708,e Jaar^an*
DONDERDAG 16 JANUARI 1930
No. 21422
Officieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
-
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cts per regel voor advertenliën uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertentiën 35 Cts per regel Kleine Advertenliën uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postreebt. Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per post f. 2.35 portokosten.
0 18
.,0.18
Olt nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
HIND EH WET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter aigemeene kennis, dat door hen
aan L. Berk en rechtverkrijgende vergun
ning is verleend tot het oprichten van een
bewaarplaats voor benzine in het perceel
Koppenhinksteeg No. 1, kadastraal bekend
Gemeente Leiden, Sectie I. No. 1964.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris,
leiden, 16 Januari 1930. 1601
VERGADERING
van den
GEMEENTERAAD VAN LEIDEN,
op MAANDAG 20 JANUARI 1930,
des namiddags te twee unr,
ia het gebouw
„TOT NUT VAN T ALGEMEEN".
(Steenschuur 21).
De vergadering zal, zoo noodig, worden
voortgezet:
op Maandag 20 Jan., 's avonds te 8 1/4 unr,
op Dinsdag 21 Jan., 's namidd. te twee nu,
op Woensdag 22 Jan., 's namidd- te twee unr
en 's avonds te 8 1/4 nnr,
op Donderdag 23 Jan., 'saam. te twee nnr
en 's avonds te 81/4 nnr,
op Vrijdag 24 Jan., 's namidd. te twee unr
en 's avonds te 81/4 unr.
Te behandelen onderwerpen:
lo. Benoeming van 5 leden van de Plaat-
I selijke School-Commissie. (16)
2o. Heretemming over het voorstel tot
toekenning van een bijdrage in de kosten
van een aan de Vereeniging van Neder-
landsche Gemeenten aan te bieden aan-
ileeding van de bestuurskamer ter gele
genheid van de stichting van een eigen
gebouw door die vereeniging, waaromtrent
in de vorige vergadering de stemmen heb
ben gestaakt. (13)
3o. Voorstel tot verhuring van verschil
lende perceelen wei- en teelland. (17)
4o. Rekening van de Ontvangsten en Uit
gaven der gemeente over het jaar 1928, met
inbegrip van die der Haarlemmertrek-
vaart. (173 en 18)
5e. Begrooting van inkomsten en uit
gaven der gemeente voor den dienst
1930. (186)
KON. NED. MIJ. VOOR
TUINBOUW EN PLANTKUNDE
De heer Witte legt het voorzitterschap neer.
a', '"- 4^
PROMOTIE PRINSES JULIANA.
De geheele Koninklijk© Familie zal bij de
plechtigheid tegenwoordig zijn.
De promotie van H. K. H. Prinses Juliana
zal, gelijk reeds werd medegedeeld, in de
Senaatskamer der Rijksuniversiteit alhier
op 31 Januari a.s. des namiddags te half-
vier plaats vinden en wel in zeer beperkten
kring. Behalve door H. M. de Koningin,
H. M. de Koningin-Moeder en Z. K. H den
Prins der Nederlanden zal de plechtigheid
slechts door een klein aantal personen,
waaronder het College van Curatoren, het
bestuur van de Vereeniging van Vrouwe
lijke Studenten te Leiden, vertegenwoordi-
?ers uit studentenkringen en enkele per
sonen uit de omgeving van de Prinses wor-
oon bijgewoond.
Na afloop van de plechtigheid biedt de
Senaat der Universiteit aan hen, die daarbij
tegenwoordig waren een thee aan in het
Klein Auditorium.
HET LEIDSCHE STATIONS- EN
OVERWEGVRAAGSTUK.
In verschillende bladen circuleerden de
zer dagen weer eens berichten over het
Leidsche stations- en overwegvraagstuk,
die echter voor onze lezers hoegenaamd
geen nieuws bevatten.
Een en ander levert echter wel het be
wijs, dat ook buiten onze gemeente aan het
probleem de noodige aandacht wordt ge
wijd.
Op spoedige behandeling van een en
ander hebben wij reeds herhaaldelijk gewe
zen. _v~
Wij hopen, dat ock de regeering zich nu
eens ernstig met deze urgente kwestie, a*s
steeds dringender wordt, zal bezighouden.
Haar belangen, in casu die van het Zieken
huis toch, ziin geenszins te onderschatten
Van zeer bevoegde zijde vernamen wij,
dat een plan, waarmede een algeheele en
definitieve oplossing beoogd wordt, thans
bij ons gemeentebestuur in onderzoek is.
Het verkeer m de meest uitgebreide betee-
kenis van het woord, zal met dit project
gebaat zijn Moge het uiteindelijk een prac-
tische oplossing bieden
Helaas hebben wij vooralsnog de over
tuiging, dat de uitvoering zich nog in een
zeer vaag stadium bevindt!
De heer E. Th. Witte.
De eerste bijeenkomst in 193.0 van de
afd. Leiden, werd gisteravond onder veel
belangstelling door den Voorzitter met de ge
bruikelijke Nieuwjaarsrede geopend. Hierbij
gaf de heer E. Th. Witte een terugblik op
het vele werk in 1929, waarop men met vol
doening mag terugzien. Het verenigings
leven is steeds opgewekt, de samenwerking
van Bestuur en leden altijd goed. evenals
met het Gemeente Bestuur, wanneer het de
belangen van den tuinbouw betreft. Ook de
samenwerking met de Ver v. Oudl. der
Tuinib.cursussen en met de Leidsche Tui
niers- en Bloemislenvereenigins is steeds
aangenaam. Om die reden stelt spreker het
I op hoogen prijs dat de Secretaris van eerst
genoemde VeT. zitting in het Bestuur heeft
gekregen; hij weet dat de heer Smit steeds
de belangen van den tuinbouw vooropzet.
Het ledental blijft stabiel, al i9 het bekend
dat nog velen zich als lid zouden kunnen
aansluiten.
Na deze opbeurende inleiding komt de
teleurstellende mededeeling dat de lieer
Witte, die ruim 27 jaren den voorzitters
hamer heeft gehanteerd, gemeend heeft voor
deze functie1 te moeten bedanken. Het is
voor den heer Witte een zeer moeilijk be
sluit geweest, de afdeelings-belangen liggen
hem na aan het hart en ware het niet dat
hij metterwoon de gemeente gaat verlaten,
dan nog zou hij zijn besluit hebben gewikt
en gewogen, al is hij er van overtuigd dat
er eens een tijd komt, dat de ouderen hun
plaats voop de jongeren moeten ruimen. Hoe
het zij. het is voor de Afd. een groote slag;
zijn opvolger zal heel scherp moeten staan
om zijn voorbeeld te1 volgen.
De notulen worden ongewijzigd goedge
keurd
De wïnterbijeenkom9t van de Mij. zal
hier den 18en Eebr worden gehouden,
waarbij de heer G. Th. F. Dix een lezing zal
houden over nieuwere tulpen, narcissen
enz. De Afd. Oegstgeest van de Alg. Ver. v.
Bloembollencultuur zal zorgen voor het be
zichtigen harer alsdan hier ter stede te hou
den bloemententoonstelling-
De Rekening en Verantwoording over
1929 worden goedgekeurd. De heer C. van
Zijst brengt namens de Kascommissie ver
slag uit over het accurate beheer der gel
den en stelt voor den heer Jan Kriest Jzn
als penningmeester te dechargeeren. Een
hartelijk applaus toonde dat de vergade
ring hiermede accoord ging.
De begrooting voor 1930 wordt door den
voorzitter toegelicht en goedgekeurd.
Uit het jaarverslag van den Secretaris
bleek het krachtige leven in de afdeelmg
in 1929. Niet rainder dan twee filmavonden,
drie lezingen en drie excursie's werden ge-
ihouden buiten de gewone bijeenkomsten
Aan 37 leerlingen van de Tuinbouwcur-
sussen kon het diploma worden uitgereikt.
Eeist bij het uitreiken der diploma's voor
gouden en zilveren medailles, in 1929 op
tentoonstellingen behaald, kwam het werk
der Leidsche bloemisten op den voorgrond.
Er waren er onder die niet minder dan
24 diploma's in ontvangst moesten nemen.
Hiervoor kwamen in aanmerking de heeren
G. Lubbe Thzn. te Oegstgeest, firma Lemkes
en Zoon. te Alphen. Gcbr. v. Egmond te
Voorschoten. C Vianen te Rijnsburg en de
heeren G F. Hem^rik, J. G. Ballego en
Zonen en K J. van Veen te Leiden.
Door den heer M. J. Esseveld te den
Haae was een prachtzending appelen, niet
minder dan 25 soorten ingezonden. De jury
kende hieraan 10 punten toe.
Over <Je vraag ..Hoe is een mooi gazon
aan te leggen" ontstond een aangename ge-
dachtenwisselmg. De heer Kriesst wees er
op dat vooral de grondbewerking een groote
rol speelt; liever diep spitten .dan goed mes
ten en slecht spitten Op deskundige wijze
v.-prd de verdere behandeling voorgedragen,
waarbij ook de grasmengsels voor de diverse
gror.dsoorten aangewezen werden, benevens
de bestrijding voor vogels en weersinvloe
den ter bescherming van het zaad en de
jonge grassprietjes.
Na de rondvraag sprak dc heer W. van
Sluis als oudst aanwezig lid. namens allen
zijn teleurstelling uit over het bedanken
van den heer Witte, als voorzitter- Spreker
wilde redenen niet aanroeren, omdat deze
gemotiveerd zijn. Bewogen brengt hij den
voorzitter dank voor al het werk dat hij
gedurende tal van jaren voor de Afdeeling
en voor de Maatij. heeft willen doen.
De heer Witte zegt nogmaals, dat zijn
besluit vast staat, dat hij niet over een
nacht ijs is gegaan eri dat het hem werke-
iijk leed dbet te scheiden. Doch ook dit acht
hij in het waarachtig belang van de AM.
Wordt er in de April-vergadering een
nieuwe voorzitter verkozen, dan kan hij
deze gedurende den loop van den zomer nog
ter zijde staan.
Hierna sluiting.
BOND VAN STRAAT-
WEGENBOUW.
EN
Ontwikkelingscursus voor straatinakers.
Door de afdeeling Leiden van bovenge-
noemden bond was gisteravond in het Volks
gebouw een vergadering belegd, welke het
karakter droeg van een ontwikkelingscur
sus voor de gemeente- en particuliere straat-
makers.
De voorzitter van de afdeeling Leiden,
de heer Freeke hield een korte inleiding,
waarna hij het woord verleende aan het
hoofdbestuurslid Schoonderwoerd uit Rotter
dam. die de leden aanspoorde hun kennis
door deze cursussen zooveel mogelijk te ver
meerderen en vervolgens aan de hand van
lichtbeelden tal van voorbeelden gaf van
Duitsche vakkennis.
Hierna hield de cursusleider, de heer de
Vries zijn eerste cursusles, waarbij hij al
lereerst een terugblik wierp in den toestand
van het bedrijf in de afgeloopen vier eeuwen.
In het jaar 1524. aldus spr., zoo vindt gij
in de archieven der gemeente Amsterdam,
werd er voor het eerst een straatmaker
aangesteld omdat de straten zeer ongc-
1 ij k gemaakt waren. Dit kwam, omdat do
inwoners voor dien tijd ieder voor zich
zelf, en op eigen manier, voor hun eigen
straatje zorgden, dat voor hun huis gele
gen was.
De bedoeling van de gemeente was dus
om meer eenheid te brengen in de be
stratings w ij z e. Deze straatmaker bleef 50
jaren lang bestaan tot het jaar 1574, toen
werd straatgeld ingevoerd. Iedere inwoner
moest nu een bepaald bedrag betalen voor
het onderhoud der bestrating. Deze toestand
duurde tot 1579 Er kwam een nieuwe re
geering en door deze werd bepaald dat
voortaan ieder inwoner weer voor zijn eigen
huis de straat moest maken.
Men was dus in een tijdverloop van 60 ja
ren weinig gevorderd. Een jaar later, in
1580. werd de stad weer met de zorg belast
en moest weer ieder inwoner een zeker be
drag betalen voor het onderhoud der bestra
ling. Dan hoort men gedurende 100 jaar
niets en pas in het einde der 17e eeuw, be
gin 18e eeuw vernemen wij iets meer posi
tiefs omtrent de straatmakers. Een s'.raat-
maker genaamd Joosten was in 1699 in ge
meentedienst tegen een loon van f. 4-68 per
jaar. En even later werd dit loon gesteld p
f. 624 wat voor dien tijd een zeer hoog
loon was.
In het jaar 1809 waren er in vasten dienst
al reeds 27 straatmakers. Deze waren niet
in een organisatie vereenigd. de loonen
varieerden van f. 15 per week lot f. 2.50.
Dit kwam doordat hier straatmakers en
leerlingen werkten. Alhoewel deze menschen
door hun werkgevers niet altijd behandeld
werden zooals het wel behoort zoo hadden
zij dit ook meermalen aan zich zelf te wij
len. Uit rapporten van gemeente-direc
teuren uit dien tijd vindt men veel klachten
over het straatmakerspersoneel; o.a. werd
gerapporteerd dat een straatmaker in vasten
dienst werd ontslagen wegens dronken
schap. Een aantal anderen werkton lui, on
achtzaam en slordig; hun werk was hun
vrij onverschillig. Als ze in daggeld werkten
waren zij lui, en als ze per M2. werkten,
maakten ze slecht werk. Bovendien was
voortdurende controle noodig daar de straat-
makers knoeiden met loonen van opper
lieden.
Dit was in het jaar 1837. De toestand was
niet alleen in Amsterdam zoo, maar overal
elders.
Sinds dat jaar 1837 is er veel ten gunste
van den straat- en wegenbouw veranderd ea
verbeterd.
Hiertoe hebben velerlei omstandigheden
medegewerkt. Wij kunnen o.a. noemen:
beter onderwijs betere arbeidsvoorwaarden,
betere vakscholen, voor verschillende be
drijven. betere woningtoestanden, enz. wat
ten gevolge heeft gehad, dat de arbeiders op
een hoogere trap van beschaving kwamen te
staan, waardoor het verantwoordelijkheids
gevoel. ten opzichte van hun werkzaamhe
den ook grooter werd en de toestanden zoo
als hiervoor gemeld gelukkig tot de zeld
zaamheden kwamen te behooren.
Ook is het organi9eeren tot vakbonden
van groot belang geweest Door zich aan
één te sluiten werd men sterker en kon men
de belangen der arbeiders bij de werkgevers
beter behartigen.
En thans gaan wij ons zelf afvragen: mo
gen wij nu tevreden zijn? En het antwoord
luidt ontkennend.
Ziet uw bondsverslag over de jaren 1921,
1925 en 1926.
Hetgeen uw bondssecretaris van dien tijd
opmerkt getuigt nog tang niet van tevreden
heid.
Immers, zegt hij o.a. dat door de straat
makers en hun ander personeel in den regel
een flink loon wordt verdiend maar dat ar
weinig, of geen, geld voor ontwikkeling
wordt uitgegeven. Dit is niet in het voordeel
van onze beweging, merkt hij verder op.
Hij beveelt u aan gebruik te maken van d?
Volksuniversiteit, schriftelijke cursussen, le
zingen en andere gelegenheden om iels te
leeren.
In 1898 werd door een zekeren heer
Brongers gesproken over een straalmakers-
9chool. En zie nu ruim 30 jaar later is ze er
nog niet.
Indien aan de tegenwoordig beslaande
Ambachtsscholen ook een leeraar wordt toe
gevoegd voor straat- cn wegenbouw en de
jongelui die van de school komen, stellen
zich beschikbaar voor het straatmakersbe-
drijf. aangelokt door de goede loonen, dan
wordt ook uwe basis hecht en sterk. Met een
krachtige opwekking tot samenwerking en
organisaties.
Na afloop van deze lezing werden weer
eenige beelden vertoond van dezelfde strek
king als de eerste keer en nogmaals werden
de leden aangespoord door den heer S. voor
al hun kennis te vermeerderen bij iedere ge
ledenheid die wordt geboden.
Daarna gaven zich 35 personen voor deel
neming aan den cursus op.
THR. FEITH VOOR HET
TOONEELVERBOND.
Over eigen werk.
In Maison Bruins was gisteravond voor
de afd. Leiden van het Nederl Tooneelver-
bond de heer jhr. Jan Feith te gast.
Na met een enkel woord te zijn ingeleid
door de presidente, mevr. v. Ital 1 ieVan
Embden, begon jhr. Feith met een woord
van propaganda voor het komend Tooneel-
congre9 te Den Haag ter eere van 't 60-jarig
bestaan van het Verbond om daarna als
stelling naar voren te brengen, dat de too-
neelkunst en de schilderkunst nader tot
elkaar moeten komen, zooals in het buiten
land reeds geschiedt; zulks in het belang
van beide beeldende kunsten. Hoe hij zich
dit voorstelde, werd gedemonstreerd door
zijn persoonlijke samenwerking met den
schilder M. v. Meeteren Brouwer. Jhr. Feith
heeft een door hem in het Winterboek 1928
der Wereldbibliotheek geschreven schets
„De Bruidschat" gedramatiseerd in 7 tafe-
reelen onder den titel „De Woonwagen", zij
het aan het slot eenigszins gewijzigd, en de
heer v Meeteren heeft bij deze tafereelen
keurige decors ontworpen, die op een klein
looneeltje werden getoond.
Deze gedramatiseerde schets uit het
leven van zwervende kermisklanten bevat
veel echt-dramatische accenten en werd
door den auteur goed voorgedragen.
Het woord van dank der presidente werd
door het zeer bevredigend opgekomen pu
bliek gaarne met applaus onderstreept.
BINNENLAND.
Verschenen is het voorloopig verslag der
Tweede Kamer over de Indische begrooting
(Binnenland, 3de Blad).
De Minister van Koloniën keurt het op
treden der Indische regeering in zake de
huiszoekingen en arrestaties goed (Binnen
land. 3de Blad).
Nienwe verzakking van den spoordijk
tusschen Rotterdam en Moordrecht (Ge
mengd, 2de Blad).
De Nederlandsche Bank verlaagt de
rentetarieven (Financiën, 3de Blad).
Het hooger beroep van Salomon Lieber-
aiann (1ste Blad).
BUITENLAND.
De sanctiekwestie is te Den Haag geregeld
(Buitenland, 1ste Blad).
Besluiten van den Volkenbondsraad (Bui
tenland, lste Blad).
De Londensche vlootconferentie (Buiten
land, lste Blad).
VIERDE VOLKSBIJEENKOMST.
De Harmoniekapel „Werkmans Wils
kracht", directeur de heer Gerardus Dik is,
zooals de heer van Eecke gisteravond te
recht opmerkte, een graag gehoorde gast bij
de bezoekers van de Volksbijeenkomsten.
Dat is gisteren opnieuw gebleken, niet
alleen uit de groote opkomst van het publiek
maar ook uit den luiden bijval, dien de tal
rijke bezoekers aan de verschillende uitge
voerde nummers hebben geschonken. Over
de prestaties van dit uitstekende orkest, wil
len wij, na alles, wat wij daarover kort ge
leden nog schreven, thans niet uitwijden.
,,W. W." had voor dezen avond een aantal
oude paardjes van stal gehaald, die niette
min den weg naar het succes nog heel goed
hebben weten te vinden en den ganschen
avond door onvermoeid hebben gedraafd.
Het instrumentale gedeelte werd afgewis
seld door zang van mej. de Geus uit Den
Haag aan den vleugel begeleid door mej.
Mane Beute uit Delft. Mej. de Geus bracht
voor de pauze een drietal liederen van
Schubert en daarna van Mahler ten ge
hore, die evenwel niet geheel tot hun
recht kwamen als gevolg van de omstandig
heid, dat haar stem niet bij machte bleek
deze groote zaal te vullen.
De heer van Eecke bood aan de beide
dames mooie bloemen aan en betrok in zijn
dankwoord vanzelfsprekend ook de harmo
niekapel „Werkmans Wilskracht", die den
bezoekers der Volksbijeenkomsten reeds zoo
menigen avond van muzikaal genot heeft
geschonken, alsmede het dubbelmannen-
kwartet „Kunst door oefening", dat op zeer
verdienstelijke wijze de zangpartij bij een
der muzieknummers 'verzorgde.
25-jarig Jubileum Veldwachter Deegenaart te Zoeterwoude.
Een algemeen beminde persoonlijkheid Hulde van alle kanten!
Velzen, namens bijna alle bewonèrs van
den Hoogen Rijndijk bij monde van den
heer de Bruijn den jubilaris gecomplimen
teerd. Spr. schetste het moeilijke ambt van
polifie-agent, roemde den jubilaris als een
voortreffelijk veldwachter, hetgeen wel be
wezen werd door de bijna aigemeene mede
werking der burgerij. Als huldeblijk van
bijna alle Hooge Rijndijk bewoners werd
den jubilaris met daarbij toepasselijke woor
den aangeboden een gouden horlogeketting
met medaille met inscriptie, een schilder
stuk in gouden lijst en een couvert met
inhoud.
Hierna werd de jubilaris gecomplimen
teerd door den burgemeester P. Wap, de
heeren wethouders M. Th. Kompier en H. F.
Noordman en den gemeenle-secretais H
Smeets, waarbij door den burgemeester als
huldeblijk ook nnmen9 mevr. WapVerwer
die verhinderd was werd aangeboden
een lederen siarenkoker met zilver gemon
teerd waarin inscriptie, terwijl ook door den
burgemeester namens het gemeentebestuur
een couvert met inhoud werd aangeboden.
De jubilaris dankte de commissie uit de
burgerij alsmede het college van B. en W.
voor de hartelijke woorden en voor de blij
ken van waardeering.
In den namiddag ontving de jubilaris een
hulde-telegram van het bestuur van de ai
gemeene politiebond. Ook de ambtenaren
complimenteerden den jubilaris waarbij als
blijk van waardeering werd aangeboden
een rooktafel met garnituur.
Den gehee'en dag ontving de jubilaris en
familie van vrienden en kennissen w o. ve!e
oud-gemeenlenaren blijken van belangstel
ling. Ook wij sluiten ons hierbij gaarne aan
en zijn er van overtuigd, dat dit 25-jang
jubileum voor veldwachter Deegenaars in
dankbare herinnering zal blijvenl
Veldwachter A. L. Deegenaars.
Gisteren was het de dag, waarop de heer
A L. Deegenaars 25 jaren geleden in dienst
trad als gemeente-veldwachter van deze ge
meente. Het was reeds bekend dat deze dag
niet onopgemerkt zou voorbijgaan, en velen
hebben van hunne belangstelling in dit jubi
leum doen blijken. Reeds vroeg in den mor
gen. werden tal van bloemstukken van ver-
schiliende zijden ten huize van den jubilar.s
bezorgd.
Te half elf werd door een commissie be
staande uit de heeren J. P. de Bruijn. W. J.
van Beveren, Th. Thyssen, H. Berg en C. v.