fficieele kennisgeving
7(He Jaarcane
ZATERDAG 16 NOVEMBER 1929
No. 21373
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENT1EN:
30 Cis per regel voor advertentiên uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
aivertenliên 35 Cts per regel Kleine Atvertentiên uitsluitend
bu vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts bij een
maximum aantal woorden van 30
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden f 2 35. per weet ƒ018
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per weet „018
Franco per post 2 35 portokosten.
nummer bestaal uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
HINDERWET.
fcur<reiTieesler en Weihouders van Leiden;
fezien hel verzoek van:
A. Dreef om vergunning tot het ult-
iden van de ondergrondsch bewaarplaats
benzine met bovengrondsche aflap-
jchling in en op de Nieuw9traat vóór het
?el Nieuwstraat No. 53. kadastraal be-
Gemeente Leiden, Sectie I Nis 1501
>376.
I G. P. J. Corba om vergunning tot het
jchlen van een brood- en banketbakkerij
fcel perceel Hoogewoerd No 64 kadastraal
Jer.d Gemeente Leiden, Sectie D No 924.
pelet op de artikelen 6 en 7 der Hin-
Fet;
kenni9 aan het publiek, dat ge
ide verzoeken met de bijlagen op de
dezer gemeente ter visie gelegd
alsmede dat op Zaterdag, den öOtn
Jember e.k. des voormiddags te half
in het perceel Breestraat 125 (Bu-
Jc van Gemeentewerken) gelegenheid zal
Wen gegeven om bezwaren tegen deze
pken in te brengen, terwijl zij er de
|Gicht op vestigen, dat niet tot beroep
ligd zijn zij, die niet overeenkomstig
i der Hinderwet voor het gemeente-
r of een zijner leden zijn verschenen,
de hun bezwaren mondeling toe te
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN.
Burgemeester.
VAN STRIJEN. Secretaris.
[Leiden, 16 November 1929.
JAAR GLAZENWASSCHER.
is het juist veertig jaar geleden,
F.onze stadgenoot Joh. de Graaf hier ter
de Tweede Leidsche Glazenwasscherij
i |°lharding" oprichtte, welke gevestigd
f pand Langebrug 25-
^ortig jaren lang heeft de Graaf tot volle
•Oenheid van zijn clientèle zijn baantje
[«oefend. wat wel hieruit blijkt, dat er
Ptoi bij zijn. waar hij al 38 jaar gere-
glazen wascht.
fo°>s de Graaf een bekende figuur op de
f°"e sleten geworden en het is om die
f J- oat hij ook hier op zijn feestdag niet
pi ontbreken.
WONDER BOVEN WONDER
van Louis Bouwmeester.
half November kon Leiden ge-
oen op prjjs gesteld bezoek verwach-
,,e. J®?1 van Henri ter Hall's Revue!
ftrmpd e'^aar opgevolgd in bonte rij:
THai:* VaS ec^ler het getal compleet,
s ai n;?m Scheid voor goed, het einde
gebroken
Er''h mor* vive le roi!
T H«U« erfenis
Louis Bouwmeester en
c laf1 J n tijd bracht deze nu zijn
r 0Qze Sleutelstad. De titel? Och,
is overgenomen door
,nu titel af
aan een revue! Zij
V.,-4^ K°*d. daarmee uit!
b li ov-n Wonder zie, nu loopt
N^ze'l uit de pen de eerste,
F haar* >s goed; doet niet onder
feen aToor?angers, overtreft zelfs de
elkaar optreden en het oude tweelingpaar
vormen op onze planken in hun genre nog
nimmer overtroffen 1 Doch ook in elk ander
opzicht kan het nieuwe de vergelijking met
hvt oude best doorstaan. De diverse ingre
diënten, waaruit een revue bestaat, zij zijn
vakkundig en met zorg „gemixed" in de
revue-keuken, dat zelfs een lekkerbek zich
er aan verzadigen kan! Gebleven is het
decente; de kleurenpracht is opnieuw een
streeling voor het oog, zij het ook, dat het
pompeuze heeft plaats gemaakt voor een
meer naar eenvoud neigend spel van fleur
en kleur, waarbij bijzondere toewijding is
geschonken aan de combinatie deT kleuren
kaart, zoodat de weelde van het kleuren
gamma gaver aanslaat.
Hoofdzaak van het succes was voor ons
echter het narrenspel der beide komieken
Buziau en Nieuwenhuyzen, dal bijkans
onovertrefbaar mag heeten. Hoe hebben zij
met hun masker der zotheid, met hun vond
sten op het gebied der kleeding, met hun
„scènes", soms zoo kinderlijk naïef, maar
zoo direct sprekend tot het gemoed, vanaf
het met gejubel begroete eerste verschijnen,
de uitverkochte zaal aan hun lippen doen
hangen.
Buziau is de sterkste, overvleugelt zijn
hervonden metgezel, maar Nieuwenhuyzen
weet zich naast hem staande te houden niet
alleen, doch zelfs nu en dan door eigen
karakter-beelding, door eigen vinding de
aandacht lol zich te trekken.
Buziau heeft als altijd zijn bijzondere
„experimenten", waarvan wij speciaal ae
dirigent-scène willen noemen, maar ook
Nieuwenhuyzen woekert met zijn gaven als
in het radbraken van Borger's Rijn b.v.!
Doch naast hun grollen klinkt toch soms
even iets beters en hoogers, twinkelt door
hun clownerie een even raak treffen van
levensleed
Hun het leeuwendeel van het succes!
Doch naast hen staan krachten, die er
eveneens mogen zijn. Noemen we Henriëtte
Davids daarvan nog speciaal en wijzen we
op de goede travesti van Bood, de zang van
de leidende koor-figuren.
Loopt er een draad door deze revue? Er is
naar gestreefd, maar geheel vast gehouden is
deze niet Doch wat doet het er toe
de revue is goed!
Keurig van Lijn en kleur zijn de beide fina
les, juweeltjes van oogen-wellust, van uiter
lijke schoonheidspracht, doch daarnevens
moeten geroemd de tafereel-en van het Hors
d'Oeuvre, de Rozenladder, de Duiventil met
de aardige dans der Break-girls, de Zeepbel
len, maar waarom het program verder op te
noemen
Bouwmeesler's eerste revue in Leiden is
een succes over de gansche linie!
Daverend heeft den eersten avond het
applaus door de Stadszaal geklaterd, braaf
is het natuurlijk niet ontbrekend refreintje
meegezongen; 't zal vanavond en morgen
avond niet anders zijnl
ZILVEREN JUBILEUM
VAN „DE STEM DES VOLKS'*.
Woensdag 27 November a.s. hoopt de
Arbeiders-zangvereeniging „De Stem de9
Volks" haar 25-jarig bestaan te herdenken.
Ten einde aan dit heuglijk feit een zoo alge
meen mogelijk karakter te geven heeft zich
uit de 3 grootste organisaties hier ter stede
n.l. de' L. B. B., de S. D. A. P. en de Coöp.
„Vooruit" e^n huldigingscommissie gevormd
welke namens de modern georganiseerde
arbeidersbeweging van haar sympathie
tegenover de jubileerende vereeniging zal
blijk geven. Tevens is ook uit de vereeniging
zelve een feestcommissie benoemd, welke
weer zai spreken namens de leden en 600
donateurs Zaterdag 23 November houdt het
bestuur een receptie in de zaal van het
Volksgebouw en dienzelfden avond in de
kleine zaal der stadsgehoorzaal een intieme
gezellige bijeenkomst voor haar leden en
verdere genooebgden. Het feest wordt be
sloten met een concert te geven in Decem
ber in de Stads-gehoorzaal. alwaar onder
leiding van den dirigent, den heer Otto de
Nobel o.a zal worden uitgevoerd het groote
koorwerk van Fr. Schubert „Mirjams Sieges-
gesang" waarbij de solistenpartn zal worden
gezongen door Mevr. Slolijn, op de vleugel
begeleid door haar echtgenoot J. Stotijn.
Ter aanvulling zal zich op dit concert
doen hooren het uit 50 personen bestaande
„Haagsche Arb. Symphonie-Orkest". waar
van de heer J. Stotijn dirigent is. Dit con
cert belooft dus een waardig slot te worden.
Op de geschiedenis zelve van „De Stem"
hopen wij nog nader terug te komen.
r^Siem
het alleen maar doordat
Nieuwenhuyzen weer naast
TABAKSVERGUNNING.
Houders van een tabaksvergunning, die na
1 Januari 1930 hiervan geen gebruik meer
wenschen te maken, zullen goed doen Gun
vergunning in December a.s op te zeggen
bij den Ontvanger der Accijnzen. Langebiug
20 onder inlevering van hun vergunnings
kaart. Indien de vergunning niet in Decem
ber a.s. wordt opgezegd moet ook over 11^30
vergunningsrecht ad f. 5 worden betaald
HET 30-JARIG BESTAAN DER
'LEIDSCHE KUNSTVEREEN.
Opening der jubileumtentoonstelling
in de „Lakenhal."
In tegenwoordigheid van een aantal leden
der Gemeentelijke Commissie voor de
Lakenhal, w.o. de burgemeester, het be
stuur der Leidsche Kunstvereeniging en
een aantal genoodigden is hedenmiddag in
oen der tentoonstellingszalen van het
Stedelijk Museum ..de Lakenhal" een ex
positie geopend van moderne Hollands/:he
kunst, ingezonden door de kunstzaal v. Lier
te Amsterdam en door de L.K.V. georgani
seerd ter gelegenheid van het 30-jarig be
staan dier vereeniging.
De tentoonstelling werd geopend door den
voorzitter .den heer mr. J. Slagter, die
ongeveer als volgt sprak:
Dertig jaren geleden, in 1899, werd opge
richt de ..Leidsche Kunstvereeniging Die
Laeckenhalle" en tot de oprichters behoor
den de heeren Dr. A. C. Hartevelt. A. H.
Dros. Dr. W. Martin. A. W. Sijthoff. mr.
Leembruggen en de heeren Heintz en Bren-
ning. De naam werd in 1904 kortheidshalve
veranderd in „Le:dsche Kunstvereeniging".
Het tegenwoordig bestuur heeft gemeend,
dat de positie, waarin de L. K. V. thans
verkeert, wettigt, dit feit op bijzondere wijze
te herdenken, èn door middel van deze
tentoonstelling èn door middel van een
vroolijken Kunstavond, heden in de Kleine
Zaal der Gehoorzaal. Want al is het meer
dan eens in de geschiedenis der vereeniging
voorgekomen, dat de belangstelling tot een
zoodanig punt was gedaald, dat opheffing
der vereeniging werd overwogen, sleed9
heeft het bestuur moed gevonden om door
te gaan en steeds ook werd die volharding
beloond. Gelukkig verkeeren wij thans in
een periode van meer belangstelling. Al zijn
nog tal van ingezetenen, van wie men zou
mogen verwachten, dat zij iets voor beel
dende kunst voelen, geen lid. wij zien ken-
teekenen van meer opgewektheid en span
nen ons dan ook in. om voor Leiden meer
en meer een onmisbare factor te worden
voor hen. d;c-' zioh niet gemakshalve verge
noegen mot hun radio of andere mechani
sche vermaken.
De beste manier om ons 30-jarig bestaan
te herdenken leek ons een tentoonstelling
van moderne Hollandsche beeldende kunst
om aldus als het ware een mijlpaal te zetten
op onzen weg. Wij laten zien. wat er leeft
in het Holland van 1929 en denken daarbij
aan het Holland van 1899 toen wij begon
nen.
Wat de schilderkunst betreft, teekende
zich 30 jaar geleden een reactie af op het
conventioneele coloriet van tusschenkleuren,
waarin, na de Haagsche School, de schil
derskunst dreigde te verloopen. een coloriet,
waarin het eigen leven van de kleur ging
versmoren. De reactie kwam uit Frankrijk,
waar, na de Kunstenaars van het plein-air.
het pointillisme en het divisionisme. met
Signac en Seurat hun intrede hadden ge
daan. Men wilde, door het naast elkaar zet
ten van pure, spectrale kleuren, de illusie
van het zonlicht en de trilling van het licht
weergeven. Toorop pointilleerde al in 1897
en uil 1901 stamt. :n divisionistische manier
zijn ..Dorpelwachters der Zee". Ook Hart
Nibbrig pointilleerde en Floris Versier had
al eerder, omstreeks 1895, zijn kleur ver
nieuwd. Het eigenlijke pointillisme en divi
sionisme werden echter vrij spoedig weer
verlaien, maar de gevonden blijdschap om
heldere, pure kleuren had het grauwe IIol-
landsche palet gezuiverd en een breeder
luminisme deed zijn intrede Jan Sluyters,
Leo Gestel en anderen schiepen hun van
zonneweelde gedrenkt, van levensvreugde
trillend werk.
Een andere reactie, die op het impressio
nisme. had zich al veel eerder, omstreeks
1880. geopenbaard. Eerst nog aarzelend,
alleqgs bewuster keerden velen zich af van
de enge wereld van het oogenblik. het toe
val en de anecdote om zich te wenden tot
het algemeene en tot het wezenlijke der
dingen. Naar den vorm kenmerkte deze
reactie, welke in ons land zich in het bij
zonder richtte tegen de Haagsche School,
zich door een streven naar stijl en naar
rhythme, naar een veredeling derhalve van
den vorm. Maatschappelijke verschijnse
len hebben tot deze herleving stellig
meegewerkt Eenmaal tot een hernieuwd
besef gekomen, dat de beeldende kunst
meer mocht zijn dan de. wal men
.loemt natuurgetrouwe weergave van men-
schen. dieren, landschappen en dingen, dat
zij mocht zijn de bezielde uiting van
alle ervaringen en ontroeringen, van reli
gieus en sociaal gevoel .van alle hoop en
wanhoop der menschen, is aan velen da
geweldige beteekenis duidelijk geworden
van drie geniale vernieuwers Cézanne,
Gauguin en Van Gogh; Cézanne. de ver
nieuwer van de kleur en den vorm. Gau
guin de vernieuwer van het rhythme en
de monumentaliteit. Van Gogh de ver
nieuwer van hot gevoel, de zoeker naar het
algemeene in alles, dat gaat boven het
lijdelijke en toevallige. In dien nieuwen lijd
verkeeren wij thans en deze tentoonstelling
is van dien tijd de uiting.
Eenzelfde verzet tegen de verheerlijking
van de alledaagscne werkelijkheid, een
zelfde streven naar die hoogere werkelijk
heid. waar wij ons de samenvaling en het
wezen der dingen denken, uitte zich in de
beeldhouwkunst Vierden in 1899 het natu
ralisme en impressionisme nog hoogtij, met
Zijl ab knapsten vertegenwoordiger, Mendes
da Co9la -bracht ons reeds den zegen van
dieperen inhoud en edeler vorm. Hij mag
de zuiverste vertegenwoordiger worden ge
noemd van de richting, welke in een schoone
synthese van vormen naar die geestes-
hoogte tracht te stijgen, welke wij kennen
uit Oostersche religieuse kunst. Naast hem
noem ik John Radecker. die. teruggaande
tot de wonderbaarlijke Egyptische beeld
houwkunst. ons zijn steenen droomen bij
telde.
De L. K. V. heeft deze ontwikkeling der
beeldende kunst trachten te volgen en
heeft getracht er te Leiden belangstelling
voor te wekken. Zij vraagt U thans, al dit
werk, dat ingezonden is door de Kunslzaal
Van Lier te Amsterdam en voor welke in
zending ik hier namens het bestuur onzen
warmen dank en groote waardeering betuig,
met aandacht te bezien. Zij vraagt U niet,
het critiekloos te' bewonderen en nog veel
minder, om het even critiekloos of met een
L la minute vervaardigde entiek te verwer
pen. Och. de menschen hebben over beel
dende kunst hun oordeel zoo snel klaar. Die
zelfde menschen vaak. die heele avonden,
jaar in jaar uit hun best doen om moderne
muziek te begrijpen, weten het, als ze voor
een schilderij slaan, al na 5 seconden: mooi
of leelijk.
Aan het einde van zijn rede bracht spr.
dank aan allen, die in vroeger jaren of nog
dagelijks blijk gaven van hun belangstel
ling en waardeering jegens het werk der
L. K. V. en besloot met een krachtige op
wekking om dat werk ook in de toekomst
te blijven steunen.
DE VALKENHEIDE-FILM
Elders in dit Blad i9 een advertentie ge
plaatst betreffende de vertooning van de
Valkenheide.
Het is wellicht niet ondienstig er nog even
op te wijzen, dat deze film, welke 't werk
op Valkenheide, (opvoedingsgesticht van de
Ned.-Henr. Kerk. onder praesidium van den
Minister van Staat, Dr. J. Th. de Visser), in
beeld brengt, in onderscheiden plaatsen met
groot succes vertoond is. De film geeft de
levensschets van een Amsterdamschen jon
gen, die ter beschikking van de regeering
gesteld wordt. Hij wordt aan naar Valken
heide gebracht, waarvan de arbeid daar, 't
verblijf der jongens, hun lief en leed, ons
wordt voorgesteld. Eindelijk i9 't oogenblik
van ontslag aangebroken en komt de jongen
in de maatschappij. Ook daarvan wordt 't
een en ander medegedeeld. Ten slotte treedt
hij in 't huwelijk en brengt hij een bezoek
aan Valkenheide, waaraan hij zijn opvoe
ding dankt en waardoor hij een plaats in
de maatschappij heeft ontvangen.
De film geeft dus op aangrijpende wijze
een stuk prachtig sociaal werk. en demon
streert op die manier de kracht van 't
Evangelie-.
Wij zijn ervan overtuigd, dat het de vol
gende week storm zal loopen naar de groote
Stadszaal.
VEREEN. VAN DEN HANDEL-
DRIJVENDEN EN
INDUSTRIEELEN
MIDDENSTAND.
Wegens periodieke aftreding en vertrek
naar elders is het bestuur van bovenge
noemde vereeniging als volgt samengesteld.
Mr. A. J. Romijn. Voorzitter; H. M. van
Hooff, Vice-voorzitter; W. Brouwer, Pen
ningmeester; P. J. v. d. Zanden. 1ste Secre
taris E. Loeb. 2de Secretaris. N. de Bink;
A. N. Turksma; W. M. van Appel; W. F.
v. d. Reyden.
BINNENLAND.
De begrooting voor het Wegenfonds; door
den minister wordt spoed toegezegd (Bin
nenland, 2e Blad).
De Nederlandsche Bank heeft het dis
conto verlaagd van 5 tot 41/* procent (Fi
nanciën, 3e Blad).
Het spoorwegonge'uk bij Meppel; tegen
beide beklaagden is zes weken hechtenis
geëischt (Rechtzaken, 4e Blad).
Ernstig tramongelnk in Oegstgeest. Twee
dooden (Uit de Omstreken, 4e Blad).
Het veertigjarig bestaan van den Neder-
landschen Voetbalbond (Sport, 4e Blad).
BUITENLAND.
Verdere voorbereiding der tweede Haag
sche conferentie (Buitenl., le Blad).
Inwendige moeilijkheden voor de Engel-
sche Labonr-Partij (Buitenl., le Blad).
Het Fransche vlootbonwprogram (Buitenl.
le Blad).
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd is voor het doctoraal examen
wis- en natuurkunde met hoofdvak sterren
kunde, de heer P. Th. Oosterhoff (Den Haag)
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen:
G. van Welzenis, Haarlemmerstraat 299B
Leiden. Winkel in iederfournituren. schoen
makerij De zaak wordt gedreven tevens
onder den naam „Brabant
N. van den Akker. Miening E 41, Zoeter-
woude. Handel in afbraak expeditie en
autobusdienst Zoeterwoudp Leiden. Bij
voeging uitgeoefend bedrijf, tevens: make-
laar in roerende en onroerende goederen.
De autohusdiensl Zoeterwoudp -Leiden is
dd. 15 October 1929 overgedaan. 4
ADRES AAN DEN RAAD.
Algemeene Nederl. Bond van Arbeiders
werkzaam bij straten- en wegenbouw.
Aan den Raad dezer gemeente is het vol
gende adres verzonden;
Geeft te kennen het bestuur van den
Alg. Ned. Bond van Arbeiders werkzaam
bij Straten -en Wegenbouw, Stationsweg
55, Rotterdam
dat het met belangstelling heeft kennis
genomen van de instelling en benoeming
eener commissie ad hoe tot herziening der
salarieering van het personeel in dienst
der gemeente;
dat deze salarieering, zoover deze be
treft de nominale loonen van het straat-
makerspersoneel, belangrijk lager is dan
in andere soortgelijke gemeenten, terwijl
bovendien nog een groot percentage voor
pensioenpremie in mindering wordt ge
bracht
dat weliswaar door enkele groepen in
taakwerk of op andere wijze door overver-
diensten het algemeen voor dat bero»
geldende loon wordt bereikt, doch bij va-
vantie, ziekte, vorst en ander onvrijwillig
verzuim het regelmatig genoten inkomen,
belangrijk daalt en wel bij gelegenheden,
waarbij eeD gedeelte van het loon niet ge
mist kan worden
dat bovengenoemde organisatie meerma
len om verhooging of plaatsing in een hoo
gere klasse beeft verzocht en de laatste
keer het voorstel, c*m de straatmakers m
de zesde loongroep te plaatsen, met slechts
enkele stemmen meerderheid in den Raad
werd verworpen
redenen waarom adressant verzoekt het
volgende te willen bevorderen
1. de loonschaal in het algemeen en elk©
loonklasse met f. 2 per week te verhoogen;
2. de straatraakers in de zesde en de
hidpstraatmakers in de vierde loongroep to
plaatsen
3. de werklieden, werkzaam aan wegen
of singels in de derde loongroep te plaat
sen
4. voor straatmakersleerlingen volgens
anciënniteit en bekwaamheid de indeeling
door bevoegden en terzake kundigen to
doen plaats hebben.
Het adres is vergezeld van onderstaan
de memorie van toelichting:
Dat een loonherziening noodzakelijk was,
blükt uit het feit, dat in de meeste soort
gelijke gemeenten de bedragen der loon-
klassen hooser zijn dan te Leiden.
Dit komt vooral uit in de belooning der
straatmakers waarvan het nominale week
loon is in Alkmaar f. 37.80—39.60, Almelo
f 39- 41, Amersfoort f. 41—44, Arnhem
f 38.6141 35, Breda f. 4032, Bussum
f 39.15—40 50, Delft f. 36—37.80. Deventer
f. 41.50, Dordrecht f.37 68 40.80. Eindho
ven f. 36 Gouda f 36. Heerlen f. 39. Hel
der f. 37. Hengelo f. 41, 's-H ertegen bnsoh
f. 38. Hilversum f. 36. Kaïnpen f. 37. Loc-
neker f. 37. Enschedé f. 37, Tilburg f. 40.80,
Nijmegen f.39 84. Velsen f.40. Zaandam
f 38.70. Zeist f. 38 50.
Hierbij dient te worden opgemerkt, dat
in de meeste gevallen met taakwerk deze
nominale loonen met 30 en 40 pPt. regel
matig werden opgevoerd en daardoor ge
middeld belangrijk hooger zijn als in
Leiden.
In Zaandam. Amsterdam, Rotterdam,
's-Gravenhage, H°ngelo enz bpnaderen do
loonen der straatmakers een jaarinkomen
