k - - aai
fe EN SCHOP! WEUWS
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 1 Februari 1Ö30
Derde Blad
No. 21436
-V' a I
KüNST EN LETTEREN.
SPORT.
NECDOTA LEIDENSIA.
70sle Jaargang
leiden.
Gem.: Voorin, halfelf, d».
PREDIKBEURTEN
i took zondag 2 februari.
Koop:
Eje ffallonne: dimanelie i d:x lieure.5 et
ie dn matin, M. G. Forget, pasteur A
Ivang. Lutb. Gem.: Voorm. haitelf, as. de
#5. Kerk (Stille Rrjn la): Voorm. 10
am. 6 nor ,ds. van den Brink.
egi:'. Soc. Ver. (Nut;zaal): Nam. 7 uur,
sj. J, C. Schermerhorn, voorheen te
pre Niedorp.
Innonstr. Kerk: Voorm. hallelf, dr. J.
Beijerman.
'er. van Vrpz. Hervormden (Volkshuis):
irra. ha'ieif, ds. D. Boer van Den Haag.
rjje Kath. Kerk (Nutszaal): Voorm. lialf-
Gez. Mis.
aarlanderveen.
ed. Herv. Kerk: Voorm. ha'Jtien en nam.
reten, ds. van Beusekom.
oei .Kerk: Voorm. halftien en nam.
lieven, ds. H. Moo'.huizen.
alphen aan den rijn.
ed. Herv. Kerk (Julianastraat)Voorm.
ten, ds. Odé van Koudekerk; nam. half-
ds. Johs. Stehouwer.
tlpgeboow (Gouwsluis): Nam. hallzeven,
J. de Bruin.
ed. Herv. Kerk (Oudsh.weg): Voorm. 10
dr. J. P. Cannegierter.
rangeii=atie (Hooidstr.): Voorm. halltien
am. halfzeven, ds. Bouthoorn van Putten,
eet Kerk (Hooftstr.)Voorm. 10 uur,
ew nam. 6 uur (H.A. en Danka.), as.
B'. H. v. Andet
it. Geref. Kerk (van Reedeetr.): Voorm.
ien en nam. 5 uur, ds. P. Zwier,
eet. Kerk (Raadhuisstr.)Voorm. 10
,de heer M. Kamper; nam. 6 uur, ds. J.
L Bosch.
eet Kerk (de Ruijterstr.)Voorm. 10
ds. J .H. A. Boschnam. 6 uur, de heer
irtha-Stichting: Voonn. 10 uur, ds. A.
Voors.
bodegraven.
Herv. Kerk: Voorm. halftien, ds. de
ge van Woerden; nam. 6 uur, ds. van
rden van Zwammerdam.
ref. Kerk: Voorm. halftien en nam. 6
ds. Dam.
reL Gem.: Voorm. halftien, leesdienst;
Guur, de heer Schothorst van Lunteren.
s. Geref. Evangelisatie: Voorm. halftien
.6 uur, de heer Epker van Rotterdam,
asg. Luth. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. J.
unerse.
hazerswoude.
i Herv. Kerk: Voorm. 10 uur en nam.
even, ds. Kiehl.
rei. Kerk: Voorm. halftien en nam.
even, ds. den Hartogh.
BILLEGOM.
ei. Herv. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5 j
<L:. Mulder.
eref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5 uur,
eer H. B. Visser, cand. te Nijmegen,
ir. Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5
ds. Driessen van Amsterdam.
de kaag.
ri. Herv. Kerk: Voorm. halftien (Bed.
ds. Touw.
katwijk aan zee.
ïtf. Kerk: Voorm. 10 eu nam. 6 uur.
J. Versteegt van Nieuwerkerk a. d.
katwijk aan den run.
d. Herv. Kerk: Voorm. halftien, ds.
ran Katwijk aan Zee; nam. 6 uur. de
De Witt van Noordwjjk aan Zee.
sef. Kerk: Voorm. 10 en nam. 6 uur,
LISSE.
Herv. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5
ds. van Djjk.
Eref- Kerk: Voorm. halftien (H.A.) en
4 our (Dankz.), dr. Ruys.
rei. Gem.: Voorm. halftien en nam. 4
leendienst.
.Geref. Gem.: Voorm. 10 en nam. 5
d=. van der Molen.
leiderdorp.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur (H.D.)
en nam. halfzeven, ds. Mondt.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam.
lialfzeven, ds. Dijk.
noordwijk-binnen.
Ned. Herv, Kerk: Voorm. 10 uur en nam.
halfzes, ds. van Haaften.
Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5 uur,
dienst.
noordwijk-aan-zee.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Cu-
pedo; nam. 5 uur. ds. Hofstede van Noord-
wijkerhout.
Geref. Kerk: Voorm. ,10 en nam. 5 uur,
ds. Koers.
oegstgeest.
Ned. Herv. Gem.: (Groene'Kerkje): Voorm.
10 uur, ds. Jansen Schoonhoven.
Irene; Nam. 5 uur. ds. Hennemann.
rijnsburg.
Ghr. Geref. Gem.: Voorm. halftien en
nam. 5 uur, ds. J. van der Vegt van Does
burg.
veur—leidschendam.
Gcrc'f. Kerk: Voorm. 10 uur en nam. 5.50
de heer Teeuwen, cand. te Leiden.
voorschoten.
Ned. Hen*. Kerk: Voorm. 30 en nam. 5
uur, ds. Forlgens.
Geref. Kerk Voorm. 10 en nam. 5 uur,
ds. Houtzagers.
warmond.
Ned. Iierv. Kerk: Voorm. 10 en nam.
6 uur, ds. de Bek.
woubrugge.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien i.Bed
H D.) en nam. halfzeven, ds. Lijsen
Geref. Kerk: Voorm. halftien, lecsdienst;
nam halfzeven, ds. Naula.
Ned. Prot. Bond: Nam. 7 uur. ds. Glas
van Boskoop.
zwammerdam.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien (H. Dj,
d9. van Woerden-, nam halfzeven, de heer
Muller van Bodegraven.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam.
halfzeven, ds. Zwaan.
Rem. Geref. Gem.: Voorm. kwart voor
tien, mej. ds. Günlher.
ned herv kerk.
Zestal: Te Maarssen, J. J. Timmer, te
Ermelo; B. Bartlema, te Zeist; B. N. B. Bout
hoorn, te Putten; W. L. Mulder, te Voorthui
zen; S. van Dorp, te 's-Gravenhage; en T.
Lekkerkerker, te Delft.
B e ro epen: Te St. Anna ter Muidan, J.
L. Adriani, te Nes op Ameland Te Eem-
nesBuiten, A. F. P. Pop te Vaassen Te
Wapeningen, M. J. A. Bouwers te Hardegargp.
chr geref kerk.
Beroepen: Te Vlasrdingen, J. B. G.
Croes te Gouda Te Rot ter Jam-Zuid, W.
Hendrikse te Ede.
JUBILEUM-HOOGWERF.
Heden viert de heer J. Hoogwerf, hoofd
der Da Costaschool te Rotterdam, een be
kend auteur in de onderwijswereld, zijn 40-
jarig ambtsjubileum.
De jubilaris is Binds 1901 hoofd van de Da
Costaschool te Feijenoord. Van 18971920
was de jubilaris lid van het hoofdbestuur van
het Ned. Jongelingsverbond; van 1914
1920 was hij penningmeester en sinds 1923
is hij secretaris van de Prov. Vereeniging van
ChT. onderwijzers in Zuid-Holland, van 1917
1920 en sinds 1928 is hg voorzitter van
de afd. Rotterdam der vereeniging van Chr.
Onderwijzers. Reeds 20 jaar is de heer
Hoogwerf voorzitter van de Chr. Qranjever-
eeniging te Rotterdam en sinds 191b voorz.
van de afd. Feijenoord der Chr. Hist. Unie.
Van zijn geschriften noemen wij slechts
het laatste „Groot vertelboek van de geschie
denis des Vaderlands".
DE UITBETALING VAN
ONDERWIJZERSSALARISSEN.
Op vragen van het Tweede Kamerlid Van
Zadelhof f
1. Is het juist, dat eerst den 27sten van
elke maand het geld, benoodigd voor de uit
betaling van de onderwijzer salarissen, do>r
bet Rijk wordt ge-tort bij de bank van de
Vereeniging van Nedsrlandsche gem&enteu?
2. Zoo ja, moet daarvan dan niet het ge
volg wezen, dat vele kleinere ge-
memtebe.-tu^en. die niet over voldoende kas
geld beschikken, in moeilijkheden geraken
met de tijdige uitbetaling der onderwijzers-
salarissen, waarvan dan ten slotte de be
trekken onderwijzers de dupe worden?
3. Is het daarom niet mogelijk, dat de
minister maatregelen neemt, dat de betrokken
gemeentebesturen, evenals de Rijksontvan
gers. de benoodigde gelden reeds den 24sten
van de maand ontvangen?
4. Zoo ja. is de minister dan bereid maat
regelen te nemen, die daartoe zullen kunnen
leiden?
heeft de minister van onderwgs, kunsten en
wetenschappen geantwoord
1. De gelden, noolig voor de uitbetaling
der onderwijzers-salarissen, worden door het
Rijk bij de Bank voor NeJer.andsche ge
meenten gestort op den op vijf na laatsten
werkdag van elke maand, zoodat de storting
niet op den 27sten, doch als regel op den
24sten of 25sten der maand plaats heeft.
2. Deze regeling, welke sinds 1 Jan. '28
wordt toegepast, heeft nimmer tot oenige
klacht van een gemeentebestuur aanleiding
gegeven. In het jaar 1927 had de storting bij
de bank nog plaats op den op drie na laatsten
dag der maand. Tot opheffing van de moei
lijkheden, waarin ,als gevolg van deze rege
ling, enkele gemeentebesturen mot
de tijdige uitbetaling der ond <r.vrjzerssalaris-
«sen, geraakten, is de betaalbaarstelling toen
vervroegd tot het tijdstip, onder 1 aange
geven.
3 en 4. De ondergeteekonde acht het dan
ook niet noodig thans weder maatregelen te
nemén, om de nooiige gelden op een nog
vroegeren datum betaalbaar te doen stellen,
en dat te minder, omdat het renteverlies ten
nadeele van den Staat, dat het gevolg is van
die maatregelen, zooveel mogelijk beperkt
behoort te blijven.
plechtige teraardebestelling van
rector b. a. j. van baaren.
Groote belangstelling.
HET ONDERWIJS IN URUGUAY
Het feit, dat de Nationale Raad van Lager
en Normaal Onderwijs te Montevideo heeft
besloten aan school no. 26 een der be
langrijkste lagere scholen in Uruguay den
naam „Paises Bajos" (vergelijk „Pays-Bas"
is Nederland) te geven, is voor de bekende
vereeniging „Nederland in den Vreemde"
aanleiding geweest om er voor zorg te dra
gen. dat deze school voorzien zal worden van
een verzameling materiaal, op Nederland
betrekking hebbende.
Een kleine kring van genoodigden is gis
termiddag fce Amsterdam in de gelegenheid
gesteld om deze uitgebreide verzameling
voorwerpen voor deze school te bezichti
gen. O.m. was aanwezig de Neder'.andsche
Gezant in Argentinië en Uruguay, de heer
Ketwich Verschuur, voorts sagen wjj oud
wethouder Ter Haar en de heeren P. J. de
Kanter en dr. M. de Hartogh, reap, voorz.
on secr. van „Nederland in den Vreemde".
Tct de verzameling, welke zoo spoedig
mogelijk naar - Montevideo zal worden gezon
den, behooren o.m. een fraai portret van
H.M. de Koningin in lijst* bestemd om in
de vestibule der school te worden opgehan
gen, en bronzen naamschild, school- en wand
kaarten van Nederland en van onze Koloniën,
een monster verzameling van Nederlandsch-
Indische voortbrengselen, eenige vlugschrif
ten over de Nedérandsche Landbouw, vee
teelt enz., alsmede 400 exemplaren van de
door de vereeniging uitgegeven brochure
„Los Paises Bajos"'. Alle opschriften op
de wandkaarten, platen enz. zijn in de
Spaansche taal aangebracht.
kringen betreurd worden. Voor nadere bij
zonderheden omtrent zijn levensloop ver
wijzen wij naar ons blad van gisteren. Het
zal velen dankbaar stemmen, dat zoo juist
een straat naar den geachlen overledene
werd genoc-md Zijn diensten aan de ge
meente Oegstgeest kunnen onvergetelijk ge
noemd worden!
- -
- Ar 'v
~.\V
i - I
-V' v i
V' -■
Rector B. a. j. v. Eaaren.
Heden vond de teraardebestelling plaats
van den zoo zeer geliefden Rector van
Baaren. directeur van het Lic-'fdegeslicht
„de Goede Herder". Gisteren te 7 uur von
den de plechtige metten plaats, waarbij de
luncties werden waargenomen door den
WelEerw heer Pastoor Albers van Schoon
hoven. geassisteerd door Pastoor Meyer,
van Leiderdorp, ReclOT Kok. v.h. St. Joseph-
ges icht te Bloemendn.al en Kapelaan van
Dael van Zoeterwoude.
Gantores waren Pastoor Boks van A'dam
en Pastoor Jacobs van 't Kalf, klasgenooten
v. d. overledene. Met Deken Jansen van
Zoeterwoude waren meerdere heeren van
het dekenaat tegenwoordig en tijdgenoolen
van den overledene.
Hedenmorgen werd de plechtige Lauden
gehouden waarbij de functies werden waar
genomen door den Hoog Eerw. heer Mgr. H.
Taskin, Resident v. h. Groot-Seminarium,
den WelEerw. heer Rector Timp, uit Haar
lem als Diaken en den WelEerw. heer kape
laan van Alphen. uit Gouda als sub-diaken.
Na de Lauden volgde de plechtige Uit
vaartmis opgedragen door den ZeerEerw.
•heer L. Jansen. Deken van Zoeterwoude
met assistentie van de WelEerw. heeren H.
en G. van Baaren, pastoor te Oudorp en
Enkhuizen bloedverwanten van den
overledene resp als Diaken en Subdiaken
als Canlores fungeerden: de WelEerw. heer
J. P. J. Kok. Rector v. h. Liefdesgesticht,
de WelEerw heer J. Schaars, te Bloemen-
daal en Velp. dezelfde als bij de Lauden, j
als £eremoniarus de WelEerw. heer J. v.
Dac-'l. kap Zoeterwoude.
Op uitdrukkelijk verzoek van den over
ledene werd geen lijkrede gehouden.
Tegenwoordig waren: Behalve de Hoog-
Eerw. heer Mgr. H. Taskin president v. h.
Groot-Seminarie te Warmond, de Rector
v d. ..Goede Herder" te Velp, de Rector v.
h. St. Josephsgesticht te' Bloemendaal, de
ZeerEerw. Zeergel. Pater Mr. Dr. A. Borret
Sr Rector v. h. St. Aloysius-College to
's Ha ge. Vele priesters uit het dekenaat en
den omtrek, vele tijdgenooten en vrienden.
Bij de talrijke familieleden waarvan 8 hee
ren. hun overleden bloedverwant naar zijn
laatste rustplaats droegen hadden zich ver
schillende persoonlijke vrienden geschaard
o.a. Mr. Fruytier en echtgenoole, burge
meester Wap* Dr. de Bruine Sr. en Jr., Dr.
Lc-csberg.
Oud-wethouder Spaargaren.
WEEKBLADEN.
Het jongste nummer van „Deze Week"
noemt de „negatieven" hen, die zoo heel
goed welen, wat zij niet willen. Zij zijn de
blinde drijvers, die de omstandigheden wil
len laten veranderen door een dictatuur van
het proletariaat of „den sterken man". In
een groot opstel wordt het recht op het stof
felijk overschot besproken naar aanleiding
van twee recente rechterlijke uitspraken.
Interessant is een artikel over de econo
mische gevolgen van natuurrampen. Onder
den titel „Kentering in het concertbedrijf'
behandelt de Amsterdamsche muziekrecen
sent Lou van Strien de veranderde eischen,
die aan radio en gramofoon gewende publiek
aan de muziek begint te stellen. Onder de
kanlteckeningen troffen ons enkele interes
sante gegevens over de studeerende vrouw
in Nederland. Het voorstel van de oud-leer
lingen der M. T. S. en te Dordrecht en
Amsterdam om voortaan het praedicaat
„ing." te voeren wordt aan een scherpe cri-
tiek onderworpen. Noemen wij tenslotte nog
een opmerkelijk paedagogisch artikeltje
.Groc-i" en een uitvoerige bijdrage over
„Voor-historisch Amerika". De gewone ru
brieken sluiten het als steeds afwisselende
NIEUWE UITGAVEN.
Bii de N.V. A. W. Bruna en Zoons Uiig.
Mij. te Utrecht verscheen een nieuwe detec
tive-roman van „Edgar Wallace", getiteld:
„Roode Azen". Ing. f. 1.15. Geb. f. 1.90.
de heer j. c. spaargaren f
Oud-wethouder der gemeente Oegstgeest.
Overleden is op 77-jarigen loeftijd heer
J C. Spaargaren, oudwetho iri-T der ge
meente Oegstgeest. De overledene was alge
meen zeer gezien zijn .heengaan zal in breede
SCHAKEN.
TOURNOOI TE SAN REMO.
De uilslagen der 12e ronde luiden:
Aljechin wint van Araiza.
Ahues wint van Romi.
Spielmann wint van Colle.
Niemzowitsj wint van Monticelli.
Tartakower verliest van Bogoljubow
Kmoch verliest van ïates.
VidmarGrau remise.
MaroczyRubinstein remise.
De stand is thans: Aljechin 11 p.; Ru
binstein 9 p.: Niemzowitsj 81'2 p.: Bogoi-
jubow 7 1/2 p.; Vidmar, Ahues en Tarta
kower 0 1/2 p.: Yates 6 p.: Kmoch 5 1/2 p.;
Spielmann en Maroczy 5 p.; Araiza en
Colle 41/2 p.; Monticelli 4 p.; Grau 3 1/2
p.Romi 2 1/2 p.
Leiden's doopceel gelicht.
eyden" aldus vangt een beschrij
ver stad uit 1672 aan „is in den
[van de groote Steden van Holland, de
alhoewel in oorsprong, boven d'
e; Oudste. Leid in het beste deel van
•holland, in het midden van Rhijnland,
het de Hooft-dtad van is, een groote
5,1 mij! van de Noord-Zee. drie gc-
10 mijlen van Üelvl ende den Haag,
yin Haarlem, Gouda, Rotterdam ende
'n- agl van Dordregt, Amsteldam
Uytregt. het hart ende midde-punt
yland, gans ende al omringd met de
lelijkste Tuynen ende Lust-hoven, in
rs!?l van veel hooge ende sehoone Wey-
en. wel eer door den slibber van tiet
"^Vendo Rijn-water, daar desefve voor
jkinge 'ang mede gemeen gelegen
fr-. tot s00 vrugtbare ende vette aarde
yvüssen, dat deselvo niet alleen voor
in6 T*2 *,frkwaamsf° Wey ende Boter
1 eel ende Warmoes-landen vooi
alSe Land kunnen dienen, maar nok
e aarde, daarmen de bekwaamste
steen van maakt, (die omtrent dese
t ffoote menigte gebakken werd) ont
/"inde, nog verre de beste ende
V-vTit ^an^en huer om streeks blij-
emet verscheyde Wateren, als
IZiii T ^0e? Vliet, ende de Maren
,.sprengt ende bevloeyf werden,
p T0 ^af* mct a^'c no°fdruf-
VS ^G'louvfen (lijfsbehneften)
J hare Na-gebuyren van haaren
Zegen, bysonderlyk van Boter. Kaas, ende
Warmoes-vrugten (dewelke nergens soo
goed en vallen) deelagtig maakt, ende de
goede gelegenheyt tot het maken ende toe-
bereyden van alrehande Wolle-lakenen,
Zaayen. Greynen ende andre Manufacluy-
ren ende Handtuig-werken, den Koophan
del alhier sodanig heevt doen aanwassen,
dat dese Stad, de welke een seer kleyn be
gin gehad heevt. in korte Jaaren. tot ses-
maal vergroot ende uytgeleid is. voor geen
van de grootste Koop-steden van Holland
te wijken heevt. maar in vele boven steekt
Leidsche nocdmunten (I).
Tgdens de belegeringen van steden in dsn
Spaanschen tyd, wei-den in de plaatsen, waar
een beleg de loopende geld oorten had uit
geput en de regeeringen moesten omzien
naar een nieuw trjdelgk betaalmiddel, nood
munten geslagen. Deze waren me.^t van ;il-
ver. soms van tin, lood of papier en droegen
dikwijls kernachtige opschriften. Mr. Ernst
Polak heeft m het Haag ch Maandblad jaarg.
1925) over de noodmunten uit den Spaan-
schec tijd een art;kél gepub iceerd. waar
aan wij, wat betreft de Leidsche noodmun
ten. het volgende ontieenen:
„Zooals bekend is heeft Leiden twee be
legeringen ,te doorstaan gehad: in het laatst
van October 1573 sloten de troepen van
Francesco de Va'.dez de stad. in en dit eerste
n'.'feg duurde tot 21 Maart 1574. toen de
viano plotseling aftrok op de nadering - an
Lodewjjk van Na-sau (slag hij \Iook). Hoe
kort dat eer.-t? beleg ook duurd?, toch heeft
men behoefte geh^d aan noodgeld. Reeds op
17 Augustus 1573 hadden de gasthuism»3es-
teren van St. Katharina bg octrooi van den
Koning verlof gekregen tot een bedrag van
1000 gulden koperen „oortgens" te slaan,
omdat zeker reeds toen, door den aanhou
denden oorlog, de ga t- en armhuizen voar
groote uitgaven stonden. Op 12 November
1573 werd aan dit armengeld bij proclamatie
algemeen e gangbaarheid binnen de stad toe
gekend. De kleine koperen oortjes droegen
aan de voorzjjde het wapen der stad en de
woorden „Gedenct den Armen"; de achter-
zgde verbeeldt het wagenrad met de vil
messen. symbool der H. Catharina. Doch ook
de stadskas moest geholpen worden: op
19 December 1573 nam men zijn toevlucht
tot het vervaardigen van noodmunten, het
zeer bijzondere papieren geld van 20 en 5
stuivers. Zrj werden geslagen, geponst, uit
oude misboeken; wanneer men zulk een munt
losweekt kan men nog zeer duidelijk deelem
der bedrukte bladzijden ontcijfer n. De voor-
en achterzijde zijn echter van andir. stevi
ger papier; de voorzijde van de 20 stuiver
vertoont tusschen het jaartal den Holland-
scben leeuw met stok en vrgheidshoed en
de woorden: „Haec Liberia tl- Ergo": de
achterzijde het Leidsche wapen met rand
schrift' „God.-Behoede-Le. d?r". Daar e.ens
de letters NJummus). O(bsessae). U(rbis).
L(ugduni). S(ub). G(ubernatione). l(liu tv\s-
simi). P(rincipis). A(uriaci). C(usus). Dit is
wel een groote bijzonderheid: het zijn de
eenige vaderlandsche noodmunten, die Jen
Prins noemen Zeker, de proclamatie van
19 December 1573 spreekt van een auto
risatie van „Burgemeesters en Reg: rd -rs"
to* het uitgever, der munten dóór d*n t'rin-.
doch ook deze machtiging heet te ge-ehie-
dee „uvt naeme v. d. Coo?.!. Mojo leit. onzer
ailergenad'g te Heer". Dat men dus blijkens
het opschrift den Prins a.h.w. dit attribuut
der souvereiniteit (muntslag) toekende, is
al heel merkwaardig.
De bovenstaande woorden betreffende de
vrijheid ergerden de Remon tranlsche pre
dikanten, die in dezo troebeien nog tijd von
den van de preek-toe! af uit te varen, omdat
zij liever „haec reiigionis ergo" hadden ge
lezen. In 't laat t van Decemoer 1573 sloeg
men de kleinere papieren munten van 5
stuiver, met op de voorzijde den staanden
ieenw met stadsschüd en degen en de woor
den: Pugno pro Pa'.ria, op de achterzijde de
woorden Lugdunura Batavorum".
Snei-cnrsus.
In N oveuiber 15b7 verzocht een Friesch
student aan het stadsbestuur van Leiden
om in de gelegenheid gesteld te worden
een snel-cursus te mogen geven in het le
zen, schrijven en leeren. De bewuste re-
questrant Theophilus Rubema was zijn
naam ha<l jarenlang ld verschillende
landen en steden „geverseert en gestu-
deert", met name te Rome Parijs en Cam
bridge on bij had in den vreemde geleerd
„de Lac'jnicque korte, pittige) en
1 flycke dextenteyt vlugheid) van
leeren en schoolhouden, gebruyet in Sicï-
len, Napulien en andere plaetsen." Het
geleerde had hi.j bereids toegepast te
Sneek, „by welcke middel h\ een yegebc
binnen twee jaren zo perfect en prompt
can leeren als by andere in zen of zeven
jaren wert geleert
De appellant werd aar. een nader onder
zoek onderworpen door Mt Franc Duvc.
een van de heeren vkn den Leidschen Ge
rechte, die inderdaad constateerde, dat
Rubema verschillende attestation van niet
te versmaden autoriteiten bfezat, o.a. van
den Bisschop van Londen, van den Vice-
Kanselier der Universiteit van Oxford, vau
den graaf van Oost-Vrieslant en van eet»
paar Friesche autoriteiten. In December
1587 werd aan appellant diens verzoek dan
ook toegestaan cd werd hem veroorloofd
„omme binnen dese stede school te mogen
houden" ec alle personen „tzy out of jong,
die 't an hem versoucken sullen" les te
gc-vcn in Latyn Fransch en Nederlandsch
„op zodanige Laconyke manier, als hv zegt
gevonden te hebben."
Veel succes heeft Rubema met zijn leer
methode te Leiden niet gehad. In 1588 ver
dwijnt zji.n naam «^fxirloos uit de Leidscfie
registers.
Woordspeling.
In 1672 verscheen te Leiden een „Korte
Besgrijvinj van het Lugdunum Batavorum,
nu Leyden" en de schrijver ervan was Mr.
Simon van Leeuwen, destijds raadslid. Lei
den had een andere van Leeuwen, Diderik
van Leyden van Leeuwen tot burgemeester
gehad. Het oude stadhuis had twee waren-
dragende leeuwen in zijn frontgevel en nu
liet een dichter dier dagen (N Lydiu-1 aan
het boekwerk een kort gedicht vooraf gaan
„Leydens Leewen-Roem" getitejd =>n daarin
werd de volgende woord?pc-'ling gemaakt:
„Mijn Raadhuys ?n Gemeent v'dus
moet mijn naam vereeuwen)
Werd weder-syds gestut van twee
vernaamde Leeuwen;
Een die mijn Tiijst in top "n grooW
maakt van groot,
En d ander graavt mijn eer. doop
't krabblen van svn Poot."
p
