71st* Jaargang MAANDAG 5 MEI 1930 No. 21513 PRIJS DÉR ADVERTENTIENr PRIJS DEZER COURANT# STADSNIEUWS. „de kunst om de kunst". academische examens. het bezoek aan de bollen velden. huiswerk. eindbal s. p. wielinga. centrale stierenkeuring de leidsche sterrewacht. t aarfeestviering mannenkoor „de vereenigde zangers". centraal genootschap voor kinderherstellings- en vacantiekolonies. Het voornaamste nieuws van heden. binnenland. De jaarvergadering der Chr. Hist. Jon« geren-Groep. (Binnenland, 3e Blad). buitenland. LEIDSCH DAG BLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. 30 Cts. per regel toot advertenliên art Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere admtentiên 35 Cis. peT regel. Kleine Advertentiên uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. Voor Leiden per 3 maanden f 236, per weeüviSSv.» 018 Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week" 048 Franco per post 1.235 ff- podokorteu. Dit nummer bestaat uit VIER Bladw EERSTE BLAD. Algemeene Ongevallenverzekering yoor onze abonné's. Hiertrij brengen wij onder de aandacht van alle abonné's, dat zij zidh wederom tégen ongevallen kunnen verzekeren en wei yanaf beden tot 30 April 1931. De verzekering, die wij bij de N.V. Ver zekeringsbank der Oude Haagsche van 1836 te 's-Grarenhage hebben afgesloten, luidt wat het bedrag der uitkeeringen betreft o.a. als volgt: a 500.ingeval van overlijden binnen een maand na den dag, waarop het ongeluk voorkwam, b'. „480.bij verlies van beide oogen, beide handen, beide voeten, of één hand en één voet, of één hand en één oog, of één oog en één voet tezamen, binnen 360 dagen na het ongeluk. Voorts wanneer het ongeluk onge neeslijke verstandsverbijstering tengevolge heeft, die de uit oefening van het beroep of bet bedrijf onmogelijk maakt. c. „200.bij verlies van één hand, één voet of één oog, binnen 360 dagen na het ongeluk. d. 100.bij verlies van één duim of beide duimen of van één wijs vinger of beide wijsvingers. e. )f 5p.—bij breuk van een been of arm. f 15.bij verlies van eiken anderen vinger, binnen 360 dagen na het ongeluk. De volslagen onbruikbaarheid van één der hiervermelde lichaamsdeel en wordt met verlies gelijk gesteld, zoo ook staat ten op zichte van het oog, blindheid met verlies gelijk. Bij verlies of volslagen onbruikbaarheid van meer dan één vinger van de-zelfde hand, kan het gezamenlijk bedrag der uitkeerin gen voor alle verminkte (of volslagen on bruikbaar geworden) vingers niet meer be dragen dan voor het verlies (of volslagen onbruikbaarheid) der hand is vastgesteld. Een schadevergoeding voor overlijden en verminking of verstandsverbijstering te gelijk, wordt niet uitgekeerd. Alle bekomen verwondingen, hierboven riet genoemd, geven geen recht op uitkee- ring. Een ieder, die zich wil laten inschrijven voor deze verzekering betaalt 20 cts. admi nistratiekosten, waarna hem of haar een inschrijvingsformulier overhandigd wordt, hetwelk zoowel voor de(n) ingeschrevene als voor ons, als bewijs geldt, dat die abonné verzekerd i9 en wel op de voorwaarden als op het inschrijvingsformulier vermeld. Daartoe moet men zich persoonlijk aan on9 bureau opgeven, terwijl onze abonné's in de omgeving zich tot onze respectievelijke agenten kunnen wenden. Postabonné's kunnen schriftelijk hun wensch aan ons kenbaar maken. Zij, die reeds gedurende het afgeloopen jaar verzekerd waren en dns in het bezit van een inschrijvingsformulier, kunnen de geldigheidsduur van dit inschrijvingsfor mulier tegen betaling van 20 cts. admi nistratiekosten, aan ons bureau laten ver lengen tot 30 April 1931. Men verzuime dit niet. daar niet verlengde inschrijvingsformulieren van onwaarde zijn geworden. DE DIRECTIE. Gisteren om 5 uur werd de tentoonstelling van werk van leden van de „Kunst om de Kunst" gesloten. Zij was 14 dagen voor het publiek opengesteld en werd bezocht door ruim 300, waarvan 276 betalende belang stellenden. Dit is voorzeker voor de vereeniging een verrassend en verblijdend resultaat. Zij is van een vrijwel onbekende, hierdoor in vele kringen van Leiden en omstreken een goede en naar wij vernemen een prettige bekende geworden. De vereeniging ga voort op den ingeslagen weg. Geslaagd zijn voor het: Candidaats- examen rechtsgeleerdheid de heeren J. H. Heil (Den Haag), R. A. Utermark (Den Haag) en A; D. Baud.(Velp). Gisteren is door het kille weer het bezoek aan de bollenvelden niet zoo druk geweest, als vorigen Zondag, zoodat verschillende extra-treinen niet behoefden te loopen. De goedkoope treinen uit de verschillende deelen van ons land naar hier waren goed bezet, en ook de goedkoope trein uit -Hagen in Westfalen (Duitschland) bracht heelwat reizigers aan. In het Meinummer van het „Tijdschrilt voor Ervaringsopvoedkunde" wordt de be spreking over Huiswerk voortgezet. De heer A. van der Hoogt .onderwijzer aan de leer school te Leiden, is evenals de heer Koops van meening, dat de ouders huiswerk ver langen. „Geef onze kinderen wat te doen", zoo klinkt het meermalen, „vooral in de winteravonden". De heer v. d H. geeft dan aan hoe hij het huiswerk regelt en eindigt aldus: „Wat ik de laatste maanden vrij geregeld toepas en wat mij uitmuntend bevalt, is: Zaterdag geen huiswerk. Als ik zelf 's Zaterdagmid dags thuiskom, na een naar ik hoop goed volbrachte weektaak, doe ik, behalve mijn eigen liefhebberijen, niets meer. Hetzelfde voorrecht vul ik mijn leerlingen schenken. Het geeft zoo'n echt bevredigd gevoel, van Zaterdag 12 uur tot Maandagmorgen vrij te zijn. Dat geldt natuurlijk ook voor kinderen. •Mischien is dit wel iets voor ontevreden ouders om den onderwijzers hunner kinde ren eens in overweging te geven". In een naschrift merkt de redacteur, de oud-schoolopziener J. Stamperius, op dat de heer v. d. H. de veel voorkomende fout be gaat naar zijn eigen beperkte ervaring te generaliseeren. Op de meeste uitgebreid- 'lagere en middel'baie scholen is het huis werk niet een kleine aanvulling van het klasse-onderwijs, gelijk de heer v. d. H. het wil, maar maakt het van dit onderwijs een integreerend deel uit. En menig leeraar zou niet weten hoe zijn onderwijs in te rich ten en zijn lesuur te vullen, wanneer de als huiswerk opgegeven taak hem daarbij niet te hulp kwam. Nu bestaat zijn les voor een groot deel in het bespreken en corri- geeren van wat thuis geleerd en geschreven is Volgens den heer S. heeft de moeder, die onder de schuilletter R. in de vorige afleve ring schreef, volkomen gelijk toen zij de overdrijving, die men tegenwoordig vooral op de ulo-scholen ten opzichte van het huis werk ziet „misdadig" noemde. En ook heeft de inzender gelijk, dat de ouders aan dit alles meewerken „omdat zij moeten". Even als de school „moet", omdat de maat schappij, met haar dwingend vragen naar akten en diploma's noodzaakt tot een Onder- wijs-systeem, waarbij het huiswerk blijk baar niet kan worden gemist. „Het is", zegt de heer S. „de vicieuze cirkel, die het Nederlandsche Onderwijs houdt ingesloten en waaruit naar 't schijnt nog geen ont komen is". o Ofschoon het ditmaal wat laat in het sei zoen was en de mildere temperatuur reeds minder aanlokte tot dansen, werd Zaterdag het slotbal van den heer Wielinga met veel animo en in feestelijke stemming door tal rijke danslustigen bezocht, zoodat al spoedig de groote zaal der Stadsgehoorzaal nog bijna te klein leek. Het scheen wel of allen, zoo wel de trouwe bezoekers en bezoeksters der in dit seizoen gehouden dansavonden als de minder enthousiasten, het er dezen avond nog eens van wilden nemen om nog eens prettig en gezellig te dansen. Nu gezellig was het dan ook zeer zeker. Nadat de heer Wielinga omstreeks half tien de aanwezigen hartelijk welkom geheeten had zette het strijkje, onder leiding van den heer Klons -met een vroplijke step in en zoo volgde de eene dans de andere. Te ongeveer half twaalf werd een oogen- blik de aandacht gevraagd voor een twee tal tooneeldansen. beide uitgevoerd door een aantal leerlingen van en ontworpen en in gestudeerd door den heer Wielinga. De eer ste was een valse-phantasie, getiteld „Wal- deslaute". terwijl de andere een Pierretten- dans was en we constateeren met genoegen, dat beide zeer in den smaak vielen. Het was inderdaad keurig en de smaakvolle, door mevr. Wielinga zelf vervaardigde kos tuumpjes der danseresjes droegen bij tot een fleurig geheel. Even voor de pauze sprak de heer v d. Linden den heer Wielinga namens de leer lingen toe. waarbij hij hem dankte voor de gegeven lessen en hem een fraai dressoir en mevr. Wielinga bloemen aanbood. Ook de trouwe pianist, de heeT Kloos werd niet ver geten en ontving een rookstandaard van de leerlingen en een clivia in pot van den heer Wielinga Tenslotte ontvingen de danse resjes elk een prachtig mandje met bonbons. De heer Wielinga dankte daarna mede na mens zijn vrouw voor het mooie geschenk. Na de pauze werd het dansen nog lot circa 4 uur voortgezet, waarna de muziek verstomde en het eindbal van het seizoen 19291930 weer tot het verleden behoorde, Op de veemarkt alhier werd vanwege de provinciale regelingscommissie voot de rund veefokkerij in Zuid-Holland een Cen trale Stierenkeuring van het Groninger Blaarkopras gehouden. Aangevoerd 29 stie ren; afwezig waien 5 etuks. Van de 3 driejarigen was de uitslag: Ar nold van J. M. van Egmond, Aarlanderveen, 2e prijs. Koning v. Hiddemaheert van J. van Ncort, Lisse, 3e prijs. Van de 13 tweejarigen: Eerste prijs: Janus van L. de Wit en M. van Zwieten te AJphen a. d. Rijn; Ernst van .1 J. J. Könst te Zeven hoven Bertus van J. Kool te Wassenaar. Tweede prijs: Jan van J. P. van Galen le- Nieuwkoop. Derde prijs: August van C. van Briemen te Bodegraven; Facteur van D. C. Vergunst te Alphen a. d. Rijn; Martin van C. Kwaker- naak te Bodegraven; Wodan van II. Bos te Wassenaar. Dit was een zeer goede collectie stieren. Van de 13 éénjarigen; eerste prijs: Mi kado van S. Donker te RijnzaterwoudeAI- berlus van K. P. Both te Bodegraven. Tweede prijs: Harm van M. de Jong, Aar landerveen; Willem van M. P. van der Weyden, Noorden. Derde prijs: Cristiaan II van Gebr. Affour- Ut. Aarlanderveen; Arie van A. Jansze, Voorhout. Schitterende gift. De Rockefeller Foundation te New-York heeft een bedrag van 110.000 dollar be schikbaar gesteld voor de Sterrewacht al hier. Het grootste gedeelte van deze som.is besjemd voor den aankoop van een dubbelen photographischen kijker, die. terwijl hij het eigendom van de Leidsche Sterrewacht blijft, zal worden opgesteld op het terrein van de Sterrewacht te Johannesburg. De rest van de gift vagi Rockefeller zal dienen om een fonds te wormen, waaruit de on kosten van de waarnemingen met dezen kijker zullen worden bestreden. De Neder landsche regeering en enkele particulieren en stichtingen in Nederland zegden geza menlijk een jaarlijksch bedrag van ruim 10.000 pd. sterl. toe, ten behoeve van de door deze uitbreiding noodig geworden aan vulling van het personeel en het materieele subsidie der Sterrewacht. Gedurende de eerste paar jaren, zoolang de kijker nog niet klaar is, zal dit geld gebruikt worden voor de in verband met de beweihing der waarnemingen noodige vergrooting van het gebouw der Sterrewacht te Leiden. De Zuid- Afrlkaansche regeering heeft op haar be- grooting voor het volgende jaar een som uitgetrokken voor een gebouw te Johannes burg om den kijker te huisvesten. De samen werking tusschen Leiden en Johannesburg, die nu sedert bijna 7 jaren bestaat, en reeds vele vruchten voor de wetenschap heeft afgeworpen, zal door deze nieuwe aanwinst tot een wijder terrein van onderzoek kunnen worden uitgebreid, en aan belangrijkheid zeer winnen. Zaterdagavond vierde bovengemeld man nenkoor zijn 4e verjaardag, waarvoor de concertzaal van „Concordia" bijkans te klein was. De voorzitter W. Kreeft opende te half- negen het feest met een woord van welkom, en herdacht in chronologische volgorde de verschillende feiten, welke het afgeloopen vereenigingsjaar hebben gekenmerkt, dat de vereeniging een jaar van bloei en voor uitgang achter den rug heeft, onder de uit stekende leiding van haar eminenten direc teur Henk v. Sijll, toonkunstenaar te Hil- legersberg. Nadat de voorzitter de vereeniging m de bijzondere gunst van het Leidsch kunst zinnig publiek had aanbevolen, werd met de afwerking van, het elk wat wils samen gesteld programma, aangevangen. En om met de deur in huis te vallen, het gezelschap „Aufgepasst" en het dubbelman- nenkwartet „Inter Nos" hebben er toe bij gedragen, dat dit feest tot één der pret tigste herinneringen voor de vereeniging gerekend kan worden. „Inter Nos" onder leiding van Willem Mi zés heeft het publiek vergast op een zestal liederen, den uitmuntenden roep van dit gezelschap waardig Van het reeds genoemde gezelschap „Aufgepasst" kunnen we tevens niets dan goeds vermelden, want het heeft het leeu wenaandeel in het slagen van den avond ge had. De verschillende uitgevoerde muziek nummers (o.a. een vioolsolo), voordrachten van den heer Gerritsen, de muzikale clown in zijn repertoire, dit alles te samengevat is de oorzaak geweest dat de vroolijkheid deD geheelen avond niet van de lucht is geweest. Een zeer geanimeerd bal, dat met het ochtendgloren pas eindigde, besloot den avond, waarop het mannenkoor met groote .voldoening kan terugzien. Jaarvergadering te Leiden. Bovengenoemdj genootschap hield Zater dagmiddag onder voorzitterschap van dr. A. Schuckink Kool uit Utrecht in den foyer van de Stadszaal zijn jaarlijksdhe alge meene vergadering. De voorzitter hield een openingsrede, waarin hij de redenen uiteenzette, waarom ditmaal in Leiden de jaarvergadering wordt gehouden en zeide, dat dit is o.a. bepaald, omdat Zuid-Holland propaganda noodig heeft en bij de andere provincies ten achter staat. De toestand van het Genootschap i9 hijzonder gunstig, ook in finantieel opzicht. Met dankbaarheid memoreerde spr. in dit verband de vermeerderde regeeringssub- sidie. Spr. dankte tenslotte de afdeeling Lei den voor de ontvangst en begroette in het bijzonder den directeur-generaal en den hoofdinspecteur van de Volksgezondheid. De notulen der vorige vergadering werden onveranderd goedgekeurd. Het jaarverslag van den algemeenen se cretaris, mr. A. van der Eist, waaruit wij dezer dagen reeds het een en ander mede deelden, werd onveranderd vastgesteld evenals dat van den penningmeester, den heer Th. M. Ketelaar, dat in ontvangsten en uitgaven een bedrag van f. 470.000 ver meldde. De begrooting voor 1930 werd tot het zelfde bedrag vastgesteld. De administrateur van het Genootschap, de heer A. C. Bos leidde daarna een bespre king over de doorloopende gewone verple ging gedurende het geheele jaar, waarbij hij dank en hulde bracht aan de afdeelingen, welke ondanks de vele moeilijkheden het H. B. zoo schitterend tegemoet zijn getreden bij zijn streven naar een geregelde bezetting van de huizen gedurende het geheele jaar. Met kracht wekte hij op om de kinderen vooral gedurende de wintermaanden uit de slechte hygiönische omstandigheden te halen en zich daarvan niet te laten weer houden door een ongewettigde vrees, dat de verpleging in andere jaargetijden daardoor ongunstig zal worden beinvloed. Verschillende sprekers bepleitten een per manente verpleging, daar het voor het zwakke kind juist in de wintermaanden van grooten zegen is, wanneer het uit de slechte omstandigheden als werkloosheid der ouders, enz. weggehaald wordt Dr. Simons (Amsterdam) achtte het onjuist, dat vele afdeelingen nog altijd het zwaartepunt der verpleging op de zomenmaanden laten vallen. Een voorstel van de afdeeling Amersfoort om de derde alinea van art. 33 van 't H. R. luidende als volgt: „De jaarlijksche bijdrage der afdeelingen bedraagt f.5 of meer te harer keuze" te wijzigen in: „De contri butie der afdeelingen wordt vastgesteld overeenkomstig de verpleegdagen door kin deren voor rekening der afdeelingen in de tehuizen doorgebracht" werd na ampele bespreking verworpen, geheel overeenkom- tig het prae-advies van het H. B. Als lid van den Raad van Toezicht ter vervanging van den heer M. Boissevam, die aan de beurt van aftreding, doch niet ter stond herkiesbaar was, werd gekozen de heer Romeijn, arts te West woud. Tot leden van het H. B. in de vacatures dr. A. Schuckink Kool( herkiesbaar), H. E. Buurma (niet herkiesbaar) en A. P. Smitt (niet herkiesbaar) werden gekozen de heeren dr. A. Schuckink Kool, H. F. M. E. Graaf van Limburg Stirum en prof. dr. Gorter. Op voorstel van het H. B. werd de heer mr. A. van der Eist, die na een 22-jarige werkzaamheid als secretaris van het H. B. meende te moeten aftreden en als zoodanig aan het Genootschap onschatbare diensten heeft bewezen, benoemd tot eere-lid. De voorzitter herinnerde aan den tijd, toen mr. van der Eist zijn functie aanvaardde en dankte hem voor alles, wat hij voor het Genootschap heeft gedaan. Onder applaus der aanwezigen, die zich spontaan van hun zetels verhieven, bood de voorzitter hem het gecalligrapheerde besluit aan. De heer Ketelaar dankte den scheidenden secretaris voor de ondervonden vriendschap en pret tige samenwerking en bood hem namens het dagelijksch bestuur en de ambtenaren, steeds ter bestuursvergadering aanwezig, de groepsfoto aan. Namens de afdeelingen bood de heer Metman met een toepasselijk toespraakje als blijk van groote waardeering een blij vend aandenken een prachtig tapijt aan. waaraan de heer van Veen een zilveren bloemenvaas toevoegde benevens een album met de namen der afdeelingen Aan de dochter van den heer van der Eist werden bloemen aangeboden. Mr. van der Eist dankte kortelijks voor de hem gebrachte hulde. Na eenige opmerkingen over de verple ging in 1929, werd de bepaling der plaats voor de volgende jaarvergadering overge laten aan het H. B. Bij de rondvraag werden nog enkele vragen gesteld en vanaf de be- stuurtafel beantwoord, waarna de voorzitter de vergadering sloot onder dankzegging aan 5—^- Italiaans die onderscheidingen in verband met de reddingspogingen bij de stranding van de Salento. (Binnenland, 3e Blad). 9 Installatie van de akkerbouw-commissie. (Land- en Tuinbouw, 2e Blad). Drama te Steenderen. (Laatste Berich ten, 1ste Blad). Een prachtige gift der Rockefeller Foun dation aan de Leidsche Sterrewacht. (Stads nieuws, le Blad). De vordering inzake de staking bij den heer Poptie te Leiden in hooger beroep ont zegd. ('Rechtzaken, le Blad). De leening voor het Yonng-plan. (Buiten land, le Blad). Gandhi is heden gearresteerd. (Tel. le Blad). Communisten-actie in China. (Buitenland en Tel. le Blad). Een typhoon teistert Zuid-Sachalin. j (Buitenl. Gem. 2e Biad). Een hevige ontploffing te Liverpool. (Tel. le Blad). tu de afdeelingen Leiden en Aalsmeer voor de zaalversiering. Vervolgens hield prof. dr. E. Gorter in, de kleine zaal een voordracht over „Licht behandeling bij gezonde en zieke kinderen", Hieraan is het volgende ontleend: •Voordracht van prof. dr. E. Gorter. Het is een eigenaardige speling van de natuur, dat men tegenwoordig, als men over lichtbehandeling van kinderen spreken moet, voornamelijk aandacht moet besteden aan het licht, dat men niet zien kan en dat gelegen is naast het violette deel van het spectrum, dus het ultraviolette licht. Als des avonds de zon bijna onder is ge gaan, straalt deze met rooden gloed. Dit is daarvan het gevolg dat door de dikke lucht laag, die door de lichtstralen moet worden doorloopen, alle blauwe, violette en ook ultra-violette stralen worden geabsorbeerd en afgebogen, zoodat nog slechts roode en gele stralen ons oogen bereiken. Als bronnen voor lichtbehandeling met ultraviolet licht kunnen wij beschikken over zonlicht en over kunstmatige licht bronnen. Wat de zon betreft, weten wij, dat ook de emissie van de zon van tijd tot tijd wisselt, en wel doordat op de zon zelv® zich processen afspelen, die op deze uit straling invloed uitoefenen. Wanneer men slechts over langere perioden rekent, be draagt het verschil voor alle lichtstralen te zamen, slechts 2 pet., maar voor het ultra violet licht zijn de verschillen 10 maal grooter. Ook is er nog een verschil, doordat de zon op haar baan nu eens dichter bij de aarde is, dan weer verder af, hetgeen een verschil geeft van 7 pet. ten gunste van de wintermaanden. De allergrootste invloed bijna komt even wel toe aan de absorptie en verstrooiing van het zonlicht door de atmospheer. Wis selende eigenschappen van deze atmos pheer, een ander gehalte aan vocht of aan stof spelen een zeer groote rol voor de vraag, hoeveel ultraviolet licht ons bereikt. Wij weten, dat de zon ook stralen uit zendt van zeer korte golflengte, maar dat door een ozonlaag, die zich op 4045 K.M. van de aarde bevindt, alle straleD meteen golflengte korter dan 290 p.p. worden te gengehouden. De redenen waarom in den winter bijna geen, in herfst en voorjaar veel meer ultraviolet licht tot ons door dringt, is, dat bij lage zonnenstand de weg, die door het licht doorloopen wordt, zoo veel grooter is, en dat daarmee zoo veel meer wordt verloren. Intusschen moeten wij opmerken, dat van het in de atmospheer versirooide licht, nog vrij wat meer terecht komt. zoodat zelfs bij lagen zonnenstand een horizontaal op pervlak heel wat meer ultraviolet licht krijgt van de diffuse straling van het he melgewelf dan rechtstreeks van de zonne schijf. Het is te betreuren, dat er slechts op

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1930 | | pagina 1