ipe Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Dinsdag 25 Februari 1930
Tweede Blad
No. 21456
BINNENLAND.
GEMENGD NIEUWS.
DE BETREKKING
NEDERLAND—INDIE
uetting van het liberale standpunt.
Amsterdam heeft de Vrijheidsbond
Tond onder leiding van mr. D. Fock
Kol. Instituut een openbare vergade-
ter bespreking van het stand-
ïao deze partij inzake de betrekking
ederland tot Indiè.
was zeer druk bezocht,
kort inleidend woord wees de voor-
erop, dat de communisten misbniik
van het nationalisme in Indië om
zag van de regeering te ondermijnen
ït meer verwijderd doel om het te ver-
i door het gezag van een sovjet-
waarbij van al de voorgespiegelde
kheden als belastingvrijdom, en van
voorgespiegelde vrijheid niets terecht
Zelfs de sociaal-democraten
dat Indië Nederland noodig heeft
t een verbreken van de banden tus-
Nederland en Indië van de Neder-
he bevolking een ramp zou zijn Wat
tiet voor zin. om het recht van Indië
afhankelijkheid te erkennen, maar
reet; wat voor verwachtingen worden
or gewekt? Wij liberalen, staan geens-
P hel standpunt, dat de tegenwoordige
vorm moet worden bestendigd, wel
ederland thans de bevolking en de
van het land tot ontwikkeling
brengen.
dr. Colenbrander, hoogleeraar te
zeide dat de liberale politiek ten
;n van Indië negatief van inhoud is
st zoolang het erom ging om over-
«moeiing ten bate van het particuliere
iel te beperken; ze is positief van in-
Eeworden van het oogenblik af dat het
is geworden om door ingrijpen van
het particulier iniatief te-'
en om misstanden te doen ontstaan of
voortwoekeren,
heeft aan Nederland een Moe-
d, dat ten minste beseft, dat het aan
in vroegere jaren bedreven onrecht
fried te maken. Dat willen wij, libe-
dat willen wij door het brengen van
dtgang aan land en bevolking, maar
vooruitgang, die voortkomt uil den
^likheidszm van den opvoeder, die de
van den nog niet mondjgen niet
D wil betoonen. maar ook leiden ten
De Liberale partij verklaart den oor
genade aan hen. die de bevolking
'Qdiê een revolutie zonder éenige kans
Qtces willen opdringen.
heer C. Poortman, oud-resident van
Jh zeide dat het sterk te bezien staat of
Nerlandsche bewind er ooit in slagen
Inlanders den werklust bij te bren-
Jfelke voor economische en politieke
"aDdigheid van een land onontbeerlijk
ma2 men betwijfelen of de
iinrt!? van ze'lfbestuur van Indië ooit
-js dan een fictie zal worden Poli-
^Ifstamdigheid zonder economische
basis is ondenkbaar; zouden wij ons uit
Indië terugtrekken, dan zou het gevolg zijn
een temgvallen van heel dit eilandenrijk in
de toestanden, die heerschten vóór de over-.
heersching van Hindoes en Europeanen.
De heer C. J. van Kempen betoogde ten
slotte dat er niet bestaat een eenswillend
Indonesisch volk, maar een conglomeraat
van honderden volkeTen. die zeer weinig
j met elkaar gemeen hebben-, nog onmondige
j volken, die zonder het Nederlandsche gezag
j niet kunnen bestaan. Eerlijke opvoeding tot
mondigheid van die volken moet geschieden
zonder valsche leuzen en zonder valsche
prikkels; dat is een verlichte koloniale poli
tiek en dat is devbeproefde liberale politiek
voor Indië.
De vergadering is daarna gesloten.
DE POSTVLUCHTEN OP INDIE
GENERAAL G. C. E. v. DAALEN f
Te 's-Gravenhage overleed, 67 jaren oud,
de gepensioneerde luitenant-generaal G. C.
E. van Daalen. oud-commandant van het
leger in Nc-d. Indië. commandeur van de
Militaire Willemsorde. Ridder in de Orde
van den Ned. Leeuw Ridder le klasse Prui
sische Kroonorde en drager van de eere
sabel.
Vragen in het Lagerhuis.
Reuter meldde dd gisteren uit Londen:
Tn antwoord op een in het Lagerhuis ge
stelde vraag betreffende faciliteiten voor
Nederlandsche vliegtuigen om over Indisch
grondgebied te vliegen, zeide Wedgwood
Renn. minister van Koloniën, dat de regee
ring haar gotdkeuring had gehecht aan een
reeks van negen veertiendaagsche vluchten
onder beding, dat deze tegen einde 1929
zouden zijn beëindigd. In December j.l.
verzocht de Nederlandsche regeering om
verlenging van deze faciliteiten tot einde
Juni. Dit verzoek is thans in behandeling;
beslissing is nog niet genomen
Het Lagerhuislid Kenworfchy drong aan
op het verleenen van deze faciliteiten met
het oog op de waarde der Nederlandsche
landingsstations ten behoeve van de En-
gelsche vluchten naar Australië.
Dr. N. J. PEKELHARING f
Te Rotterdam is overleden dr. N. J. Pekel
haring. adviseur voor de bergcultures van
de Internationale Grediet- en Handels-
vereeniging Rotterdam.
Dr Pekelharing, die in 1883 te Utrecht
geboren was. heeft in die stad en te Gronin
gen in plant- en dierkunde gestudeerd.
In 1918 was hij ambtenaar geworden aan
het departement van Landbouw, Nijverheid
en Handel te Buitenzorg, hel volgende jaar
werd bij benoemd tot hoofd van de afdee-
ling landbouweconomie van dat departe
ment.
Als zoodanig heeft hij o.a. een onderzoek
ingesteld naar de bevolkingsrubbercultuur
in Indië. In een belangrijke studie heeft hij
de resultaten van dat onderzoek vastgelegd
Sedert 1 Maart 1925 vervulde dr. Pekel
haring zijn tegenwoordige functie bij de
Internationale Credit en Handelsvereni
ging Rotterdam.
WERKTIJDEN
IN HET HOUTBEDRIJF.
De Minister van Arbeid. Handel en Nij
verheid heeft vergund, dat gedurende het
tijdvak van 9 Juni tot ©n met 20 Septem
ber 1930 door de arbeiders, werkzaam in den
houthandel, de houtzagerijen en -schave-
rijen te Amsterdam. Leiden en Hengelo van
de tot hel collectief contract voor het houl-
bedrijf toegetreden werkgevers in afwijking
*van het bepaalde bij artikel 24- der Arbeids
wet 1919, op de eerste 5 werkdagen der
week ten hoogste 9 uren per dag en op Za
terdag ten hoogste 51/* uur arbeid wordt ver
richt. met dien verstande dat door jeug
dige personen heneden 16 jaar niet langer
dan 4- uren per week arbeid mag worden
verricht.
UITBREIDING VAN BUURT
VERKEER BIJ DE NED.
SPOORWEGEN.
Het buurtverkeer bij de Ned. Spoorwegen
zal vooral over grootere afstanden belangrijk
uitgebreid worden. Vooral in de Noordelijke
provinciën van ons land zal over verschil
lende baanvakken het buurtverkeer inge
voerd worden.
NEDERLANDSCH
RADIO-GENOOTSCHAP.
Te Amsterdam hield dat Genootschap zijn
35ste zitting en tevens zijn jaarlijksche alge-
meene vergadering.
De bestuursleden dr. Balth .van der Pol
en de heer A. Dubois werden resp. als voor
zitter en penningmeester herkozen.
In verband met het feit. dat in Mei 1930
het Genootschap zijn 10-jarig bestaan her
denkt. bestaat het voornemen, deze gebeur
tenis op feestelijke wijze te vieren.
Vervolgens hield ir. Th. J. Weyers een
voordracht over „Dielectrische verliezen 1"
VERSPREIDE BERICHTEN.
Te Londen is gisteren na een korte
ongesteldheid, in den ouderdom van 65 jaar
overleden de heer A. Laverge, onder-voor-
zitter van de Nederlandsche Vereeniging.
waarvan hij sedert 1885 lid was en sedert
verscheidene jaren bestuurslid.
Bij K. B. is de heer H. S. Gratama te
Zwolle, voorzitter der commissie tot over
brugging van den IJsel nabij Katerveer, be
noemd tot ridder in de orde van Oranje-
Nassau.
De minister van Waterstaat heeft den
heer Gratama persoonlijk met deze onder
scheiding in kennis gesteld en hem zijn ge-
lukwenschen aangeboden.
Door het bestuur der Ver. van Direc
teuren van Gemeentewerken in Nederland
wordt van 11 tot 20 Maart 'n internationale
tentoonstelling betreffende gemeentelijke
openbare werken gehouden te Utrecht. Ook
door Leiden is medewerking toegezegd.
Bij Kon. besluit is benoemd tot burge
meester van Maurik F. F. van der Ven.
Op de machinefabriek gebrs. Stork en j
Co. te Hengelo is aan een 50-tal werklieden
wegens slapte, ontslag aangezegd.
Het Nederlandsch Jeugdherstellings-
oord Hohes Licht te Oberstdorf werd Woens
dag 1.1. door prins Hendrik bezocht; de
Koningin en de Prinses brachten Zondag hel
huis een bezoek. H M had voor alle kinds- l
ren een klein souvenir meegebracht.
Naar het „Hbld." verneemt, heeft de
politie op den Zeeburgerdijk te Amsterdam
een proef genomen met het plaatsen van
verkeersagenten, die voorzien waren van
witfe zgn morsmouwen, reikend van den
pols tot den schouder. Deze proef wordt als
geslaagd beschouwd: zoowel bij dag als tij
dens het vallen van den avond waren de
verkeersteekenen welke de agenten gaven,
duidelijk le onderscheiden. Zoodat er veel
kans op is. dat agenten die verkeersdienst
doen zonder tot de eigenlijke verkeerspolitie
te behooren. witte mouwen a-ls nieuw uitrus
tingsstuk krijgen.
TUSSCHEN DE LIFT BEKNELD.
Gisteren geraakte de ongehuwde 21-jarige
arbeider G Korver, uit Marken-Binnen,
met zijn hoofd bekneld tusschen het bevei-
lingshek van den liftkoker en de lift in de
oliefabriek „De Tijd" van Wessanen's Ko
ninklijke Fabrieken te Wormerveer. In
zorgwekkenden toestand werd de man op
genomen en naar het ziekenhuis te Wor-
merveer overgebracht. Men vreest voor zijn
leven
WIELRIJDER OVERREDEN.
Gisteravond is de wielrijder C. van dor
Poel, wonende Marconistraat te Hilversum,
bij het oversteken van den Laarderweg bij
de J. van der Heydenstraat aangereden
door een personenauto, komende uit do
richting Laren. De wielrijder is in ernsti-
gen toestand overgebracht naar de R.-K.
Ziekenverpleging, waar een bekkenbreuk
en een breuk aan den linkerarm zijn ge
constateerd.
EEN GELSCHIETSTER
OPGELICHT.
Een juffrouw in de Bloemstraat te Rot
terdam schiet menschen die in geldverle
genheid zitten geld voor en zij berekent
voor deze daad een rente van 10 pet. per
week Onder de menschen die zij financieel
ter zijde staat was een ketelbikkersbaas. die
geregeld geld van haar leende en dit weer
trouw wist terug te betalen. Hij gebruikte
het geld in hoofdzaak om arbeiders te be
talen en al9 hij zelf van de firma waarvoor
hij werkte geld ontving betaalde hij prompt
geld plus rente terug Eenigen tijd geleden
evenwel begon de man geld te vragen op ge
fingeerde opdrachten en 't i9 hem zelfs ge
lukt van zijn geldschietster een bedrag van
f. 3000.los te krijgen Hij was nu echter
niet bij machte terug te betalen en de rente
groeide onrustbarend aan. Toen de vrouw
f. 8500 van haar klant die niet betaalde
le vorderen had. heeft zij de politie in de
zaak gemengd Ze klaagde haar klant aan
wegens oplichting De man is aangehouden.
Van het geld is niets over Er werd pro
ces-verbaal opgemaakt en daarna is de
man heengezonden, zegt het Hbld.
BRANDSTICHTING
OP EEN LANDKOLONIE.
NEERLAND'S OUDSTE
HUISVADER.
Het jongste kind des huizes 50 jaar.
Heden viert de heer J. Beverborg, land
bouwer op den Beuker te Lonneker zijn
103den verjaardag.
B. is in alle opzichten nog heel kras en
leeft rustig en tevreden te midden van zijn
gezin, bestaande uit 1 dochter en 5 zoons,
die allen ongehuwd zijn en waarvan de
jongste een goede vijftiger is. „Msb."
Eergistermiddag omstreeks 2 uur is brand
uitgebroken in de boerderij Philadelphia,
behoorende tot de kolonie der vereeniging
Nederlandsche Landkolonisatie en Inwen
dige Zending te Vries. (Dr.)
De boerderij werd een prooi der vlam-
j men. De landbouwgereedschappen konden
door een dertigtal verpleegden grootcn-
deels in veiligheid worden gebracht.
Het vermoeden rees, dat hier brand
stichting in het spel moest zijn. De polïtift
stelde eeD onderzoek in en slaagde er in
den dader, een zekeren v. d. L., te ar
resteeren. Het betreft hier, naar wij ver
nemen. denzelfden persoon, die indertijd
een bundeltje vrouwenkleeren bij een sloot
had gelegd om het vermoeden te wekken,
dat er een misdaad gepleetrd was.
Thans gaf de man het alleszins zonder
linge motief op. dat hij den brand gesticht
had om weeT in de gevaneenie te komen.
Hij is teT beschikking gesteld van de po
litie te Assen.
DER GROOTSTE GRAAN-ELEVAT OREN TER WERELD is die der Oglive Flour Mills Co in Fort William, Ontario
Millioenen kilogrammen zij-n daar opgestapeld en worden jaarlijks verscheept naar de wereldmarkten.
DE TIENDE VERJAARDAG VAN DE REGEERING VAN ADMIRAAL HORTHY, rijks
bestuurder van Hongarije is met een groole troepenrevue gevierd. Admiraal Horlhy
inspecteert de troepen.
DE SCHILDERIJ-DIEFSTALLEN. Door de
2 PROEFTOCHT VAN DE „EUROPA" heeft Zaterdag vanuit Hamburg plaats gehad recherche wordt hiervan verdacht Andres
iegeleid door tientallen vaartuigen is de trotsche oceaanreus voor den proeftocht op Güsstavo Daguo, oud 35 jaar, geboren te
de Noordzee vertrokken. Montevideo. Hg spreekt vloeiend Fraasch
en Duits ch.
