REEDS 4 JAREN ACHTEREEN HET
EEREDIPLOMA VAN HET INSTITUTE
OF HYGIENE TE LONDON!
VIRGINIA
Nerveus en Overspannen
Onrustig en Slapeloos
Mijnhardt's Zenuwtabletten
71,te Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 22 Maart 1930
Derde Blad No. 21478
Opnieuw een schitterend succes voor
de fabrikanten van Chief Whip
de toekenning van het Certificate of
Hygiene voor 1930
En voor U rookers opnieuw een
overtuigend bewijs dat de schitteren
de kwaliteit en zuiverheid dezer
sigaret jaar in jaar uit dezelfde
blijven en dat het de beste voor Uw
gezondheid is
ardath Ook met kurk en goud. london
m Buifenl. Weekoverzicht.
LONDENSCHÉ BRIEVEN.
RECLAME.
6328
CHIEF WHIP
De Vlo otconf eren tie op eterven. Balfour
en Primo de Riviera overleden. Een
bof voor Labom.
Hetgeen reeds» lang werd gevreesd, staat
thans op bet punt om werkelijk te gebeuren:
de Londenscbe Vlootconf eren tie mislukt!
Twijfel dienaangaande lijkt bijkan3 niet
meer mogelijk. Een paar weken geleden
reeds schreven wij, dat bet moeilijk is om
PTestige te verliezen, moeilijker zelfs dan
bepaalde concessies te doen! De juistheid
daarvan treedt, helaas, nu aan den dag.
Italië heeft zich theoretisch vastgelegd aan
pariteit met Frankrijk inzake de sterkte
van hun vloten en durft uit angst voor
prestige-verlies niet meer terug! Ook al
i3 zeker, dat practisch daarvan geen sprake
zal kunnen zijn, Italië wil niet toegeven
Alles is geprobeerd, om Italië tot een nuchter
inzicht te brengen, alles is mislukt en zelfs
de verdediger van den vrede, die Briand
toch persoonlijk is, heeft er nu de brui aan
gegeven. Onverwacht is hij naar Parijs te
ruggekeerd; een overhaaste poging van Mc
Donald om hem te weerhouden, faaldel De
Fransche minister van buitenlandsche zaken
liet bovendien geen ruimte voor hoopvolle
gissingen over zijn vertrek door kort en bon
dig te verklaren, dat hij alleen dan zou
terugkeeren, als er voor hem werk was te
doenl Duidelijker kan het bijkans niet.
De eenige hoop, door enkele optimisten
zonder weerga gekoesterd, is, dat Briand
door het fait accompli van zijn de confe
rentie den rug toedraaien Italië wil nood
zaken op het laatste nippertje bakzeil te
halen. Edoch, dit is o.i. een schrale troost,
om op te hopen, want wie durft aannemen,
dat Italië zich zoo openlijk zal laten dwin
gen? Italia fara da sede conferentie
is ter ziele, al spant begrijpelijker wijs Mc
Donald zich nog zoo in. om tenminste naar
buiten den schijn te redden. Het bijeen
roepen der conferentie immers geschiedde
immers na zijn voorbereiding en een vol
ledig echec sterkt zijn positie allerminst.
Het heet, dat men zal trachten het volko
men echec te camoufleeren door het slui
ten van een drie- in plaats van het gedachte
vijf-mogendheden-accoord, doch het is zelfs
zoo zeker niet, dat dit werkelijkheid zou
hunnen worden, daar Japan en de Ver
enigde Staten het lang niet eens zijn op
diverse punten!
Summa summarum zal de wereld zich
moeten voorbereiden- op de idee van een
mislukking.Of dat de communis opinio
in de diverse landen wakker zal weten te
schudden en de vredesactie onder bet volk
nieuw bloed zal kunnen doen toevloeien?
Gaarne zouden wij het wenschen, maar zoo
heel zeker zijn wij er niet van.
Juist op dit oogenblik heeft een Engelsch
staatsman voor j$ed de oogen gesloten, die
groote verdiensten heeft op het terrein der
ontwapening ter zee: lord Balfour. Hij toch
^as de leider der Engelsche delegatie ter
conferentie van Washington van 1922, die
het eerste en totnutoe eenige succes op ont-
yapeningsgebied wist te bereiken! In hem
is een- zeer voorzichtig staatsman heenge
gaan, waaraan Engeland heel veel heeft te
danken, vooral in den oorlogstijd en de eer
ste jaren daarna; zelf heeft hij nooit Veel
dank geoogst!
Naast Balfour is nog een ander staats
man plotseling heengegaan, de afgetreden
Spaansche dictator Primo de Rivera, die te
Parijs in zijn hotel onverwacht overleed.
Over zijn beteekenis zal eerst de geschie
denis met volle Techt van oordeelen vonnis
kunnen yellen, maar, ook al vraagt men
zich sceptisch af of de niet tot de conse
quenties doorgezette en dientengevolge niet
tot de gewenschtp gevolgen gevoerde poli
tiek van den dictator het land wel heeft ge
bracht. wat het doel was. toch heeft Primo
de Rivera zijn land groote en gewichtige
diensten bewezen, die op prijs dienen te
worden gesteld. Met hem is een leider ver
dwenen, waarvan kan en mag worden ge
zegd zelf stak hij het ook niet onder
stoelen of banken dat niets menschelijks
hem vreemd was
De omstandigheden zijn meermalen zelfs
een knap leider te zwaar
Ook Mc Donald ondervindt dat door de
mislukking der Vlootconferentie! Anderzijds
is hem echter een meevaller in den schoot
geworpen, doordat de liberalen een onver
wachte draai hebben genomen. Men weet,
hoe bij de liberalen ernstig veTzet bestond
tegen de mijnwet en de labour-regeering
reeds gevallen zou zijn over deze wet (ten
minste, wanneer labour de consequenties
had getrokken uit de nederlaag, wat nog
niet zoo zeker is) als de liberalen hun leider
allen hadden gevolgd. Zij deden dat niet,
hetgeen Lloyd George ontstemde en deed
dreigen met aftreden als leider. Hem werd
toen opnieuw vertroutven toegezegd en dat
maakte de positie der regeering moeilijk en
precair, daar eenige liberalen eenige con
servatieve amendementen op de mijnwet
mede hadden onderteekend. Plotseling werd
echter bekend, dat de liberalen besloten
hadden, om hun handteekening terug te
nemen en blanco te stemmen. Als motief
werd opgegeven, dat zij de regeering in deze
benarde vloolconferentie-tiiden niet lastig
wilden zijn.... Direct werd algemeen een
ongeloovig gezicht gezet; dat motief leek
erg gezochll Toen werd weldra bekend, dat
eenige liberale leiders bij mevr. Snow den
hadden geluncht en zoodoende indirect bij
Snowden zelf. De gevolgtrekking ligt voor
de hand, dat daar tusschen labour en libe
ralen toenadering is tot stand gekomen;
over een gemeenschappelijke actie voor vrij
handel en tegen protectie heenl Bijzonder
heden daaromtrent ontbreken evenwel nog.
Toch is er reeds een vermoeden bij geruchte
in omloop: zou het niet mogelijk kunnen
zijn, dat labour den steun der liberalen bij
de mijnwet en andere aangelegenheden had
gekocht voor toezeggingen betreffende wij
ziging in het kiesstelsel, waardoor de libe
ralen meer macht zouden krijgen naar ver
houding van het op hen uitgebrachte aantal
stemmen? Bovendien zouden ernstige geva
ren Engel, bedreigen, zoo de mijnwet een
voudig was verworpen of van haar beteeke
nis beroofd door ingrijpende amendementen.
Gandhi laat men in Britsch-Indië met
rust. Blijkbaar zit de bedoeling voor, hem
in geen geval tot martelaar te maken en
hem aldus onschadelijk zijn actie te doen
beëindigen, waarvan tot dusver bitter wei
nig wordt gemerkt. Gandhi zelf wordt juist
al roeriger, om zich te doen arresteeren.
(Van onzen Londenschen Correspondent).
DE TUNNEL.
Londen, 11 Maart 1930.
Vijf millioen pond sterling zal de .„loods-
tunnel" kosten; en vijfentwintig millioen.
de dubbele tunnel, die een baan zal moe
ten maken voor de treinen op en neer tus
schen de kust van Engeland en die van
Frankrijk. Zoo zegt de Commissie in
haar rapport. Die Commissie is indertijd
ingesteld door Baldwin. Ze moest onder
zoeken of een tunbel ondeT het Nauw van
Calais praktisch mogelijk was, of de con
structie technisch en geologisch kon worden
doorgezet, of er goede kans was dat de
onderneming haar kosten en goede rente
zou opbrengen. Om den politieken en stra^
tegischen kant van het geval behoefden de
Commissieleden zich niet te bekommeren.
Hun rapport is gunstig zonder echter over
tc loopen van geestdrift voor de goede
zaak. Er zijn geen technische moeilijk
heden. De aardlagen van beide kusten uit
leenen zich prachtig voor tunnelwerk. Hoe
de gesteldheid van den grond midden in
het Kanaal is, weet men minder goed. Maar
de „loodtunnel", die eerst zou worden ge
bouwd, zou de noodige gegevens verschaf
fen. Die loodtunnel zou altijd nuttig kun
nen blijven voor afwatering. Het zou
het beste zijn het werk over te laten aan
particulieren, zegt het rapport. En parti
culieren branden van verlangen de zaak
aan te pakken. Zij twijfelen er geen oogen
blik aan dat het geld, de 30.000.000 pond
sterling, er zal komen. Aan Franschen
kant, waar geen man en geen minister,
geen admiraal en geen generaal bezwaar
heeft tegen de komst van den tunnel, ligt
het geld voor het Fransche aandeel in de
onderneming bij wijze van spreken gereed.
Aan Engelschen kant staat de zaak anders.
Te oordeelen naar de uitlatingen in de
pers is het volk in het algemeen voor den
aanleg. Maar een zekere gereserveerdheid
is merkbaar. Laten wij eerst het oor
deel hooren van de meest belanghebbende
Engelsche instelling, de Southern Railway.
De woordvoerder van deze maatschappij
begint de Commissie op haar vingers te
tikken over de kosten, over die 30.000.000
pond sterling. Daar zijn wij er niet mee,
zegt hij. Wanneer, of liever „als" de eerste
trein door den tunnel zal gaan, zal er veel
en veel meer geld zijn uitgegeven. Er moe
ten stations komen aan beide kusten, met
de noodige rangeerterreinen; en gebouwen
voor douane; en nieuw rollend materieel
dat geschikt moet zijn voor de spoorwegen
in Engeland en op het Vasteland; en elec-
trisohe centrales en electrische locomotie
ven. En zegt de Southern Railway, onze
Kanaalbooten voot passagiersvervoer zul
len nutteloos worden en het spreekt van
zelf dat de maatschappij, die het tunnel
plan zal uitvoeren, rekening zal moeten
houden met het groote bedrag aan scha
deloosstelling, dat wij daarvoor mogen ver
langen. De directie van de Southern
Railway gelooft wel dat haar onderneming
naar verloop yan tijd voordeel sal hebben
van den tunnel. Maar Engeland over het
algemeen zal er geen voordeel van hebben.
En tenslotte vreest de heer Walker, het
bedrijfshoofd van de Southern Railway, dat
het rapport van de Commissie toch de
komst van den tunnel niet nader heeft ge
bracht. Deze twijfelzucht bij een onderne
ming, van wier houding de uitvoering van
het plan grootendeels afhangt, is wat
triestig.
Eenige bedrijven in Zuid-Engeland ach
ten zich door een tunnel, die hun gebied
met Frankrijk verbindt, in huil bestaan oi
hun welvaart benadeeld. De boeren vreezen
dat goedkoope groenten uit Noord-Frank
rijk hun markten zullen komen bedreigen.
Maar zulk een bezwaar kan weinig gewicht
in de schaal leggen, aangezien tegenover
dit bezwaar van een luttel aantal groenten-
boeren den zegen zou staan van goed on
goedkoop voedsel voor een massa men-
schen.
Het plan heeft natuurlijk zijn voor en
zijn tegen, economisch bezien. Dat heeft
men bij alle groote plannen. Indien het
aan de vissohers op de Zuiderzee lag, zou
deze zee niet worden drooggelegd. Zoo
staat het ook met den Kanaaltunnel. Er
zijn altijd bedrijfsgroepen die voordeel
hebben bij behoud Maar er zijn altijd veel
meer menschen die voordeel hebben bij
verandering Dat moet zoo zijn; want an
ders zou de wereld heelemaal niet vooruit
zijn gegaan. Het grootste belang, het be
lang, dat de meeste zielen vertegenwoor
digt, geeft vroeg of laat (helaas veelal la-at)
den doorslag.
Maar in Engeland is er een andere fac
tor, die de komst van dezen tunnel tegen
werkt, dat is een gevoelszaak. Het is nog
niet zoo lang geleden dat in Engelsche ge
moederen het vasteland van Europa een
zondig gebied werd geacht; en het volle
van dit land prees zich gelukkig er van te
te zijn gescheiden door een breed stuk zee.
De bespottelijkheid van dit inzicht deed
aan de realiteit van zijn bestaan niets af,
En wat meer zegt; hoewel de oorlog veel
veranderd heeft (ook, dit terloops, in de
opvattingen over de strategische waarde
van Engeland's afscheiding van de rest van
Europa) is in milderen vorm toch nog veel
volksgevoel overgebleven dat het Vaste
land, zijn „continentals en hun opvattin
gen en gewoonten misprijst. Zoo in mate
rieel en politiek opzicht van de „splendid
isolation" van Engeland weinig is overge
bleven, in geestelijk opzicht tracht men er
nog wel aan vaet te houden. Het plan van
een Kanaaltunnel heeft bijna een eeuw
lang huiver gewekt in Britsohe gemoederen
en is voor de Britten altijd meer een za-ak
geweest van het hart dan van het hoofd.-
In dezen tijd ia het idee misschien niet
meer zoo huiveringwekkend maar het blijft
toch nog meer een gemoedszaak dan een
verstandszaak. Het lot van dit plan heeft
wat Engeland betreft nooit afgehangen
van berekeningen over eerste kosten en:
uiteindelijke winsten. Sentiment heeft de'
uitvoering in het verleden tegengehouden
en zou het nn wederom kunnen doen. Een
feit is echter dat er na den oorlog veel
in dat sentiment ia veranderd, zooveel mis
schien dat praktische overwegingen die
moeten leiden tot uitvoering van het plan'
nu wellicht den doorslag kunnen geven,
Engeland gaat er tenslotte altijd prat op
dat het pionierswerk doet in de wereld,-
dat het er nooit van ia teruggeschrokken
iets nieuws aan te pakken. Indien het dit
universeel waar wil maken dan zal het nu
eindelijk met hart en ziel dit constructieef
werk moeten doorzetten. Het ia een van de
groote wereldwerken, die den aardbol
praktischer moeten maken voor het men
schel ijk bedrijf. Het graven van het Sues-
kanaal en dat van het Panama-kanaal wa
ren zulke werken. Velen moeten voelen,
dat het graven van den tunnel onder het)
Nauw van Calais al veel te lang is uitge
steld.
Het zal belangwekkend zijn te hooren
wat men straks in het Lagerhuis, dat het
rapport moet bespreken, over het plan zal
zeggen. Dan zullen opnieuw de militaire en
politieke kanten naar voren worden ge
bracht. Het is nog geen zes jaar geleden
dat de Commissie voor de Rijksverdediging
(in 1924 dook het plan na lang in de diepte
te hebben gelegen weer eens aan de opper
vlakte) den toenmaligen premier MacDrt-
nald adviseerde dat er een „element van
gevaar" lag in den tunneL Dat gevaar is,
moeten wij aannemen, de mogelijkheid dat
in tijd van oorlog een vijandig Frankrijk
(of een vijandig land dat Frankrijk heeft
bezet) bij verrassing het Engelsche einde
van den timnel zal bezetten.
Een gewoon mensch, die de beroepsvrees-
achtigheid van den militair niet bezit, kan
dit gevaar niet zien en meent integendeel
dat men met een der wonderen van de
techniek, in verscheidenheid aanwezig, met
een druk op een knop den tunnel zoo noo-
dig onbruikbaar kan maken. Of de Com
missie voor de Rijksverdediging er nog
zoo over denkt als zes jaar geleden, zal
blijken wanneer de tunnel onderwerp van
debat wordt in het Lagerhuis. Ongetwij
feld zullen de oude insulaire ideeën er weer
worden vertolkt; de vraag is slechts of er
ook nu nog gewicht aan zal worden gs-
hecht.
RECLAME.
Gebruik hiertegen de Zenuwstillende en Zenuwsterkende
Glazen Buisje 75 cent. Bij Apoth. en Drogisten
«404
