71ste Jaargang
ZATERDAG 7 JUNI 1930
No. 21541
BERICHT.
Officieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
VACANTIE-ADRES
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cis. per reeel roor advertentiên uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen ran ons Blad gevestigd rijn. Voor alle andere
advertentiên 35 Cis. pet regel. Kleine Advertentiên uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 60 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 80.
Incasso volgens postrecht Voor eventueels opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein -Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2.36, per week
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per poet f. 2.35 '-K portokosten.
ƒ0.18
„0.18
nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
Tweeden Pinksterdag zal ons Blad
niet verschijnen en zijn onze Bureaux
den geheelen dag gesloten.
DE DIRECTIE.
INSCHRIJVING VAN LEERLINGEN VOOR
DE OPENBARE BEWAARSCHOLEN.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter kennis van belanghebbenden,
dat aan de Openbare Bewaarscholen in het
Elisabethshof, aan de Van der Werffstraat
en in de Groenesteeg tot en met den 28en
Juni a.s. gelegenheid bestaat tot het doen
inschrijven van leerlingen en wel des voor-
middags van kwart vóór 9 tot half tien en
uitgezonderd Woensdag9 en Zaterdags
des namiddags van kwart vóór 2 tot
kwart na 2 uur. 2466
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 7 Juni 1930.
INSCHRIJVING VAN LEERLINGEN VOOR
DE OPENBARE SCHOLEN.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis:
lo. dat tot en met 28 Juni a.s. gelegenheid
kt inschrijving van nieuwe leerlingen be
slaat, gedurende een half uur vóór deïi
aanvang van eiken schooltijd aan:
a. de Jongensschool voor il 1. o. aan de
Pieterskerkstraat;
b. de Meisjesschool voor u. 1. o. aan de
Breestraat;
c. de opleidingsschool voor Gymnasium
«n H. B. S. aan de Aalmarkt;
d. de opleidingsscholen voor u. 1. o. aan
de Langebrug,
de Heerenstraat,
de Vrouwenkerksteeg,
den Maresingefl,
de Boommarkt,
de Driftstraat;
e. de overige o. 1. scholen aan:
het Schuttersveld,
de Duivenbodestraat,
de Haver9traat,
de Paul Kruger9traat,
den Zuidsingel,
de Medusastraat;
f. de Centrale school voor het 7e en 8ste
leerjaar aan de Oude Vest, ingang Caecilia-
straat;
2o. dat bij de inschrijving een geboorte
bewijs moet worden vertoond;
3o. dat de kinderen met uitzondering
van die waarvoor toelating tot de u. 1. o.
scholen of tot de Centrale school wordt ge
vraagd op 1 September a.s den leeftijd
van 5 1/2 jaar moeten hebben bereikt.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester
VAN STRIJEN. Secretaris
Leiden, 7 Juni 1930. 2467
H. M. SASSE. t
Een werkzaam leven afgesneden.
Na een kortstondige ongesteldheid is in
het Diaconessenhuis alhier op 65-jarigen
leeftijd overleden de heer H. M. Sasse, in
leven directeur van het plaatselijk kantoor
der Bankassociatie. Bovendien was de
overledene commissaris der Maatschappij
van Weldadigheid.
Groote werkzaamheid heeft de heer Sasse
ontwikkeld als secretaris van de gemeente-
commissie van de Ned. Herv. Gemeente,
welke functie hij gedurende ong. 22 jaar be
kleed heeft, terwijl hij meer dan 40 jaar lid
is geweest van de Vereen, voor Christelijk
Onderwijs. In deze kringen zal zijn heen
gaan dan ook ongetwijfeld gevoeld worden
als een groot verlies.
Gedurende zijn zij het dan ook kort
stondige zitting voor de Chr.-Historische
Partij in den gemeenteraad, heeft de over
ledene zich met zijn groote werkkracht ge
dijd aan de behartiging der gemeenschaps
belangen. Zeer velen zullen zijn verscheiden
gevoelen als een zware slag
De teraardebestelling van het stoffelijk
overschot zal plaats vinden a.s. Woensdag
middag te 12 uur op de begraafplaats
Bhijnhof.
HET LUSTRUM.
Het Leidsch Studenten Tooneel zal op
Donderdagavond 26 Juni van de week van
Leiden's Lustrumviering een tooneel stuk
opvoeren: Rembrandt's zoon van Tor Hed-
berg.
De Regie heeft Louis van Gasteren, die
ook zijn twaalf en een half jarig regisseur-
schap bij het. Leidsch Studenten Tooneel op
dien dag zal vieren.
Oud Hollandsclie muziek wordt voor
enkele actes gespeeld onder leiding van den
dirigent Coeherg.
Het stuk is uit het Zweedsch vertaald
door Mej. Wettre. De décors zijn in handen
van J. R. van Blom en de costuums wor
den ontworpen door de Amslerdamsche
firma Coïni. Na de voorstelling van 26 Juni
tijdens het Lustrum volgt nog eene op Zon
dagavond 29 Juni, beide in den Lcidschen
Schouwburg.
Gisteravond is het bestuur voor de com
missie in de Kraaierstraat als volgt samen
gesteld: K. Op den Velde (voorzitter), C. K.
Boom, H. Rooijakkers, C. Osinga, Gebf.
Briejer.
ADRES AAN DEN RAAD.
Over de militaire gaskamer.
De besturen van de afdeelingen Leiden
van „Kerk en Vrede" en van de „Jongeren
Vredes Actie" hebben het volgende adres
aan den Raad van de gemeente Leiden ge
zonden:
Heeft de Raad der gemeente Leiden ken
nis genomen van de jongste Memorie van
Antwoord, van onzen Minister van Defensie
aan de Eerste Kamer der Staten-Generaai,
waarin deze Minister het volgende heeft
verklaard:
(blz. 5) „In het wetsontwerp inzake de
goedkeuring van het Protocol nopens den
chemischen en bactenologischen oorlog van
17 Juni 1925, is in artikel 2 het voorbehoud
gemaakt, dat dit Protocol van rechtswege
zal ophouden verplichtend te zijn voor de
Nederlandschp Regeering. tegenover iederen
vijandelijken Staat, wiens strijdmacht of
wiens bondgenooten de in het Protocol neer
gelegde verbodsbepalingen niet zullen eer
biedigen. Aangezien nu in het Protocol geen
bepalingen zijn opgenomen, die een hand
having van het gestelde verbod in voldoen
de mate kunnen waarborgen, en voorts reke
ning gehouden moet worden met het feit,
dat een land. dat een chemische industrie
van eenige beteekenis bezit, deze veelal op
eenvoudige wijze kan inrichten voor den
aanmaak van strijdgassen, zal, gelet ook op
hetgeen de wereldoorlog te dezen heeft ge
leerd. ook na ratificatie van het Protocol,
de kans blijven bestaan, dat de verbods
bepalingen zullen worden overtreden, zoo
dat het dan ook noodzakelijk zal blijven
om in de uitrusting met defensieve middelen
(gasmaskers e. a te blijven voorzien.
Mocht derhalve in geval van oorlog de
tegenpartij tot daadwerkelijk gebruik van
chemische strijdmiddelen haar toevlucht ne
men. dan zullen de passieve weermiddelen
ons in staat stellen daaraan onmiddellijk
het hoofd te bieden
In zoodanig geval zal echter met een zui
ver passieve verdediging niet kunnen wor
den volstaan en zal ook onzerzijds aanwen
ding van chemische strijdmiddelen in agres
sieven zin noodzakelijk blijken.
De opvatting, dat ons land wegens gemis
aan collectieve onderaardsche schuilplaat
sen gedwongen zal zijn in enkele dagen of
uren alle gewapend verzet te laten varen,
moet ondergeteekende geheel laten voor re
kening van de leden, die haar huldigen
blz. 6). Reeds in de Memorie van Ant
woord op bel Voorloopig Verslag van de
Commissip van Rapporteurs over het ont
werp van wet tot vaststelling van dp De-
fensiebegrooling voor het dienstjaar 1929
werd er op gewezen. d3t. wat de behoefte
aan gasmaskers betreft, men tijdens een
gasaanval de burgerbevolking als in twee
groepen verdeeld moet beschouwen en
wel in-
a. een kleine groep, waartoe o m. politie,
brandweer en personeel van den eersten
hulp- en ontsmettingsdienst behooren en
b een groote groep, omvattende alle
overigen
De leden van de eerste alzoo actief op
tredende groep moeten tijdens en dade
lijk na een aanval daadwerkelijk optreden,
en zich daartoe zonder bezwaar in een met
gas bezwangerde atmosfeer kunnen bege
ven. Voor deze groep zijn o. m. gasmaskers
noodig en dient de organisatie en opleiding
in vredestijd te worden voorbereid
De andere gToep daarentegen kan zich,
na tijdige alarmeering. door het betrekken
van te voren ingerichte collectieve schuil
plaatsen aan de inwerking van bet gas ont
trekken.
Voor deze groep zijn gasmaskers niet on
misbaar is oefening tevoren niet bepaa'd
noodzakelijk °n kan met het verstrekken
van juiste voorlichting in vredestijd om
trent de wijze, waarop en de plaatsen, waar
bescherming kan worden verkregen, wor
den volstaan. Omtrent het inrichten van de
hiervoor noodige collectieve gasdichte
schuilplaatsen zijn in de hiervoren genoem
de „Aanwijzingen Luchtbeschermings
dienst" reeds eenige aanwijzingen gegeven.
(blz. 7). De meening, dat de bescherming
van de burgerbevolking in nog veel sterkere
mate een Rijkstaak zou zijn dan de bescher
ming der bevolking tegen epidemieën en
andere natuurrampen kan ondergeteekende
niet deelen. Wel zal hier door de Regeering
leiding dienen te worden gegeven, doch,
'evenmin als bij hel doorvoeren van maat
regelen b.v. tegen brandgevaar, de kosten
van de door de gemeenten en bevolking te-
treffen voorzieningen (brandweer e. a.) door
het Rijk behooren te worden gedragen, kan
er hier sprake van zijn, dat de tegen lucht
aanvallen te treffen maatregelen (eerste-
hulpdienst. onlsmettingsdienst. voorberei
ding van schuilplaatsen e. a.) ten laste van
het Rijk zouden moeten worden gebracht"?
Is het den Raad der gemeente Leiden be
kend dal het Internationaal comité van het
Roode Kruis in April 1929 een special?
„studiecommissie inzake de bescherming
der burgers tegen de chemische oorlog"
heeft bijeengeroepen, welke volgens de ver
taling van den Nederlandsrhen gedelegeerde,
generaal Schrijver in de Militaire Spectator
van .Tuil 1929, pag. 350 tot de volgende con
clusies is gekomen-
„Indien een toekomstige oorlog gevoerd
zal worden met de chemische, balistieke cn
aeronautische middelen, overeenkomstig
met die welke toegepast zijn in den laat-
sten wereldoorlog, zal het mogelijk zijn een
groot gedeelte van de burgerbevolking, zelfs
in de groote bevolkingscéntra onder te bren
gen in schuilplaatsen.
De organisatie van de bescherming dient
te omvatten:
a. de transformatie van een groot aantal
kelders in voorloopige schuilplaatsen, met
voorziening in de technische middelen om
de toegangen volledig af te sluiten, de in
gangen te voorzien van z.g. luchtsluizen, en
er een voorraad van neutraliseerende stof
fen in op te leggen-.
b. de organisatie van een zeker aantal
ondergrondsche verblijven, waarin een deel
der bevolking langeren tijd kan vertoeven;
deze verblijven met twee in (uit)-gangen
moeten goed gasdicht gemaakt worden, een
ventflatie-inrichting hebben, die het moge
lijk maakt de lucht een filter te laten pas-
seeren, aangesloten zijn aan waterleiding,
electrische leiding en rioleering, en uitge
rust zijn met materieel tot neutralisatie van
gassen
c. de organisatie van enkele ondergrond
sche verblijven voor langdurig verblijf van
personeel dat benoodigd is voor bepaalde
diensten van vitaal belang; voor deze ver
blijven moet de mogelijkheid onder oogen
worden gezien tot zuivering van de adem-
halingslucht door toevoer van zuurstof en
binding van het uitgeademde koolzuuT.
Deze organisatie van de collectieve be
scherming vormt slechts een onderdeel van
de gasbescherming. Zij moet gepaard gaan
met een degelijke organisatie van de indivi-
dueele bescherming.
De commissie erkent eenparig, dat de
middelen, die zij hiervoor beoogt en die een
uiterst ingewikkelde organisatie en zeer
zware financieele offers met zich brengen,
aan de burgerbevolking geen volledige be
scherming verzekeren".
Is het den Raad der gemeente Leiden
bekend dat de conclusies van het Gifgas-
rapport van den Volkenbond in 1924 ver
schenen en <Jie van de studieconferentie in
zake de chemische oorlog, georganiseerd
door den Internationalen Vrouwenbond voor
Vrede en Vrijheid, den 46 Januari 1929 te
Frankfurt a. M.. waaraan vele internatio
naal erkende deskundigen meewerkten,
eveneens luiden, dat voldoende bescherming
van burgers en militairen tegen gasaanval
len practisch en finantieel onmogelijk is?
Mogen de inwoners der gemeente Leiden
uit het feit dat de Raad harer gemeente tot
nu toe geen enkele maatregel heeft bespro
ken. inzake de bescherming der burgerbe
volking tegen eventueele gasaanvallen, doch
niettemin het gemeentebestuur door den Mi
nister van Defensie hiervoor volkomen ver
antwoordelijk wordt-gesteld, afleiden, dat de
door genoemden Minister in zijn Memorie
van Antwoord aan de Eerste Kamer 1939
genoemde .Aanwijzingen Luchtbescher
mingsdienst" geen voldoende beschermings
maatregelen aangeven, zoodat de Raad der
gemeente Leiden evenals de voornoemde
studiecommissies van den Volkenbond. ..Het
Roode Kruis", enz., de mogelijkheid niet
ziet om de burgerbevolking in oorlogstij'd
behoorlijke bescherming tegen eventuele
gasaanvallen te waarborgen?
Mocht de Raad der gemeente Leiden het
inderdaad niet mogelijk achten om de bur
gerbevolking in oorlogstijd voldoende be
scherming tegen eventueele gasaanvallen te
waarborgen, acht ze het dan niet als haar
zedelijke plicht, om de groote verantwoor
delijkheid. haar door den Minister van De
fensie op de schouders gelegd, met de meeste
beslistheid af te wijzen en genoemden Mi
nister te verklaren, dat zij onmogelijk in
staat is voor de veiligheid van de bevolking
zoodanige maatregelen te nemen, dat zij
zich daartegenover verantwoord acht?
Het adres was geteekend door beide be
sturen.
LEIDSCHE BUITENSCHOOL.
Financieele steun noodzakelijk.
Onder voorzitterschap van Prof. dr. E.
Gorter had gistermiddag in een der lokalen
van den Geneeskundigen Dienst de jaarver
gadering van de Leidsche Buitenschool
plaats.
Na een kort openingswoord van den voor
zitter, verkreeg de waarnemend secretaris,
dr. M. D. Horst, gelegenheid tot het voor
lezen der notulen der vorige vergadering,
die ongewijzigd werden gearresteerd Ver
volgens las de voorzitter de diverse jaar
verslagen voor. In het jaarverslag van den
Secretaris werd melding gemaakt van de
verschillende mutaties, die het onderwijs
personeel in het afgeloopen jaar onderging.
Met vreugde werden de opening van het
internaat ((4 Jan.) en de ontvangst van een
belangrijke gift voor het op te richten kleu-
terhuis, dal naar men hoopt nog in den
loop van dit jaar tot stand zal komen, ge
memoreerd. Het verslag van den onderwij
zer ging vergezeld van een statistisch over
zicht van het aantal gegeven lessen, in to
taal 434 waarvan 335 builen en 99 binnen.
Tevens bleek dat het aantal leerlingen va
rieerde van 59 tot 63. Door het vertrek van
de vorige directrice, die als medica tevens
het medisch onderzoek waarnam en de aan
stelling van een niet-bevoegde opvolgster,
werd het engageeren van een medicus, dr.
De Boer, noodzakelijk. Door periodieke on
derzoeken bleef deze op de hoogte van den
gezondheidstoestand der patiëntjes, terwijl'
ook voor opname of vrijlating zijn advies
werd gevraagd. Zeer groote diensten bewe
zen hierbij de Kinderkliniek als observatie
post en de inlichtingen van de huisbezoek
ter van de Vereeniging tot Bestrijding der
Tuberculose. Doch ook het tandheelkundig
onderzoek, door de belangelooze hulp der
Leidsche tandartsen mogelijk geworden,
wierp goede vruchten af. Door opening van
een tweetal zaaltjes is het thans mogelijk
geworden patientjes, die thuis doorloopend
aan besmetting blootstaan, hieraan te ont
trekken. Nog te veel echter worden de ge
troffen anti-besmettingsmaatregelen bij be
zoek van familieleden niet voldoende door
deze gewaardeerd De duur van opname
der kleuters varieerde van twee tot acht
maanden, terwijl reeds bij een kortstondig
verblijf gewichtstoename en somtijds reeds
vooruitgang kon worden geconstateerd.
Waren de voorgaande jaarverslagen op
timistisch gesteld, het overzicht van den
penningmeester, mr. Van der Eist was be
paald pessimistisch en helaas niet ten on
rechte! Uit de winst- en verliesrekening
toch bleek dat voor het Herstellingsoord
f. 22.511.24 en voor de school f. 6.980179"
of in totaal f. 29.494.97 ontvangen was, ter
wijl de uitgaven resp f 29 738.261/2 en
f. 7.316.21 bedroegen. Alzoo een nadeelig
saldo van in totaal f. 7.559,50 1/2, resp.
f 7.227.021/2 en f. 322.48 Als oorzaken
hiervoor gelden voor het Herstellingsoord
de oprichting van het Internaat en voor de
schoolfondsen de aanschaffing van meubi
lair en leermiddelen. Ter gedeeltelijke dek
king van dit tekort zal aan den gemeente
raad 'n vermeerdering der subsidie gevraagd
worden, terwijl in afwachting van een des
betreffend comité de penningmeester tot op
heffing van het resteerende tekort gaarne
giften in ontvangst zal nemen Door de kas-
f commissie bestaande uit de heeren Buur
man en Viervant Tukker was een schrijven
gezonden waarin aan de heeren Van der
Eist en De Boer als len en 2en penning
meester. Onstveen als administrateur en de
inmiddels afgetreden directrice mevr. La-
seur hulde gebracht werd voor het gevoprde
beheer. Aan mei Zoeterlief Tromp werd op
haar verzoek eervol ontslag verleend al9
assistente aan de Buitenschool Hierna
werd overgegaan tot de behandeling van
epnige huishoudelijke zaken.
BINNENLAND.
De verdeeling van den radio-zendtijd
treedt op Zondag, 29 Jnni, in werking (Bin
nenland, 2e Blad).
De bevolking van Nederland is in 1929
weer met honderdduizend toegenomen
(Binnenland, 2e Blad).
BUITENLAND.
Het Dnitsche nood-offer brengt aanzien
lijke belasting-verhooging (Buitenl., Ie Blad)
Scherpe oppositie tegen Stalin; de partij
dag nitgesteld (Buitenl., Ie Blad).
De Zeppelin is te Friedrichshaien geland
(Buitenl. Gemengd, 3e Blad).
HET VEREENIGINGSGEBOUW
VAN S. S. L. B.
De onlangs hier ter stede opgerichte ge
mengde Studentenvereeniging Societas Stu-
diesorum Lugdano Batavorum heeft thans
de beschikking gekregen over een eigen
vereenigingsgebouw, namelijk over het per
ceel Rapenburg 6, eertijds bewoond door de
familie Viruly en later door de firma Jong-
mans. Deze zal voorloopig nog in het be
neden gedeelte gevestigd blijven.
De bovenverdiepigenn zullen in gebruik
komen bij de S.S.L.B. Op de eerste verdie
ping zal een gToote conversatiezaal worden
ingericht alsmede een aparte zaal voor man
nelijke en een voor vrouwelijke studenten,
voorts een senaatskamer, een commissie
kamer cn een spreekkamer. De 2de verdie
ping zal voor studentenkamers worden in
gericht, welke aan de leden kunnen worden
verhuurd.
Het bovenste gedeelte zal worden inge
richt tot slaapzaal voor spoorstudenten, die
door omstandigheden genoodizaakt zijn zoo
nu en dan te Leiden te overnachten.
Het ligt in de bedoeling, dat het nieuwe
gebouw den len September officieel in ge
bruik zal worden genomen. Vermoedelijk
zal bij deze gelegenheid een optocht door de
stad worden gehouden.
Naar wij vernemen telt de nieuwe ver
eeniging thans ongeveer 200 leden.
ONTSPORING TE GOUDA.
Tengevolge eener ontsporing van een lo
comotief te Gouda, waren hedenmorgen alle
treinen van Rotterdam Maas Den
Haag en Gouda naar Groningen en Arnhem
belangrijk te laat.
De treinen uit de richting Woerden naar
Leiden ondervonden geen vertraging, wei
moesten de reizigers uit Leiden te Woerden
op de aansluiting wachten.
Om 9 uur was de locomotief weer op het
goede spoor en was de versperring weer zoo
gced als opgeheven.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen:
Leidsche Coöperatieve Melkinrichting
,.de Landbouw". Leiden. Opheffing filiaal:
Leiden. Heerengracht 94.
Joh. Kaapaan, Hooge Rijndijk 116, Leiden.
Kapperszaak- en handel in parfumerieën
Bijvoeging uitgeoefend bedrijftevens win
kel in rigaren. en dameskapsalon.
Vergeet niet gedurende Uw vacantie onderstaand biljet aan ons toe te zenden
Ondergeteekende
No
wonende -(straat)-
icenscht het „LEIDSCH DAGBLAD" vanaf--
tl--opgezonden te hébhen aan ondei-staand adres:
