J I
En...ook vol goe
de voornemens
voor 19 3 0?
Prachtig—maar
voor alles, besluit
Chief Wh ip te
gaan rooken,
want het is de
beste voor je
gezondheid
VIRGINIA
AGENDA.
KERK- EN SCHOOLNiEUWS.
ARDATH
Ook met kurk en goud
LONDON
VISSCHERU-ÉOTCHTEN.
02-1
b
Zaterdag.
Sladszaal: Feestavond Leidsche Padvin
ders Groep I. 8 uur nam.
Zondag.
Jeruël: Samenkomsten te 10 uur voorn,
en 6.30 uur nam.
Leidsche Schouwburg: De Spaansche
Vlieg; 8.15 uur.
Ned. Leger des Heils: Samenkomsten te
10 uur voorm. en half vier en half acht nam.
Volksgcbouw: Cabaret te 8 uur nam.
Oegstgeest (Terweeweg 1)Samen
komst te 8 uur nam.
Vrijdag 27, Zaterdag 28, Zondag 29 Dec
apotheken van de heeren: G. F. Reijst,
Steenstraat 35, Tel. 136; A. J. Donk, Doeza-
straat 31, Telef. 1313.
De geneeskundige Zondagsdienst le Leiden
wordt van Zaterdagavond 8 uur lot Maan
dagmorgen 8, uur waargenomen door de doe-
toren Jasperse, Kors, 'Hovens GrCve en
Boonacker.
Te Oegstgeest wordt deze dien9t waarge
nomen door dr. Timmermans. Telef. 390.
De Oegstgeestsche apotheek, do Kempenaer-
straat 4, tel. 274, is dag en nacht geopend.
PREDIKBEURTEN
VOOR ZONDAG 29 DECEMBER.
LEIDEN.
Doopsgez Gem.: Voorm. lialfclt, ds. Bonga
Eglise Wallonne: matin 4 dix heures et
demie, M. G Forget, pasteur 4 Delft.
Evang. Luth, Gem Voorm. halfelf, ds.
Makkink.
Geref. Kerk (Behobnlh, Rapenburg Voorm
10 en nam. G uur.'ds. ran den Brink.
Ver. van Yrijz. Hervormden (Volkshuis'
Voorm. halfelf, ds. J. E. van der Pot, van
Botterdam.
Bemonstr. Kerk: Voorm. halfelf, ds. J. A.
de Koning, van Utrecht.
Vrijo Kath. Kerk (Nutszaal): Voorm. half
elf, Gez. Mis.
ALPHEN AAN DEN RIJN.
Ned. Herv. Kerk (.lulianastraat)Voorm.
halfticn, ds. Johs. Sfehouwer, nam. lialf-
zevcn, ds. N. G. Veldhoen, van Voorburg.
Hulpgebouw (Gouwsluis):, Nam. halfzeven
ds. J. do Bruin.
Nod, Herv. Kerk (Oudshoornschowegl
Voorin. 10 uur, dr. J. P. Cannegjeler.
Evangelisatie (Hooftstraat)Voorin, lialf-
iien cn nam. halfzeven ds heer McCkenkamp
van Harderwijk.
Geref. Kerk (Hoofdstraat):, Vdorm 10 én
nam. G uur, ds. II. IV. II. van Andel.
Olir. Geref. Kerk fv. Rcedestraat): Voorm.
halftien en nam. G uur, ds. P. Zwier.
Geref. Kerk (Raadhuissfraal)- Voorm 10
uur, de lieer II. Kamper, nam. 6 uur, ds J.
If. Bosch.
Geref. Kerk (De Ruiterslraat)Voorm. 10
uur, ds. J. H A. Bosch; nam. G uur de heer
Kamper.
Martha-Stichting: Voorm. 10 uur, ds. A.
W. Voors.
HAZERSWOUDE.
Ned, I-Ierv. Kerk: Voorm. 10 uur en nam.
halfzeven, ds. Kiehl.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam.
halfzeven, ds. den Ifarlogh.
HILLEGOM.
Ned. Herv. Kerk; Voorm 10 en nam. 5
uur, ds. Mulder
Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5 uur,
ds. J. II. Teïkamp, van Utrecht.
Chrr Geref. KcTk: Voorm. 10 en nam. 6
uur, leesdienst.
KATWIJK AAN DEN RIJN.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien. ds.
Hofstede, van Noordwijkerlioul; nam G uur
ds. Moeter van Leiden.
Gt'ref. Kerk: Voorm. 10 en nam. G uur,
ds. Meijering.
KOUDEKERK.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halltier, ds. Qjdd;
nam. halfzeven, ds. van Woerden van
Zwammerdam.
Geref. Kerk: Voorm. halfticn en nam.
halfzeven, ds. Haspers.
LISSE.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 en mam.
5 uur, ds. van Dijk.
Geref. Kerk: Voorm. halftien, ds. Kuiper,
van Sassenheim. nam. 1 uur, dr. Ruvs.
Chr. Geref, Kerk: Voorm. 10 en nam. 5
uur, ds. van der Molen,
Geref. Gem.: Voorm. halftie'n en nam i
uur, leesdienst.
NOORDW1JK-BINNEN.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Ciroot
Enzerink, van Leiden.
Geref. Kerk: geen opgave.
NOORDWIJK-AAN-ZEE.
Ncd. llcrv. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5
uur, ds. Cupcdo.
Gerei. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5 uur,
ds. Koers.
NOORD\VIJKERHOUT.
Ned. Ilerv. Kerk: Voorm. 10 uur. ds.
Klomp van Voorhout.
RIJNSBURG.
Chr. Geref. Genu: Voorm. halftien en
nam. 5 uur, de heer N. Brandsma van Apel
doorn.
VEUR—LEIDSCHENDAM.
Ncd. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur en nam.
hallzes, ds. P. B. Lingbeek, van Botterdam.
VOORSCHOTEN.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5
uur, ds. l'ortgtns
Gerei. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5 uur,
ds. Dijk van Leiderdorp.
WOUBRUGGE.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien en nam.
halfzeven, ds. Lijsen.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam.
halfzeven, ds. Nauta.
ZWAMMERDAM.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halffien, ds van
Woerden nam. halfzeven, ds. Odé van Kou
dekerk.
Geref. Kerk: Voorm. halftien cn nam.
halfzeven, ds. Zwaan.
Rem Geref. Gcm.: Voorm. kwart voor
tien, mej. ds. Giinther.
NED. HERV. KERK.
Beroepen: Te B'.eLwjjk, dehec-i
J. Bakker, candidaat te Benrchop
Te Utrecht, (vacature B. Bat ?-
laan): A. Meyers te Hoogeveen Te Koo-
kongen, (U.l. D. E. J, Hupke; t? Oosterwoldc
(Geld.) Te Krabbendijke, N. G. K rij kamp
te Sassenheim Te Tricht, P. v. d. Haag
te Reness9 en Noordwelle Te Slooten,
de heer O. Huistra, cand. te Scharnegoutum.
Aangenomen: Kaar Vreeswijk, J. G.
Woelderink te Hoornaar.
Bedankt: Voer Loon op Zandt, J. G,
Woelderink te Hoornaar Voor Niettw-
Buinen, J. G. H. Vermaat te Omme'.anderaijk
(Gron.l Voor Monnikendam en voor Hille-
gersberg (tweede pred.-p-aats). F. M. Lorai
te Brielie.
GEREF. KERK.
Beroepen: Te Urk. I. K. Weasels te
Burun Te Steenrijk. W. H. v. d. Vegt
te Bergum.
Bedankt: Voor Leens, S. Woustrs te
I)r onrgip
CHR. GEREF KERS.
Bedankt: Voor Bunschoten, J. W. v.
Ree te Barendrecht.
PROT. CHRISTELIJK
KWEEKSCHOOLPERSONEEL.
Onder presidium van den heer H. J. v.
Wijlen van Rotterdam kwam de vereeni
ging van onderwijzend personeel aan Prot.
Chr. Kweekscholen in ,.Pays Ras" te
Utrecht in jaarlijksche algeoneene verga óre-
ring bijeen.
Aan het verslag van den secretaris, den
beer W. J. v Visser, directeur der Cftir.
Kweekschool te 's-Gravenhage, ontleen en
we dat het ledental der vereeniging thans
116 bedraagt, vijf leden werden afgeschre
ven cn een ingeschreven.
Jn samenwerking met den Kweekschool -
bond en den bond van R.-K. Kweekscho
len werden de gemeenschappelijke belan
gen der opleiding in goede harmonie be
handeld.
Het jaarverslag van den perniingmer---
ter, den heer A. O. L. Wijtzes van Sncek,
vermeldt ccn eindcijfer van f. 1101 en een
batig saldo van f. '108.
In de morgenvergadering sprak de heer
II. Sdhilp van Leiden over „Naturalisme
On religieuse wereldbeschouwing in verband
met hel onderwijs in kennis der natuur"
cn in de middagvergadering de heer P. v.
Duyvendijk van Dordrecht over „De leer
school theoretisch en practisch beschouwd".
EEN BELANGRIJK RAPPORT
VOOR DE GEREF. KERKEN.
Mag men ook gezangen zingen?
De Geref medewerker van de N. R Crl.
schrijft:
Een belangrijk rapport, uitgebracht met
het oog op de aanslaande generale synode
der Gereformeerde kerken, in 1930 te
Arnhem le houden, heeft dezer dagen het
licht gezien, n.l. het rapport inzake her
ziening van de liturgie en het vraagstuk
van hol kerkgezang.
Wat het eerste deel betreft, de herzie
ning der liturgie, diene. dat het rappoTl aan
de synode in de Crislelijke gebeden, gelijk
deze in de liturgie voorkomen en in de
formulieren allerlei kleinere en grootere
wijzigingen voorstelt We noemen o.a. het
voorstel om ook in bel opschift van de
liturgie niet meer van huwelijksinzegening,
maar overeenkomstig liet huwelijksfor
mulier van huwelijksbevestiging le
spreken; voorts worden voor de oefening
der kerkelijke lucht bepaalde formulerin
gen van de le, 2e en 3e vermaning voor
gesteld-, in het formulier van den ban
wordt de slootende uitdrukking „verrottend
lid" door een aanmerkelijk zachtere uit
drukking vervangen; voor de bevestiging
van ambtsdragers stellen twee der deputalen
prof. dr. II. Bouwman en prof. dr. T.
Hoekstra, geheel nieuwe formulieren voor;
in bet bevesligingsformulier van de diakenen
vervalt de stootende aanspraak tot de
armen: „die gestolen heeft, steie ntSl
weder"; alle deputalen samen stellen een
geheel nieuw huwelijksformulier voor.
Wat het vrije kerklied (gezangen") betreft,
is bet rapport nog belangrijker. Na een
breedvoerige toelichting komen de deputalen
lot deze conclusies (verkort")
lo. dat noch van een uitdrukkelijk gebod
om het vrije lied in den eerediensl der ge
meente in te voeren, noch van een verbod
om dit te doen, in de Heilige Schrift sprake
is;
2o. dat al heeft God de Heere in de
Heilige Schrift ons slechts één psalmbundel
geschonken, die ook voor den eerediensl der
Nieuw-testamentische gemeente bestemd i&,
liet aan de vrijheid der kerken is overge
laten, om daarnaast ook gezangen te zingen:
3o. dat van de Gereformeerde kerken
sommige zulke gezangenbundels naast de
psalmen hebben ingevoerd, terwijl andere
zich bepaald hebben tot den psalmbundel,
rr.aar dat ook de laatstgenoemde kerken
door een psalmherziening in te voeren en
daarnaast toch enkele gezangen toe te
laten, getoond hebben, dat dit niet bedoeld
was als een principieele veroordeeling van
het vrije lied.
4o. dat de vrees om zulke gezangenbun-
RECLAME.
285
dels in lp voeren, die reeds bij' de oude
Christelijke kerken he9lond en ook bij pen
deel onzer Gereformeerde kerken beslaan
hoeft, vooral te wijten is aan twee oor
zaken vooreerst aan het misbruik, dal van
<111 vrije iied gemaakt fs. zoowel door kelter-
sche sertcn in de oude christelijke kerk als
door de BoomselwJ keek-in dn Middeleeuwen,
en fen tweede, dat seiner overal, waar
zulke gezangenbundels werden ingevoerd,
de psalmen daardoor op den achtergrond
zijn geraakt of builen gebruik gekomen;
5o dal, al dieqt met deze beide gevaren
ernstig rekening te worden gebonden en
al zijn de Gereformeerde kerken van vroe
ger en nu, dit uil vrees voot deze gevaren
zirli tol de psalmen beperkt hebben, niet te
veroordeelen, toch. mits elke dwang om
zulke gezangen in te voeren bulten gesloten
blijft, en gezorgd Wordt, dal de psalmen-
bundel in zijn geheel de eereplaats in den
zang der gemeente behoudt en gpen ge
zangen worden ingevoerd dan die in over
eenstemming zijn met de H. Schrift en
onze belijdenisschriften. v66r de invoering
van zulk een gezangenbundel pleit voor
eerst, dat de gemeente des Nieuwen Ver.
honds behoefte heeft. om. evenals dit door
de triomfeerende kerk in den hemel ge
schiedt, in bel „nieuwedted" de aanbidding
en de eere loe le brengen aan hei Lam. dat.
voor ons geslacht is; ten tweede, dal op onze
Christelijke feestdagen de groote heilsrcilcn
znoals Christus' geboorte, opstanding en de
uilslorling van den Heiligen Geest om een
lied vrager, dal beter dan door de psalmen
kan geschieden de beleekcnis dier feilen in
liet licht stelt; en ten derde dal zulk een
lied ook gewenseht is hij de bediening der
saoramenlen cn kerkelijke plechtigheden,
waarvoor de psalmen ons niet genoegzame
slof bieden.
BOND v. ONDERWIJZERESSEN
BIJ HET VOORBEREIDEND
ONDERWITS.
In „Parkzicht" Ie Amsterdam hield deze
bond gisteren een fecstvergaderrug ter ge
legenheid van bet "25-jarig bestaan.
De presidente, mevr. Crombet, hield een
herdenkingsrede, waarna prof. dr. J. II.
Gunning de feestrede uitsprak.
Mevr. Groolhoff bracht vervolgens de ge-
lukwenschen over van het gemeentebestuur
van Amsterdam, speciaal van den weihou
der van onderwijs, den beer Ed. Polak. De'
heer Geels deed zulks namens de commissie
van toezicht op liet 1 o. le Amsterdam.
Hierna hield het bestuur een receptie,
welke druk bezocht was.
BOND VAN NEDERLANDSCHE
ONDERWIJZERS.
De voortgezette vergadering.
Na de gisteren vermelde openingsrede is
het verslag van den secretaris uitgebracht.
Het ledental is gestegen van 7007 tot 71S9.
Aan de orde waren dan de voorstellen, be.
treilende opheffing van het tijdschrift School
en Huis. Het hooldbestuur stelde voor, die
ophelfing te doen ingaan op 1 Juli 1930.
Bljjkens de toelichting heeft een belangrijke
verlaging van het abonnementsgeld geen re
sultaat opgeleverd. Het aantal abonné's is
gedaald tot 2700. Het hoofdbestuur stelt
zich voor, het werk van School en Huis, to
hjjj ven voortzetten, maar dan niet meer in
een afzonderlek orgaan.
De vergadering, verenigde zich met het
voorstel van het hoofdbestuur.
Aan den redacteur, d?n heer Thjjssei], zal
cej). jaarsalaris worden, uitgekeerd. Het
hoofdbestuur zal komen met een regeling
van diens financieel? positie.
Pfcr-Ioten werd tot aanstelling van een der
den gesalarieerden bestuurder.
Aan d? orde was vervolgens de kwestio
van het onderzoek naar de gevolgen van de
pacificatie ten aanzien van de openbare
«school.
Ren commi .sie (S. N. Posthumus te Am
sterdam, voorzitter; G. H. Wanink te Sclie»
weningen, secretaris) had daaromtrent c-ei.
rapport uitgebracht.
De meerderheid der commissie deed het
volgende .voorstel:
1. In het Rondsprogram wordt punt h:
De verplichte, absoluut, neutrale staats
school. neutraal zoowel in godsdienstig als
politiek opzicht.
2. Rekening houdende met het feit, dat
voor de inwilliging van dezen eiech eerst
nog heel wat propaganda zal moeten wor
den gemaakt bij vakbonden en politieke
organisaties; ook met hot feit, dat voor ver
wezenlijking grondwetsherziening (met. 2'3
meerderheid) noodig vis, stelt de Bond als
actie voor de onmiddellijke toekomst viel.
A. Krachtige actie voor onderwijs, vrij
van godsdienstige cn politieke dogma's, en
voor een krachtige ontwikkeling van het
op nbaar neutraal onderwijs.
R. Krachtig? actie voor herziening der
L.O.-wet 1920. waai'bjj
1. voorgeschreven wordt, dat ds oudors,
voogden of verzorgers, die hun kitidereL
naar de bijzondere school zenden, lid moe
ten zijn van de vereeniging, welke de.soho?!
heeft opgericht of zal oprichten;
2. bepaald wordt, dat elke bijzonders
school een afzonderlek schoolbestuur mnat
hebben, dat uit eai door de ouders dc-r op
die school gaande kinderen gekozen wordt;
3. waarborgen werden getroffen, waas
door economische en kerkelijke dwang oj
de ouders wordt tegengegaan
4. hel oprichten vah bijzondere scholen
met minder dan 3 leerkrachten voorkom af
wordt
5. controlemaatregelen op de handteske-
nir.ger. en de wjjz?, waarop ze worden ver
worven, worden getroffen;
6. bepaald wordt, dat handteekeningen,
welke teruggenomen worden, vóórdat de bo-
slissing in den gemeenteraad in zake de
stichting der bijzondere school is gevallen,
niet meer meetellen
7. geëischt wordt, dat beide ouders hun
handteekening moeten hebben gegeven;
8. een instantie in het leven worde ge
roepen, welke in twijfelachtige gevallen 'net
toetsingrecht heeft:
9. de 4 K.M.-grens wordt gewijzigd in
dien zin, dat ook rekening worde gehouden
met den aard der toegangswegen;
10. verboden wordt in de uren boven de
wettelijk verplichte, andere vakken te on
derwazen dan in het leerplan zijn aangegL*
ven (uitgezonderd godsdienstonderwijs)
11. voorgeschreven wordt, dat met in-
achtneming der 4 K.M.-grens, naburige pro
testantsche scholen van dezelfde richting,
indien ze samen minder dan 260 leerlingen,
tellen, worden samengevoegd;
12. voorgeschreven wordt, dat naburige
katholieke jongens- en meisjesscholen, in
dien Le samen minder dan 260 leerlingen
(eiler .worden samengevoegd;
13. de boekhouding van de schoolbastarwi
gecontroleerd wordt van wege het gem-rent-*
bestuur.
De minderheid der commissie stelde tyor.1
1„ De Kond handhaaft uit paedago^:.
en maatschappelijke overwegingen onvern-
derd punt h van het Bondsprogramma. lui
dende:
Onderwijs, vrij van godsdienstige en poli- f
tieke dogma's, draagt het hoofdbestuur o;
in samenwerking met de daarvoor in aan
merking komende organisaties een krach
tige propaganda le blijven voeren voor de
Openbare School, de school der gemeenschap.
2. De bond aanvaardt het stelsel der
finantieele gelijkstelling ten opzichte vat
openbaar en bijzonder lager onderwijs, zooato
dat is neergelegd in de Grondwet van '11;
constateert nochtans, dat de praktijk heeft
bewezen, dat de lager onderwijswet 1920
zeer onvoldoende rekening heeft gehouden
met de belangen van het onderwijs.
dat door deze wet elke groep burgers
eigenlijk naar willekeur kan beschikken over
de schatkist, als maar aan eenige formwli
eischen is voldaan;
dat daardoor een ontzettende versnippe
ring op schoolgebied heeft plaats gehad,
waarvoor dikwijl- geen enkele gegronde re-1
den aanwezig was;
dat economische en kerkelijke dwang dik
wijls de ouders heeft genoodzaakt, hun kin
deren naar de bijzondere school te zenden;
dat de lenze: ,.De school aan de ouders'
meestal moet luiden: „De school aan dft
kerk"
dat de wet-1920 het oprichten van stan
denscholen heeft bevorderd;
wat benadeeling van bet onderwijs in j
geheel en een zeer ongemotiveerde opdrij
ving van de onderwijskosten ten gevolgï
heeft gehad. i
Met conclusie B kan ook de minderbad
zich vereenigen.
De vergadering ging daarna over in e?1
met gesloten deuren ter behandeling "3
huishoudelijke aan gelegen': eden.
Hedenochtend wordt de vergad r.ng r
Hedenochtend wo-dt de vergad ems: i
voortgezet en zal de gedachteowisselingovc''-
de beslissing inzake het onderwerp van gi?'
teren gehouden worden.
IJMUIDEN. 29 Dec. 1929.
VISCHPRIJZEN.
Tarbot f. .1—2.60. Tongen f. 3.25—2 05 pf<
K.G. Groote Schol f. 30-37. Middelschot
f. 57—45. Zetschol f. 62—51. Kleine Schol
f. 50-12 p. kist van 50 K.G. Vleeten M-6'
per stuk. Pieterman en Poontjes f- 16-
del Scbelv. f. 40 Kleinmiddel Scbelv. f -
Kleine Schelv. f. 18—12 peT kist van
K.G. Kabeljauw f. 88—80 p kist van
K.G. Gullen f. 35. Wijting f- 16—S p. W
van 50 K.G. Lengen per stuk f- 5.16. fl
bot per K.G f. 1.65.
Aangekomen 8 stoomtrawlers:
I-TM 168. met f. 2510: IJM 64. ®et
T.TM 180, met f. 2420: TJM 71, met f-SW';
IJM 19, met f.3252: TJM 244. met f
IJM 70, met f. 1817; VL. 10, raet
besomming.
