71ste Jaargang LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag 4 Juni 1930 Derde Blad No. 'J538 BINNENLAND. lDon^en. SCHEEPSTIJDINGEN. DE STERRENHEMEL IN NEDERLAND IN DE WEEK VAN 4-11 JUNI, DES AVONDS TE 11 UUR M.T. 12 UUR Z.T. RADIO-PROGRAMMA. HET BEZOEK VAN DE GROOT HERTOGIN VAN LUXEMBURG. Vuurwerk te Apeldoorn. Gistermiddag is door do Koninklijke Fa milie en de Hertogin van Luxemburg met haar gemaal een bezoek gebracht aan H. M. de Koningin-Moeder ten paleize te Soestdijk. Later op den middag keerden de hooge gas ten weer naar het Loo terug. Vele duizenden uit Apeldoorn en omge ving zijn gisteravond getuige geweest van het grootsche vuurwerk dat op het land goed Marialust werd afgestoken in tegen woordigheid van de Groothertogin, den Prins Gemaal en de Koninklijke Familie met groot gevolg. Het gebodene viel bijzonder in den smaak van alle aanwezigen terwijl bij het af- en aanrijden van den koninklijken stoet een ware ovatie werd gebracht. Bij het vertrek van het Loo werden het paleis en de omgeving op fantastische wijze door Bengaalsch vuur verlicht, hetgeen be grijpelijkerwijze eveneens veel belangstel ling trok. EEN INTERESSANTE ONTDEKKING. De trap, langs welke Balthazar Gheraerts ontvluchtte. Men meldt ons uit Den Haag: Het was tot dusverre niet geheel duide lijk, op welke wijze Baltazax Gheraerts, nadat zijn moordend schot Prins Willem had doen vallen, uit het Delftsohe Prinsen hof ontvlucht is. In het „Verhael van de Moqrt, gedaen aen den Persons des Doorluchtighen Hoochgheboorn Fursten ende Heeren, Heer .Wilhelms, enz., Hooch-loflijker memories", 'een in 1584 bij den „Drucker Ordinaris der Staten 'slandts van Hollandt" te Delft uitgegeven vlugschrift, vinden wij hiervan een vrij uitvoerige beschrijving, welke als volgt luidt: „Den Moorder dié syn saken wel meyndo beschiet te hebben, socht te ontcomen lancx de achterplaetse ende was aireede de stallingen gepasseert, jae verre in de strate by do vesten, soo hy over eenich stroo passeerde nederghevallen is, ende nochtans weder op ghestaen, ende op de wallen gheckomen, meynende alsoo inde stadt.vesten te springen, die vol waters syn." Hij werd daarop door twee dienaren van den Prins gegrepen en in het gebouw teruggebraobt door de deur, waarlangs hij was gevlucht. De gewone opvatting was, dat de moor denaar gevlucht zou zijn over de steen en trap, welke langs de historische zaal naar de Schoolstraat voert; en door die straat den stadswal heeft bereikt. De vroegere beheerder, jhr. B. W. F. van Riemsdijk, heeft er reeds in zijn historische beschrij ving van het Prinsenhof op gewezen, dat het moeilijk valt deze opvatting in over eenstemming te brengén met de zeer be sliste 'bewoordingen in het „Verhael", dat hij zocht te ontkomen langs de „achter plaetse", wa-armede moeilijk iets anders kan zijn bedoeld dan de tweede binnen plaats tusseben de Historische Zaal, de tegenwoordige conciërgewoning en de z.g. kapel (het gebouwtje tusschen deze en de zaal bestond nog niet. zoodat daarachter de weg naar de wallen vrij lag). Hij sprak daarbij het vermoeden uit. dat de moor denaar gevlucht zou zijn langs een trap naar de binnenplaats, welke echter gedicht was. Nu bemerkte mén ecnige dagen geleden, bij werkzaamheden onder den houten vloer en de conciërgewoning, dat het daaronder gelegen plaveisel niet geheel doorloopt, doch op 'een bepaalde plaats in puin over gaat. Toen bij verwijdering hiervan eenige treden te voorschijn kwamen zag de con cierge, de heer P. van den Bergh, onmid dellijk bet belang van deze ontdekking in en heeft hij de werkzaamheden terstond laten stopzetten, t-otdat de beheerder ter plaatse was. Bij het onderzoek, dat deze. daarop met eenige heeren van het Rijks bureau voor de Monumentenzorg en den 'districtsbouwkimdige instelde, bleek spoe dig, dat zich hier een ongeveer twee me ter brcede trap met sterk uitgeloopen tre den bevindt, welke tegen den buitenmuur ^an de zijde van de tweede binnenplaats doodloopt. Ongeveer twee M. boven het niveau van deze binnenplaats werd een fraaie korfboog aangetroffen, welke een spanning van eveneens twee meter heeft en blijkbaar de bekroning vormde van een poort, die van de trap naar de plaats leidde. Aangezien bij het dichten van deze poort tegen den ouden muur een nieuw muurtje van een steen diktë gemetseld is, zijn aan de buitenzijde alle sporen van den vroegeren toestand verdwenen. De geheele situatie maakt het in hooge .mate waarschijnlijk, zoo niet zeker, dat hiermede de weg, waarlangs Gheraerts uit het gebouw ontsnapt is, is teruggevonden, al zijn de thans aanwezige treden wel van later datum. De trap Hgt slechts enkele meters van de plaats waar de sluipmoord plaats vond en vormde voor den moorde naar den aangewezen weg om een ont vluchting te beproeven. EEN LIJNPISTOOL. Een uitvinding, welke een nuttig effect kan hebben. Bij schipbreuken op de kust wordt dik wijls van een vuurpijlkanon gebruik ge maakt om een lijn te schieten over het in nood verkeerend sohip en op deze wijze een verbinding tot stand gebracht tusschen schip en strand. Thans is door den heer Sander te Amsterdam een pistool vervaar digd dat dezelfde diensten kan bewijzen, maar thans van het sohip af. Wanneer, om slechts een voorbeeld te noemen in volle zee een tros moet worden gebracht tus schen twee sohepen, gaat dit steeds met groote moeilijkheden gepaard. Met dit pistool kan een lijn ongeveer 250 Meter ve~ weggeschoten worden. Aan 'boord van het stoomschip „Konin gin der Nederlanden" van de Stoomvaart Maatschappij „Nederland" zijn gistermid dag, naar uit Amsterdam wordt gemeld, met dat pistool proeven genomen door de firma Becht en Dyserink, die er den alleen verkoop van hébben. Vanaf dit stoomschip werd een lijn ge schoten die over een ander stoomschip heen, terecht kwam bij den strekdam, een afstand van circa 200 Meter. Een tweede proef werd genomen met een boei, die weggeschoten werd. Ook deze kwam op grooten afstand terecht en kan eventueel op zee gebruikt worden, wanneer er een man overboord valt-. Het schip kan dan niet zoo snel stoppen of er komt een groote afstand tusschen het schip en den drenkeling. Het uitwerpen van een gewone boei kan natuurlijk resultaat opleveren, maar zulk een boei wordt gewoonlijk niet verder geworpen dan een tiental Meters. Gebruikt men dit pistool met een daaraan vastgehechte boei, dan kan deze ongeveer tweehonderd meter in zee worden gescho ten. Door het uitvieren van de lijn blijft er dan verbinding tusschen drenkeling pn schip. Ook voor het meren van schepen kan dit pistool .eventueel dienst doen. Men ge bruikt dan kleinere pijlen die geen groote ren afstand afleggen dan 75 meter. Verschillende autoriteiten o.m. vertegen woordigers van onze reddingsmaatschap pijen woonden de proeven bij. Zij waren van mecning dat de uitvinding van den heer Sander in vele gevallen een nuttig effect kan hebben. EEN ZENDER VOOR DE AVRO? Het „Vaderland" meldt: De pionier van den radio-omreep ir. Idzerda heeft de A.V.R.O. het gebruik van zijn zender P.C.C.G waarvoor de re-geering 6inds 1918 een officieel© zendvergunning heeft verleend, aangeboden. Gistermiddag hebben, naar wij vernemen, twee bestuursleden van de A.V.R.O. een onderhoud met ir. Idzerda gehad, dal echter een vertrouwelijk karakter droeg. Wat de A.V.R.O. ook zal besluiten, toch blijft de kans bestaan, naar wij verder ver nemen. dat het oude P.C.C.G. in de Beuk straat weer voor experimenteele doeleinden zal gaan uitzenden. Volgens alinea 4 van art. 10 van de zend vergunning mag P.C.C.G mededeelingen van woord-, toon- of beeldinhoud uitzenden. De zender staat nog altijd gereed! De belangstellende schare van luistervin ken make zich voorloopig niet al te veel illusies. Mocht het waar zijn dat de A.V.R.O zou mogen uitzenden op bedoelden zender dan is deze waarschijnlijk toch on voldoende geoutilleerd en te zwak om aan matige eischen te voldoen, terwijl bovendien de golflengte toch een zeer lage moet zijn. zóó laag dal de meeste toestelbezitters er niets aan hebben! DE VRIJE LUISTERVINK. Het bestuur van de vereeniging „de Vrije Luistervink" heeft besloten zich thans nu het niet in gehoor is ontvangen door den minister van Waterstaat en van Bin- nenlandsche Zaken en Landbouw, schrif telijk tot H. M. de Koningin te wenden, om nader uiteen te zetten het request, door do vereeniging aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal gezonden. RECLAME. 2034 TaFrikddt loopen gemakkelijk UIT DE SIGARENINDUSTRIE. Voorloopig geen conflict. De besprekingen inzake het dreigend con flict in de sigarenindustrie, welke gisteren in het departement van arbeid, handel en nijverheid hebben plaats gehad, hebben er toe geleid, dat voorloopig het conflict nog niet zal uitbreken. De besprekingen zullen Woensdag 11 Juni worden voortgezet in het vertrouwen, dat dan volledige overeenstem, ming zal worden bereikt. DE GROEP WITNKOOP EN DE C. P. H. Het politieke bureau van de C. P. H. heeft, volgens ,de Tribune", op den jong- sten brief van de groep-Wijnkoop geant woord, dat daarin de opportunistische linksch-sociaal-democratische politiek van de groep gehandhaafd wordt en dat haar beroep op „objectieve en sub jectieve factoren", waardoor de groep buiten de komintern geraakt zou zijn, al eerder als een grove poging om de Nederlandsohe arbeiders te bedreigen ge kwalificeerd is, zoodat het nog steeds een duidelijk antwoord op de reeds vroeger ge stelde vragen verwacht. Het politieke bureau wijst er op. dat het weder toetreden in de rijen der Commu nistische Internationale alleen mogelijk is door een oprechte aanvaarding en door voering van de politiek der Communisti sche Internationale. Het is bereid deze po litiek en haar doorvoering in Nederland met de arbeiders van de groep-Wijnkoop in hun vergaderingen te bespreken en stelt daarom voor, dat huishoudelijke vergade ringen worden belegd in alle afdeelingen der groep-Wijnkoop, waar een delegatiê aanwezig zal zijn van het partijbestuur der Comm. Partij Holland (sectie van de Comm. Internationale). Het politieke bu reau zal het uitvoerende comité der Comm. Internationale met den meesten nadruk verzoeken er voor te willen zorgen dat op deze vergaderingen een vertegenwoordiger van het Eklri aanwezig is en deze verga deringen leidt. VERSPREIDE BERICHTEN. Hedenmiddag is. in tegenwoordigheid van vele belangstellenden, officieel geopend het nieuwe gebouw, waarin gehuisvest is de Vereeniging van Nederlandschc Ge meenten, gelegen aan de Paleisstraat No. 1, te Den Haag. UIT NED. OOST-INDIE. TELEFONEEREN MET SCHEPEN OP ZEE. BANDOENG, 3 Juni (Aneta). Een proef neming waartoe Maandag j.l. is overge gaan door de P.T.T. in samenwerking met de N.V. Nederlandsche Telegraafmij. Ra dio-Holland en het Semarangsche Stoom boot- en Prauwenveer en welke de totstand koming beoogt eener radio telefonische ver binding met schepen op zee is naar offi cieel wordt gemeld een volledig succes ge worden. KON. HOLL. LLOYD. FLANDRIA, uitr., 2 Juni van Lissaboq WATERLAND, thr., 2 Juni v. Rio Grande. ORANIA, thr., 2 Juni van Santos. GELRIA, uitr., 2 Juni van Santos. HOLLAND—AFRIKA LIJN. MAASKERK, uitr., p. 2 Juni Ouessant. HEEMSKERK, 2 Juni v. R'dam n. O. Alrika. SUMATRA, 1 Juni v. Aden n. Mombassa. NIAS, 3 Juni v. Kaapstad n. Mosselbaai. RANDFONTEIN, 1 Juni v. Durban n. East London. RIJI'ERKERK, 3 Juni v. Amst. n. O.-Afr. KON. NED. STOOMBOOT-MIJ. ODYSSEUS, 3 Juni v. Danzig te Amst. ARES, uitr., 31 Mei van Callao. EARALT, arr. 30 Mei te Colon. EOSKOOP, uitr., 30 Mei v. Coquimbo. AMOR, 31 Mei v. N.-York n. Port au Prince. EREDA, 2 Juni v. Antw. n. Hamburg. DEUCALION, 2 Juni v. Smyrna n. Konstan- linopel. DOROS, 2 Juni v. Oran n. Palermo. ORPHEUS, arr. 2 Juni te Kopenhagen. PROTEUS, 2 Juni v. Aalborg n. Stettin. SATURNUS, 2 Juni v. Algiers n. Fatras. THESEUS, arr. 2 Juni te Odense. TRAJANUS, 30 Mei v. San Domingo naar Puerto Cortez. ORESTES, 4 Juni v. Middl. Zee te Amster dam verwacht. MINERVA, arr. 3 Juni te Alexandria FAUNA, 4 Juni n.m. van W.-Indië te Havrs en 6 Juni te Amsterdam verwacht. PRINS FRED. HENDRIK. 3 Juni v. W.-Ind. te Amsterdam. HAARLEM, thr.. 1 Juni van Corral. HOLLAND—BRITSCH-INDIfi LIJN. IJSELKERK, uitr.. 2 Juni v. Madras. ANDIJK, uitr.. p. 2 Juni Gibraltar. HOLLAND-O. AZ1Ë-LIJN. OLDEKERK, 3 Juni v. Antw. te R'dam. OOSTKERK, thr., 3 Juni v. Cbefoo. ROTT. LLOYD. KOTA BAROE, uitr.. p. 3 Juni Suez. KOTA RADJA, thr.. p. 2 Juni Finisterre. STOOMVAART-MIJ .NEDERLAND". MAFIA, thr., 2 Juni te Belawan. JOHAN VAN OLDENBARNEVELT, uitr., 2 Juni te Sabang. P. C. HOOFT, 3 Juni v. Amst. n. Bataria. ©EERSTE ©VOILE MAAN 3 LAATSTE KWARTIER NIEUWE MAAN. ZUID VENUS MARS JUPITER SATURNUS Steeds later gaat de zon onder en steeds later wordt het donker daarom moeten we onze kaartjes van den sterrenhemel ook steeds voor een laler uur teekenen. Deze, voor de maand Juni, is voor II uur middel bare tijd geconstrueerd, dat wil zeggen voor 12 uur zomertijd. Zoo hoog als hij op onze breedte maar komen kan, staat de Schorpioen met de roode eter Antaree in het Zuiden; de Maagd met Spica gaat al langzamerhand weer onder en de Schuier verschijnt weer: zooals men ziet, komt de planeet Saturnus, welke we langen tijd misten, daarmede weer op onze kaartjes voor. Venus gaat in het N.W. net onder, zij is kort na zonsondergang mooi als avondster te zien. Jupiter is van de kaart verdwenen Er staan drie maantjes op deze kaart. Er worde nog eens weer op gewezen, dat op de kaart het Oosten en het Westen ver wisseld zijn; dit is noodzakelijk om le voor. komen, dat de kaart een spiegelbeeld yan van den hemel zou bieden. En de ervaring heelt geleerd, dat de oriëntatie daardoor zeer bemoeilijkt wordt. Nu is het heel een voudig, wijl men den gansehen hemel toch niet in eens in het oog vatten kan. Bij het aanschouwen van den N. W.-lijken hemel draait men het kaartje zoo, dat de rand tusschen Noord en West naar den beschou wer is toegekeerd, overziet men op de kaart dan niet meer dan het vierdepart, dal tus schen N., W. en het midden van de kaart gelegen is, dan stemt dat overeen met den N.-W.-hemel. Men dient er rekening mede te houden, dat in werkelijkheid het Oosten rechts en Westen links van den toeschouwer is, wan neer deze met den rug naar 't Zuiden en be- gelaat naar 't Noorden gewend staat; men pleegt echter bij sterrekaarten dit om te keeren, om geen spiegelbeeld van den hemel te krijgen. Wil men nu b.v. de sterrebeelden 3an den Oosthemel opzoeken, dan neme men dat deel van den kaarthorizon, waar OOST staat, vóór zich, zoo, dat de Poolster (aan bet einde van den Kleinen Beer) van den beschouwer is afgewend: men zal dan voor bet NO-lijke vierdepart van de kaart de sterrenbeelden zien, juist zoo, als zij aan den hemel staan. De sterren in bovenstaand kaartje, die een gekarteld en rand hebben, zijn van de le grootte of helderder; de dikke ronde stippen zijn sterren van de 2e grootte en al de andeTe, kleinere, stippen sjjn sterren van de 3e of van een lagere grootteklasse. ROTTERDAM—Z.-AMERIKA LIJN. ALPHARD, 31 Mei v. R'dam te Santa Fe. ALCOR, uitr., p. 2 Juni Fernando Noronha. ALFHERAT, thr., 1 Juni v. Victoria. KON. PAKETV.-MIJ. TOMOHON, R'dam n. Bat., 2 Juni v. Suez. TGBELO, R'dam n. Bat., p. 2 Juni de Ma- la diven. TORADJA, R'dam n. Bat., p. 2 Juni Finis terre. HOLLAND—AMERIKA LIJN. DRECHTDIJK, 31 Mei v. Los Angelos naar Rotterdam. SFAARNDAM, N.-Orl. n. R'dam, 2 Juni v. Corunna. VOLENDAM, 2 Juni v. R'dam te New-York. DIVERSE STOOMVAARTBERICHTEN. LARENBERG, 30 Mei v. Monrovia te Libre ville. EMMAPLEIN, R'dam n. Narvik, pass. 2 Juni Kopervick. JOHANNA TE VELDE, m.s., 26 Mei van Ornskjoldvik naar Delfzijl. M1P.ZA, 28 Mei v. Rouaan te Curacao. MITRA. 31 Mei v. Curaqao te Marseille. THEMI8TO, 1 Juni v. Barahona te Londen. BARENDRECHT, 3 Juni v. Antwerpen n. Philadelphia. JONGE ANTHONY, 2 Juni v. Valencia n. Barcelona. AGATHA, 29 Mei v. Speziac n. Vado. JOHANNA, 2 Juni v. R'dam te Newcastle. KATENDRECHT, 28 Mei te Tallinn. KEILEHAVEN, arr. 2 Juni te Stettin. LETO. Liverpool n. Methil, pass. 2 Juni Dunnet Head. PARKHAVEN, Antw. n. Montevideo, pass. 2 Juni Fernando 'Noronha. SPAR, 2 Juni v. Savona te Londen. STAD ZALTBOMMEL, arr. 2 Juni te Lissa bon. STAD VLAARDINGEN, arr. 3 Juni te Nar vik. TARA, B. Aires n. R'dam, p. 2 Juni Fer nando Noronha. RUURLO, R'dam n. Civita Veechia, pass. 3 Juni Gibraltar. WESTFLEIN, 2 Juni v. Narvik n. R'dam. IJSELHAVEN, 2 Juni v. Mobile te Bremen. VECHT. 1 Juni v. R'dam te Ljusne. HILLEGOM. Kirkenaes n. Londen, pass. 2 Juni Lodingen. ST. PHILIPSLAND, 31 Mei v. Londen te Kopenhagen. VOOR DONDERDAG 5 JUNI. Hilversum, Na 6 uur 1071 M. 10.00— 10.15: Morgenwijding 12.002 00: Con cert door AVRO-Kwintet 2.004.00: Gramofoonplaten 4.005.00: Zieken- uurtje 5.306.00: Concert door het Huis- Orkest van Theater Tushinsky 6.00: Tijdsein. Vervolg concert. 6.30: Koersen. 6.407.00- Gramofoonplaten 7.00 7.30: Dr. J. H. Schuurman Stekhoven Jr: Biologie en Beroepskeuze 7.308.00: Piano-recital Arend Koole 8.00: Concert. Radio-Koorzangklas. Maria Hoving van Driel (sopraan) 8.30: „Janus Tulp", Blij spel in 4 bedrijven van Juslui v. Maurik 10 00: Persber. Na afloop- Aansluiting van. het Cabaret „La Gaite" te Amsterdam 12.00: Sluiting Huizen, 1875 M. Uitsl. NCRV.-Uitz. 8.15—9.30: Concert. 9.401.30: KRO. Uitz. van de Consecratie-plechtigheden van den Aartsbisschop van Utrecht. Monseig neur Joannes Henricus GeraTdus Jansen. 2.002.45: Gramofoonpl. 2.453.45: Cursus Fraaie Handwerken. 4.00—5.00: Ziekenuurtjc. 5,00—5.30: Gramofoonpl.- 5.30—6.15: Uurtje voor de landbouwers. 6.15—7.15: Orgelconcert door Cor Keej 7.15—7.45: Gebr. Smit: „Het duistere licht", van G. Kamphuis. 7.45—8.00: Politieber. 8.00—11.00: Uitzendavond* Spreker: H. M. Krijger: „De Geschriften van Mr. Groen v. Prinsterer" (III). Hot Chr. Radio-Orkest. Joop de Bruin (decla matie). 10.00: Persber. Daventry, 1554.4 M. 10.35: Morgen wijding. 11.05: Lezing. 12.20: ConceTt W. Bury, sopraan. Instrum. Kwintet. 1.20: Orgelspel door R. Foort. 2.20: Gra mofoonpl. 2.50: Uitz. voor scholen. 3.10—3.50: c.a. Onthulling van het monu ment van Generaal Wolfe. Toespraken en Militaire muziek. 3.50: Gramofoonpl. 4.05: Concert. Militaire kapel. 5.35: Kin- deruurtje. 6.20: Lezing. 6.35: Nieuws berichten. 6.55: Berichten. 7.00: Lie deren-voordracht door D. Heimlich en G. Parker. 7.20: Lezing. 7.45: Lezing. 8.05: Pianolrecital door F. Lush. 8.25: „There's no Fool Like a Young Fool". Ope rette in 1 acte van Menul. 9.20: Nieuws- ber. 9.50: Toespraken. 10.40: Lezing. 10.55: Dansmuziek. 11.5012.20: Dan&. muziek. 12.2012.25: Televisie. Parijs „Radio Paris" 1725 M. 12.50 2.20: Gramofoonpl. 4.05: Dansmuziek. 4.35: Kinderuurtje. 8.20: Opvoering van' een blijspel van Tristan Bernard. 9.05: Concert. Instrum. Kwintet en soliste. 9.50: Kwintet en solisten-concert. Langenberg, 173 M. 7.257.50: Gra mofoonpl. .7508.50: Orkestconcert. 10.35—11.35: Gramofoonpl. 12.30: Gra mofoonpl. 1.25—2.50: Orkestconcert en viool. 5.506.50: Solistenconcert. 8.20 9.15: Orkestconcert. 9.20: „Götterdam merung") (III) van Rich. Wagner! Daar na tot 12.20: Orkestconcert. Kalnndboro, 1153 M. 12.20—2.20- Orkestconcert 3.55—5.55- Concert. Or kest en zanger. 8.20—9.40: Zang en decla matie. 9.40—10.00: Liederen-voordracht. 10.20—11.20: Orkestconcert. 11.20— 12.50: Dansmuziek. Brussel, 1153 M 5 20: Trio-concert 6.50: Gramofoonpl. 8.35: Orgelconcert. 9.50: Dansmuziek (Gramofoonpl). Zeesen. 1635 M. 6.507.20 Lezingen 7.20—7.50: Gramofoonpl. 9.20—12.20: Lezingen. 12.201.15: Gramofoonpl. 1.152.20- Gramofoonpl. 2.50—3 90- Gra mofoonpl. 3.204.20: Lezingen. 4.20 5.50: Concert. 5.508.20: Lezingen. 8.20: Orkestconcert. Daarna: Berichten tot 12.50: Dansmuziek.;

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1930 | | pagina 9