ONDERWIJSTENTOONSTELLING
IN ZAKE ELECTRICITEIT
Msie Jaargang
DINSDAG 4 FEBRUARI 1930
No. 21438
STADSNIEUWS.
Van 28 Februari tot 8 Maart in de Stadsgehoorzaal.
OP DEN DAG VAN HEDENHet voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCM
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
30 Cfs per regel voor adverlentiSn uit LeideD en plaatsen waar
ajenlschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
adverlentiên 35 Cts per regel Kleine Advertentiën uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maiirauro aantal woorden van 30
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cis.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per weetƒ0 13
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week,0.18
Franco per post f. 2.35 portokosten.
fit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
EEN ZILVEREN JUBILEUM.
Van «1 pd heer J P. Onwerkerk.
De heer J. P. Onwerkerk.
den was het 25 jaar geleden, dat de
k I. P Ouwerkerk als winkelknecht bij
[teer F. Straatsburg (Haarlemmerstraat
n dienst trad.
I 9poedig werd de heer Ouwerkerk
Jdeur bij de Leidsche Rijwielschool,
laan do zaak verbonden ,was. Als zoo-
Kg heeft de heer Ouwerkerk velen onder-
li in het wielrijden gegeven; oudere
pl als jongere menschen van allerlei
wist hij spoedig vertrouwd te maken
de rijwielkunst.
voor eenige jaren de Rijwielschool
opgeheven, daar deze1 plaats moest
|en voor den verkoop van automobielen,
1 dö heer O. mede in dit bedrijf opge
ien.
denmorgen half twaalf werd de heer
friet zijn eehtgenoote door de familie
plsburg ontvangen. Allereerst werd hij
j den heer Straatsburg hartelijk geluk-
[enscht met zijn 25-jarig jubileum, en
ui werd hem onder hartelijke bewoor-
fpn een geschenk onder couvert aange-
terwijl mevr. Straatsburg aan de
[gtnoote van den jubilaris een fraai
l stuk overhandigde, en het personeel
mooie rookstandaard aanbood. Aange-
n dankte de heer Q. voor zooveel belang-
rng. Nadat de eerewijn was rondge
ld, werd de heer O. met zijne echlge-
per auto thuisgebracht. Talrijk waren
|de bloem9lukken en andere blijken van
w-'stelling, die de heer O. van cliëntelen
>ud-!eerlmgen entving.
LEIDSCHE
PLUIMVEE-VEREENIGING.
Grootsche plannen in voorbereiding.
Groote Tentoonstelling.
- Leidsche Pluimvee-Vereeniging maakt
wederom gereed over enkele dagen aan
(^stellenden en vrienden te doen zien,
I het neusje van den zalm, op het ge-
J van pluimvee is.
[et een tusschenruimte van twee jaar (in
werd geen tentoonstelling gehouden)
j2'i wederom toonen, een groote verschei-
i^iü van kleur en lijn.
djdagavond 7 uur wordt de 16e groote
tonale Tentoonstelling van Pluimvee,
fijnen enz. geopend in de Stadsgehoor-
alhier.
Jdens deze tentoonstelling wordt door de
^7hoenderfokkers-Vereeniging een club-
instelling gehouden, waar vele fokkers
five fokresultaten zullen inzenden,
jehalve een postduivendemonstratie van j
van postduivenvereenigingen uit Lei-
f en omstreken, is er deze keer ook een
i rie-zangwedstrijd en vormt de inzen-
J Siar(luiven een tentoonstelling apart
FnK zij de werkkracht van den ijverigen
i oonstellingsecretaris, de heer T F. Vlie-
J is onder meer een collectie Holland-
1 droppers en Holle Kroppers ingeschre-
J ^an de meest bekende fokkers. Namen
I Pmyt, Rey, dr. Driessen zeggen voor
1 ers a' genoeg, en wie geen kenner is,
Lu "e niet deze rijke collectie te komen
K ^instellingsbestuur heeft deze na
if oo1 vensoorten in een afzonderlijke
;'rif orgebracht. waardoor zij nog beter
t oorheen tot haar recht zullen komen
slotte, de Leidsche tentoonstelling
jen^enRluiter van het seizoen en de
enejJ !°t aanschaffing is steeds zeer
Men zal zich herinneren, dal wij reeds
herhaaldelijk melding hebben gemaakt van
de door het Gemeentebestuur ingestelde be
moeiingen om de schooljeugd eenige meer
dere kennis bij te brengen omtrent de toepas
singen der electriciteit in het dagelijksch
leven en de daaraan verbonden gevaren bij
verkeerd gebruik.
Zoo werd in 1924 voor de eerste maal de
mcening geuit, dat bij het onderwijs in de
kennis der natuur op de lagere school meer
aandacht dan voorheen aan de electrotech-
niek diende geschonken tc worden.
De toepassing der electriciteit namen hand
over hand toe, een bron van gevaren kwam
daarbij in huis en werkplaats, het één zoowel
als het ander maakt het wenschelijk, dat de
jeugd in elementairen vorm hiermede wat
meer op de hoogte wordt gebracht
Is de heer Jan Teders de propagandist voor
deze gezonde idee, de heer C. L. van Balen,
Directeur van de Amsterdamsche Kweek
school is het, die belangloos en op uitne
mende wijze een leerboekje heeft samen
gesteld.
Doch vóór het nieuwe onderricht aan kin
deren gegeven kon worden, was het noodig
aan de onderwijskrachten de gelegenheid te
openen zich voor het geven ervan voldoende
voor te bereiden In dit verband moge gere
leveerd worden, dat in onze stad en de om
geving daartoe onder de auspiciën van het
Gemeentebestuur, met goedkeuring en mede
werking van de schoolautoriteiten, een vijf-
en-dertigtal cursussen zijn georganiseerd, in
totaal door circa 750 onderwijzers en onder
wijzeressen gevolgd.
Men weet ook, dat verleden jaar met het
geven van dit onderwijs is begonnen, zoodat
thans circa 2500 kinderen der hoogste klas
sen in Leiden en omgeving in de grondbe
ginselen van de electriciteit en in het ver
mijden van de aan de toepassing der electri
citeit verbonden gevaren, worden onder
wezen
Aanvankelijk stuitte men op het bezwaar,
dat de volgens sommigen tóch al overladen
les-programma's nog meer overbelast zouden
worden, doordat hel aantal vakken met één
zou vermeerderen. Het is evenwel, dank zij
het voortreffelijke boekje van den heer Van
Balen mogelijk gebleken, deze zoo uiterst
nuttige leerstof als onderdeel van de natuur
kennis in een zeer korte serie lessen in over
zichtelijken vorm te behandelen.
Wil al de door de onderwijskrachten voor
hel. volgen der cursussen opgeofferde vrije
tijd. wil al de moeite die zij zich verder ge
geven hebben, de beste vruchten afwerpen,
dan moet het schoolonderwijs worden afge
sloten, bekroond, door het bezoek aan een
speciaal voor de kinderen ingerichte tentoon
stelling van modellen, materiaal e.d.
Een zoodanige tentoonstelling nu zal,
wederom onder de auspiciën van het ge
meentebestuur. verzorgd door de Afd. Onder
wijs van de Gera. Secretarie van Leiden,
plaats hebben in de Stadsgehoorzaal van 28
Februari t m 7 Maart a.s.
We bezigden hierboven het woord be
kroond"; dit houdt in. dat de tentoonstelling
als het ware een soort aanschouwelijk ver
volgonderwijs beoogt te zijn van de in de
scholen gedoceerde theorie, met andere
wooiden. dat de expositie voornamelijk zal
zijn ingesteld op het herkennen van de
practisch loegepasfe theorie door de jeugdige'
bezoekers en bezoeksters.
Dat ook deze aanschouwelijke voorstelling
van zaken in zeer overzichlelijken vorm zal
worden opgedischt. is uit den opzet van het
geheel logisch verklaarbaar.
Heeft dus deze tentoonstelling een in zeke
ren zin praetiseh-ideëelen ondergrond, daar
nevens zal zij ook een breederen opzet ver
krijgen.
Immers de Leidsche Installateurs»-Vereeni
ging was reeds voornemens, gedachtig aan
de in 1927 zoo goed geslaagde electriciteits-
tentoonstelling. een tweede te organiseeren.
waaraan de Lichtfabrieken gaarne haar
medewerking wilden verleenen. terwijl bij
het laatstgenoemde bedrijf de plannen ge
rijpt waren eens een z.g ..Electrisch huis"
ter hezichliging te slellen.
Beirijneliik dus. dat de handen ineen wer
den geslagen en besloten werd de drie ten
toonstellingen: onderwijstentoonstelling, al-
gemeene tentoonstelling en „Electrisch
huis" gemeenschappelijk te doen plaats vin
den, waartoo een commissie van samenwer
king in 't leven werd geroepen.
De volgende heoren verklaarden zich
bereid zitting te iemen in een eere-comité:
Mr. A. v. d. Sande Bakhuyzen. burgemees
ter der gemeente Leiden, voorzitter; mr. A.
F. L. M. Tepe, Wethouder van Onderwijs der
gemeente Leiden; T. S. Goslinga, Wethouder
van Financiën Voorzitter van Commis
sarissen der Sled. Fabr. van Gas en Electri
citeit te Leiden; D. ten Cato Brouwer. Voor
zitter v. d. Kamer van Koophandel en Fa
brieken voor Rijnland; N. C. F van Ginkel,
Voorzitter v. h. Departement Leiden der
Ned. Mij. v. Nijverheid en Handel; J. Baak
Jzn., Inspecteur v. h. L. O. in do Inspectie
Leiden.
Aldus zullen nu op do reeds eerder ver
melde dagen: Vrijdag 28 Februari tot en met
Vrijdag 8 Maart 1930. een Electriciteitsten-
toonstelling met Onderwijstentoonstelling en
tentoonstelling ..Electrisch huis" in de Stads
gehoorzaal gehouden worden.
De tentoonstelling uitgaande van de Afdee-
ling Onderwijs wordt ingericht in den foyer,
in welke zaal ook lezingen in samenwerking
met verschillende vereenigingen zullen
plaats vinden.
Het „ElectTisch huis", waarin de toepas
singen der electriciteit in het huishouden als
bron van licht kracht en warmte te zien
zijn. wordt in de kleine zaal ondergebracht.
De groote zaal bevat de eigenlijke Electri-
ciletstentoonstelling.
In totaal zullen hier 28 stands worden in
gericht. terwijl het podium geheel in beslag
genomen zal worden door een groote inzen
ding van de Philips-fahrieken te Eindhoven.
Standhouders in de groote zaal zijn niet
de leden van de Leidsche Insta! lateurs-Ver-
eeniging maar uilsluitend fabrikanten en
groothandelaren on eleclrolechnisch en aan
verwant gebied. Ook deze tentoonstelling
heeft een onderwijzend karakter, waarbij er
naar gestreefd is slechts de beste loestellen,
de beste materialen en. waar het kan. niéu
we toepassingen naar voren te brengen.
Deze expositie laat het gebruik zien van
electrisch licht in het woonhuis, in etalages
en in bedrijfstakken als industrie, pluimvee
houderij. tuinKouw.
Voorts het gebruik van electrische kracht
in het woonhuis, in groot- en kleinindustrie
en ten platte lande en tenslotte de toepas
sing van electrisch opgewekte warmte,
wederom voor huiselijk en industrieel ge
bruik en voor den tuinbouw met nog eenige
toepassingen der electriciteit op medisch
terrein.
Het balcon is geheel voor de radio-af-
deeling gereserveerd, waarbij dient opge
merkt. dat zij uitsluitend beoogt het pu
bliek te laten zien, over welke hulpmiddelen
dc moderne radio-techniek beschikt, zonder
dat de resullaten in den vorm van hoor
bare ontvangst zullen Avonden gedemon
streerd.
In een der andere zalen zal de bekende
Heemaf moloren-fabriek nog een aparte
stand inrichten.
Zooals wij hedenmorgen bij een confe
rentie met de vooraanstaande organisatoren
mochten \rernemen. ligt het in de bedoeling
de Stadsgehoorzaal, zoowel in- als uitwen
dig te doen harmonieeren met het karakter
dezer tentoonstelling. Zoo zal aan de bui
tenzijde over de geheele frontbreedte een
soort ju te-bespanning worden aangebracht,
welke met honderden schijnwerpers en klei
ne lampjes fantastisch zal worden verlicht.
De geheele gevel inclusief de zuilenrij
zal hierdoor worden gemaskeerd, terwijl
eenige op bijzondere wijze verlichte gaan
derijen toegang zullen geven tot de vesti
bule. Tn de groote zaal zullen tal van licht-
zuilen verrijzen en ook overigens zal de ver-
lichfing een geheel andere zijn als de ge
bruikelijke.
We hopen op een en ander nader terug
te komen Tenslotte zij met vreugde gecon
stateerd. dat Leiden èn op onderwijsge
bied èn op electro-fechnisch terrein een
e\*cnement tegemoet gaal.
is het 125 jaar geleden dat de Engelsche
romanschrijver William Harrison Ains-
worth te Manchester geboren werd.
Aangemoedigd door Waller Scott besloot
Ainsworth romans te gaan schrij\-en. Van
zijn hand verschenen er wel vijftig, waar
van „Jack Sheppard", „The Tower of Lon
don", „Guy Fawkes" en „Old St. Paul's"
buitengewonen opgang maakten.
Hij bezat een bijzonder talent om intri
gues te bedenken, en zijn boeken hebben
vele aantrekkelijke hoedanigheden. Hij
scheen vele zijner romanhelden, juist de
boeven en de misdadigers, te verheerlijken,
wat veel verontwaardiging uitlokte. Later
schreef hij romans, waarvan de helden
minder open voor kritiek waren.
William Harrison Ainsworth bezat een
\*oorliefde om breedvoerig allerlei griezeligs
te beschrijven. Dc huiveringwekkende ge
heimzinnigheden en de keurig geschilderde
tafereelen uit het dagelijksch leven vielen
algemeen in den smaak!
Den 3den Januari 1882 overleed deze
Engelsche romanschrij\'er te Reygate.
GEM. STUD.VER. „U. S. L. B."
Gislera\rond had onder zeer groote be
langstelling in hotel Den Burcht de oprich
tingsvergadering van de Gemengde Studen
tenvereniging „Unitas Studiosorum Lug-
duno Balavorum plaats.
Uit het enthousiasme der ter vergadering
aanwezige leden bleek duidelijk dat het
Comité van Actie de stemming onder de
studenten juist had verstaan. Er wordt in
derdaad behoefte gevoeld aan een organisa
tie. die zich ten doel stelt de materieele zoo
wel als de ideëele belangen der Leidsche
studenten te behartigen op meer moderne
grondslag.
Na levendige discussies, waaruit viel af
te leiden, dat de aanwezige dames en hee-
ren volledig instemden met de voorloopige
plannen sloot de voorzitter de vergadering.
NEDERL. REIS-VEREENIGING.
Afdeeling Leiden.
Gisteravond hield bovengemelde vereeni
ging haèr jaarl. algem. vergadering in de
Oranje-zalen van „De Harmonie". De voor
zitter, de heer J. F. .Hardeweg, opende de
goed bezochte vergadering met een nieuw-
jaarswensch voor de leden en Aroor de N.R.V.
De notulen der A'orige vergadering werden
onveranderd goedgekeurd. Daarna werd
door den secretaris een uitvoerig jaarverslag
uitgebracht; aan dit A*erslag ontleenen wij
het volgende: Het ledental nam na verschil
lende mutaties toe met 189 en bedroeg op
31 Dec. 1453. Er werden 9 lezingen en voor
drachtavonden gehouden, een uitvoering
door de loonee^club N.R.V. en een kunst
avond. Verder 'werden reducties verkregen
op eenige kunst- en tooneelaA'onden op de
bioscoop en op de rondvaarten door de ..Pau
line" en „De Volharding" Er werden 10 be-
stuurs- en 2 ledenvergaderingen gehouden,
benevens 12 excursies, waaraan 276 leden
deelnamen. De aftredende bestuursleden, de
heeren J. F. Hardeweg en J. A. A. v. d Horst
werden herbenoemd. Door den penning
meester werd een uitvoerig verslag uitge
bracht over den financieelen toestand der
afdeeling. Daaruit bleek, .dat de rekening
sloot in ontvangst en uitgaaf met f. 2092,14.
met een saldo van f. 183.25 De kasrommis-
sie bracht rapport uit, waarna de penning
meester onder dankzegging werd gedechar
geerd. Tot leden der kascommissie werden
benoemd mevr. B. BlitzPolak en de heeren
C. J. Eggink en L. Segaar. Tot afgevaardig
den naar de jaarl. algem verg. der N.R.V.
te Utrecht werden benoemd de heeren J F.
Hardeweg, Joh. A. Mooy Gzn en P. C.
Susan Na eenige mededeelingen omtrent de
uitvoering der tooneelclub op 9 Febr. en
de Film-avond op 20 Febr a sbenevens
over het plan voor de herdenking van het
20-jarig beslaan der afd op 11 Januari 1931,
sloot de voorzitter de zeer geanimeerde ver
gadering.
Een langdurig gezellig samenzijn besloot
dezen avond.
BINNENLAND.
Te Leiden wordt van 28 Febrnari tot en
met 7 Maart a.s. een belangwekkende ten
toonstelling op electriciteitsgebied gebonden,
(Stadsnieuws, le Blad).
De pogingen tot het knnstmatig verwekken
van regen door middel van onderkoeld ijs zijn
ook gisteren, bij gebrek aan wolken, weer
mislnkt. (Gemengd, 2e Blad).
In den mist is gisteren op de Zuiderzee
een vracht- en passaqiersboot op een veer
pont EnkhnizenStavoren peloopen; do
schade is groot. (Gemengd. 2e Blad).
De pleidooien in het proces tegen Salomon
Liebermann (3e Blad).
Een onderhoud met generaal Higgics over
het Leger des Heils. (Kerk en School, 2e BI.).
I De loting voor den Davis-Cup; Nederland
voor de eerste ronde vrij; in de tweede ronde
tegen Finland. (Sport, 3e Blad).
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen.
J. en A. le Poole, Garenmarkt 10, Leiden.
Wollensloffenfabriek.
Nieuwe procuratiehouder: mevr. O. A. Ie
PooleVan Beek (eehtgenoote van S. J. le
Poole L.Gz. te Leiden (Beperkende Bepalin
gen).
Fa. Wed C de Goede. Heerensingel 27 g,
Leiden. Stoomwasscherij.
Bovengenoemde handelszaak is met in
gang van 1 Januari 1930 omgezet in een
vennootschap onder firma onder den naam;
C. J. de Goede Zonen.
BUITENLAND.
Volgens den Rnssischen gezant te Parijs
loopt het gezantschap daar gevaar. (Buitenl.
en Tel., le Blad).
De besprekingen der Dnitsche regeerings-
partijen over het Youngplan c.a. (Buitenl.,
le Blad).
Spoorwegstaking in Britsch-IndiD. (Builenl.
en Tel., le Blad).
Overleden is de Italiaansche minister van
Openbare Werken Bianchi. (Tel. lel Blad).
SEMPRE CRESCENDO.
Naar wij vernemen zal op uitnoodiging
van den rector-magnificus van de Leidsche
Hoogeschool het Leidsch Studenten Muziek
gezelschap Sempre Crescendo Zaterdag op
den aanstaanden Dies der Universiteit onder
leiding van Koeberg wederom meewerken
tijdens de plechtigheid in de Academie.
Op het tweede concert van het gezelschap
op Dinsdag 1 April a.s. is Willem Andries-
sen solist met het 4e piano-concert van
Beethoven.
De Wethouder, de heec A. L. Reimerin-
ger, is wegens ongesteldheid verhinderd
morgen spreekuur te houden.
Benoemd is tot tijdelijk leeraar in
plant- en dierkunde aan het Stokroosplein
te Den Haag. de heer M. Eisma, alhier.
Het Gemeentebestuur A'an Schoon
hoven heeft een belangrijk deel der teeke-
ningen \*an den kunstschilder llieo
Lohmann, een oud-stadgenoot, indertijd te
Schoonhoven vervaardigd, een plaats ge-
geA-en in het gerestaureerde Stadhuis.
Mej. Annie v. d. Lelie alhier is be
noemd tegen 10 Febr. tot lijdelijk onderwij
zeres aan de Prot. Bewaarschool te Weesp.
Woensdag 12 Februari a.s. zal het
vijf-en-twintig jaar geleden zijn dat onze
stadgenoot J. Houwer bij de Leidsche politie
in dienst trad.
Blijkens een adA-ertentie heeft de
Spaarbank der Algem Delftsche Crediet-
bank N.V. hier een bijkantoor gevestigd.
De Leidsche Radiovereeniging heeft
dezer dagen een bezoek gebracht aan het
Luxortheater alhier, ter bezichtiging van de
installatie van de Western Electric Comp.
voor de sprekende films. Onder leiding van
de directie werd de werking uitvoerig uitge
legd; de bezoekers gingen zeer voldaan
huiswaarts,
Op den Morschweg is gistermiddag een
11-jarig jongetje A. D uit de President
Steynstraat, toen het den weg overstak aan
gereden door een motorrijwiel, bestuurd
door den 30-jarigen A B alhier De jongen
werd een eindweegs meegesleurd en kr^eg
vervolgens het voorwiel over zijn linker
been. waardoor dit lifhaamsdeel brak.
De E H.D vervoerde den knaap naar het
Academisch Ziekenhuis Volgens ooggetui
gen treft den motorrijder geen schuld.
Aanstaanden Maandag 10 Februari zal
het 40 jaren geleden zijn dat J. C. Tendeloo
als letterzelter in dienst trad bij de N.V A
W. Sijthoff's Uitgevers-Mij. alhier
Door den landbouwer Roelofsen, wo
nende aan den Haven alhier, is dezer dagen
een snoek gevangen met het respectabele
gewicht van 15 pond.
