71sle Jaargang
VRIJDAG 28 MAART 1930
No. 21483
DFFICIEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
DE KWESTIE-FRUYTIER.
HET BEZOEK VAN DEN COMMISSARIS DER KONINGIN AAN LEIDEN.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN,
PRIJS DER ADVERTENTIEN
30 Cta. per regel toot advertentiën uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertentiên 35 Cis. per regel. Kleine Advertentiën uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cis. bij een
maximum aantal woorden van 80.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 6 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:l
Voor Leiden per 3 maanden 2.36, per week ,7^
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per post f. 2.35 -f- portokoeten.
5f0 .18
„0.18
Dit nnmmer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
UITLOTING GELDLEENINGEN.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat bij de
op 24 Maart 1930 gehouden uitloting van
obligatiën in de geldleeningen der gemeente
Leiden de navolgende obligatiën zijn uitge
loot:
avan de 3geldleening van 189G,
groot f. 1.069.000.de nummers: 126, 130,
191, 221, 273, <39, <72, <02, <95, 611. 6<3,
719, 829, 9<6, 973, 1018, elk 4 f.1 000
b. van de 37*% geldleening van 190<,
groot f. 500.000.de nummers: 100, 137,
158, 22<, 282, 331, 333, <08, <09, <88, elk
f. 1.000.—;
c. van de 37*% geldleening van 1906,
groot f. 890.000.de nummers: 31, 66,
9<, 96, 135, 114, 169, 275, 297, 3<1. 375,
378, 383, <81, 506, 517, 5<7, 588, 700, 720,
733, 7<9, 790, 811, elk A f. 1.000—,
d. van de geldleening van 1911, groot
f 2000.000.de nummers: <9, 155, 178,
211 229, 273, 275, 383, 3<9, 357, «3, 152,
<86 <90, 58-1, 591, 771. 837. 868, 892, 918,
9<0, 951, 955, 980, 1012, 10-17, 1095, 1099,
1111, 1139, 1168, 1272, 132-1, 1360, 1377,
1382, 1395, 1<08, 1409, 1<8<, 1518, 1538,
1601, 1635. 1651, 1723, 1855, 1868, 1933,
élk k 1.1.000.—,
e. van de <7*% geldleening van 19 H,
groot f. 2.200.000.de nummers: 55, 59,
79 125, 139, 175, 217, 29<, 321. 363. <18,
473 517, 591, 593, 615, 630, 6-14, 66-1, 673,
67< 679, 700. 713, 773, 788, 798, 901, 912,
934' 942, 998. 1004. 1039, 1057, 109-1, 1131,
1177 1181, 1316, 1<82, 1518, 1610, 16<1,
1686 1693, 1831, 1876, 1939, 1975. 2037,
2045, 2049, 2072. 2122, elk k i 1.000.—
f. van de <7»% geldleening van 1917,
groot f. 800.000.de nummers: 15, 82, 86.
91 155, 294. 350, <15, <93. <97. 551, 568,
618 657, 661, 665, 666, 671, 705, 723. elk
k f'l.OOO—
Deze obligatiën worden 1 Juli 1930, met
de tot dien datum verloopen rente, afgelost
en houden met dien dag op rente te dragen.
A. VAN DE SANDE BAK HU Y ZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 28 Maart 1930. 6859
VEREEN. TOT OPLEIDING
VAN BEWAARSCHOOL-
HOUDERESSEN.
Jaailijksche ledenvergadering.
De Vereeniging tot opleiding van Bewaar-
schoolhouderessen, gevestigd te Leiden, Ra
penburg 131, hield haar jaarlijksche alge
meene ledenvergadering in het gebouw der
Kweekschool.
Na de opening door den voorzitter, den
heer J. Verwer. en de goedkeuring der notu
len, brengt de secretaris het jaarverslag uit,
waaraan wij het volgende ontleenen:
Met weemoed herdenkt het Bestuur de
groote verdiensten ten opzichte der Ver
eeniging van den in 1929 overleden^ pen
ningmeester, wijlen den heer M. van kame
len, die meer dan 23 iaren voor de belangen
der vereeniging op de bres heeft gestaan.
Na zijn overlijden werd mevrouw Verhey
van WijkRoem tot zijn opvolgster be
noemd.
Aan het eindexamen der Kweekschool na
men deel 16 leerlingen, die allen werden
toegelaten; voor het examen nuttige hand
werken slaagden eveneens alle (9) Candi
da ten.
Tengevolge van de toename van het getal
interne leerlingen moest een kleine verbou
wing plaats hebben van pand Vliet no. 10.
De Kweekschool werd in 1929 bezocht
door 99 kweekelingen. van welke voor de
zomervacantie 20, daarna 31 intern waren.
De leerschool-bewaarschool werd gemiddeld
door 106 kleuters bezocht.
Het bestuur blijft diligent in zijn pogin
gen, een tweede bewaarschool te stichten,
ten einde de practische vorming nog beter
tot haar recht te doen komen.
De exploitatie-rekening over 1929 ver
meld! een totaal aan inkomsten van
f. 46110.22 en van f. 48006.32 aan uitga
ven, en sluit alzoo met een nadeelig saldo
van f. 1866.10 De penningmeesteres wordt
gedechargeerd onder dankbetuiging voor
haar nauwkeurig beheer.
Tot bestuurslid wordt herkozen de heer J.
Verwer, die onder applaus der vergadering
de benoeming aanvaardt.
Nadat op voorstel van het bestuur nog
enkele wijzigingen in het huishoudelijk
reglement en in het reglement der Kweek
school zijn goedgekeurd, sfl-uit de voorzitter
de vergadering.
TWEEDE DIETSCH
ACADEMISCHE LEERGANG.
Het programma.
De commissie tot voorbereiding van den
2en Dietsch Academischen Leergang te Lei
den, heeft de volgende personen bereid ge
vonden, zitting te nemen in het Eere-comité:
Prof. dr. N. van Wijk, rector magnificus
der Leidsche Univ., eere-voorzitter; N. C. F.
van Ginkel. voorzitter V. V. V. V.; prof. dr.
H. Kern, voorzitter A. N. V.; prof. dr. J.
W. Muller, prof. dr. J. Ph. Vogel, secretaris
Acad. Senaat; prof. dr. W. van der Woude,
decaan fact der Wis- en Natuurkunde-, P.
Blussé van Oud-Alblas, praeses jurid. fa~t.
der Leidsche Studenten; J. de Boer. praeses
philosof. fact, der Leidsche Studenten; A.
Ruys, praeses Collegir C. A. L. B. S.; mejuf
frouw G. Burgersdijk, praeses V. V. S. L.;
H. E, R. E. A. Frank, praeses Sanctus
Augustinus; G. J. Woudstra, praeses S. S.
R. mr B. P. van der Veen, rector U. S. L. B.
Het programma luidt:
Maandag 7 April:
Na de plechtige opening van den Leer
gang te Tilburg en een gemeenschappelijke
koffiemaaltijd daar ter plaatse, zullen ie
deelnemers zich naar de verschillende Uni
versiteitssleden begeven Zooals bekend,
komon te Leiden de juristen (na-candidaals)
en de natuurphilosofen. Zij worden hier ver
wacht om 20 u. 09. Na een ontvangst op het
station, wordt de inkwartiering geregeld. De
avond wordt verder bij de gastheeren door
gebracht.
Dinsdag 8 April:
v.m. 10.15: Opening. Sprekers: W. J.
Bijleveld, voorzitter van de Leergangcom
missie. Prof. dr. N. van Wijk, rector magni
ficus. Daarna: Openingscollege, door prof.
R. Casimir, over: „De psychologie van ITij-
mans".
n.m. 14.1516 u.: College: Prof. mr. A.
S de Blécourt, over- „De baljuwen in
Vlaanderen en in Holland en Zeeland".
1415 u.: College: Dr. W. P. Jorissen,
over 'n phys.-chemisch onderwerp.
16.30 u.: Officieel© ontvangst van de deel
nemers aan den Leergang op Sociëteit Mi
nerva, door het Collegium Civ. Acad. Lugd.
Bat. Supremum.
'sAv.: Maaltijd op ,,'t Eigen Huis" en
bieravond, aangeboden door de R. K. Stu
denten Verg. „Sanctus Augustinus".
Woensdag 9 April:
v.m. 10.1512 u.: Algemeen College voor
alle studenten, door prof. R. R. Wel-
schen O. P.
n.m. 14.3016.30: College prof dr. D. van
Blom, over Bankwezen.
16.15 u.: Bezoek aan 't Natuurkundig
Lab. en 't Kryogeen Lab. met een inleiding
door drs. E. C. Waersma. Daarna bezoek aan
de Sterrenwacht.
'sav. 20 u.- Film B. P M., met toelich
ting van den heer Oh. van Bergen, direct.
B I. M.
Donderdag 10 April:
v.m. 10.1512 u.: College prof. mr. R.
Kranenburg, over: „Waterschapsrecht".
911 u.: College prof. dr. P. Ehrenfest,
over: „Quanten theorie".
1112 u.: College dr. W. P, Jorissen,
n.m. 13.30: Vertrek uit Leiden (sta
tionsplein) naar Den Haag per „blauwe
tram".
1416.30 u.: Bezichtiging van Den Haag
(in het bijzonder de nieuwe wijken) in
Sight Seeing cars, onder leiding van den
heer Ir. J. P. van der Ploeg.
'sav. 18 u.: Gemeenschappelijke maaltijd
in Den Haag.
20 u Kunstavond, aangeboden door 't A.
N V. Na afloop wederom per „blauwe tram"
naar Leiden terug.
Vrijdag 11 April:
v.m. 10 u.: Dispuut „De Leidsche
Flesch" (voor natuurphilos.).
10.1511 u.: College dr. C. A. Crommelin,
over: „Natuurkunde in de 18e eeuw".
1112 u.: Idem: Demonstratie met vloei
bare waterstof.
10.1512 u.: College prof. mr. C. v. Vol
lenhoven, over: „Oud- en nieuw Volken
recht".
n.m. 1415 u.r College prof. dr. W. II.
Keesom, over: „Lage Temperaturen".
1516 u.: College prof. dr. W. J. de Haas,
over: „Suprageleiding".
14.1516 u.: College prof. dr. N. J. Krom.
over. „Hindoe-Javaansche Kunst" (met
lichtbeelden).
'sav. 20 u.: Concert Utr. Sted. Orkest,
solist Willem Andriessen, in de Stadsgehoor
zaal, aangeboden door de Leidsche Kunst
kring voor Allen.
Zaterdag 12 April: ±9u, vertrek.
Het nauwkeurig aantal deelnemers be
draagt voor Leiden 42; hiervan zijn 37 Vla
mingen en 5 Zuid-Afrikanen.
De inschrijving voor den Leergang is
thans gesloten. Echter brengt de commissie
onder de aandacht van belangstellenden,
dat iedere student(e), ingeschreven aan de
Leidsche Universiteit, gratis in de gelegen
heid gesteld wordt, alle college's bij le
wonen.
VEREENIGING v. STAATKUNDE
Voordracht van
mr. baron de Vos van Steenwijk.
Gisteren hield mr. R. H. Baron de Vos
van Steenwijk, Griffier der Tweede Kamer
der Staten Generaal, voor de Vereeniging
voor Staatkunde alhier op de leeszaal van
sociëteit „Minerva" een inleiding over „De
rechtmatige overheidsdaad", waarvan wij
hieronder een résumé laten volgen:
Wat wordt verstaan onder het begrip
„onrechtmatige daad", in het bijzonder
„onrechtmatige overheidsdaad"? Ontwikke
ling van dit begrip in de jurisprudentie. Door
deze ontwikkeling verwezenlijkt zich een
stuk administratieve rechtspraak.
In dit proces van ontwikkeling grijpe de
wetgever met in Door de ontwikkeling van
de jurisprudentie ten aanzien van het be
grip „onrechtmatige overheidsdaad" onder
gaat ook het begrip „rechtmatige overheids
daad" wijziging.
Schade kan worden toegebracht door
overheidsdaden, welke, ook bij een ruime
definitie van „onrechtmatige overheidsdaad"
daaronder *niet zijn begrepen.
In de eerste plaats daden, ter uitoefening
van de functie al9 overheid, waardoor
schade wordt toegebracht zonder opzette
lijke bedoeling. Een plicht tot schadever
goeding bestaat thans niet-, het zou beden
kelijk zijn haar te vestigen
Wanneer bij de uilvoering van openbare
werken door de overheid buiten haar schuld
schade wordt toegebracht, behoort derhalve
geen schadevergoeding te worden toegekend.
Een enkele maal geschiedt dit wel, zooals
bij de Zuiderzeesteunwet, maar ten onrechte
wordt hieruit soms afgeleid, dat de overheid
bij de uitvoering van dergelijke werken de
daardoor ontstane schade moet vergoeden.
Deze laatste opvatting ontvangt steun door
de jurisprudentie van den IToogen Raad over
schadevergoeding bij onteigening.
"Voorts wordt de aandacht gevestigd op
overheidsdaden. waarbij de overheid opzet
telijk schade toebrengt, In hoever geelt het
geldende recht aanspraak op schadever
goeding en in hoever moet dio aanspraak
uitgebreid of beperkt worden?
a. ingrijpen van de overheid omdat zij de
eigendom van een aan een ander toebehoo-
rend goed behoeft (onteigening);
b. ingrijpen van de overheid ter ophef
fing van een met een wet of verordening
stnjdigen toestand (politiedwang);
c. ingrijpen van de overheid ter opheffing
van een toestand, welke strijdig is met het
algemeen belang (b.v. gevaar voor besmet-
ting).
De overheid heeft soms behoefte aan het
gebruik van den eigendom (Privaatrechte
lijke belemmeringenwet. Schadeloosstelling
is daarbij voorgeschreven).
Soms beperkt de overheid den eigendom
(Wet bouwverbod op gronden langs Rijks
wegen; ten onrechte is daarbij schadeloos
stelling voorgeschreven).
Maatregelen krachtens de Woningwet
(rooilijn, bouwverbod, uitbreidingsplan).
Maatregelen ter beperking van den eigen
dom, die surrogaat onteigening zijn, behoo-
ren slechts tegen schadeloosstelling te ge
schieden.
Overigens is voor maatregelen ter beper
king van den eigendom, zooals die krachtens
de Woningwet genomen, schadeloosstelling
geen essentieel vereischte, mits voor het
treffen daarvan een deugdelijke administra
tieve procedure is voorgeschreven.
De jurisprudentie van den Hoogen Raad
over schadevergoeding bij onteigening van
bouwterrein leidt echter tot ongewenschte
gevolgen' daarom is wijziging van de Ont
eigeningswet gewenscht.
Ook sommige provinciale verordeningen
leggen bouwverboden zonder schadevergoe
ding op.
Maatregelen, die genomen worden in het
belang van de daarbij betrokkenen, behoo-
ren in beginsel aanspraak te geven op schade
vergoeding. De bestaande wetgeving (Boter-
wet. Warenwet) geeft verschillende regelin
gen. Ingrijpen in de persoonlijke vrijheid.
Wanneer in wetten of verordeningen, die
maatregelen voorschrijven, die schade toe
brengen, een aanspraak op vergoeding daar
van wordt gevestigd, moet de beslissing
daarover aan de rechterlijke macht worden
gegeven.
Slechts in enkele gevallen, wanneer de
schadevergoeding bij wijze van gunst wordt
verleend, kan er genoegen mede worden ge
nomen, dat de eindbeslissing blijft bij het
administratief gezag, dat de vergoeding
toekent.
Aan hel op deze inleiding volgend debat
werd deelgenomen door de he eren prof. mr.
R. Kranenburg, mr. W. Verkade en mr. H
J. Wijtema.
Tenslotte kwamen de volgende vraagpun
ten in behandeling:
I. Behoort een algemeene wet de schade
loosstelling voor de gevolgen van niet-
onrechtmatige overheidsdaden te regelen?
II. Behoort de wetgever aan te nemen,
dat de oveiheid verplicht is bij het ver
richtten van een niet-onrechtmatige daad de
daaruit ontstane schade altijd te vergoeden,
nooit te vergoeden of moet in ieder geval
afzonderlijk door den wetgever worden be
slist?
III. Behoort over de toepassing van wet
telijke voorschriften betreffende schadever
goeding altijd te worden geoordeeld door
den rechter en derhalve nimmer in laatste
instantie door de administratie?
Hiervan werd de eerste vraag algemeen
bevestigend beantwoord; de tweede kwam
ternauwernood in behandeling, terwijl de
laatste, na een aanmerkelijke wijziging te
hebben ondergaan,, eveneens bevestigend be
antwoord werd.
BINNENLAND.
De kwestie-Fruytier in de Eerste Kamer;
een motie om de regeering te verzoeken van
de benoeming al te zien (Uit het Parle
ment. 3de Blad).
Oplichting door een Haagschen zaak*
waarnemer (Gemengd, 3de Blad).
Hot stoomschip „Blijdendijk" te Snez voor
anker gelegd (Gemengd, 2de Blad).
De Boomplantdag te Noordwijk (3de Blad)
Inbraak in een Haagsche jnwelierszaak;
voor een waarde van f. 24.000 gestolen.
(Laatste Berichten, 1ste Blad).
BUITENLAND.
Het Dnitsche kabinet-Maller is afge
treden (Buitenland, 1ste Blad).
De tweede phase der Londensche Vloot-
conierentie (Buitenland, 1ste Blad).
Frankrijk en het Yonngplan (Buitenland,
lste Blad).
Nederlaag der Iersche regeering (Buiten
land, lste Blad).
DE HEER HUYGENS BUJPT IN DEN HAAG
GEHANDHAAFD.
Onder zeer groote belangstelling op de
gereserveerde en pnblieke tribunes is heden
morgen in de Eerste Kamer voortgezet de
behandeling van de begrooting van Arbeid
en de motie-Slingenberg en Oudegeest in
zake de kwestie-Fruytier.
Minister Verschuur verklaarde, dat hoe
wel ten onrechte verband is gelegd tnsschen
het gebeurde te Gnrapao en de herplaatsing
van den heer Fruytier bij de Arbeidsinspec
tie te Den Haag, hij, het feit van het leggen
van dit verband aanvaardende, na nadei
beraad onder deze omstandigheden besloten
heeft ir. Huygens te Den Haag te handhaven
(Luide teekenen van instemming).
De heer Slingerberg trok daarop zijn motie
in. De heeren Fock, Lohman en Van Sitters
verklaarden hun bezwaren voor vervallen.
De begrooting werd daarop z.h.st. aan
genomen. De minister werd van alle zijden
gelnkgewenscht. De zitting werd verdaagd
tot nadere bijeenroeping.
Foto BLEU Zé.
Gistermiddag heelt de Commissaris der Kot.mgin in de provincie Zuid-Holland, jhr. mr. dr. van Karnebeek een bezoek aan onze
gemeente gebracht. Onze fotograaf maakte deze opname voor Huize Bruyns aan het Rapenburg, waar het noenmaal werd ge
bruikt. Van links naar rechts: de heeren mr. dr. C. E. van Strijen, gemeente-secretaris van Leiden, Thomassen 4 Thuessink
van der Hoop van Slochteren, particulier secretaris van jhr. van Kaïnebeek; mr. A. van de Sande Bakhuyzen, burgemeester,
jhr. mr. dr. van Karnebeek en Aug. L. Reimeringer, J. Splinter, mr. A. F. L. M. Tepe en Tj. Geslinga, weths. onzer gemeente.