70tfe Jaarpan?
ZATERDAG 25 JANUARI 1930
No. 21430
FFICIEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
handelsregister
camer van koophandel.
Het voornaamste nieuws
van heden.
DE LUSTRUMFEESTEN DER V.V.S.L.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cis per regel voor adverlenliên uil Leidep en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
aivertentiên 35 Cis per regel Kleine Advertentiën uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts bij een
maximum aantal woorden van 30
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cis porto te betalen Bewijsnummer 6 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2 35. per week
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per post f. 2.35 portokosten.
ƒ018
„0.18
Pit nummer bestaat uit ZES bladen
EERSTE BLAD.
Uitslag van den
Mvertentie-beoordeelingswedstrijd
De 370 deelnemers aan dit referendum
lebben als de beste advertenties aange
wezen, die der onderstaande firma's en wel
i deze volgorde:
lo. 1 adv. Blooker's Cacao.. 1604punten
2 Philips 1488
3 Chief Whip 1229
4 Vroom en Dreesm. 986
5 Douwe Egberts 948
6 C. en A.900
L 7 Droste 800
i. 8 Brieer 730
i. 9 v. d. Steen633
1.10 Bonnetterie 618
Due 10 advertenties hebben wij op de
i pagina van het 6de blad van dit nnm-
itr gereproduceerd.
Van het maximum te behalen punlen-
LDtal van 200, hebben zoowel:
I de heer H. de Cler, Seringenstraat 8 4
I als de heer C. D. J. Janssen, De Genestet-
Ibaat 92
120 punten behaaild, zoodat deze twee
renders samen den lsten en 2den prijs
ben behaald, dus deze 2 prijzen van
en f. 25 zullen moeten deelen. Zij zul-
d samen moeten loten.
I Hierop volgen
I Mej. E. Piket, Lombokstraat 7 A
I en de heer D. ten Geuzendam, Roodborst-
fraat 42
Ier met 110 punten, zoodat deze samen
i derden prijs gewonnen hebben Wij
)en naar aanleiding hier van een tweede
prijs beschikbaar gesteld van f. 10.
IVan de bovenstaande 4 prijswinnaars
Tft'l de heer Ten Geuzendam het hoogste
intaln.l. 9 van de 10 uitverkoren adver-
frlies opgegeven, en kon desniettegen-
unde maar tot 110 punten komen, daar
tchls een tweetal advertenties op de juiste
|ials. d.w z overeenkomend met de plaats
de lijst der uitverkorenen, voorkwamen.
[De prijswinnaars verzoeken wij persoon-
i de prijzen aan ons bureau in ontvangst
villen komen nemen.
DE DIRECTIE.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden-
Gezien het verzoek van a. J. Schuster on»
pgunning tot het oprichteit van een si-
grenfabriek m de perceelen Paradijssteeg
32 en 34 kadastraal bekend Gemeente
liden. Sectie H Nis 1877 en 1878
J. H Moene om vergunning tot heb
pichfen van een palingrookerij in het per-
1 Klooster No. 26. kadastraal bekend Ge-
ïeente Leiden Sectie H No 1749
[c. Gebrs C J. en P van der Loo om ver-
inning lot het uitbreiden van de wasch-
pwhting in het perceel Haarlemmerweg
32. kadastraal bekend Gemeente Leiden,
Jctie K No 3699
ld G Verberg om vergunning tot het uit- i
[fiden van de zuivelinrichting in het
rceel Levendaal Nis 8183. kadastraal
pnd Gemeente Leiden. Sectip E. No. 1608
r'el op de artikelen 6 en 7 der Hinderwet-,
j >even kennis aan het publiek dat ge-
pnide verzoeken met de bijlagen op de
jcretaris dezer gemeente ter visie gelegd j
alsmede dat op Zaterdag, den 8sten
jbruari e.k des voormiddags te half elf
p in hei perceel Breestraat 125 (Bureau
1 Gemeentewerken! gelegenheid zal wor-
?e?cven om bezwaren tegen deze ver
ben in te brengen terwiil zij er de aan-
r, (t. °P vestigen, dat niet tot beroep ge
j^'igd ziin zij die niet overeenkomstig
der Hinderwet voor het gemeentebe-
ur of een zijner leden zijn verschenen,
£.,e,rde hun bezwaren mondeling toe te
|bten
A VAN DE SANDE BAKHTIYZEN
Burgemeester
VAN STRUFN. Secretaris.
Leide. 25 Januari 1930.
Ds. T. HOOGENRAAD f
In den ouderdom van 73 jaar is in hel
Diaconessenhuis te Breda, waar hij sinds
eenige dagen werd verpleegd, overleden ds.
J. Hoogenraad, emeritus-predikant der
Ned. Hervormde Gemeente en gedurende
vele jaren predikant te dezer stede
Jan Hoogenraad werd in 1856 te Scheve-
ningen geboren; hij behaalde het propo
nentsexamen in 1880 en den predikants-
titel in 1881.
Zijn eerste standplaats was Oostbroek,
waar hij 13 Februari 1881 werd beroepen.
In 1888 vertrok hij naar Wageningen om
tien jaar later een beroep naar Leiden aan
te nemen. Hier ter stede heeft hij zich vele
vrienden gemaakt; niet alleen in zijn wijk
VI (Pniël), maar ook daarbuiten. Bij zijn
40-jarig ambtsjubileum in 1921 bij welke
gelegenheid hij benoemd werd tot ridder m
de Orde van Oranje-Nassau is dat over
duidelijk tot uiting gekomen.
Weinige maanden later werd hem op
zijn verzoek emeritaat verleend, waarna hij
zich metterwoon te Breda vestigde. Het was
bekend, d-at zijn gezondheidstoestand in
den laatsten tijd te wenschen overliet, zoo
dat de tijding van zijn overlijden voor in
gewijden niet geheel en al onverwachts
komt.
De ter-aarde-bestelling van het stoffelijk
overschot zal a.s. Woensdag op de begraaf
plaats „Zuilen" te Breda plaats vinden.
VEREENIGING v. STAATKUNDE
Ë*-8*nCïn:
®alenburg. Morschstraat 60. Leiden
■rhr'n'ii:? (tapperij Uittredend gtvol-
M>örf 0 1"' ^osdor^ Leiden.
freen'9 -'rr,Cn-'e' ^ruil- en Bloemenveilings-
•i)': Leiden en Omstreken C.A.
i v ei''n8'°°ds Boommarkt Nieuw Lid
an toezicht: M. du Prie, Leiden.
Prof. dr. van Poelje over:
„Het probleem der renzensiad".
Op uitnoodiging van de Vereeniging voor
Staatkunde heeft gisteravond in de leeszaal
van de sociëteit Minerva" prof. dr. G. A.
van Poelje een inleiding gehouden over het
onderwerp: ..Het probleem der reuzenstad"
(metropolitan community).
Na met een enkel woord door den praeses
bij zijn gehoor te zijn ingeleid, ving spr. aan
met op te mejken. dat de geheele theorie
der plaatselijke zelfregeering uitgaat van de
gemeente (dorp of stad) van betrekkelijk
kleine oppervlakte en een betrekkelijk klein
aantal inwoners.
De zeer groote stad. aldus vervolgde spr..
is een product van de tweede helft der 19de
en het begin der 20ste eeuw. Zij heeft een
eigen economische structuur en stelt haar
eigen organisatorische, juridische en be-
stuurspróblemen. Een zelfstandige bestudee
ring daarvan vindt nog slechts sedert wei
nige jaren plaats zoodat van een oplossing,
indien deze al mogelijk is zeker nog niet
kan worden gesproken.
De moderne stad en zeer in het bijzonder
de moderne metropolis vertoont algemeen,
als men door de omhulling van nationale
en historisch bepaalde bijzonderheden weet
heen te dringen, eenzelfde karakter; de moei"
lijkheden. welke men bij de bestudeering
van het groote-stadsprobleem ontmoet, zijn
dezelfde, hier en elders
De groeiende stad slooft zich aan geen
staatkundige grenzen. Overal doet zich
vroeger of later de vraag voor. of annexatie
van. of liever assimilatie met de omgeving
gewenscht is. dan wel of langs andere
wegen naar een oplossing voor de in last
en tal toenemende moeilijkheden moet wor
den gezocht. Bij samengroeiing van bevol
kingen zal men. gezien de willekeur, waar
mede z.g historische grenzen veelal zijn
gelrokken, wel altijd en vooral ook niet te
laat tot assimilatie moeten besluiten Als
een afschrikwekkend voorbeeld van te lang
wachten, noemde spr. Brussel
Uitgaande van de meest karakteristieke
groote steden onderscheidt men veelal drie
organisatie-typen
lokale centralisatie klassiek voorbeeld.
Pariis: lokaal federalisme klassiek voor
beeld. I ondentussc hen vorm klassiek voor
beeld New-York
Togen de straffe centralisatie beslaan wel
zeer groote beswaren: toch ziet men over
het algemeen van het federalisme 'n stroom
in centralistische richting gaan: Weönen
Berlijn, kommuuale Neugliederuog" in het
Rïi^sch-Westfaalsche i nd us tr i egebed
Zal de gecentraliseerde gemeente met in
terne decentralisatie de op'ossing ziin0
Nadat sor de verschillende moeilijkheden
bii handhaving der geldende opvattingen in
zake kiesrecht en vertegenwoordiging en
andere rpoe>lii1-hfv1°Ti heeft uiteengezet be
sloot bii m?t te wijzen op dp noodzakelijk
heid. dat tiid'g voordat van het vormen
van een lokale eenhe'd sorake is. ten aan-
z;en van vercchdiende belangen de lokale
zorg zich over deeds ruimere kringen uit
strekt Ten slotte wees prof Van Poebe op
de gropiende befeeVpp's in dit verband van
dp doel corpora f'p en de bezwaren en moei-
lii'-hed^n welue verhand houden
Fr volgdf op deze ;-nip"d;n<r een geani
meerde g.eci- 1i. wisselz^ó ten"
duurd.-» f1"' d ,toL '-p «fcmrri'ng over
de vrragpunteii aitmaal achterwege moest
blijven
Het kunstmatig verwekken van
regen door middel van ijsdeeltjes.
Blislukt door de weersomstandigheden.
Nadat hel gedurende twee dagen te mistig
was geweest om van den gemeentelijken
havenmeester van het vliegveld Schiphol
verlot te kunnen krijgen om met een vlieg
tuig op te stijgen, was gistermorgen hel zicht
eindelijk vrij en schpen de zon weer uit een
helderen, blauwen hemel. De proeven om
door het uilstrooien van sterk onderkoelde
ijsdeeltjes op de wolken deze tot condensa
tie te brengen en daardoor regen te verwek
ken. die de heer A. Veraart uit Rijswijk ten
gevolge van het ongunsligp weer reeds twee
dagen had moeten uitstellen zouden einde
lijk voortgang vinden Schiphol leverde het
bekende schouwspel van vertier en drukte.
Vliegtuigen vertrokken en vlogen aan en
vele militaire vliegers hadden van het mooie
weer gebruik gemaakt om met hun kist van
Soeslerberg even naar de Amsterdamsche
luchthaven een kopje koffie te komen drin
ken. En tusschen het beweeg van menschpn
en toestellen waren op het platvorm nabij
de drie toestellen, die de heer Veraart ge
charterd had eenige arbeiders bezig het on
derkoelde ijs fijn te stampen en in zakken
in twee van de drie vliegtuigen te laden Het
was ruim twee uur. toen men hiermede ge
reed was Inmiddels was de lucht, die gedu
rende de ochtenduren eenige bewolking had
getoond, geheel opgeklaard, en daarmede
ontstond een nieuwe moeilijkheid. De heer
Veraart verklaarde nl dat zijn proef alleen
kan slagen indien het op zeer lage tempe
ratuur gebrachte ijs gestrooid wordt op een
vrij dichte wolk. die rpeds in ver gevorder
den 9taat van condensatie verkeerl. Nu het
ijs eenmaal was ingeladen zou het indien
de proef nu rtief door ging. zeker bedorven
zijn om bij een volgende gelegenheid te kun
nen gehruiken en toon dan ook werd mede
gedeeld dat er in de richting van de Noord
zeekust eenige bewolking viel waar te ne
men gaf de heer Veraart hevel om te star
ten Dp heer Veraart zelf had met eenige
helpers plaats genomen in hel door den pi
loot Wiersma bestuurde twee motorige Fok
ker-vliegtuig PH -A.EH.. waarin de groot
ste hoeveelheid ijs was geladen, terwijl het
overige ijs werd geladen in de door Parmen-
tier bestuurde P.H -A.D.N
Fen derde, door Veenendaal bestuurd toe
stel stelde de pers en eenige belangstellen-
dén in de gelegenheid het experiment u;t
de lucht te volgen. Eenige op Schiphol aan
wezige personen onder wie prof. Keesom
alhier hadden zich naar Zandvoori begeven,
teneinde van den beganen grond het resul
taat der proefnemingen gade te slaan. Hoo-
ger en hooger stijgend vlogen de drie vlieg
tuigen in de richting van IJmuiden en toen
de kust bereikt werd. bevonden zij Z'ch op
een hoogte van ongeveer 3000 meter Niette
min was er van bewolking nog geen sprake.
Wel leek het. alsof in het Zu:den eenige wol
kenbanken lagen doch spoedig bleek, dat dit
gezichtsbedrog was. aangezien het zicht :n
de verte eenieszins heiig be^on te worden
Fn voorzoover men in Noordelijke richting
vrij ver uit dc kust wolken zag lagen dezo
Ie hoog dan dat de machines er hoven u t
zouden kunnen komen En omdat tenslotte
de voorraad ijs na terugkeer op Schiphol toch
niet meer voor een volgende proefneming te
gebruiken zou zijn. besloot de heer Veraart
om van epn hoogt van drie duizend meter
dp ijskorrels dan maar hoven Znndvoort uit
te strooien Als wit uitlaatgas stoof het ijs-
poeder weg. en sooedig waren de twee (op
stellen van hun koele last bevrijd Nog werd
de hoop gekoesterd, dat het uitgestrooide ijs
eenigen invloed zou hebben op de zeer
dichte nevpi. d'e boven het landschap hing.
alhoewel zulks zeer onwaarschijnlijk was.
Wel kreeg men kort na het uitwerpen den
indruk, dat de nevel ter hoogte van TJmui-
den iets minder werd en geheel optrok, ter
wijl het scheen alsof hij zich benoorden h°t
Noordzep-kanaal verdwhtfp. maar zekerhed
daarom'rerf en of ind:en deze waarn°nvng
juist was deze ^en gevote was van de rfoer-
nemin* kon n:et wordpn vastgesteld. De
hper Veraart is echter vastbesloten om in de
komende week onder geschikte omstandig-
hedpn de nroef 'e herivrien. aan^ezten J-'
proef nte' her^'-pnd is on de omstendigheden,
waaronder zij gisteren plaats vond.
gesteld, zoodat de deelname zoo groot was,
dat een splitsing in twee groepen en t\vee#
avonden noodig was.
Hierna verzocht hij den heer J H. Kasten,
die zich welwillend ter beschikking had ge
steld. de bezoekers rond te leiden.
Om van het vele interessante en wetens
waardige dat den deelnemers in de daarop
volgende drie uren werd getoond en verteld,
een nauwkeurig verslag te geven, zou ons te
ver voeren.
Genoeg moge zijn te vermelden, dat een
bezoek werd gebracht aan den 21 Meter ho>
gen koepel, den meridiaan-kijker de diverse
klokken, registratie-instrumenten en oude
kijkers den koepel met den fotografischen
kijker, waar overal de heer Kasten op voor
leeken zeer bevattelijke wijze uitleg deed.
Vervolgens vertoonde genoemde heer nog In
de Collegezaa' een groot aantal lichtbeelden
omtrent de Sterrekunde en vergastte hij
hun nog ten slotte op een poDulaire astrono
mische les. die niet zal hebben nagelaten
bewondering op te wekken voo^ de Sterre-
wacht alhier met haren staf van werkers. De
heer de Bink was dan ook na afloop de tolk
van al'e deelnemers toen hij den heer Kasten
hartelijk dankte voor al da'gene wat hij
deze drie uren had getoond en verteld, ver
trouwend0 hem hel volgende winterseizoen
wederom bereid 'e zullen vinden om andere
leden te laten genieten, die zich dan ze°r
zeker we^r in even grooten getale voor een
bezopk aan de Sterrewacht zullen aan
melden.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd is voot het candidaats-examen
Godgeleerdheid de heer I. F. de Jong
(TerheydeD N.-B.)
DE BIOSCOPEN.
City-theaier Deze week brengt het City
theater ons de uitstekende film Levens-
stroomen" met als hoofdpersoon Richard
BarthelmesS. Deze film. volgens de eischen
des tijds sprekend en musiceerend. geert
Richard Barthelmes9 ruimschoots gelegen
heid om zijn zang- en levens zijn dramati
sche talenten te toonen. In dit filmwerk
wordt nu de strijd tusschen het goede en het
kwade in den dranksmokkelaar getoond,
waarbij tenslotte me! behulp van Alice, de
verloofde van den smokkdaar Jerry, en den
gevangenisdirecteur Warden, het goede zege
viert Van het bijprogramma vermelden we
van de twee musiceerende films „Two
little love Birds" (twee minnende vogels)
waarbij men zich door de komiek van de
twee clowns in een circus waande. Als
tweede filmpje ..De Ridders van de laa'ste
druppel" waarin nagenoeg alle rollen door
dieren vervuld werden. Tenslotte zouden wij
een deel van het publiek willen verzoeken
bij pen sprekende film. evenals bij een too-
neelstuk. de groolsle s'ilte te bewaren, ten
einde diegenen, die de taal wel verstaan, in
staat te stellen het gesprokene te volgent
Trianontheater Het deed velen gisteren
avond goed. weer eens het aloude, bekende
orkest te hooren! Daar klonken de bekende
viool en cello-soli het volgend oogenblik
het geestdriftige spel van het gansche
strijkje in een opwekkende marsch! Ondanks
de volmaakte begeleiding der musiceerende
i films, was dit toch wel een aangename ai-
wisseling!
Als hoofdfilm deze week Haar tweede
Lc-ven". met de onovertreffelijke Pola Negri
in de hoofdrol Een ieder kent do prestaties
van deze ras artiste, die reeds menigmna:
getoond heeft, haar roem waardig te zijni
Ook nu speelt zij met temperament en ge-
BINNENLAND.
De Leidsche Gemeentebegjootmg voor
1830 is afgehandeld en aangenomen. Verdere
belastingverlaging. (3e Blad).
Te Breda is in den onderdom van 73 jaar
overleden ds. J. Hoogenraad, ond-predikant
bij de Ned. Herv. Gemeente te Leiden
(Stadsnieuws, le Blad).
Samenwerking tusschen Nederland en
Be'gi§ inzake maatregelen tegen kinderver
lamming (Binnenland, le Blad).
Eet zeverde retour-postvliegtuig is gister
middag oü Schiphol aangekomen. (Binnen
land, 2e Blad).
BUITENLAND.
Van de Vlootconferentie geen nieuws.
(Buitenl. le Blad).
De Volkenbond bemoeit zich met het con
flict in Znid-Amerika. (Buitenl. le Blad).
Het Engelsche proces Hatry ten einde ge
bracht. (Buitenl. Gem., 2e Blad).
voel. Ditmaal de rol van de tot ongeluk ge
doemde vrouw wier huwelijk door een tra
gische gebeurtenis verbroken wordt waar
door haar man half waanzinnig wordt van
vtrdriej. Zij inkt naar Parijs komt daar
in een speelhuis terecht en ontmoet hier den
vroegeren echtgenoot Deze verkeert in de
veronderstelling dat zijn vrouw dood is,
raakt nu door de sprekende gelijkenis weer
onder den indruk en doet een huwelijksaan
zoek Zij weigert echter en vertrekt tenslotte
met een vriend naar Amerika Dit is een
ze'dzaam schoone film vol teedere momen
ten' Pola Negri geeft een voorbeeldige ver
tolking. Door de buitengewone regie ont
stond een zeer geslaagde film
Voor de pauze hel journaal, een Christie-
comedy en een spannende geschiedenis „de
Drie clowns". Een voortreffelijk programmal
Casino-theater Het niet zingende of
musiceerende programma dat deze week in
bovengenoemd theater draait, is uitstekend,
hetgeen in hoofdzaak te danken is aan den
werkelijk goeden inhoud van .Het Kattc-
bruggetje". Deze film speelt in den tijd van
Napoleon en wel in het Pruisische dorpje
Schrauden. dat bezet is door Fransche sol
dalen. Burgemeester Van Schrauden pleegt
verraad door de Franschen met behulp van
de timmermansdochter Regine den weg te
wijzen over hel Kattebruggetje. waardoor de
Pruisen op valse he wijze in den rug aan
gevallen worfen. Wij zien hoe het volk woe
dend over dit verraad. Von Schrauden het
ieven ondraaglijk maakt en hem vervloek'.
Deze vloek wordt laler overgedragen op zijn
zoon Boleslav. die jaren na den misstaD
van zijn vader, naar het dorpje terugkeert.
De ;rouwe Regine speelt in deze film een
voortreffelijke rol
De voorfilm „Van Mannequin tol Revue-
ster" behoort tot het vroolijke genre. Juist
door haar onbeholpenheid op de planken
hetgeen een waar lach-succes verwekt, wor
den deze dames beroemd!
Kor!om, een werkelijk uitstekend pro
grammal
LEIDSCHE VER. TOT BEV. VAN
DE KENNIS IN DE GRAFISCHE
VAKKEN.
Ecu ezcursie naar de Sterrewacht.
Gisteravond bracht voor de tweede maal
in d?ze maand een groep leden van boven
genoemde vereeniging een bezoek aan de
Slerrrwncht alhier
Nadnt de voorzitter de heer N de Bink.
de deelnemer* in deze wetenschappelijke
omgeving h->d welkom gehee'en en had
modeTodeeld dat hel bestuur n el allean
waakt voor de '"ie1-nn,en on vaktechnisch gc-
b:ed doch ook de ateemeene ontwikkeling
d°r leden tracht te bevorderen constateerde
hij mei fenoerren. 'dat de leden dit nunt van
het winterprogramma zeer op prijs hebben
Maandag, Dinsdag en Woensdag a.s. viert de Vereeniging voo Vrf iwelijke
Studenten le Leiden haar zesde lustrum. Hierboven het bestuur, van links naar
rechts de dames: M. C. Poser; A. van Traa, A. A. P. Couvee, praeses; C. A. Mazel
en M. S. Andrau.
