i Jaargang
VRIJDAG 29 NOVEMBER 1929
No. 21384
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
EIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN
Cts per regel voor advertentiën uit Leidei) en plaatsen waar
lenlschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
rertentiën 35 Cts. peT regel Kleine Advertentiën uitsluitend
vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
tiimiim aantal woorden van 30.
;3Sso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven
ft Cis porto te betalen Bewijsnummer 6 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2.35. per week
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn. per week
Franco per post 2.35 portokosten.
ƒ018
0.18
nmer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
[idsche VER. TOT. BEV.
[van de kennis in de
GRAFISCHE VAKKEN.
De jaarvergadering.
Oranjezalen van de Harmonie hield
rtioemde vereeniging gisteravond
irlijksche algemeene vergadering;
itmaal, waarschijnlijk door de aan-
ijr van het feestelijk karakter, druk
was.
halfnegen een overschrijding
aanvangstijdslip met bijna een
■r mocht bij grafische werkers toch
niet voorkomen! opende de
.r, de heer N. de Bink de bijeen-
let een welkomstwoord tot alle aan-
in het' bijzonder tot de nieuwe
e naar spr. hoopte zich als ras-
„opagandisten zullen ontpoppen en
rolpens het woord aan den secretaris,
H. W. Witlenaar tot het voorlezen
jlen van de vorige vergadering,
/eranderd werden goedgekeurd
irzilter deed aankondiging van de
van een Duitsche vakfilm arge-
|met eenige reisfilmpjes alsmede van
over steen- en offsetdruk,
handeling der ingekomen stukken,
jn huishoudelijken aard, bracht de
ns verslag uit, loopende over het
1 Mei 19291 September 1929. De
lelling in bet werk der vereeniging
jlangrijk toe, waartoe de gehouden
s en het uitgebreide programma voor
islaanden winter in niet geringe
bben bijgedragen, zij het ook, dal het
nog steeds niet evenredig is aan
„al typografen, dat nog niet als lid
kreenigmg i9 toegetreden. Met den
dat daarin spoedig verbetering
«nen. besloot de heer Wittenaar zijn
dat daarop onveranderd werd goed-
feretaris bracht daarna nog een a[-
Bjk woord van hulde aan den heer S.
Tooij inzonderheid voor diens ijveren
belang van het verbeterde vakonder-
de penningmeester, de heer van
Jwr een zakelijke bespreking verhin-
p tijdig aanwezig te zijn voor het
pen van zijn finantiêel verslag, werd
l aangehouden.
orde was vervolgens de bcsiuurs-
P?.
dc beurt van aftreden waren de
W. IJdo en H. W. Witlenaar. De
!r adviseerde eerstgenoemde niet te
tn, daar deze minimale belangstel-
jhet werk der vereeniging heeft ge-
1 heer J. P. Mulder stelde voor
eens met den heer IJdo in overleg
n. doch zijn voorstel werd met
eerderheid verworpen,
lesluur zal dus de Federatie van
uilnoodigen een anderen verte
ller als bestuurslid aan te wijzen.
IVittenaar verklaarde zich alleen
iid een eventueele herbenoeming le
len. wanneer hij van een gedeelte
overstelpende werkzaamheden
ptheven.
lemeenp stemmen werd daarop be-
n V X. T. B. afdeeling Leiden te
de bestuursfunctie van den heer
te bestendigen.
werd een prijsvraag uit te 9chrij-
ten verkorten naam der vereeni-
Fslel van het bestuur werd in be
goten over te gaan tot de stich-
["n vakbibliotheek, waaruit de le-
J c*n geringe vergoeding vaklectuur
pinnen betrekken.
F de rondvraag de penningmeester
^vas verschenen, werd hierna de
[nï onder dank voor de opkomst
1 de maaldrift.
Fondant van hel 6e regiment
,n° alhier heeft den minister van
t erzocht machtiging te verleenen
"l'ögang van 1 Januari 1930. hu-
'9rrein nabij ,.De Maaldrift", te-
fSpiis van f. 3100 per jaar. Het
likt aTe 'erre'n Maaldrift" is
Ij, Voor oefenen in grooter
l ans doet zich de gelegenheid
la! IsTredn te huren, waar
J de gelegenheid bestaat tot het
in een vaste hindernisbaan ter
ruitersport.
WETENSCHAPPELIJKE
VOORDRACHTEN OVER HET
KATHOLICISME AAN DE
UNIVERSITEIT VAN LEIDEN.
Gisteren besloot pater dr. Van Lieshout,
professor in de wijsbegeerte te Zoeterwoude,
zijn serie voordrachten over „Geloof en
Psyche". Beschouwd werd ditmaal het ge
loof in verband met de individueele geaard
heid.
Spreker begon met er op le wijzen, dat
't echt modern slaat geloof en godsdienst le
beschouwen als 'n uiting van geaardheid en
temperament. Met name verneemt men niet
zelden de meening, dat geloof en godsdienst
goed zijn voor de zwakken, doch dat de
sterken geen geloof noodig hebben. Zoo
stelt zich dus de vraag, welke rol aan de
factoren van geaardheid en temp jrament
kan worden toegekend.
Het antwoord op deze vraag luidt, dat het
geloof, als zijnde 'n functie, die gesteld
wordt door het verstand onder inwerking
van den wil en de genade, in z'n wezinheid
onmogelijk een product van geaardheid en
temperament kan wezen. Geaardheid tn
temperament vinden hun grond in 'i licha
melijke van den mensch en verschillen vol
gens het individu. Verstand en wil integen
deel zijn vermogens van de ziel, behooren
dus tot het soortelijke in den mensch, en
zijn, ten minste voor wat aangaat het
wezenlijke van hun natuur p werking, in
allen gelijk. Als dus het géit 'elijk vroe
ger werd vastgesteld, een 1 e van het
versland is. gesteld onder inwerking van
een door redelijke motieven ge motiveerden
wil, kan het in den grond niet een product
van temperament en geaardheid zijn. In
wezen gaat dus 't geloof krachtens z'n
natuur boven temperament en geaardheid
uit: het is voor allen gelijk verstand en wil
voor allen zijn.
Doch al kan 'l geloof in z'n wezen niet
worden verklaard als een product van ge
aardheid en temperament, dat beteekent
nochtans niet, dat alle invloed van deze
factoren, zoo min als de invloed van milieu
en opvoeding, geheel en al behoeft te worden
uitgeschakeld. Verstand en wil, hoewel in
zich onstoffelijk, betrekken nochtans in zoo
verre in hun werking 't lichaam, dat ze,
zoolang de ziel met 't lichaam vereenigd is,
dit laatste vereischen als noodzakelijke voor
waarde Daarmede worden verstand en wil,
hoewel in zich onstoffelijk en dus alle ver
schil van geaardheid, die haar grond in net
lichaam vindt, uitsluitend, indirect toch
nog voor verschil van geaardheid en tempe
rament vatbaar, en zoo laat het zich ver
klaren. dat geloof en godsdienst, hoewel in
hun natuur hoven alle factoren van tem
perament en geaardheid en milieu uitgaan
de, deze factoren ten slotte toch nog langs
indirecten weg in zich betrekken, zoo int
deze bij den geloofsakt toch nog een zeer
gewichtige rol kunnen spelen.
In het voorjaar zal pater Van Lieshout
'n tweede serie voordrachten houden, welke
zullen handelen over ..Mystiek en Weten
schap". De eerste lezing dezer serie zal ge
houden worden op Donderdag 30 Januari.
DE S.D.A.P. EN DE
BELASTINGVERLAGING
In het Novembernummer van haar „Pro
pagandablad" schrijft hel bestuur van de
afdeeling Leiden der S. D. A. P. over belas
tingverlaging als volgt: B. en W. kondigen
aan een voorstel tot belastingverlaging. De
financieele toestand der gemeente laat dit
toe. terwijl de in 1931 in werking tredende
wel op de financieele verhouding lusschen
rijk en gemeenten verdere gunstige vooruit
zichten opent.
Wij sociaal-demokraten verheugen ons
daarover. Wij weten, hoe vooral de plaatse
lijke inkomsten-belasting, al zijn de aller
armsten hiervan vrijgesteld, zwaar drukt op
de massa der mingegoeden.
Zoolang de sociaal-demokraten deel uit
maken van den Leiöschen Raad, hebben zij
getracht verlichting le verkrijgen van dien-
belastingdruk voor allen, die over geringe
inkomsten beschikken. Wij zullen dus
medehelpén om het voorstel tot verlaging
van den belastingfactor voor de plaatselijke
inkomstenbelasting van 0.9 percent op 9 8
percent, dus met verlaging van 1/9 te doen
aannemen.
Toch werken wij niet van harte mede aan
het nemen van dit besluit. Want met de
mingegoeden ontlasten wij dan- tevens de
gegoeden. Wij maken het daardoor de ge
meente moeilijker haar sociale taak te ver
vullen. Belastingverlaging belemmert de ge
meente in het verrichten van noodzakelijk
sociaal werk Het houdt tegen de krotoprui
ming. werkver—iming. verhoogde werkloo-
zenuitkeenng verbetering van het onder
wijs. mensch lie vender behandeling der
THEOLOGISCH
DISPUUTGEZELSCHAP F.F.F.
Viering van het 7e lustrum.
Gisteren heeft het Theologisch Dispoot-
gezelschap alhier. F. F F. zijn zevende
lustrum gevierd.
Nadat de leden en vele oud-leden uit alle
deelen van het land reeds aan intieme
koffietafel en bij een autobustocht in en
om Leiden zich verzameld hadden, had
's middag9 in de Vergulde Turk een druk
bezochte receptie plaats
Daar merkten wij onder anderen de pro
fessoren de Graaf, Eekhof en Knappert op.
De dispuutgezelschappen „Kaap de Goede
Hoop. ..Quisque suis Viribis". „Tua Res
Agitur", „Concordia". ..Chrysostomus" en
„Forum", benevens de theologische facul
teit van studenten hadden als blijk van
de goede verstandhouding afgevaardigden
gezonden om het juhileerend gezelschap
geluk te wenschen. Hierbij voegden zich
talrijke schriftelijke blijken van belangstel
ling.
Na 't zeer geanimeerde diner hielden de
Fabn hun lustrum werkvergadering, waar
verschillende oud leden weer eens werk
zaamheden hielden in cm hun vertrouwd
milieu.
Dr. W. D. v. Wijngaarden, conservator
aan het Museum van Oudheden, afd. Egypte,
hield een lezing over ...Monotheïsme van
Amenhotep IV en het Oud-Israëlietisch
monotheïsme".
Spreker ging na hoe het gezichtspunt,
aan het eind der vorige eeuw algemeen aan
vaard. het onmiddellijk verband tusschen
het Egyptisch en het oud-Israëlietisc.he mo
notheïsme in het begin dezer eeuw alge
meen werd afgewezen, om weer op te
komen.
Spreker geeft toe dat inderdaad Amen
hotep IV een monotheïsme invoerde, wat
echter wezenlijk anders is dan het oud-
Jsraelilischc. waarbij vooral het ethische
karakter van de laatste in onderscheid mét
het eerste in het oog springt.
Amenhotep IV -was een praktisch droomer.
die sprak met het verleden, Moses knoopte
hij den god der vaderen aan. Het Israëlieti-
sche monotheïsme had geheel aparte mo
tieven. alleen in de Israëlietische godsdienst
te zoeken: gegrond in de religieuse erva
ring- der groot e leidslieden van Israel.
Deze zeergewaardeerde lezing bleek uit
de nabespreking, waarbij nog eenige punten
nader uniteen werden gezet, groote belang
stelling te hebben gehad.
Na verslagen over de Dispuut weder
waardigheden van de laatste vijf jaar. die
van opgewekt dispuutleven getuigden, hield
ds. F. Pop van Uitwijk een spreekschets
naar aanleiding van Lucas 19 vs. 10 en ds.
v. Nooten van Boskoop een exegesewerk
zaamheid over de openbaringen van Jo-
hannis 5 vs. 610.
Het was nacht geweest en het werd dag
toen de Fahri uiteengingen om een nieuw
lustrum tegemoet te gaan.
FANCY-FAIR NEDERLANDSCH
MEISTESGILDE.
Ondanks storm en regen togen we er
Woensdagavond op uit' om een bezoek te
brengen aan de jaarlijks wederkeerende
Fancy-fair in het clubhui3 van de Leidsche
Meisjesgezellen op de Pieterskerkgracht 11.
"Wat we er te zien kregen was werkelijk de
moeite waard en noodt tot koopen. De door
de meisjes vervaardigde voorwerpen zijn
heel aardig en toonen groote verscheiden
heid in leerwerk, handwerk, schilderwerk,
cartonnage enz.
Ook de attracties zijn goed verzorgd en er
is tevens ren hepl gezellige gelegenheid om
een kopje thee of een glaasie limonade te
gebruiken.
't Geheel maakt c-en gezelligen indruk
pn we zijn er van overtuigd, dat in dezen
drukken St. Nicolaastijd ieder wel wat
naar z'n gading vinden zal. waartoe nog
gelegenheid zal zijn op Zaterdag 30 Nov.
van half drie lot vijf en van half acht tot
tien en Maandag en Dinsdag 2 en 3 Dec.
van half acht tot tien.
GOUDEN ZAKENTUBILEUM.
Morgen beslaat de bekende brood-, koek
en banketbakkerij van de firma Weijl in de
Kioksteeg no. 3 vijftig jaar.
Dit bedrijf, dat in den loop der jaren
vooral een zekere vermaardheid verwierf
vanwege het specialiteitsartikel, Weijl's
Leidsche bolussen, werd in het jaar 1879
ODgericht door de gebroeders M. J. Weijl.
Een der oprichters trok zich reeds vier jaar
later uil het bedrijf trrug. waarna de vader
van de tegenwoordige firmanten de zaak ai-
leen voortzette. Na zijn dood werd de zaak
tot op den dag van heden geëxploiteerd door
diens kinderen, de drie tegenwoordige fir
manten.
Moge het hun gegeven zijn deze gerenom
meerde zaak in de komende jaren tot steeds
grooter en bloei te brengen.
BUURT- EN SPEELTUIN VER.
„NOORDERKWARTIER".
Propaganda-f eestavond.
In de concertzaal „Concordia" aan de
Steenstraat werd gisteravond door de
Buurt- en Speeltuin vereeniging „Noorder
kwartier" een uitstekend geslaagde propa-
ganda-feestavond gehouden.
Te 8 uur was de zaal reeds ge
heel gevuld, zoodat men spoedig met de
afwerking van het programma een aanvang
kon maken, hetgeen op zichzelf al eeu
goede propaganda voor de vereeniging mag
genoemd worden.
De voorzitter, de heer J. Verhoeven,
heette allen in zijn openingswoord harte
lijk welkom, in het bijzonder de afgevaar
digden der zustervereenigingen Zuiaer-
Wester-, en Ooster-kwartier, benevens het
bestuur der woningbouwvereniging ,,Ons
Belang". Spr. bracht dank aan al degenen,
die hun medewerking hadden verleend bij
het in elkaar zetten van het programma
voor dezen avond.
Deze propaganda-avond mag op het eer
ste gezicht goed geslaagd heeten, want er
zijn veel Noorderkwartierders in de zaal,
zeide spr. Maar... zij allen waren nog geen
goede Noorderkwartierders, wijl velen nog
geen lid wareru
Na de vraag gesteld te hebben wat er
eigenlijk tegen het limaatschap is, zet spr.
het- doel der vereeniging uiteen, n.l. van
de gemeente de beschikking te krijgen over
een speeltuin. Hoe meer leden men nu
heeft, des te sterker drang kan men uit
oefenen op B. en W.
Na gewezen te hebben op hetgeen men
in Amsterdam reeds bereikt heeft op dit
gebied, deelt spr. mede, dat er in het laat
ste bouwplan van ..Ons Belang een ont
werp voor een tuin is opgenomen. Het Zui
derkwartier is reeds een stapje verder.
Deze vereeniging heeft reeds een plan ge
reed. Spr. hoopt evenwel, dat allen thans
krachtdadig zullen meewerken om het be
oogde doel te bereiken. Terwijl hij er op
wijst, dat de contributie daarvoor geen be
zwaar kan zijn.
Onder leiding van den heer G. Mulder
wevden vervolgens door het kinderkoor <an
Noorderkwartier op waarlijk lofwaardige
wijze eenige liederen ten gehoore gebracht,
die bij de aanwezigen zeer in den smaak
vielen, getuige het hartelijk applaus, dat
het kleine volkje ten deel viel.
Toen het scherm weer opgehaald werd,
bood het tooneel een heel anderen aan
blik. Daar stond thans het kinderkoortje
weer, thans versierd met rood witte sjer-
pen.
Hierna trad de secretaris, de heer J. Hoii-
ben naar voren in de functie van voorzit
ter van het vaandelcomité.
De heer Houben herinnerde er aan hoe
in de tijden van den Stadhuisbrand reeds
door mej. Binuenkamp gelden werden ver
zameld voor de aanschaffing van een vaan
del. Aanvankelijk ging zulks goed, doch
door de heerschendc kou en werkeloosheid
kon het voornemen niet verwezenlijkt wor
den. Intusschen veranderde mej. Binnen-
kamp van woonplaats en bleven de gelden
op de spaarbank staan.
Toen nu door verschillende leden op spr.
drang werd uitgeoefend om het begonnen
werk voort te zetten, ijs hij daarvoor ge-
zwieht en spr vcrnd do dames Guldemond,
Griffioen en Kouw, benevens den heer
Kouv bereid mede zitting te nemen in een
vaandelcomité, dat zich beijverde gelden
bijeen te brengen en te zorgen voor de aan
schaffing, van een vaandel. De kosten daar
van waren echter zoo hoog, dat men be
sloot zelf aan het werk te gaan. Dank zij
de medewerking van een borduurinrichting
hier ter stede slaagde men hierin zeer goed
Toen het vaandel onthuld was, zong het
kinderkoor een vlaggelied, na beëindiging
waarvan de heer Houben het vaandel aan
den voorzitter aanbood.
De voorz. dankte den heer Houben en
het gebeele vaandelcomité voor het werk
voor de vereeniging verricht. Spr. zou
gaarne willen volstaan met een eenvoudi-
gen handdruk, doch zulks is op zoo'n avond
niet voldoende. Deze vlag. door mevr.
Kouw zelf vervaardigd, heeft voor spr.
meer waarde dan wanneer zij op een fa
briek zou zijn vervaardigd. Spr. stelt hier
na voor aan mej. Binnenkamp een foto te
zenden van de vlag met een dankschrijven.
Na eeD opwekking tot dc leden om mede
t* werker aan de grootmaking der vereeni
ging. overhandigde de voorz. aan de dames
van het comité een tuil bloemen.
Hierna kwam de Mandolineclub ..Kro-
bustlipo" onder leiding van den heer L. C
Veerman voor het voetlicht, die op kei»
rige wijze een mooi muziekprogramma ten
gehoore bracht, waarvoor de voorz. namens
de vereeniging, deze sympathieke club dank
bracht en voor het jubileumfonds der club
een enveloppe met inhoud overhandiede.
Vervolgens was het woord aan het trie
v. d. WoertBeurze en na. de pauze werd
door alle medewerkenden nogmaals ge
toond wat zij kunnen ipresteeren. Zoo werd
het een zeer geslaagde avond, waar gezel
ligheid en orde heerschtenr
BUITENLAND.
Beschouwingen over den noodlijdenden
toestand van onzen landbouw (Uit het Par
lement, lste Blad).
Philips en de radiohandelaren zijn over
de licenties tot overeenstemming gekomen.
(Binnenland, éde Blad).
Reconstructie van verschillende sitnatie9
in de moordzaak-Lans te Rotterdam (Ge
mengd, 2de Blad).
Gistermiddag is bij Hilversum een bank-
loopei van een tasch met f. 2000 beroofd;
de daders zijn ontkomen (Gemengd, 2de
Blad).
Moordaanslag te Leeuwarden; een vronw
door haar man door revolverschoten ernstig
gewond. (Gemengd, 2de Blad).
De samenstelling van het Belgisch elftal
voor den voetbalwedstrijd op 8 December
tegen Nederland (Sport, éde Blad).
BINNENLAND.
Het Chineesch-Russisch conflict op weg
naar een schikking? (Buitenland en Tel.,
lste Blad).
Uit den Dnitschen Rijksraad en het Brit-
sche Lagerhuis (Builenl., lste Blad).
Een Japansch minister afgetreden; een
Japansch gezant pleegt zelfmoord. (Tel., le
Blad).
OPENB. TONGENSSCHOOL
VOOR U. L. O. AAN DE
PIETERSKERKGRACHT.
Ouderavond.
Gisteravond werd in de gymnastiekzaal
aan de Pieterskerkgracht de boven aangedui
de ouderavond gehouden onder leiding van
het hoofd der school, den heer J. A. üibma.
Behalve het personeel der school was een
groot aantal ouders der schoolgaande kinde
ren aanwezig, zoodat er in het geheel ruim
tachtig personen aanwezig waren.
Als spreker voor dezen avond trad op de
heer dr. Querido, geneesheer aan de afd.
„Voorgeest" voor Zwakzinnige kinderen van
het gesticht Endegeest, die, na met een kort
woord door den voorzitter te zjjn ingeleid, een
causerie hield over: „Moeilijke kinderen",
welke min of meer was een tegenhanger van
de voordracht voor den Armenraad op 13
Nov., daar hij thans s prak over moeilijke kin
deren in het gezin.
Na stil te hebben gestaan bij de groeiende
belangstelling, die er tegenwoordig voor dit
probleem bestaat, ging hy de oorzaken der
moeilijkheden met kinderen na.
Pe wisselwerking tusschen kind en milieu
is zeer sterk, een abnormaal kind in een
normaal milieu kan eigenlijk niet voorkomen.
Wy moeten daarom ook nooit het kind alleen
beschouwen, maar steeds in verhouding tot
z\jn omgeving. De wisselwerking, die tot
de moeilijkheid aanleiding gegeven heeft,
moet ook bij de behandeling beschouwd wor
den. De behandeling staat gelijk aan eeu
orlhopaedische, een stuk verzuimde ontwik
keling en opvoeding moet worden ingehaald.
Verschillende, veel voorkomende kinder-
mceiüjkheden werden besproken en ontleed,
en verschillende voorbeelden uit de literatuur
werden met hun oorzaken besproken.
Met groote aandacht werd de leerzame
voordracht van dr. Querido gevolgd en aan
hei slot warm toegejuicht.
Er volgde op het gesprokene een geani
meerde gedachtenwisseling, waaraan door
eenige leden van het personeel en een aan
tal ouders werd deelgenomen.
Dr. Querido beantwoordde de verschillen
de opmerkingen en gaf evenals het hoofd
der school, de heer Hibma. verschillende
voorbeelden van „moeilijke" kinderen.
Natuurlijk kon geen middel worden aan
gegeven waardoor moeilijke kinderen ineens
zouden kunnen worden omge'.ooverd tot nor
male kinderen; men leerde ze echter met
andere oogen aanzien en begrijpen hoe zulke
kinderen moeten worden behandeld. De heer
Hibma bracht in zijn sluitingswoord in her
innering, dat hij na een bezoek aan „Voor-
geest" gebracht te hebben, daardoor ook
een geheel anderen kijk op deze categorie
van kinderen heeft gekregen. Hij sprak ten
slotte den wensch uit. dat de heer Querido
nog vele jaren tot zegen van deze zoo zeer
nusdeelde jeugdigen aan de Leidsche gestich
ten mocht werkzaam zijn.
Het was bijna elf uur toen de zeer geani
meerde bijeenkomst uiteenging.
