71ste Jaargang
DINSDAG 6 MEI 1930
No. 21514
STADSNIEUWS.
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
BINNENUMO.
Het voornaamste nieuws1
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cis. per regel toot advertentiên uil Leiden en plaatsen waar
agentschappen ram ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertentiên 35 Cts. per regel. Kleine Advertentiên uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 60 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:'
Voor Leiden per 3 maanden 2.35. per week
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per post f. 2.35 H~ portokoeten.
ƒ0.18
„0.18
Dit nmrnner bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
DE AANSTAANDE LUSTRUM
VIERING.
Vergadering van het Centraal Comité
uit de bnrgerij.
Onder voorzitterschap van den heer W.
ran der Laan hield gisteravond in de Oranje
zaal van „De Harmonie" het Centraal Co
mité uit de burgerij ter versiering van de
9tad tijdens de a.s. lustrumweek zijn twee
de vergadering.
De voorzitter 6prak een kcfrt welkomst
woord en uitte zijn vreugde over de groote
opkomst en over de medewerking, welke
ihet comité bij zijn pogen om te komen tot
oprichting van buurtcommissies in zoo rui
me mate heeft mogen ondervinden. Na een
opsomming te hebben gegeven van de ver
schillende festiviteiten, welke de lustrum
commissie voor de burgerij tracht te orga-
Ïii9eeren, deelde hij mede, dat de burgemees
ter zich bereid beeft verklaard het eere-
vooTzittersohap van het comité te aanvaar
den.
Namens de Stationsweg- en Steenstraat-
commissie gaf de heer ir. W. Modderman
oen uiteenzetting van de plannen tot ver
siering van dit stadsgedeelte, zooals deze
zijn ontworpen door den Haarlemschen
kunstschilder Heuff en volgens welke aan
het begin van den Stationsweg, dus aan de
zijde van den Rijnsburgerweg een eere
poort zal verrijzen.
De voorzitter deelde naar aanleiding van
een in de vorige vergadering gestelde vraag
mede, dat de lustrumcommisi© bereid is ge
vonden een wijziging te brengen in de
roule van den optocht, in dier voege, dat
inplaals van de Raamsteeg, de stoet de ge-
heele Doezastraat en Jan van Houlkade
lot aan de Korevaarstraat zal volgen. Zeer
waarschijnlijk zal vanwege de gemeente
reductie worden verleend bij de levering
van den electrischen stroom benoodigd voor
do verlichting. Rijk en gemeente hebben
reeds toegezegd verschillende gebouwen le
versieren.
Uit de verdere besprekingen bleek, dat
zich in vrijwel alle straten, welk© de op
tocht Woensdagmiddag zal doortrekken,
buurleommissies hebben gevormd. De heer
Van Velzen opperde het idee om, teneinde
meer uniformiteit te verkrijgen in de ver
siering, het plan voor de gansche versiering
op te dragen aan één persoon en de centrale
commissie te belasten met het beheer der
financien, welke voor dat doel worden inge
zameld. Hierdoor zou tevens het bezwaat
worden ondervangen, dat zeer lange stra
ten, b.v de Oude Singel, welke spr verte
genwoordigt, minder goed voor den dag ko
men, omdat de financien ontoereikend zijn
voor een luisterrijke versiering over zo©
groolen afstand.
De voorzitter bracht hiertegen verschil
lende practische bezwaren naar voren, of
schoon hij het denkbeeld op zich zelf toe
juicht Primo acht hij den tTjd van voor
bereiding voor een aldus gewijzigde
gedragslijn onvoldoende en secundo is hij
van oordeel, dat dit systeem te remmend zal
werken op den stroom van inkomende gel
den, terwijl tertio door de totstandbrenging
van een uniforme versiering het typische'
cachet van de buurlversiering in overeen
stemming met het plaatselijk karakter ver
loren zal gaan.
Nadat nog verschillende besprekingen wa
ren gevoerd, sloot de voorzitter deze verga
dering met den wensch. dat het werk van
de buurtcommissies goede resultaten zal
mogen afwerpen en de versiering gedurende
de komende lustrumweek den goeden naam
van de oude Leidsche maskerades zal be
vestigen.
VAN EEN RIJDENDE AUTO
GEVALLEN.
Gistermiddag omstreeks zes uur zijn twee
jongens, de 13-jarige A. F. B. en de 12-
jsrige W. K. bij den spoorwegovergang
rai. de gasfabriek aan den Maresingel uit
eeji rjjdende vrachtauto. Met nog eeniga
vriendjes reden zij in den laadbak der auto
■bede, doch vermoedelijk doordat zij niet
stilzaten en door het schokken der auto, zijn
Jï er uit gevallen. A, F. B. bekwam een
™eetal niet gevaarlijke hoofdwonden en
K. eenige schaafwonden aan den schou
der. Door een geneesheer van den Genees
kundigen Hulpdienst zijn zij verbonden en
ter verdere behandeling naar het Acade-
bhöch Ziekenhuis vervoerd.
LEZINGEN
RIJKSUNIVERSITEIT.
Prof. G. Urbain van de Sorbonne te Pafijs
zal Donderdagavond te 8 uur in de college
zaal van het anorganisch chemisch labora
torium een lezing houden over „Scheidings
methoden der zeldzame aarden".
Op uitnoodiging van het Instituut Kern en
van de vereendging v. Wetenschappelijke
voordrachten spreekt prof. dir. A. Foucher uit
Parijs op Dinsdag 13 Mei a.s. in het groot
auditorium van het Academiegebouw over:
Part gréco-boud'dhique du Gandh&ra d'après
les dernières recherches archéologiques en
Afghanistan".
Op uitnoodiging van de Leödsche sluden-
tenvereeniging voor den Volkenbond spreken
op Woensdag 14 Mei a.s. in het klein-audi-
torium van hel Academiegebouw le Leiden
mej. E. G. van Dorp en mr. A. M. Joekes
over: Voor en tegen van het Internationaal
Arbeidsbureau.
Op Zaterdag 17 Mei a.s. spreekt op uit
noodiging van de R.-K. Studentenvereeni-
ging Sanclus Augustinus in het groot-audi
torium van het Academiegebouw te Leiden
prof. Steffens uit Bonn over: het eeuwfeest
van St. Augustinus.
WONINGBOUWVER.
„ONS DOEL"
Jaarverslag over 1929.
Aan hel in druk verschenen jaarverslag
over 1929 van de Woningbouwver. „Ons
Doel" is het volgende ontleend:
De nieuwe bouwplannen, welke geprojec
teerd zijn op het terrein „Zuiderzicht" zijn
nog niet ten uitvoer gebracht, daar de plan
nen te duur zijn bevonden. Tot huurverla-
ging kon evenmin worden overgegaan.
De exploitatie omvatte in 't geheel 261
woningen, waarvan de huurbetaling, behou
dens enkele uitzonderingen, vrij geregeld
plaats had. De behoefte aan uitbreidingen
van het aantal woningen doet zich steeds
meer gevoelen; het aantal verhuizingen be
droeg 21. Het tvekelijksche spreekuur werd
door 727 personen bezocht, d i. li per zit
tingsuur De vereeniging „Onderlinge Brand
stoffen Inkoop" blijkt van groot nut.
Het aantal conlribueerende leden nam dit
jaar wederom toe. Op 31 Dec. 1929 waren
ingeschreven iö3 leden. Het laatste inge
schreven lid kreeg No. 1219. Vorig jaar had
de laatst ingeschrevene No. 1121. Een be
duidende vooruitgang! Door bedanken en
verhuizingen is het ledental met 23 gestegen,
ofschoon het aantal nieuwe inschrijvingen
128 bedroeg.
De betrekkingen met andere organisaties
op het gebied van de Volkshuisvesting wer
den in 1929 onderhouden door het lidmaat
schap van den Nationalen Woningraad en
van de Federatie van te Leiden en Omstre
ken gevestigde woningbouwveTeenigingen.
De exploitatie-rekening van bouwplan I
toont een nadeelig saldo van 1.6.382.16; de
overige bouwplannen voordeelige saldi van
respectievelijk f. 1.712.44; f. 1.656.83 en
f. 1.391.39.
BEVESTIGING EN INTREDE
DS. C. W. J. TEEUWEN
Zondagochtend is de heer C. W. J. Teeu-
wen, candidaat tot den heiligen dienst alhier
als predikant der Geref. Kerk te IJmuiden
Oost bevestigd door ds. R. E. van Arkel te
Utrecht, die tot tekst had 2 Tim 4, vers 1.
's Avonds deed de nieuwe leeraar zijn in
trede sprekende over psalm 51 vers 17. De
pas gebouwde kerk kon de schare nauwelijks
bevallen.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe Inschrijving:
Radio Centrale „Noordwijk Binnen", van
Limburg Stirumslraat 18. Noordwijk-Binnen
Eigenaar: T. B. Hooghoudt, Heemstede.
Wijziging:
H. Medemblik, Voorstraat 52 b, Noord
wijk-Binnen. Handel in kruidenierswaren,
comestibles en wijnen. Bovengenoemde han
delszaak is mei ingang van 1 Mei 1930
overgegaan aan G 11. Medemblik, hande
lende onder den naam: fa. H. Medemblik
Zoor.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Eevorderd is tot doctor in de Wis- en
Natuurkunde, op p-oefschrift getiteld„De
singuliere punten der integralen van diffe
rentiaal vergelijkingen der eerste orde-',
de heer J. Fokkens, geboren te Veenwoud-
sterwal.
CONSULTATIEBUREAU VOOR
ALCOHOLISTEN.
Wellicht dat de trouwe lezers van dit
dagblad sedert eenige jaren onder de rubriek
„agenda" gemist zullen hebben de zitting
van het medisch consultatie-bureau voor
alkoholisten. des Donderdags om 8 uur.
Door allerlei omstandigheden heett dit
bureau inderdaad zijn zittingen gestaakt,
maar is nu weer van plan dezen arbeid,
waaraan zeker nog veel behoefte bestaat, te
hervatten Het hoopt hen, die van hun drank
zucht of schadelijk drinken genezen nullen
worden, wederom met raad en daad behulp
zaam te zijn.
Daarvoor is een persoonlijk bezoek nood
zakelijk, opdat de leiders, na uit eigen mond
inlichtingen verkregen te hebben, goed raad
geven kunnen. Intusschen zijn besprekingen
met familieleden of kennissen vooraf dikwijls
van waarde en kunnen somtijds den weg
effenen tot een persoonlijk bezoek van den
alkoholist.
Zooals voorheen zullen als leiders optre
den: dr. A. H. Oort, arts (e Oegstgcest en
ds. S. R. Hermanides, predikant le Valken
burg en de Goede Tempelieren hun zeer ge
waardeerde hulp verleenen.
De zittingen worden gehouden des Don
derdags tusschen 8 en 10 uur in het gebouw
voor Praeventieve Geneeskunde in de Boer-
haveslraat, tegenoveT den ingang van liet
oude Ziekenhuis.
VEREEN. „HET SPINOZAHUIS"
De jaarvergadering van de Ncderlandsche
Vereenigmg „Het Spinozahuis" zal plaats
vinden op Zondag 25 Mei a.s. in het café
Central te Rijnsburg.
Na afloop van het huishoudelijk gedeelte
zal te 3 uur dr. Chr. A. van Geuns een voor
eiken belangstellende kosteloos toeganke
lijke lezing houden over: Spinoza's leer der
affecten getoetst aan de moderne psychologie
Ten slotte zal een bezoek worden ge
bracht aan het Spinozahuis te Rijnsburg.
AANBESTEDINGEN.
Door B. en W. dezer gemeente is heden
morgen in het Bureau van Gemeentewerken
aanbesteed:
1. Het leveren van rioolbuizen en riool
stukken van beton en gewapend beton. In
geschreven werd als volgt:
Van Djjk Jr. te Alphen a. d Rjjn: pero.
1 f. 3791,20; perc. 2 f.471.08. N.V. Wer-
ninks Betonbouwmij.perc. 1 f 3954,35;
perc. 2 f.539; in massa f. 4493,35. N.V.
van Wanen en Co., Botterdam: perc. 1
f. 4122,35; perc. 2 f. 539,79. J. Bovenberg,
Schiedam: perc. 1 f.4145,50; perc. 2
f. 638,55. A. P. Bos en Zonen, Alphen:
perc. 1 f. 4197perc. 2 f. 624. N.V. Enk-
ïiuizer Eetonijzei'bouwmrj. v.h. A. Last en
Zn.: perc. 1 f.4273,10. N.V. Utrechtsche Be
tonbouwmij., Utrecht: perc. 1 f. 4329,40.
N.V. Betondak, Arkelperc. 1 f. 4340. N.V.
Betonmij. „De Peel", Merkan: perc. 1
f. 4467,50; perc. 2 f. 874,55. N.V. Duinker
en Verruyt, Alphen a. d. P.jjnperc. 2
f. 526,52.
2. Het dempen van slooten, het maken
van beschoeiingen en het leggen van be
stratingen en rioleeringen aan de Morsch-
k&de, de Rijn- en Schiekade en den Haar
lemmerweg.
L. P. van der Geer en Stuifzand, alhier,
perc. 1 f.4253: perc. 2 f.1862; perc. 3
f.2243. A. J. de Later en Meyers, alhier:
perc. 1 f4340perc. 2 f1735pare. 3
f. 2500. C. J. van Dorth, alhierperc. 1
f.4454; perc. 2 f.2197; perc. 3 f.2669;
in massa f.9180. H. Bakx en H. Steengist,
Haarlem: perc. 1 f.4617; perc. 2 f.2142.
P. H. Muhler, IJmnidenperc. 1 f. 4790.
J. Warnaar, alhier: perc. 1 f.5175; perc. 2
f. 2573perc. 3 f. 27-35. P. Verstraten, al
hier: perc. 2 f.1495.
TRAMVERTRAGING.
Bij hel afrijden van de Blauwpoortsbrug
naar de Prinsessekade is een auto met een
der wielen in de rails geraakt. Hoewel on
middellijk met het opvijzelen der auto werd
aangevangen, ondervond het tramverkeer
ernstige vertraging.
In onze gisteren gepubliceerde opgave
der geveilde perceelen is als koopsom van
het pand Nieuwe Rijn 45 vermeld f. 11.800;
dit moest zijn f. 13.600.
Bij den ontvanger der directe belas
tingen, 2de kantoor alhier, zijn aan gewe-
tensgeld bedragen ontvangen van 255.76
en f. 75.38.
Door een Haagsche vrachtauto is gis
teren een spiegelruit van den h*.-r R.
aan de Botermarkt stuk gereden.
„JACOB CATS"
„DE BRIEVENBUS",
Blijspel in 4 bedrijven en een voorspel
van A. den Hertog.
Zooals we reeds kort mededeelden, be
hoort „De Brievenbus" tot de 6 bekroonde
uit een wedstrijd van meer dan honderd
tooneelwerken. Bovendien heeft den Hertog
reeds door het Hofstad-Tooneel zien opvoeren
zijn „Tien uren heit de klok", ook hier met
succes gegeven en een paar andere stukken
door hel voormalig gezelschap van Tartaud,
hier niet gegaan. Dit alles wettigde goede
verwachtingen, die echter niet ten volle zijn
beantwoord. Het gegeven is ongetwijfeld
aardig gevonden en bovendien uitgewerkt op
een wijze, die een „looneelkenner" verraadt,
doch het is te gerekt en de dialoog is niet
geestig genoeg alhoewei daarvan niet ge
heel gespeend om dit gebrek le doen
eclipseeren. Behandeld wordt in dit blijspel
de kwestie, hoe men in de huidige maat
schappij alleen kan slagen door kruiwagensl
Een advocaat, die tramconducteur is ge
worden, en een lileraitor, die om den broode
kellner is, sluilen een bondgenootschap om
elkaar te protegeeren en met succes. Als de
advocaat den voet in de stijgbeugels krijgt,
zet hij een ingenieus gevonden en op
„reclame" gebaseerd bureau op voor sociale
adviezen onder het motto: „kruien door dik
en dun" en met phenomenaal succes. Ten
slotte „maakt" hij zelfs een minister, om
echter later diens plaats in te nemen. Zijn
„systeem" is onfeilbaar gebleken behalve
in de liefde, hoewel hij toch de dochter van
zijn eersten weldoener weet te veroveren.
Hij is er, ook zijn bondgenoot en tal van
door reclame lot grootheden gebombar-
deorden.
Wanneer in een drietal bedrijven deze
spot op de hedendaagsche toestanden was
verwerkt, zou men waarschijnlijk van het
stuk wel hebben genoten, nu duurde het te
lang. Yan de diverse voorbeelden zouden er
best ettelijke geschrapt kunnen worden zon
der in het minst afbreuk te doen aan het
geheel, dat er integendeel door zou winnenI
Ér zijn echte „tooneelmomenten"!
Bovendien hielp de vertolking niet mede
om het stuk naar boven te werken. Er had,
juist waar het een spotternij is, gespeeld
moeten worden in een uiterst vlug en vlot
tempo, dat over alles heen doet glijden.
Gespeeld werd echteT traag en rekkend, het
geen zijn hoofdoorzaak vond in te weinig
rolvastheid, waardoor nu en dan zelfs be
denkelijke gapingen ontstonden. Daarmede
is o.i. de jongste opvoering van Jacob Cats
en tevens de laatste van dit seizoen, volledig
gekarakteriseerd. Dit euvel domineerde zoo
zeer. dat het overigens vele goede, dat de
hoofdfiguren te zien gaven in over 't geheel
goed verzorgde decors, daardoor zelfs werd
beïnvloed in ongimstigen zin. De heer
v. d. Linden b.v. als de advocaat, speelde
aardig, maar laboreerde zeer «aan hot ge
noemde euvel, vooral in het begin en daar
door zakte zijn uitbeelding bedenkelijk. Het
zelfde geldt voor den lrterator-kellner, die
iels stijfs had, zij het in mindere mate en
ook mr de Raedt en de kabinetsformateur,
beide gespeeld door den heer B. van der Lijke
en op zich zelf verdienstelijk getypeerd, ont
kwamen er niet aan.
De damesrollen waren beter verzorgd in dit
opzicht, doch hebben te weinig invloed op
het geheel, 't Was jammer!
De schouwburg was aardig bezet en heeft
het aan applaus niet doen ontbreken.
BEVOLKINGSBOEKHOUDING.
Een proef met het stelsel van
gezinspersoonskaarten.
In een nota van wijziging van hoofdstuk
V der Rijksbegrooting voor 1930 wordt
f. 30.000 aangevraagd voor een proefne
ming met het gezins-persoonskasjrtenstel-
sel voor de bevolkingsboekhouding der ge
meenten.
Het vraagstuk n.l., hoe de bevolkings
boekhouding der gemeen f en zal moeten
worden ingericht, zal opnieuw, met inacht
neming van al hetgeen daarover gesproken
en geschreven is, door de commissie voor
de bevolkingsboekhouding in studie worden
genomen Van veel nut zou daarbij zijn, in
dien men over gegevens kon beschikken,
met betrekking tot de werking in de prac-
lijk van het door die commissie voorgestel
de gezinspersoonskaartenstelsel Vergelij
king is dan veel beter mogelijk en bij de be
slissing over het eventueel toestaan van
het voor invoering van dat 9telsel benoodig-
de bedrag zou niet alleen met theoretische
beschouwingen rekening behoeven te wor
den gehouden. Door vóór- en tegenstanders
van het nieuwe systeem is daarom het denk
beeld van een proef met dat nieuwe stel-
9ei aanbevolen Wijst een proef uit, dat in
voering niet geraden is, dan is met het
aan de proefneming ten koste gelegde be
drag dit resultaat niet te duur gekocht.
BINNENLAND.
Er zal thans een proef genomen worden
met het stelsel van gezinspersoonskaarten.
(Binnenland, 1ste Blad).
De opgravingen te Zaandam; op den
goeden weg? (Gemengd, 2de Blad).
Na den dynamiet-aanslag te Kerkrade; da
dader schuldig aan minstens twaalf branden
(Gemengd, 2de Blad).
BUITENLAND.
Eigen correspondenties over de tentoon
stelling te Antwerpen en de Gnido Gezette-
herdenking te Brngge (1ste- en 3de Blad).
Koning George van Engeland 20 jaar aan
het bewind. (Tel., 1ste Blad).
Na de arrestatie van Gandhi. (Buitenland
en Tel., Isle Blad).
Nieuwe stndentenrelletjes met slacht
offers te Madrid. (Buitenland, 1ste Blad).
DE VERDEELING VAN DEN
ZENDTIJD.
Zal de V.P.R.O. niet verdwijnen?
Voor de microfoon van den Huizer zender
heeft mr. Van der Deure, de voorzitter van
de N.C.R.V., gisteravond o.m. medegedeeld
dal hij „reden heeft te gelooven dal het
tegenwoordig aantal zenduren van de V. P.
R. O. bij de nieuwe regeling niet zal worden
verminderd."
o
NACHTPOSTTREINEN.
Met ingang van 1 October zullen nacht-
posttreinen worden ingevoerd naar en van
hel Noorden, Oosten en Zuiden van ons
land. Van de invoering van nachtpostauto-
ritten i9 in verband daarmee afgezien.
N.R.Crt.
J. N. HENDRIX.
De heer J. N. Hendrix, lid van de Eerste
Kamer, die eenigen tijd geleden ernstig ziek
was, is thans zoover hersteld, dat hij waar
schijnlijk morgen de vergadering van de
Eerste Kamer zal kunnen bijwonen.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Naar wij vernemen zal prof. mr. M.
W. L. Treub dezer dagen in het Diaconcs-
senhuis te Leiden een lichte operatie
moeten ondergaan.
De gewone audiëntie van den Minister
van Koloniën zal op Vrijdag 9 en 16 Mei
niet plaats hebben.
De gewone audiëntie van den Minister
van Arbeid, Handel en Nijverheid zal op
Donderdag 8 Mei niet plaats hebben.
UIT NED^OOST-INDIE.
DE MUITERIT
OP DE „BLOMMERSDIJK".
Het werk hervat.
TANDJONG PRIOK, 5 Mei (Aneta). In
aansluiting op de gemelde relletjes aan
boord van het alhier in de haven vertoe
vende s.s. „Blommersdijk" van de N. A. S.
M. kan nog worden medegedeeld, dat dooi;
19 van de 23 inlandache opvarenden van ge
noemden stoomer Vrijdag gedurende den ge-
heelen dag dienst werd geweigerd, waardoor
het vertrek voor de reis langs de kust was
vastgesteld, moest worden uitgesteld.
Na een stevigen uitbrander te hebben ge
kregen zijn de onwilligen allen weer aan
het werk gegaan Drie van de 4 belhamels,
die door de politie zijn medegenomen naar
het bureau, zijn weder vrijgelaten. De 4de
zal echter voor den Landraad terecht moe
ten staan. Het ligt in de bedoeling om bij
aankomst van de ..Blommersdijk" te Soera-
baya de schepelingen naar hun negorij te
rug le zenden en een nieuwe bemanning
aan Ie monsteren.
DE KRAKATAU WERKT WEER
LANGEHLAND, 5 Mei (Aneta). Na 24 da
gen van rust is de Krakatau thans opnieuw
in werking getreden. De erupties, die een
hoogte bereiken van 150 meter gingen ge
paard met opwellingen van het zeewater,
hooge fonteinen en ontelbare knallen, ter
wijl voorts een. seismische werking werd ge
constateerd,
