71sle Jaargang
VRIJDAG 13 JUNI 1930
No. 21545
OFFICIEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
BINNENLAND.
Het voornaamste nieuws
van heden.
VACANTIE-ADRES
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cts. per regel toot adrertentiën uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen Tan ons Blad gevestigd rijn. Voor alle andere
advertentiën 35 Cts per regel Kleine Advertentiên uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 60 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 5 C4a.
Bureau Noordeindsptein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:]
Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per post f. 2.35 H- portokosten.
Sf 0.18
„0.18
Dit nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
VERGADERING
van den
GEMEENTERAAD VAN LEIDEN,
op MAANDAG 16 JUNI 1930,
des namiddags te twee urn,
in het gebouw
„TOT NUT VAN T ALGEMEEN".
(Steenschuur 21).
Alsnog te behandelen:
Voorstel tot overneming in eigendom en
onderhoud bij de gemeente van een strook
grond aan den Warmonderweg, kad. be
kend Sectie P. Nis 1543, 1554 en 1555.
2729 (113)
DE VLIEGENDE HOLLANDER.
Op verzoek van de Lustrumcommissie
van het Leidsch Studentencorps 1930 is
door de fa. S. C. v. Doesburgh alhier uitge
geven het tekstboek van het waterfeestspel
,/De Vliegende Hollander." hetwelk ter vie
ring van het 71ste lustrum der Leidsche
Hoogesc'hool op 24, 26 en 28 dezer op de
Kaag zal worden opgevoerd. Het Iraai uitge
voerde boek bevat een inleiding van den
schrijver, mr. M. Nijhofl, terwijl als bij
lage een beschouwing van den regisseur,
Johan de Meester Jr. aan het werk is toe
gevoegd. Het boek is in den handel tegen
den prijs van f. 1.verkrijgbaar.
GOEtDKOOPE KINDERTRE1N
UIT WEENEN EN BUDAPEST.
Naar wij vernemen, zal ten behoeve van
de Hongaarsche kinderen, die hun pleeg
ouders in Holland een bezoek zullen bren
gen, op 2 Juli a s. een goedkoope kindertrein
loopen van Weenen en Boedapest naar
Amsterdam.
Do kinderen bestemd voor Leiden, zullen
le Utrecht overstappen, en vandaar per ge
wone trein naar Leiden doorreizen.
31 Juli keeren de kinderen weer terug.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe Inschrijving:
Lederwarenfabriek Jac. G-ilein (filiaal)
Haarlemmerstraat 234, Leiden. Hoofdzaak
Haarlem. Kleine Houtstraat 99. Vervaardi
gen en verkoop lederwaren. Beheerder Fi
liaal: G. C. Gilein, Leiden.
Wijziging:
A. E Bink, Wed. van P. van der Blom,
Hoogl. Kerkkoorsteeg 13, Leiden. Vergun
ninghoudster. Wijziging handelsnaam thans
A. E. Bink.
NATIONALE VAANDELGROET
AAN H.M. DE KONINGIN.
Ter gelegenheid van haar 50sten verjaardag
De besturen van de vereenigingen „Bond
van Rolterdamsche Oranjeverenigingen"
„Voor Oranje en Vaderland" te Rotterdam
en de Kon. Ned. Oranjebond te Den Haag
hebben het besluit genomen om H.M. ter
gelegenheid van Haren 50sten verjaardag
op Dinsdag 16 September 1930 na het ope
nen van de Kamer der Staten-Gene-
raal een nationalen vaandelgroet te bren
gen op het Huis ten Bosch le 's-Graven-
bage.
Zij roepen daarvoor op alle vereenigingen
in Nederland die van hare aanhankelijk
heid aan H.M. de Koningin wenschen blijk
te geven door aan dezen vaandelgroet deel
te nemen.
Elke deelnemende vereeniging zal een
Herinneringsmedaille worden aangeboden,
terwijl aan elke Zang- en Muziekvereni
ging die dezen vaandelgroet met zang- of
muziek zal opluistern, een zilveren lauwer
tak zal worden uitgereikt.
Het ligt in de bedoeling aan dezen vaan
delgroet een eenvoudige bloemenhulde te
verbinden, welke zal worden bekostigd uit
de vrijwillige bijdragen van de verenigin
gen.
Bovendien zal een album worden aange
boden, vermeldende de namen van alle ver
eenigingen, die aan den vaandelgroet deel
nemen.
De ondernemers hopen dat Nederland in
al zijn geledingen aan deze hulde zal me
dewerken Zij verzoeken de verenigingen,
die wenschen deel te nemen, zich te wil
len opgeven aan onderstaande adressen:
A. G. VERBEEK, voorzitter Kon. Ned. Oran
jebond, Engelenburgstraat 68. Den Haag.
W. J. VAN DIJK, secretaris, Kon. Vereen.
Oranjebond, Vliegerstraat 109, Den Haag.
K. KOET. voorzitter Veren. „Voor Oranje
en Vaderland", Ooslerstraat 25. R'dam.
In den afgeloopen nacht is door een
der wakers der N.V. Leidsche Nachtveilig
heidsdienst en Controle, Heerengracht 18,
een hit onbeheerd aangetroffen, welke door
hem is geschut bij den stalhouder Fa. Koore-
man, Boommarkt 12.
De heer W. H. Doove alhier is ge
slaagd voor het examen nijverheidsonder
wijs acte N 3.
Bij Kon. besluit is ingetrokken het K.
B. betreffende de benoeming van mr. E. de
Vries tot plv. lid-plv. voorzitter van den
Raad van Beroep voor de dir. bel. alhier en
benoemd als zoodanig mr. G. Punt, candi-
daat-notaris te Noordwijk aan Zee en lot
secretaris van dien Raad van beroep mr. H.
F. A. Donders, advocaat en procureur alhier.
Gistermiddag heeft in de Lakenhal
een geheime zitting van den Leidschen Ge
meenteraad plaats gehad.
De 10-jarige H. L. is gisteren op hel
terrein der Ned. Spoorwegen gestruikeld,
waardoor zijn arm uit de kom schoot De
Eerste Hulpdienst bracht den knaap naar
het Academisch Ziekenhuis ter behandeling.
Maandag a.s. zal de bekende firma
J. Buurman en Zn., bloemisterij en tuin
architectuur, gevestigd Utrechtsche Jaagpad
en Breeslraat haar 60-jarig bestaan vieren
Op 12 Juni 1930 stonden 485 werk
zoekenden bij de Arbeidsbeurs ingeschreven
tegen 223 op 12 Juni 1929.
HET BEDRITFSLEVEN EN DE
VROUW.
De inwerking op haar physischen en
psychischen toestand.
Op de vraag, die door mej. Meijer aan
den minister van Arbeid, Handel en Nijver
heid is gesteld en die als volgt luidde:
Is de minister reeds in slaat en bereid,
mede te deelen, tot welk resultaat heeft ge
leid de overweging (welke Zijne Excellentie
heeft toegezegd in de vergadering der Tweede
Kamer van 5 December 1929) van de vraag,
hoe een onderzoek kan worden ingesteld
naar den invloed van het bedrijfsleven op
den physischen psychischen toestand van
de vrouw?
heeft minister Verschuur thans het vol
gende antwoord gegeven:
Een volledig onderzoek naar den invloed
van den fabrieksarbeid op den physieken
en psychischen toestand der vrouwen te
onzent acht de ondergeteekende te veelom
vattend en met het oog op de daartoe nood
zakelijke vergelijkingen met den toestand,
waarin vrouwen verkeeren, die zulken ar
beid niet verrichten, en met de toestanden
in vroegere tijdperken te ingrijpend, dan dat
het mogelijk zou mogen heeten zoodanig
onderzoek, waarvan de conclusies aan
spraak zouden kunnen maken op de juist
heid en volledigheid, in te stellen.
In het tijdperk van toeneming van vrou
wenarbeid in fabrieken zijn allerlei invloe
den werkzaam geweest, die op den alge-
meenen physieken en psychischen toestand
een zichtbare uitwerking hebben gehad:
daling van het sterftecijfer, vermindering der
kindersterfte, minder drankmisbruik, ver
betering der woningtoestanden, enz., naast
de invloeden van bioscoop, danslokaal, oor-
logs- en na-oorlogsinvloeden
Bezwaarlijk zal. ook bij een diepgaand
onderzoek, zijn uit te maken, weik aandeel
ten kwade of ten goede aan elk dier invloe
den moet worden toegeschreven.
De fabrieksarbeid zelf kan in verschil
lende richting invloed oefenen; men zou
dien kunnen onderscheiden in gunstige
invloed, als: gewennen aan geregelden
arbeid, orde en netheid, hoogere welvaart
vermeerdering van menschenkennis en var
kennis der maatschappij, verhoogd geve.
van zelfstandigheid en vaü eigenwaard^, en
ongunstiger, als: vermindering van lust en
gelegenheid om het huishouden te leeren en
verzwakking vaD het gevoel van huiselijk
heid, kans op gedwongen samenzijn met
verderfelijke elementen, ongezonde of geest
doodende arbeid, te groote onafhankelijkheid
van de ouders, neiging tot weelde en ver
kwisting, enz.
Voor de zooeven genoemde gevaren heeft
de arbeidsinspectie een open oog, zoodat zij
in verschillende richtingen reed9 onderzoe
kingen heeft ingesteld. Dit blijkt reeds uit
tal van publicaties van dien dienst, in de
jaarverslagen of als afzonderlijke uitgaaf
verschenen, en uit de genomen maatregelen.
Het in 1929 ingestelde onderzoek naar den
aTbeid van vrouwen en meisjes in twee
ploegen, waarvan de resultaten zullen wor
den medegedeeld in het Centraal Verslag
der Arbeidsinspectie over 1929, is daarvan
het jongste voorbeeld. In tal van bedrijven
worden de arbeidsters geneeskundig onder
zocht; de bevindingen leiden dikwijls lot
nazorg en verdere raadgevingen De ontwik
kelingsarbeid vindt bij de arbeidsinspectie
groote belangstelling en steun, gelijk o.rn.
uit het jaarverslag der inspectie over 1929
zal blijken. De ondergeteekende is voor
nemens, meer onderwerpen, betrekking heb
bende op den fabrieksarbeid van vrouwen en
meisje^, voor partieele onderzoekingen in
aanmerking te doen komen. In verband
met een en ander overweegt hij dan ook,
het aantal vrouwelijke inspecteerende ambte
naren uit te breiden.
BINNENSCHEEPV AART
CONGRES.
TELEFOON-BUURTVERKEER
VAN DE GROOTE STEDEN.
Snellere verbindingen.
De op 1 Januari j.l. ingevoerde nieuwe
telefoontarieven brachten den prjjs voor een
gewoon gesprek tusschen nabijgelegen plaat
sen op 10 cent voor elke 3 minuten. Maar
naast de voordeelen der tariefsverlaging
heeft het publiek er ook belang by, dat dit
verkeer op eenvoudeg wijze en zoo snel
rccgelp wordt afgewikkeld. De omstandig
heden ora daartoe te geraken zijn op het
oogenblik gunstig, nu de telefoonnetten in
de groote steden voor het grootste gedeelte
geautomatiseerd zjjn of binnenkort zullen
zijn. Het ideaal van verkeersafwikkeling zou
zijn, dat de abonné's zelf, door het draaien
van een "bepaalde cijfergroep, ineens da
abonné in de andere plaats zouden kun
nen bereiken. Maar dit zal in korten tijd nog
niet te verwezenlpen zijn, omdat de klei
nere netten nog niet automatisch z\jn. V/ab
echter wel zou kunnen worden bereikt, is,
dat eenerzijds de telefoniste in de kleinere
plaats, die de aanvraag van een abonné tet
plaatse in ontvangst neemt, dadelp met de
kiesèchijf de abonné in de groote stad kan
oproepen en daarmede de verbinding tot
stand kan brengen, terwjrjl anderzijds «le
abonné in de stad rechtstreeks de telefo
niste in de kleinere plaats opbelt, die het
verlangde nummer en het nummer van den
aanvrager opneemt, waarna dadelp de ge-
wenschte verbinding tot stand gebracht
wordt, aldus de „Maasbode".
Zoo wordt dezer dagen het buurtverkeer
ingevoerd tusschen de Rijkstelefconn -tten te
Utrecht en Zeist. Met de gemeentelpe tele
foondiensten te Amsterdam, Rotterdam en
's-Gravenhage is omtrent de. invoering van
buurtverkeer overleg gepleegd, hetgeen er
recht toe geleid heeft, dat in het verkeet
ZaandamAmsterdam, de Zaandamsche tele
foniste zich rechtstreeks in het Amster-
damsche net kan inkiezen. terwijl tusschen
Delft en 's-Gravenhage het wederzijdsch
buurtverkeer op 16 Juni a.s. wordt inge.
voerd.
DE CRISIS IN HET
VISSCHERITBEDRITF.
Verbetering in den toestand.
Thans schpt de crisis in het visscherij-
bedrgf te IJmuiden weer voorbij te zijn,
want verscheidene van de opgelegde stoom-
trawlers zijn in de laatste dagen wederom
ter visscherij uitgevaren. Het aantal opge-
i legde schepen (90) is nu tot op de helft
verminderd. Vermoedelp zal het bedrijf
binnen een paar weken weer in een normalen
toestand zijn.
De eerste dag.
Gisteren is le Deventer onder voorzitter
schap van mr. H. Smeenge het achtste bin-
nenscheepvaartcongres aangevangen. Ver
schillende autoriteiten woonden de ope
ningszitting bij, o.w. de Commissaris der
Koningin mr. A. E. baron van Voorst tot
Voorst, de loco-burgemeester van Deventer,
de heer A. Kelderman en vertegenwoordi
gers van verschillende ministeries, van de
gemeentebesturen van Rotterdam en Den
Haag en Kamers van Koophandel.
In de ochtenduren werden behandeld de
prae-adviezen, uitgebracht door de heeren
J Warner, voorzitter van de Kamer van
Koophandel en fabrieken voor Noordelijk
Overijssel, te Zwolle en mr. M. Slichter-
man, burgemeester van Almelo, over „De
Overijsselsche Kanalen" en van de heeren
dr. L. R. Wentholt, hoofdingenieur van den
rijkswaterstaat te Zutphen en B. J. ter Kuijle
industrieel te Enschedé over „De Rijn
Twente-kanalen", alsmede het rapport der
commissie-Molengraf!prae-adviseurs de
heeren mr. W. A. C. van Dam te Rotterdam
en mr. H. J. Hellema, te Amsterdam. De de
batten over de eerste beide punten werden
afgehandeld, die over het rapport van de
commissie-Molengraaff werden geschorst.
fn de middagzittir.g werden behandeld het
rapport van dr A. L. Th. Moesveld over
„IJsbeslrijding". de prae-adviezen van de
heeren J. H. Bergmann te Amsterdam en A.
Vreugdenhil te Arasterdam over „Richting
wijzers en optische uitwijkseinen voor sche
pen" en het rappori van den heer J. H. Fr.
Claessens, chef der afdeeling handels-sta
tistiek van het Centraal Bureau voor de
Statistiek te Den ITaag over „De Statistiek
van het goederenvervoer in de binnen
vaart".
De conclusies zullen heden worden ge
nomen.
De eerste congresdag werd besloten met
een boottocht naar den ingang van het Rijn-
Twente-kanaal, aangeboden door de Veree
niging tot Verbetering van de Geldersche
XJssel.
VEREENIGING „AANPAKKEN."
De Vereeniging „Aanpakken" heeft onder
voorzitterschap van ds. L. W. Bakhuizen v.
den Brink in het gebouw der Algemeen©
Synode te 's-Gravenhage haar jaarvergade
ring gehouden.
Het verslag van den secretaris en dat van
den penningmeester werden goedgekeurd.
De penningmeester, de heer W. van
Oeveren te Wolfaartsdijk, werd gedèchar-
geerd van zijn beheer over 1929. Met groote
dankbaarheid werd gememoreerd de aan
zienlijke gift van f 100.000 van een Neder
lander in het buitenland, welk bedrag zon
der eenige lasten of kosten in het bezit der
vereeniging is gekomen. Begon het jaar met
een kapitaal van f. 627.737.05 door giften
en koersavans was het op 31 December '29
aangegroeid tot f. 735.095.21. Aan de Sy
node werd voor het Fonds tot verbetering
der schraalste predikantstraktementen uit
de rente een bedrag van f. 30.000 uitge
keerd, terwijl voor het ingegane jaar dit
bedrag tot f. 32.500 i9 verhoogd. Hierdoor
zullen de predikantstraktementen, die het
voorgeschreven maximum niet kunnen be
reiken, gebracht kunnen worden op ten
minste f 1750 (1700 en f. 50 voor perso-
neele belasting) met vrije woning, terwijl er
verscheidene ook hooger komen Wanneer
men bedenkt dat. toen in 1917 het werk
van ..Aanpakken begon, deze laagste trak
tementen f. 900 en f. 1000 bedroegen, dan
is er tot bereiking van het einddoel (een
kapitaal van f. 100.000) nog veel noodig.
Als bestuursleden werden de heer H. H.
Key te 's-Gravenhage. Chr. Beels te Am-
BINNENLAND.
Plannen voor een nationalen vaandelgioe!
aan H. M. de Koningin^ (Binnenland, le
Blad.)
De jaarvergadering van de onderofficie-
renvereeniging „Ons Belang" (Laatste Ber.
le Blad.).
De vronw en het bedrijfsleven;ministe
rieel antwoord aan mej. Meyer. (Binnen
land, le Blad.)
Het verkrijgen van snellere telefoonver
bindingen; nieuwe plannen. (Binnenland,
le lBad.)
De crisis in het visscherijbedrijf loopt ten
einde. (Binnenland, le Blad.)
Bij Arnhem is een anto van een helling
gestort; één persoon werd gedood; eenige
anderen zijn ernstig gewond. (Laatste Ber.,
le Blad
Schmeling wint in de 4e ronde van
Sharkey wegens diens disqnaliiicatie het
wereldkampioenschap boksen zwaar ge
wicht. (Sport, le Blad.)
sterdam, Heerma van Voss te Lith, Sleen-
BUITENLAND.
Nog geen regeering gevormd in Roemenië
(Buitenland en Tel., le Blad.)
Geruchten over aftreden van den Duit-
schen minister Moldenhauer. («Buitenland,
le Blad.)
Onweer eischt in diverse landen slacht
offers en richt groote schade aan. (Buitenl.
Gem. 2e Blad en Tel., le Blad)
bergen en ds. H. Visser, secretaris ,te Doe-
tinchem herkozen.
Na afloop der vergadering werd een bui
tengewone vergadering gehouden, waarin
werden goedgekeurd wijzigingen van artt. 6
en 7 der statuten, betreffende leden en be
gunstigers en het aantal bestuursleden.
Hierop zal de koninklijke goedkeuring wor
den aangevraagd.
DE HEER WIJNKOOP NAAR
BELGIE.
Zooals men weet, wil de communistische
partij groep-Wijnkoop zich aansluiten bij
de Comm. Partij (de Visser), die door Mos
kou als de ware partij wordt erkend. Van
die zijde worden echter de leiders van de
groep-Wijnkoop afgewezen.
Naar men on9 meldt is gisteravond de
heer Wijnkoop met een Rotterdamschen
partijgenoot naar Berlijn vertropen. Daar
zal, zijn wij goed ingelicht, een conferentie
worden gehouden met afgevaardigden uit
Moskou.
o
VERSPREIDE BERICHTEN.
De minister van koloniën, heeft den
heer J. H. A. de Voogt, oud-hoofdambtenaar
der Staatsspoor- en Tramwegen in Neder-
landsch-Indië, te Wassenaar, Kerkplein 4,
gerekend van 1 Mei 1930 en voor den duur
van de Wereldtentoonstelling voor Scheep
vaart, Koloniën en Vlaamsche Kunst te
Antwerpen, belast met de dagelijksche lei
ding van de Nederlandsch-Indische afdee
ling in het Neerlandsch Paviljoen op die
tentoonstelling, en hem in hel bijzonder op
gedragen het verstrekken van inlichtingen
aan bezoekers,het doelmatig verspreiden
der Nederlandsch-Indische vlugschriften en
de zorg voor de ontvangst en de rondlei
ding van vooraanstaande personen, scholen
en vereenigingen.
Vergeet niet gedurende Uw vacantie onderstaand biljet aan ons toe te zenden i
ARBEIDSCONFLICTEN.
Dank zjj den Rijksbemiddelaar is een drei
gende staking aan de N.V.Confectiefabriek
voorh. Gefrs. Brasz te Enschc-dé voorkomen
Te Hengelo is een staking uitgebroken
onder de arbeiders, werkzaam bij den aan
leg van een ondergrondschen telefoonkabel.
D^ werklieden wenschten een uurloon over
eenkomstig het standaardloon te Hengelo,
niettegenstaande ze waren aangenomen tegen
een loon dat 9 cent lager is dan te Hen
gelo, doch 6 cent hooger is dan te Goor, waar
de regeling werd vastgesteld toen ze wer
den aangentunen.
De aanneemster, de firma Mjjnsen en Co.
I te Amsterdam wenscht om verschillende rede-
nen den eisch niet in te willigen, doch is
bezig zich van andere krachten te voorzien.
Ondergeteekende
wonende -(straat)-No
wenscht het „LEIDSCH DAGBLAD" vanaf
tlm.-opgezonden te hebben aan onderstaand adres:
