BERICHT.
70#te Jaarcran?
DINSDAG 24 DECEMBER 1929
No. 21405
[OFFICIEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
MUZIEK.
Het voornaamste nieuws
van heden.
BINNENLAND.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN
30 Cis. per regel voor advertentiën uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertentiën 35 Cts. per regel Kleine Advertentiën uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummer* voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per post 2.35 portokosten.
ƒ0.13
„0.18
|oit nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
Morgen en overmorgen, de beide
I Kerstdagen, verschijnt ons Blad niet
|en zijn onze Bureaux gesloten.
DE DIRECTIE.
DIENSTPLICHT.
Aangifte ter inschrijving.
De Burgemeester van Leiden brengt ter
I tennis van belanghebbenden, dat op de
laarvoor in die gemteente aangewezen
I plaatsen is aangeplakt een openbare kennis-
I tering, betreffende inschrijving voor den
dienstplicht in Jannari a.s. van de in 1911
I «boren mannelijke personen.
I Voor vorenbedoelde inschrijving zal meer
I bepaald zitting worden gehouden ter Ge-
laeentesecretarie (afdeeling Militaire Zaken)
I Bieestraat 119, hoek Wolsteeg alhier, van
I des voormiddags 10 uur tot des namiddags
13 uur:
I op Donderdag 2 Jannari a.s.
voor hen, wier geslachtsnaam aanvangt
met de letter A of B;
I op Viijdag 3 Jannari a.s.
voor hen, wier geslachtsnaam aanvangt
met de letter C, D, E, F of G;
op Maandag 6 Jannari a.s.
voot hen, wier geslachtsnaam aanvang',
met de letter H, I of J;
op Dinsdag 7 Jannari a.s.
voor hen, wier geslachtsnaam aanvangt
met de letter K of L;
op Woensdag 8 Januari a.s,
voor hen, wier geslachtsnaam aanvangt
met de letter M, N of O;
op Donderdag 9 Jannari a.s.
voor hen. wier geslachtsnaam aanvangt
met de letter P. Q of R;
op Vrijdag 10 Jannari a.s.
voor hen, wier geslachtsnaam aanvangt
met de letter S of T;
p Maandag 13 Jannari a.s.
voor ben, wier geslachtsnaam aanvangt
met de letter U, V of W tot en met We;
I op Dinsdag 14 Jannari a.s.
voor hen, wier geslachtsnaam aanvangt
met de letter W van Wf af, X, Y of Z.
Door een ieder, die tot aangifte verplicht
is. moet een uittreksel uit het geboorte-
bister betreffende den in te schrijven per-
soon of het huwelijksboekje van diens
ouders worden overgelegd.
I Het niet ontvangen van een herinnering
ian de aangifte ter inschrijving ontheft
I iengene, die tot aangifte verplicht is, niet
van deze verplichting.
Nadere inlichtingen omtrent de inschrij
ving kunnen worden verkregen aan de af
deel ing Militaire Zaken voornoemd, op
werkdagen van des voormiddags 9 uur tot
I de? namiddags 121./* uur en van des na-
I middags Vh uur tot des namiddags 3 uur;
I des Zaterdags van des voormiddags 9 uur
I tot des namiddags 121/* uur.
A. VAN DE SAXDE BAiKHUYZE'N.
Leiden, 24 December 1929. 36
KERSTMIS
EN DE POSTERIJEN.
I De directeur van het postkantoor alhier
Lelt mede, dat dit kantoor gedurende de
Kerstdagen geopend zal zijn als op Zon-
I dagen.
Morgen bestaat er gelegenheid tot het af
talen van poststukken van halfnegen tot
talftien voormiddag, terwijl Donderdag één
I ^stelling zal worden uitgevoerd van brief
en één van pakketpost.
be buslichtingen gescheiden beide dagen
op Zondagen.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving:
Manufacturen handel Adr. v. d. Linde,
Dorpstraat 137, Hazerswoude. Eigenaar:
A. van der Linde, Hazeiswoude.
OUDERAVOND
SCHOOL-AALMARKT.
In een der klasselokalen van de Oplei
dingsschool voor H.B.S. en Gymnasium is
dezer dagen een drukbezochte Ouderavond
gehouden. Behalve de afdoening der ge
wone huishoudelijke aangelegenheden, was
deze bijeenkomst hoofdzakelijk gewijd aan
een causerie van ds. H. Cramer te Gouda
over „Kinderlectuur". Te beginnen met
onzen klassieken en te veel bespotten Van
Alphen gaf de spreker epn overzicht van
de eischen, waaraan goede kinderlectuur
moet voldoen; hij zetje op een boeiende en
•heldere wijze uileen, wat het levensware en
vooral ook wat het onechte is in veel als
kinderboeken" verschijnend maakwerk van
schrijvers uit onzen eigen tijd. Dezelfde
toets van echtheid kan men ook aanleggen
aan de illustraties dier boeken. Hiervan gaf
spr een leerzaam inzicht aan de hand van
ouderwetsche en moderne plaatjes, die met
behulp van de projectielantaarn der school,
door de ouders der leerlingen van de school-
Aalmarkt op den vorigen Ouderavond aan
de school geschonken, op het witte doek
werden vertoond.
De uiterst belangwekkende voordracht
werd met groote belangstelling gevolgd en
door de aanwezigen werden daarna nog ver
schillende vragen tot den spreker gericht,
die blijk gaven, dat men zijn adviezen in
zake goede kinderlectuur op hoogen prijs
stelde.
Nadat de voorzitter der Oudercommissie
alle aanwezige ouders had opgewekt om bij
te dragen in het te vormen „Schoolfonds"
voor lantaarnplaatjes en andere benoodigd-
•heden voor dit nuttige leermiddel, sloot de
voorzitter de zeer geanimeerde vergadering.
INSTITUUT v. PRAEVENTIEVE
GENEESKUNDE.
Prof. jhr. mr. W. J. M. van Eysinga en
M. dr. J. A. J. Barge, zijn uit het bestuur
Mreden van het Instituut voor praevenlieve
kneeskunde. In hun plaats zijn gekozen
J?°f- dr. J. van der Hoeve en prof. dr. N. J.
Krom, zoodat het bestuur thans als volgt is
^ongesteld: prof. van der Hoeve, voorzit-
ta; prof. Krom, secretaris; dr. M. D. Horst,
Pf^gmeester; pref. dr. E. Gorter en mr.
Idenburg.
FEESTAVOND
ZWEMVEREEN. „DE ZIJL".
Evenals zulks op de zwemwedstrijden
van de Leidsche zwemvereeniging „De
Zijl" het geval is, zoo mochten we ook gis
teravond op den jaarlijkschen feestavond
constateeren, dat er velen, zeer velen met
het actieve verenigingsbestuur meeleven.
De concertzaal „Concordia" aan de Steen
straat was nagenoeg geheel gevuld met
zwem-feeste'nthousiasten en zij allen heb
ben een gezelligen, recht geanimeerden
avond doorgebracht.
De voorzitter der vereeniging, de heer F.
van der Mark, heette aan 't begin van de
bijeenkomst allen hartelijk welkom, in het
bijzonder de echtgenoole van den tot heden
eenigen donateur der vereeniging, alsmede
de pers. Spr. zeide vervolgens meer van
zwemwedstrijden te houden dan van deze
feesten. Echter valt er voor het houden van
dergelijke avonden ook wel iets te zeggen,
want zij brengen de leden ook in den win
ter weer eens bij elkaar en zoo wordt de
onderlinge band weer versteTkt. Mede acht
hij een feestavond wel ge^enscht. omdat
men zulks mag beschouwen als een tege
moetkoming van het bestuur ten opzichte
van de leden, omdat het in den winter, bij
gebrek aan e'en overdekte inrichting, niets
voor de leden kan doen.
Vervolgens bracht de voorz. dank aan de
zwemmeesters, die hem ook in den afgeloo-
pen zomer bij de oefeningen weer trouw
hebben terzijde gestaan.
Verder terugblikkend op het afgeloopen
seizoen, moest spr. wel eenigszins tot zijn
spijt constateeren, dat geen der leden erin
geslaagd was bij de Leidsche kampioen
schappen ook maar één titel te' veroveren,
maar toch is het seizoen niet geheel zonder
succes verloopen. wijl mej. A. van Leeuwen
er bii dc-kampioenschappen van den Haag-
schen Zwembond waarbij „De Zijl" is aan
gesloten, in geslaagd is beslag te leggen op
het kampioenschap 50 Meter vrije slag,
waarvoor de voorzitter haar hierna een di
ploma uitreikte. Spr. uitte daarbij den
wensch, dat dit voorbeeld voor allen een
aansporing moge zijn te trachten op gelijke
wijze succes te behalen.
Tenslotte wenschte spr. allen een genoeg
lijken avond, in de verwachting, dat deze
avond alle voorgaande goed mocht slagen.
Deze wensch is zeker wel bewaarheid
geworden, want er heerschte den geheelen
avond een opgewekte, prettige stemming,
waartoe de heeren humoristen Helman en
Laman niet weinig bijdroegen Ook anderen
toonden echter hun kunnen en zoo werd
het voor allen een zeer genoeglijke feest
avond.
In het verder verloop van den avond vond
de voorz nog gelegenheid de aandacht te
vestigen op het werk der Leidsche Red
dingsbrigade, het lidmaatschap ervan aan
te bevelen, alsmede den lotenverkoop.
EEN DÉRAILLEMENT.
DAT NOG GOED AFLIEP
Gisteravond had op het station alhier een
déraillement plaats dat nog goed afliep.
Toen de machinist met zijn machine 1116
achteruit kwam. botste hij met zoon vaart
tegen den snelgoederen 7002 die van hier
naar Haarlem vertrekt, aan, dat de eerste
wagen derailleerde en de buffers in de ach
terzijde van de locomotief gedrukt werden.
Door den hevigen schok braken verschil
lende ruiten in den trein.
Daar de trein niet op het doorgaande
hoofdspoor stond, maar op het vertrekspoor,
ondervond het treinverkeer geen vertraging.
Onder leiding van den stationschef den
heer van Gijn en den opzichter van loco
motief en treindienst werd hard gewerkt om
den wagen weer op het goede spoor te
krijgen.
Persoonlijke ongelukken hadden niet
plaats, alleen was er nogal malerieele
9chade.
o
H. M. de Koningin is hedenmorgen om
11 uur per auto Leiden gepasseerd op haar
doorreis van HetLoo naar den Haag.
De heer P. Brouwer alhier is te Am
sterdam geslaagd voor het examen Fransch
M. O. akte B.
De vertooningen van de film „Het
wonderbare leven van Thérèse Martin" zul
len plaats hebben op Zondag 5, Maandag 6
en Dinsdag 7 Januari a.s. in de groote
Stadszaal.
Nog kan worden medegedeeld, dat de
muzikale begeleiding is toevertrouwd aan
den heer Storm uit Delft, die de film reeds
zeer verdienstelijk te Delft en Schiedam
illustreerde.
Tekstboekjes van deze film zijn vanaf
heden verkrijgbaar bij de Firma Wed. Hui-
ber?. Haarlemmerstraat, en Firma Geyer,
Botermarkt alhier.
De aandacht van de mannelijke in
gezetenen dezer gemeente, die geboren zijn
in 1911, wordt gevestigd op een in dit blad
voorkomende openbare kennisgeving van
den Burgemeester, betreffende aangifte ter
inschrijving voor den dienstplicht in de
maand Januari a.s.
Naar wij vernemen zal Donderdag
2 Januari a.s. te 4 uur op uitnoodiging van
de Nederl Christel Radio-Vereeniging ds.
A. D. Meeter, Ned. Herv. Predikant alhier,
een Ziekenuur houden voor de microfoon
van den Huizer zender. Ds. Meeter houdt
een toespraak na voorlezing van Psalm 39.
Muzikale medewerking verleenen de hee
ren J. H. en H. Smit Duyzentkunst te Hil
versum, kerkorgel en bariton.
Het bestuur van de Leidsche Biologen-
club is voor het jaar 19291930 als volgt
samengesteld G. J. Broekhuyzen. praeses;
mej. M A. de Vries, ab-actis; mej. M. Filippo,
quaestrix, W. Karstens, assessor I. J. Reuter,
assessor II.
Maar het is o.i. de moraal en wat daaraan
vastzit, wat tenslotte tengevolge heeft, dat
van een uitbundig succes jiiet gesproken kan
worden. Men voelt zich, juist waar men
„meer" verwachtte, niet geheel bevredigdt
Aan de vertolking ligt het niet, dat dit
blijspel toch niet geeft, wat men hoopte.
Deze was geestig en uitnemend.
In de eerste plaats maakt Annde van Ees
van de Erzsike een kostelijk type. Men kan
het begrijpen, dat de vrijgezellen voor haar
in vlam en Amur geraken en dat Akos, om
wien het te doen is, er tenslotte zijn „rijke
partij" voor in den sbeek laat. Met dat be
kende bravour-ach'tige weet zij steeds den
juist en toon te treffen, doch daarnevens toch
te ontroeren in enkele kleine scènes. Goed
tegenspel geeft haar broer Jan van Ees als
Akos. wiens principe „Men trouwt geen
meisjes zonder geld" roemloos verloren gaat.
Hun samenspel was keurig.
Ludzer Eringa typeert uitstekend een mi
nisterie-ambtenaar van goede familie aan
lager wal met zijn herinnering aan zijn
„geliefde" en hetzelfde geldt voor student en
gymnasiast ran Edua.rd Palmers en J. Rem-
melts. Den laatste zagen wij voor het eerst,
doch met veel genoegen.
Piet Bron en Joh. Haus weten van hun
kleine rolletjes te maken, wat er van te
maken is en ook de overigen passen zich
best aan in de milieu-teekening.
Het is een goed sluitend geheel van spel,
dat verkregen wordt, en vlot en vol entrain
wordt het blijspel over het voetlicht gebracht.
De schouwburg was goed bezet en heeft
zich dankbaar getoond voor het gebodene.
N.V. VER. ROTTERDAMSCH-
HOFSTAD-TOONEEL.
„Men trouwt geen meisjes
zonder geld", blijspel in 3
bedrijven van Istvan Zagon.
Blijspelen met een soort moraal dragen in
zich een gevaar: zij dringen op de idee van
te strijden voor een principe en dientenge
volge gaat men onwillekeurig critischer
staan tegenover zoo'n geestesproduct dan
tegenover een blijspel, dat volkomen
„harmlos" slechts amusement zonder meer
bedoelt te zijn.
Een soort moraal ligt ten grondslag aan
het Hongaarsche blijspel van bovenstaanden
titel; een moraal, die natuurlijk het omge
keerde bevat: men trouwt wel meisjes zonder
geld! Zij kennen het leven en weten den
man te steunen en hem te schenken het echte
huwelijksgenot! Hier demonstreert de auteur
dit in een paar gevallen, waarvan er één
natuurlijk op den voorgrond staat: het strij
den van de lieve, knappe doch arme Erzsike
om den man van haar hart Akos, die kans
heeft op een millionairsdochter. Tenslotte be
zwijkt Akos en geeft zich gewonnen, weg
werpend de verouderde ideeën van een ver
vlogen traditie en een betrekking als reiziger
aanvaardend.
De neven-gevallen zijn een toevoeging:
een gymnasiast wordt compagnon van een
warmoezier, met de dochter als toegift, een
student in de rechter gaat in een grutters-
zaak, zij het zonder „toegift".
Op nu en dan geestige wijze weet de
auctor intellectualis het gegeven uit te wer
ken. Vooral de entree van Erzsike in de
vrijgezellen-woning en haar zwaaien van
den scepter daar, is hoogst komisch uitge
werkt. Zijn figuren houdt hij in echten blij-
speltrant, zij het hier en daar toch voorzien
van ietwat „hoogers", hoe losjes ook er
omheen geweven.
SURSUM CORDA.
Welken invloed de ruimte waarin gemu
siceerd wordt uitoefent op den zinnelijken
klank van het ten gehoore gebrachte, is
gisteravond al heel duidelijk aan 't licht
getreden in de Remonstrantsche kerk, waar
heen Sursum Corda zijn getrouwe bezoekers
had ontboden voor een uitvoering van kerst-
bederen .De acustiek viel ons daar tegen.
In plaats van het geluid tot een homogene
massa te binden deed ze het uiteenvallen;
de con turen van den klank neemt ze niet
op noch verzacht ze: alles geeft ze met on
verbiddelijke scherpte terug. Dat is de reden
dat de als altijd voortreffelijke koorzang van
S. C. toch niet die bekoring had, die we
van deze vereenging in de Pieterskerk ge
wend zijn. We misten gisteravond dat ge
bonden© en dat zacht uitklinkende van het
geluid, waaraan het voor een groot deel zijn
geheimzinnige werking dankt. Hier klonk
alles te wezenlijk, te brutaal. Het poëtische
van den muzikalen klank an und für sich
bleef hier weg. De groote gehoorzaal, waar
het in dit opzicht ook niet heelemaal plui9
is. is veel beter. Aan de Pieterskerk kan in
den winter niet worden gedacht.
Hubert Cuypers, de directeur maar ook
de ziel van S. C., heeft* een negental kerst
liederen bijeen gezocht die, natuurlijk zon
der uitzondering muzikaal belangwekkend,
oordeelkundig gegroepeerd, genoeg afwisse
ling in stemming, van het vroom-mystieke
tot het naief kinderlijk-blije, boden om een
kort kerkconcertprogramma te vullen. Daar
waren juweeltjes onder; of laat ons maar
zeggen dat ze dat alle waien. Genoten heb
ben we weer van den geperfectionneerden
koorzang, van de beeldende voordracht
waarin klank en woord met gelijke liefde
zijn verzorgd en waaraan alle uiterlijk ver
toon vreemd blijft. Hoe goed de mannen
stemmen in S. C. zijn bezet bleek uit het
tweetal liederen voor mannenkoor. Die
klonken fraai, sonoor. In „Es ist ein Ros'
entsprungen" was er onder de lenoren een
die in te grooten ijver even uit den band
sprong Een der dames-koorleden heeft in
een mooie solopartij laten hooren over welk
uitnemend stemmateriaal zij beschikt. Zij
oefen© zich nog in veel strenger legato, in
het vasthouden van de toonstraal. Eenige
nervositeit in het begin deed ook wel zijn
invloed gelden op de toonvorming.
De orgagist der kerk. de heer Fred, de
Nie, heeft in het welslagen van den avond
een belangrijk aandeel gehad door een zeer
fe waardeeren vrvmlracht van Bachs gran
diose d moll toccata en fuga. We voelden
met den organist mee de dramatiek in de
grondgedachte der toccata, die zoo mooi de
zelfbewuste op een over elkaar gecon
strueerde passages verbindt. In de fuga liet
hij voortreffelijk de insnijdingen der gebro
ken accoorden contrasteeren. die de span
ning vormen en de stijging in dit als uit
graniet gehouwen toonstuk. Dat is een gave
respectafdwingende reproductie geweest.
Knap gespeeld was ook Cesar Franck9
pastorale op. 19. een werk van te zoete
lijke romantiek evenwel om er als orgel
stuk vrede mee te hebben.
Mevrouw A. van Engers uit Amsterdam
heeft een paar vioolnummertjes gespeeld,
die wel violistische aanleg en een zekere
muzikaliteit bij de speelsters deden vermoe
den. Maar ze heeft technisch en muzikaal
nog zooveel aan te leeren (zuiverheid en
gedegen stok voering vooral) dat onderbre
king der studie door publiek optreden voor
loopt ongewenscht schijnt.
BINNENLAND.
Ben pleidooi voor het instellen ran een
lijksbiandweer-inspectie. (Binnenland, le
Blad).
Te Leiden is een bureau voor medische
sportkeuring opgericht. (Sport, 4e Blad).
Het hockey-tonmooi te Barcelona; over
winningen van Nederland, Dnitschland en
Spanje. (Spott, 4e Blad).
BUITENLAND.
Holdenhaner benoemd tot opvolger van
Hilferding als Dnitsch minister van fin au -
ciën. (Buitenl. le Blad).
Debat over Egypte in het Engelsche Lager-
hnis. (Buitenl., le Blad).
De besprekingen over den Dominion
Slatns voor Britsch-Indië. (Buitenl. le Blad)
Een diplomatiek incident te ffloikon. (Bui
tenland, le Blad).
Samenzweringen ontdekt in Zuid-Slavië.
(Buitenl. le Blad),
IS EEN RIJKSBRANDWEER-
INSPECTIE NOODZAKELIJK?
Opmerkingen naar aanleiding van den
brand te Middelbnrg.
De „Middeihurgsche Courant" consta
teert naar aanleiding van de groote brait*
den der laatste tijden, dat:
1. In een zeer groot aantal Nederlanèl-
sche gemeenten, van provinciale hoofdste
den af (Middelburg) tot de kleinste dorpjes
toe voldoet het brandweer-materieel niai
aan redelijke eischen van bruikbaarheid.
2. De brand *veerleiding berust in tal van
gemeenten in handen van mannen, die voor
hun taak niet volledig berekend zijn; brand
bluschvakkennis ontbreekt soms te eenen-
male.
3. Het brandweercorps bestaat in tal van
gemeenten uit mannen, die zeker van goe
den wille zijn, maar die al evenmin als
de opperleiding voldoende geschoold zijn
in het brandweervak.
Nu is het waar, dat de Kon. Ned. Brand
weervereeniging uitstekend werk doet, en
de Provinciale Brandweerbonden doen he%
hunne ook, maar: deze lichamen kunnen
niet anders dan adviseerend werken, ter
wijl juist voor het leelijke jonge eendje in
den gemeentelijken bijt, de brandweer, een
dringend, desnoods dwingend toezicht zoo
zeer geboden lijkt, om te komen tot «e*
goede outilleering, tot normalisatie van af
metingen, zoodat onderlinge hulp gemak
kelijker te verleenen zal vallen, tot sa
menwerking, verbetering van alarmeerings-
stelsels kortomtot het langzamerhand
doen geschieden van alles, wat ons tekort
aan materieel- en personeeloTganisatie ge
leidelijk zal kunnen opheffen.
De vraag doet zich voor: is hier niet eert
taak voor de Nederlandsche overheid weg
gelegd
Ons dunkt- van wel.
Hoe kan, vraagt het blad. de regeering
zorcen voor de brandveiligheid
Natuurlijk niet door centrale maatrege
len van materieelen aardde brandweer,
waaraan als allereerste eisch gesteld moet
worden. dat zij weergaloos vlug ge
alarmeerd en ter plaatse van den brand zij,
moet uit dien hoofde gemeentelijk gede
centraliseerd blijven.
Maar wel zal het Rijk een en own en in
vloed ten goede kunnen uitoefenen door
een, liefst niet al te malsch, toezicht, uit
te oefenen door een Rijksbrandweerin-
spectie.
En verder:
Welnu: de Rijks-brandveiligheidsinspectio
behoeft geen zwaarlijvige waterhoofdige
dienst te worden dat past niet bij het
vak en daar zijn wij ook niet voor te vin
den; pleiten voor vermeerdering van het.
ambtenarencorps met weer enkele baantjes
ligt over 't algemeen niet in onze lijn. Maar
men moet ook de werkelijkheid onder de
oogen durven zienwe hebben zoo ontzet
tend veel diensten" met heele corpsen
van ambtenaren, die we. laten we het zacht
zeggen, misschien ook wel zouden kunnen
missen maar een Rijksbrandweer-inspec.
