7(F Jaarranr WOENSDAG 6 NOVEMBER 1929No. 21364
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
BOOMENPRACHT BLIJFT BEHOUDEN.
Het koperen ambtsjubileum van den burgemeester van Hazerswoude.
ILEIDSCH DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN
30 Cis. per regel voor advertentiên uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertentiên 35 Cts per regel Kleine Advertentiên uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30
Incasso volgens postrecht Voor evenlueele opzending van brieven
10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per weet011
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per weet „0.18
Franco per post 2.35 portokosten.
I nummer bestaat uit DRIE Bloden
EERSTE BLAD.
INAUGUREELE REDE VAN
PROF. DR. DE ZWAAN.
Hel Chrisiusgetuigenis van Paulns.
Prof. dr. J. de Zwaan.
•rimiddag heeft prof. dr. J. de Zwaan
sd hoogleeraar in de godgeleerdheid
is Universiteit alhier, zijn ambt aan-
met hei uitspreken van een oratie
ovengenoemd onderwerp.
De Zwaan begon met er op te wijzen,
gang der Nieuwtestamentische slu-
in hoofdzaak wordt bepaald door in-
facloren. Een van de belangrijkste
nier is: het Christusgelmgenis van
Spr. wil ontwikkelen, hoe, in den
van jarenlang onderzoek, de vragen, die
daaromheen groepeeren, centraal zijn
rden en, daarna, hoe in de lijn van K.
en le verwachten valt, dat zij dit nog
zullen blijven
owel Paulus als de Evangeliën brengen
Christusgetuigenis. Uitgangspunt van
Ie beschouwen gang van hel onderzoek
hter de vraag geworden, of de „theolo-
der eerste drie evangeliën juist op dit
wel te vereenigen is met die van Pau-
Spr. zette nu uiteen, hoe de negen-
eeuwsche wetenschap Jezus en Paulus
izeerde. Daarna, kwam de contra-
e van W. Wrede, die (1905) Paulus
tot den „eersten theoloog" en „den
der. schepper van het Christendom",
volgt een derde faze, waarin men nog
den „Je-zus-pröfeet" der negentiende
vasthoudt, maar het Christus-getuige-
aat ontspringen uit den „cultus" van
ische gemeenten, terwijl Paulus*
^mann en Bousset) als de „eerste mysti-
wordt opgevat. Tenslotte Reilzenstein,
godsdiensthistorisch-philologisch on
derzoek het Christusgetuigenis in verband
brengt met een Oostersch-Griekschen
„Anthropos-leer". waarvan echter deze ge
leerde zelf met nadruk verklaart, dat de
inhoud van Paulus' boodschap daaruit niet
is te verklaren. Men stuit dus tenslotte langs
deze wegen op een dilemma, waarvan de
noodzakelijke oplossing deze is, dat men
tusschen 28 en 48 in den kring van Jezus*
eigen apostelen en discipelen en onder de
oogen van Joodsche kringen, die eigen ken
nis hadden van Jezus' leven en leer, de wor
ding moet constateeren van een „theolo
gisch" Christusgetuigenis. Het beeld, dat de
negentiende eeuw zich van haren „histori-
schen Jezus" had gemaakt, sloot echter
principieel alle aanknooping voor zoo iets
uit. Het moet derhalve worden herzien.
Langs dien weg is dus Paulus' Christusge
tuigenis tot een centralen factor, tot een
drijfkracht in de Nieuwtestamentische stu
diën geworden.
De revisie van dit „Jezusbeeld" en van
de studiën, waarop het heette te rusten, is
ook noodzakelijk gebleken langs de lijn,
welke getrokken werd door A. Schweitzer.
Zoowel Jezus als Paulus werden daarbij n.l.
gezien in verband met het apocalyptische
Jodendom, waarvan wij nog een gansche
litteratuur bezitten De vraag naar het
Christusgetuigenis van Paulus neemt dan
dezen vorm aan: heeft Paulus of de kring,
die achter hem stond, de Chnstusleer der
Jeruzalemsche discipelen uit de apocalypti
sche terminologie overgezet in Oostersch-
Grieksche termen, die adaequaat waren en
begrijpelijk voor wie boeken als b.v. de
llenochlitteratuur niet kenden? Daarachter
rijst als laatste vraag: of er verschil kan
worden aangetoond wat Jezus' eigen uit-
drukking geweest moet zijn voor zijn Mes- j
siaansch besef en die aldus uit het „apoea- j
lyptisclie taaleigen" vertaalde gedachten- j
wereld. j
In het tweede deel dezer rede merkte
spr. op, dat de reden, waarom tegenwoor
dig de vragen van het Chrislusgeluigenis
door velen als centraal beseft worden, niet
meer ligt in de sfeer van het historisch on
derzoek, zooals dat bij bet bovenomschre-
vene het geval was. Ook in de Nieuw
testamentische studiën is een reactie gaan
de tegen het „historicisme". Spr.'s voor
ganger. Windisch, zeide daarvan, dat „de
tegenwoordige theologen willen, dat de
„Bibehvissenschaft" hun ook zoo maar
„theologie" opdienen zal. Zij hebben de
kracht met mper en de innerlijke rust om
zich langs den moeizamen weg der ge
schiedenis le laten leiden naar de theolo
gie." Spr. meende, dat Prof Windisch daar
bij wel eens riet alleen maar aan Duitsche
toestanden kon gedacht hebben. Hij citeer
de daarna uit dezelfde bron deze uitspraak:
„unsere erste Aufgabe ist und bleibt das
Gegebene in seiner gegebenen AtI zn pr-
fassen". Over dien „eigen aard" van het
„gegevene" gaat het nu echter juist bij K.
Barth c.s.!
De nieuwe richting beschouwt het dan
ook als een radicale illuzie, dat historisch
onderzoek in staat zou zijn door vaststel
ling van het oorspronkelijke tevens het we
zen van de „Sache", waar het in het Chris
tendom om gaat. te bepalen. Spr. zette uit
een. waarom volgens deze opvattingen
die „zaak" volstrekt ontoegankelijk is
voor wie zich aan haar qualitatief anders
TERAARDEBESTELLING VAN
Dr. H. T. TAVERNE.
Nadat hedenmorgen in de H. Pelruskerk
een plechtige II. Mis van Requiem was op
gedragen voor de zielerust van dr. IT. J.
Taverne, in leven oud-assistent aan het
Chemisch Laboratorium en oud-leeraar aan
de Gem. Kweekschool voor Onderwijzers en
Onderwijzeressen is op de R.K. begraaf
plaats aan de Zijlpoort zijn stoffelijk over
schot ter aarde besteld Onder de aanwezi
gen merkten wij o.m. op de heeren Bots.
Noordman en Filbry, regenten van bet
R.K. Weeshuis, den lieer Kok, leeraar aan
de Kweekschool en prof. ICeesom als vriend.
De gebruikelijke ceremonieën werden ver
richt door pastoor Beukers.
zijn onttrekt door b.v. met de mystiek of
met het Duitsche idealisme overgangen aan
te nemen tusschen het menschelijke en
dit Andere, dat zich zóó openbaart, dat het
bestaan van den religieuzen mensch is het
ondergaan van eene voortdurende en dia-
lectisch-dwingende „Enlwerlung", één
voortdurende „crisis". Indien ik Barth goed
versta, merkte spr. op. gaat het in de evan
gelische geschiedenis slechts om een exem-
plificatie van deze „crisis" zelfs aan Jezus,
terwijl de „Auferstehung von den Toten"
uitkomen zou, dat niet „het" andere, maar
de Andere den mensch door de „Dialektikder
Sac-'he" drijft in die voortdurende crisis,
waarin het „neen!" op alles wat opge
worpen wordt om zin te geven aan ons
existeeren, onzerzijds wordt aanvaard als
de keerzijde van een goddelijk „ja", waarin
de ware, onkenbare z.in onzen existentie
geborgen is. Dat aanvaarden van het „neen"
is. volgens Barth, de aard van wat Paulus
„geloof" heeft genoemd Die dingen acht hij
belangrijker dan alle godsdiensthistorische
commentaarstof. De radicale beteekenis
van zulk een uitgangspunt blijkt wel uit
het feit, dat men van rechts én van links
zich bij Barth aansjuit In dal verband is
bet een opmerkenswaardig feil, dat Barth
bij de vraag b.v. naar de beteekenis van
Jezus' dood en opstanding geen belangstel
ling toont voor het historische. Toch richt
zich reeds Paulus' Christusgetuigenis niet
op een „Christusidee", maar op den liisto-
rischen Jezus Christus.
Wat de relatie tusschen geloof en geschie.
denis in deze gedachten betreft dit probleem
kan men niet doen verdwijnen door de be
teekenis van de termen te wijzigen. Bezin
ning zal hier niet kunnen uitblijven en
weder moeten leiden tot centraal blijven
van de vragen, die saamhangen met Pau-
ïus' Cbristusgetuigenis óók bij deze „dialee-
l sche" theologen Reed9 bij Reilzenstein
viel op le merken, dat men Paulus niet zal
verstaan zonder het begrip „zonde" Daarom
breng- de „religieuze' criliek", die de nieuwe
richting in liet spoor der Reformatie meent
le geven, do vraag naar de betrekking
tusschen wat zij „crisis" noemt en deze ge
dachte van Paulus eveneens op den voor
grond.
Aan het slot van zijn t oratip, wees spr.
nog op eenige merkwaardige analogieën
tusschen deze posities en die. welke de
(hegeliaansche) dialectische theologen in de
negentiende eeuw hebben ingenomen.
Prof. Dr. P. T. BLOK. t
„Neerlandia" (Novembcr-afl.) schrijft bij
het portret van wijlen prof. dr. P. J. Blok:
„Met grooten weemoed staan ook wij aan
het graf van dezen grooten, warmen, geleer
den vaderlander Hij zag de belangen van
zijn land zooals allen ze moeten zien, die
niet bevangen zijn in bekrompenheid. Hij
begreep, dat Nederland cultureel en econo
misch alleen dan gezond en sterk kan zijn,
wanneer het zich bewust is van zijn plichten
als moederland der Nederlandsche bescha
ving tegenover de Nederlandsche en stam
gebieden daarbuiten. En zoo was hij vanzelf
een oprechte vriend van ons Verbond en
vele jaren, zoolang de kracht hem gelaten
werd, onze trouwe medewerker, eenige jaren
als lid van het hoofdbestuur, maar ook
daarna altijd bereid ons met zijn heldere
raadgevingen Ier zijde te staan.
Het hoofdbestuur heeft dan ook geen ge
legenheid laten voorbijgaan om professoT
Blok van zijn groote waardeering te doen
blijken. Zoo heeft het hem bij zijn aftreden
als hopglceraar in April 1925 den eere-pen-
ning van liet A. N. V. aangeboden en bij
zijn uitvaart, *28 October, hebben de alge-
meene voorzitter en de algemeene secretaris
hem mede de laatste eer bewezen.
Nederland treurt over het heengaan van
een zijner beste zonen".
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd is voor het candidaatsexamen
Wis- en Natuurkunde letter J, mej. M. A.
de Vries (Den Haag).
BINNENLAND.
Inaugureele rede van den Leidschen hoog-
leeraai prof. dr. J. de Zwaan. (Stadsnieuws,
le Blad).
12 1/2-jarig leest van Hazerswoude's bur
gemeester. (Uit de Rijnstreek. 2e Blad).
De besprekingen omtrent de verdeeling
van den radio-zendtijd op het doode pnnt.
(Binnenland, 3e Blad).
De crematie van wijlen prof. Henri Ever».
(Binnenland, 3e Blad).
Op den straatweg AlkmaarEgmond ia
een man overvallen en beroofd. (Gemengd,
3e Blad).
Bij Doorn zijn twee trams tegen elkaar
gebotst; een wagenbestuurder werd ernstig
gewond. (Laatste Berichten, 1ste Blad).
BUITENLAND.
Prins Max van Baden is overleden. (Tel.,
le Blad).
Mc Donald in het Engelsclie Lagerhuis
ever zijn ïeis naar Amerika. (Buitenl. 2e BI.)
Henderson overwint in het Engelsche
Lagerhuis inzake de hervatting der betrek
kingen met de sovjets. (Buitenl. 2e Blad).
Weder cm een ernstige vliegtuigramp.
Zeven deoden. (Tel. le Blad).
De schoone Rijksstraatweg bij Endegeest zal binnenkort verbreed worden. De indruk
wekkende hooge boomenrij, die een groot genot'9chenkt voor de natuurliefhebbers,
zal zooveel mogelijk behouden blijven. Een groote geruststelling! Over de merken op
het hout behoeft men zich niet angstig te maken: zij houden hoofdzakelijk slechts
verband met diverse voorloopige plannen, die niet uitgevoerd zuilen worden.
Foto Bleuzé.
De enthousiaste zanghulde der schoolkinderen.
Aanbieding van het huldeblijk.
