LUGDUNUM-O.N.A.
7ö»(e Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 25 Januari 1930
Vijfde Blad
No. 21430
BOUWKUNSTIG SCHGON.
SPORT.
Zondag a.s. Competitie-Wedstrijd 3de klasse N.V.B.
DE GEDENKSCHRIFTEN VAN
EN OUDEN VISSCHERSMAN.
Hl VOORMALIGE LATIJNSCHE SCHOOL.
HL
c
«d slofte bespreken we nog de ingang»-
i bouwkunst der Middeleeuwen besteed-
wei veel zorg aan de ingangsportieken
kerken. Als frappante voorbeelden hier-
berinneren we U aan de transeptpoorten
Hooglandsche kerk.
i ingangspoorten van burgerlijke bouw
en werden daarentegen in de Middel
en zeer sober behandeld. We maakten
eeds op opmerkzaam, dat het na onge
1560 met de kerkelijke bouwkunst
loopig was gedaan. Er heeft in het ge-
leven een accentverschuiving plaats-,
de gebouwen van kerkelijken aard.
ir die van het burgerlijke bedrijfsleven,
ran hel stedelijk bestuur vroegen de
Jacht: hallen, raadhuizen, gebouwen
allerlei openbare lichamen, beurzen, 1
!en. weldra ook koopliedenpaleizen De
caam9te opstuw komt in Holland aan
eind der 16de eeuw. als er na roem-
overwinningen op Spanje, consolidatie
zezag komt.
ij denken voor Leiden maar weer even
hef prachtig Raadhuis, waarvan vooral
middenrisalipf een wonder van schoon
was Met zeldzamen rijkdom, werd hier
gangspoort geaccentueerd,
na valt in verhand met de zorgzame
ndeling der portieken eeD eig^naardig-
op te merken. In de Hollandsche
issance is de gevelarchitectuur soms ge
vrij van klassieke elementen. U denkt
ar aan de Latijnsche school en aan de
Iswerf. Soms ook zijn die elementen er
maar dan zijn ze (och geheel zelfsfan-
peheel Noordelijk verwerkt en opgelost.
Q0 portieken bezigt men echter dan nog
wiils. zonder organisch verhand met den
elen gevelopstand een klassieke vormen-
j?n heeft dit alreeds kunnen waarnemen
het portiek van hef Rijnlandshuis Be-
En we de ingangsnoorf van de Latijn-
school dan merken we in de eerste
b op. dat de imposten met de rondboog
'aan zijn naar het twee jaar oudere
beeld van Lieven de Key. De samen-
ij1? ervan is. tenminste beneden d*
ilraaf. precies gelijk aan die van de
b'iike toegangspoort van het Raadhuis
echl Gothisrhen barokstijl ziet mei.
'blokken om de beurt versierd met ten
ïelriscb ornament en met zg diamant
en of parelsnoeren Opgemerkt moge
b daf..dez(? ^iamantknoopen hier on-
Bvzanfijnsche invloeden reeds werden
!Pasi in den Romaan^ohen liid pl m
rnaar dan aan de hladkapiteplen van
Ban kpmt er w^er een tijd dat ze
ter worden gebezigd, maar met den
Iaat9ten opbloei der Gothiek in de burger
lijke bouwkunst worden ze heel veel aange-
wtnd
In 't midden van den rondboog ziet een
sluitsteen met een leeuwenkop. Terzijden
van de tmcoMen staan gecanuleerde pilasters
even als bij genoemde poorf van het stad
huis Op de pilasters rust een vrij eenvoudig
honrdgestel een architraafbalk met weers
zijden een draagsteen me| gevleugeld kopje,
een consol® met bladvercierine in de mid
den en Ier weerszijden een steen met in
scriptie Boven dit alles is een driehoekig
fronton met het wapenschild van Leiden
tegen epn achtergrond van schelpvormig
ornament
Het hoofdschoma van het portiek, dat we
ook bii het Rijnlandshuis ontmoeten en nog
herhaaldelijk bij verschillende Leidsche ge
bouwen zullen aantreffen, is een herinne
ring aan de Romeinsche aedicnlae of de
Grieksche antenfempeltjes. die. zooals men
weef. de verkleinde vormen van de groote
Grieksche femrek gaven te aanschouwen
Over de schelpvormig versieringen in het
fronton, die we ook bij hef Gemeenlandshuis
aantroffen, zij een korte historische opme.-
kïng in herinnering gebracht. Oorspronkelijk
is het schelpvormig ornament van zuiver
an'iek karakter. In de dagen van het Ro
meinsche Imperium wordt het vooral veel
gebezigd op de zijwanden van sarcophagei^
De ChrisfeTïjke kunst nam het in haar eerste
ontwikkeling gaarne over. In den Romaan-
schen tijd vinden we hel nog heell veel toe
gepast Maar wanneer de Romaansche
bouwkunst moet wijken voor de Gothiek.
verdwiint de schelpversiering absoluut uit
de Middeleeuw9che kunst. Dit staat natuur
lijk hiermee in vrband. dat de Gothiek
geheel haar eigen ornamentale vormentaal
schiep, welf volkomen logisch voortvloeide
uit de Gothische gedachte Bij een tra
ceering van Gothische spitsbogen zou de
schelpversiering van een booctrommel wel
gf heel uit den toon zijn gevallen.
Als typisch renaissanceverschijnsel wordt
de schelpversiering weer het eerst gebezigd
in Ttalië en wel in 1425 door DonatelTo in
de boognissen van een Gildehuis te Florence.
Een eeuw later in 1520 ziet men hier en
daar in Zuid-Duitschland en in ons lano
de schelpversiering weer toegepast bij de
beeldende kuns'en. Een karakteristiek voor
beeld in de beeldende kunst k b v. te vinden
bil een schilderij van Hans Holbein Jr da;
waarschijnlijk in reproductie wel aan ieder
bekend is Het stelt voor een Madonna.,
waarbij ais aureool is aangebracht een
waaiervormig schelpmotief. Als vulling van
boogtrommels wordt de schel pversiering m
ons land bij kerkportalen in dien lijd nog
niet aangewend maar wel ter versiering van
steunheeren en dereeiike. In de burgerlijke
bouwkunst geeft hel Huis van Maarten van
Rossom te Zatl-Bomme! het eerste voorbeeld
in ons land dat. een boogtrommel met dit
ornament wordt gevuld (1535). Daarna wordt
het molief vrij spoedig algemeen.
Meerdere opmerkingen van Bouwkunstig
constructieven en historiechen aard zulten
we naar aanleiding van het portiek niet
maken.
De teekening heeft geen andere predentin
dan te trachten U even aan samenstelling
van het geheel te herinneren.
VOETBAL.
Programma voot morgen.
KON NEDERLAiNDSCHE VOETBALBOND.
Af deeling I, lsle klasse. SpartaAjax;
H.B.S. - Hi'versum A.D.O.Haarlem.
2e klasse A: De Spartaan—Z.V.V.Alc-
roaria—Victrix—HollandiaH.R.C.—K.F.
O.; West-FrisiaW.F.C V.V.R.-D.W.S.
2e klasse BBloemendaal—B.F.C.H.V.
C.—A.F.C.VeloxZand voort; Zeeburgia
Hercules.
3e klasse D: Utrecht—ZeistCulemborg
Alphen; Z.N.C.—Holland Voorwa-arts
Amsvorde: D.O.S.—Leerdam.
Afdeelin*? II, lste klasse: Fevenoord
Stormvogels; H.F.C. E.D.O.t Gooi
Hermes D. V S.Blauw-Wit—V.U.C.
2e klasse A: D.H.C.Quick; S.V.V.
Overmaas; B.M T.-S.V.W. V.I.O.S.-R.
FC.; C.V.V.—Merwede
2e klasse B: O.D.S.—V.O.C.; Fortuna—
U.V.V.; Gouda—Steeds Hooger; Unïtas
Neptunus: V.D.L. Xerxes.
3e klasje A LaakkwartierG.S.V.R.
V.C.—U.V.S. CM. Dhont), L.F.C.—Rijswijk
(C. Kemmers) AlphiaA.S.C. (S. Hak
ker).
3e klasse B: LugdunuraO.N.A. (J. v. d.
Lee); SchoonhovenD.C.L.U.Ü.I.—Olvm-
piaDe "Musscb^n— Steeds Volharden.
4e klasse A: T.O.G.O.—V D.S.Ü.W.-
D.V.S. fH. de Brnijn)De OoievaarsDe
Ja crera.
Reserve 3e kla^e A A.S.C, R.V.C. 2
(Job. G. Doon); H.V.V 4-B.E.C. 2; A.D.
O 3—V.I.O.S. 2; Alphen 2—Xerxes 3 (U.
den Boon).
Afdeling ID, lste klasse: A.G.OV.T.
Enschedé; Heracles—Z.A.C.VitesseGo
Ahead; P.E.C.Tubantia: Wagemngen
Robnr et Velocitas.
Afdcelinp TV, tste klasse: .WA.C.P.S.V.*.
N O.A.D.—Willem II; EindhovenB.V.V.;
M.V.V.—Wilhelmina.
Aldeeling V, lste klasse: G.V.A.V,
Leeuwarden; Alcides—Friesland: Veenüam
Velocitas; AchillesBe Quick.
Van Overal.
De even sprekende als verdiende over
winning van Ajax op het toch vrij sterke
H.B.S heeft de gemoederen der hooldaie-
delijke voetballiefhebbers met nieuwe hoop
vervuld, en algemeen schijnt men thans in
Amsterdam de overtuiging mee te dragen
dat Ajax sterk genoeg is om in den wed
loop naar het kampioenschap de club van
Tap bij te houden. De ontmoeting tusschen
dit tweetal op het veld in de Meer zou dan
dc beslissing moeten brengen.. Terwijl A.
D.O. het morgen op eigen grond echter zon
der al te veel moeite klaar zal spelen met
Haarlem, moet Ajax te gast bij Sparta, dat
wel is waar geen oogenblik candidaat is
geweest voor de eerste plaats, maar toch
altijd eeD tegenpartij is, waarmede ge
ducht rekening dieDt worden gehouden!
En juist tegen Ajax zullen de Spartanen
morgen hun beste beentje voorzetten om
een gunstig resultaat te bewerken. Wat
ook de uitslag moge zijn. wij gelnoven niet
dat hij in het voordeel zal zijn van de
Amsterdammers, die wel een goede verde
diging, doch een vrij zwakke voorhoede
hebben. Een enkele maal. als verleden
week tegen H.B.S vlot het daar eens
(eigenlijk was alleen Strobos maar od
schot), maar gewoonlijk komt het spel dezer
linie niet boven het middelmatige en veel
gevaar is ei dan van baar omt te duchten..
H.B.S. lükt mus iefcs beter dan het bezoe
kende Hilversum, c
Voor de derde klasse D gaat Alphen Ve
gast bii Culemborg. (lat als hekkeslniteT
fungeert. Volgens den stand van de rang
lijst moeten de Alnhenaren gemakkelijk
kunnen winnen, maar vooral tegen clubs,
die zoozeer in nood zitten als Culemborg,
hrcnet de ornctük wel eens verrassingen.
Alohcn zal danig op haar tellen moeten
passen
Zoowel Z.F.C. als H.V V. hebben morgen
rust. in de eerste klasse van afdeeling IT.
Heel veel zal de situatie derhalve wel niet
veranderen Waarschijnlijk is het slechts
dat Stormvogels tegen Foyenoord één ot
twee punties zal verliezen en daardoor nog
iets meer bii de rest ten achter zal Taken.
Blauw Wit daarentegen moet geaeht wor
den steTker te zün dan het Haagsehe V.U.
C., dat dezer dagen haar doelman ran der
Meer Ccx-A.S.C.) wecens vertrek naar En
geland zal moeten missen, 't Gooi stelt ge
durende de laatste wpken zoodanig teleur
dat wij haai ook nn teeen H D.V.S. geen
sueres durven voerspellen, zelfs niet nu zij
het voordeel heeft van eigen terrein. De
nederlaag van verlpden week is toch wer-
kclüfc wat al te sprekend geweest! In
Haarlem ontmoetpp TT E.C. en F.do elkaar
en met geen mo«rel;:kheid is eivenlük te
ze°rgc*> wie zieh daarhü de sterkste zal too-
neu. Wn, voor nn«. hebben aanzienlek m°er
ertht;n'* voor het Fdo.snel dan voor dat der
Good-O!d. maar de fraaie overwinning op
RECLAME.
ENTREE 30 CENT
TERREIN ACHTER POMONA.
AANVANG 2 UUR
2124
JONGENS 15 CENT.
Feyenoord stemt toch tot voorzichtigheid.
Id de derde klasse A wordt de spanning
aan den kop steeds groot er. Nog altijd
staat A.S.C één punt voor op Hillioea,
maar iedere week dreigt voor haar weei
het gevaar dat de Hiilegomraeis hun ach
terstand zullen mloopen. Verleden week
hadden zij daartoe de kans, doch evenals
A.S.C. Heten ook zij een steek valleü en
speelden zij gelijk tegen Laakkwartier. De
zaak bleef dus onveranderd. Tot... 1 To*
morgenavond... 1 Wij hebben er werkelük
geen idee van, maar weten wel dat de
strijd der rood zwarten in Alphen huiten-
gewoon zwaar zal worden, gerekend ten
minste naar het spel der Oranje-hemden ui
den wedstrijd hier ter stede. Zonder twij
fel zullen meer dan duizend Leideuaars
Josson, c.s. vergezellen. Het kan voor het
Leidsche voetbal een zeer „rroote" dag
worden! Op eigen groDd won A.S C. inder
tijd volkomen verdiend; snelend als toon
zal zij opnieuw winnaar worden. Of tiot
lukken zal 1
Wij laten hier een Ivstjc volgen van de
wedstrijden, die nog gespeeld moeten wor-
doD door de elftallen, welke in dce klasse
nog een rol van bcteckems vervullen
Hillinen thnis: L.F.C. en G.S.V.uit:
U.V.S.A.S.C en Alohia.
Alphia: thuis: Hillinen. L.F.C., A.S.C.
en G.S.V.; uit: Laakkwartier en G.S.V.
L'.V.S.thuis: Hillinen, Laakkwartier en
Rijswijk; uit: R.V.C. en G.S.V.
A.S.C.; tbnis: Hillinen, Laakkwartier en
L.F.C.uit- Alphia en R.V.C.
Hier ter stede speelt L.F.C. morgen tegen
het zwakke Rijswijk, dat een prettige te
genpartij is. maar van voetbal niet al te
veel afweet en dus met stevige cijfers ?al
worden geslagen. Moeilijker heeft U.V.S.
het vermoedelijk in Den Hcag, waar R.V.
C. af en toe gedueht van zich af kan bijten.
Wij verwachten een zege der blauw-witten,
maar heel groot zal zij hoogstwaarschijnlijk
lijk toch niet zijn. Hillinen hoeft rust.
Voor de derde klsase B speelt Lugdunum
thuis tegen Ona Eenige weken geleden zou
deze ontmoeting een der belangrijkste van
het seizoen zijn genoemd, thans 6chiint zij
van geen bijzondere beteekenis nu Lugdu-
num kansloos moet worden geacht voor het
kampioenschap Intusschen zal de thuis
club alles in het werk stellen een zoo goed
mogelijke plaats op de ranglijst te verove
ren en bijgevolg kan toch een spannenae
strijd worden tegemoet gezien. Een punten-
vcrdceling misschien
De vierde klasse brengt een wedstrijd
tusschen D.V.V die hekkesluiter is, en
het Leidsche D.V.S. 0n9 dunkt dat de ove
rigens niet zoo blister veel prestoerendo
Lcidenaar8 hier toch een zege kunnen be
halen.
A.S.C. II moet voor de res. 3de klasse
A thuis winnen van R.V.C. II om dit eu-
tal onder zich te houden op dc ranglijst,
terwijl Alphen IT een zeer moeilijken mid-
da<r krügt teeen Xe.*xes ITTdat vermoe
delijk te sterk voor haar zal blijken te
zijn.
Ge Ahead wint morgen in het Oosten van
Vitesse en wanneer Enschedé nu zoo vricn-
deliik wil zijn zich één of twee puntjes
te laten ontfutselen door A.O.O.V.V. (en
dat zou zoo'n wondeT niet zijndan zijn
de Deventenaren kampioenRobur gaat
ten onder teven Waveninven. P.E.C., dat
de onderste plaats inneemt, krüct dus een
kansje zieh weer hoven de club uit Apel
doorn te sfefpn Daartoe dient zü te win
nen van Tubantia hetcccn w«1 oewaar-
schüplük. r:"t omporeB'k i«. ^n Al
melo Vri'"* H^raelc» kien van 7 1 er-k
al Tooct dit thans de kracht van Bakhuys
ontberen
In het Zuiden hebben alle drie candidates
voor den titeJ een uiterst zwaren middag
voor den boeg: N.A.C. en F.S V bekampen
elkaar in Breda, terwijl Willem II in Til
burg een warm onthaal zal vinden bij hot
enthousiast" Noad! Winnen de tricolores
e,d P.S.V., dan kan de strijd verrnoedelijic
zoo ongeveer als beslist worden beschouwd:
met een voorsprong van vier punten en
nog vier wedstrijden te spelen is de kans
van Willem II dan in ieder geval buiten
gewoon gunstig. Doch vele andere moge
lijkheden kunnen zich voordoen, zóó veel,
dat wij liever geen poging doen het klu
wen te ontwarren. Voor ons zijn P.S.V. eil
Willem II de sterksten. maar de grillen
van koning voetbal zijn nu eenmaal zeer
wisoelturisr! Eindhoven lükt ons niet npee-
wasscn tecen het ovcri'mns hard afgeta
kelde R.V V terwi'l Wilhelmina geen kans
krijgt in Maastricht.
In hot Noorden is weinig verandering :n
de volgorde to wachten. Alcides blijft ep
de voorlaatste plants en Be Quick vlak
daarboven door nednrla7en. re«peetieveli;k
tegen Friesland en Achillea Zelfs op eigen
gtuud meonen wij de verzwakte Meppeler-
ploey niet sterk genoeg te mogen achten
om het momenteal vrii goed in vorm zonde
Friesland te weerstaan Velocitns krogt
het hard te verantwoorden in Veendam.
zoo hard dat wii van een overwinning nog
lang niet overtuigd zon. en tenslotte wordt
Leeuwarden twee muitjes rijker bij haar
bezoek aan G.V.A.V.
Programma voor morgen.
LEIDSCHE VOETBALBOND.
Ie Klasje- Alphi» 2—A.S.C. 3, 12 uur (B.
Ilonsbeek), U.V.S. 3—Alphen 3, uur (P.
de Boer), Lugdunum 2V.O.G. 1, II uur,
(P. Graafnians). L. Boys 1—L.M.C. 1, 9
uur (J. de la Rie), D.V.S. 2—L.F.C'. 2, 2
uur (J. J. Houps).
2e klasse. D.S.O. 1—L.F.C. 3, 2 uur, (C.
M. v. d. Geer), Lugdunum 3—L. Boys 2, 12
uur, bijterrein (J. P. C'raina), R.C.L.
A.S.C. 4, 2 uur. (P. Kruit), D.V.S. 3-Al
phia 3, 12 uur (J. Neuteboom), U.V.S. 4
L.D O. 1, 11 uur (F. Boom).
3e klasse: Alphen 4—L.M.C. 2, 12 uur
(B. de Bruin), D S.O 2—L.F.C. 4. 12 uur.
(C. M. v. d. Geer V O.G. 2 Alphia 4, 1
uur (H. J. Derogee), R C.L. 3—Victoria
11% uur, (A. v. d. Hoogt), D.C.S. 4Lug
dunum 4, 10 uur (M. v. d. Stelt).
4e klasse: L D.O 2—L.F.C. 5, 12 uur. (J.
Betecn), D.W S. 2U.V.S, 5, 2 uur (Th.
cl. Meer), Lugdunum 5—L.F.C. 6, 10 uur,
b»terrcin (H v. Rossum du Chattel). L.
Boys 3A.S.C. 5, 11 uur, (W. do Vrind),
Van Overal.
In de eerste klasse gaat A.S.C. ITT té
ga&t bij Alphia II Op het A.S.C.-terrein
werd door Alphia 11 met 41 gewonnen.
Ook nu zullen beide puntjès te Alphen blij
ven, daar we A.S.C. Ill niet sterk genoeg
achten om het tegen de flinke Alphia-ploeg
tot een gelijk spel of een overwinning to
brengen. U.V.S. Ill ontvangt in Alphen
IT1 een elftal vai dezelfde sterkte, waar
om we als uitslag een gelijk spel verwach
ten. Lugdunum li krijgt bezoek van V.O.
G. I. We zien ook nu voor de groen-wittetl
nog niet de eerste overwinning te gemnct.
Aan de Maaldrift vinden we om 2 uur wel
dn belangrijkste ontmoeting. De leiden, van
do afdeelinc Leidsche Boys I en L M C. I
binden daar den strüd-aan. wanrvnn dé
uitriag veel gewicht in de schaal kan leg
gen voor het eventueel te behalen knmj
pioenschap. De Boys hebben momenteel
Willem van der Plas de wereld rondtrok
(Nadruk verboden.)
0s naar hun goedvinden aan ,,proo-
ie meegenomen, water, biood, bote?
en aHeg wat ^un jjart begeerde".
at hep ik onder gaaD (is: meegemaakt)
le verre lande, zegt Willem. „Nu, die
weg en dat id de oopen Baare Zee!"
*jTes} van bemanning heeft toen
e ballast weggeworpen en is begon-
roet laden. In veel buitenlandsche ba-
werd toen het schip door de beman-
zelf geladen Ook in Indië, hoewel
e£n aantal koelies meehielp. Trou-
a,er lag, zegt Willem de eerste
V woningen 5 mijl het land in en bo-
ïen waren daar geen werkkrachten te
TUgen. Luister Daar wat hü er zelf
verhaalt:
'e° De een maal ge laade waare,
wierd pr een Kontrak gemaakt: 4 mau
rot1d Kaap hoorn, dat ging
v° Toen kwam de kapt ei n daar is
[dn^een mpnsn^ te Re koome, aJ wil ik
wn?"1 fU'dpn ?ppfp is hij niet te vind*
J»? ook PpD npgerb Daar was nies te
^rnp CpPn jjj (pierpjD geen vlees
Êïarp d; *arr'nnripïe gans nies die daar
TU n-i zelf haar eete klaar.
lu„
T)*r? Ierban11 verder dat er maïs in
slond te weeken en dat er een
steenen blok bij ötond „zoo op de manier
als een vleeschhouwer heeft"
De mals ward op dat blok gelegd en met
een ronde steen of ro! fijn gemaakt; „zoo
vein als meel". Dat ging dan op een steenen
schoteltje."
Het werd gebakken, zonder vet, zoo
maar," zegt Van der Plas en hij vervolgt:
„ik hep het ge geete; het ziet er uit als
een .Toodekoek en zoo smaakt het ook zoo
wat"
Toen ten laatste de „Henriëlte Suzanna
Garardina" geladen en ook „slagvaardig"
bleek was het „zeilen los en ankers hieu
wen' Een ieder ha-d natuurlijk op zijn post
de handen vol met vier man minder; maar
de „gazie", aldus was bij contract bepaald,
van de deserteurs zou blijven doorloopen
en onder de overige bemanning verdeeld
worden En, zooals altijd, geld verzoet den
arbeid De reis gaat goed. we komen op de
hoogle van Volperesze (Valparaiso). Ik sta
aan het roer, zegt Willem. Het was schaf
fen. het was niet erg pluis. We lagen voor
klein zeil. alles was dicht gereefd. Daar
valt ineens de wind van achteren in. dat
het schip in de diepte zoog van de vaart.
Gelukkig, dat rk aan hel roer stond, want
de zee liep over de verschansing heen. Toen
er geschaft was moest de fok er bij gezet
worden om de kop van het schip of te
houden Dat ging zoo een dag of tien voor
de wind. Ten laatste kwam Buenos Aires in
't zicht Toen riep ons de kapitein en zei:
„Wat denkt U mannen. We hebben hier
Buenos-Aires. Zouden we vier man aan
monsteren?" En wij antwoordden: ..We
zullen hopen, dat nu het laatste gedeelte
van de reis ook goed mag gaan!"
En net is gelukkig goed gegaan tot Fal
mouth. Daar moesten wij om orders en zijn
de vier onbrekenden aangemonsterd.
We hadden toen 176 dagen reis. Toen de
kapitein naar de wal was geweest vernam
ik. dat thuis alles wè! was. We moesten
van Falmouth naar BTemershaven*. dat
was in de oorlog van Duilsehland en Frank
rijk in 1870 Het was midden in den win
ter; het vroor dat het kraakte. De reis liep
bovendien erg tegen door tegenwindIn 22
dagen van Falmouth naar Bremershaven.
„Dus Uw kan het over neeme wat ik uit
gestaan heb voor 28 gulden in de maand.
Die aan Boord Ge koome zijn in Kallievorne
(California), die hadden 70 gulden in de
maand nu we zijn Be houwde Ge arre-
veert."
Dien nacht sliep Willem nog aan boord
en „den dag daarop, wierd ik bedankt,, zegt
hij. Toen heb ik twee dagen in slaapstee
geweest en daarna ging ik over land naar
huis. Dat was in dien lijd (in sneeuw en ijs
niet weinig) geen kleine onderneming. Ik
ging per spoor eerst naar Oldenburg en van
daar naar Leer. Daar een nacht geslapen
en den volgenden dag in 'n wagen met stroo
naar de Eems4Daar overgevaren met de
pont; toen stond er weer een wagen met
stroo klaar, die bracht ons naar de Nieuwe
Schans. Daar ben ik toen in 't spoor gestapt
naar Amsterdam en kwam ik om 12 uur
's nachts aan. Geen weg wetende heb ik
toen a^n een heer gevraagd: „waar gaat
u heen?"
Hel was een kapitein, die mij heeft mee
genomen naar het schippershuis. Daar heb
ik toen die nacht doorgebracht en toen de
dag aanbrak ben ik opgestaan en gekleed
zijnde ging ik naar *t Spoor van Amsterdam
naar Leiden. Daar aangekomen, uitgestapt
en geloopen naar Katwijk aan Zee.
Ik was van huis lO'/a maand, dus U kan
zich wel indenken wat een blijdschap hef
was toen ik mijn voet zette in mijn huis.
Nu ga rk kleine reizen maken, zegt Van
der Plas. waaronder hij dan ook verstaat
een reis naar „Montievodea Zuid amerie
Kaa" met 't schip genaamd „Franzsoze
Déseré"( Kapitein de Jong. Het schip is
groot 45 last de „in Kompazie" groot 5
man; kapitein, stuurman, kok en twee
matrozen; „dat is niet veel", voegt hij er
aan toe.
We zijn uitgevaren in 1871, de laatste
April van Maassluis. Naar Hellevoetsluis
gesleept. Dal ging goed, maar in 't Kanaal
begon het al met tegenspoed. Daar kregen
we tegenwind en sneeuwbuien, dat je haast
niet zien kon. Wij waren 's morgens op de
dag wacht bij Dover en daar is het niet
wijd en doordat we geen land konden zien
vanwege de sneeuw hebben we haast vast
gezeten We gingen toen nog gauw over
stag en daardoor is het schip, en wij. be
houden gebleven. Den anderen dag kregen
we eer roeden wind en liep verder alles
zoover mee. dat we de Noord-Oo9t passaat
le pakken kregen Doch toen we daaruit
waren, kregen we weer een Zuid-Westen
wind. stijve bries zoodat er klein zeil ge
maakt moest worden Dat heeft veertien
dagen geduurd, zoodal we niets op konden
schieten. Daarna kregen we echter weer
een goeden wind en hebben we onze reis
voortgezet naar ..monteviedeeo" Daar ge
komen hadden 1007 dagen reis. Bedoeld
is hier niet een reis van 1007 da een nok
niet een reis die nauwkeurig berpkend 100.7
dag duurde, doch een reis van 107 dagen.
Immers, Van der Plas schrijft ook voor 18C9
1800 68.
Toen het schip ingeklaard was, zijn we
den anderen dag gaan lossen. De kapitem
nam een lading vleesch aaD naar Bahia.
„Ik heö het schip nog heipon laden",
zegt Willem. „Toen zei ik: „Kaptein, ilc
ga niet mee naar een ongezonde plaats»
want daar ben ik niet voor gemonsterd."
De kapitein kon daar niets tegeD doen
Toen we klaar waren met laden ging ik
met den kapitein aan land; naar de „kon-
zei". Daai ben ik toen afgemonsterdik*
ben toen naar boord gegaan, ik heb mi;n
goed ingepakt en heb afscheid genomen,
waarna ze mil met de boot aan land zetten,
„Daar stong ik zoowat een uur, geen
taal mngtig. Daar komt er een Bij mij
staan. Tk vroeg aan hem: „zijne zie een
duiszer V' „Ja" was het antwoord. Toen
vroeg ik hem: kanje mïi geen slaapsfpe Be
zorgen altüd *bij een duiszer? Ja. Wel »k"
met hem mee en mijn goed ook met een
mpe.
Van der Plas heeft daar drie wekeji ..;n
slaanstee gelegen". Er kwam een Hol-
lnndsch schip van P^rnambneo met suiker.
Dinr is hü toen aan boord gecaan.
We verlieten Van der Plas in Monte
video. waar hü was n^htervehleven omdat
hü nipt naar de .onceronde pinas" Bahia
wilde waar toen een besmottel::ke riekte
heersehte Juist, kwam or een Rolland*eh
schir» ran Perna^h'mo met suiker, waar hij
aan boord wa« trecnan.
De kaptein vrop<rKan uw 7"le monkel
Tk 70] ..dot ral wt o-aan en Zoo Ben ik
aan Boordt ge Blefcn".
(Word! vervolgd).
