijn van eieren en ander mate
riaal en brandbare stoffen, gelegen aan .do
Singelstraat te Breda, vlak tegenover het
militaire hospitaal belendend door het
scheikundig laboratorium der Koninklijke
Militaire Academie en in de onmiddellijke
nabijheid van het Ethnografisch museum,
een café, de bureaux van het Dagblad^ van
Noord-Brabant en den Katholieken Kring.
Onmiddellijk was een 50-tal cadetten on
der leiding van den gouverneur der Aca
demie ter plaatse, die het laboratorium, dat
het meeste gevaar liep, geheel uitdroegen
en alle brandbare sloffen en preparaten in
veiligheid wisten te brengen.
De inmiddels met groot materiaal, twee
groote en een kleine motorspuit. uitgerukte
brandweer tastte met 12 stralen het vuur
aan en voorts werd met nog twee stralen
op de waterleiding water gegeven. Het
blusschen ging zeer moeilijk, daar het vuur
zeer fel was. De belendende perceelen
moesten voortdurend nat worden gehouden.
Tenslotte gelukte het den brand meester te,
worden en om 6 uur was alle gevaar voor
uitbreiding geweken. Een hoeveelheid ben
zine was plotseling in brand geraakt en
een brandweerman kon zich met groote
moeite in veiligheid brengen.
De Katholieke Kring, het café „De Graan-
beurs" en het laboratorium liepen belang
rijke waterschade op.
Het gebouw zelf. ongeveer 30 Meter lang
en 8 Meter breed, brandde totaal uit. Het
behoorde toe aan een zekere van der W.
De oorzaak van den brand is onbekend.
BINNENLAND.
De Koningin en de Prinses voor de reis
naar Noorwegen vertrokken. (Binnenland,
2e Blad).
Vergadering van het hooldbestnnr der Chr.
Historische Unie. (Binnenland, 2e Blad).
Geen Arro-niizendingen via het bniten-
land? (Binnenland, 2e Blad).
Felle brand in een eieropslagplaats te
Breda. (Gemengd, le Blad).
De inschrijvingen voor de nationale roei-
wedstrijden te Leiden. (Sport 2e Blad).
De Bennekomsche moordzaak. (Recht
zaken, le Blad).
BUITENLAND.
De Duitsche minister van financiën steeds
meer in de knel. (Buitenl. le Blad).
De liberale partij in Roemenië voor
koning Carol. (Buitenl. le Blad).
Het Egyptische kabinet zal heden altreden
(Tel. le Blad).
MOTOR MET ZIJSPAN
AANGEREDEN.
Eergisteravond is de motorrijder de heer
L. J. J. tVehman, uit Amsterdam, die met
een zijspan reed waarin zijn vrouw en een
dochtertje hadden plaats genomen, op den
terugweg van Apeldoorn bij den Viersprong
nabij Oud-Millingen, door een achter hem
aankomenden auto aangereden, waardoor
de motorrijder, en de inzittenden van het
zijspan tegen den grond werden geslingerd.
De heer W. had ernstige hoofdwonden beko
men. doch de overigen kwamen met den
schrik vrij.
De automobilist ging er met nog sneller
vaart van door.
KINDJE DOOR HOLLEND
PAARD GEDOOD.
Gistermiddag raakte in de Riouwstraat te
Utrecht een paard, dat bespannen was voor
een met kisten beladen voertuig op hol en
liep tegen een kinderwagen op, waarbij het
daarin gelegen 1-jarig kindje gewond werd
zoodat het in hoogst zorgwekkenden toe
stand naar de Rijksklinieken moest worden
vervoerd, alwaar het aan de bekomen ver
wondingen overleed.
KRACH OP EEN EFFECTEN
KANTOOR?
Naar het dagblad de Zeeuw meldt, heeft
de heer L. F. R kassier en commissionnair
in effecten te Goes, zijn betalingen gestaakt.
Hi] zou voornemens zijn surseance van be
taling aan te vragen. De slachtoffers moeten
voornamelijk zitten in den kring der
roomsch-katholieke boeren en commis
sionairs.
KIND DOOR EEN BEER
GEDOOD.
Gislermiddag is het 2-jarig zoontje van
den caféhouder Buisman te Franeker, dat te
dicht bij een grooten, bij 'huis vastgebonden
beer kwam, door dat dier gegrepen en zoo
ernstig gewond, dat het spoedig is overleden.
De eigenaar van den beer had, na met het
beest op straat kunstjes le hebben vertoond,
in de zaak van den heer B. gelogeerd.
Mijnheer Jansen (die ademloos achter de
raotor-grasmaaimachine aanloopt); „Weet
misschien iemand iets van die dingen af 1
Ik kan hem niet meer tot stilstand krij
gen."
(Passing show).