MEUBEjJAAND Balans-Prijzen BALANS OPRUIMING HASSELMAN PANDER De zorg voor de ongehuwde moeder en de nieuwe ziektewet. HETGOEDKOOPSTE STOFFEN-ADRES! GEHEELE JAPON 70ste Jaargang LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag 23 Januari 1930 Vierde Blad No. 21428 SPORT. KUNST EN LETTEREN. Overgebleven Coupons bijna voor niets! Minder dan een Gulden •gr KERK- EN SCH00LN1EUWS. FAILLISSEMENTEN. Voordracht van dr. C. Meuleman. Op uitnoodiging van den Leidschen Ar menraad heeft gisteravond dr. C. Meule man, directeur van de Kweekschool voor .Vroedvrouwen te Heerlen, in hotel „Den Burcht" een rede gehouden over bovenge noemd onderwerp. Courantenberichten zijn als vliegen, al- 'dus begon dr. Meuleman, lastig. Even 6teken ze, maar 't is direct vergeten. In dit yerband herinnerde spr. aan een tweetal courantenberichten uit den laatsten tijd, waarin gemeld werd hoe twee gevallen van kindermoord werden bedreven. Deze berichten beroeren ons even, geven misschien aanleiding tot een enkele opmer king in gezelschap, maar overigens zijn zij alweer aan ons voorbijgegaan en is er niemand, die er aan denkt. En toch zeg gen ze ons zooveeL Zij toonen ons aan de diepte van de ellende, waarin dc onge huwde moeder kan verkeeren, zóó dat zij dc natuurlijke stem van de moederliefde, die toch ook in haar gesproken heeft, ver lókt, dat zij haar geweten absoluut het twijgen oplegt, dat zij alle menschelijk ge. Foei in zich onderdrukt. Zeker er zijn misdadige typen onder, Baar zij zijn toch zeldzaam In zijn jaren lange ervaring op dit gebied, waarin hij neer dan 2100 gevallen onder behandeling fcreeg, heeft spr. de stellige en heilige over tuiging gekregen, dat die moeders veel neer ongelukkig zijn dan slecht, veel meer te beklagen dan te berispen. Spr. geeft vervolgens een overzicht de discussies in de Tweede Kamer, gehou den bij de behandeling van de' Ziektewet. Men moge denken over het amendement- Ulberse zoo men wil, maar de aanneming ran dit amendement heeft een groot voor- 3eel gehad en wel dit, dat het vraagstuk ran de hulp aan de ongehuwde moeder de finitief aan de orde is gesteld. Hoe is de toestand nu De zorg is een- kondig geheel overgelaten aan de parti- ulieTe liefdadigheid. Het hangt af van teerdere of mindere energie van liefdadi- ;e vereenigingen en personen of de onge- mwde moeder in haar nood hulp ontvangt of niet. Alleen in A'dacn is een eenigszins raste organisatie, die de belangen der on- ;ehuwde moeders behartigt., maar overigens i in ons land de toestand absoluut onge regeld. Bij de behandeling van 3e ziektewet in <ie Tweede Kamer is de materie uitvoerig (esproken en wel naar aanleiding van een jroorgestelde wijziging in art. 16, die de nitkeering bij ziekte regelt, door de toe voeging: „Met ziekte worden zwangerschap en bevalling gelijk gesteld". Een hierop 'door mej. Westerman toegelicht amende ment van eenige leden van den Vrijheids bond, strekkende om deze toevoeging te doen vervallen, omdat zwangerschap niet met ziekte is gelijk te stellen, werd ver worpen. Was dit amendement aangenomen 'dan zou de kwestie van de Moederschaps- zoTg, voor God weet hoe lang weer, van de baan zijn, daar het pricipe van overheids zorg voor het moederschap weer uit de vet zou zijn gelicht. EeD ander amendement was ingediend floor drie leden der E.-K. Staatspartij en irie der A.-R Partij. Dit luidde: „Met kiekte worden zwangerschap en bevalling 'n gehuwde vrouw gelijk gesteld." (Bedoeld werd, dat de wettelijke vcrzette- king zich niet zou uitstrekken tot zwanger- ichap buiten het huwelijk. Bij dc behande ling van dit amendement heeft men den ieer Aalberse c.s., of liever gezegd de rech terzijde groot onrecht aangedaan. Twee zaken toch moeten hier volkomen lescbeideD worden gehouden: lo. De ver kering tegen de gevolgen van buitenech- «Hjk verkeer mag niet wettelijk worden ïcregeld: 2o Dit bedoelt geenszins, dat daarmede gezegd zou zijn, dat de onge huwde moeder niet moet worden geholpen, ïtit heeft de heer Aalberse duidelijk bij de loelichting van zijn amendement gezegd. Na hierover verder uitgeweid te hebben, spr., dat men hier steeds twee dingen toet elkaar verwart: overheidszorg en ver plichte verzekering. Het sociaal en moreel zoo gewichtige kraagstnk van de hulp aan de ongehuwde hoeder is bij de behandeling van de Ziekte- Jet in de Kamer verdronken in de poli- bek, verklaart spr., en afgezien van de principieele kwestie acht spr. het om re denen van opportuniteit een geluk, dat het amendement-Aalberse is aangenomeD en dat de ongehuwde loonarbeidster niet in dc Ziektewet is opgenomen voor wat be seft zwangerschap en bevalling. Waarom Om de eenvoudige reden, dat ware dit wel geschied, de kwestie van de hulp aan de 'ongehuwde moeder waarschijnlijk voor ge- *nimen tijd van de baan was. En dit ten onrechte, volgens spr., want op ruim 2100 to gehuwde moeders, die gedurende spr.'s Jerkkring te Heerlen onder zijn behande- bne kwamen, waren 260 fabrieksarbeid ers, die in de termen van de Ziektewet zouden zijn gevallen, dat is dus 12.4 pCt. Or. Meuleman komt dan tot de vraag, of e overheid de verplichting heeft de onge- uwde moeder te steuren, of beter, of de neehuwde moeder recht heeft op hulp. Hp er' Het immoreel achten, dat fc 1M aan on?eHuwde moeder een- F® e recht op bescherming zou verleenen 'dc aaT1 SeHu^de. De gelijkstelling van ^gehuwde en gehuwde moeder inzake erschapszore wrYrrlt. rln.n bpisóhnnwd al* Anderen meenen, dat die verstrekkende conclusie niet moet worden getrokken, maar dat elke moeder verplichtingen heeft tegenover haar kind, die volgen uit hei moederschap zelf. Aan deze moederplichten correspondee- ren de respectieve moederplichten, waar van de grond ligt in het moederschap zelf. Evenals de gehuwde heeft de ongehuwde moeder volkomen recht op bescherming, ook op bescherming van den Staat: lo. om dat het moederschap en de bescherming van het levensrecht van het kind onmid dellijk in het belang is van de, gemeen schap; 2o. omdat de ongehuwde moeder met dezelfde rechten als de gehuwde m«sr aan gevaren blootstaat, dus wettelijke be scherming nog meer noodig heeft. Intusschen is wel gebleken bij de Ka merdebatten, dat er geen enkele politieke partij is, die niet voorstaat den plicht van de overheid om de ongehuwde moeder te hulp te komen. De vraag is maar: hoe? Kaar spr.'s meening moeten er organen zijn, die de hulp voor de ongehuwde moe der voor elk afzonderlijk geval vaststel len. Kunnen dit de voordijraden zijn, of een afzonderlijke commissie uit die raden 1 De hulp moet worden verleend ook in het belang van het onschuldige kind, dat aan de schuldige verhouding zijn bestaan te danken of te wijten heeft. Wij moeten de hulp aan de ongehuwde moeder beschouwen uit tweeërlei oogpunt: uit dat van de geneeskundige verzorging en uit dat van maatschappelijken steun. Wat de verloskundige hulp van de zaak betreft verklaart spr. zonder vrees voor tegenspraak, dat haar toestand als zooda nig recht geeft op behoorlijke verloskundi ge hulp. Tegenstanders hiervan zeggen, dat ook niet elke gehuwde moeder de gelegen heid heeft zich gedurende de zwangerschap onder deskundige controle te stellen, maar spr. werpt daartegen op, dat dit dan een groot verzuim is, wellicht van de overheid, want deze heeft te zorgen, dat elke moe der gehuwd of ongehuwd, behoorlijke ver loskundige hulp kan bekomen en wanneer zij zelve dit niet kan bekostigen, dan moet haar die kosteloos worden verschaft. Maar nu de maatschappelijke zorg. Zoo lang de dag nog niet is aangebroken, dat een aparte wet do geheele „Moederschaps- zorg" regelt, zullen wij, zij het met halve maatregelen, den toestand zoo dragelijk mogelijk dienen te maken. Spr. wijst dan op hetgeen reeds door het particulier initiatief ten deze is verricht en hoe in vergevorderden staat van voor bereiding is de stichting van een lichaam, dat een band zou vormen, tusschen alle be staande vereenigingen,. die zich bezig hou den met de hulp aan de ongehuwde moe der, terwijl spr. nader uiteenzet hoe hij zich de werking daarvan voorstelt, 't Beste is inrichtingen te hebben, waar de onge huwde psychisch minderwaardige moeders systematisch voor bepaalden arbeid worden opgeleid, zoodat zij den kost verdienen voor zich en haar kind. Van geheel ande ren aard is de hulp, die moet worden ver leend aan die andere groote categorie van ongehuwde moeders, die hetzij bedrogen zijD ofwel door eigen lichtzinnigheid zich haar ongeluk op den hals hebben gehaald, maar hier is de hulp zeer individueel, het geen spr. nader aantoont. De overheid kan hier helpen door subsidieering om de on vermijdelijke administratieve organisatie zoo goed mogelijk in te richten. Wat de kosten van een en ander betreft zal bet leeuwendeel ervan voorloopig nog wel moeten worden opgebracht door de particuliere liefdadigheid. Als er maar een goede organisatie is, die de zaak grondig bestudeert, blijkt vanzelf hoezeer het staatsbelang hier in het gedrang komt. Zoo acht spr. het -mogelijk te komen tot een wettelijke regeling van moederschapszorg. berustend niet op theoretische of politieke overwegingen, maar op goed waargenomen en wel doorvoelde nooden uit het practische 'leven. Spr. weidt dan nog verder uit over aller lei vraagstukken, die bij de bestudeering van de practijkgevallen aan de orde zullen komen, b.v. ten aanzien van den verwekker van het kind en het onschuldig kind zelf, dat met de schuld van de ouders door het leven gaat, om tenslotte op den voorgrond të stellen: wettelijke regelingen zullen noodzakelijk zijn. De nood van het volf dwingt er toe, maar het is zeker. dat. wan neer niet in de maatschappij als overheer- schend element de naastenliefde hersteld wordt, dan zullen ook wettelijke maatrege len niet baten. In zijn laatste woord vraagt spr eerbied té hebben voor haar, die den moed bezitten om de gevolgen van haar misstap te dra gen, omdat het zoo gemakkelijk is zwan gerschap te voorkomen of af te breken. Mocht iedereen inzien, dat beter resultaat zou worden bereikt door de echte naas tenliefde dan door welke wettelijke reere ling ook en hoe het ook zij, een wettelijke TeEreling, die niet steunt op echte men- scbenliefdc, zal geen resultaat hebben. Een hartelijk applaus beloonde den spre ker voor zijD interessant betoog, waarop na een korte gcdaehtenwisselins: de voor zitter van den Leidschen Armenraad, pastoor Smit, dr. Meuleman dankte voor zijn betoog en de hoop uitsprak dat zijn woord vruchtdragend zal mogen zijn. GYMNASTIEK. OPENBARE TURNAVOND VAN „JAHN". Als het aantal overheersoht Zeer groote belangstelling en e,en uitge laten stemming zijn de gewone kenmerken van de jaarlijksche uitvoeringen der Chr. Gymnastiek- en Schermvereeniging „Jahn"! Ook gisteravond toen in de groote stads- zaal de elfde openbare turnavond werd ge geven bleef er geen plaatsje onbezet, niettegentaande de oefeningen op het po dium werden uitgevoerd, terwijl de geest der aanwezigen er één was van jolijt en genoegen, van prettig „uit-zijn" en lang verbeid vermaak! Eénerzijds moet „Jahn" zich over deze feiten verheugen, aan den anderen kant brengen zij toch ook spijtige gevolgen, doordat de voor een gymnastiek- uitvoering gewenschte en noodige rust voor een belangrijk deel verloren gaat. Ook het buitengewoon groote ledental werkt daartoe trouwens mede. Die opmarsch, gisteravond, van achter uit de zaal naar het podium, waar de opstelling moest plaats "vinden, was er een van massale kracht en sprekende vitaliteit, een kort, maar overweldigend ver toon van energie en van levenslust bij de Hoilandsche jeugd.Maar toch: hij deed tegelijkertijd ook afvragen, waar al die tur ners en turnsters in de enkele uren van de zen avond hun prestaties zouden kunnen demonslreeren op een wijze, zooals dat op een jaarlijksche uitvoering mag worden ge- eischt. En „Jahn" bleek er niet in te zijn geslaagd voor dit vraagstuk een oplossing te vinden! Die oplossing zou trouwens, naar het ons wil voorkomen, alleen te vinden zijn in het verdeelen der uitvoering over twee avonden en wij kunnen ons levendig indenken dat de kosten en andere moei lijkheden, daaraan verbonden, te hoog moe ten worden aangeslagen Onder vlotte lei ding van den heer Zilverentant hebben verschillende groepen nu oefeningen moe ten vertolken in een ruimte, die voor de helft van hun aantal nog te klein moest worden genoemd en het spreekt vapzelf dat het werk daar over het algemeen onder ge leden heeft. Stellig, er was ook thans meer dere malen reden tot waardeering. doch het geheel was minder af dan wij in meer nor male omstandigheden hadden mogen ver wachten. Nadat de voorzitter, de heer M. J. Dool, den avond met gebed had geopend, en o.m. een welkomstwoord had gericht tot de afge vaardigden van den Rijnlandschen Turn kring en van zusterverenigingen (later werd ook nog de toen pas gearriveerde bondsvoorzitter, de heer Duiker, begroet), zijn er in een vlug fempo een veertiental nummers afgewerkt, die meerendeels bij het publiek bijval hebben gevonden. Als gewoon lijk was het geheel samengesteld volgens het oude beproefde recept, met uitsluiting van elke nieuwe gedachte, die sinds eenigen tijd in de Nederlandsche gymnastiekbewe- ging een zoo belangrijke rol is gaan spelen. Ter variatie in de lange rij van uitvoe ringen. die wij ieder seizoen te verwerken krijgen, waardeeren wij een dergelijke sa menstelling wel, mits de vertolking cor rect is en er zeer nauwkeurig wordt gelet op de regelmaat, die hierbij onontbeerlijk is. In verschillende nummers heeft „Jahn" om de hiervoor al genoemde reden in dit opzicht teleurgesteld, in andere echter aan de verwachtingen vrijwel voldaan. Als geslaagd worden hier dan vermeld: de eer ste vrije oefening der heeren. (die overigens wel eens om het richten mogen denken); de vrije oefeningen van de B-groep der jon- gensafdeeling. die uitmuntten, zoowel door aardige samenstelling als door een pittige vertolking; het onder belichting der schijn werpers gegeven knots- en stoknummer voor dames en heeren; het brugturnen na de pauze van een groep der werkende le den en de geestige vlagoefening der meisjes Individueel viel er meestal veel meer te waardeeren dan klassicaal, en het kon o.i. niet anders dan een gevolg zijn van het groote aantal deelnemers, dat op het podium geen ruimte tot turnen had. Tachtig jongens moesten er vrije oefeningen maken (hei ging warempel nog goed ook!) terwijl een volgende maal diezelfde groep in afdee- iingen gesplitst tegelijkertijd zóóveel toe stellen moest benutten (want ook de tijd drong), dat wij op de kleine oppervlakte van het tooneel bij elkaar zagen: 2 bruggen, een paard, springpalen. een bok en even- wichtslatten In den loop van den avond is de leider, de heer Zilverentant, op hartelijke wijze ge huldigd voor het vele goede werk, door hem voor de vereeniging verricht. Als blijk van sympathie werd hem een fraaie schemer lamp geschonken. Ons verslag had hiermede uit kunnen zijn, doch er hindert ons nog één feit, en wel het „Gut Heil" dat na den opmarsch door de deelnemers, onder het brengen van den turngroet, de zaal werd tngeslingerd. Dames en heeren van „Jahn". wij zijn in Nederland en stellen er prijs op onze eigen taal te spreken en te hóóren spreken I Die verlooning van gisteravond was even onjuist als onwaardig. Wij kunnen er géén waar deering voor hebben1 VOETBAL. INTERACADEMIALE WEDSTRIJD. Op het A. S. C.-terrein alhier is gisteren de interacademiale wedstrijd LeidenRot terdam gespeeld. Leiden won met 21. POLITIE-WEDSTRIJDEN. Héden speelde het Leidsche Politie-Elftal tegen het Dordtsche. De Dordtenaren won nen met 32. De oefenwedstrijd van Nederlandsche politie-elftallen, waaraan de Leidenaar Kuinder deelneemt, wordt gehouden op 8 Februari op het terein van A. P. G. S. aan den Spaardammerdijk te Amsterdam. ATHLETIEK. DE JAARVERGADERING VAN DE K.N.A. U. Zondag (houdt de Koninklijke Nederland sche Atihletiek Unie haar jaarlijksche alge- meene vergadering in gebouw ,J£xcelsior" Zeestraat te Den Haag. Behalve de gewone punten als het jaarverslag van den secre taris-penningmeester en de vaststelling van de begrooting voor 1930, komen op de agenda o.m. voor de voorstellen van Vlug en Lenig (De'n Haag), waarin staat dat voortaan bij de K. N. A. U. kampioenschap pen de nummers 10 x 100 Meter en de Zweedsche (400, 300. 200 en 100 Meter) estafette, worden ingelascht en voorgesteld wordt bii deze kampioenschappen de spring- nummers zonder aanloop af te schaffen. De U P. A. B. stelt voor om athleten, uit komende op wedstrijden in hun district, toe te staan (hieraan zonder in het bezit te zijn van een indentiteitskaart deel te nemen. Dezelfde bond stelt voor de algemeene ver gaderingen voortaan te Amsterdam of te Utrecht te houden. „Pro Patria" Rotterdam stelt voor om de selectiewedstrijden voor inrterlandontmoe- tingen ten minste drie weken van te voren te doen plaats hebben. Voorts wordt voor gesteld de afgevaardigde deelnemers, ten. minste 14 dagen voor de landen wedstrijden aan geen wedstrijd te doen deelnemen en geen toestemradng te verleenen voor het 9tarten, veertien dagen voor een landen- wedstrijd. in internationale ontmoetingen, zooals Engelsche kampioenschappen enz. De athlctiekverceniging „Haarlem" heeft een voorstel ingediend om bij de nationale kampioenschappen niet te loten, doch de series door de Technische Commissie zooda nig samen te stellen, dat de sterkste deel nemers in verschillende series worden ingedeeld, terwijl deze vereeniging voorts (heeft voorgesteld het bestuur op te dragen na te gaan welke landen in aanmerking komen voor het uitbreiden der interl.and- ontmoetingen. De „Atihletiek Vereeniging 1923" te Am sterdam stelt voor te veranderen van offi cieel orgaan, o AUTOMOBILISME. WERELDRECORDPOGINGEN VAN KAYE DON. Uit New-York wordt gemeld: Men heeft thans de data vastgesteld voor de recordpogingen ter verbetering van het K.M en 1 Mijlrecord van Majoor Segrave. Van 1—15 Maart zullen deze pogingen plaats hebben op het Daylonstrand in Flo rida. O.m. nctaen aan deze pogingen deel de Engelsche coureurs Kaye Don en Camp bell. O— WINTERSPORT. WERELDRECORD SKISPRINGEN. Tc Ponlresina (Zwitserland) hebben gis termiddag springwedstrijden plaats gevon den, die in de eerste plaats bedoeld waren als training voor de Zwitsersche deelnemers aan de wedstrijden te Oslo. Dodh ook andere skispringers namen er aan deel. Kaufmann maakte bij zijn eereten sprong een wereldrecordverbetering. Hij sprong n.l. een Meter verder dan het oude record, dat 72 Meter bedroeg. Kaufmann werd ook Cersle in het totaal klassement. De uitslag iuidt: 1. Kaufmann (Grindelwald) (73.641/2 en 68 Meter); 2. Bruno Trojani "(Gstaad) (58 1/2. 62 1/2 en .63 Meter); 3. A. Badrutt (St. Moritz); 4. Goubold (Oostenrijk); 5. H. Lantsdhner (Innsbruck). DAMMEN. UITDAGINGSWEDSTRIJD. Gisteren werd de achtste wedstrijd ge speeld van de uildagingswedstrijd Opten- dreesvan den Bosch, welke na 52 zetten door laatstgenoemde werd gewonnen. DC stand is thans: gesp. gew. rem. verl. pnt. Van dén Bosch 8 2 5 1 3 Optendrees 8 15 2 7 SCHAKEN. TOURNOOI TE SAN REMO. De uitslagen van de zesde ronde luiden: Kmoch wint van Rubinstein. Grau wint van Colle. MonticelliAraiza. remise. YalesBogoljubow. remise. Nimzowitsch wint van Romi. VidmarAhues, remise. MaroczyTartakower, remise. SpielmannAljeohin, remise. NAP DE LA MAR. In den toestand van Nap de la Mar is een wending ten goede gekomen. RECLAME. Opgerioht 1875 Nog slechts ENKELE DAGEN duurt ome 2019 Wacht niet tot het te laat is, want ook U zult er mede instemmen nog nooit zoo goedkoop gekocht te hebben. VANAF HEDEN tot en met WOENSDAG a.s. alle 't Is ongelooflijk maar voor koopt U reeds een Mooie Lap van beste kwaliteit, voldoende voor een Haarl.straat hoek Donkersteeg 2-4-6 PREDIKBEURTEN VOOR VRIJDAG 24 JANUARI. BODEGRAVEN. Geref. Gem.: Nam. 7 uur, ds. II. Hei kamp van Utrecht. WARMOND. Wed. Herv. Kerk: Nam. 7 uur (schoolrede)1 ds, Meeter, van Ledden. NED. HERV. KERK. Beroepen; te Rotterdam (18e pred. plaats)' S. H. J. Voorts te Zierikzee; te Eindhoven (vac. D. van Peursem) toez.:J. N. v. d. Heij den te Lekkerkerk; te Bergeijck ds. Bou. wers te Hardegarijp; te Drogeham P. N. v. Schouwenburg te Midlum; te Haamstede F, de Gidts te Oud-Vossemeer. Aangenomen: naar Scheveningen dr. J. de Jong te Spijk. Bedankt: voor Den Bommel J. H. Koster te Montfoort. CHR. GEREF. KERK. Beroepen: te Dordrecht ds. W. Bijleveld te Haarlem. Beroepen: te Westmaas M. den Boer, hulpprediker te Haarlem. GEREPORMEERDE GEMEENTEN. Beroepen: te Rotterdam-Zuid ds. A. Ver hagen te Middelburg. BAPTISTEN-GEMEENTEN. Aangenomen: naar Harlingen ds. J. van Dongen te Stavoren. DE OPVOLGING van GENERAAJJ BRAMWELL BOOTH. AJs gevolg van de uitspraak inzake de overdracht van de bezittingen van het Leger des Heüs aan generaal Higgins, is gisteren te Londen de verzegelde enveloppe, waarin ge neraal Bramwell Booth zijn opvolger be noemd had, ongeopend verbrand. Uitgesproken: W. Tros. koopman. Hoofd* dorp. R.-c. mr. Van Vryberghe de Coningli, cur. jhr. mr. L. U. Rengers Hora Siccama, Haarlem. RECLAME. Wij bewaren en maken schikkingen 1412

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1930 | | pagina 13