71ste Jaargang DONDERDAG 5 JUNI 1930 No. 21539 STADSNIEUWS. OP DEN DAG VAN HEDEN... BINNENLAND. Het voornaamste nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. PRIJS DER ADVERTENTIEN: 30 Cts. per reed toot advertentiên art Leiden en plaatsen waar agentschappen ran ons Blad gevestigd rijn Voor alle andere advertentiên 36 Cts. pet regel Kleine Advertentiên uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 60 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven 10 Cis. porto te betalen Bewijsnummer 6 Cts. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden 2.36, per week Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week Franco per post 1.2.35 Ht portokosten. 0.18 0.18 Dit trammer bestaat uit VIER Bladen EERSTE BLAD. AFSCHEIDSCOLLEGE VAN Prof. Dr. J. M. JANSE. Een eenvoudige, doch hartelijke plechtigheid In tegenwoordigheid van den rector-mag- niticus, prof. dr. N. van Wijk, den secretaris van den Academischen Senaat, prof. dr. J. Ph. Vogel en den pro-secretaris, prof. dr. N. J. Krom, verschillende hoogleeraren en vele 6hidenten en oud-leerlingen, heeft gister middag in de geheel gevulde collegezaal van het Botanisch Laboratorium, prof. dr. J. M. Janse, hoogleeraar in de plantkunde, die onlangs zijn 70sten verjaardag vierde en dientengevolge aan het eind van dezen cur sus zijn ambt zal neerleggen, zijn afscheids college gegeven. Prof. Janse begon met te wijzen op het groote verschil, dat er bestaat tusschen den hoogleeraar, die zijn ambt aanvaardt en hem, die het neerlegt. In het eerste geval ziet hij tegenover zich niets als vreemde gezichten, waarop de nieuwsgierigheid wie en hoe de nieuwe hoogleeraar zijn zal, te lezen staat; in het andere geval allemaal bekende gezichten en een wederzijdsch kennen. Na eenige aarzeling heeft spr. gehoor ge geven aan den op hem uitgeoefenden aan drang om niet in alle stilte van het hoog- leeraarstooneel te verdwijnen. Een afscheids college leek hem toen de meest geschikte vorm en in dit college zou hij allereerst willen geven een biographisch overzicht van zijn studie en vervolgens een schets van -den stand der botanische wetenschap een halve eeuw geleden. In 1878, aldus vervolg de spr., behaalde ik 'te Amsterdam het eind diploma H.B.S. Daar de wet-Limburg toen nog niet bestond, was een admissie-examen noodzakelijk om te worden toegelaten tot de universitaire opleiding. Ik besloot dit in Leiden te doen, aangezien men mij verteld had, dat het examen daar minder zwaar was dan in Amsterdam. Ik wil u nu wel vertellen, zoo zeide prof. Janse ondeugend, dat ik in September a.s. een gouden jubileum hoop te vieren, nl. dat ik voor dat examen zakte. Een jaar later probeerde ik het in Amsterdam nog eens en ditmaal met succes. Na mijn promotie aan de Leidsche Universiteit in 1885 was ik eenigen tijd als assistent werkzaam bij mijn voorganger, totdat ik benoemd werd als ambtenaar-plantkundige aan 's Lands Plan tentuin te Buitenzorg. Wat er gebeurd is n& mijn intrede als hoogleeraar aan de Leidsche Universiteit, behoef ik u niet te vertellen. Ten êflotte gaf de scheidende hoogleeraar een overzicht van het stadium, waarin de kennis der botanie ten tijde van zijn ambts aanvaarding en daarvoor verkeerde. Een hartelijk applaus besloot het laatste college van prof. Janse. Namens den Academischen Senaat sprak de rector-magnificus, prof. dr. N. van Wijk woorden van dank voor het vele, wat prof. Jan9e tijdens zijn ruim 30-jarig hoogleeraar- schap heeft gedaan. D© hoegrootheid daar van kan moeilijk in getallen worden uitge drukt, doch spr. is ervan overtuigd, dat zijn werk, zoowel in het binnen- als in het bui tenland hoogelijk gewaardeerd is. Het feit, dat gij dit jaar nog driemaal als promotor optradt is een bewijs voor uw groote werk kracht. 'Het moge dan waar zijn. dat uw verdien sten voornamelijk op paedagogisch en we tenschappelijk terrein liggen, daarnaast waart gij ook steeds de gulle gastheer bij wien niemand tevergeefs om gastvrijheid in uw lokaliteiten aanklopte. Spr besloot met den wen9cb, dat prof. Janse, nu hij zijn ambt heeft neergelegd, bevrediging zal vin den in de bestudeering van zijn lievelings onderwerpen en dat hij, evenals de Senaat aan zijn persoon, aangename herinneringen zal mogen bewaren aan zijn werkkring te Leiden (applaus). Bij ontstentenis van den voorzitter der faculteit van wis- en natuurkunde werd namens die faculteit het woord gevoerd door Prof. dr. B. G. Escher, die den scheidenden hoogleeraar in de eerste plaats dankte voor d^n persoonlijk van hem ondervonden steun. Het is prof. Janse geweest, die spr. acht jaar geleden heeft ingewijd in het HollandsChe Universiteitsleven, waar spr. geheel onbe kend tegenover stond en die hem heeft ge werd een goed en rechtvaardig examinator te zijn. Namens de faculteit dankte hij prof. Janse "voor alles, wat hij heeft gedaan voor veitoe- tering van het laboratorium, waardoor dit °P het oogenblik beschikt over een outillage nis slechts weinige in Europa. Gij hebt. al dus spr., hier een zeer degelijken grondslag gelegd voor het practisch werk der studen- 'tov daarnaast aaii u steeds een voor beeld hebben kunnen nemen in netheid en stiptheid. Spr. besloot met woorden van hartelijken dank voor het vele, wat prof. Janse gedurende zijn 31-jarig hoogleeraar- schap voor de faculteit heeft tot stand ge bracht. Prof. dr. A. W. Nieuwenhuis dankte na mens de litteraire faculteit voor de in het laboratorium van prof. Janse genoten gast vrijheid en persoonlijk voor de ondervonden vriendschap, welke reeds dateert van beider Indische jaren. Vervolgens werd het woord gevoerd door den heer Tj.-J. Rissalada, leeraar aan het Gymnasium en de H.B.S. te Nijmegen, die als een der oudste leerlingen van prof. Janse herinnerde aan den tijd, toen op de plaats, waar spr. zioh nu bevindt nog het oude laboratorium stond. Dat laboratorium zal tot in lengte van dagen blijven het labo ratorium van prof. Janse. De vraag is wel eens gesteld of het laboratorium niet te groot zou zijn, doch de praktijk heeft geleerd dat prof. Janse een goeden kijk in de toe komst heeft gehad. Voorts memoreerde spr. met dankbaarheid de prettige excursies, waar altoos een aangename toon heersehte en waarop de hoogleeraar weliswaar groote lichamelijke inspanning van zijn studenten eischte, doch steeds zelf het goede voorbeeld gaf. In prof. Janse, aldus spr., hadden wij niet alleen een voortreffelijk hoogleeraar, doch ook een vriend, die altijd bereid was ons in privaat-aangelegenheden met raad en daad terzijde te staan. Leerlingen en oud leerlingen waren éénparig van oordeel ge weest, dat het noodzakelijk was op dezen dag uiting te geven aan hun gevoelens van hoogachting en genegenheid jegens prof. Janse. Namens de commissie bood spr. hem het door den schilder Loui9 Hartz geschilderd portret aan met den wensch, dat het nog lang zijn woning in Driebergen moge sieren ter herinnering aan zijn Leidschen werk kring. Bovendien bood spr. een album aan met de namen van hen, die zich in den loop der jaren onder zijn gehoor bevonden. (Applaus). Daarna werd achtereenvolgens nog ge sproken door den voorzitter van de philoso- Tische faculteit van Leidsche studenten en den wnd.-voorzitter van de Leidsche Biolo- genclub, waarvan prof. Janse eerelid is. Ten slotte dankte prof. Janse voor de vriendelijke woorden en den heer Hartz voor de mooie uitvoering van het portret. Tk heb mijn best gedaan, zoo zeide spr. De laatste woorden bij mijn ambtsaanvaarding luidden: „Kom tot mij met vertrouwen; ik zal u geven wat ik kan." Spreker besloot met de verzekering, dat de herinnering aan dezen dag hem nog lang zal bijblijven. Hierna werden in een ander vertrek ver- verscbingen rondgediend en hield de hoog leeraar een afscheidsreceptie, waarvan een druk gebruik werd gemaakt. AFDEELING LEIDEN VAN DEN BOND VAN SMEDENPATROONS Veertigjarig jubileum. Dezer dagen zal de afdeeling Leiden van den Bond van Smedenpatroons in Nederland haar veertigjarig bestaan herdenken in een bijeenkomst. Dit belangrijke feit is mede zeer merkwaardig, omdat de Leidsche afdee ling de eerste en oudste afdeeling is op wiens initiatief in den loop der jaren de Bond van Smedenpatroons in Nederland werd gesticht en in de rijen der vereenigin- gen een eervolle plaats inneemt. Hieruit blijkt, dat er reeds jaren geleden vele voor uitstrevende smedenpatroons waren, die be grepen door vriendschap en samenwerking hun levenspeil te kunnen verhoogen en het mooie vak, dat door hen beoefend wordt op hooger peil te brengen Dit moge tevens blijken uit de groote werkkracht, die van deze organisatie uitgaat door stoffelijke steun zoowel als practische voorlichting be treffende het organiseeren van cursussen in autogeenlasschen, centrale verwarming, kachel techniek en vele vraagstukken, die hiermede verband houden. Hulde aan de stichters van dezen Bond, waarvan er helaas reeds velen uit den kring zijn heengegaan, maar dezen tol het einde van hun leven steunden. Het bestuur stelt gaarne een ieder in de gelegenheid van zijn belangstelling te doen blijken Hiertoe zal een receptie gehouden worden op 10 Juni in een der zalen van hotel „De Burcht" van vijf tot zeven uur. VAN EEN LADDER GEVALLEN. Gistermiddag is de 50-jarige timmerman W. K., werkzaam bij de in aanlbouw zijnde uitbreiding van de firma „De Faam" op het terrein van het afgebrande Stadhuis van een ladder gevallen, waardoor hij vermoe delijk eenige ribben heeft gebroken De om gevallen ladder kwam terecht on den 23- jarigen J. D., die een wonde aan het voor hoofd bekwam. K. werd door den Eersten Hulpdienst naar het Academisch Ziekenhuis vervoerd. GEEN OPHEFFING ROOKVERBOD BIJ DE N. Z. H. Door de organisaties van het personeel was aan de directie der Noord-Zuid-Holl. Tramweg-Mij. Katwijk - Noordwijk- Leiden- Den Haag-Scheveningen het verzoek gericht om het rookverbod in de rijtuigen der elec- trische trams geheel op te heffen. De directie der N.Z.H T.M. heeft aan het hoofdbestuur der P.C.B. geantwoord, dat zij niet aan het verzoek van het personeel kan voldoen, want zelfs, schrijft de directie, heeft de praktijk geleerd, dat het niet-roo- kende deel van het reizend publiek bereids hinder meent te ondervinden van het roo- ken op de balcons der motorrijtuigen, resp. op de middelbalcons der betrekkelijke volg- rijtuigen. UITGAVE DER LEIDSCHE VER. VAN INDUSTRIEELEN. „Een ernstige vraag." Verlucht door een groote serie pakkende foto's die dikwijls meer spreken dan woorden is een smakelijke brochure ver schenen onder den titel „Een ernstige vraag", een woord tot ouders en opvoeders, uitgegeven door de Leidsche Ver. van In- dustrieelen. Doel daarvan is, in dezen tijd, waarin vele ouders een goede toekomst hunner kinderen slechts gewaarborgd meenen na een lange studie op scholen van U.L.O., H.B.S. of Han delsschool. waardoor het aantal van hen. die aangewezen zijn op kantoorwerk veel te groot wordt in verhouding tot de open plaatsen, weder op te wekken tot den fa brieksarbeid. Volgens de meening der samenstellers is hier ook wel degelijk een groote dosis intel ligentie noodig. tenviil door een zoodanige practische leerschool het veelal gelukt zich een beter bezoldigde betrekking te verwer ven, dan op kantoor of in winkel. Een overzicht wordt gegeven van de be langrijkste Leidsche industrieën, waarin het voor de jeugd, die ijverig is, aanpakt, zijn hersens en handen gebruikt, mogelijk kan zijn de mooiste levenskansen te verkrijgen, welke zoowel wat belooning als werkkring betreft, veelal niet onderdoen voor die in andere betrekkingen. De brochure bevat ontegenzeggelijk tal van nuttige wenken. Ieder opvoeder, wien de toekomst zijn pupillen nauw aan het hart ligt en wie is dat niet? zal goed doen, dit werkje eens aandachtig te bestu- deeren! ACADEMISCHE EXAMENS. Geslaagd zijn voor het doctoraal examen rechtsgeleerdheid de heeren B. Mees (Rot terdam), R Parqui (Den Haag) en J. W. de Bruin (Den Haag) en voor hel taalkunlig doctoraal examen de heer F. H. Deijs (Rot terdam). Geslaagd zijn voor het candidaats-cxamen geneeskunde mejuffrouw A. M Leenmans (Den Haag) en de heeren C. A. Adam se (Den Haag), J. P. van der Karn (Den Haag). C. M. Wijkmans (alhier). J. G. Antvelmk (Rotter dam), C. Sc'heygrond (Nieuwenhoorn), K. Kuiken (Rotterdam), A. T. J. van Gamert (Schiedam), L. G. Boet (Den Haag). C. J. Poortvliet (Dirksland) cum laude, en G. Nieuwenhuis (Hengelo) cum laude. Onze vroegere stadgenoot de heer P. W. L. Beekman, thans wonende te Alkmaar, is door B. en W. aldaar benoemd tot opzich ter-teekenaar bij dezen dienst van ge meentewerken. Het 6de reg. veldartillerie alhier, dat van II tot en met 26 dezer in de legerplaats bij Oldebroek wordt gelegerd tot het houden van schietoefeningen, zal in den nacht van 10 op 11 dezer per trein worden vervoerd naar Maarsbergen, vandaar mare heeren naar Voortbuizen (nachtkwartier), den 12en marcheeren naar Apeldoorn (nachtkwartier) en den 13den over Epe die legerplaats mar- cheerende bereiken. Ten behoeve van 's-Rijks schatkist is bij den inspecteur der directe belastingen ter 1ste afdeeling alhier, onder letter A. G. ontvangen aan z.g. „gewetensgeld" de som van f.200. De „Stscrt." No. 107 bevat de statuten van de N.V. Eerste Leidsche Maatschappij van Grondbezit, alhier. Gisteren stonden 473 werkzoekenden bij de Arbeidsbeurs ingeschreven tegen 285 op 4 Juni 1029. is het 50 jaar geleden dat de bekende Neder- landsche schrijver Jacobus Johannes Cremer overleed Aanvankelijk wijdde Cremer zich aan de schilderkunst onder leiding van den land schapschilder F. H. Hendriks te Ooster beek. In 1848 ging hij naar den Haag om daar zijn studiën voort te zetten, maar het groote enthousiasme waarmede zijn novel len. die hij tegelijkertijd schreef, ontvangen werden, deed hem besluiten aan het schrij ven in het vervolg zijn krachten te besteden. Vooral bekend zijn z'n Overbetuwsche novellen, waarin men den schilder herkent, die een open oog heeft voor de eigenaardig heid van landschappen, zeden en gewoon ten Hiervan moeten genoemd worden: „Wiege Mie". „Het kriekende Kriekske", „Het Pauwenveerke", „Bruur Joapik", „Kruizemuntje" enz. Ook vele romans („Daniël Sils", „Anna Rooze" „Dokter Helmond en zijn vrouw"), vertellingen en tooneelstukken werden door Cremer geschreven. Veel van zijn Betuw- sche, novellen werden in andere talen over gebracht. in hel Fransch en in het Duitsch. In zijn romans toonde deze schrijver een open oog te hebben voor de sociale kwes ties. hij behandelde hierin de wereld der fabrieksarbeiders. Zijn gezamenlijke werken zijn in 14 dee- len uitgegeven. Vandaag is het levens 50 jaar geleden dat de Duitsche schilder Karl Friedrich Lessing te Karlsruhe overleed. Na het gymnasium bezocht Lessing de academie van bouwkunst te Berlijn. Zijn eerste stuk, dat een kerkhof voorstelde, maakte grooten opgang 1 Hierna schilderde hij „Der Klosterhof im Schnee" en „Die Ritterburg". In 1829 ging hij naar Dussel- dorp, waar hij zich op historische stukken toelegde. Vooral als landschapsschilder en als historieschilder muntte hij uitl KONINGIN EN PRINSES OP REIS. Binnenkort naar Noorwegen. (H. M. de Koningin en Prinses Juliana zijn voornemens 16 Juni a.s. een reis te onder nemen naar Noorwegen, welke per boot zal worden afgelegd. De vorstinnen denken be gin Augustus weder in Nederland terug te keeren. L. WAGENAAR f In den afgeloopen nacht is te Amsterdam in den ouderdom van 74 jaar overleden de heer L. Wagenaar, rector van het Ned. Israëlitisch Seminarium. De heer Wagenaar werd te Amsterdam geboren en studeerde aan het Seminarium. In 1886 werd hii opperrabbijn van het res sort Leeuwarden Na daarna in het ressort Gelderland dit ambt te hebben vervuld, werd de overledene in 1917 benoemd tot rector van het Amsterdamsch Seminarium. Van zijn hand is een aantal boeken verschenen o.m. een vertaling en verklaring van het ge bedenboek. De begrafenis zal te Arnhem plaats vinden BARON GERICKE VAN HERWIJNEN OVERLEDEN Op het kasteel Wuestwezel in België is in den ouderdom van 82 jaren, overleden mr. K. W. P. F. X. baron Gericke van Herwij nen, oud-buitengewoon gezant en gevol machtigd minister en sinds 2 Jan. 1900 ka merheer in buitengewonen dienst van de Koningin. De overledene was commandeur in de orde van den Ned. Leeuw, comman deur van het Grootkruis in die van de Pool ster, van Daneborg en van Isabella la Catho- lica, grootofficier in de Orde van Leopold en was begiftigd met de Kroningsmedaille van H.H. M.M. Edward VII en Georges V. „Vad." SAMENWERKING TUSSCHEN RADEN VAN ARBEID EN BEDRIJFSVEREENIGINGEN. Gistermiddag werd in de Industrieele Club te Amsterdam een algemeene vergadering gehouden van de Raden van Arbeid. Aan het lid van bet bestuur, mr. dr. Van Bruggen, die juist gisteren werd benoemd als officier in de orde van Oranje-Nassau, werd door den voorzitter namens de vergadering hulde gebracht voor zijn arbeid in verband met de invoering van de Ziektewet. In plaats van den heer H. A. M, v. Hoffen, die ais bestuurslid aftrad, werd gekozen de heer J. M. Lob, voorzitter van de Nederland- sche Vereeniging v. Aardewerkfabrikanten, werkgever-bestuurslid van den Raad van Arbeid te Amsterdam. BINNENLAND. Het afscheidscollege van prof. dr. J. M. Janse aan de Leidsche Universiteit. (Stads nieuws, le Blad). Be Koningin en de Prinses gaan een reis naar Noorwegen maken. (Binnenland, le Blad). Vergadering van den Znid-Hollandschen Bond van Veehandelaren. (Land- en Tuin bouw, le Blad). De plechtige bisschopsconsecratie van mgr. Jansen. (Kerk en School, 3e Blad). De loting voor den dienstplicht zal plaats hebben op Vrijdag, 20 Juni, in Den Haag. (Laatste Berichten, le Blad). BUITENLAND. Breitscheid over het memorandum van Briand. (Buitenl. le Blad). De werkloosheid in Engeland; samenwer king tusschen Arbeiderspartij en liberalen? (Buitenl., le Blad). Hongarije in ronw bij de herdenking van het feit dat tien jaar geleden het verdrag van Trianon werd gesloten. (Buitenl. le BI.) DE GROOTHERTOGIN VAN LUXEMBURG. Ons land weer verlaten. Gistermiddag zijn de groothertogin van Luxemburg en Haar Gemaal uit ons land vertrokken. Te kwart voor twee reden op Het Loo de gala- en volgrijtuigen het cour op om de hooge gasten uitgeleide te doen. Dit ge schiedde thans in demi-gala, zonder eere- escorte. De weg leidde langs Paleislaan, Kerkiaan, Van der Houven van Oordtlaan, Regentesselaan, Stationsstraat. In de Koninklijke wachtkamer werd eenige minuten vertoefd om afscheid te nemen; het intieme afscheid vond plaats in den salonwagen, waarin zich de Koningin, de Prins en de Prinses begaven. De Prins deed de gasten uitgeleide tot Arnhem, van waar hij per auto terugkeerde. De Koningin en de Prinses reden in een landauer terug, toegejuicht door een talrijke menigte, welke zich langs den weg had geschaard. De burgemeester van Apeldoorn mr. W. Roosmale Nepveu was in ambtscostuum bij het afscheid aanwezig, alsmede majoor Boellaard, commandant van het depot der Kon. marechaussee. De Groothertogin van Luxxemburg schonk aan den burgemeester, mr. Roosmale Nepveu het officierskruis met kroon van Adolf van Nassau en het Ridderkruis met de kroon aan den commissaris van politie te Apel doorn, den heer W. F. H. van Barselo en aan den stationschef den heer P. H. van den Bom aldaar, de gouden medaille van verdienste van Adolf Groothertog van Luxemburg en Hertog van Nassau aan de volgende heeren: J. Helder, hoofdinspecteur van politie, K. A. Berendsen, chef-bloemist van Het Loo; A. Oding. B. Hartkamp. J. C. Welbergen en F. Dijkstra der Rijks recherche, G. Peters, concierge Kon. Paleis, R. H. Zuidema portier en J. Verhoef hof- foerier. Voorts deze medaille'in zilver aan H. Wessels, gep. rijksveldwachter en A. Olij hoofdagent van politie, allen woonachtig te Apeldoorn. AANGIFTE VAN RADIO TOESTELLEN. In het onlangs tot stand gekomen radio- reglement is de bepaling overgenomen, dat de bezitters van radio-ontvangtoestellen ver plicht zijn van dit bezit aangifte te doen. Thans vernemen wij, dat op 1 Mei j.l in ons land in totaal slechts 144.906 toestellen waren aangegeven Wanneer wij zien, dat het aantal leden der vier groote omroepver- eenigingen ongeveer 400.000 bedraagt, dan mogen wij aannemen, dat zeker drievierde hiervan in het bezit is van een toestel en dat dus genoemde bepaling niet algemeen bekend kan worden genoemd, vooral niet waar de straf voor het niet-aangeven vrij hoog is (maximum f 300 boete). Wij wijzen er op. dat aangifte kan ge schieden door invulling van een formulier, dat kosteloos op alle telegraafkantoren ver krijgbaar is. Bij verhuizing moet opnieuw aangifte geschieden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1930 | | pagina 1