Als de Zuiderzee drooggelegd is.
71ste Jaargang
VRIJDAG 23 MEI 1930
No. 21529
0FFIC1EELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden. 1
VISSCHEB1J-BERICHTEN.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
SO Cts. per reget toot adTertentiën uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertentiën 35 Cts. per regel. Kleine Advertentiën uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 60 Cts. bij een
maximum aantal wobrden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week7 0.18
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per wede „0.18
Franco per post f. 2 35 4- portokosten.
Dit nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
firengen ter algemeens kennis, dat door
Heeren Gedeputeerde Staten van Zuid-Hol
land, aan het Gemeentebestuur van Leiden
en rechtverkrijgenden vergunning is ver
leend tot het uitbreiden van den Hoofdpost
ran de Brandweer gevestigd in het perceel
Carenmarkt No. 6, kadastraal bekend ge
meente Leiden, Sectie E. Nis. 1675 en
1674 (ged.).
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris
Leiden, 23 Mei 1930.
1268
'AFSCHEIDSCOLLEGE
PROF. JANSE.
Prof. dr. J. M. Janse, hoogleeraar in de
plantkunde alhier die gelijk gemeld, wegens
het bereiken van den 70slen verjaardag aan
het einde van dezen cursus zijn ambt neer
legt, zal zijn afscheidscollege houden op
Woensdag 4 Juni, 's middags te 3 uur in
de collegezaal van het botanisch labora
torium. Na afloop van het college houdt
prof. Janse in het laboratorium receptie.
DAMESTO ONEiELVEREENIGING
„ONS TOONEEL".
Een grooische huldiging.
Wanneer wij een uitnoodiging krijgen
Tc-or een huldigingsavond, dan is er door
gaans alle reden om iets goeds te verwach
ten. Die hooge verwachtingen zijn gister
avond in een stampvollen Schouwburg verre
overtroffen. Te ruim acht uur trad „Ons
Tooneel" voor het voetlicht met „Familie-
juweelen" een tooneelspel in 2 bedrijven
van A. C. M. Weijers en Jan Grosveld.
Het is een stuk met zeer mooie moraal
en onder eminente leiding van mej. M.
Swart zeer goed veTtolkt.
Na de opvoering had een huldiging plaats
van mej. Swart, die na negen jaar leiding
aan dit gezelschap te hebben gegevrn,
heden voor de laatste maal het spel leidde.
Allereerst werd het woord gevoerd door
ile vice-presidente, mej. Jo v. d. Laan. dis
in korte maar treffende woorden hulde
bracht aan mej. Swart. eD namens den R._
K. Vrouwenbond dank bracht voor al het
geen zij in deze jaren voor het tooneel heeft
gedaan. Het verheugde spreekster dat ook
zoovele anderen overtuigd waren, dat deze
huldiging verdiend is, maar meer nog ver
heugt het spreekster dat zelfs het hoogste
herkelijkp gezag deze verdienste heeft wil
len beloonen door aan mej. Swart het gou
den eerekruis „Pro Ecclesia et Pontifice"
i verleenen. Een luid applaus klaterde na
deze mededeeling op Hierna was het
woord aan Pater MuldeT, geestelijk advi
seur. die na ook eenige woorden van hulde
en dank te hebben gesproken, mej. Swart
feliciteerde met de haar ten deel gevallen
onderscheiding, waarna spr. haar het gou
den eeremetaal op de borst spelde. Hierna
J^crd door de leden van het tooneel een
huldigingslied gezongen Vervolgens traden
de oudste drie leden naar voren en declar
beerden een huldicingsgedicbt. waarin op
Passende wijze hulde werd gebracht aan
de verdiensten van mej Swart.
Daarna werd nog het woord gevoerd
door de presidente van ..Ons Tooneel" mej.
SlootjesZonderop, die mej. Swart dank
bracht voor de genoeglijke samenwerking,
waarna haar een bloemenmand aaniroboden
Wt*rd door de jonerste twee lpden deT ver
eniging.
Jul van anderen voerden hierna nos het
^°°rd, o.a afgevaardigden van den R.-K.
olitiebond St. Michael, R.-K. Huisves-
'u^eomité. St. Elisabethvereeniging e.a.
Door mej. M. v. d. Vijvere werd met haar
.eeeniging „Ruim Baan" een huldisinsrs-
gezongen. waarna door dezelfde ver-
eniging^ het zangspel Van Zeven Zon
straal" op zeer te roemen wiizp werd
itgevoerd.
Mej. Swart dankte hierna zeer getrof-
pn allen, dip hadden medegewerkt tot deze
huldiging
1^ennelden wij ten s'otte dat het costuum-
Tf ,s -Erato" en de heer W. Thoolen op
treffelijke wijze voor de costumeering
J grime zorgden.
N.V. LEIDSCHE EXPLOITATIE
MAATSCHAPPIJ VAN ONR.
GOEDEREN.
Jaarverslag over 1929.
'Aan het verslag van bovengenoemde ven
nootschap, uit te brengen in de algemeeno
vergadering van aandeelhouders van 28
Mei a.s., is het volgende ontleend:
Het afgeloopen jaar was voor onze ven
nootschap van buitengewone beteekenis
door de uitgifte van f. 350.000 aandeelen en
het verkrijgen van officieele beursnotee-
ting. Belangrijke transacties, waarvoor de
in Juni van het boekjaar plaats gevonden
emissie in hoofdzaak dienen moest, kwa
men tot stand, waarvan de vruchten eerst
in 1930 ten volle zulleD worden genoten.
De gang van zaken was zeer bevredigend
en vele aankoopen werden voorbereid,
•welke in den loop van dit jaar hun beslag
hebben verkregen en belangrijke winsten
zullen afwerpen.
Bij de jongste wijziging der Statuten, die
hoofdzakelijk beoogde de winstverdeeling
ten gunste van aandeelhouders te veran
deren, werd het maatschappelijk kapitaal
van één millioen op twee millioen guldén
gebracht. Hiervan is thans geplaatst een
bedrag van f. 772 500, tegenover een bedrag
van f. 422.500 per ultimo 1928.
In verband met het verkrijgen der noteo-
ting ter Beurze van Amsterdam werden de
reeds geplaatste, doch niet volgestorte aan
deelen door de betreffende aandeelhouders
volgestort, hetgeen een bedrag uitmaakte
van f. 24.500.
Naar de toekomst zich laat aanzien, zal
het onze maatschappij niet lastig vallen
Over het meerdere in haar onderneming ge-
investeerde kapitaal een behoorlijk dividend
te blijven verdienen, waarbij het streven
voorzit om slechts dan tot verhooging over
te gaan, indien vrijwel vast staat, dat in
de naaste toekomst de verhooging van di
vidend ook gehandhaafd kan blijven.
De handel in onroerende goederen was in
het afgeloopen boekjaar zeer bevredigend.
Gunstige resultaten mochten wij daarbij
bereiken met het stichten van midden
standswoningen, welke vlot verkocht wer
den en met den verkoop van bouwterreinen.
Eveneens bestond in het bijzonder voor
geldbelegging veel vraag naar woning-com
plexen, waarvoor goede prijzen werden be
taald.
In het verslagjaar mocht het ons geluk
ken den eigendom te verkrijgen van een
groot aantal gunstig gelegen panden, hoofd
zakelijk bestaande uit beneden- en boven
woningen met goed rendement.
Tevens bleef onze aandacht gevestigd op
het verkrijgen van complexen bouwterrein,
gelegen in de onmiddellijke nabijheid van,
of grenzende aan de bebouwde kom van
Leiden en Oegstgeestdientengevolge ver
heugen wij ors thans in het bezit van de
meest gunstig gelegen en voor spoedige
bebouwine in aanmerking komende terrei
nen in genoemde gemeenten.
De onroerende goederen, tot beter over
zicht. gesplitst in huizen ad f. 2.761.150.62
en bouwgronden landerijen ad f. 469.036.08,
staan tezamen geboekt fp^en den kostprijs
ad f. 3.230.186.70, welk cüfer een vermeer
dering toont van f. 986.689.04 teeen^v^r het
totaal bedrag per 31 December 1928.
De in ons b*»zit zijnde huizen bestaan uit
heerenhu'zen. middenstands-woningen, bo
ven- en benedenwoningen, arbeiderswonin
gen. winkelhuizen, maea^ïinen en werk
plaatsen, hoofdzakoliik in Den Ha-ag. Lei
den. Haarlem en Amsterdam, een en ander
nader gesneeifieeerd on den hijgevoegden
Eicrendommenstaat
Over het afrcloopen boekjaar werden
door ons verkocht in totaal 106 perceelen
met een cezamenliike boekwaarde van
f. 559.389.60 Uit deze transacties behaal
den wii pon netto-winst van f 70.674.64
De huuropbrengst stpecr tot f 219 741.22.
Tn aanbouw waren op 31 Deeember 1P29
een 21-tal woningen te Opcstgcest. weike
in het voorjaar voor dpn verkoop gereed
zullen komen.
De 21 woningen in Leiden mpt den aan
bouw waarvan nog in 1929 aanirevansren
werd. ziin alle inmiddels reeds verkocht
Zooals "pmeld wordt voorgesteld een di
vidend uit te lceeren van SV& proeent. De
winst bedroeg f. 107 170.69.
LEIDSCH AVRO.-
LUISTERVINKEN-COMITE
Naar wij vernemen heeft zich hier ter
stede gevormd een .Leidsch A.V.R O -Luis
tervinken Comité van aclie".
Hierin hebben zitting genomen de heeren
Dr J A Schreuder, Voorzitter: M. I Smit,
Acaciastraat 19, secretaris; Mej P. M de
Tombe. Mr. H Burgersdijk; .1 Fabel; Dr.
C S Lechner. D. C. Noll; F W Kooning;
P D Beversluis; .1 H van Staveren
Op uitnoodiging van dit comité zal de
heer Willem Vogt Maandag 2 Juni alhier
een protestrede houden. Hij wordt veTgezeld
door mevr. Antoinette van Dijk.
Rapport over de uitgifte der gronden.
Verschenen is het verslag der Commissie
inzake het bestudeeren van de uitgifte der
Zuiderzeegronden, ingesteld bij besluit van
den Minister van Waterstaat d d. 24 Decem
ber 1926.
De commissie komt tot de volgende con
clusies;
1. De grond worde gedurende de eerste
jaren niet verkocht, doch blijve dan in elk
geval het eigendom van den Staat, ook
voor zooverre overigens aan verkoop de
voorkeur mocht worden gegeven.
2. Gedurende de eerste periode na de
drooglegging verdient exploitatie van over
heidswege de voorkeur.
3. De verkoop van de Zuiderzee-inpolde
ringen is uit een sociaal en economisch
oogpunt beschouwd, te ontraden.
4. 0 verheidsexploitatie der Zuiderzee-
gronden kan in het algemeen niet worden
aanbevolen.
5. Daarom wordt aanbevolen, ook na hpt
cultuurrijp maken der Wieringermeergron-
den, een deel dier gronden bij wijze van
proef te doen exploiteeren onder leiding van
het orgaan ..De Wieringermeer".
6 Behoudens een uitzondering (gedeelte
lijke overheidsexploitatie als proef), is het
stelsel van gewijzigde tijdpacht de meest ge
schikte wijze van uitgifte van den grond als
overgang tot en voor zoover noodig als aan
vulling van erfpacht.
7. Het stelsel van aitijd durende erfpacht
verdient pij de definitieve uitgifte der Zui-
derzeegronden aanbeveling boven andere
stelsels.
8. De uitgifte in altijddurende erfpacht
dient te geschieden met wisselende canon
naar vaste maatstaven.
9. Voor de Zuiderzeegronden zoo noo
dig met wijziging van art. 12 der Land-
arbeiderswet, indien' deze wet hier van toe
passing mocht blijven uitgifte van
plaatsjes in erfpacht of pacht als stelsel
aanvaard.
10. De voorbereidingen tot de ontginning
van den bodem zijn zóó belangrijk en zóó
uitgebreid dat het noodzakelijk is daarmede
tijdig, d. i. vóór de bodem droog komt, aan
te vangen.
11. In de Wieringermeer worde de voor
bereiding van de ontginning opgedragen aan
drie personen die later de Directie van ..De
Wieringermeer" zullen kunnen vormen.
12 Het is in verband met de geldende
opvattingen omtrent de gemeenschaps-
zorg noodzakelijk, nauwlettend toe
te zien op de keuze van de kolonisten.
13. Het is zeer gewenscht, dat de bedrijfs
leiders met de aanstelling hunner arbeiders
worden heiast. De cultuurchefs dienen op
de aanstelling der bedrijfsleiders grooten
invloed uit te oefenen. Op welke wijze dit
het best kan geschieden, dient aan de Direc
tie te worden overgelaten
14. In de tweede periode worde onge
veer 25 percent van de Wieringermeer in
het Westen en Zuiden van Overheidswege
geëxploiteerd. ,,De Wieringermeer" worde
me( de exploitatie daarvan belast
15. De directies der publiekrechtelijke
lichamen kiezen de tijd- en erfpachters; de
betrokkenen kunnen in beroep gaan bij den
Rand dezer lichamen.
10 Bij de eerste uitgifte in erfpacht worde
de geschatte pachtwaarde, verminderd met
de eigenaars-lasten, ten volle als canon
vastgesteld; deze kan. desgewen9cht, gedeel
telijk en voor den duur van den termijn
waarvoor die canon wordt vastgesteld, geka
pitaliseerd. vooruit voldaan worden.
17. De erfpachters worden bij voorkeur
uit de tijdpachters gekozen.
18. Het is gewenscht de Zuiderzeegron
den, zoodra mogelijk na het droogvallen, tot
zelfstandige gemeenten te vormen.
19. De Wieringermeer worde een afzon
derlijke gemeente.
20 In de overige Zuiderzeepolder zullen
verschillende gemeenten gevormd moeten
worden, waarbij het voordeelen oplevert,
indien de gemeentegrenzen zouden kunnen
samenvallen met die van de polderafdeelin-
gen. Toch dient het grensbeloop zoodanig
te worden gekozen, dat de bestuurstaat zoo
doelmatig mogelijk kan worden uitgeoelend.
21. De Zuiderzeepolders worden tot een
afzonderlijke provincie vereenigd. behalve
de Wieringermeerpolder, welke bij Noord-
Holland worde gevoegd.
22. Over elk der Zuiderzeepolders worde
een waterschap opgericht. De organisatie
daarvan moet geregeld zijn tegen het tijd
stip, waarop de taak van het in cultuur
brengen geëindigd is.
23 De meerderheid is van meening dat
niet alleen de afsluitdijk, maar ook de
secundaire waterkeeringen tegen de zee,
dat zijn de IJsselmeerdijken der Zuiderzee
polders niet de daarin gelegen sluizen en
bemalingsinrichtingen, in beheer en onder
houd bij het Rijk behoeven te blijven.
Voorts concludeert de commissie;
24. Men moet streven naar een spoedige
drinkwatervoorziening. Op hygiënische gron
den is centrale watervoorziening noodza
kelijk De Wieringermeerpolder worde aan-
gesloten bij het P. W. N.
25. De voorbereiding der electriciteits-
voorziening en de aanleg van hoogspan-
nir.gslcidingen behoort te zijn geschied,
wanneer de polders bouwrijp zijn. De Wie
ringermeerpolder worde aangesloten op de
P. E. N. de overige op de netten der aan
grenzende gebieden.
26. De gronden, die voor reserveering in
aanmerking komen, worden slechts in tijd
pacht uitgegeven onder voorbehoud dat het
contract door den eigenaar kan worden be
ëindigd, wanneer de grond als bouwterrein
moet worden gebruikt. Dp pachters hebben
dan recht op schadeloosstelling.
De commissie acht het wenschelijk dat
bij het ontwerpen der bevolkingskernen
ook aandacht zal worden geschonken aan
den aanleg van plantsoenen en sportte-
reinen. Over den aanleg van bosch in de
nieuwe polders wordt door de leden ver
schillend geoordeeld.
De Commissie bespreekt ten slotte het
reserveeren van grond ten behoove van het
verkeer en van de industrie.
Voor den eventueelen aanleg van spoor
wegen met stations enz. en van binnen
havens zal. indien wordt besloten tot ver
koop der gronden of tot uitgifte in altijd
durende erfpacht, de noodige grond gereser
veerd moeten worden.
Onder de industrieën, waarvan het denk
baar is. dat zij zich in of nabij de nieuwe
polders zullen vestigen zijn vooral te noemen
de zuivelindustrie, de fabricage van slroo-
carton. suiker en aardappelmeel.
Industrieën welke aanleiding geven tot
ernstige waterverontreiniging zullen echter
niet in de polders, doch aan den rand daar
van moeten worden gesticht, zooveel moge
lijk op punten, waar de loozing van het
afvalwater geen ernstige hinder kan ver
oorzaken.
NED. HISTORISCH INSTITUUT
TE ROME.
Overdracht bronzen bnste prof. Blok.
Gisteravond vond in de zalen van het
Nederlandsch Historisch Instituut de over
dracht plaats van de bronzen buste van
prof dr. Blok De Nederlandsche gezant,
het comité, waarvan leden zijn consul Fled-
derus, Mgr. Eras, dr. Leopold en de heer
Fokker, bood met enkele toepasselijke woor
den de buste aan. Spr sprak woorden van
hulde tot den jongen Nederlandschen beeld
houwer Wertheim en herinnerde eraan dat
hel heden de 26ste vergadering is van het
Instituut Tenslotte sprak spreker den
wensch uit. dat de buste een sieraad zou
blijven in het nieuw op te richten gebouw.
Dr G. J Iloogewerff. directeur van het
Instituut bedankte het comité in hartelijke
bewoordingen, herinnerde aan de groote
verdiensten van prof. Blok voor het Insti
tuut en verklaarde het geschenk gaarne te
aanvaarden
De buste is uitgevoerd in donker groen
gepatineerd brons, terwijl ze zeer gelij
kend is.
Behalve het comité waren, volgens de
Msbd." aanwezig de secretaris van het
gezantschap, enkele geestelijke autoriteiten
en vele leden van de Hollandsche Kolonie.
Na de plechtigheid bleef men nog eenigen
tijd gezellig bijeen.
CHR. HULPBETOON.
Departement Leiden.
De jaarvergadering van Chr. Hulpbetoon,
dep. Leiden i9 dezer dagen in café „Het
Wapen van Wassenaar" te Wassenaar ge
houden
De voorzitter de heer J. L. Bosschieter
opent de vergadering met gebed: de notulen
van den secretaris worden goedgekeurd;
uit zijn jaarverslag bleek dat in 1929 8
contribuanten door vertrek of sterfgeval zijn
verloren en 2 zijn bijgewonnen. Aan con
tributies maakt dit een verschil van f. 3.5Q.
De sectie Katwijk is opgeheven en weer ge
voegd bij het departement Leiden De the
saurier doet rekening en verantwoording- de
inkomsten bedroegen f. 603.97- de uitgaven
f 581.18, voorschotten zijn in '29 niet ver
strekt In tegenstelling met andere jaren
had hij eenige moeite bij enkele schulde
naars aflossing en rente binnen te krijgen.
De secretaris-thesaurier wordt met accla
matie herkozen. Ds Hermanides sluit de
vergadering met dankzegging.
BINNENLAND.
De uitgifte der Zuiderzee-gronden; wif
publiceeren de conclusies van de regee rings,
commissie. (Ie Blad.)
Het Koninklijk bezoek aan Amsterdam;
een soirée ten Hove. (Binnenland, 4e Blad)
Het dreigend conflict in de sigaren-
industrie; besprekingen met den rijksbe*
middelaar. (Laatste Berichten, le Blad)
Een kassierskantoor te Princenbage ge-
sloten; de kassier naar bet buitenland ver
trokken. (Gemengd, 2e Blad.)
De Nederlandscbe spelers voor den voet
balwedstrijd tegen Hongarije. (Sport 2e BI.)'
Maandag a.s. hoopt de heer L. D.
Planjer den dig te herdenken, dat hij 25
jaar geleden als steendrukker in dienst trad
bij de firma P. J. Mulder en Zn. alhier.
BUITENLAND.
De positie van Mc Donald's kabinet.
(Buitenland, le Blad.)
Weer een fanfare redevoering van
Mussolini. (Buitenland, le Blad.)
Het nieuwe statnnt voor Syrië. (Buitens
land, le Blad.)
De Graf Zeppelin is te Pernambnco ge
arriveerd. (4e Blad.)
De Senaat der Leidsche Universiteit
zal bij de opening der nieuwe gebouwen
van de Université Libre te Brussel in Juni
a.s. worden vertegenwoordigd door prof. dr.
L. van Itallie en prof dr. A. W. Bijvanck
en op het congre9 voor technische mecha
nica te Stockholm door prof. dr. A. D.
Fokker.
Gisteren slaagden te 's-Gravenhage
voor het diploma fitten, uitgegeven door de
Vereeniging van Gasfabrikanten in Neder
land, de heeren E. A. F. Vermondt en W.
Vreeken alhier, beiden leerlingen van den
cursus voor gastechniek, verbonden aan de
Ambachtsschool alhier.
De heer W. Neuteboom, die reeds tien
tallen jaren achtereen hier ter stede eeu
fruithandel drijft, heeft een nieuwen win
kel geopend in het perceel Sint Jorissteeg
16, nabij de Hoogewoerd, dat voor dit doel
geheel werd verbouwd. De zeer uitgebreide
sorteering versch binnen- en buitenlandsch
fruit, de heerlijke geconfijte vruchten in
sierlijke glazen, het alles ligt zóó verleide
lijk achter de winkelramen uitgestald, dat
het schier onmogelijk is voorbij den winkel
te loopen zonder er ook in te gaan. Behalve
voor fruit kan men er te kust en te keur
gaan voor fijne bonbons, blikgroenten,
biscuits, enz.
Met ingang van heden is het magazijn,
van uurwerken van den heer Jac. Nijenhuis
verplaatst van Lange Mare 53, waar het
zeven jaar gevestigd is geweest, verplaatst
naar Haarlemmerstraat 63. Het interieur is
geheel gerestaureerd en waar vroeger de
wanden schuil gingen achter bergen choco-
lade-reepen en flesschen zuurtjes, hangen,
nu de klokken in groote verscheidenheid
van vorm, uitvoering en dientengevolge ook
van prijs. In keurige vitrines en in de éta
lage vinden wij de modernste uurwerken,
klokken zoowel als horloges geëxposeerd.
Vermeld zij tenslotte nog, dat aan den win-«
kei een reparatie-inrichting is verbonden*
IJMUIDEN. 23 Mei 1930.
VISCHPRITZEN.
Tarbot per K.G f. 1.401.10Tongen per
K.G. f. 2.402.05, Zetschol per kist van 50
K.G. f. 2824; Kleine Schol per kist van.
50 K.G. f.2512. Schar per kist van 50
K.G. f. 9; Pieterman en Poontjes per kist
van 50 K.G. f. 187. Kleine Schelvisch p.
kist van 50 K.G. f. 17j Wijting per kist van.
50 K.G. f. 125.50; Makreel per kist van
50 K.G. f. 11.
Aangekomen 1 Stoomtrawler IJ.VI. 90
met f.3111: en 5 loggers- SCH 103 met
f.573; SCH. 37 met f.695; K.W. 96 met
f 686; K.W. 169 met f.598; K.W. 110 met
f 532; 1 Beuger VL. 86 met f. 1104.