'lp Jaargang
DONDERDAG 27 FEBRUARI 1930
No. 21458
FICIEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
OP DEN DAG VAN HEDEN...
GEMENGD NIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cts. per regel voor advertentiën uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertentiën 35 Cts per regel Kleine Advertentiën uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts bij een
maximum aantal woorden van 30
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2 35. per week 0 18
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post f. 2 35 portokosten.
nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
Bgen Ier algemeene kennis, dat door hen
teslissing op het verzoek van: a. de St.
iibelhstichting om vergunning tot het
reiden van het ziekenhuis aan de Hooi-
Kht Nis 13/7. kadastraal bekend ge-
snte Leiden. Sectie I No 2649; b. A. N.
tshof om vergunning lot het uitbreiden
ij de inrichting voor machinale houtbe-
ting in het perceel Oude Vest, No. 185.
ii-traal bekend Gemeente Leiden. Sectie
No. 3458 is verdaagd
A. VAN DE SANflE BAKHUYZEN.
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
leiden, 27 Februari 1930.
4484
KON. NED. MIT. VOOR
lUINBOUW EN PLANTKUNDE.
Msandelijke bijeenkomst van de
afdeeling Leiden.
ieravond werd door de afd. Leiden en
Ir. weder een bijeenkomst gehouden in
Vergulden Turk". De voorzitter, de
E. Th. Witte bracht bij de opening een
van dank aan de leden der afdeeling
r hun medewerking tot het welslagen
ïïmterbijeenkomst van de Maatij.
Bel bestuur van de afd. Oegstgeest van
embollencultuur werd gëluk gewenscht
tl het groote succes der gehouden tentoon-
ding in Zomerzorg. waar hel nieuwste op
gebied van bloembollen onder de oogen
hakman en liefhebber was gebracht. De
«lij. en niet minder het bestuur der afd.
Ni de ontvangst der deelnemers aan de
Merbijeenkomst op de tentoonstelling op
f hoozen prijs gesteld.
D?door den heer Jan Kriest uitgebrachte
blender vorige vergadering werden onder
inkzeggintr goedgekeurd
•Va de behandeling van eenige ingekomen
hiken werd overgegaan tot de benoeming
een lid der kascnmmissie. waarin zitting
nemen de hepr M. J. Esseveld terwijl *ie
J. Jonker als plaatsvervanger werd be-
Molen werd geen medailles beschikbaar
bellen voor de te houden groote ten'oon-
fllingen te Utrecht. Rotterdam en Aals-
omdat de kas daartoe niet toerei-
ad is.
Mrna behandelde de heer Kriest de
,.ho» het komt dat Cheiranthus \\-
tó'. die in September gezaaid en in Oclo-
r verspeend zoo wegvallen". De gedach-
- wisseling, hieruit ontsponnen, was zeer
"Z3am en opgewekt. Over het algemeen
-'d aangenomen dat de zaaitijd in Sept.
!«t is en dat C. AUionü zeeT teer is.
het hoogstwaarschijnlijk bloed in zich
-;t van de éénjarige Erysimum Perofs-
'Q'Jm en de tweejarige Cheiranlhus
Getracht zal worden door op ver
eende tijdstippen te zaaien hierin ver
ding te brengen.
hh de pauze hield de heer dr Z Kamer-
!-h. aan de hand van prachtige nlaten en
•Schillend materiaal een zeer duidelijke
"Tie over de thee en de theecultuur. In
'dzaak werden behandeld de op Java.
f:r,n. Bntsch Indië enz gekweekte As-
L". thee of Thea assamica en de in China
hoan gebruikte Camellia thea. Snrek^r
Mde een en ander over de opwekkende
•"-schappen Alkaloïden der thee en an-
ïenot middel en. waan'an de primitieve
r 'ibewoners de werking der verschil len-
1 ^wassen uitstekend kennen.
Duitsche plantkundige KaempFer
Jht een paar eeuwen terug de Chin*e-
-■ thee over van Japan naar Ned Tndiê,
eerst na 1814 de theecultuur krachtig
N aangepakt. Het was op Cevlon waar
cultuur een groote opgang maakte en
door een ziekte in de koffie-aannlan-
waardoor dus de ondergang der aldaar
:7«r bloeiende koffieculturen, de oorzaak
iMe ookomst der theecultuur is gewrr-
Jr Bij deze culturen bleek echter dat de
j'seesche thee niet tegen Tndië bestand
L5 waarschijnlijk door de verschillen tus-
J winter en zomer Gelukkig echter dat
^bergland van achter Tndië de Assam-
^^oorkwam, die nu bij massa's wordt g^-
*Wd
^?r,r spreker werden twee soorten van
onderscheiden de zaadfuinen. voor
^T°°rtteling en de veredeling en de pluk-
voor het winnen der bladeren Ver-
"öene vormen werden besproken, die
op den smaak der thee niet van in
vloed zijn. Toch is het wenschelijk om voor
groote culturen één vorm te gebruiken, hei
geen door enten verkregen wordt.
Uit verdere mededeelingen van spreker
bleek dat iedere theefabriek ongeveer 400
500 H A in "cultuur heeft, die 7 a 8 maal
afgeplukt worden Dit plukken, hetzij met
1. 2 of 3 blaadjes met de eindknop geven de
diverse soorten.
Duidelijk was de uiteenzetting tussehen
zwarte, hier speciaal in Holland gebruikte
thee en groene thee. De zwarle thee wordt
voor het drogen eerst gerold waardoor ver
schillende scheikundige omzettingen plaats
vinden die op de geur der thee van invloed
zijn Groene thee wordt tot op zekere hoogte
gefermenteerd en daarna snel gedroogd
Dat de theecultuur voor de Ned bezittin
gen van groot belang is. blijkt dat in 1885
de opbrengst was f 1.696 000. in 1905
f. 7.15000 in 1920 30*/2 millioen gulden en
in 1928 ruim 821/ï m'illioen gulden Thans
zijn bij 320 ondernemers 190000 H.A. in
cultuur
Door de opkomst der thee- en grootcultu
res in Ned.- en Rritseh Indië is de Chinee-
sclie thee zoo goed als van de wereldmarkt
verdrongpnbedroeg dit voorhêen 46 pet.
van de wereldmarkt, in 1925 was dit ge
daald lot 10 pet
Ook de inlandsche bevolking begint zich
op eigen terrein meer cn meer toe Ie leggen
op het kweeken en verhandelen aan de fa
brieken van thee Deze vrije cultuur be
droeg in 1925 25800 H.A in 1928 ruim
32000 H A., dus in 3 jaren fijds een ver
meerdering van ruim 7000 H.A.
Na afloop dezer duidelijke lezing bracht
de heer Witte een woord van dank aan dr.
Kamerlingh voor diens bereidwilligheid een
en ander mede te deelen over zulk een be
langrijke cultuur.
Na nog te hebben medegedeeld dal de
Rijkstuinbouwennsulent uit het bloembol-
lendislrict. ir. K. Vnlkerzs, 7 Maart a.s. een
lezing zal houden in ..Zomerzorg", met als
onderwerp „SchnuTbehandeüng" in verhand
met het bergen der bollen, slnol de voorzit
ter deze welgeslaagde, drukbezochte hijeen-
komst.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Opheffinq:
D van der Ven Hrerenstraat 43 E. Lei
den Koek- en banketbakkerij.
Wijzicingsn:
Van Engel's Wijnhandel. Morschstraat 39.
Leiden. Groothandel in wnnen Te Katwijk
aan Zee. Voorstraat 16a. vergunning ge
kregen voor den verkoop van sterken drank
(niet ter plaatse) (slijtersvergunningV
J. Kamsteeg v h Rooyakkers en Kamsteeg,
Geversstraat 41 42. 43. Oegstgeest, Auto-
mobielhandel en garagehedrijf Vestiging
Filiaal- te Alphen a d Riin v Boelzelner-
sfraat 2 dd 8 Februari 1930 Filiaalhouder:
G van Dam Alpben a d Bijti
J Hoogendoorn Van der Doesstraa! 54.
Leidprdorp Timmerman en annnempr Uit
tredende Fieenaar- .1 Hoogordoorn Leider
dorp. d 31 December 1929 Wijziging han
delsnaam lhans: W Hennipman.
KAMER VAN KOOPHANDEL EN
FABRIEKEN VOOR RITNLAND.
Openbare Vergadering.
De K. v K. kwam gistermiddag in haar
gebouw aan den Stationsweg in openbare
vergadering bijeen onder voorzitterschap
van den heer D ten Cate Brouwer
De notulen werden onveranderd goedge
keurd.
De voorzitter deed mededeeling van de
in gek. stukken w.o. betreff. het invoerrecht
in Duitschland op wollen garens, het inter
nationaal reglement op koop en verkoop,
waarbij de vraag werd gesteld of het recht
zal gelden uit het land van den kooper 0!
uit dat van den verkooper. Voorts was in
gekomen een schrijven van het Leidsciio
gemeentebestuur, waarin dit naar aanlei
ding van een in de vorige vergadering door
den heer Wernink geuite klacht betreffen
de den slechten toestand, waarin de Lage
Morschweg verkeert, mededeelt dat aan
den directeur van Gemeentewerken is opge
dragen binnen afzienharen tijd hieraan zijn
aandacht te schenken.
In hel algemeen voldoen de secundaire
toegangswegen tot onze gemeente niet aan
de eischen. welke het moderne verkeer daar
aan stelt.
Op een verzoek van hef Leidsche Politie-
muziekgezelschap om deel te nemen in het
waarborg fond9 voor het door dit gezelschap
h organiseeren muziek- en zangconcours in
den aanstaanden zomer, werd afwijzend
beschikt.
De voorzifter deed verder mededeelilig
van een klacht van de N.V Wernink's Be-
tonmaatschappij betreffende het ondiepe
vaarwater in de stad Leiden waardoor het
voor 9chepen met een tonnenmaat van 300
350 ton bezwaarlijk is het fabrieksterrein
aan het Galgewater te bereiken De voor/,
stelde voor over deze aangelegenheid, een
conferentie met den directeur van Gemeente
werken aan te vragen, nadat ook de heer
van Appel over dit euvel had geklaagd.
Aldus werd besloten.
De h°er Borst achtte het een verzuim
der gemeente, dat er zoo weinig gebruik ge
maakt wordt van de baggermachine, betreen
ook dé heer Wernink onderschreef.
Aan de orde kwam vervolgens het elders
in dit Blad afgedrukte rapport der commis
sie ad hoe inzake winkelsluiting, namens
welke de heer Molkenboer het rapport na
der toelichtte. Met algemeene stemmen
werd besloten het adrp<- ongewijzigd tp ver
zenden.
Ook het rapport van dp Commissie voor
Vervoer. Post en Telegrafie inzake de be
zorging aan huis van aangeteekende stuk
ken. waarin de commissie tot de conclusie
komt. dat de proef als geslaagd is te be
schouwen zal ongewijzigd aan het Hoofd
bestuur der P T en T worden ingezonden.
Bij de bespreking der dislricfsbelangen
verzocht de heer van der Zanden bij B.
en W. aan te dringen op spoedige asphaltee.
ring van de Breestraat en Haarlemmerstraat
en op verbreeding van de trottoirs ter plaatse
Dc heer Meijer? sloot zich hierhii aan. erop
wnzende. dat al jaren geleden hier ter
stede proeven genomen zijn doch daarbij
is het tot dusverre gebleven Na eenige dis
cussie werd besloten de aandacht van B
en W hier nog pens op te vestigen
Na rondvraag ging de Kamer over in
Huishoudelijke Vergadering
is het 25 jaar geleden dat de nieuwe Dom te
Berlijn ingewijd werd
De nieuwe Dom. waaraan men van 1894
tot 1905 bouwde, is verrezen op de plaats
van de oude Dom (17471750).
Het ontwerp werd gemaakt door Julius
Raschdorff. die sedert 1877 professor aan de
bouw-academie le Berlijn was. Evenals bij
zijn andere werken, was zijn zoon en leer
ling. Otlo Raschdorff. hem ook hierbij be
hulpzaam
Dil nieuwe kerkgebouw bestaat uit 3 dee
len De hoofdingangen met de voorportalen
voeren van dc West-zijde en Oost-zijde naar
de eigenlijke kerk. een groote middenruimle
(met een middellijn van ongeveer 41 M.)
onder een hoogen koepel In de ooslelijke
kruisarm staat het Altaar.
Zuidwaarts sluit aan dit hoofd- en mid
dengedeelte de kleine ..Tauf und Trauung9-
kirche". een rechthoekige ruimte van 18 bij
9 M door een tongewelf overspannen.
Noordwaarts ligt de „Denkmal- oder
Gruftkirche" in den vorm van een vijfkan-
tig koor met vijf „Apsidalkapellen". om de
Pruisische koningen en groote staatslieden
te eeren
De ..Unterkirche" of het ..Kellergeschosz"
is bijna geheel lot grafkelder voor de Hohen-
zollerns heslemd.
Hei was geen kleinigheid om van deze
drie van elkander gescheiden kerken met
hun veelvuldige nevenruimten één geheel (e
vormen I
Van builen is de Dom een renaissance-
gebouw: reusachtige hoofdkoepel, omgeven
door vier koepeltorens.
DE ONBEWAAKTE OVERWEG.
OUDERAVOND SCHOOL
VROUWENKERKSTEEG A.
Gisteravond kwamen de oudeis van de
leerlingen van de O L. S aan de Vrouwen-
kerksteeg A op een ouderavond bijeen. Na
genoeg alle ouders hadden aan de uitnoodi-
ging gevolg gegeven Nadat de voorzitter hen
allen welkom had geheeten en gewezen had
op de groote opkomst, werdpn de leerlingen
der 5e en 6e klasse binnengelaten Onder
leiding van het hoofd der school den heer
D Bosma brachten deze eenige mooie lie
deren len gehoore. die vlot gezongen werden
en door dP aanwezigen mei ppn hartelijk ap
plaus werden beloond. Hierna gingpri dp
jongens naar huis en gaf de gymnastick-
onderwijzer de heer Schwantje. aan de
meisjes een buitengewoon interessante gym
nastiekles. Alle oefeningen werden door de
meisjes correct en sierlijk uitgevoerd en
deden de ouders verbaasd staan over wat er
onder goede leiding te bereiken valt. Leider
en kinderen werden voor hun aardige pres
taties met veel applaus beloond In de pauze
onderhielden de ouders zich met de ver
schillende onderwijzeressen °n onderwiizers
terwijl er ook gelegenheid was, om het
schriftelijk werk in te zien Na het gebruik
van een kopje thee werd aan het tweede
gedeelte van de agenda begonnen, een inlei
ding door 't hoofd der school over 't onder
werp ..Rapporten overgaan en zitten blij
ven'' Hiernaar werd met aandacht geluis
terd t Was al vrij laat geworden toen de
voorzitter .na alle medewerkenden nogmaals
bedankt te hebben, de vergadering sloot.
DE ELECTRICITEITS-
TENTOONSTELLING.
Eij de NV Boek- en Steendrukkerij
Eduard IJdo alhier is verschenen het pro
gramma voor de electriciteitstentoonstelling,
welke morgenmiddag geopend wordt
De burgemeester mr van de Sande Bak-
huyzën schreef een voorwoord, waarin hij
zijn vreugde uitspreekt over het tot stand
komen dezer tentoonstelling, terwijl het
handige boekske voorts een beschrijving
geeft van het Electrisch Huis en een lijst
van de standhouders benevpns bijdragen van
dp hand van dp heeren Jan Tpders, R.
Swiprstra en W H Drukker.
Gisteravond hebben inbrekers zich tijdens
dc afwezigheid van de bewoners toegang
verschaft tot de woning van den architect
E. Verschuil aan den Utreehtschen straat
weg 130 te Hilversum. Toen de heer V., die
ongeveer te halfacht met zijn familie was
uitgegaan tegen halfelf thuis kwam, zag
hij dat een groote riiit was vernield. Bin
nenkomende vermiste hij een bedrag van
f 700 en tal van voorwerpen van waarde.
Verschillende meubelen waren door elkan
der geworpen en ongeveer alle laden en
kasten waren doorsnuffeld.
Onder leiding van den commissaris, dea
heer Van Beusekom. is de politie haar on-
derzo^k onmiddellijk begonnen. De dief f
dieven schijnen op den loer te hebben ge
staan om het oogenblik af te wachten
waarop de bewoners het huis zouden ver
laten. („Hbld.")
Bij Kon Besluit is met ingang van
22 Februari op zijn verzoek eervol ontslagen
uit den militairen dienst de reserve-majoor
M. Fuld. van het dienstvak der militaire
administratie en is hij benoemd tot reserve
majoor bii het 4e regiment infanterie.
De Rijksgebouwendienst heeft opge
dragen aan de firma Marcelis en Heems-
kerek, alhier, het verbouwen van het post
en telegraafkantoor fe Katwijk.
Zondagavond 2 Maart zal in het Leid
sche Volkshuis wederom een concert worden
gegeven Het programma vermeldt ditmaal
zang,viool, cello en piano voor 4 handen.
Voor toegang zie advertentie
Op 26 Februari '30 stonden 693 werk
zoekenden bij de Arbeidsbeurs ingeschre
ven tegen 1104 op 26 Februari '29.
Utrechtsch student door den trein
vermorzeld?
Aan een onbewaakten overweg bij het
z.g. Blauwe Huis, waar de gemeenten
Utrecht. Houten en Bunnik elkaar begren
zen. bij wachtpost 4 zag de machinist van
een goederentrein uit den Bosch gistermor
gen omstreeks halfzeven het lijk liggen van
een Utrechtsch student. Het hoofd was af
gereden. De machinist stopte direct en heeft
aan het naaste station kennis gegeven van
zijn griezelige vondst. Het lijk lag eenige
tientallen meters van den overweg verwij
derd. Een betrekkelijk goede fiets werd
langs den weg gevonden; aldus het .,U. D."
INBRAAK.
UIT DE STRAFGEVANGENIS
ONTSNAPT.
Te Breda is een Duitscher, zekere S.,
afkomstig uit Heerlen( die nog drie maaw-
don straftijd had uit te zitten, uit de straf
gevangenis ontsnapt De ontvluchting moet
volgens de ..Tel." als volgt in zijn werk
zijn gegaan S. was in een bijgebouw van
de gevangenis bezig met het vullen van
stroozakken. welke in den regel aan gede
tineerden wordt opgedragen wieT straftijd
ten einde loopt. S. is ct op de een of an
dere wijze in geslaagd een der sloten van
dit gebouw te forceeren waarna hij op de
binnenplaats van de gevangenis kwam. De
eenige hindernis, die toen nog te nemen
was. was de drie meter hooge gevangenir»-
muiir Met eenige gevonden planken en
vermoedelijk ook met een zelfgemaakte
touwladder, is hij er in geslaagd over den
muur te klimmen Na vervolgens nog een
twee meter breede sloot te zijn overge
sprongen. was hij iü vrijheid De ontsnapte
moet toeD nog in gevangeniskleding ge
weest zijn In hoevern» hier van buitenaf
hulp is verleend, is niet bekend. Onmid
dellijk na de ontdekking der onvluchting
is het geheele achter de gevangenis gele
gen militaire terrein door militairen en
politie afgezet, doch de vogel bleek reeds
gevlogen te zijn Tot op heden heeft men
nog geen spoor van hem gevonden.
BINNENLAND.
Het advies van de Kamer van Koophandel
aan het gemeentebestuur van Leiden inzake
verplichte winkelsluiting (3de Blad).
De Leidsche adjudant-onderofficier S. Z.
en zijn echtgenoote nit de ouderlijke macht
ontzet (Rechtzaken, lste Blad).
De Eerste Kamer is begonnen met de be
handeling van de Rijkshegrooting (Uit het
Parlement, 3de Blad).
Vragen van den heer Van Kempen over
de reorganisatie van Cnrapao (Binnenland,
3de Blad).
De Engelsche schadevergoeding aan Neder-
landsche haringvisschers is bijna geheel
uitbetaald (Binnenland, 3de Blad).
Kolonel Westergaard, secretaris van het
Leger des Heils in ons land, naar Finland.
(Kerk en School, 3de Blad)
Utrechtsch student door een trein vermor
zeld (Gemengd, 2de Blad).
BUITENLAND.
De Vlootconferentie besluit voort te gaan
trots de Fransche crisis (Buitenl., lste Blad).
Tardieu in Frankrijk kabinetsformateur
(Buitenland en Tel., lste Blad).
Overleden is kardinaal Merry del Val.
(Buitenland, lste Blad).
Communisten-actie in verschillende landen
(Buitenland en Tel., lste Blad),
HET DOODELIJK ONGELUK
NABIJ TETERINGEN.
Naar de ,,Msb." verneemt heeft de sectio
op het lijk vaD O. N., die Zondagavond op
den Oosterhoutschenvveg nabij Teteringen
werd overreden, thans uitgewezen, dat de
man geen natuurlijken dood is gestorven,
doch dat vermoedelijk reeds ten gevolge
van de aanrijding door een auto, de dood
was ingetreden.
JONGETJE DOOR DE TRAM
OVERREDEN.
Gisteren liep het 5-jarig zoontje van den
heer P. Wildenberg bij het uitgaan der
Heischool te Oss vermoedelijk eerst tegen
een auto en werd toen door de passeeren-
de tram Bosch—Helmond aangereden.
Direct werd het knaapje naar het R.-K.
Ziekenhuis gebracht, waaT het bij aan
komst bleek te zijn overleden.
BRAND.
Gistermorgen ontstond brand in de meu
belfabriek van den heer F. Skenen te
Weert. Bij onderzoek bleek, dat de elec
tromotor, die nog al eens warm liep, den
geheelen nacht door had gedraaid tot deze
ten slotte in brand was gevlogen.
De motor is vrijwel waardeloos.
VROUW VERBRAND.
Naar ,,Het Huisgezin" uit Haaren bij
Oisterwijk wordt gemeld bemerkten Dins
dag huurlieden dat de luiken van het huisje
van de alleenwonende wed C. de H. ge
sloten bleven en dat op hun kloppen taal
noch teeken vernomen werd. Men heeft de
woning open gebroken, waarna meD iets
ontzettends ontdekte. In een achtervertrek
vond meD de reeds bejaarde vrouw half
verhrand dood op den vloer liggen. Waar
schijnlijk hebben haar kleeren bij het hout
vuur vlam gevat en heeft de ongelukkige
nog getracht in het achtervertrek water
te vinden, althans daar vond men haar in
eengedoken met het hoofd op een emmer.
De ontboden geneesheer dr. v. Oirschot
uit Helvoirt kon slechts den dood vaststel
len en meent dat de arme vrouw al min
stens 24 uur dood moet zijn geweest eer
men haar vond.
IN DEN KINDERSTOEL
VERBRAND.
Te IJsselniuiden bij Kampen is een kindje
van 10 maanden van den groentenhandelaar
F. dat in een kinderstoel zat. waarin een
test met vuur geplaatst was. in brand ge
raakt Het kind. een meisje, is aan de
brandwonden overleden.
