i Haaruitval ASPIRIN 71ste Jaargang LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag 30 April 1930 Vierde Blad No. 21509 KUNST EN LETTEREN. O LAND- EN TUINBOUW. DE VLUCHT UIT DE POPPENKAST VAN JAN KLAASEN EN TRIJNTJE. SCHEEPSTIJDINGEN. In 't begin van den zomer RADIO-PROGRAMMA. FRANS BERNTSEN. Bij Sala. Frans Berntsen is nog zeer jong. Niette min is hij n schilder, d.w.z. hij ziet de din gen picturaal en weet dit te uiten. Niet al les is nog even sterk. Niet alles komt vol doende „uit de verf"daardoor is in enkele werken het water nog wat strooperig, niet vloeibaar en doorzichtig genoeg. Daardoor ,s de lucht soms wat dik en wat hard. Er zijn echter verschillende werken, die in dit opzicht gelukkiger zijn en een mooie illussie geven. Een enkel werk toont zwakke par tijen tegen een overigens uitnemende beel ding. Berntsen loont zich in al zijn werk, en dat is een verdienste, als een persoonlijk- beid die zijn eigen toon, zijn eigen colons- tische aanvoeling heeft. Hij observeert uit stekend en weet deze observatie door het medium van zijn eigen gestemdheid te ver tolken. In zijn landschapsstudie's wordt de toon gewoonlijk bepaald door paarsen en lila's. Hij heeft dit gemeen met Ruysch van Dug- teren, die we hier al eens vroeger bespra ken naar aanleiding van een tentoonstel ling bij Sala. Zijn wijze van uiting-is even wel krachtiger. Er bestond gereede aanleiding om Bernt sen en Ruys van Dugteren in één adem te noemen. De laatste woont te Wijchen bij Nijmegen terwijl Berntsen in de oude keizer stad zelfs zijn atelier heeft. Van den hoo- gen Waaloever ziet het uit over den bree- den stroom naar de Betuwe en links de rivier af. Berntsen heeft veel geschilderd in de om geving van Nijmegen. Zoo biedt u nummer 1 al dadelijk een gezicht op Nijmegen van den Noordkant, gezien in tegenlicht. Op den voorgrond spiegelt de rivier met enkele scheepjes; de huizen aan den overkant langs den Waaloever donker, daarachter verheft zich amphitheatergewijze het sil houet van de stad in een blauwwazige at mosfeer. Daarachter is het hel oplichten van den Zonneheuvel. Er is nog een andere tegenlichlschilde- ring. wat kleiner van formaat, vlak over de schipbrug genomen, eveneens heel mooi. van toon. Bij 22 ziet hij Nijmegen in een vochtig waas op een grijzen dag. Soms weet hij in zijn luchten wijdheid en ruimte uit te drukken, zooals in dat blonde riviergezicht, 17, waar de lentewolk jes zilverig glanzen tegen blauw. Die ruimte komt eveneens uit in gezicht op Nijmegen vanaf de Mookerhei. Een der beste werken is voor ons gevoel No. 9, „De Merwede", waarin vooral de spie geling van 't water en 't scheepje, dat rechts op de rivier ligt, uitnemend zijn getroffen. U ziet dan op den achtergrond Dordt in een blauwen nevel. Ook te Antwerpen is Berntsen werkzaam geweest In 27: „Aan de Kade" schijnt hij ons minder gelukkig. Het wil ons voorkomen, dat het stille landschap met water en een sladssilhouet hem beter ligt, dan de be drijvigheid en bewogenheid van het kade loven. Wel waardeeren we de spontaniteit van dit werk, maar de rechte stemming werd toch niet verkregen. Veel beter en mooi van kleur is een oud straatje in de stad, waarbij men de beide torens van de Lieve Vrouwenkerk vlak achter elkaar ziet. De eerste, de laagste van de beide, had nog iels meer naar voren kunnen komen. Toch is dit straatje mooi geschilderd Er zijn dan nog een paar studie's uit het atelier geno men, een „Boulevard bij Avond" en nog eenige andere stad- en riviergezichten. Van de bloemstukken noemen we in 't bijzonder „Waterlelies", mooi van compo sitie, goed van kleur. Mooi geschilderd en met een allure van breedheid is de glazen kom, waarin de bloemen staan. Opvallend gued zijn de stelen in het water geschilderd, lerder vindt men er de vlotgeschilderde tul pen, kleurig en frisch, waarvan de toon- waarden goed tegen elkaar zijn afgestemd; een compositie van Chrysanten en oranje lamuionneo; Magnolia's alles van een ver dienstelijk colorist. Een afzonderlijk woord van waardeering verdienen de zeer vlotte sepia-teekeningen, waarvan enkele, rake en vlotte gezichten op Dordt geven Vooral 31 en 37 hebben ons geboeid. Ze zijn fijntjes gedaan en tevens met een zekere kracht en durf. We raden voorbijgangers aan, niet eventjes voor de etalage-ramen van Sala te blijven staan, doch even naar binnen, naar het achterzaaltje te loopen. De tentoonstelling is kosteloosl „DE PLOEG." G. de Blanken en M. Heijnes. Na ons uitvoerig a.rtikel van de vorige week over De Blanken en zijn pottenbak- kerskunst achten wet het onnoodig, nog maals over een en ander uit te weiden. Men vindt hier weer sieraardewerk, uiterst dun gedraaid,, hard als kristal, met den nobelen klank van edel metaal. De kleu ren en hun zachte vervloeiingen, hun tin telende metaalglansen, de diepe warme bruinen en bronzen, de zachte groenen en bjne blauwen en soms de tintelende room gelen doen over de mooie eenvoudige vor ken steeds hun bekorende werking gel den. Potten, vazen, schaleD en schotes £>ndt men hier in even rijke verscheiden heid als in t)De Lakenhal" en elk voor werp is een persoonlijke uiting, een nieuwe ïï*B*e *D opaliseerende tinten. ij vragen er gaarne nogmaals de be langstelling voor. Ook het schilderwerk van fleynes be spraken we vroeger al eens in deze kolom en Deze driftige colorist, die iet-s 'aanisch heeft in de uitbundigheid, waar 'nee hij de kleuren tegen elkaar zet, ex poseert ditmaal o.m. een aantal werken ontstaan tijdens een studiereis naar de Rivièra. Toch is het werk rustiger dan we het eeD vorigen keeT zagen Heynes neet eenige zeegezichten geschilderd; golven, die groen en blauw en schuimend breken en opstuiven tegen de rotsen, die glanzen als parelmoer of diepblauwe schaduwen dragen. Rotsen zijn het; geen onbepaal bare, wollige, wattige verfsubstanties. Ook rustige impressies heeft hij geschil derd, als de zee blank eD effen spiegelt onder den roseblauwen gouddoorzonden hemel, terwijl langs de kust de oranj'eboo- men hun gouden vruchten afteek enen tegen 't zwoele zware groen (1) Altijd maakt Heynes een mooie compositie, zie 2, de oprijzende kust met kleurige vegetatie. 3. de oude woning op de rots rechts. Zulke werken zijn mooi van vlakverdeeling, ter wijl huizen, boomen, rotsen, plastisch tegen den achtergrond zijn gezet. Er zijn eeD paar gezichten uit Noord- wijk, 't een met een voorgrond van woeste helmvegetatie 't andere een duingezicht. En er zijn eenige zeer mooie kleine Kaagstukjes". Deze werkjes zijn bijzon der vlot gedaan, maar geven tevens uit muntende stemmingsbeelden. Voor ons per soonlijk gevoel zijn er een paar juweeltjes bijzeldzaam fijn van kleurkracht, vol vibratie. Ik kan ze niet uitvoerig bespre ken; doch kijk maar eens hoe fijn en glin sterend één simpel rietstengeltje staat in 't zonlicht. Heynes is een zeer persoonliiik talent, met eigen factuur en eigen colorï'et. RECLAME. en op plekken waar het haar erg dun worclt, de hoofdhuid een weinig inwrijven met Purol. Doe dit 1 of 2 maal per week; dit maakt haar en haarwortels weer sterk en grocikrachtig. 9411 RUNDVEE- FOKVEREENIGINGEN IN ZUID-HOLLAND. De Jaailijksclie vergadering. De Provinciale Bond van rundvee-fokver- eenigingen in Zuid-Holland heeft in Coo- mans te Rotterdam zijn 41ste algemeene vergadering gehouden, onder voorzitterschap van dr. A. A Overbeek. (De heer P. Jas was verhinderd.) De voorzitler deelde mede, dat de heer Jas in het feit dat hij practisch heeft op gehouden, fokker te zijn, aanleiding heeft gevonden zijn functie neer te leggen. Teneinde niet meer in een dergelijke impasse te kunnen geraken, stelde het be stuur voor, het reglement en zoo noodig de 9taluten zoo te wijzigen, dat de bepaling welke voorschrijft dat uitsluitend leden- fokkers bestuurslid kunnen zijn. niet geldt voor den voorzitler. De vergadering ver- eenigde zich met deze en nog enkele andere wijzigingen. Op voorstel van den heer Stehouwer werd besloten, de verkiezing van een bestuurslid in de plaats van den heer Jas. uit te stellen lol na de wijziging van de statuten. De heer Stehouwer sprak het vertrouwen uit, dal de heer Jas, als het beletsel uit den weg is geruimd, als voorzitter zal willen terug- keeren. Vastgesteld werd hel jaarverslag over 1929 van den secretaris, den heer A Louter Het vermeldt a.m., dal het aantal aange sloten vereenigingen en persoonlijke leden gelijk bleef: op 1 Jan jl was het 35. Het aantal aangesloten veehouders is ongeveer 600 De huishoudkas heeft een batig saldo van f, 157; het reservefonds is f. 1942 De rekeningen van den penningmeester en van den boekhouder voor den coöpe ratieven aankoop werden goedgekeurd De laalsle functie houdt op le bestaan; den heer Kopper werd dank gebracht voor de vele moeite welke hij zich hiervoor heeft getroost. Het bestuur vroeg machtiging van de ver gadering. dit jaar weer een fokveedag voor te bereiden, en wel le Rotterdam, vermoe delijk op het voormalige Nenijto-ferrein op 17 of 18 September Deze machtiging kverd verleend Met betrekking tot dit onderwerp worden enkele vragen gesteld en wenschen geuit. Bij de rondvraag werd de vraag gesteld, of de bond niet meer moet doen inzake het mond. en klauwzeer De voorzitter ant woordde. dat het mond- en klauwzeer zich inderdaad zeer uitbreidt. Bijna alle geval len zijn veroorzaakt door directen aankoop van marktvee Vooral de slecht ingerichte Rotlerdamsche markt speelt hierin een be langrijke rol. maar deze gevallen zijn door gaans via andere markten op de Rotterdam- sche beland. Een ingrijpenden maatregel, als sluiling van de markten, achtte spreker niet door te voeren Een der leden wilde het voorstel doen, dat de bond den minister zal verzoeken, a«> Rotlerdamsche markt te schorsen De voor zitler merkte op. dat die sluiting niet zou helpen Het voorstel werd niet ondersteund De voorzitter deelde nog als inspecteur van den veeartsenijkundigen dienst mede dat z i =en fokker buitengewoon dwaas han delt indien hii thans op een markl vee koop' Hii hoopfp dat het mond en klauw zeer geen al te ernstigen vorm zal aan nemen en niel een ongunstige factor te meer zal worden voor den landbouw en de vee teelt. 351.Doch de politie, onmeedoogend, bracht hen beiden in de cel. „Hier is jullie plaats, autodieven onthoudt jullie dagje wel. Jullie moet nu leelijk brommen, wie goed doet, goed ontmoel, doch gestraft moet ieder worden, die slechte dingen doet." 352. Treurig op hun brite gezeten, bedachten zij hun droevig lot. Ze waren toch heusch onschuldig opgesloten achter slot. Daar rammelden eensklaps de sleutels Een cipier voor hen verscheen. Hij zeide: „gaat daad'lijk met me mede". Jokko vroeg: „waar gaat die heen?" ROTT. LLOYD. HOLLAND—AFRIKA LIJN. AMSTELKERK, 28 April v. Hamburg n. REGGESTROOM, th.r. 28 April v. Teneriffe. Amsterdam. KLIPFONTEIN, uitreis, 29 April v. Suez MELISKERK, 28 April van Lorenzo Mar ques naar Durban. G1EKERK, 29 April van Durban naar Lo renzo Marques. NIJKERK, 28 April van Kaapstad n. Duin- kerken. RIETFONTEIN, thuisreis. 29 April te Sout hampton verwacht. HEEMSKERK, thuisreis, 29 April v.m le Antwerpen. NIEUWKERK, uibr., 38 April v. Las Pa.1- mas. KON PAKETV.-MIJ MAROS, 29 April van R'dam te Batavia VAN SWOLL. R'dam n. Batavia, was 28 April 300 mijlen Z van Kaap Guardefui TIDORE, R'dam n. Balavia, was 28 April 130 mijlen N. van Finisterre. TOBOALI, R'dam n. Batavia was 29 .April 720 mijlen W. van Padang. STOOMVAART-MIJ. „NEDERLAND". ROTO, 29 April van Java le A'dam. MADOERA, thuisreis, 28 April v. Marseille. POELAU BRAS, uitr. pass 26 April Parim SALABANGKA, th.r pass. 27 Apr Sagres. CHR. HUYGENS, uitr., 29 April v. Algiers PRINSES JULIANA, t-huisr., pass, 38 April Gibraltar. POELAU TELLO, thuis-., pass. 28 April Perim. HOLLAND—O.-AZIË LIJN. OUDERKERK, uitr. 29 April van Suez OLDEKERK thuisreis. 28 Apr v. Marseille. OOSTKERK uitr 26 April van Manilla. GEMMA, thuisr., 38 April te Singapore. JAVA—PACIF1C-LIJN. SIANTAR, 27 April van Singapore le Los Angelos. BJNTANG, 25 April v. Vancouver le Seattle. BATOE, 26 April v. Pacific Kust te Sin gapore., KON NED STOOMB MIJ. ACHILLES, arr. 28 April te Malaga BENNEKOM, 27 April v. Curacao naar Havre en Amsterdam. BOSKOOP, 28 April van Curacao naar Christobal BRION. arr 28 April te Oporto IRENE, 29 April van Catania n. Malta. MARS 28 April van Algeciras naar Lissa bon. OBERON, 28 April van Napels n. Torrevieja ODYSSEUS. 28 April van Aarhuus naar Danzig. PLUTO, Hamburg naar Steltin, pass. 29 April Holtenau. SIMON BOLIVAR, 29 April van W. Indiö te Amsterdam. TELLUS, 28 April van Huelva n. A'dam. ZEUS, 28 April van Cadiz naar Cauta. EOS, 29 April van Middl Zee te A'dam TRAJANUS. 29 April van Bremen te A'dam THESEUS 29 April van Kopenhagen te Amsterdam. ORPHEUS, 29 April Danzig te A'dam FAUNA, arr. 26 April te Kingston (J) BARNEVELD, arr. 27 April te Valparaiso. BREDA, 28 April v. Tocopilla n. Callao. LUNA, arr 27 April te New-York. HOLLAND—AMERIKA LIJN. ROTTERDAM, 27 April v. R'dam te New York. SPAARNDAM, 27 April v. R'dam te Tam- pico. DRECHTDIJK, R'dam n. Pacific Kust, 24 April v. San José. GROOTENDIJK, 27 April v. Cristobal n. R'dam. HOLLANDBRITSCH-INDfl! LIJN. AND1JK, thuisreis, 29 April te Antwerpen. SOMMELSDLJK, thuisr., pass. 28 April Sagres. STREEFKERK, uitr., pass. 28 April Pan- tellaria. STADSDIJK, uitr., 29 April te Rangoon. JAVA—NEW YORK LIJN BLOMMERSDTJK 26 April van Sabang n. Batavia BREEDUK, Java n. New York, 29 April v. Port Said. TABANAN, thuisreis, 2 Mei u. v.m. te Marseille verw. BLITAR, uitreis, 29 April van Port Said GAROET, thuisreis, pass. 28 April Gibral lar. KOTA BAROE, 29 April van Java le R'dam. PALEMBANG, uitreis, 29 April te Padang. INSULINDE, uitr., 29 Apnl te Sabang. SIBAJAK, thuisr., 1 Mei te Ooiambo verw. AMELAND, thuisr., pass. 29 April Kaap Bon. TAPANOELI, thuisr., pas6. 29 April Kaap del Anmi, wordt 1 Mei te Marseille verw. RECLAME. ROTTERDAM—Z.-AMERIKA LIJN. ALUDRA, truisr., 27 April v. Montevideo. ALCHIBA, uitr., pass. 28 April Finisterre. komen vaak nog koude dagen voor. Denkt er aan, bijtijds Aspirin-Tabletten te nemen. Seenig op de wereld DIVERSE STOOMVAARTBERICHTEN. WINSUM. arr. 28 April te Bona. HILVERSUM, Tampan naar Montreal, 28 April te St. Laurence. DONAU, sleepboot, 26 April van Colombo n. Rotterdam. GANGES, sleepboot, naar Hamburg, pass. 27 April Dungeness. J. B. AUG KESSLER, arr. 27 April te Gi braltar KATENDRECHT, Rouaan n. Batoum, pass. 27 April Gibraltar. KERKPLEIN, arr. 28 April te Narvik. VLAANDEREN, sleepboot. 26 April v. Tail of Bank n. Casablanca. W1ELDRECHT, arr. 22 April te Slamboul. CALANDPLEIN, Bahia Blanca n. Londen, pass. 28 April Finisterre. NAALDWIJK, arr. 28 April te Methil. VECHTDIJK. R'dam naar Oran, pass. 26 April Gibraltar. WOENSDRECHT, naar Antwerpen, was 26 April 5 uur n.m. 575 mijlen W. van Scilly. AMSTÉL, Dakar n. R'dam, paos. 28 April Las Palmaa. BERKEL, Huil n. Gefl*, pass. 28 April Kopenhagen. DELFSHAVEN, 29 April v. W. Hartlepool n. Tampa. EIBERGEN La Plata n. Liverpool, pass. 27 April Finisterre. MAASHAVEN. R'dam n. Port Genfcü, pass. 28 April Sierra Leone. SCHIE. 30 April v. Bordeaux te R'dam verwacht TRENT, aar. 28 April te Flensburg. WOENSDRECHT, Philadelphia n. Ant werpen, pass. 29 April Lizard. WAAL, 28- April v. Wasa n. YxpiHa. YILDUM 27 April v. Gaboto n. La< Palm as. ZAAN 28 April v. Raumö n. R'dam. IZGLED, 26 April v. Ibiouy n. Amst. MA GD ALEN A, 26 April v. Ea Guaira n. Amst. ELSA KOPPEN, 25 April v. Leningrad n. Amet. HEIDELBERG, Java n. Amst., 28 April v. Malta. DUISBURG, Java n. Amst., pass. 28 April Perim. AMASIS, Java n. Amst., 26 April v. Trië6t GAMBIA, 24 April v. Las Palma<s n. Amat. KOEF1A, 23 April v. R'dam te Ancona. CITY OF TOKIO, Japan n. R'dam, 25 April v. Colombo. KHIVA, R'dam n. Japan, 27 April v. Co lombo. RYFUKU Ma/ru, 27 April v. R'dam te Hongkong SAARLAND, 26 April v. R'dam te Kobe. WAD AI, R'dam n. W. Afrika, 26 April v. Lagos. SU SANNE. 23 April v. R'dam te Livorno. LEVERKUSEN, 26 April v. R'dam te Mel bourne ATSUTA MARU, 26 April v. Penang n. R'dam. TENNESEE, 26 April v. Penang n. R'dam VATERLAND, 27 April v. Piraeus n. R'dam. WEST ARROW, 27 April v. Philadelphia n. R'dam. UBENA, 27 April v. R'dam te Durban. NALTMBURG, 27 April v. R'dam te Durban BAHIA, 26 April v. Rio Grande n. R'dam. GERRAT, 26 April v. R'da mte Santa Marta ADELIA 24 April v. Venetië n. R'dam WINFRIED, 26 April v. R'dam te Victo ria (W. Afrika GT-ENBEG 26 April v. Vladiwostock n. R'dam. WANGON1. 28 April va Walvischbaai n. R'dam. L«t op oranj* band «n Bayerkruls. Prijs 75 ets. VOOR DONDERDAG 1 MEI. Hilversum, Na 6 uur 1071 M. Uitslui tend V.A.R.A.-uitzending 7.007.30: Ochtendgroet door G. J. Zwertbroek, m.m. v. Joh. Jong (orgel 8.008.80: Ochtendgroet door den V.A.R.A.-voorzitter A de Vries 9.00: Gramofoonplaten 10.00: Concert door het versterkte VARA-orkest 11.00: „Plant den Meiboom". Spreekkoor van Jan W. Jacobs. Ingestudeerd door het spreek koor „De Roode Valk" 11.20: Zang door A Funke Küpper (bariton) 11.45: Toe- spraak door Mevr. H StraalmanKremer. 12.00: Zang door Marcus Plooyer, met begeleiding van het VARA-Orkest 12.20: Concert door het v erkte VARA-Orkest 12.50: Toespraak door Johan Brautigam t 1.06: Vervolg concert 2.00: Voor de kleu ters 3.00: Voor onze vrouwen 4.30: Kinderuurtje 5.30: Gramofoonplaten 5 45: Orgelconcert door Joh. Jong 6.15: Een vroolijk Intermezzo door Henri Mar- chand, afgewisseld door gramofoonplaten 8.00: Concert door het versterkte VARA- Orkest Willem vaD Cappellen (voordracht) Elize de Haas, sopraan en Dina Diependaal, mezzo-alt (duetten) 11.00: Epiloog. Huizen, 1875 M. 8.15: NCRV. Morgen concert 10.00: NCRV. Koorzang 10.30: NCRV Ziekendienst 1100: NCRV. Chr. radiolectuur 11.30: NCRV. Landbouw- praatje 12.30: NCRV. Solistenconcert (zang, piano, alt, cello) 2.00: NCRV. Gramofoon 2.45 NCRV. Handwerkles 4.00: NCRV. Ziekenuurtje 5.00: NCRV. Gramofoon 5.30 NCRV. Orgel concert 6.30: NCRV. Literaire causerie 7 00 NCRV Zangles - 8 00 KRO. Kath. Meihulde aan de Zoete Lieve Vrouwe van den Bosch u d. Kathedrale Basiliek van St. Jan Overbrenging van het Sacrament 9.40: KRO. Gramofoon. Daventry, 1554,4 M 9.35: Morgen wijding 10.05: Lezing 1120: Concert Het Cembalo-kwartet 12.20: Orgelbespe ling door R Foort 1.20. Gramofoonpl. 1.50: Uitzending voor scholen 2.10- Le zing 2.20: Vesper 3.05' Concert B. Valle (sopraan), S Sideli (bariton) Made leine Mooney Kwartet 4.35: Kinderuurtje 5.20: Lezing 5.35: Nieuwsberichten 5.55: Marktberichten 6.00- Viool- en piano-sonates K Murray en P. MacDonatd. 6.206 40: Lezing 6 45 Lezing. 7 20: „Robin Hood" van E. A. Harding en D. Arundell 8.20; Nieuwsberichten 8 45: Lezing 9.00- Recital door Elena Ger- hardt 9 35: Lezing 9.5011 20: Dansmuziek 11 2011 25: Beelduitz. Parijs, „Radio Paris", 1725 M. 11.50—" 1.20: Gramofoonplaten 3.05: Concert 7 20 Concert 8 05: Liederen-voordracht 8 20 Concert. Orkest en viool. Langenberg, 473 M. 6256.50: Gra mofoonplaten 6.507.50. Orkestconcert 9.35—10.35: Gramofoonplaten 11 30: Gramofoonplaten 12 251 50: Orkestcon cert 4.505.501 Concert. Orkest en pi ano 7.20' Orkestconcert Daarna tot 10 35 Orkestconcert 103511.20: Gramofoon platen. Kalundborg, 1153 M. 11 20—1.20- Or kestconcert 2 004.00: Orkestconcert en declamatie 7.358.30: Koorzang en declamatie 8.309 10: „Borger Sind". Tooneelspel van Knud Hjorlö 9.3010 20: Orkeslconcert Brussel, 508,5 M. 4.20: Trio-concert 5 50: Gramofoonplaten 7.35: Gramo foonplaten 7 45: Opera-fragmenten. Orkest en solisten. Zeesen, 1635 M 6.1511 20 Lezin gen 11 20—12 15' Gramofoonplaten 12 15 1 20: Lezingen 1 20150: Gramofoon platen 1503 50 Lezingen 3 50 4.50: Concert 4 50 7 20. Lezingen -8 20 Orkestconcert. Daarna tot 11.50 Dansmuziek

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1930 | | pagina 13