Het Werktijdenbesluit voor Winkelbedienden ZIJN LAATSTE WENSCH JQs'e Jaargang LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag 27 Februari 1930 Derde Blad No. 21458 BURGERL. STAND v. LEIDEN FEUILLETON. Het advies der K. v. K. aan het Leidsche Gemeentebestuur Met uitzondering voor de kappers geen gemeentelijke verordening voor een verplichte ochtend- of middagsluiting gewenscht. Gelijk bekend, heeft het gemeentebestuur Leiden eenigen tijd geleden een aan- jjl tot haar gerichte adressen inzake de r^kelsluiting ter fine van advies toege- roaden aan de Kamer van Koophandel voor ,nd, welk lichaam daarop een en quête onder de neringdoenden heeft inge steld. Aan het daarop gebaseerd rapport is het )!gende ontleendt Bij den uitslag dezer enquête zijn de Uppers afzonderlijk vermeld, uit hoofde de bijzondere regelingen voor deze groep in het werktijdenbesluit getroffen. NTiet vermeld zijn, fabrieken of werk plaatsen, café's, de apotheken, kantoren rerplegingsinrichtingen. daar deze niet r-der de Verordening op de Winkelsluiting Tillen. Wel is ook de enquête ingesteld onder de slagers, ofschoon deze niet, althans nu wg niet, vallen onder het Werktijdenbe sluit voor winkels Daar echter de gemeen telijke verordening op de winkelsluiting wel op hen van toepassing is, heeft de Kamer gemeend hen tegelijk met de andeTe winke liers in het rapport te moeten opnemen. Het resultaat dezer enquête is als volgt: te meerderheid te vinden, terwijl boven dien onder de meerderheid welke een be paalde ochtend of middagsluiting wenscht, lang geen eenstemmigheid bestaat over den daarvoor meest geschikten ochtend of middag. Uit dezen hoofde is er derhalve geen enkele reden om den winkeliers bij ge meentelijke verordening een verplichte slui ting op een bepaalden ochtend of middag voor te schrijven. Ook het belang van het personeel, zal, naar de meening der Kamer niet door een dergelijke regeling zijn gediend. Voorop toch moet worden gesteld, dat elke bedien de reede thans een bepaalden ochtend ot middag vrij krijgt, Welke ochtend of mid dag dit is, wordt naar de Kamer is geble ken, gewoonlijk geregeld in overleg met het personeel. Daardoor is het beter dan bij een algemeene verplichte sluiting mo gelijk om zoowel met de belangen der zaak, alsook met de speciale wenschen van het personeel rekening te houden. Dat het verzoek, om bij gemeentelijfee verordening een middag" per week alle winkels te Leiden te sluiten, niet kan wor den ingewilligd, zulleD de verzoekers zelf wel hebben begrepen. Een winkel is er nu kers, slagers, kruideniers, enz., enz. hun zaken moeilijk in de morgenuren kunnen sluiten en andere groepen, zooals de mo devakken, warenhuizen, enz .enz. groote schade zouden hebben bij verplichte mid dagsluiting. Bij een algemeene sluiting zou voort* èn aan het personeel en gedeeltelijk ook aan de winkeliers de gelegenheid worden ontnomen, in dien vrijeD tijd in hun eigen stad hun inkoopen te doen. Door branche- gewijze te sluiten, zou aan deze bezwaren niet kunnen worden tegemoetgekomen, daar de praktijk leert, dat het uiteist moeilijk, zooal niet onmogelijk is, om pre cies de scheidingslijnen tusschen vele bran ches aan te geven. Bovendien zijn vooral in de laatste jaren vele zaken zich gaan bewegen op het terrein van verschillende branches, wat een regeling reeds bij voor baat onuitvoerbaar zou maken. Ook voor het publiek zou een dergelijke regeling zeer veel moeilijkheden met zich brengen. Eenigszins merkwaardig is, dat betrekke lijk veel winkeliers zonder personeel, onge veer 1'5 deel van hen, die zonder personeel werken, op een verplichte sluiting bleek prijs te stellen. Bij de enquête is echter gebleken, dat verschillende dezer winkeliers in hun be drijf zoo weinig verdieneD, dat het voor hen weinig uitmaakt of ze de winkel hebben geopend, of 'gesloten. Overigens is er, zooals reeds opgemerkt, niet één branche welke in groote meerder, heid verplichte sluiting wil Uit dieD hoof de adviseert de Kamer uw College om het verzoek, om bij gemeentelijke verordening voor te schrijven een bepaalden middag te sluiten, niet in te willigen, noch ook een ochtend daarvoor te bestemmen. vroeger moet worden gesteld. Toch sluit de Kamer niet het oog voor het betrekkelijk groot aantal winkeliers (536 van 1716) die om 7 uur willen sluiten, terwijl er nog 32 zijn die om 6 uur verplichte sluiting wen schen. De enquête wijst met ontwijfelbare zekerheid uit, dat er tal van winkeliers zijn, welke niet dan wanneer zulks strikt noodig is, langer dan tot 7 uur wenschen open te blijven, zulks in verband met den aard van hun bedrijf en van cliënteele, zoodat ook in dit geval branchesgewijs deze aangelegenheid vaak niet geregeld zou kunnen worden Van een bij gemeentelijke verordening I voorgeschreven verplichting om algemeen om 7 uur te sluiten, kan naar de meenine der Kamer, ook uit het oogpunt van be lang van het koopend publiek, geen sprake zijn. Waar voorts een rijksregeling terzake te wachten is, verdient het weinig aanbe veling om een daarvan afwijkende regeling voor Leiden voor te stellen, waardoor juist het voordeel van een voor alle gemeenten gelijke sluiting weer verloren zou gaan. De kappers. De kappers geven ten aanzien van deze materie eenige moeilijkheid. De meerderheid wil de regeling in den geest als aan den Raad is geadresseerd Deze meerderheid bestaat voornamelijk uit kapperszaken met personeel. Van de 29 zaken zonder personeel willen er 8 eveneens een gemeentelijke verorde ning. terwijl 19 dit punt zelf wenschen t-e régelen, terwijl het aan 2 onverschillig wat er gebeurt. Het getal van 38 tegen standers in totaal zou zeker belangrijk lager zijn, indien niet werd gevreesd, dat door kappers, welke een winkel hebben, clandestien het publiek toch zou worden geholpen. De Kamer geeft daarbij gaarne f— w Met personeel •si S C c 2 r 2 "S O Verplichte m. of o. sluiting ZATERDAGSLUITING OP ANDERE WERKDAGEN ZONDAGS 5.B 5 2 <u O 2 N g. Neen Ja Blanco 8 9' 10 11 Blanco 6 7 8 Blanco Gesl. Open Blanco '1716 527 1611 1189 1158 419 139 39 301 840 393 143 32 536 959 189 1122 496 98 318 201 8 23 126 319 47 12 20 229 255 25 447 76 4 Zonder personeel. 840 218 131 16 175 521 346 131 12 307 704 ■164 675 420 94 KAPPERS. ■3 E Oi ti Cu Met personeel 2 e o s S Verplichte m. of o. sluiting ZATERDAGSLUITING OP ANDERE WERKDAGEN ZONDAGS a Cu a M 3 2 o 2 be j Neen Ja Blanco 8 9 10 11 Blanco 6 7 8 Blanco Gesl. Open Blanco 100 71 113 29 38 58 4 3 26 67 2 2 - 27 70 S 98 2 - 19 50 2 1 19 51 - 28 47 1 69 2 Zonder personeel. 19 8 2 2 7 16 2 2 - 4 23 2 29 - Voor een juiste conclusie in deze belang rijke zaak meent de Kamer allereerst de aandacht te moeten vestigen op de om sta a- dicheid, dat er, zooals uit de enquête Wijkt-, van de 1716 zaken er slechts 527 met personeel werken, en deze tezamen slechts 1611 bedienden hebben of wel 3 per winkel. Verplichte ochtend- middagsluiting. of Zooals uit deze cijfers reeds valt op te ®aken, en wat bij nadere beschouwing der Wonderlijke branches nog duidelijker spreekt, is van een groote meerderheid roor een verplichte ochtend- of middag- öuiting, welke slechts tengevolge van den toril eener kleine minderheid de sluiting kan doorzetten, geen 6prake. Het is r*lfs veeleer zoo dat slechts een betrek- lelijk kleine minderheid verplichte sluiting C'P een bepaalden dag begeert. ^gezien van bij de kappers, was er ook 3 geen enkele branche een dergelijke groo- eenmaal ter wille van den ondernemer en het koopend publ.ek. Beide zouden te zeer geschaad worden, indien de winkeliers verplicht zouden worden een middag" te sluiten. Vooral voor LeideD als centrale inkoop gemeente voor een groote omgeving, zou een „middag''-sluiting beteekenen, dat onze stad een vollen dog per week als koopstad werd uitgeschakeld, daar men niet kan verwachten, dat het publiek uit de buiten gemeenten voor enkele ochtenduren naar Leiden toe zal gaan om inkoopen te doen. Zou er echter één bepaalde „ochtend" in de week worden vrijgegeven, zulks tor voorkoming van den chaos welke door de personeelsorganisaties zij het ten onrech te, gevreesd wordt, dan zouden daardoor niet alleen vele winkeliers, maar nog veel meer bedienden zelf woTdeD gedupeerd. Een uniforme sluiting van alle winkels in Leiden, op één bepaalden ochtend ot middag is ook daarom niet gewenscht, om dat bepaalde bedrijfsgroepen, zooals bak De Zaterdagavond-sluiting. Wat de Zaterdagavond-sluiting betreft, wijst de enquête uit, dat een sluiting om I tien uur 's avonds volkomen gemotiveerd moet worden geacht. Een vroegere sluiting des Zaterdags zou in het algemeen zeker i niet zijn in het belang van de winkeliers of van het winkelend publiek, vooral van I het publiek dat op andere werkdagen wei- I nig tijd heeft om inkoopen te doen. Concludeerend veroorlooft de Kamer zich derhalve uw College te adviseeren, de ge meentelijke verordening op de winkelslui ting zoodanig te wijzigen, dat de sluiting zal vallen op 10 uur inplaats van op 11 uur, zooals thans. Slniting op andere werkdagen. Ten a-anzien van de sluiting op andere werkdagen gelden deels dezelfde opmer kingen als voor de Zaterdagavondsluiting. De enquête wijst zeer duidelijk in de rich ting, dat de 8-uur-sluiting algemeen niet toe, dat de verleiding daartoe groot kan zijn, gezien ook den aandrang, welke al licht vanuit het publiek op hen zal worden uitgeoefend. Aangezien echter juist de kappeTspa- troons met personeel, welke voornamelijk de winkels exploiteeren, in groote meerder heid om een gemeentelijke verordening vragen, houdt dit in, dat op naleving van dit deel der verordening een uiterst scher pe controle alleszins gewenscht en gemo tiveerd is. In verband met het feit, dat de kap perssalons gewoonlijk reeds vanuit de win kel vluchtig zijn te inspecteeren, is de co#- trole niet al te moeilijk. Bij scherpe con trole zullen de overtredingen dan ook niet vele zijn. Aangezien derhalve 58 zaken het ingrij pen van den Raad wenschen en slechts 38 daartegen zijn en ook de bezwaren van ver schillende dezer zullen kunnen worden on dervangen, meent de Kamer uw College te moeten adviseeren om het verzoek tot re geling der sluiting der kapperssalons, in te willigen. De conclusies. De Kamer meent derhalve op grond van het vorengaande, uw College te moe ten adviseeren in het algemeen a) de werking van het werktijdenbe sluit voor winkels af te wachten, b) ten aanzien van de Zondagsluiting vooralsnog geen maatregelen te treffen. c) de sluiting op werkdagen behalve den Zaterdag, te handhaven op acht uur, d) de sluiting op Zaterdagavond te be palen op 10 uur. e) geen verplichte ochtend- of middag sluiting in de verordening op de winkel sluiting vast te leggen. f) wat de kappers betreft, de tot den Raad gerichte verzoeken in te willigen. GEBOREN Gerrit, Z. v. P. van Egmond en A. J. van Polanen. Jannetje, D. v. M. Jongbloed en S. M Vermey. Aafke, D. v. M. Levarht en A Molenaar. Nicolina, D. v. H. Bin nendijk en C. W. van der Gugten. Wil- helmina, D. v. J. de Bruin en J M. C. van Spijk. Jacobus, Z. v. H. Beekman en J. Leemans. Jacobus Lamberlus Hendrik, Z. v. H. v. Polanen en A. W Ouwendijk. Hendrika Johanna Christina Theodora Maria D. v. A. A. M. Bosma en H. A. P. Rouwen daal. Willem Frederik, Z. v. D. van der Blom en E. J. Bon. Jan, Z. v. A. de Lange en G. van den Hoek. Nelly Elisabeth Theresia, D. v. G. H. Medemblik en P. D C. van Kan. Sara Johanna Maria, D. v J. A. van Zanten en J. G. W. Tukker. Mar- garetha Cornelia, D. v. F. P. Kluivers en J. Slingerland. Nicolaas, Z. v, L. Zitman en L. J. van Loef. Johanna, D. v. P. Ver- mulm en C. J. Boonstra. Cornelia Wil- helmina Elisabeth, D. v. J. van Slingerland en W. E. Witteman. Elly, D. v. D Teske en H, den Hertog. Willem Frederik, Z v. P. Laterveer en A. v. d. Burg Willy Adriana, D. v. A. Corbijn van Willemswaard en C. C. Carree. Johannes Wilhelmus, Z. v. J, H. Vink en C. T. Roos. Alida Anna, D. v. J. H. Vink en C. T. Roos. Jannie. D. v. G. Gesman en I. de Vink. Jacoba D. v. J. van der Mee en J. van der Tuin Gerarda Wilhelmina, D v. G W. Zandvoort en S. J. J. Linsen. Machiel, Z. v. M. Chris- tiaanse en J Mulder. Theodora Maria, D. v. C. Broekhof en M. T. Goddijn. Anthonie Nicolaas Christs., Z. v. J. J. Koch en J. A. Koreman. Johanna, D. v. W. J. Blikman en J. Reijken. Jansje Hendrika, D. v. W. J. Scheffer en M. M, van Dijk Dirk Theophilus, Z. v. A. van Halem en A. AL E. Goossens. Hendrika Johanna, D. v. S R. Tiemstraen N. Hoogervorst. Willem Izak, Z, v. W. I. Wassink en T. M. Smits. Johannes Jacobus, Z. v. J. J. Leenslag en A. Robijn. Johannes, Z. v. A. v. d. Werf en G. J. Versteeg. Johan Heinrich, Z. v. J. H. Schaikers en J. W. Smeek. Theodo- rus, Z. v. B. Riep en C. L Kielhorn. Aagje D. v. C. Maarse en G. Venema. Maria Elisabeth Cornelia, D. v. J. Schild en J. C. Jansen. Joseph Maria, Z. v. H. T. Per- quin en E. A. M. Timp. GEHUWD V. de Tombe jm. en A. S. v. Hensber- gen jd. J. Bosch jm. en J. v. d. Sluis jd. J. J. Broekhuizen jm. en A. M. Teunis- sen jd. A. v. d. Burg jm. en S. A. Fak kel jd. W. V. Eijgen jm. en A. Overmeer jd. J. Kaat jm. en O. J. Kossen jd. - A. ie Maitre jm. en E. Balk jd. P. J. Stol jm. en M. E. v. d. Linden jd. OVERLEDEN J. Bergman zn. 26 j. C. Keppel wedr. 83 j. H. Verver zn. 3 weken M. C J. J. de JongSinciar van de Laar wede. 87 j. W. v. Strien man 27 j. M. tt. W. Kok dr. 6 mnd. S, Wiethoff Splinter vr. 46 j. B. Heemskerk man 47 j. J. M. WendelWassenaar vr. 86 i. P. J. KLrjn dr. 6 d. S. M. v. d. SteenKallenberg vr. 58 j. H. v* d. Velden man 70 j. C. v. d. Berg man 39 j. J. Regeer man 40 j. C. Teske, zn. 61 j. M. v. Schie weda 77 P. H. W. Mnlhovius man 82 j. Spek dr. 22 j. M. Mieremet wede. 70 j. E. M. A. JansenGleijsteen vr. 30 i. (,.Ueber den Tod hinaus"). Roman van ANNY VON PANHUYS. tiltet Duitsch door W. H. C. BOULLAARD. f) Ew schaduw trok over Else's zoo even vroolijke gezicht: „Zou het niet beter 5®. moeder, indien wij dat onverkwikke- ^onderwerp lieten rusten; wij zullen het p 'och nooit over eens worden." In de jj°°le. blauwe oogen kwam een lichtende f*05 en met verheffing van stem vervolgde ^meisje: „Ik heb Walter lief en \yord zijn vader heeft zijn toestemming gege id ook u hebt gezegd u er in te schik- dat ik een eenvoudige mevrouw Zerni- werd ..Jawel, dat zei ik, omdat vader en jij me ^Jullie gepraat had vermurwd." Zij nam j-? mee naar een kleine sofa. „MaaT sinds K'D ^en van een an<^er oordeel, sinds y-zen denk ik er als vroeger over. Je was Mooiste meisje op het bal, daarover was r*?een het eens en als je wilt, ben je in V^rdan geen tijd geëngageerd met Tom- 3. Rn met overreding besloot zij: t,Ni-"V 'n onzen kring weet nog dat er een Meer Zernikow bestaat." aQ zal men spoedig zijn naam op onze y?nj*ntskaarten lezen." sis'1* a' ne* 200 k°PPi? en eigenzinnig vader. wanneer het gaat je wil door te 3n Er beefde toorn in de stem van Bern er; met een ruk stond zij op en liep de kamer op en neer ,als een kwaad aardige slang kronkelde de sleep van haar japon over het kleed achter haar mee. ..Wordt voor mijn part mevrouw Zernikow, ik zal je vermeende geluk niet in den weg staan. Maar als later niet alles zóó wordt, zooals jij je dat nu voorstelt, denk er dan aan, dat ik je heb gewaarschuwd. Want hoe zou jij, die vanaf je kinderjaren gewend bent geweest aan het gedistingeerde leven vol schittering in hofkringen, gelukkig, kunnen zijn als eenvoudige ingenieursvrouw? Het is een heel andere sfeer, waarin je zult komen." „De maatschappelijke kring, waartoe mijn man behoort, zal ook die zijn. waarin ik me gelukkig zal voelen", kwam er op trotschen toon uit. „Och. laten wij dit onaangename discours maar eindigen, ik zie in dal ik toch niet verder met je kom Je denkt als een jong. verliefd meisje." Een diepe rimpel groef zich in het voorhoofd van mevrouw Berner. „En toch was er een tijd. dat u net zoo gedacht hebt als ik. moeder", zei Elsje met een schalksch lachje. „andeTs had de ge vierde baronesse Stormberg zeker niet het huwelijksaanzoek van den schilder Berner aan genomen Een zachte glimlach van herinnering kwam over het mooie, iets te gevulde ge zicht der moeder Met een afwezigen blik keken haar oogen naar iets. blikten terug over lange, lange jaren tot in die ver achter haar liggende dagen, toen ze nog in de Mei haars levens stond ..De mooie Magda" werd ze toen genoemd en menigeen, die titel of rang bezat of Wel een hooge waardigheid bekleedde, had naar de hand van „de mooie Magda" gedongen. MaaT zij koos geen en kele van deze velen, niemand de jonge landschapschilder, die, aangetrokken door de prachtige landstreek, zich in Schneiditz had gevestigd, had haar liefde gewonnen, zijn vrouw werd ze, hij was haar dierbaarder dan al die anderen. Of haar vader zijn toestem ming al niet wilde geven en of haar moeder haar al bepreekte en haar neiging niet an ders dan een meisjesdwaasheid noemde, freule Stormberg gaf niet toe; zij werd Ber- ner's vrouw. En als zij er over nadacht, nooit had zij er spijl van gehad de influiste ring van haar hart te hebben gevolgd. Haar man was welgesteld en hier in de residentie, waar zij geboren en getogen was, stond ach ter haar naam nog altijd de oude naam der barons Stormberg. die als een wal van voornaamheid alle intimiteit met menschen waarmede zij niet wenschte om te gaan, belette. Haar man was door haar toedoen direc teur van het schilderij-museum geworden; een zijner vroegere schilderijen had hem den professorstitel bezorgd en de Berners behoor den tot den hofkring. Een heel ander leven echter wachtte Else. Hoewel zij geen geld zorgen zou behoeven te hebben wat haar ouders haar mee terv huwelijk dachten te ge ven zou een behoorlijk bedrag zijn wachie haar een andere omgeving dan die waarin zij was groot gebracht Else keek haar in afwachting van een ant woord nog steeds aan en de moeder ant woordde eindelijk: „Al was er dan ook een tijd, dat ik. zooals je zei. net zoo gedacht heb als jij nu, moet je niet vergeten dat een Alex Berner toch heelemaal niet vergeleken kan worden met een Walter Zernikow." „Ook uit naam van vader dank ik wel voor het compliment, dat u den heer Alex Berner zooeven hebt gemaakt," zei Else lachend. Waarom zou zij zich er over ergeren, dat haar moeder zoo uit de hoogte over Walter sprak. Moeder behoefde hem toch niet te trouwen; dat zou ze zelf wel doen. Het zege vierende gevoel van kracht, dat slechts de jeugd kent, werd in haar wakker en deed haar alles klein en gering schijnen. Slechts één ding was gToot en de moeite whard er naar te streven en dat was het oogenblik, waarop Walter haar den gladden gouden ring aan haar vinger zou schuiven. O, wat lag het leven heerlijk voor haar. Koel overwegend gleed de blik van de moeder over haar mooie dochter en zij dacht: zonde en jammer toch, zooveel schoonheid zou met een vorstenkroon niet te duur betaald zijnl Maar ten slotte zou zij er wel in moeten berusten, dat die schoonheid zou belanden in een kring, die niet de hare was. Er werd geklopt en de huisknecht kwam binnen om mevrouw iets te vragen. Toen zijn vraag was beantwoord, vroeg mevrouw Berner ter loops of hij misschien iets van dat schilderij wist, waarvoor haar man zoo plotseling naar Berlijn moest. Maurer ant woordde, dat hem er niets van bekend was. „Heeft mijn man je er dan geen woord over gezegd?" „Ik weet van de zaak zoo goed als niets mevrouw. De professor heeft alleen maar gezegd, dat hij een wenk had gekregen, uit een particuliere verzameling een waardevol stuk voor het schilderij-museum te kunnen machtig worden". „En wie mijn man op dat stuk opmerk zaam maakte, weet je ook niet?" Hij gaf een ontkennend antwoord en ging heen. Hij vond het een rust weer uit de ka mer te zijn, want de wijze waarop mevrouw iets vroeg, had altijd iels van een gerechte-, lijk onderzoek, waarbij de vragen van een strengen rechter je verlegen èn bang maak ten, ook al was je je niets kwaads bewust. Dat gevoel had de oude knecht altijd als hij in de nabijheid van mevrouw was. „Die weet dus ook al niets", zei mevrouw Berner, terwijl ze kaarsrecht voor haar dochter ging staan, „en hem neemt vader bijna altijd in het vertrouwen. Hoe vind je nu zoo iets?" Else lachte verschoonend. „Ja moeder, wat moet ik eigenlijk vinden?" „Och, stel je toch niet aan, alsof je niet weet, wat ik bedoel". Afwerend hief mevr. Berner haar hand op, alsof ze ergens in de lucht een hindernis uit den weg wilde rui men, „deze plotselinge, veel te plotselinge reis heeft natuurlijk een heel andere reden dan die je vader opgaf, 't Is toch zoo klaar als een klontje, dat daar wat aders achter zit. Ik vind zij zweeg een paar seconden en bekeek haar prachtig gemanicuurde na gels, alsof zij daarvan wilde aflezen wat ze wilde zeggen „ik vind die reis beslist mysterieus". „Maar moeder, wat hebt u vanndaag toch een ideëen. Zooeven sprak u van geheim zinnig doen, nu noemt u vaders onschuldi ge reisje mysterieus". Else's mondhoeken vertrokken zich lichtelijk spottend. Als jij je de moeite zoudt willen geven een beetje na te denken, zou je die reis be paald net zoo mysterieus vinden", weer gleed de paarse slangensleep met een ruk over het zachte tapijt, „maar waarom zou ik me eigenlijk druk maken", vervolgde ze, staan blijvend, op rustigen toon, „ik ga nu een paar noodzakelijke brieven schrijven", (Wordt vervolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1930 | | pagina 9